«Η Αμμόχωστος δεν ήταν στα σχέδια» >Ένας στρατιωτικός προσθέτει νέες ψηφίδες στο σχέδιο της β΄ φάσης της εισβολής

Οι πανηγυρισμοί για την εισβολή του 1974 στα κατεχόμενα ολοκληρώνονται σήμερα, επέτειο της δεύτερης φάσης. Στο μεσοδιάστημα από 20 Ιουλίου μέχρι 14 Αυγούστου τα τ/κ φύλλα και οι τ/κ αρθρογράφοι, επαναλαμβάνοντας τον εαυτό τους, αναφέρονται στους λόγους που υποχρέωσαν τις δυνάμεις κατοχής να καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας που από τότε κατέχουν παράνομα και κατά παράβαση των προνοιών του διεθνούς δικαίου. Από όλους καταβάλλεται μια προσπάθεια να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Με τη δεύτερη φάση της εισβολής αποδείχθηκε ότι στόχος της εισβολής δεν ήταν η αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στο νησί μετά το προδοτικό πραξικόπημα, αλλά η υλοποίηση σχεδίων που είχαν εκπονηθεί δεκαετίες πριν και αποσκοπούσαν στην κατάληψη του βόρειου τμήματος της νήσου. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών της περιόδου, Τουράν Γκιουνές, στον δημοσιογράφο Γκιουνερί Τζιβάογλου: «Ας προχωρήσουμε και ας καταλάβουμε το μισό νησί.

Ούτε μετά από 20 χρόνια δεν θα μπορούν να μας διώξουν από τα εδάφη που θα καταλάβουμε. Μετά, ο Θεός είναι μεγάλος. Εξάλλου, κανείς δεν θα μπορεί να συμβάλει στη συμβίωση των επερχόμενων γενεών των Ελλήνων και Τούρκων από τη στιγμή που δεν αλληλογνωρίζονται και είναι τελείως διαφορετικές μεταξύ τους». (Αφρικα 23/5/11). Πολλά έχουν λεχθεί και γραφεί μεταξύ των Τούρκων και Τ/κ μελετητών για την έκταση που κατέλαβαν οι Τούρκοι ως αποτέλεσμα να χαραχθεί η «Γραμμή Αττίλα». Σύντομα θα κυκλοφορήσει το βιβλίο των εν αποστρατεία συνταγματάρχη Χαλίλ Σαντραζάμ και συνταξιούχου αστυνόμου Χασάν Γιουτζελέν με τίτλο «Από τους μύθους στη πραγματικότητα στην Κύπρο».

Πρόκειται για ένα δίτομο βιβλίο των 2000 περίπου σελίδων με πολλές πληροφορίες για την εισβολή, ιδωμένες με το μάτι ενός στρατιωτικού, με πάρα πολλά έγγραφα στην ελληνική και τουρκική, σχεδιαγράμματα, ανακοινώσεις, πληροφορίες, ομολογίες, αριθμητικά στοιχεία. Υπάρχουν στοιχεία για την ΕΟΚΑ, τη ΤΜΤ, τα συνθήματα για ένωση, για διχοτόμηση, τον οπλισμό κάθε περιοχής, τα ονόματα και ψευδώνυμα των ανδρών της ΤΜΤ.

Όπως αναφέρει ο Τζενκ Μουτλούγιακαλι στο ένθετο της εφημερίδας Γενή Ντουζέν «Αdres», κακώς οι Τούρκοι ενοχλούνται όταν οι Ε/κ χρησιμοποιούν τον όρο « Γραμμή Αττίλα». Ο Τζεμ είναι ένα από τα άτομα που διάβασε το βιβλίο προτού εκδοθεί και αναφέρει ότι σε επίσημους χάρτες των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων χρησιμοποιούνταν ο ίδιος όρος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται στο υπό έκδοση βιβλίο, κατά την εισβολή δεν εφαρμόστηκαν, ή δεν κατέστη δυνατόν να εφαρμοστούν, τα σχέδια που είχαν εκπονηθεί για την εισβολή. Σε ένα από τα σχεδιαγράμματα που αφορά την πρώτη φάση της εισβολής βλέπουμε ότι η Γραμμή Αττίλα θα είχε αφετηρία τη Λεύκα και θα κατέληγε στην Κοφίνου, με την κατάληψη και της Λάρνακας. Τελικά, αντ’ αυτής κατελήφθησαν η Κερύνεια, Χαμίτ Μάντρες, Μια Μηλιά, Κιόνελι και Λάπηθος. Αλλά και στα σχέδια για την β΄φάση δεν προβλέποταν η κατάληψη ΑμμοχώστουΒαρωσίου και Μόρφου. Τελικά καταλήφθηκαν η Καρπασία, Αμμόχωστος και Βαρώσι.

Προ ετών ο ε.α. στρατηγός και μετέπειτα πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Κενάν Εβρέν είχε δηλώσει ότι το Βαρώσι δεν ήταν στους τουρκικούς σχεδιασμούς. Ο Εβρέν είχε δηλώσει τα εξής στο CΝΝ ΤURΚ(20/11/02):

«Τo 1974 , όταν οι τουρκικές δυνάμεις είχαν αποβιβαστεί στην Κύπρο, τα όρια της έκτασης την οποία θα καταλαμβάναμε και θα αποτελούσαν τα σύνορα με τους Ε/κ, δεν ήταν τα σημερινά. Το όριο που είχε καθοριστεί ήταν για πολύ πιο πίσω. Ενδεχομένως πήραμε περισσότερα εδάφη με σκοπό να αξιοποιήσουμε αυτό το πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθούσαν. Όταν όμως οι δυνάμεις μας δεν αντιμετώπισαν καμιά αντίσταση, προχώρησαν. Οι επικεφαλής ρώτησαν “τι να κάνουμε;” Και η απάντηση που πήραν ήταν “Προχωρήστε”. Η Αμμόχωστος δεν συμπεριλαμβάνονταν στα σχέδιά μας».

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο προβαίνουν σε δηλώσεις και περιγράφουν τα όσα έζησαν κατά την εισβολή οι πρωταγωνιστές της. Ειδική αναφορά γίνεται στην πολιτική κατάσταση που επικρατούσε μεταξύ πρώτης και δεύτερης εισβολής, με τους Τούρκους να ισχυρίζονται ότι οι Ε/κ είχαν περικυκλώσει τις τουρκικές δυνάμεις , προκαλούσαν ζημιές σε τ/κ χωριά, διενεργούσαν επιθέσεις κατά ανυπεράσπιστων τ/κ οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να ζουν υπό απάνθρωπες συνθήκες και τους παρενοχλούσε το δίδυμο Ελλαδιτών -Ε/κ. Υπογραμμίζουν τη δήλωση Ετζεβίτ: «Μετά από όλη αυτή την κατάσταση, είναι αδύνατη η διαβίωση των Τ/κ υπό ε/κ διοίκηση. Κάτι τέτοιο είναι αδύνατο και ανεφάρμοστο. Πρέπει να δούμε τις πραγματικότητες και να ενεργήσουμε κατάλληλα. Μετά τα όσα συνέβησαν θα πρέπει Ε/κ και Τ/κ να έχουν χωριστές διοικήσεις».

Το σήμα για τη δεύτερη εισβολή διαβιβάστηκε από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τουράν Γκιουνές από τη Γενεύη στον Ετζεβίτ με το συνθηματικό: «Η Αϊσέ ας πάει διακοπές». Μετά το πράσινο αυτό φως, στις 06:30 της 14ης Αυγούστου άρχισε η δεύτερη επιχείρηση, με τον τουρκικό στρατό να διενεργεί επιχειρήσεις ανατολικά στην Αμμόχωστο και δυτικά στη Λεύκα.

Τα τουρκικά φύλλα δεν παραλείπουν να αναφερθούν στα σχέδια λύσης που πρότειναν οι Τούρκοι και την απόρριψή τους από τους Ε/κύπριους, ενώ αναφέρονται λεπτομερώς στους φόνους(!) που διέπραξαν οι Ε/κύπριοι σε βάρος Τ/κυπρίων.

Η κατάληψη του Λιμνίτη

ΕΚΤΟΣαπό τους Τούρκους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς που περιγράφουν την επιχείρηση σε άρθρα και συνεντεύξεις, το ένθετο της Χαλκίν Σεσί «Μουτζαντελέ» (30/8/10) αναφέρεται στην συνέντευξη του Σερδάρη (περιφερειακός στρατιωτικός διοικητής υπό τις διαταγές του σαντζακτάρη και μπαϋρακτάρη) Αύντίν Σαμί. Και αυτός αναφέρεται σε «βαρβαρότητες των Ε/κ κατά των Τ/κ, τον βιασμό Τ/κ γυναικών και στις απώλειες που είχαν στη Λεύκα με την αιχμαλωσία του σαντζακτάρη της περιοχής, τη διαφυγή στις αγγλικές βάσεις του σαντζακτάρη της Λάρνακας και στις αποτυχημένες επιθέσεις των Σαντζιακιών Πάφου και Λεμεσού».

Να πώς περιγράφει τη β΄εισβολή:
«Στις 8 το βράδυ της 13ης Αυγούστου επισκέφθηκε το Σαντζάκι ο σιοικητής της μονάδας τεθ/νων Χακκί Μποράτας και μας είπε ότι θα ήθελε να συνομιλήσει με τους αγωνιστές της Λεύκας, Μόρφου, Τζάος και Αμμοχώστου. Ζήτησε από το διοικητή του τάγματος να εντοπίσει τους αγωνιστές αυτούς και να τους φέρει στο Σαντζάκι. Ο ταξίαρχος Μποράτας είχε χωριστές συναντήσεις με τους διοικητές των αγωνιστών. Σε κάποιους είπε ότι θα πρέπει να μην απομακρυνθούν και να αναπαυθούν. Εμένα και τον Σεντάτ Σεμερτζί που ήταν σαντζκτάρης, μας κάλεσε στο γραφείο τού δευτέρου. Εκεί μας ανακοίνωσε ότι η δεύτερη ειρηνευτική επιχείρηση θα λάμβανε χώρα στις 14/8.

Στη συνέχεια κάλεσε όλους τους διοικητές του τάγματος και τους ενημέρωσε σχετικά. Στους αγωνιστές ανατέθηκε το καθήκον του συνοδού των μονάδων».

Ο επικεφαλής των αγωνιστών στον Λιμνίτη ανησυχούσε επειδή ο κατοχικός στρατός δεν προχώρησε προς το χωριό και παρέμεινε στη Λεύκα. Σε επικοινωνία που είχε με την Λευκωσία ανέφερε ότι δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τον στρατό αλλά ούτε και με την Λεύκα και ότι στην περιοχή δεν υπάρχει ούτε ίχνος εθνοφρουρού. Τότε, του ζητήθηκε να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν δυνάμεις της Εθνική Φρουρά. Όταν η απάντηση ήταν καταφατική διατάχθηκε να ενσωματωθεί στις δυνάμεις της Λεύκας. Κατα αυτόν τον τρόπο, και χωρίς την παραμικρή απώλεια, ο Λιμνίτης ενώθηκε με τη Λεύκα.

Μετά την απόβαση σε Μπογάζι και Δίκωμο

Το ένθετο της εφημερίδας Χαλκίν Σεσί «Μουτζαντελέ» (Αγώνας) σε δύο συνέχειες φιλοξένησε στις στήλες του τα της β΄απόβασης όπως τα περιέγραψε ο ε.α συνταγματάρχης Ιζετίν Τσοπούρ, ο οποίος τότε έφερε τον βαθμό υπίλαρχου με την μονάδα του να έχει ως βάση το Ετιμεσγούτ της Άγκυρας. Την εντολή για προετοιμασία της μονάδας του για απόβαση στην Κύπρο την έλαβαν στις αρχές του Αυγούστου. Στις 5 Αυγούστου 1974 φόρτωσαν σε αμαξοστοιχία 11 άρματα και δύο τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού με προορισμό τη Μερσίνη, συνοδευόμενα από 4 αξιωματικούς, 3 υπαξιωματικούς και 86 οπλίτες της 2ης Ύλης.

Περιγράφει ο Τσουπούρ την αγάπη και ζητωκραυγές του κόσμου στους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Τα άρματα φορτώθηκαν στα αποβατικά σκάφη στις 8 Αυγούστου τα οποία κατέπλευσαν στην Κύπρο μετά από ένα ταξίδι 18 ωρών. Με την απόβαση στο νησί, κατευθύνθηκαν προς το Μπογάζι κάτω από ελληνοκυπριακά πυρά χωρίς οποιαδήποτε απώλεια. Παρέμειναν ένα διήμερο στο Δίκωμο και στη συνέχεια στρατοπέδευσαν στην περιοχή του τουρκικού κοιμητηρίου της Λευκωσίας (12/8/74).

Αμέσως προχώρησαν σε αναγνώριση της περιοχής καθ’ ότι βρίσκονταν στη ζώνη ευθύνης τους για κατάληψη μόλις δίνονταν το σύνθημα για την επιχείρηση (Χαμίτ Μάνδρες, Τύμπου, Μόρα). Ο Τσοπούρ περιγράφει τη συγκίνηση και την υπερηφάνειά του όταν στις 14 Αυγούστου είδε τα τουρκικά αεροσκάφη στους κυπριακούς αιθέρες.

Αναφέρεται στη διαταγή που έλαβαν για την επιχείρηση στις 06:00 το πρωί με τη συνθηματική ονομασία Ζαφέρ-Νίκη και την προέλασή τους προς το χωριό Μόρα. Κάνει λόγο για ψυχολογικό πόλεμο των ελληνοκυπρίων από τις διαβιβάσεις καλώντας τους Μεχμέτ να μην προχωρήσουν γιατί θα σκοτωθούν. Περιγράφει μάλιστα το πώς οδηγήθηκαν σε λάθος κατεύθυνση από τον συνοδό που τους δόθηκε για να τους καθοδηγεί, για τα δάκρυά του όταν πληροφορήθηκε ότι δύο συνάδελφοί του σκοτώθηκαν από ελληνοκυπριακά πυρά αλλά και τη χαρά και συγκίνηση των κατοίκων του χωριού Μόρα κατά την υποδοχή.

Για την 15η Αυγούστου στόχος ήταν η κατάληψη της Άσσιας αλλά και της Αμμοχώστου. Ειδική αναφορά κάνει στην στήριξη των μηχανοκίνητων μονάδων από την τουρκική αεροπορία και στην είσοδο των Τούρκων στρατιωτών στη πόλη (15/8 ώρα 18:30) όπου στην εντός των τειχών πόλη 10.000 τουρκοκύπριοι περίμεναν την λύτρωσή τους. Την επομένη (16/8) ο Τσοπούρ διατάχθηκε να κατευθυνθεί προς την περιοχή Αγαμέμνων η οποία αποτέλεσε και το τελευταίο σημείο που κατέλαβαν οι Τούρκοι και χάραξαν την «Γραμμή Αττίλα»।
Πηγή.

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/08/blog-post_4203.html