Σελίδες

Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2009

ΤΑ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ

Τα παρατσούκλια ξεχωρίζουν από τα άλλα οικογενειακά ονόματα ως προς την κατεξοχήν λαική τους προέλευση.
Ενώ τα άλλα είτε γεννιούνται εξαρχής σε γλωσσικό τύπο κοινό ή ανάγονται εύκολα σε αυτόν, τα οικογενειακά από παρατσούκλια, πλασμένα από ντόπιες λέξεις κάθε είδους και για κάθε είδος έννοια, είναι συχνά ακατανόητα σε εμάς τους άλλους και δυσκολοετυμολόγητα. Ερμηνεύονται εδώ μερικά παραδείγματα από λέξεις ιδιωματικές ή απαρχαιομένες και όχι πάντα τόσο γνωστές στην κοινή. Όσο περισσότερο άλλωστε μελετούμε τα ιδιώματα, τόσο περισσότερα ονόματα θα εξηγήσουμε που μας φαίνονται δυσκολοετυμολόγητα.
Στη γλώσσα του χωριού και γενικά την ιδιωματική, είναι ευκολότερο, καθώς τονίστηκε ηδη, να βρουμε και την εξηγηση πολλων ονοματων που δυσκολευομαστε να τα εξηγησουμε.
Αμαντος. αμαντος (Χιος) οχι ζωηρος, «απραγμων».
Βικελας. μπικας, ταυρος.
Βλησιδης, Βλυσιδης. απο το βλησιδι το δωρο που προσφερεται σε γαμο, βαφτησια (Μακεδ), και επειτα ο θησαυρος, αφθονια.
Βολεας. βολος ο ορχις, βολια μονοβολος.
Βωκος. βωκος, ηλιθιος.
Γιαλουρης. γιαλουριζω.
Γλιτση. γλιτσα, ακαθαρσια.
Γκλαβανης. γκλαβανή ή η καταπακτή στα σπίτια
Γόντικας. γόντικας ή γκοντικοβελόνα των τερζήδων ή και το εξομολογητάρι.
Γραββάνης. γραβάνι σύριγξ, πασχαλιά
Γύπαρης. απο το Κυπάρισσος-Κύπαρης
Ζαγανιάρης. καχεκτικός, αρρωστημένος, λαγωνικό (Κρήτη), ζάγανος ειδ. πουλιού του κυνηγιού.
Ζήλιας. ζίλιο, το μέρος του ζώου ανάμεσα στην κοιλιά και τα πίσω πόδια (και από τη ζήλια)
Ζούζουλας. ζουζούλι, ζωύφιο
Ζυμπρακάκης. ζύμπραγος από ένα αρχαίο συμπραγής, σημερινό κρητικό συμπραγός δίδυμος. Υπάρχει άλλωστε και το όνομα Μπραγός.
Ζωχιός. ζόχος, ζοχιός, τσόχος άγριο χόρτο, ο αρχαίος σόγχος
Καίρης. φιλάργυρος.
Κακουλίδης. τουλάχιστο το ποντιακό από το Κυπριακός-Κάκος ή και από το τούρκικο kakul.
Καλαγκάς. ίσως απο το Καλαγκαθάς, καλαγκάθι ή παρωνυχίδα.

1 σχόλιο: