ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

  Σύμφωνα με τον Διόνυσο τον Θράκα (εκδ.G Uhling) (εθνικόν έστιν το έθνους δηλωτικόν, ως Φρύξ , Γαλάτης) τα ονόματα αυτά που σχηματίζονται από ονόματα χωρών πόλεων κλπ.
Από τα κλασσικούς χρόνους και αργότερα μεγάλη χρήση των εθνικών ονομάτων: Εκαταίος ο Μιλήσιος , Απολλώνιος ο Τυανεύς Κόιντος ο Σμυρναίος κλπ.

Τα βυζαντινά παρωνύμια που προϋποθέτουν εθνικό όνομα συγκαταλέγονται ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: Αρμενιάκος , Βούλγαρος , Καππαδόκης , Φράγκος , Καλυβίτης (<Καλύβη ,πόλη της Μακεδονίας) , Λιβανίτης (<Λίβανα , πόλη της Συρίας), Κομνηνός (<Κόμνη Ανδιανουπόλεως), Λεκαπηνός (Λέκαπα Καππαδοκίας )Γαβαλάς (<Γάβαλα Συρίας) ,κλπ.
Τα νεοελληνικά εθνικά επώνυμα σχηματίζονται συνήθως με αρχαιοελληνικά η αρχαιότερης καταγωγής επιθήματα και σπανιότερα με ξένα: Αθηναίος , Θηβαίος , Κερκυραίος , Μυτιληναίος. -ανός/ιανός Αμοργιανός (Αμοργός) , Καλαματιανός , Κουταλιανός (<Κούταλη Προποντίδας) Σφακιανός , Ψαριανός κλπ. –ηνός Αδραμυττηνός , Ζακυνθινός . –ινός Αραβαντινός (<Αραβάντι) , Καστρινός , Πυλαρινός (<Πύλαρος Κεφαλονιάς). –ίτης Βαλαωρίτης (<Βελεώρα Ευρυτανίας ) , Δολιανίτης(Δολιανά). -αϊτης (Μοραΐτης) Χρυσαϊτης (Χρυσό Παρνασίδος) .–ιάτης Κορφιάτης , Μανιάτης. –ιώτης Αγραφιώτης , Βαρβιτσιώτης (Βαρβίτσα Αρκαδίας) , Γαρδικιώτης (Γαρδίκι).
Βενετσιάνικα η ιταλικά είναι τα επιθέματα –άνος/-ιάνος και –έζος: Βενετσιάνος , Πρεβεζάνος , Σισιλιάνος ,Γενοβέζος .
Σλαβικό είναι το –ιάνος στα Βοστιτσιάνος , Ζαβιτσ(ι)άνος , λατινικό στο Σακαριτσιάνος (Σακαρέτσι Βάλτου)κλπ.
Τούρκικο είναι το επίθεμα –λής /λης:Βελεστινλής , Κοκοσλής (Κοκόσι =Κιλκίς) Δράμαλης , Κόνιαλης (Κόνια =το Ικόνιο) , Μπρούσαλης και Προύσαλης (Προύσα).
Ορισμένα από τα εθνικά πού προσδιορίζουν ξένους λαούς που ήλθαν σε επαφή με τους Έλληνες μπορεί να ήταν αρχικά παρατσούκλια : Αλαμάνος (Αλαμανούς του Βυζαντίου , Γεφύρι της Αλαμάνας κλπ) , Αμερικάνος , (Έλληνας μετανάστης από την Αμερική) , Ατζέμης (Πέρσης) , Βούλγαρος / Βούλγαρης (μεσαιωνικό Βούλγαρης «βυρσοδέψης , επεξεργαστής η πωλητής δέρματος» που δήλωσε και το έθνος των Βουλγάρων ως παραγωγών και εξαγωγέων δέρματος ) , Γερμανός (σημαίνει και ξανθός) , Εγγλέζος/Ιγγλέζης , Ζείμπέκος (τουρκικό φύλο στα περίχωρα της Σμύρνης) , Καραγκούνης (κάτοικος του θεσσαλικού κάμπου) , Καρακατσάνης ,-ος (Σαρακατσάνος).
Εθνικό ως επώνυμο μπορεί να προκύψει με την προσθήκη ενός -ς σ’ένα τοπωνύμιο Αϊδίνης ,Βαλαώρας , Γκούρας (Γκούρα Φθιώτιδος) , Γρανίτσας (Γρανίτσα Ιωαννίνων) κλπ. Επαγγελματικά Δήλωναν αρχικά επάγγελμα η αξίωμα , αλλά γρήγορα καθιερώθηκαν ως επώνυμα , καθώς διευκόλυναν τη διάκριση ατόμων με το ίδιο όνομα σε κλειστές ιδίως κοινωνίες. Εκφέρονται κανονικά στην ονομαστική (Αμπελάς ,Γούναρης ) και σπάνια στη γενική (Ιατρού ,Οικονόμου).