ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Όλη η ηγετική τάξη των ρωμαίων ήταν ελληνομαθής.-------

Η ελληνομάθεια τους αυτή δεν ήταν λόγω του φιλελληνισμού τους αλλά λόγω του ρωμαϊκού επεκτατισμού τους. Ήταν ένα εργαλείο , ένα όργανο για τα επεκτατικά τους σχέδια.-----

Ο Κάτωνας γράφει «όσο χαίρομαι που η αυτοκρατορία επεκτείνεται, όσο χαίρομαι που διασχίζουμε την Ελλάδα και την Ασία , τόπους γεμάτους από σαγηνευτικά αντικείμενα… όσο χαίρομαι που βάλαμε χέρι τους θησαυρούς των βασιλιάδων… άλλο τόσο φοβούμαι μήπως αυτά αιχμαλωτίσουν εμάς και όχι εμείς εκείνα… Σήμα κινδύνου ήταν, πιστέψτε με, τα αγάλματα που μεταφέρθηκαν από τις Συρακούσες»(Τιτος Λίβιος ,Ιστορίαι, ΧΧΧΙV, 4, 2-3) Βέβαια θεωρεί ότι ήταν νομιμότατη η αρπαγή των ελληνικών καλλιτεχνημάτων. Τα πήρανε, λέει , με το «Para belli jure» «δίκαιο του πολέμου».
Ο δε Κικέρων επειδή τόλμησε κάποτε να εκφώνηση λόγω στα ελληνικά , Δέχτηκε την επίθεση του πραίτορα Λεύκιο Καικίλο Μέτελλο που «Μου είπε πως ήταν φοβερό αυτό που έκανα. Να μιλήσω ελληνικά»(Action secunda in C.Verrem II, 4 , 147).

O Κράσσος που εκφράζει τις απόψεις του συγγραφέα (Κικέρων) στον διάλογο «Περι ρητορικής» λέει: «Καλό θα ήταν να δείχνει ο Ρωμαίος ρήτορας πως δεν έχει υποστεί καμία ελληνική επιρροή.» «nullam Graecorum rerum significationem daret»( De oratore, II , XXXVI, 153) και από εδώ και κάθε τόσο διευκρίνιζε, για να προλάβει δυσαρέσκειες και παρεξηγήσεις «Δεν συνηθίζω πια να χρησιμοποιώ τα ελληνικά στον λατινικό λόγω αλλά τα λατινικά στον Ελληνικό» (Tusculanae Disputationes , I , 15) .

Ο στρατοκράτης Γάιος Μάριος δεν έκρυβε το μίσος του για την ελληνική γλώσσα, «έλεγε πως είναι γελοίο κανείς να διδάσκεται από υπόδουλους» «ως γελοίον γράμματα μανθάνειν ων οι διδάσκαλοι δουλεύοιεν ετέροις»(Πλούταρχος , Μάριος , 2)
Υποβίβαζαν οι Ρωμαίοι την ελληνική γλώσσα και έτσι καταπολεμούσαν ένα δύσκολο αντίπαλο στον πολιτιστικό πεδίο, συρρίκνωναν την ιδεολογική επιρροή.( Βαλέριος Μάξιμος , De oratore , II , XXXVI, 153).

O Ελληνισμός ήταν απλά, σε κάποιες περιόδους, ένα όπλο επεκτατισμού. Τίποτα περισσότερο!

Άλλωστε ο Κικέρων έλεγε «πως η λατινική δεν είχε φτωχό λεξιλόγιο – κι ας είχει ο ίδιος παλαιότερα και πολλοί άλλοι επισημάνει την πενία της – αλλά αντίθετα τώρα είναι πλουσιότερη από τη Ελληνική»! «nos non modo non vinci Graecis verborum copia esse in ea etiam superiors»(Ciceronis ,De Finibus Bonorum et Malorum III , II , 5)

Κάτων (234-149 π.Χ.)

Ο Κάτων ήταν ένας Ελληνομαθέστατος Ρωμαίος ανθέλληνας και μισέλληνας .

Έλεγε «πως οι Ρωμαίοι θα χάσουν την δύναμη τους αν εκμάθουν την ελληνική γλώσσα» «ως απολαύσι Ρωμαίοι τα πράγματα γραμμάτων Ελληνικών αναπλησθέντες» (Πλούταρχος , Μάρκος Κάτων 23)..

Χαρακτήριζε φλύαρο τον Σωκράτη , καταστροφέα των πατρίων ηθών και κήρυκα της παρανομίας. Θεωρούσε γελοίο που οι μαθητές του Ισοκράτη σπούδαζαν πλάι στον δάσκαλο μια ολόκληρη ζωή «Λές και θα ασκούσαν τη ρητορική τέχνη τους στον Άδη στο πλευρό του Μίνωα»(Πλούταρχος Μάρκος Κάτων 23). Κατηγορούσε τον Μάρκο Καίλο ότι έγραψε ποιήματα στα ελληνικά.

Όποιος έγραφε κάτι, μια λέξη καλή για τους Έλληνες χαρακτηρίζονται ως αντικοινωνικό και αντιπατριωτικό στοιχείο!
Κατηγορούσε δημόσια τον Πόπλιο Σκιπίωνα Κορνήλιο(Πρεσβύτερο Αφρικανό) κατά τον πόλεμο της Λιβύης για επίμεμπτες ελληνικές συνήθειες –έκανε παιδαριωδίες σπαταλώντας τον καιρό του στις παλαίστριες και τα θέατρα. «και διατριβάς αυτού μειρακιώδεις εν παλαίστραις και θεάτροις»(Πλούταρχος , Μάρκος Κάτων).

Δεν δεχόταν μόνο ύβρης από τον Κάτων αλλά από όλη την «συντηρητική» πτέρυγα της εξουσίας, τον κατηγορούσαν για «Ελληνικά ήθη». Τον κατηγορούσαν επειδή φορούσε στη σχολή ελληνικό μανδύα και σάνδαλα, σεργιανούσε στα γυμνάσια και είχε στο νου του ελληνικά βιβλία!
Ο Κάτων κατάφερε με πίεσης στην σύγκλητο και ανθελληνικά και μισελληνικά κηρύγματα να εκδιώξει από τη Ρώμη την αθηναϊκή πρεσβεία επειδή τα μέλη της, οι φιλόσοφοι Καρνεάδης (της Ακαδημίας), Κριτόλαος (περιπατητικός) και Διογένης (στωικός) είχαν κατενθουσιάσει τη ρωμαϊκή νεολαία με τις ομιλίες και την πνευματική τους ακτινοβολία. Οι νέοι γράφει ο Πλούταρχος, ακούγαν τους τρεις φιλοσόφους με θαυμασμό.(Noctae Atticae, Αττικές νύχτες , 6 ,11, 8).

«Οι νέοι παρατούσαν τις διασκεδάσεις τους και έτρεχαν να τον ακούσαν λαχταρώντας να ασχοληθούν με τη φιλοσοφία.» «Εις εκπληιν υπερφυής πάντα κηλών και χειρούμενος έρωτας δεινόν εμβέβληκε τοις νέοις»(Μάρκος Κάτων, αναφερθ. Ανωτερ.)

Ο Κάτων τελικά αποφάσισε και έδιωξε όλους τους φιλόσοφους από την πόλη!!

Το 154 π.χ. απελαύνοντας οι επίκουροι φιλόσοφοι Αλκαίος και Φιλίσκος ( Αθηναίος, ΧΙΙ, 547α ). Το 161 , με ψήφισμα της συγκλήτου , απαγορεύεται η παραμονή στη Ρώμη φιλοσόφων και διδασκάλων ρητορικής ( Σουητώνιος, De grammaticism et rhetoribus , 25)
Γενικά για τους Ρωμαίους η φιλοσοφία ήταν μια φυσική ιδιότητα των Ελλήνων, σύμφυτη με τον εθνικό τους χαρακτήρα , απαράλλαχτα όπως η πατροπαράδοτη φτώχεια τους. Φιλοσοφία και φτώχεια, ατυχήματα και τα δύο, ελαττώματα και αναπηρίες. Πανάρχαιη η διαπίστωση ότι η πενία είναι φυσική και αιώνια κατάσταση στην Ελλάδα «Τη ελλάδι πενίη μεν αει ποτε συτροφός έστι» (Ηρόδοτος , VII 102) ]
Ο Κάτων δεν έχανε ευκαιρία , όχι μόνο να μείωση τους Έλληνες της εποχής του αλλά και την ιστορία και τον πολιτισμό τους. Έλεγε καταφρονητικά « Οι έλληνες έχουν ένα φτωχό κατάλογο μεγάλων ανδρών. Λεωνίδας, Επαμεινώνδας , τέλος πάντων , τρείς ή τέσσερες. Αλλα αν αρχίσω να απαριθμώ τους ήρωες της δικής μας φυλής θα ξημερωθούμε» «Sed dies me defiviet» (Satyra II, 62)
Κικέρωνας(234 π.Χ - 149π.χ.)

Κατά τον Κικέρωνα , μέγα και αυτός ανθέλληνας οι Ρωμαίοι δεν είχαν μεγάλους δημιουργούς γιατί δεν έτυχε να ενδιαφερθούν για την τέχνη «Αν ήθελε ο Φάβιος να ζωγραφίσει δεν θα είχαμε περισσότερους Πολύκλειστους και Παρράσιους από τους Έλληνες;» και αφού έλεγε αυτά , έγραφε και ξανάγραφε στον φίλο του και ρωμαίο μεγαλοφεουδάρχει Πομπώνιο Αττικό , που είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα, να του στείλει αγάλματα και άλλα γλυπτά από την Αττική για να διακοσμήσει τις επαύλεις του.

Για να καταλάβετε την μανία που τον κατείχε , για ένα τραπέζι από την Αθήνα είχε πληρώσει ένα εκατομμύριο σηστέρσιους! «Στείλε ότι κατάλληλο βρεις για την Ακαδημία μου και μη σε νοιάζει για τα έξοδα»(Epistolae , V , Att. I , 2 εκδ. Les Belles Lettres , τ. Α , σ. 69) «Σε παρακαλώ να μου στείλεις ανάγλυφα»(αναφ.ανωτερ. VI Att. I, 101 σελ. 71) και συνεχίζει λέγοντας πιο πέρα «Τώρα, λοιπόν αφού είμαστε πάντοτε παθιασμένοι για δόξα , πιο φιλέλληνες από κάθε άλλον και μας αναγνωρίζουν ως φιλέλληνες…. Βάλε τα δυνατά σου για να πετύχουμε τη συμπάθεια και την εκτίμηση όλων»(αναφ.ανωτερ. XXI , ATT. I, 15 ,1 σ. 137) .

Βέβαια ο «Φιλελληνισμός» του είναι για τους αρχαίους Έλληνες όχι για τους σημερινούς.
Άλλωστε πως ένας φιλέλληνας θα έγραφε κάτι τέτοιο στον αδελφό του το 59π.χ. «Πρόσεχε σχολαστικά, όχι φιλίες με Έλληνες.

Εξαιρώ λίγους εκλεκτούς και μόνο αν είναι άξιοι της αρχαίας Ελλάδας .

Εδώ που τα λέμε, υπάρχουν ανάμεσα τους ένα σωρό απατεώνες και ελαφρόμυαλοι. Έπειτα η μακροχρόνια δουλεία τους έκανε υπερβολικά κόλακες» «Sic vero fallaces sunt permulti et leves et diuturna servitutu ad nimiam adsentationem eruditi»(Contra Verrem XXX – Q.Fr. I , 1, 16 , Les Belles Lettres, σ206) ή μήπως αυτό που γράφει σε μια άλλη επιστολή του (ξανά το 59) είναι φιλελληνικό; «Η ελαφρότητα τους, η κολακεία τους, η προσήλωση τους όχι στο καθήκον αλλά στο συμφέρον μου προκαλούν αηδία» «Pertaesum est levitates, adsentationis, animorum non officiis sed temporibus servientium» Contra Verrem LII – Q.Fr. I , 2, 4 )
Βέβαια ο Κικέρων , ήταν αναγκασμένος να παραδεχτή ότι

«Ομολογώ πως σε όλους τους τομείς της παιδείας οι Έλληνες μας ξεπερνούν» και προσθέτει : «Αλλά αυτό ήταν εύκολο αφού δεν είχαν αντίπαλο για να διαμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία τους» «Doctrina Graecia nos et litterarum genere superbat; in quo erat facile vincere non repugnantes»( De oratore, II, I, 3)

Ελεγέ πως οι ρωμαίοι είναι ανυπέρβλητοι στα ωφέλιμα έργα ενώ αντίθετα οι Έλληνες ασχολήθηκαν με πράξεις «που αξίζουν κώνειο» (Tusculanae Disputationes, II, I , 1)
Ο Κικέρων είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο μισελληνισμού που να πει ότι το μικρότερο εγχειρίδιο του Δωδεκαδέλτου αξίζει περισσότερο από τις βιβλιοθήκες όλων των φιλοσόφων σε βαρύτητα , εγκυρότητα και χρησιμότητα !!!! «Dicam quod sentio; bibliotheces mehercule omnium philosophorum unus mihi videtur Duodecim Tabularum Libellus , si quis legume fonts et capita vidirit , et auctoritatis pondere , et utilitatis ubertate superare»(De oratore , I , XLII , 195)
Κατά τον Κικέρων οι Έλληνες «ενώ έζησαν στην κοιτίδα των γραμμάτων ενώ διακατέχονται από μεγάλο ζήλο για τα Γράμματα και κινούνται άνετα ανάμεσα στα πνευματικά δημιουργήματα των πατέρων τους, ούτε να τα βελτιώσουν μπόρεσαν ούτε να διατηρήσουν αυτή την κληρονομιά.» «Illi nati in litteris ardentesque his studiis , otio vero diffluentes non modo nihil acquisierint sed ne relictum quidem et traditum et suam conseva verint» «Ενώ οι Ρωμαόι, πού ούτε Έλληνες γεννήθηκαν ούτε γνωρίζουν τα ελληνικά ήθη , που ζούν σ’ ένα ανεμοστρόβιλο δρ΄σης, μοιρασμένοι σε τόσες υποχρεώσεις και επιφορτισμένοι με τη διακυβέρνηση της οικουμένης , έχουν αξιοποιήσει τα ελληνικά Γράμματα. Για τους Ρωμαίους , λοιπόν ταιριάζει έπαινος, για τους Έλληνες ψόγος» «Tibine plus laudis an Graecas vituperationis» (De oratore, III, 131)
Γεγονότα

Το 168 π.χ. μετά την συντριβή του Περσέα από τον Αιμίλιο Παύλο 1000 περίπου Έλληνες εκτοπίσθηκαν στην Ιταλία .

Δεκαεφτά χρόνια αργότερα συζητήθηκε στη σύγκλητο έκκληση για επιστροφή των ομήρων στην πατρίδα(μόνο 300 ζούσαν). Κατά την συζήτηση πήρε τον λόγω ο Κάτων και είπε : «Σαν να μην έχουμε άλλη δουλεία , καθόμαστε και κουβεντιάζουμε από το πρωί για τα ελληνικά γερόντια, αν θα τα παραχώσουν δικοί μας νεκροθάφτες ή νεκροθάφτες της Αχαΐας» «Ωσπερ ουκ εχοντες ο πράττομεν καθήμεθα την ημέρα όλη περί γεροντίων Γραικών ζητούντες , πότερον υπο των παρ’ ημίν ή των εν Αχαϊα νεκτοφόρων εκκομισθώσι» (Πλούταρχος , Μάρκος Κάτων , 9)

Όταν ο φιλόσοφός Φορμίωνας μιλούσε επί ώρες για τα καθήκοντα του αρχιστρατήγου και γενικά για τα στρατιωτικά ζητήματα. «de imperatoris office at de omni re military» το κοινό καταγοητευμένος από το λόγο του φιλοσόφου ρώτησε την άποψη του Κικέρων και αυτός είπε ότι στη ζωή του είδε πολλούς παλαβούς γέρους αλλά τέτοιον θεότρελο δεν είχε ξαναδεί ποτέ του. «multos se deliros nenes saepe vidisse , sed qui magis quam phormio deliraret, vidisse neminem»(De oratore, II, XVIII, 75-76)

Απο το http://fotinosorizontas.blogspot.com/