Η όμορφη Λιλαία (Κάτω Αγόριανη)
.
.
.
Στις 6 Οκτωβρίου 1943, σμήνος
αμερικανικών υπερφρoυρίων περνούσε πάνω από το χωριό πάvω Αγόριανη
επιστρέφοντας στις βάσεις του στην Ιταλία αφού είχε βομβαρδίσει
εχθρικούς στόχους στην περιοχή – Ελευσίνας και Τατοίου Αττικής. Τα
αμερικανικά υπερφρούρια καταδιώκονταν από Γερμανικά καταδιωκτικά
Μέσσερσμιτ και ακριβώς πάνω από το χωριό ένα Γερμανικό καταδιωκτικό
έπληξε και κατέρριψε ένα υπερφρούριο. Από το υπερφρούριο αυτό πριν
συντριβεί στο έδαφος, ρίχτηκαν στο κενό με τα: αλεξίπτωτά τους τα εννέα
μέλη του πληρώματος. Ορισμένα από τα γερμανικά καταδιωκτικά άρχισαν τότε
να πολυβολούν τους Αμερικανούς αεροπόρους. Ένας από τους Αμερικανούς
αεροπόρους επλήγη και έφτασε στο έδαφος νεκρός. Οι κάτοικοι του χωριού
ξεχύθηκαν προς την πλάγιά όπου έπεφταν οι αεροπόροι και τους
περισυνέλλεξαν. Πριν όμως περάσει πολλή ώρα Γερμανική μηχανοκίνητη
δύναμη έφτασε στο χωριό Λιλαία (κάτω Aγόριανη) εξόρμησε Πεζή προς την
Πάνω Aγόριανη, ορεινό χωριό. Κινητοποιήθηκαν τότε όλοι οι κάτοικοι του
χωριού, άλλοι για να φυγαδεύσουν τους συμμάχους αεροπόρους και άλλοι για
να μεταφέρουν τις οικογένειές τους στις γύρω περιοχές του Παρνασσού,
καθώς ήταν γνωστή σε όλους η εξοντωτική αγριότητα των Γερμανών. Οι
άνδρες του εφεδρικού ΕΛΛΑΣ και της μαχητικής ομάδας του χωριού έσπευσαν
στο ενδιάμεσο της απόστασης των χωριών Πάνω και κάτω Aγόριανης, στη θέση
«Βρυζόραχη- Όχτος» και στη μάχη που επακολούθησε, αφού σκότωσαν την
εμπροσθοφυλακή (7) επτά Γερμανούς, έτρεψαν σε φυγή το Γερμανικό τμήμα,
το οποίο υποχωρώντας σκότωσε τον Σταμάτη Σταμάτη του Mπoζόγιαvoυ, ετών
17, έξω από το χωριό Κάτω Αγόριανη. Την επομένη μεγάλες δυνάμεις
Γερμανών εξαπέλυσαν βιαιότατη επίθεση από όλη την περίμετρο του
Παρνασσού και άρχισαν μάχες που μαίνονταν επί πολλές μέρες. Το Χωριό
Κάτω Αγόριανη οι Γερμανοί το κυρίευσαν στις 7 Οκτωβρίου 1943 και άρχισαν
αμέσως να το πυρπολούν από τη μια του άκρη ως την άλλη ‘χρησιμοποιώντας
τη γνωστή εμπρηστική σκόνη η οποία αναφλέγεται με έναν και μόνον
πυροβολισμό. Οι κάτοικοι παρακολουθούν κρυμμένοι στους γύρω ορεινούς
όγκους του Παρνασσού και η μεγάλη συμφορά είναι ορατή δια γυμνού
οφθαλμού.
Από τον απολογισμό της καταστροφής αυτής: Σκοτώθηκαν, βιάστηκαν, σφάχτηκαν ή κάηκαν ζωντανοί
μέσα στα σπίτια τους 11 άτομα. Πυρπολύθηκαν στις 7.10.1943, (150)
εκατόν πενήντα οικίες από τις περίπου (160) εκατόν εξήντα που είχε
συνολικά το χωριό. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι οικίες ήταν διώροφες
πετρόχτιστες με κεραμοσκεπή, εμβαδού 70 τ.μ. περίπου, μαζί με την
οικοσυσκευή της εποχής, και τις σοδιές του καλοκαιριού (σιτάρια –
καλαμπόκια – κρασιά, κ. τ. λ.). Επίσης πυρπολήθηκαν άλλοι τόσοι στάβλοι
και αποθήκες, που περιείχαν γεωργικά εργαλεία, κτηνοτροφικές τροφές και
αρκετά ζώα. Για όλες τις ανωτέρω καταστροφές οι κάτοικοι της πρώην
Κοινότητας Λιλαίας κατέθεσαν, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου
Άμφισσας, αγωγή, κατά του ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ και αιτούν αποζημιώσεις.
Στο χρονικό διάστημα από, 1941 έως 1944, σκοτώθηκαν επιπλέον 11 κάτοικοι
από τα ιταλoγερμανικά στρατεύματα κατοχής.
ΠΗΓΗ
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου