Σελίδες

Πέμπτη 30 Ιουλίου 2009

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗΣ
Αμέσως μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τον Γερμανικό στρατό το 1941, υπό κατοχή περιήλθε και το Άγιο Όρος.
Προ του κινδύνου να περάσει το Άγιο Όρος στην Βουλγαρική διοίκηση, όπως εντονότατα επιδίωκαν και διέδιδαν οι Βούλγαροι, πράγμα που πρώτοι το έμαθαν οι Βούλγαροι μοναχοί, και μετά την συνάντηση του Βασιλιά Βόρις με τον Χίτλερ την 19/4/1941 προκειμένου να συνεννοηθούν τον διαμελισμό των Βαλκανίων προς όφελος της Βουλγαρίας.
Η ηγεσία του Αγίου Όρους κλήθηκε να λάβει μέτρα για τον περιορισμό της απειλής.
Στις 22/4/1941 πέντε αξιωματικοί του γερμανικού στρατού με επικεφαλής τον ταγματάρχη στρατιωτικό διοικητή Ν Μαδύτου επισκέφτηκαν τις Καρυές και την ιερά κοινότητα.
Οι Γερμανοί βεβαίωσαν ότι δεν θα θιγούν τα προνόμια του Αγίου Όρους.
Την ίδια ημέρα συγκλήθηκε η Έκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξη (ΕΔΙΣ), η οποία πήρε απόφαση για αποστολή επιστολής προς τον Αδόλφο Χίτλερ με την οποία ζητούσαν να αναλάβει «υπό την υψηλήν προστασίαν και κηδεμονίαν» του το Άγιο Όρος. Την επιστολή παρέλαβαν με επισημότητα έξη αξιωματικοί του Γερμανικού στρατού στις 29/4/1941 προκειμένου να προωθηθεί προς το Βερολίνο.
Ο Χίτλερ ανταποκρίθηκε αμέσως θετικά στα αιτήματα των μοναχών και ο Γερμανικός στρατός απαγόρευσε την είσοδο των Βουλγάρων στο Άγιο Όρος που ήδη είχαν στρατοπεδεύσει στην Ιερισσό.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιστολή υπήρξε σωτήρια για το Άγιο Όρος και αποτέλεσε δείγμα υψηλής διπλωματικής ευελιξίας, αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η επιστολή δεν συντάχθηκε χωρίς προβλήματα.
Αντιδράσεις υπήρξαν από την Ι Μ Γρηγορίου και τον Γέροντα Βαρλαάμ, τους εκπροσώπους των σλαβοφώνων μονών Παντελεήμονος (Ρώσικο) , Ζωγράφου (Βουλγάρικο) και η υπογραφή γίνηκε μετά από αμοιβαίες παραχωρήσεις, παράλληλα όμως συνέταξαν υπόμνημα που ζητούσε Διεθνοποίηση του Αγίου Όρους και ο αντιπρόσωπος της Παντελεήμονος Βασίλειος Κριβοσέιν, ο οποίος γνώριζε άριστα την γερμανική γλώσσα αναχώρησε με προορισμό το Βερολίνο και Σόφια για να επιδώσει το υπόμνημα, ενεργούσαν με στόχο την εγκατάσταση γερμανικού και βουλγαρικού στρατού στο Άγιο Όρος ή την Διεθνοποίηση.
Στην όλη αυτή προσπάθεια βοήθησε και ο μοναχός Βενιαμίν της Παντελεήμονος και οι βουλγάρικής καταγωγής μοναχοί Μιχαήλοφ (του κελιού «Άξιον Εστί» ) και Ευθύμιος της Ζωγράφου.
Το σχέδιο τους αυτό είχε δύο σκέλη
1ον Δημιουργία προϋποθέσεων και συνθηκών που θα υποχρέωναν τον γερμανικό στρατό να εισβάλει.
2ον Η αποστολή μονάδων του Βουλγάρικου στρατού και τελική κατάληψη του Αγίου Όρους από τους Βουλγάρους. Για την εκπλήρωση αυτών των στόχων εκμεταλλευόντουσαν και το παραμικρότερο περιστατικό για να τονίσουν την ανεπάρκεια της Ελληνικής Χωροφυλακής ή τον Κομμουνιστικό κίνδυνο. Στην συνέχεις τόνισαν την ευθύνη των Αγιορειτών για την προστασία των κειμηλίων και πάντα κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι το Άγιο Όρος πρέπει να περάσει επίσημα στον γερμανικό στρατό.
Την επιστολή του Αγίου Όρους προς τον Χίτλερ την έμαθε η Ελληνική κυβέρνηση τον Μάρτιο του 1942, το Υπουργείο των Εξωτερικών από τον νομικό σύμβουλο Κ Τενεκίδη στα 15/5/1942 απάντησε ότι το πρακτικό της συνεδρίας ΝΔ της ΕΔΙΣ και η επιστολή προς τον Χίτλερ δεν μπορούν να μεταβάλουν το καθεστώς του Αγίου Όρους και ότι το ΕΔΙΣ κινήθηκε στα όρια της δικαιοδοσίας του.
Την επιστολή αυτή προς τον Χίτλερ επικαλούντο οι Αγιορείται κάθε φορά που επιέζοντο από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής, με θετικά πάντα αποτελέσματα.
Οι Γερμανοί υπήγαγαν στην δικαιοδοσία του γερμανικού Περιφερειακού Φρουραρχείου Λαγκαδά το Άγιο Όρος και ειδικά στον Λοχαγό Γκρίσε (Η Grisse), ο οποίος ενδιαφέρθηκε θετικά για το Άγιο Όρος και βοήθησε τους Αγιορείτες, την ίδια τακτική ακουλούθησε ο Ταγματάρχης Στένγκερ ( G Stenger) μέχρι τον Ιούνιο του 1944.
Έκτοτε το Άγιο Όρος μετατέθηκε στην Στρατιωτική Διοίκηση Ελλάδος στην Αθήνα. Και υπεύθυνος ορίστηκε ο Δρ Γιαχερ (Jacher). Παράλληλα το ΑΟ λειτουργούσε σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΧ (Καταστατικός Χάρτης) και η Ελληνική Διοίκηση Α.Ο. (ΔΑΟ) με διοικητή τον Αρ Φωκά (μέχρι 26/6/1941) , Β Κορφιώτάκη (1/8/1941 – Φεβρουάριο 1943) ο οποίος δέχτηκε πλήθος διαβολές από τα σλαβόφωνα μοναστήρια οι οποίες τον έφεραν σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα τους και τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει το Α.Ο. τοποθετώντας προσωρινό διοικητή τον υπομοίραρχο Αν Πάλμο
Σε επέμβαση του Γερμανού Ταγματάρχης Στένγκερ μετά από διαβολές των Σλάβων μοναχών προκειμένου να αντικατασταθεί ο Β Κορφιωτάκης και σε ερώτηση του αν επιθυμούν οι μοναχοί να μην υπάρχει Έλληνας διοικητής οι μοναχοί έδωσαν την πιο κάτω απάντηση « Το να ερωτάται το ελληνικότατον ΑΟ αν επιθυμεί Έλληνα Διοικητήν της προξενεί εντύπωσιν». Φυσικά οι Σλάβοι (Ρώσοι και Βούλγαροι) διεχώρησαν επιδεικτικά την θέση τους στην πιο πάνω τοποθέτηση των Ελλήνων μοναχών. Στο ενδεχόμενα να τεθεί επικεφαλής Γερμανός ή Βούλγαρος διοικητής η Αθήνα έστειλε τον τμηματάρχη του Υπουργείου Εσωτερικών Δημ Ρωμανό σαν Διευθυντή της Διοικήσεως του Α .Ο.
ΕΠΙΣΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
Η τραγική κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα στο θέμα του επισιτισμού του πληθυσμού είχε ανταπόκριση και στο Άγιο όρος. Τα ΑΟ την εποχή της κατοχής αριθμεί περίπου 4.000 μοναχούς και 1000 εργάτες
Το ΑΟ ουσιαστικά είναι απομονωμένο από την υπόλοιπη χώρα και δεν υπάρχει οδικό δίκτυο, έτσι η όποια συναλλαγή γίνεται από την θάλασσα , πράγμα πολύ δύσκολο λόγω της έλλειψης καυσίμων .
Οι περισσότεροι μοναχοί δεν ζουν σε μονές αλλά σε σκήτες , κελιά, καθίσματα και ησυχαστήρια σε δυσπρόσιτα μέρη.
Η χειροτεχνία των μοναχών περιορίζεται σε μικρά ενθυμήματα, και την παραγωγή των λιγοστών γεωργικών προϊόντων που όμως δεσμεύονται από τις γερμανικές αρχές για τις ανάγκες των γερμανικών στρατευμάτων.
Υπάρχουν πολλές διαταγές δεσμεύσεως ξηρών καρπών όπως η υπ αριθμ 115528/16-2-1942. Tο Σεπτέμβριο του 1941 οι Γερμανοί «αγόρασαν» 500 οκάδες λάδι από την μονή Βατοπεδίου σε εξευτελιστική τιμή και προκειμένου να μη πεθάνουν οι μοναχοί της μονής, η Ιερά Κοινότητα ζήτησε οι λοιπές μονές να στείλουν 25 οκάδες λάδι η κάθε μια προς βοήθεια των μοναχών του Βατοπεδίου.
Στις 17/6/1941 έγινε μια ληστρική επιδρομή από 8 Γερμανούς στρατιώτες στην Ι Μ Ξενοφώντος οι οποίοι συναπεκόμισαν 50 οκάδες λάδι. Το ήθος των Γερμανών στρατιωτών περιγράφεται στα πρακτικά της Ι Κοινότητας (Συνεδρία Ζ 13-4-1943). Επιτάξεις προϊόντων από τις μονές έγιναν με πλήθος επιδρομές οργανωμένες και μεμονωμένες πχ 27/10/1942 «ανταλλάγησαν» ξηροί καρποί με άλλα προϊόντα. Τα 1943 δεσμεύτηκε ολόκληρη η παραγωγή ξηρών καρπών. Βέβαια η μονή Ζωγράφου που είχε γίνει το κέντρο της Βουλγαρικής προπαγάνδας εφοδιαζόταν με τρόφιμα και ρούχα από την Βουλγαρική κυβέρνηση, ψηφίστηκε μάλιστα νόμος(2/2/1942) που απάλλασσε φόρου τις παροχές στο εν λόγω μοναστήρι, αυτό γινόταν στα πλαίσια της εκβουλγαροποιήσεως την Μακεδονίας.
Οι Βούλγαροι μοναχοί πρότειναν να εφοδιάζουν με τρόφιμα και άλλα είδη τις μονές αρκεί να υπογράψουν δήλωση υποταγής στον Βασιλιά της Βουλγαρίας. Οι Ελληνικές μονές απάντησαν ότι προτιμούν να πεθάνουν από την πείνα παρά να υπογράψουν μια τέτοια δήλωση, η Ρωσική μονή (Αγίου Παντελεήμονα) έστειλε αντιπροσώπους να πάρουν τρόφιμα από τοην Βουλγάρικη (Ζωγράφου), το ίδιο έκαναν και οι σκήτες Αγ Ανδρέα, και Προφήτη Ηλία και τα ρουμανόφωνα εξαρτήματα.
Το Μάιο του 1942 οι Ζωγράφου και η Παντελεήμονος παρέλαβαν από την Βουλγαρική κυβέρνηση 120 τόνους σιτάρι, ρύζι, ζάχαρη, και όσπρια.
Οι Έλληνες μοναχοί πεινούσαν κυριολεκτικά σε σημείο που πουλούσαν τα παπούτσια τους, τα εσώρουχά τους τα ράσα τους και όλα αυτά προ της χλιδής των Σλάβων μοναχών.
Σου παραθέτω έγγραφο με ημερομηνία 21/3/1943 της ΙΜ Αγίου Παύλου που αναφέρει: « κατά τα μέσα του παρελθόντος μηνός απεστάλησαν εκ Βουλγαρίας εις την ΙΜ Ζωγράφου δια βενζινόπολοιου περί τας 20.000 οκάδας σίτος, κρίθη, όσπρια κλπ τρόφιμα, εκφορτωθέντα εις την παραλία της Μονής ταύτης. Προ ολίγων δε ημερών αφίχθη εις την Δάφνην δια τους εξαρτηματικούς Βουλγάρους, έτερον φορτίον τροφίμων συνοδευόμενον υπό τελωνειακών Βουλγάρων προερχομένων εκ Καβάλας και εκφορτωθέντος του φορτίου εις Δάφνην. Εκ παραλλήλου προς αυτούς, οι ημέτεροι εξαρτηματικοί πένονται κυριολεκτικώς.....» Η στάση των Βούλγαρων μοναχών άρχισε να αλλάζει το 1944 μετά την τροπή των πολεμικών γεγονότων.
Αλλά και οι Ρουμάνοι για λόγους προπαγάνδας οργάνωσε αποστολή τροφίμων στο ΑΟ.
Η κατάσταση αυτή αντιμετωπίστηκε από την ΕΔΙΣ , στις 25/6/1941 αποφασίστηκε να σταλεί επιτροπή στην Αθήνα από τον Αρχιμ Αθανάσιο Παντοκρατορινό και τον Βαρλαάμ τον Γρηγοριάτη, ύστερα από πολλές πιέσεις η κυβέρνηση Τσολάκογλου έστειλε 3.000.000 δραχμές και μετά από νέες πιέσεις εστάλη 60.000 οκάδες σιτάρι και 95.000 οκάδες κριθάρι για έξη μήνες, δηλαδή για να καταλάβεις αυτό που έστελνε η κυβέρνηση ήταν 60 δράμια ψωμί ανά μοναχό την ημέρα.
Ο Β Κορδιωτάκης έδωσε εντολή να χορηγηθούν 200 σακιά αλεύρι των 45 οκάδων για τις ανάγκες των λαϊκών που εργαζόντουσαν εκεί. Οι Γερμανοί αποφάσισαν να στείλουν τα πιο κάτω:
Α) Χορήγηση 21 δοχείων φωτιστικού πετρελαίου για τις ανάγκες των μονών
Β) 200 κιλά ακαθάρτου πετρελαίου το μήνα για την λειτουργία του σκάφους της γραμμής Τρυπητή Δάφνη. Από το καλοκαίρι του 1942 βελτιώθηκαν οι συνθήκες με τον εφοδιασμό σε τρόφιμα. Ο Καναδάς χορήγησε σιτάρι και οι Γερμανοί μικρές ποσότητες δημητριακών και οσπρίων, βέβαια οι γερμανικές παροχές αμέσως τις έπαιρναν πίσω με επιτάξεις. Το 1942 η ΓΔΜ χορήγησε 50 τόνους αλάτι και η κυβέρνηση έδωσε 20 οκάδες σιτάρι για κάθε αγιορείτη μοναχό. Με ενέργειες του καθηγητή Αλεβιζάτου η Σουηδική πρεσβεία χορήγησε 54.000 οκάδες σιτάρι προς 26, 85 την οκά .
Οι Γερμανοί έστειλαν μια επιτροπή για να ερευνήσει το επισιτιστικό πρόβλημα των μοναχών και τελικά η επιτροπή έδωσε μεν υποσχέσεις αλλά και ζήτησε λάδι για 35.000 ορφανά Ελληνόπουλα, οι πεινασμένοι μοναχοί δέχτηκαν αμέσως το αίτημα της επιτροπής!
Η Κυβέρνηση των Αθηνών προ των σοβαρών κινδύνων που διαγραφόντουσαν, αποφάσισε να εγκρίνει κονδύλι 70.000.000 δραχμών (πληθωριστικό χρήμα) για την επισιτιστική ανακούφιση του ΑΟ τελικά έφτασαν μόνο 35.000.000 δραχμές. Παρά τα τεράστια προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας συνεχίστηκε η βοήθεια προς το ΑΟ Το 1943 και το 1944 οι μονές πούλησαν ξυλεία στο γερμανικό στρατό και τα όποια χρήματα πήραν διετέθησαν για τις επισιτιστικές ανάγκες του ΑΟ .
Από το 1943 οργανώθηκαν συσσίτια απόρων του ΑΟ (ΣΑΑΟ), αυτό το πρόγραμμα είχε διάφορες δυσκολίες λόγω της διασποράς των μοναχών σε απρόσιτα μέρη, το πρόγραμμα ΣΑΑΟ έγινε και για εθνικούς λόγους, διότι η Βουλγαρική κυβέρνηση σκεπτόταν να ιδρύσει οικονομικό συσσίτιο των Ελλήνων μοναχών με στόχους προπαγανδιστικούς, διότι όπως ήδη είπαμε οι Σλάβοι μοναχοί σιτίζοντο πλουσίως. Από το 1943 οργανώθηκε ένα σύστημα ανταλλαγών με τις γερμανικές κατοχικές υπηρεσίες, δες μερικές μονάδες ανταλλαγών :
ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΑ ή ΚΑΡΥΔΙΑ : 1 οκ = 1.5 οκ Σιτάρι 1,5 οκ Όσπρια 2 οκ Καλαμπόκι
ΛΑΔΙ 1οκ = 1,5 οκ Σιτάρι 4,5 οκ Όσπρια 6οκ Καλαμπόκι
ΡΑΚΗ 1 οκ = 4οκ Σιτάρι 4 οκ Όσπρια 5 οκ Καλαμπόκι
ΚΡΑΣΙ 1οκ = 1 οκ Σιτάρι 1οκ Όσπρια 1,5 οκ Καλαμπόκι
Μετά από αυτή την ανταλλαγή το ΑΟ άρχισε να κάνει ΔΩΡΕΕΣ τροφίμων σε δεινοπαθούντες κατοίκους των Ελληνικών πόλεων, σε φυλακισμένους, σε παιδικά συσσίτια και σώθηκαν χιλιάδες Έλληνες.
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ - ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΚΑΤΟΧΗΣΑΠΟ ΤΟΝ ΙΓΝΑΤΙΟ ΓΚΙΚΑ

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Μέρος 4ο

Η ΣΟΦΙΑ

Στην γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε και εμπρός να είναι έτσι. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Για αυτόν τον λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.

Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πεί «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο.» [7]

Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». [7] Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γή (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γή / δικό του σπίτι. Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).

Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για την σκέψη. Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει σαν ανθρώπους - και μας φθίνει μέχρι και τη υγεία μας. Και φυσικά όταν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει πως το λέμε; Μα φυσικά «άφθονο».

Έχουμε την λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έρθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι ένα φρούτο ούτε άγουρο ούτε σαπισμένο, και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά [9]. Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις την δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία...

Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και ιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με την σωματική μας υγεία. Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο...

Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που άλλο από Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε σαν λέξη, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.

Μια και αναφέραμε τα Λατινικά, ας κάνουμε άλλη μια σύγκριση. Ο «άνθρωπος στα Ελληνικά ετυμολογείται ώς το όν που κυττάει προς τα πάνω (άνω + θρώσκω). Πόσο σημαντική και συναρπαστική ετυμολογία που μπορεί να αποτελέσει βάση ατελείωτων φιλοσοφικών συζητήσεων. Αντίθετα στα Λατινικά ο άνθρωπος είναι «Homo» που ετυμολογείται από το χώμα. Το όν που κυττάει ψηλά στον ουρανό λοιπόν για τους Έλληνες, σκέτο χώμα για τους Λατίνους... Υπάρχουν και άλλα παρόμοια παραδείγματα που θα μπορούσαν να αναφερθούν εδώ. Είναι λογικό στο κάτω κάτω ότι μια γλώσσα που βασίστηκε στην Ελληνική αντιγράφοντάς την, εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να έχει τα ίδια υψηλά νοήματα.

Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με την σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις. «Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση» έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. [16] Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μιλάς σωστά σημαίνει να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.

Όπως σημειώνει και ο «δικός μας» Κωνσταντίνος Τσάτσος, πρώην Υπουργός, πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας και συγγραφέας, «Όσο πιό προηγμένος είναι ο πολιτισμός ενός έθνους, τόσο πιό πλούσιες σε προϊστορία, και συνεπώς και σε ουσία, είναι οι λέξεις της γλώσσας... Με την γλώσσα μεταδίδομε λογικούς συνειρμούς και διεγείρομε συναισθήματα... Κάθε λαός έχει την γλώσσα που του αξίζει. Στην γλώσσα, όπως και στα τραγούδια του, εναποθηκεύεται ο πολιτισμός του... είναι ο πιό αδιάψευστος μάρτυρας της ιστορικής του συνείδησης και της ιστορικής του συνέχειας.» [7]
_________________________________έπεται συνέχεια..._____________________

Τρίτη 28 Ιουλίου 2009

ΟΙ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΟΚΡΑΤΕΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ

Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα για να ανέλθεις στην πολιτική πρέπει να ανήκεις σε κάποια γνωστή πολιτική οικογένεια, σε κάποιο «τζάκι».
Όλοι το γνωρίζουν αυτό και ισχύει από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους.
Σήμερα άλλωστε έχουμε τρεις πασίγνωστες πρωθυπουργοπαραγωγικές οικογένειες. Όμως το μέγεθος και η έκταση του φαινομένου αν εξεταστεί σε βάθος είναι εξοργιστικό. Επικεντρωνόμενοι στη θέση του πρωθυπουργού που πάντοτε ήταν η κυριότερη θέση εξουσίας, άλλοτε εντελώς ασύδοτη και άλλοτε όχι, βλέπουμε ότι για το 70% της διάρκειας των 181 επίσημων χρόνων ζωής του ελληνικού κράτους η θέση κατεχόταν από ένα μέλος μίας από είκοσι (20) συγκεκριμένες οικογένειες.

Οι υπόλοιπες εκατομμύρια ελληνικές οικογένειες που πέρασαν αυτά τα 181 χρόνια περιορίζονται στο 30% της πρωθυπουργίας χρονικά.
Οι λοιπές οικογένειες ανέδειξαν 53 πρωθυπουργούς που διετέλεσαν κατά μέσο όρο για 1.3 φορές πρωθυπουργοί και έμειναν για 388 μέρες στην θέση τους.
Αντίθετα οι 20 οικογένειες ανέδειξαν 37 πρωθυπουργούς που πρωθυπούργεψαν κατά μέσο όρο για 5.1 θητείες και καθένας τους έμεινε πρωθυπουργός για 6,5 περίπου χρόνια! Πολύ δίκαιο και αντιπροσωπευτικό δεν ακούγεται αυτό;
Πολλές από τις 20 πρωθυπουργοπαραγωγικές οικογένειες κρατάνε από πολύ παλιά μιας και κατείχαν θέσεις εξουσίας από τους Τούρκους ή τους Ενετούς.
Άλλες δημιουργήθηκαν στην πορεία, πολλές έχουν πάψει να αναδεικνύουν πρωθυπουργούς, ενώ άλλες συνεχίζουν.
Πάντως πέρα από πρωθυπουργούς έβγαλαν πολιτικούς, βουλευτές, υπουργούς, γερουσιαστές, νομάρχες και αμέτρητους δημόσιους αξιωματούχους.
Οι οικογένειες αυτές ήταν οι Μεσολλογγίτες Βάλβηδες και Τρικούπηδες, οι συγγενείς των τελευταίων Φαναριώτες Μαυροκορδάτοι, οι Σπετσιώτες Κυριακαίοι, οι Υδραίοι Κουντουριώτηδες και Βουλγάρηδες με συγγενείς τους, οι Μανιάτες Μαυρομιχαλαίοι και Κουμουνδούροι, οι Αχαιοί Ζαΐμηδες, Γουνάρηδες-Κανελλοπουλαίοι και Παπανδρέου, οι Κεφαλλονίτες Μεταξάδες, οι Αρκάδες Δεληγιανναίοι, οι Κερκυραίοι Θεοτόκηδες και Ράλληδες, οι Κορίνθιοι Τσαλδάρηδες, οι Χανιώτες συγγενείς Βενιζέλοι και Μητσοτάκηδες και οι Σερραίοι Καραμανλήδες.

Προφανώς τα γονίδια των παραπάνω οικογενειών είναι ηγεμονικά εκ του αποτελέσματος, αφού υπάρχουν «ζώα» που τους ψηφίζουν για χρόνια, όπως είχε πει και ο Β. Λεβέντης.
Προφανώς δεν μπορούμε να απορρίψουμε εντελώς κάποιους πολιτικούς γιατί ήταν από σόι, όπως ο Χ. Τρικούπης, αλλά δεν είναι ανεκτό να συντηρούμε για πάντα τα παιδιά, ανίψια και τα εγγόνια του Ε. Βενιζέλου, του Γ. Παπανδρέου ή του Κ. Καραμανλή.
Οι πρωθυπουργικές «φαμίλιες» έχουν ως εξής:
Βάλβηδες
Μεσολογγίτικη οικογένεια.
Ο Ζηνόβιος Βάλβης (1800-1866) το 1863, ύστερα από πιέσεις του στρατού, εκλέχτηκε πρωθυπουργός, παρέμεινε για λίγο στο πρωθυπουργικό αξίωμα μέχρι που παραιτήθηκε.
Ο αδερφός του Δημήτριος Βάλβης (1814-1892) το 1886 διορίστηκε πρωθυπουργός ύστερα από παράκληση του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Δεν μπορεί να θεωρηθεί πολιτική οικογένεια αν και δύο αδέρφια εκλέχθηκαν μεταβατικοί πρωθυπουργοί για 2 μήνες.
Κυριακαίοι
Σπετσιώτικη οικογένεια.
Ο Διομήδης Κυριακός (1811-1869) ήταν Έλληνας νομικός, πολιτικός και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Διετέλεσε περίπου για ένα μήνα το 1863 πρωθυπουργός της χώρας.
Ο εγγονός του Αλέξανδρος Διομήδης - Κυριακός (1875 - 1951) ήταν νομικός και πολιτικός και κατείχε για έξι μήνες (30 Ιουνίου 1949 - 6 Ιανουαρίου 1950) την πρωθυπουργία. Τα δύο μέλη της οικογένειας ήταν μεταβατικοί πρωθυπουργοί για 7 μήνες.
Κουμουνδουραίοι
Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815 - 1883) ήταν δέκα φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Καταγόταν από ιστορική οικογένεια της Μάνης (Κουμουνδουράκηδες).
Ο Παναγιώτης Κουμουντούρος ή Κουμουντουράκης ήταν ο 4ος μπέης της Μάνης (1798-1803). Ήταν γιος του αγωνιστή Σπύρου Γαλάνη Κουμουνδουράκη.
Διέθετε μεγάλες εκτάσεις στην Αττική και συγκεκριμένα στη λίμνη Κουμουνδούρου αλλά και μια έπαυλη σε ένα τεράστιο κτήμα στην Τροιζήνα. Ανηψιά του ήταν η Αικατερίνη Μυσιρλή, μητέρα του Αλέξανδρου Κορυζή. Είχαν 11 θητείες και κυβέρνησαν για 7,5 χρόνια.
Κουντουριωταίοι-Βουλγάρηδες
Ο Γεώργιος Κουντουριώτης εκλεχτηκε το 1824 πρόεδρος του Νομοτελεστικού. Επί Καποδίστρια διετέλεσε μέλος του Πανελληνίου ενώ στη συνέχεια διετέλεσε γερουσιαστής, σύμβουλος Επικρατείας και υπουργός Ναυτικών.
Το 1848 διορίστηκε στην θέση του πρωθυπουργού. Εγγονός του ήταν ο Παύλος Κουντουριώτης (1855-1935) Ναύαρχος του Βασιλικού Ναυτικού, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και αρχηγός του Β΄ Στόλου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους που διετέλεσε δις Πρόεδρος της Δημοκρατίας.).
Ο Δημήτριος Βούλγαρης (1802-1877). Ήταν γιος του κοτζαμπάση της Ύδρας Γεωργίου Βούλγαρη και είχε παντρευτεί την κόρη του Λάζαρου Κουντουριώτη. Ήταν γνωστός και με το προσωνύμιο Τζουμπές, λόγω της μακριάς ποδιάς-μανδύα που συνήθιζε να φορά.
Ο Μπενιζέλος Ρούφος (1795-1868) γεννήθηκε στην Πάτρα το 1795 και ήταν γιος του Αθανάσιου Κανακάρη, γόνου της γνωστής πολιτικής οικογένειας Κανακάρη-Ρούφου. Παντρεύτηκε την Βικτωρία Σισίνη, αδερφή του προεστού Χρύσανθου Σισίνη ενώ ύστερα από τον θάνατο της, παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την Μαρία Κουντουριώτη, χήρα Μέξη και κόρη του Γεωργίου Κουντουριώτη.
Ο Αντώνιος Κριεζής (1796-1865) ήταν αγωνιστής του 1821 και αργότερα δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ήταν παντρεμένος με την Κυριακούλα Βούλγαρη, κόρη του Γεωργίου Βούλγαρη.
Πρωθυπουργός διετέλεσε και ο Πέτρος Βούλγαρης (1883-1957).
Η Υδραίικη αυτή φαμίλια πολιτικών ανέδειξε 5 πρωθυπουργούς με 13 θητείες για 12,5 χρόνια.
Ζαϊμαίοι
Αρχοντική οικογένεια της Αχαΐας που εμφανίζεται στο προσκήνιο, το 1730, όταν ο Φίλιππος Ζαΐμης εκλέγεται πρόκριτος των Καλαβρύτων. Από το έτος εκείνο η οικογένεια Ζαΐμη απέκτησε το κληρονομικό δικαίωμα της δημογεροντίας, το οποίο διατήρησε μέχρι το 1821.
Η δύναμη της οικογένειας αυξήθηκε με τον διορισμό του Ανδρούτσου Ζαΐμη σε Μοραγιάννη.
Ο γιος του Ανδρέας Ζαΐμης χρημάτισε πληρεξούσιος στην συνέλευση της Επιδαύρου το 1822.
Το 1826 ανέλαβε πρόεδρος της «Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος», αναλαμβάνοντας την ευθύνη της διακυβέρνησης και της συνέχισης του Αγώνα. Παντρεύτηκε την Ελένη Δεληγιάννη, κόρη του Μοραγιάννη, Ιωάννη Δεληγιάννη.
Ο γιος του Θρασύβουλος Ζαΐμης και ο εγγονός του Αλέξανδρος Ζαΐμης διετέλεσαν επίσης πρωθυπουργοί. Μέλη της οικογένειας πολιτεύονται ακόμα και σήμερα στην Αχαΐα. Στο επίσημο ελληνικό κράτος οι δύο πολιτικοί πρωθυπούργεψαν για 8 θητείες συνολικής διάρκειας 6 χρόνων.
Τρικούπηδες-Μαυροκορδάτο.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης (1788-1873) ήταν γιος του Ιωάννη Τρικούπη προκρίτου του Μεσολογγίου και της Αλεξάνδρας Παλαμά. Διετέλεσε πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου (πρώτος πρωθυπουργός του Ελληνικού Βασιλείου). Ήταν παντρεμένος με την αδελφή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (1791-1865), Αικατερίνη και πατέρας του επίσης πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη.
Ο πατέρας του Αλέξανδρου Νικόλαος Μαυροκορδάτος (1744-1818), είχε διοριστεί από τους Οθωμανούς Μέγας Μπάνος της Βλαχίας ενώ η μητέρα του Σμαράγδα Καρατζά, ήταν κόρη του Νικολάου Καρατζά, ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας και αδελφή του Ιωάννη Καρατζά που ανήλθε και αυτός στο αξίωμα του ηγεμόνα της Βλαχίας.
Οι τρεις πρωθυπουργοί είχαν 12 θητείες για 14,5 χρόνια.
Ο Σπύρος Τρικούπης ήταν λογοτέχνης και πολιτευτής, της αρχοντικής και ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων, διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας (1934-1935) και υπουργός Ηπείρου (1935). Κατά τα Δεκεμβριανά (1944) συνελήφθη και εκτελέστηκε από τον ΕΛΑΣ.
Ο Νικόλαος Μπαλτατζής - Μαυροκορδάτος (1898 - ;) ήταν πολιτικός και αθλητής. Ήταν γιος του πολιτικού Γεωργίου Μπαλτατζή (από τους Εξ του Γουδιού), βουλευτή και υπουργού, και της Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου.
Προπάππους του ήταν ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
Μεταξάδες
Με το όνομα Μεταξάς φέρεται ιστορική βυζαντινή οικογένεια και στη συνέχεια κεφαλληνιακή. Αρχηγός της οικογένειας ήταν ο Μάρκος Αντώνιος Μεταξάς συμπολεμιστής του τελευταίου Αυτοκράτορα του Βυζαντίου που κατέφυγε στη Κεφαλλονιά και εγκαταστάθηκε στη περιοχή "Μεταξάτα".
Ο Ανδρέας Μεταξάς (1790-1860) ήταν αγωνιστής του 1821, διπλωμάτης και πολιτικός. Έφερε τον τίτλο του Κόμη και διετέλεσε πρωθυπουργός. Γόνος της οικογένειας ήταν και ο Ιωάννης (Μιχαήλ) Μεταξάς (1871-1941). Οι 2 Μεταξάδες κυβέρνησαν για 5 περίπου χρόνια σε 2 θητείες.
Δεληγιανναίοι
Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης (1826 - 1905) νομικός και πολιτικός γόνος ιστορικής αρκαδικής οικογένειας.
Ήταν γιος του Πανάγου Δεληγιάννη και εγγονός του Μοραγιάννη, Ιωάννη Δεληγιάννη (1738-1816) και ανιψιός του επίσης Μοραγιάννη Θοδωράκη Δεληγιάννη (1774-1821). Πρωθυπουργός διετέλεσε και ο ξάδερφος του Νικόλαος Δηλιγιάννης (1841–1910). Είχαν 6 θητείες και 5,5 χρόνια πρωθυπουργίας.
Ο Επαμεινώνδας Δεληγιάννης (1873-1964) ήταν νομικός, υπουργός Ναυτικών (1905) και Δικαιοσύνης (1909).
Ράλληδες-Θεοτόκηδες
O Δημήτριος Ράλλης (1844 – 1921) ήταν πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας. Γεννήθηκε στη Αθήνα από οικογένεια με ρίζες στο Βυζάντιο και με πολλούς εκπροσώπους της σε καίριες θέσεις ήδη από το 15ο αιώνα.
Ο Ιωάννης Δ. Ράλλης (1878–1946) ήταν γιος του και πρωθυπουργός της δωσίλογης κυβέρνησης των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων από τις 7 Απριλίου του 1943 μέχρι τις 12 Οκτωβρίου του 1944.
Ο επίσης πρωθυπουργός Γεώργιος Ι. Ράλλης (1918 –2006) ήταν γιος του Ιωάννη Ράλλη και της Ζαΐρας Θεοτόκη κόρης του Κερκυραίου πολιτικού και πρωθυπουργού Γεωργίου Θεοτόκη (1844-1916) και αδελφή του επίσης πρωθυπουργού Ιωάννη Θεοτόκη (1880-1961).
Ο Ι. Θεοτόκης ήταν αυλικός της Βασίλισσας Σοφίας. Εκλέχθηκε επτά φορές βουλευτής και διετέλεσε τρεις φορές υπουργός Γεωργίας.
Ο αδελφός του πολιτικός Νικόλαος Θεοτόκης εκτελέσθηκε με τους Εξ το 1922 στο Γουδί.
Οι 4 επίσημοι πρωθυπουργοί είχαν 11 πρωθυπουργικές θητείες για 10,5 χρόνια, χωρίς να υπολογίζεται ο 1,5 χρόνος του κατοχικού πρωθυπουργού Ιωάννη Δ. Ράλλη.
Μαυρομιχαλαίοι
Ιστορική μανιάτικη οικογένεια ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ήταν ο 8ος μπέης της Μάνης (1815 - 1821). Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης(1850-1916) ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας και εγγονός του ομώνυμου ήρωα της επανάστασης αδελφού του Πετρόμπεη. Ο δικαστικός Στυλιανός Μαυρομιχάλης (1902-1981) διετέλεσε για ένα διάστημα και αυτός πρωθυπουργός της Ελλάδας το 1963. Είχαν 2 θητείες για 7 μήνες περίπου.
Οι οικογένεια είχε πολλούς πολιτικούς, στρατιωτικούς, υπουργούς κλπ.
Γούναρη-Κανελλόπουλου
Ο Δημήτριος Γούναρης (1867-1922) ήταν Πατρινός πολιτικός, αρχηγός του Λαϊκού κόμματος, κύριος εκπρόσωπος του αντιβενιζελισμού και τρεις φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Εκτελέστηκε στο Γουδί. Ανιψιός του ήταν ο μετέπειτα πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος (1902 –1986) που ανέλαβε για δύο σύντομες θητείες την προεδρία ελληνικών κυβερνήσεων το 1945 και το 1967. Θείος και ανιψιός είχαν 4 θητείες διάρκειας 1,5 χρόνου σε κρίσιμες περιστάσεις.
Τσαλδάρηδες
Ο Παναγής Τσαλδάρης (1868- 1936) ήταν Κορίνθιος ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Πρωθυπουργός διετέλεσε και ο ανιψιός του Κωνσταντίνος Τσαλδάρης (1884-1970), ενώ είχε διοριστεί για ένα διάστημα και ο πεθερός του ιστορικός Σπυρίδων Λάμπρος (1851-1919).
Οι 2 Τσαλδάρηδες υπήρξαν πρωθυπουργοί 4 φορές με συνολική διάρκεια 3,5 χρόνια, ενώ η οικογένεια εξακολουθεί να πολιτεύεται. Ο Αθανάσιος Τσαλδάρης (1921-1997) ήταν πολιτικός και γιος του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. Τον Ιούνιο του 1989 εκλέχτηκε πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και παρέμεινε στο προεδρικό αξίωμα μέχρι το 1993. Τον Μάρτιο του 1995 ήταν υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Βενιζέλοι-Μητσοτάκηδες
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος (1864 –1936) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς της Ελλάδας. Ο γιος του Σοφοκλής Ε. Βενιζέλος (1894 –1964) διετέλεσε και αυτός πρωθυπουργός της χώρας. Ο ανιψιός του Ε. Βενιζέλου Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-) διετέλεσε επίσης πρωθυπουργός και με την οικογένεια του να βρίσκεται στο πολιτικό προσκήνιο. Οι τρεις πρωθυπουργοί είχαν 10 θητείες που διήρκεσαν πάνω από 20 χρόνια.
Παπανδρέου
Ο Γεώργιος Παπανδρέου (1888-1968) υπήρξε μία από τις επιφανείς προσωπικότητες της νεότερης πολιτικής ιστορίας.
Υπήρξε πρωθυπουργός και πατέρας του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου (1919-1996) και παππούς του επίδοξου πρωθυπουργού Γεωργίου Α. Παπανδρέου (1952-) που όταν ήταν μικρός τον φώναζαν Τζέφρι.
Οι δύο πρωθυπουργοί Παπανδρέηδες κυβέρνησαν για πάνω από 12 χρόνια σε 5 θητείες.
Καραμανλήδες
Ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής (1907 –1998) διετέλεσε πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο ανιψιός του, Κώστας Καραμανλής (1956-), είναι πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας από το 1997, και πρωθυπουργός από τις 7 Μαρτίου 2004.
Οι Καραμανλήδες είχαν 5 συνεχόμενες θητείες που διαρκούν 18 χρόνια και ο μετρητής συνεχίζει να γράφει.Όσον αφορά την καταγωγή των Ελλήνων πρωθυπουργών ως άτομα γενικότερα κατά 29% κατάγονται από την Πελοπόννησο, κατά 16% από τη Στερεά Ελλάδα, 6% από το Αιγαίο, 4,5% από την Κρήτη, 4,5% από τη Μάνη, 8% από τα Επτάνησα, 4,5% από την Ήπειρο, 3% από τη Μακεδονία, 2% από τη Θεσσαλία, 2% από τη Κωνσταντινούπολη, ενώ το 14% ήταν αρβανίτικης καταγωγής.
http://lykawn.blogspot.com/

Σάββατο 25 Ιουλίου 2009

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Μέρος3ο

Η ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ

Στην Ελληνική γλώσσα ουσιαστικά δεν υπάρχουν συνώνυμα, καθώς όλες οι λέξεις έχουν λεπτές εννοιολογικές διαφορές μεταξύ τους. Για παράδειγμα η λέξη «λωποδύτης» χρησιμοποιείται για αυτόν που βυθίζει το χέρι του στο ρούχο μας και μας κλέβει, κρυφά δηλαδή, ενώ ο «ληστής» είναι αυτός που μας κλέβει φανερά, μπροστά στα μάτια μας. Επίσης το «άγειν» και το «φέρειν» έχουν την ίδια έννοια. Όμως το πρώτο χρησιμοποιείται για έμψυχα όντα, ενώ το δεύτερο για τα άψυχα.

Στα Ελληνικά έχουμε τις λέξεις «κεράννυμι», «μίγνυμι» και «φύρω» που όλες έχουν το νόημα του «ανακατεύω». Όταν ανακατεύουμε δύο στερεά ή δύο υγρά μεταξύ τους αλλά χωρίς να συνεπάγεται νέα ένωση (π.χ. λάδι με νερό), τότε χρησιμοποιούμε την λέξη «μειγνύω» ενώ όταν ανακατεύουμε υγρό με στερεό τότε λέμε «φύρω». Εξ’ού και η λέξη «αιμόφυρτος» που όλοι γνωρίζουμε αλλά δεν συνειδητοποιούμε τι σημαίνει. Όταν οι Αρχαίοι Έλληνες πληγωνόντουσαν στην μάχη, έτρεχε τότε το αίμα και ανακατευόταν με την σκόνη και το χώμα. Το κεράννυμι σημαίνει ανακατεύω δύο υγρά και φτιάχνω ένα νέο, όπως για παράδειγμα ο οίνος και το νερό. Εξ’ού και ο «άκρατος» (δηλαδή καθαρός) οίνος που λέγαν οι Αρχαίοι όταν δεν ήταν ανακατεμένος (κεκραμμένος) με νερό.

Τέλος η λέξη «παντρεμένος» έχει διαφορετικό νόημα από την λέξη «νυμφευμένος», διαφορά που περιγράφουν οι ίδιες οι λέξεις για όποιον τους δώσει λίγη σημασία. Η λέξη παντρεμένος προέρχεται από το ρήμα υπανδρεύομαι και σημαίνει τίθεμαι υπό την εξουσία του ανδρός ενώ ο άνδρας νυμφεύεται, δηλαδή παίρνει νύφη. [5] Γνωρίζοντας τέτοιου είδους λεπτές εννοιολογικές διαφορές, είναι πραγματικά πολύ αστεία μερικά από τα πράγματα που ακούμε στην καθημερινή – συχνά λαθεμένη – ομιλία (π.χ. «ο Χ παντρεύτηκε»).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει την ζωή από τον βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. [7]


ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ

Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πως να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δεί ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε. Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί). Άπειρα παραδείγματα τέτοιου είδους υπάρχουν, σχεδόν ολόκληρο το λεξικό της Ελληνικής.

Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης.

Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. Καθώς έχω παρακολουθήσει δύο χρόνια μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών (μιλάμε πάντα εκτός σχολείου φυσικά), μπορώ να βεβαιώσω ότι σε καμμία περίπτωση δεν περιμένεις να έχει η γνώση αυτή τέτοια επίδραση στην καθημερινή ζωή σου. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της. Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιον φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό. Ειλικρινά πιστεύω πως αν τα Αρχαία διδαχθούν σωστά, δεν υπάρχει άνθρωπος ο οποίος δεν θα μαγευτεί από την σαγήνη τους.
__________________________________________έπεται συνέχεια...________

Πέμπτη 23 Ιουλίου 2009

Πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς


Πότε τελειώνει ιστορικά ένας λαός που σημάδεψε με την παρουσία του την πορεία της ανθρωπότητας; Προφανώς, όταν πάψει να παράγει ή να συντηρεί καινοτόμο ιδιαιτερότητα. Όταν χάσει ακόμα και την επίγνωση της κάποτε προσφοράς του, όταν εκπέσει σε ρητορικές μόνο καυχήσεις για κατορθώματα που δεν μπορεί πια να κατανοήσει τη σημασία τους.

Αν είναι αυτό το κριτήριο του ιστορικού τέλους, πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός;

Στο σχολείο μαθαίναμε τη δόλια απάντηση της δυτικής ιστοριογραφίας που είχε υιοθετήσει και ο Κοραής: Ο Ελληνισμός τέλειωσε το 529, όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε και τυπικά τα τελευταία απομεινάρια φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η απροκατάληπτη έρευνα άρχισε να κατεδαφίζει τη μεθοδική κατασυκοφάντηση του ψευδωνύμως, για χλεύη, λεγόμενου «Βυζαντίου»: να καταδείχνει τα ιλιγγιώδη επιτεύγματα πολιτισμού, με ακραιφνή ελληνική ιδιαιτερότητα, που το χαρακτηρίζουν και σημαδεύουν την ανθρώπινη Ιστορία. Τότε μεταθέσαμε το τέλος του Ελληνισμού στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, το 1453.

Η λεγόμενη «Γενιά του ’30» μας έδειξε ότι ακόμα και κάτω από τον ζυγό των Τούρκων οι Έλληνες, φτωχοί, αγράμματοι, σκλάβοι, συνέχισαν να ...... παράγουν ιδιαιτερότητα πολιτισμού, Τέχνη και θεσμούς με τους ίδιους άξονες αναφοράς και τις ίδιες ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων που χαρακτήριζαν ανέκαθεν την ελληνικότητα. Και τότε μεταθέσαμε το ιστορικό τέλος του Ελληνισμού στο 1833, όταν Βαυαροί και Κοραϊκοί συγκρότησαν το νεωτερικό ελλαδικό κρατίδιο, προγραμματικά αποκομμένο από την οργανική ιστορική του συνέχεια, με πολιτιστικές επιδόσεις μόνο στη μίμηση των δυτικών προτύπων και την ελληνική ταυτότητα μεταποιημένη σε φολκ λορ και ιδεολόγημα.

Αποδίδεται στον ηπειρώτη πατριάρχη Αθηναγόρα η εκτίμηση ότι ο Ελληνισμός τέλειωσε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922: Μπορεί το ελλαδικό κρατίδιο των Αθηνών να ήταν καταγωγικά αφελληνισμένο, να κατανοούσε τον Ελληνισμό με τους όρους του νεωτερικού εθνικισμού, δηλαδή να τον καταδίκαζε να είναι βαλκανική επαρχία. Όμως, υπήρχε παράλληλα η πληθυσμική πραγματικότητα εκατομμυρίων Ελλήνων της Μικρασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης, της Ανατολικής Ρωμηλίας, Ελληνισμός με συνείδηση κοσμοπολίτικης αρχοντιάς και ταυτότητα πολιτισμού, όχι κρατικής εθνότητας.

Με ποια κριτήρια πιστοποιούμε τη συνέχεια ή την ασυνέχεια (το ιστορικό τέλος) της ελληνικής ιδιαιτερότητας; Όχι βέβαια με τη συντήρηση και παγίωση των ίδιων πάντα σχημάτων του βίου και της έκφρασης. Η συνέχεια της ταυτότητας (δημιουργικής ετερότητας) ενός λαού γίνεται φανερή στη διατήρηση των ίδιων προτεραιοτήτων, της ίδιας ιεράρχησης αναγκών, της ίδιας αξιολόγησης ποιοτήτων.

Το πέρασμα από την «κοινωνία της χρείας» στην «πολιτική κοινωνία» (από την ατομοκεντρική χρησιμοθηρία στο κοινό «άθλημα αληθείας») είναι σταθερό γνώρισμα ελληνικότητας. Τόπος και τρόπος του αθλήματος στην Αρχαία Ελλάδα ήταν η αυτόνομη πόλις - κράτος, πραγμάτωση και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία του δήμου». Τόπος και τρόπος του αθλήματος στον εκχριστιανισμένο Ελληνισμό (Βυζάντιο και Τουρκοκρατία) ήταν η αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα - ενορία και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία των πιστών».

Ο στόχος στον οποίο απέβλεπε η πόλις (ο τρόπος του όντως αληθούς) αποτυπώνεται στη λογική αρμονία των αρχιτεκτονικών μελών του Παρθενώνα, στην αφαιρετική υποδήλωση του καθολικού λόγου της ουσίας (όχι του εφήμερου ατόμου) που σαρκώνει το άγαλμα, στην τραγωδική δραματουργία της θεατρικής εκφραστικής. Αντίστοιχα, ο στόχος της ευχαριστιακής κοινότητας αποτυπώνεται στο αρχιτεκτονικό (στατικής) ρίσκο της διαδοχής θόλων, ημιθολίων, σφαιρικών τριγώνων που λογοποιεί την ύλη, παραπέμπει στην «κένωση» - σάρκωση του Λόγου ως τρόπο τής όντως υπάρξεως. Aποτυπώνεται στη «διάβαση επί το πρωτότυπον» που κατορθώνει (με την ίδια αφαιρετική επιδίωξη του αγάλματος) η βυζαντινή Εικόνα ή στην «αποκαλυπτική» δραματουργία (με πιστότητα στο αρχαίο σκηνικό υπόδειγμα) της εκκλησιαστικής Ευχαριστίας.

Σήμερα δεν καταλαβαίνουμε τίποτα από τις προτεραιότητες αναγκών και στόχων που εξασφάλιζαν τη συνέχεια του τρόπου της ελληνικότητας, δεν μπορέσαμε να διασώσουμε στο ελλαδικό κρατίδιο αυτόν τον τρόπο ούτε ως μνήμη, θησαύρισμα παιδείας. Μας είναι αδύνατο να κατανοήσουμε (δεν έχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις), πώς μπορεί μια συλλογικότητα να οργανώθηκε κάποτε με προτεραιότητα ανάγκης την υπαρκτική γνησιότητα και όχι τη χρησιμότητα. Ερμηνεύουμε την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία με τα κριτήρια και τα δόγματα του Ιστορικού Υλισμού ή με τις προ-πολιτικές ατομοκεντρικές αξιώσεις του Διαφωτισμού – μιλάμε για την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία σαν το προανάκρουσμα «αυτοθεσμιζόμενης» κολλεκτίβας ή «κομμούνας».

Ο Ελληνισμός τέλειωσε ιστορικά με αργό και βασανιστικό (ταπεινωτικό) ψυχορράγημα που ξεκίνησε το 1833 και συνεχίζεται, άγνωστο για πόσο ακόμη. Παλεύουμε να πιθηκίσουμε με συνέπεια τα «φώτα» της Εσπερίας, την παραχάραξη του αθλήματος της σχέσης σε μονοτροπία της χρήσης. Και ούτε αυτό δεν καταφέρνουμε, ο μεταπρατισμός μάς καθηλώνει σε τριτοκοσμικά επίπεδα υπανάπτυξης, διαφθοράς, οργανωτικής διάλυσης, απαιδευσίας, βαναυσότητας στην καθημερινή συμπεριφορά.

Αν συνεχίζουμε κωμικά να καυχώμαστε για την Αρχαία Ελλάδα, είναι επειδή μάς μάθανε ότι στο δικό της κληροδότημα βασίστηκε, και αυτό αξιοποίησε ο καταναλωτικός πολιτισμός της Δύσης, που εμείς αποκλειστικά θαυμάζουμε και είναι το ίνδαλμά μας. Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατό η ταύτιση του «αληθεύειν» με το «κοινωνείν» να γεννήσει τον ατομοκεντρισμό του cogito ή της αισθησιοκρατίας, η μεταφυσική στόχευση της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας να παραγάγει το όνειδος της σημερινής εμπορευματοποιημένης κομματοκρατίας.

Το ιστορικό ψυχορράγημα του Ελληνισμού είναι βασανιστικό και ταπεινωτικό, γιατί συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς πια να είμαστε Έλληνες και χωρίς να μπορούμε να γίνουμε «Ευρωπαίοι». Και απομνημείωση αρχιτεκτονική του χαμένου προσώπου μας είναι η βλάσφημη αισχρουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης: Αυτάρεσκη αναίδεια μιας αφελληνισμένης κοινωνίας, που χρυσοπληρώνει Αμερικανοελβετό για να φιλοτεχνήσει «μοδέρνο» νεοπλουτίστικο πορτραίτο της αμάθειας και ασχετοσύνης της.

Σε κάθε παραμικρή πτυχή του το σημερινό ελληνώνυμο κρατίδιο είναι μια ύβρις της ελληνικότητας.
Χρήστος Γιανναράς

Νιώθω υπερήφανος που είμαι Έλληνας

(απάντηση από Πλάτωνα Πισατίδη)

Αν θέλεις να ελέγξεις ένα λαό, αλλοίωσε την ιστορική του συνείδηση και μπόλιασε τη ψυχή του με μίζερες θρησκευτικές δοξασίες. Και με ποιον φορέα μπορείς να το επιτύχεις; Mα με την παιδεία φυσικά.

Απεχθάνομαι την προγονολατρία γιατί σήμερα έχει «σκοτεινή» αφετηρία και «ύπουλη» κατάληξη. Παρά τα σημεία των καιρών, παραμένω ακόμη προσκολλημένος στο ρομαντικό δόγμα «Σκέψου ολικά, δράσε τοπικά».
Μα είναι αδύνατο ορισμένες φορές να μη βροντοφωνάξω. Ναι, νιώθω υπερήφανος που είμαι Έλληνας. Και τόσο δυστυχής συνάμα, γιατί ζω όπως είπε κάποτε ο Γιάννης Ξενάκης, σε μια κοινωνία που της λείπει η περιπέτεια της σκέψης. Μπορούμε βέβαια να βρούμε ταριχευμένες ιδέες, τυλιγμένες σε σελοφάν να πλασάρονται σαν τυποποιημένα προϊόντα από κάθε μορφή «ειδικούς» στα «παράθυρα» της καθημερινής μας μιζέριας. Θρησκευτικός φονταμενταλισμός, «ειδωλολάτρες» χριστιανοί, φανατικοί υπερπατριώτες, κοινωνικός ρατσισμός, ξενοφοβία, διαφθορά είναι μερικά μόνο σημάδια της ζοφερής πνευματικής μας κουλτούρας.

Νιώθω υπερήφανος που είμαι Έλληνας, έστω και αν ο Phillip Sherrad στο βιβλίο του Δοκίμιο για τον Νέο Ελληνισμό που κυκλοφόρησε μεταφρασμένο το 1971 από τις εκδόσεις Σύνορο, προσπάθησε να αποδείξει ότι δεν είμαι ‘Έλληνας, αλλά απλά «χριστιανός ορθόδοξος». Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον άγγλο ιστορικό που τον προλόγισε και ο δικός μας Χρήστος Γιανναράς, αυτό που μας συνδέει ως έθνος δεν είναι η ελληνική μας «γονιδιακή» υπόσταση, δεν είμαστε δηλαδή παιδιά του Ηρακλή, αλλά μακρινοί απόγονοι της θρησκευτικής παράδοσης του εβραίου Μωυσή.

Ναι, θα βροντοφωνάξω. Είμαι Έλληνας, Ζορμπάς στην καρδιά, έτοιμος να χορέψω το συρτάκι της ελευθερίας ή το μοναχικό ζεϊμπέκικο του Δία, να ορθώσω το ασήμαντο ανάστημά μου στο άπειρο και να ακολουθήσω την πνευματική ατραπό του Ηρακλή, που αψήφησε νόμους θεών και απελευθέρωσε τον Τιτάνα Προμηθέα. Γιατί έτσι είναι ο Έλληνας, χιλιάδες χρόνια τώρα. Αψηφά τους άτεγκτους θρησκευτικούς κανόνες που για αιώνες δεν διαφοροποιούνται, γιατί γι αυτόν είναι σημάδι αμορφωσιάς και βαρβαρότητας. Έτσι είναι o Έλληνας, γιατί ποτέ του δεν ήταν ειδωλολάτρης, όπως ποτέ δεν ήταν πιστός. Άθεος στη ψυχή, χόρευε στα πανηγύρια κάτω από το μυστικό αυλό του Πάνα, ευχαριστιόνταν με τις μουρνταριές του Δία και περιγελούσε τις ζήλιες της Ήρας. Οι θεοί του μικροί, με ατέλειες, σχεδόν ανθρώπινοι, για να μπορεί μερικές φορές να τους φθάνει αλλά και να τους ξεπερνά. Γιατί δε γουστάρει, έναν απόλυτο αφέντη θεό, σε μια απόκοσμη και σχιζοφρενική θρησκεία που διδάσκει την άπειρη αγάπη μέσα στη δαντική όμως κόλαση της αιώνιας τιμωρίας.

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Μέρος 2ο


ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Η δύναμη της Ελληνικής γλώσσας βρίσκεται στην ικανότητά της να πλάθεται όχι μόνο προθεματικά ή καταληκτικά, αλλά διαφοροποιώντας σε μερικές περιπτώσεις μέχρι και την ρίζα της λέξης (π.χ. «τρέχω» και «τροχός» παρόλο που είναι από την ίδια οικογένεια αποκλίνουν ελαφρώς στην ρίζα). Η Ελληνική γλώσσα είναι ειδική στο να δημιουργεί σύνθετες λέξεις με απίστευτων δυνατοτήτων χρήσεις, πολλαπλασιάζοντας το λεξιλόγιο.

Το διεθνές λεξικό Websters (Websters New International Dictionary) αναφέρει

«Η Λατινική και η Ελληνική, ιδίως η Ελληνική, αποτελούν ανεξάντλητη πηγή υλικών για την δημιουργία επιστημονικών όρων.» [12] ενώ οι Γάλλοι λεξικογράφοι Jean Bouffartigue και Anne-Marie Delrieu τονίζουν «Η επιστήμη βρίσκει ασταμάτητα νέα αντικείμενα ή έννοιες. Πρέπει να τα ονομάσει. Ο θησαυρός των Ελληνικών ριζών βρίσκεται μπροστά της, αρκεί να αντλήσει από εκεί. Θα ήταν πολύ περίεργο να μην βρεί αυτές που χρειάζεται.». [10]

Ο Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαρριέρ, έκθαμβος μπροστά στο μεγαλείο της Ελληνικής, είχε δηλώσει σχετικώς «Η Ελληνική γλώσσα έχει το χαρακτηριστικό να προσφέρεται θαυμάσια για την έκφραση όλων των ιεραρχιών με μια απλή εναλλαγή του πρώτου συνθετικού. Αρκεί κανείς να βάλει ένα παν- πρώτο- αρχί- υπέρ- ή μια οποιαδήποτε άλλη πρόθεση μπροστά σε ένα θέμα. Κι αν συνδυάσει κανείς μεταξύ τους αυτά τα προθέματα, παίρνει μια ατελείωτη ποικιλία διαβαθμίσεων. Τα προθέματα εγκλείονται τα μεν στα δε σαν μια σημασιολογική κλίμακα, η οποία ορθώνεται πρός τον ουρανό των λέξεων.» [10]

Είναι αλήθεια ότι μπορούμε να βάλουμε και παραπάνω από μια πρόθεση μπροστά απο μία λέξη, ακριβώς όπως περιγράφει ο Γάλλος φίλος μας. Παραδείγματα συνδυασμών πολλαπλών προθέσεων με λέξεις που να δημιουργούν νέες λέξεις υπάρχουν άπειρα. Αντικαταβάλλω, αντιπαρέρχομαι, ανακατασκευάζω κτλ.

Στην Ιλιάδα του Ομήρου η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο υιός της σκοτώνοντας τον Έκτωρα «διό και δυσαριστοτοκείαν αυτήν ονομάζει». Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι, δυς + άριστος + τίκτω (=γεννώ) και σημαίνει όπως αναλύει το Ετυμολογικόν το Μέγα «που για κακό γέννησα τον άριστο». [7] Ποιά άλλη γλώσσα στον κόσμο θα μπορούσε να αποδώσει σε μία μόνο λέξη τόσα πολλά και υψηλά νοήματα; Και όπως έλεγαν και οι Αρχαίοι, «το Λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν».

Προ ολίγων ετών κυκλοφόρησε στην Ελβετία το λεξικό ανύπαρκτων λέξεων (Dictionnaire Des Mots Inexistants) όπου προτείνεται να αντικατασταθούν Γαλλικές περιφράσεις με μονολεκτικούς όρους από τα Ελληνικά. Π.χ. androprere, biopaleste, dysparegorete, ecogeniarche, elpidophore, glossoctonie, philomatheem tachymathie, theopempte κλπ, περίπου 2.000 λήμματα με προοπτική περαιτέρω εμπλουτισμού. [6]

Ο Godefroi Herman, ο Γάλλος μεταφραστής των Διονυσιακών του Νόννου, ομολογεί «Πόσες φορές μεταφράζοντας δεν ανέκραξα όπως ο Ρονσάρ: Πόσο είμαι περίλυπος που η γλώσσα η Γαλλική δεν δημιουργεί λέξεις όπως η Ελληνική... ωκύμορος, δύσποτμος, ολιγοφρονείν...». [7]

Η ΑΚΡΙΒΟΛΟΓΙΑ

Στα Αγγλικά το ρήμα και το ουσιαστικό συχνά χρησιμοποιούν ακριβώς την ίδια λέξη π.χ. «drink» που σημαίνει και «ποτό» και «πίνω». Επιπλέον τα ονόματα δεν έχουν κλίσεις, για παράδειγμα στα Ελληνικά λέμε «Ο Θεός, του Θεού, τω Θεώ, τον Θεό, ω Θεέ» ενώ στα Αγγλικά έχουμε μια μόνο λέξη για όλες αυτές τις έννοιες, το «God». Είναι προφανές λοιπόν, ότι τουλάχιστον όσον αφορά την ακριβολογία, γλώσσες όπως τα Ελληνικά υπερτερούν σαφώς σε σχέση με γλώσσες σαν τα Αγγλικά. Είναι λογικό άλλωστε αν κάτσει να το σκεφτεί κανείς, ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να καθιερωθεί μια γλώσσα διεθνής όταν είναι πιο εύκολη στην εκμάθηση, από τη άλλη όμως μια τέτοια γλώσσα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι τόσο ποιοτική.

Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η Αγγλική γλώσσα δεν μπορεί να είναι λακωνική όπως είναι η Ελληνική, καθώς για να μην είναι διφορούμενο το νόημα της εκάστοτε φράσης, πρέπει να χρησιμοποιηθούν επιπλέον λέξεις. Για παράδειγμα η λέξη «drink» σαν αυτοτελής φράση δεν υφίσταται στα Αγγλικά, καθώς μπορεί να σημαίνει «ποτό», «πίνω», «πιές» κτλ. Αντιθέτως στα Ελληνικά η φράση «πιές» βγάζει νόημα, χωρίς να χρειάζεται να βασιστείς στα συμφραζόμενα για να καταλάβεις το νόημά της.

Παρένθεση: Να θυμίσουμε εδώ ότι στα Αρχαία Ελληνικά εκτός από Ενικός και Πληθυντικός αριθμός, υπήρχε και Δυϊκός αριθμός. Υπάρχει στα Ελληνικά και η Δοτική πτώση εκτός από τις υπόλοιπες 4 πτώσεις ονομαστική, γενική, αιτιατική και κλιτική. [17] Η Δοτική χρησιμοποιείται συνεχώς στον καθημερινό μας λόγο (π.χ. Βάσει των μετρήσεων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι...) και είναι πραγματικά άξιον λόγου το γιατί εκδιώχθηκε βίαια από την νεοελληνική γλώσσα. Ακόμα παλαιότερα, εκτός από την εξορισμένη αλλά ζωντανή Δοτική υπήρχαν και άλλες τρείς επιπλέον πτώσεις οι οποίες όμως χάθηκαν. [7]

Το ίδιο πρόβλημα, σε πολύ πιο έντονο φυσικά βαθμό, έχει και η Κινεζική γλώσσα. Όπως μας λέει και ο Κρητικός δημοσιογράφος Α. Κρασανάκης «Επειδή οι απλές λέξεις είναι λίγες, έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες, για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης, πρβλ π.χ.: “σι” = γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος, όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω, περπατώ, σπίτι κ.τ.λ., «πα» = μπαλέτο, οκτώ, κλέφτης, κλέβω... «πάϊ» = άσπρο, εκατό, εκατοστό, χάνω....» [1]. Ίσως να υπάρχει ελαφρά διαφορά στον τονισμό, αλλά δύσκολα μπορώ να φανταστώ πως θα μπορούσαν να υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί τονισμοί για μία μονοσύλλαβη λέξη, ώστε να διαχωρίσουν φωνητικά όλες οι πιθανές της έννοιες. Αλλά ακόμα και να υπάρχει, πως είναι δυνατόν να καταστήσεις ένα σημαντικό κείμενο (π.χ. συμβόλαιο) ξεκάθαρο;

________________________________________________________________(έπεται συνέχεια...)_____

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΦΙΛΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ

ΑΡΕΛΗΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την Ιταλία, το οποίο και προήλθε από μετοικεσία.
ΓΕΡΟΥΚΗΣ, ΓΕΡΟΥΚΟΣ, ΓΕΡΟΥΚΑΣ, ΓΕΡΟΥΚΑΡΗΣ, ΓΕΡΟΥΚΑΛΗΣ, ΓΙΟΥΡΟΥΚΗΣ, ΓΙΟΥΡΟΥΚΟΣ, ΓΙΟΥΡΟΥΚΑΚΗΣ: Επώνυμο το οποίο προέρχεται από την τουρκική λέξη yuruk = γρήγορος, νομάδας.
ΓΙΑΝΝΟΣ, ΓΙΑΝΝΙΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗΣ, ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗΣ, ΝΑΚΗΣ, ΝΑΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΡΑΣ, ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΣ, ΝΟΥΤΣΟΣ, ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ, ΝΟΥΛΗΣ, ΓΙΑΝΝΑΣ, ΓΙΑΝΝΟΥΣΗΣ, ΝΟΥΣΗΣ, ΓΙΑΝΝΟΥΖΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΛΗΣ, ΓΙΑΓΚΟΣ, ΓΙΑΓΚΑΚΗΣ, ΓΙΑΓΚΑΣ, ΓΙΑΓΚΟΥΔΗΣ, ΓΙΑΓΚΟΥΛΗΣ, ΓΙΑΝΝΑΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΑΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΑΡΗΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΑΡΟΣ, ΓΙΟΒΑΝΝΗΣ, ΓΙΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΠΙΔΗΣ: Επώνυμα τα οποίοα ανήκουν στην κατηγορία των πατρωνυμικών προερχόμενα από το βαπτιστικό όνομα Ιωάννης, Γιάννης.
ΓΚΟΓΚΟΣ: Επώνυμο το οποίο προέρχεται από το χαϊδευτικό του βαπτιστικού ονόματος του Γεώργιος.
ΓΚΟΥΤΖΙΟΜΗΤΡΟΣ: Επώνυμο σύνθετο από την τουρκική λέξη curcu = Γεωργιανός και το βαπτιστικό όνομα Μήτρος. Το επώνυμο απαντάται στην Κοζάνη.
ΔΕΛΑΠΟΡΤΑΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την Ιταλία. Συναντάται πολύ στις Κυκλάδες.
ΖΑΝΝΙΚΟΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την Ιταλία. Από το βαπτιστικό όνομα Ιωάννης, Τζάνης, Τζάνος, Ζάνος.
ΜΑΣΟΥΡΑΣ, ΜΑΣΟΥΡΗΣ, ΜΑΣΟΥΡΟΣ, ΜΑΣΟΥΡΑΚΗΣ, ΜΑΣΟΥΡΙΔΗΣ, ΜΑΣΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την τουρκική λέξη masoura = μασούρι.
ΠΑΚΟΣ, ΠΑΪΚΟΣ: Επώνυμο προερχόμενο από τη βουλγαρική λέξη paiak = αράχνη.
ΡΩΣΣΗΣ: Επώνυμο το οποίο ανήκει στην κατηγορία των εθνικών, προερχόμενο από μετοικεσία εκ Ρωσίας το οποίο και έγινε οικογενειακό.
ΣΧΟΙΝΑΣ: Επώνυμο το οποίο κατατάσσεται στα επαγγελματικά προερχόμενο συχνότατα από τη βυζαντινή εποχή.
ΤΣΕΝΤΕΚΙΔΗΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την σλαβική λέξη cedo = τέκνο, παιδί με την κατάληξη –ιδης που προσδιορίζει Πόντο.
ΤΣΙΣΜΑΛΙΔΗΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την τουρκική λέξη cesme = κρήνη, με την κατάληξη –ιδης, που προσδιορίζει Πόντο.
ΤΣΙΩΤΣΗΣ: Επώνυμο προερχόμενο από το βαπτιστικό όνομα Χρυσόστομος. Βιβλ. Αθαν. Μπουτούρα, λεξικό των νεοελληνικών κυρίων ονομάτων του 1912.
ΤΣΟΥΜΑΝΗΣ: Επώνυμο προερχόμενο από την αρβανίτικη cume-a = υδροδοχείο συναντάται σε σαρακατσάνηδες.

Δευτέρα 20 Ιουλίου 2009

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ


(Ο τίτλος ήδη προϊδεάζει!

Εκ προοιμίου,

παραθέτω τις πηγές που συνέθεσαν τα κομμάτια αυτής της «μαγείας».

Η συλλογή τους δεν είναι δικό μου επίτευγμα.

Την απόλαυσα! Απολαύστε την!)

ΠΗΓΕΣ

[1]

http://www.krassanakis.gr/chinese.htm

[2]

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΔΑΥΛΟΣ» τεύχος 204 (Δεκέμβριος 1999)

[3]

«ΠΡΟΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΓΡΑΦΑΙ» του Γ. Πετρόπουλου

[4]

«ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑΣ – Τι είπαν και έγραψαν οι ξένοι για την Ελλάδα, τους Έλληνες και την γλώσσα τους» του Μ. Παγουλάτου

[5]

«Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΟΜΙΛΕΙ Η ΦΥΣΗ» του Γ. Πρινιγιανάκη

[6]

«ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ – ΠΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΛΟΓΟ» της Α. Τζιροπούλου – Ευσταθίου

[7]

«Ο ΕΝ ΤΗ ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ» της Α. Τζιροπούλου – Ευσταθίου

[8]

«ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ – ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ» της Α. Τζιροπούλου – Ευσταθίου

[9]

«ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ» του Α. Τζαφερόπουλου

[10]

«ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΣ, ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΓΛΩΣΣΗΣ» του Α. Αντωνάκου

[11]

«Η ΜΑΓΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ – ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ» του Γ. Μπαλή

[12]

«ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» - http://www.lexicon.gr/

[13]

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 5 (Δεκέμβριος 2003)

[14]

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 25 (Ιούλιος 2006)

[15]

«ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΟΝ» του Κ. Πλεύρη

[16]

«ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ» της Χ. Τσικοπούλου

[17]

«ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ» του Α. Τζαρτζάνου

[18]

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «SCIENTIFIC AMERICAN» (18/10/2004) (http://www.sciam.com/article.cfm;articleID=00075241-741B-1150-B36283414B7F0000)

[19]

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (28/10/2005) (http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_1752976_28/10/2005_161700)

Μέρος 1ον.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Όπως μέρες όπως όπου αμφισβητούνται ακόμα και τα αυτονόητα, έχει αρχίσει να ακούγεται η άποψη ότι δεν υπάρχουν ανώτερες και κατώτερες γλώσσες, αλλά ότι όπως έχουν την ίδια αξία. Αυτό είναι τόσο παράλογο να το πιστεύει κανείς, όσο το να πιστεύει ότι μπορούν σε έναν αγώνα δρόμου όλοι οι δρομείς να τερματίσουν ταυτόχρονα. Κάτι τέτοιο είναι απλά αδύνατον. Το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι κάτι πολύ απλό, πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με κάτι τόσο πολύπλοκο όσο η γλώσσα. Δηλαδή μπορεί μια γλώσσα πρωτόγονου επιπέδου με 10 διαφορετικές λέξεις να έχει την ίδια αξία με μια γλώσσα τόσο σύνθετη όσο οι σημερινές; Όπως λογικός άνθρωπος μπορεί να το δεχτεί αυτό; Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι χιμπατζήδες χρησιμοποιούν μια «γλώσσα» με ένα λεξιλόγιο από τριάντα λέξεις-κραυγές. [11]

Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι να υποβαθμίσει κάποιες γλώσσες, αλλά να αποδείξει με αντικειμενικά κριτήρια ότι δεν έχουν όπως οι γλώσσες την ίδια αξία (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κάθε γλώσσα δεν έχει την αξία όπως). Υπάρχουν σήμερα περίπου 3.000 διαφορετικές γλώσσες (η πλειοψηφία των οποίων δεν έχει σύστημα γραφής). Είναι σίγουρο ότι κάθε γλώσσα έχει την δική όπως αξία και πρέπει να αγωνιζόμαστε όλοι ώστε όπως οι γλώσσες να επιβιώσουν. Δυστυχώς όπως γλώσσες έχουν ήδη εκλείψει και θα εκλείψουν και στο μέλλον, και αυτό είναι πραγματικά μια αμαρτία. Όσο αμαρτία είναι όταν εξαφανίζεται ένα είδος ζώου διότι και η γλώσσα κάτι τέτοιο είναι, όπως «ζωντανός» οργανισμός που εξελίσσεται και είτε επιβιώνει είτε χάνεται. Πρακτική δυστυχώς συνέπεια αυτού είναι να χάνονται σημαντικά κομμάτια όπως εξέλιξης όπως ανθρώπινης πορείας, για την οποία δεν έχουμε ιδιαίτερα όπως γνώσεις.

Για πολλούς μη-Έλληνες γλωσσολόγους και ανθρώπους του πνεύματος, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Ελληνική γλώσσα (ιδιαιτέρως τα Αρχαία Ελληνικά) είναι η ανώτερη μορφή γλώσσας που έχει επινοήσει ποτέ το ανθρώπινο πνεύμα. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να διαφωνούν με μια τέτοια δήλωση, καθώς έτσι τάζει η λογική του «πολιτικώς ορθού», όπως πάνω από όλα είναι η αλήθεια. Η μετριοφροσύνη είναι αρετή, σίγουρα, αλλά σαν λέξη είναι τελείως παρεξηγημένη. Όπως σοφά λέει και η ίδια η λέξη, «μετριοφροσύνη» σημαίνει να είσαι στο μέσον. Αν είσαι κακός σε κάτι να λές «είμαι κακός σε αυτό», ή αν είσαι πολύ καλός σε κάτι να λές «είμαι πολύ καλός σε αυτό». Το να είσαι καλός σε κάτι και να λές ότι δεν είσαι, είναι υποκριτική ταπεινότητα και σε καμιά περίπτωση μετριοφροσύνη.

Πέραν όπως προσωπικής άποψης του καθενός, υπάρχουν κριτήρια αντικειμενικά στην αξιολόγηση όπως γλώσσας. Παρακάτω θα περιγράψουμε μία σειρά από ιδιότητες όπως Ελληνικής γλώσσας και θα αντιπαραβάλουμε κάποιες ξένες γλώσσες (συνήθως την Αγγλική, καθώς αυτή είναι η όπως διαδεδομένη) όπως σύγκριση.

ΠΛΟΥΤΟΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ

Είναι γνωστή η έκφραση που χρησιμοποιούν οι Άγγλοαμερικάνοι όταν ψάχνουν να βρούν την κατάλληλη λέξη για κάποια έννοια «Οι Έλληνες θα έχουν μια λέξη για αυτό». Φράση την οποίαν πρώτος είχε γράψει ο καθηγητής Όλιβερ Τάπλιν στο βιβλίο του «Ελληνικό πυρ». [10]

Ενώ η Αγγλική γλώσσα έχει, βάση του μεγάλου Αμερικανικού λεξικού Merriam-Webster, περίπου 166.724 λεξίτυπους (σύμφωνα με το ίδιο λεξικό 41.214 από αυτές είναι αμιγώς Ελληνικές, χωρίς να υπολογίζουμε όπως σύνθετες και όπως Ελληνογενείς), η Ελληνική γλώσσα περιλαμβάνει πάνω από 6.000.000 πρωτογενείς λεξίτυπους. Το εντυπωσιακό αυτό νούμερο προκύπτει από το έγκριτο TLG (Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσης) το οποίο ακόμα δεν έχει τελειώσει την καταγραφή όλων των Ελληνικών λέξεων.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ Α. Κωσταντινίδη συγγραφέα των βιβλίων «Οι Ελληνικές λέξεις στην Αγγλική γλώσσα» και «Η οικουμενική διάσταση όπως Ελληνικής γλώσσης», πολλά λεξικά σταματούν την ετυμολογία όπως λέξης στην Λατινική ρίζα αγνοώντας το γεγονός ότι η πλειονότης των ίδιων των Λατινικών λέξεων έχουν Ελληνική ρίζα. [10]

Όπως Ομηρικές λέξεις σώζονται ακόμα και σήμερα όπως Ευρωπαϊκές γλώσσες, και αυτές οι πάμπολλες λέξεις φυσικά δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των «αμιγώς Ελληνικών» που αναφέραμε νωρίτερα. Μία από αυτές όπως λέξεις είναι το γνωστό «kiss». Ακούγεται αστεία σαν δήλωση ότι είναι στην ουσία Ελληνική λέξη ε; Και όπως, στα Αρχαία Ελληνικά, το «φιλώ» είναι «κυνέω / κυνώ», εξ’ού και το προσκυνώ (σημαίνει κάνω ένα βήμα μπροστά και δίνω ένα φιλί). Στην προστακτική το ρήμα γίνεται «κύσον με», δηλαδή «φίλησε με», όπως θα είπε και η Πηνελόπη στον Οδυσσέα όταν τον είδε να επιστρέφει στην Ιθάκη. Στα Αγγλικά θα λέγαμε «kiss me». Ο βαθμός ομοιότητας των δύο φράσεων δεν αφήνει χώρο για αμφιβολίες. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα.

(έπεται συνέχεια…)

Τρίτη 14 Ιουλίου 2009

ΟΝΟΜΑΤΑ και ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (Χ + Ω )

Χ
Χαρά: σημαίνει ευφροσύνη, ικανοποίηση. Υποκοριστικό της Χαρίκλειας. Έξυπνη κι ευαίσθητη, αγωνίζεται για να μπορέσει να διακριθεί επαγγελματικά. Δημιουργεί συχνά σαδομαζοχιστικές σχέσεις με τους άντρες και βρίσκει μια συναισθηματική ισορροπία μόνο όταν αποκτήσει παιδί.

Χαράλαμπος: άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προσγειωμένος, δε συγκινείται με ρομαντικά ιδεώδη. Αντίθετα, κυνηγάει πολύ πρακτικούς και χειροπιαστούς στόχους. Έχει όμως καλή καρδιά και καθώς είναι πολύ κοινωνικός, αποκτά εύκολα φίλους και φίλες, αφού έχει ιδιαίτερη αδυναμία στις γυναίκες!

Χαρίκλεια: ήταν πριγκίπισσα της Αιθιοπίας κι είχε έναν περιπετειώδη έρωτα με τον ωραίο Θεαγένη. Είναι κοινωνική και εξωστρεφής. Δεν προβληματίζεται πολύ, προτιμάει να χαίρεται τη ζωή της. Η οικογενειακή ζωή παίζει, ωστόσο σημαντικό ρόλο γι' αυτήν.

Χαρίλαος: ο έβδομος βασιλιάς της Σπάρτης. Η δουλειά απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και συνήθως διαπρέπει στο επάγγελμά του. Έντιμος και χωρίς μεγάλες υλικές απαιτήσεις, θέλει πάντα να προσφέρει τους άλλους.

Χρήστος, Χριστίνα: η σωστή ορθογραφία του ονόματος είναι «Χρίστος», αφού προέρχεται απ' τον Χριστό. Χρήσιμος, ωφέλιμος. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι το πείσμα. Ποτέ δεν παραδέχονται ότι έχουν άδικο. Η επιμονή τους τούς κάνει μερικές φορές να πετυχαίνουν τα αδύνατα. Κατά τ' άλλα ο Χρήστος είναι αρκετά μοναχικός και ιδιόρρυθμος, ενώ η Χριστίνα βρίσκει την ευτυχία στην οικογενειακή και κοινωνική ζωή. Κι οι δυο δίνουν σημασία στην οικονομική ασφάλεια.

Χρίστος: αυτός που χρίστηκε, επαλείφθηκε με λάδι και μύρο.

Χριστιάννα: αγία της Ορθόδοξης Εκκλησίας... Η εξωτερική της εμφάνιση κι η εντύπωση που προκαλεί στους άλλους την απασχολούν πολύ. Συχνά έχει ανταγωνιστικές σχέσεις με τις άλλες γυναίκες. Αγαπάει την πολυτέλεια και, γενικά, την εύκολη ζωή.

Χριστόδουλος: δούλος-υπηρέτης του Χριστού. Του αρέσει να βάζει τον εαυτό του σε δοκιμασία για να δει μέχρι που φτάνουν οι δυνάμεις του. Ο κίνδυνος δεν τον τρομάζει και συχνά έχει κανείς την εντύπωση πως παίζει με τη φωτιά.

Χριστόφορος: σημαίνει «αυτός που φέρει τον Χριστό στην καρδιά του». Αγαπημένο του ρητό είναι «το παν μέτρον άριστον» και πραγματικά δεν υπερβάλλει σε τίποτα. Η καλή οργάνωση της καθημερινής ζωής είναι απαραίτητος παράγοντας για την ψυχική του ηρεμία.

Χρύσανθος, Χρυσάνθη: χρυσό άνθος. Είναι πολύ ευγενικοί και κύριο μέλημά τους είναι να μη δυσαρεστήσουν και να μην πληγώσουν κανένα. Αυτό τους οδηγεί σε υποχωρήσεις, που τους κάνουν μερικές φορές να υποφέρουν.

Χρυσή, Χρυσούλα: όμορφη και χαριτωμένη, αλλά λίγο επιπόλαιη. Έχει πολλές ικανότητες και ταλέντα, που κινδυνεύει να τα αφήσει ανεκμετάλλευτα. Ξοδεύει πολλά χρήματα για την εμφάνιση και τη διασκέδασή της κι αν δεν την βοηθήσει η τύχη μπορεί, σε μεγάλη ηλικία, να αντιμετωπίσει δυσκολίες.

Χρυσηϊς: (χρυσός), η πολύτιμη, η χρυσαφένια.

Χρυσόθεμις: κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας... Σοβαρή και λιγομίλητη, δύσκολα ανοίγει την καρδιά της στους άλλους. Κρίμα, γιατί θα κέρδιζε πολλούς φίλους!

Ωρίων: σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, κυνηγός της Βοιωτίας. Ήταν γίγαντας, πολύ δυνατός και όμορφος και το όνομά του συνδέεται με πολλούς μύθους. Ένας απ' αυτούς λέει πως ο Ωρίων πέθανε από δάγκωμα σκορπιού. Του τον έστειλε ο Απόλλων για να ματαιώσει την ένωσή του με την Αρτέμιδα, που τον αγαπούσε. Μετά τον θάνατό του έγινε αστερισμός, που τοποθετήθηκε στο αντίθετο ακριβώς σημείο απ' τον Σκορπιό. Ο αινιγματικός χαρακτήρας του κάνει τους άλλους να θέλουν να τον γνωρίσουν περισσότερο. Ο συμβατικός τρόπος ζωής δεν του ταιριάζει. Αντίθετα, διψάει για περιπέτεια και το επάγγελμά του έχει συχνά σχέση με τη θάλασσα

Κυριακή 12 Ιουλίου 2009

ΚΑΝΑΡΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Κωνσταντίνος Κανάρης (1793 ή 1795 2 Σεmεμβρίου 1877), 'Ελληνας επαναστάτης, ναύαρχος και πολιτικός, ήρωας της Επανάστασης του 1821
Πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στα Ψαρά γύρω στο 1793. Από μικρός δούλευε σε πλοία συγγενών του, κυρίως σ' αυτό του θειου του Μπουρέκα.Αρχικα το ονομα του ηταν "Κανάριος" και εντέλει έγινε το Κανάρης.
Όταν πέθανε ο θειος του στου οποιου το μικρό εμπορικό πλοίο εργαζόταν, ανέλαβε καπετάνιος του ο ίδιος σε ηλικία είκοσι ετών.
Πήγε στην Οδησσό για πρώτη φορά το 1820. Ήξερε για τη Φιλική Εταιρεία αλλά δεν είχε γίνει μέλος της. Όταν έμαθε ότι ξέσπασε η επανάσταση στις Παραδουνάβειες Ηγεμονίες, γύρισε εσπευσμένα στα Ψαρά.
Ήταν απ' τους πρώτους που κατατάχθηκαν στον στόλο των Ψαριανών. Ναύαρχος ήταν ο Ν. Αποστόλης. Ο Κανάρης έκανε επιδρομές στα μικρασιατικό παράλια ενώ κατόπιν εντάχθηκε στα πυρπολικά. Η ανατίναξη στην Ερεσσό ενός τουρκικού δι κρότου τον παρακίνησε να κάνει ένα ανάλογο εγχείρημα.
Η ανατίναξη της τούρκικης ναυαρχίδας τον lούνιο του 1822, αφού ο ελληνικός στόλος, στον οποίο συμμετείχε δεν κατάφερε να σώσει τη Χίο από τις τρομερές τουρκικές σφαγές, ο Κανάρης ανέλαβε να βάλει μπουρλότο στην τουρκική ναυαρχίδα του Καπετάν Πασά Καρά Αλή, την επικεφαλής του στόλου που έκαψε το νησί.
Την επιχείρηση θα εκτελούσαν τα πυρπολικά του Κανάρη και του Πιπίνου. Στο εγχείρημα Βοήθησαν δύο παράγοντες: αφενός ότι η νύχτα ήταν πολύ σκοτεινή καθώς δεν είχε φεγγάρι και αφετέρου ότι στο κατάψωτο κατάστρωμα της ναυαρχίδας οι Τούρκοι, κάπου δυό χιλιάδες, γιόρταζαν το Μπαϊράμι κι έτσι τα μέτρα φρούρησης ήταν ελλιπή.
Η φωτιά απ' το μπουρλότο μεταδόθηκε ταχύτατα στο καράβι. Πριν προλάβουν να απομακρυνθούν απ' αυτό οι πρώτες σωστικές λέμβοι, η φωτιά έφτασε στην πυριτιδαποθήκη, η οποία ανατινάχθηκε. Ως αποτέλεσμα, τα θύματα ήταν πάρα πολλά.
Μεταξύ αυτών ο ναύαρχος Καρά Αλής, οι καλύτεροι αξιωματικοί του και πολλοί ναύτες.
Το πυρπολικό του Πιπίνου προσέγγισε την υποναυαρχίδα αλλά δεν κατάφερε να την καταστρέψει. Της προκάλεσε όμως αρκετές ζημιές.
Η ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας υπήρξε ένα από τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα του κατά θάλασσαν αγώνα, έκανε δε πολύ μεγάλη εντύπωση στην Ευρώπη.Χρησιμοποιώντας σημερινή ορολογία, θα λέγαμε ότι βοήθησε επικοινωνιακά πολύ την Επανάσταση.
Και μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων και μεταξύ των Ευρωπαίων, ο Κανάρης πλέον ήταν ήρωας. Η δράση του βεβαίως συνεχίσθηκε. Ο Κακλαμάν Πασάς Μεχμέτ τοποθετήθηκε νέος ναύαρχος στη θέση του Καρά Αλή.
Τον ΟκτώΒριο του 1822 βγήκε με το στόλο του στο Αιγαίο για να ανεφοδιάσει τα τουρκικά φρούρια στην Πελοπόννησο και να καταστείλει την Επανάσταση στα νησιά. Αγκυροβόλησε στην Τένεδο.

Αλλά στις 29 Οκτωβρίου 1822, ο Κανάρης, συνοδευόμενος από το Βρατσάνο, διείσδυσε ανάμεσα στον τουρκικό στόλο. Μη μπορώντας να προσεγγίσει το πλοίο του ναυάρχου, την καπουδάνα, πλησίασε το Ριάλα-Γεμισσί, την αντιναυαρχίδα και την πυρπόλησε.
Έχασαν τη ζωή τους οκτακόσια μέλη του πληρώματος, Τούρκοι αλλά και Χριστιανοί ναύτες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στόλο. ο Κακλαμάν Πασάς Μεχμέτ σήκωσε αμέσως άγκυρα και κατέφυγε με τη βοήθεια και ούριου ανέμου, στο Τσανάκ-Καλεσί, στα Δαρδανέλλια.
Το εγχείρημα της Αλεξάνδρειας τον επόμενο χρόνο, ο Κανάρης πραγματοποίησε επιθέσεις στα μικρασιατικά παράλια, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Δεν μπόρεσε, επίσης, να κάνει τίποτε όταν το 1824 ο Χοσρέφ-Μεχμέτ Πασάς κατέστρεψε τα Ψαρά.
Όμως, τον Αύγουστο του 1824 πυρπόλησε μια μεγάλη φρεγάτα του Χοσρέφ στη Σάμο και μια κορβέπα στη Μυτιλήνη.
Η έλλειψη πόρων, ωστόσο, αποσυντόνισε το ναυτικό των Ελλήνων.
Οι ναύτες έπαιρναν τα πλοία, σήκωναν όποια σημαία ήθελαν και επιδιδονταν στην πειρατεία.
Μόνος ο Κανάρης κατάφερνε να επιβάλλει την πειθαρχία στα δικά του πληρώματα.
Αλλά κι αυτός μέσα σ' αυτό το καθεστώς αναρχίας παραλίγο να σκοτωθεί το 1825 στην Αίγινα, την εποχή που η Μποuμπουλίνα έχανε τη ζωή της στις Σπέτσες. Ακατάβλητος, όμως, εισηγήθηκε στη Διοίκηση ένα εξαιρετικά παράτολμο εγχείρημα.
Ο Μωχάμετ Άλη είχε συγκεντρώσει στην Αλεξάνδρεια περίπου εξήντα μεγάλα πολεμικά και τριπλάσια φορτηγά πλοία. Μ' αυτά προετοιμαζόταν το καλοκαίρι του 1825 να στείλει στρατό στην επαναστατημένη Ελλάδα (ο οποίος στρατός χρησιμοποιήθηκε αργότερα στην άλωση του Μεσολογγίου).
Το σχέδιο του Κανάρη προέβλεπε να πάνε κάποια ελληνικά πλοία στην Αλεξάνδρεια και να κάψουν τον αιγυπτιακό στόλο. Έτσι θα σταματούσε και το λαθρεμπόριο που έκαναν Γάλλοι, φίλοι του Μωχάμετ Άλη, σε βάρος του ελληνικού αγώνα.
Το σχέδιο εγκρίθηκε και η αρχηγία του ελληνικού στόλου ανατέθηκε στον πλοίαρχο Μανόλη Τομπάζη, άτομο ηλικιωμένο και σώφρον.
Στις 10 Αυγούστου την έκτη εσπερινή ώρα που έφθασαν προ της Αλεξάνδρειας, έπλεε μεν ούριος άνεμος αλλά για να μπουν μέσα στο λιμάνι χρειάζονταν κάποιον πιλότο επειδή υπήρχαν πολλοί ύφαλοι. ο Κανάρης θεώρησε ότι έπρεπε να επιτεθεί άμεσα γιατί ήταν τέτοια η διάταξη των αιγυπτιακών πλοίων που, με τον άνεμο ο οποίος φύσαγε, θα υφίσταvτo πανωλεθρία σε μια επίθεση με πυρπολικά.
Εξαπατώντας τον πιλότο, ύψωσε ρωσική σημαία και μπήκε μόνος του στο λιμάνι. Προσπάθησε να πλησιάσει τον εχθρικό στόλο αλλά ο άνεμος έπεσε ξαφνικά, οπότε άρχισε να κόβει βόλτες μέσα στο λιμάνι, προσπαθώντας να φθάσει στον μυχό. Όταν βρέθηκε δίπλα στο γαλλικό πολεμικό "Μέλισσα", κατάλαβε ότι είχε γίνει αντιληπτός.
Έβαλε λοιπόν φωτιά στο πυρπολικό, μπήκε με τους ναύτες του στη βάρκα διαφυγής και προσπάθησε να βγει απ' το λιμάνι.
Το πλήρωμα της "Μέλισσας" άρχισε να πυροβολεί και το πυρπολικό και τη βάρκα του Κανάρη. Ο άνεμος δυνάμωσε και το πυρπολικό, καιόμενο, πλησίασε τον αιγυτπιακό α
Ο πλοίαρχος Αργκύς, κυβερνήτης της "Μέλιας" έγραψε σην έκθεσή του: "Εάν το πλοίον αυτό προσκολλάτε κατά κακήν μοίραν εις την φρεγάταν της πρωτοπορίας, η σύγχυσις ήθελε εμπέσει εις τον υπόλοιπον στόλον, τα δε άλλα δύο πυρπολικά ήθελον προσδράμει, προσβάλλοντα έτερα πλοία.
Η καταστροφή θα ήτο τρομερά, ολοκληρωτική δε η νίκη των Ελλήνων. Αλλ' η Μέλισσα κατά κάποιον τρόπο τους παρημπόδισε". Ο Κανάρης, ενώ έβαλλαν εναντίον του και από τα πλοία και από παράκτια πυροβολεία, κατάφερε να διαφύγει και να φθάσει στον ελληνικό στόλο, ο οποίος είχε ήδη υψώσει ελληνική σημαία.
Ο Μωχάμετ Άλη, έξαλλος, πήρε μερικά πλοία και κυνήγησε τους Έλληνες μέχρι τις ακτές της Καραμανίας χωρίς αποτέλεαμα. Οι επαναστατημενοι Έλληνες θεώρησαν την πράξη του Κανάρη, πλήρη τόλμης και πατριωτισμού αλλά κάποιοι Ευρωπαίοι δυσαρεστήθηκαν και την είδαν σαν αχαρακτηριστη πειρατική πράξη λόγω της χρησιμοποίησης ξένης αημαίας υπό επισήμου καταδρομέως.
Η αγγλόφιλη 'Έφημερίς της Ύδρας", σε μια εποχή που υπήρχαν διαμάΧες για το ζήτημα της βασιλικής υποψηφιότητας (κάθε μεγάλη δύναμη ήθελε ο νέος βασιλιάς των Ελλλήνων να προέρχεται από τον δικό της βασιλικό οίκο) κατηγόρησε τους Γάλλους επειδή ο φιλοτουρκισμός τους έγινε αιτία να ματαιωθεί ένα μεγάλο απελευθερωηκό εγχείρημα.
Η πολιτική σταδιοδρομία
Ο Κανάρης όμως φαίνεται ότι δεν τα είχε με τους Γάλλους καθώς έστειλε τον γιό του Θεμιστοκλή να εκπαιδευθεί στο Παρίσι υπό την επίβλεψη του εκεί Φιλελληνικού Κομιτάτου, το οποίο άλλωστε τον είχε προσκαλέσει.
Το 1826 τοποθετήθηκε κυβερνή
Στον Κανάρη ανατέθηκε να συλλάβει τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, όταν ο τελευταίος διέφυγε από το Ναύπλιο.
Απογοητευμένος, λόγω της δολοφονίας του Καποδίστρια, ο Κανάρης πήγε στη Σύρο όπου ιδιώτευσε για ένα διάστημα. Όταν ήρθε στην Ελλάδα ο Όθωνας, τον διόρισε καταρχήν πλοίαρχο γ' τάξεως (ήταν υψηλός βαθμός) κι έπειτα ναύαρχο, αν και δεν τον συμπαθούσε.
Μετά τη μεταπολίτευση του 1843, ο Κανάρης έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Μεταξά Και κατόπιν στην κυβέρνηση Κωλέπη.
Το 1854 έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Παίρνοντας όλο και περισσότερο προοδευτικές θέσεις, για να μπορεί να τις υποστηρίζει, δεν δέχθηκε το 1861 τη σύνταξη που του δώσανε.
Το καλοκαίρι του 1862 ο Όθωνας του ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Ο Κανάρης πρότεινε έναν κατάλογο με υπουργους, που όλοι τους είχαν σχεδόν επαναστατικές απόψεις, λέγοντας στον Όθωνα ότι μόνο με τέτοια κυβέρνηση και η μοναρχία θα ήταν δυνατό να σωθεί και να διατηρηθεί η τάξη στη χώρα. Ο Όθωνος δεν δέχθηκε και έδωσε την εντολή στον Γενναίο Κολοκοτρώνη.
Ο Κανάρης πέρασε ανοιχτά στην αντιπολίτευση. Μετά την έξωση του Όθωνα έγινε μέλος της υπό τον θούλγαρη τριανδρίας (μαζί και με τον Ρούφο) και πήγε, επικεφαλής επιτροπής, στη Δανία για να προσφέρει τον θρόνο στον μετέπειτα Βασιλιά Γεώργιο.
Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Ρούφου, κατόπιν το 1864 σχημάτισε ο ίδιος κυβέρνηση, μετά από ένα μήνα παραιτήθηκε, σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε επί ένα χρόνο στην εξουσία. Παραιτήθηκε τώρα, θέλοντας να αποσυρθεί από τον δημόσιο βίο καθώς είχε υπερβεί τα 75 χρόνια.
Το σπίτι όπου έμενε, στην Κυψέλη, έγινε σχεδόν τόπος προσκυνήματος όπου συνέρρεαν πολίτες από παντού για να δουν τον καταδεκτικότατο γέροντα, τον "Ναύαρχο" όπως τον αποκαλούσε όλος ο κόσμος.
Το κύρος του ήταν τέτοιο που, με καθολική απαίτηση, το 1877 ετέθη επικεφαλής οικουμενικής κυβέρνησης για να αντιμετωπιστούν οι δύσκολες για την χώρα περιστάσεις που δημιούργησε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος.
Το τέλος και λοιπές πληροφορίες .
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 πέθανε, όντας εν ενεργεία πρωθυπουργός. Στην τελευταία του κατοικία, δίπλα στην είσοδο του Α' Νεκροταφείου τον συνόδευσε όλη η Αθήνα και, νοερά, ολόκληρος ο Ελληνισμός.
Είχε παντρευτεί την Δέσποινα Μανιάτη.
Παιδιά τους ήταν: ο Νικόλαος (γεννήθηκε το 1818, στάλθηκε με ειδική αποστολή στη Βηρυπό, σκοτώθηκε το 1848), ο Θεμιστοκλής (γεννήθηκε το 1819, στάλθηκε στην Aιγυπτο με ειδική αποστολή, σκοτώθηκε το 1851), ο Θρασύβουλος (γεννήθηκε το 1820, κατατάχθηκε στο Ναυτικό, έγινε ναύαρχος, πέθανε το 1898), ο Μιλτιάδης (γεννήθηκε το 1822, κατατάχθηκε στο Ναυτικό όπου διακρίθηκε, έγινε ναύαρχος, έβγαινε πολλά χρόνια βουλευτής, έγινε τρεις φορές υπουργός Ναυτικών το 1864, το 1871 και το 1878, πέθανε το 1899), ο Λυκούργος (γεννήθηκε το 1826, σπούδασε νομικά, πέθανε το 1865), η Μαρία (γεννήθηκε το 1828, παντρεύτηκε τον Α. Μπαλαμπάνο, πέθανε το 1847), ο Αριστείδης (γεννήθηκε το 1831, ήταν αξιωματικός και σκοτώθηκε στις τσραχές του 1863 έξω από τον οικίσκο των ανακτόρων στην οδό Ηρώδου του Αττικού).