ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΡΗΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

Πολλά μανιάτικα σημερινά ονόματα εξελίχθηκαν από το βυζαντινο –άκιος σε άκις, σε –άκης και μετά σε –άκος.
Π.χ. Σταυράκιος – Σταυράκις - Σταυράκης - Σταυράκος Μεγάλα παλαιά μανιάτικα «τζάκια» όπως Τζανετάκης, Κουμουνδουράκης, Τζωρτζάκης, Βενετσανάκης, Δουράκης, Γρηγοράκης, Παπαδάκης (ο γιατρός) διατήρησαν τα επώνυμά τους λόγω «αξιωμάτων».
Εάν ανατρέξουμε στην κατάσταση του γιατρού Παπαδάκη που αναφέρει επώνυμα Μανιατών μεταξύ των ετών 1715 και 1763 τότε θα δούμε ότι τα περισσότερα είναι σε –ακης, όπως:
Αλαφάκης, Αλετουρανάκης, Αληφεράκης, Αμοραζάκης, Αμορατάκης,
Βασιλάκης, Βαφεάκης, Βιζηράκης, Βλαχάκης, Βλασάκης, Βλαστάκης, Βλασταράκης, Βολάκης, Βορβολάκης, Βρετάκης, Βοηδονηκολάκης,
Γαλητζάκης, Γαλιφάκης, Γαρδελάκης, Γηοργατζάκης, Γερακαράκης, Γεωργακάκης, Γηοργακάκης, Γηουλάκης, Γιανακάκης, Γιανουκάκης, Γιοργάκης, Γιοργουλάκης, Γουράκης, Γραματηκάκης, Γρυβάκης,
Δηκεάκης, Διμακάκης, Διμιτράκης, Διμνηανάκης, Δοδορακάκης,
Ζαμπουνάκης, Ζερβάκης, Ζερβογιάκης, Ζηριμονάκης, Ζουλάκης,
Θοδορακάκης, Θομογιανάκης,
Καλαμουτάκης, Καληακης, Καλκαντάκης, Καπετανάκης, Καπεταγιωργάκης, Καραμπατάκακης, Καρκαβελάκης, Κατελουζάκης, Κατζημπράκης, Κατζιωμαντάκης, Κηραγιανάκης, Κηραζάκης, Κοβορινάκης, Κουφονηκολάκης, Κεφαντζάκης, Κηριακάκης, Κηρηακουλάκης, Κοκοράκης, Κοντομηχαλάκης, Κουβαράκης, Κουζουνάκης, Κουμεντακάκης, Κορδιχάκης, Κουλεμπεάκης, Κουνεντάκης, Κουρογιανάκης, Κουρορχιδάκης, Κουσκάκης, Κουτζηογκανάκης, Κουτζογιανάκης, Κοσταντάκης, Κοσταταράκης, Κρεκράκης, Κριθαράκης, Κτενάκης,
Λαδακάκης, Λεκάκης, Λεκαράκης, Ληάκης, Ληακουτζάκης, Ληγοράκης, Ληκουρεζάκης, Ληράκης, Ληροφονάκης, Λιγορακκάκης, Λιωμπεράκης, Λουκάκης, Λουλουδάκης, Λουμπαρδάκης,
Μαβρακάκης, Μαζαράκης, Μανετάκης, Μανολάκης, Μαρκάκης, Μαστρομιχαλάκης, Ματαράκης, Ματζιαράκης, Μηχαλακάκης, Μηχελάκης, Μονεδογιανάκης, Μοράκης, Μουγάκης, Μουνκάκης, Μουντουράκης, Μουσάκης, Μπαζάκης, Μπατελάκης, Μπεταλάκης, Μπεχράκης, Μπιστηκάκης, Μπογάκης, Μπουβαλάκης, Μπουζογρεγάκης,Μπουλάκης
Νικωλουδάκης, Νιωνάκης,
Ξαρχάκης,
Παναγιωτάκης, Πανιωράκης, ΙΙαπαγιανάκης, Παπαδημητράκης, Παπουλάκης, Πατρικάκης, Περιφανάκης, Πετάκης, Πετρακάκης, Πετράκης, Πετρολαγάκης, Πηεράκης, Πηεροκανάκης, Πιεράκης, Πουληκάκης, Πονιωράκης, Ποντηκάκης, Πουλημενακάκης,
Ραυτάκης, Ρικουνάκης, Ροδάκης, Ρουτζάκης,
Σαλιμηδάκης, Σημφάκης, Σιγουτάκης, Σιφάκης, Σολομακάκης, Σουκαράκης, Σπιράκης, Στραβουλάκης, Στρατάκης, Στριλάκης, Σχουταράκης,
Ταταράκης, Ταουτάκης, Τζαλαμπουκάκης, Τζανετάκης, Τζανουλάκης, Τζερεκάκης, Τζουτζουράκης, Τζηκαράκης, Τζηκουνάκης, Τζητουράκης, Τζικνάκης, Τζιομπελάκης, Τζιμπλιακάκης, Τζιωνάκης, Τζοανετακής, Τζουβελαράκης, Τζουλάκης, Τζουλουφαττάκης, Τζουμπληακάκης, Τρουλοκολάκης, Τομαβροηδάκης, Τουράκης, Τραφαλάκης,
Φινογιανάκης,
Χανζηακάκης, Χασανάκης, Χοντράκης,
Ψιρογιανάκης, Ψουροκολάκης
Πολλοί θα αναγνωρίσουν τα ίδια επώνυμα με τη σημερινή τους κατάληξη σε –ακος
Στην Κρήτη παλαιότερα δεν υπήρχαν επώνυμα σε –άκης. Για παράδειγμα, σε Κρητικό κατάλογο του 1582 όπου υπάρχουν 33 επώνυμα όπως:Δραζίνος, Καλούδης, Στειακός, Καριώτης, Βόλτας, Κανέτος, Κατέλος, Καψής, Σακελάρης, Τζέρμιας, Ζουράρης, Κονταλάκαιρος, Πίτσικας, Ζητούνης, Σερέπετσης, Ζητούνης, Σερέπετσης, κ.α., και κανένα σε -άκης Τα εις –άκης τα βρίσκουμε στην Κρήτη μετά το 1750 όταν η Μάνη είχε υπερπληθυσμό και οι Μανιάτες μετανάστευαν παίρνοντας μαζί τα έθιμά τους και μεταξύ αυτών και την κατάληξη των επωνύμων τους σε –άκης.
Βιβλιοπωλειο-εκδοσεις "Αδουλωτη Μανη"