Ενα αδιάσειστο ντοκουμέντο επιβεβαιώνει αυτό που δεν ήθελαν να πιστέψουν οι κατ' επάγγελμα αλβανοφάγοι της ελληνικής δημόσιας ζωής: ότι οι συμπατριώτες μας κατείχαν τα σκήπτρα της εγκληματικότητας μεταξύ όλων των Ευρωπαίων μεταναστών στις ΗΠΑ του μεσοπολέμου. Το ίδιο ντοκουμέντο μάς διδάσκει πολλά για τον τρόπο στιγματισμού πληθυσμιακών ομάδων μέσω "στατιστικών ευρημάτων"....
Τον Μάρτιο του 1998, με μια σειρά δημοσιευμάτων στην «Ελευθεροτυπία», είχαμε αποκαλύψει ότι την περίοδο του 1929-1930 οι Ελληνες μετανάστες στη Νέα Υόρκη παρουσίαζαν τα μεγαλύτερα ποσοστά εγκληματικότητας μεταξύ όλων των ευρωπαίων μεταναστών. Είχε τότε ξεσηκωθεί πραγματικός σάλος, από αντιδράσεις δημοσιογράφων, αναλυτών και πολιτικών, οι οποίοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που έλεγαν οι αριθμοί: ότι δηλαδή οι συμπατριώτες μας αντιμετώπισαν στις πόλεις των ΗΠΑ καταστάσεις κοινωνικής εξαθλίωσης, ανάλογες μ' αυτές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Αλβανοί μετανάστες στη χώρα μας. Και ότι αντέδρασαν επίσης ανάλογα, διεκδικώντας την πρωτοκαθεδρία στα ποσοστά της εγκληματικότητας μεταξύ άλλων κατηγοριών μεταναστών: των Ιταλών, των Ιρλανδών ή των Μεξικανών.
Ακούστηκαν και γράφτηκαν τότε διάφορα επιχειρήματα για να αντικρούσουν αυτά τα δεδομένα:
- Πώς είναι δυνατόν - υποστήριξαν- να αληθεύει ο ισχυρισμός σας, εφόσον όλοι γνωρίζουμε το ποιόν και το κοινωνικό στάτους των σημερινών Ελληνοαμερικανών; Λες και η σημερινή ευμάρεια των ομογενών μας δεν οικοδομήθηκε μέσα από δεκαετίες ανέχειας και εξαθλίωσης. Λες και όσοι πήραν τα καράβια της μετανάστευσης, το έκαναν με την αβίαστη θέλησή τους ή για τη χαρά της περιπέτειας.
- Πώς είναι δυνατόν - πρόσθεσαν- να συγκρίνουμε τους Ελληνες με τους Αλβανούς; Πώς είναι δυνατόν, εμείς οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι να συγκριθούμε με τους ημιάγριους γείτονές μας; Λες και αυτό που σπρώχνει τους μετανάστες στην παραβατική συμπεριφορά και στο έγκλημα είναι η αγριότητα της «ράτσας» τους και όχι οι κοινωνικές συνθήκες στη χώρα προέλευσης ή η υπερεκμετέλλευση στη χώρα υποδοχής.
Ομως η κύρια μέθοδος που χρησιμοποίησαν οι επικριτές του «Ιού», το έσχατο επιχείρημά τους, ήταν να αμφισβητήσουν την επιστημονική υπόσταση της πηγής μας, δηλαδή της μελέτης του Thorsten Sellin "Culture Conflict and Delinquency" (Νέα Υόρκη, 1938). Φυσικά, αν το μέλημά τους ήταν η εξακρίβωση της αλήθειας, θα ήταν πολύ εύκολο να διαπιστώσουν ότι ο Sellin υπήρξε ένα από τους σημαντικότερους θεωρητικούς της σύγχρονης εγκληματολογίας. Αλλά εκείνοι επέμειναν να μιλούν για «κάποιον» Sellin και να υπονοούν ότι πρόκειται για άτομο εντελώς άγνωστο. Θεωρούσαν, έτσι, ότι καταρρίπτουν και τους στατιστικούς πίνακες που περιλαμβάνει η μελέτη του διάσημου επιστήμονα.
Το αδιάσειστο ντοκουμέντο
Επανερχόμαστε, λοιπόν, με τις πηγές της πηγής μας. Εχουμε, επιτέλους, στα χέρια μας ολόκληρο το πρωτότυπο κείμενο της Wickersham Commission, της πηγής δηλαδή του Sellin. Πρόκειται για 14 τόμους, οι οποίοι περιλαμβάνουν ισάριθμες εκθέσεις για την εγκληματικότητα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του '20. Δεν ήταν εύκολο να βρεθεί το έργο αυτό. Στις βιβλιοθήκες της Ελλάδας (αλλά και της Ευρώπης) είναι σχεδόν άγνωστο. Υπάρχει μόνο σε μορφή μικροφίλμ σε ορισμένες βιβλιοθήκες των ΗΠΑ. Για καλή μας τύχη, όμως, έχει εκδοθεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων μια φωτογραφική ανατύπωση όλων των εκθέσεων, το 1968, στη σειρά «Reprint Series in Criminology, Law Enforcement and Social Problems» των ειδικευμένων εκδόσεων Petterson Smith. Μετά από αλληλογραφία με τον εκδότη, καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την πολύτιμη σειρά των 14 τόμων. Βρίσκεται στη διάθεση όλων όσοι αποπειράθηκαν να αμφισβητήσουν τις διαπιστώσεις του Sellin.
Το έργο της Wickersham Commission θεωρείται μέχρι και σήμερα θεμελιώδες. Πρόκειται για την Επιτροπή που συγκρότησε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χέρμπερτ Χούβερ το 1929, συγκεντρώνοντας τα λαμπρότερα μυαλά θεωρητικών της εγκληματολογίας εκείνης της εποχής και παρέχοντας τεράστια μέσα για την ανάλυση του τρόπου εφαρμογής των νόμων σε όλη τη χώρα, από αστυνομικές και δικαστικές αρχές. Ο λόγος που υποχρέωσε τον Χούβερ να προχωρήσει σ' αυτή την κίνηση ήταν ότι η πολιτική της ποτοαπαγόρευσης είχε προκαλέσει τη ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας και τη βαθιά διαφθορά της αστυνομίας. Ο πρόεδρος της επιτροπής Τζορτζ Ουίκερσαμ παρέδωσε τα πορίσματά της σε 14 τόμους το 1931. Το μεγαλύτερο μέρος των διαπιστώσεων και των προτάσεων έμεινε ανεκμετάλλευτο. Ηδη η συγκυρία είχε αλλάξει. Η χώρα βρισκόταν στο δεύτερο χρόνο της μεγάλης οικονομικής ύφεσης και δεν υπήρχε διάθεση και χρήμα για μεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Οσο για την πολιτική της ποτοαπαγόρευσης, αυτή εγκαταλείφθηκε λίγους μήνες αργότερα, το 1933.
Ολη η έκθεση διαπνέεται από ένα μεταρρυθμιστικό πνεύμα, το οποίο σε πολλά σημεία δεν διστάζει να κονιορτοποιήσει τα στερεότυπα της εποχής, τα οποία δεν μας είναι και τόσο ξένα. Στον 13ο τόμο («Οι αιτίες του εγκλήματος»), για παράδειγμα, οι συντάκτες αποφαίνονται: «Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής ικανοποιητική απόδειξη που να δείχνει ότι η μετανάστευση οδήγησε σε αύξηση της εγκληματικότητας δυσανάλογη προς την αύξηση του αριθμού των ενηλίκων.» (σελ. 69)
Το τμήμα της Εκθεσης που προκάλεσε τη μεγαλύτερη αίσθηση περιλαμβάνεται στον 11ο τόμο, με τον τίτλο «Εκθεση για την ανομία κατά την εφαρμογή του νόμου». Χωρίς να μασά τα λόγια της, η Εκθεση κατήγγελλε -αναφέροντας δεκάδες παραδείγματα από όλες τις πολιτείες- την ανάκριση τρίτου βαθμού που εφάρμοζε σε μαζική βάση η αστυνομία, «διότι πρόκειται για την άσκηση φυσικής βίας και άλλων μορφών απάνθρωπης συμπεριφοράς με το σκοπό να εκβιάσουν ομολογίες.» Η Εκθεση κατέληγε ότι «ο τρίτος βαθμός είναι μια κρυφή και παράνομη πρακτική." Αμέσως ξεσηκώθηκαν οι αξιωματούχοι της αστυνομίας και κατήγγειλαν την έκθεση, επιχειρώντας να διαψεύσουν τις διαπιστώσεις της. Ομως η αποκάλυψη της πραγματικότητας ήταν ένα ισχυρό σοκ για τους κρατούντες. Χρειάστηκε, βέβαια, να περάσουν 30 χρόνια, έως ότου -στα μέσα της δεκαετίας του '60- αναλάβει το Ανώτατο Δικαστήριο να αρχίσει να ελέγχει την αστυνομική αυθαιρεσία και να αναπτύσσει τη σχετική νομολογία.
Μέχρι σήμερα δεν έχει εκλείψει το ενδιαφέρον για μια νέα συνολική αποτίμηση του τρόπου αντιμετώπισης του εγκλήματος στις ΗΠΑ, και κάθε τόσο επανέρχονται ιδέες να συγκροτηθεί μια παρόμοια σύγχρονη επιτροπή. Ομως το εγχείρημα είναι τόσο φιλόδοξο που δεν το αποτολμούν οι σύγχρονοι Πρόεδροι, ακόμα κι εκείνοι που συνδέουν τη θητεία τους με την πάταξη του εγκλήματος, πραγματικού ή κατασκευασμένου: ο Ρίγκαν ή ο Μπους με τον «πόλεμο στα ναρκωτικά» και ο Κλίντον με τον «πόλεμο στην τρομοκρατία».
Οταν οι Ελληνες ήταν οι Αλβανοί των ΗΠΑ
Ο 10ος τόμος των πορισμάτων της Επιτροπής Ουίκερσαμ επιγράφεται «Το έγκλημα και οι ξένοι». Σ' αυτόν τον τόμο περιλαμβάνονται και επιβεβαιώνονται όλα τα στοιχεία που είχε χρησιμοποιήσει στη μελέτη του ο Σέλιν και μεταφέραμε εμείς στις στήλες της «Ελευθεροτυπίας» το 1998. Δεν υπάρχει κανενός είδους ρατσιστική προκατάληψη απέναντι στους ξένους και τους μετανάστες. Το αντίθετο μάλιστα. Εξαρχής επισημαίνεται η δυσκολία της καταγραφής των μεταναστών στους φακέλους της αστυνομίας και η προχειρότητα των οργάνων της κατά τον εντοπισμό της εθνικότητας των υπόπτων για κάποια παραβίαση του νόμου.
Η πρώτη παράγραφος της έκθεσης σπεύδει να σχετικοποιήσει τη θεωρία ότι για την εγκληματικότητα φταίνε οι μετανάστες: «Η θεωρία ότι η μετανάστευση ευθύνεται για το έγκλημα, ότι το πιο πρόσφατο κύμα μετανάστευσης, ανεξάρτητα από την εθνικότητα προέλευσης, είναι λιγότερο επιθυμητό από τα παλιότερα, ότι δηλαδή οι νεοεισερχόμενοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με καχυποψία, αυτή η θεωρία είναι τόσο παλιά όσο και οι αποικίες που ίδρυσαν οι Αγγλοι στις ακτές της Νέας Αγγλίας.» (σελ. 23) Σ' αυτές τις εισαγωγικές παρατηρήσεις περιλαμβάνεται και ένα απόσπασμα από άρθρο των Νιου Γιορκ Τάιμς, το οποίο είναι πολύ οικείο στον σημερινό Ελληνα αναγνώστη, αν και γράφτηκε μόλις το φθινόπωρο του 1841: «Κάθε καράβι από την Ευρώπη φέρνει στην πόλη μας πολλούς ξένους, οι οποίοι εξαναγκάστηκαν σε φυγή από τις χώρες τους, επειδή είχαν διαπράξει εγκλήματα. Αυτοί οι εγκληματίες αναμιγνύονται με τους τίμιους και εργατικούς μετανάστες και είναι δύσκολο να τους ξεχωρίσουμε.» Εκείνη την περίοδο είχαν αρχίσει να φτάνουν στην Αμερική μετανάστες από την Ευρώπη. Τότε θεωρούσαν χειρότερους εγκληματίες τους Ιρλανδούς και τους Γερμανούς: «Πρόκειται για τους πλέον εκφυλισμένους από όλο τον ευρωπαϊκό πληθυσμό.» (Από μπροσούρα των αντιπροσώπων της Συνέλευσης των Γνησίων Αμερικανών, Ιούλιος 1845 -σελ. 33)
Αυτά μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Στη συνέχεια, η Επιτροπή διαπιστώνει: «Η αύξηση ορισμένων αδικημάτων μπορεί να αποδοθεί στη μετανάστευση από την Ιρλανδία, τη Σκοτία, την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Ρωσία.» (σελ. 72)
Το κεφάλαιο με τις στατιστικές των εγκλημάτων που πραγματοποίησε η ίδια η Επιτροπή Ουίκερσαμ το υπογράφει η Αλίντα Μπόουλερ, η οποία διέθετε και πρακτική εμπειρία, εφόσον υπηρέτησε στη θέση της γραμματέως του αρχηγού της αστυνομίας στο Λος Αντζελες. Σε όλα τα συγκριτικά στοιχεία που αναφέρονται στον τόμο, το ποσοστό των Ελλήνων δραστών βρίσκεται πάντα σε υψηλό επίπεδο. Κι αυτό, παρά το γεγονός, ότι σύμφωνα με την Εκθεση «λέγεται πως οι Ιταλοί, οι Πολωνοί, οι Ελληνες και οι Σύροι δράστες δεν οδηγούνται τόσο συχνά στη δικαιοσύνη, όσο οι Αμερικάνοι και οι αγγλόφωνοι μετανάστες.» (σελ. 55).
Ο πιο εντυπωσιακός πίνακας είναι εκείνος που καταγράφει κατά είδος εγκλήματος την ποσοστιαία συμμετοχή των διαφόρων εθνοτήτων, με αναγωγή στον πληθυσμό της ίδιας εθνότητας στην πολιτεία της Νέας Υόρκης (Πίνακας Ι). Οπως παρατηρεί ο σχολιαστής των στοιχείων: «Η εξέταση των στοιχείων αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι δράστες κατάγονται από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λιθουανία και το Μεξικό.» (σελ. 110) Και πιο αναλυτικά σημειώνεται το γεγονός ότι «οι Ελληνες δράστες ξεπερνούν το ποσοστό των ντόπιων Αμερικάνων σε 7 εγκλήματα και οι Ιταλοί σε 6.» (σελ. 111)
Παρόμοια ποσοστά επιβεβαιώνονται στον Πίνακα ΙΙ (σελ. 100), ο οποίος καταγράφει το ποσοστό των συλληφθέντων σε 9 πόλεις με πληθυσμό άνω των 500.000 κατοίκων. Και εδώ τα σκήπτρα κατέχουν οι συμπατριώτες μας. Το ίδιο συμβαίνει και στους πίνακες των πόλεων με πληθυσμό 200.000-500.000 κατοίκων (σελ. 101) και στους πίνακες των πόλεων με 100.000-200.000 κατοίκους (σελ. 102). Αναλύοντας τους πίνακες αυτούς, ο συντάκτης της Εκθεσης παρατηρεί: «Σε 20 από τις 30 πόλεις οι Ελληνες ξεπερνούν τα ποσοστά των ντόπιων Αμερικάνων. Το ίδιο συμβαίνει με τους Ιταλούς και τους Πολωνούς σε 13 πόλεις.» (σελ. 107).
Ανάλογα συμπεράσματα εξάγονται και από τη μελέτη των στατιστικών στοιχείων από τις ομοσπονδιακές φυλακές (Πίνακας ΙΙΙ). «Στις στήλες που δείχνουν το ποσοστό εγκλεισμού σε έξι πολιτείες, παρατηρούμε ότι μόνο οι Ελληνες ξεπερνούν το συνολικό ποσοστό των Αμερικάνων. (...) Στη Νέα Υόρκη μόνο οι Ελληνες ξεπερνούν το ποσοστό των Αμερικανών.» (σελ. 150) Από το σύνολο των πολιτειών των ΗΠΑ παρατηρείται ότι σε πέντε πολιτείες το ποσοστό των Ελλήνων φυλακισμένων (πάντα σε αναγωγή προς τον πληθυσμό των μεταναστών) είναι υψηλότερο από το ποσοστό των Αμερικάνων. Στο ίδιο κεφάλαιο, το συμπέρασμα είναι ότι «μεταξύ των εθνικών ομάδων που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά φυλακισμένων είναι οι Μεξικάνοι, οι Κινέζοι, οι Ελληνες, οι Γιαπωνέζοι, και οι Ιταλοί.» (σελ. 152)
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται σε όλους τους άλλους στατιστικούς πίνακες (σελ. 97-156). Ακόμα και στην πρωτεύουσα του οργανωμένου εγκλήματος κατά το μεσοπόλεμο, το Σικάγο, τα στοιχεία είναι συντριπτικά (σελ. 113). Στον πίνακα με τα απλά παραπτώματα, οι ενήλικες (άνω των 21) Ελληνες προηγούνται με 2.235 (ανά 10.000 της ίδιας κατηγορίας πληθυσμού την πενταετία 1915-1919, με 2.274 το 1920-1924, και με 1.772 το 1925-1929. Τα αντίστοιχα ποσοστά των Ιταλών είναι μόλις 852 (1915-1919), 1.174 (1920-1924) και 1.269 (1925-1929). Το εντυπωσιακό είναι ότι οι Ελληνες στο Σικάγο συναγωνίζονται επί ίσοις όροις τους Ιταλούς, ακόμα και στην κατηγορία των κακουργημάτων. Την πενταετία 1915-1919 Ελληνες και Ιταλοί της αμερικανικής μεγαλούπολης έχουν ακριβώς τις ίδιες επιδόσεις σε κακουργήματα: 191 σε αναγωγή πληθυσμού 10.000. Την πενταετία 1920-1924 οι Ελληνες προηγούνται σαφώς, με 204 έναντι 146 των Ιταλών. Η ισορροπία αποκαθίσταται την επόμενη πενταετία (1925-1929), με 155 για τους Ελληνες και 168 για τους Ιταλούς.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι τα ποσοστά εγκληματικότητας των Ελλήνων μεταναστών ξεπερνούν κατά πολύ τα ποσοστά όλων των άλλων Ευρωπαίων. Υπολείπονται μόνο των Μεξικανών, οι οποίοι -αν θέλαμε να είμαστε απολύτως ακριβείς- θυμίζουν πολύ περισσότερο τους Αλβανούς μετανάστες στη χώρα μας: ο αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος από τις άλλες ομάδες, προέρχονται από γειτονική χώρα, και σε υψηλό ποσοστό έχουν εισέλθει παράνομα στις ΗΠΑ. Ο 10ος τόμος τους αφιερώνει σχεδόν τις μισές σελίδες του. Τους ξαναβρίσκουμε να προηγούνται συντριπτικά στις «επαναπροωθήσεις» του 1929, στον 5ο τόμο του έργου, με 41% του συνόλου των απελάσεων (σελ. 30). Ελπίζουμε με τα στοιχεία αυτά να έχουν πειστεί οι αλβανοφάγοι επικριτές μας ότι είχαν όλο το άδικο με το μέρος τους. Φυσικά το δικό μας συμπέρασμα δεν είναι ότι πρέπει να στιγματιστούν οι γενιές των μεταναστών των αρχών του αιώνα. Προτείνουμε το ακριβώς αντίθετο. Να πάψουμε, δηλαδή, να στιγματίζουμε ολόκληρες εθνικές ομάδες μεταναστών, από το γεγονός και μόνο ότι κάποιες στατιστικές των εγκληματολογικών υπηρεσιών τους αποδίδουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για την αύξηση της εγκληματικότητας. Στο κάτω κάτω της γραφής, μετά από 50 χρόνια, όσοι Αλβανοί μετανάστες αποφασίσουν να μείνουν και να ζήσουν εδώ, μπορεί να διαπρέψουν στην ελληνική κοινωνία, όσο τουλάχιστον και οι δικοί μας συμπατριώτες σήμερα στην Αμερική.
Στο Σικάγο του 1893
Η εικόνα του έλληνα μετανάστη στην Αμερική ως στοιχείου απροσάρμοστου και συχνά παραβατικού χρονολογείται από τα τέλη του περασμένου αιώνα, συγκροτήθηκε επομένως σταδιακά κατά τη διάρκεια του πρώτου υπερατλαντικού μεταναστευτικού κύματος. Την πληροφορία αντλούμε από το ταξιδιωτικό ημερολόγιο της Καλλιρρόης Παρρέν που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό της Εφημερίς των Κυριών από τον Δεκέμβριο του 1893 ως τον Δεκέμβριο του 1894 με τίτλο "Απ' Αθηνών εις Σικάγον. Εντυπώσεις Ελληνίδος ταξιδιώτιδος". Στο Σικάγο, όπου ταξίδεψε στα 1893 για να συμμετάσχει σε ένα διεθνές συνέδριο γυναικών, η ιδρύτρια της Εφημερίδος των Κυριών και σημαντικών γυναικείων οργανώσεων της εποχής βρίσκεται κάποια στιγμή αντιμέτωπη με την εχθρική στάση των Αμερικανών προς τους συμπατριώτες της που αναγκάστηκαν να ζητήσουν μια καλύτερη τύχη πέρα από τον Ατλαντικό. Οι δύο σχετικές αναφορές του κειμένου της προδίδουν ότι οι έλληνες μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες ταλαιπωρούνταν ήδη από την αυτόματη υπαγωγή τους σε μια ενιαία κατηγορία, υπόλογη -υποτίθεται- για αντικοινωνική στάση και εγκληματική συμπεριφορά σε βάρος της χώρας υποδοχής.
Στο πρώτο παράθεμα, η Καλλιρρόη Παρρέν αφηγείται τις εντυπώσεις της από την ξενάγησή της στα φιλανθρωπικά ιδρύματα του Σικάγου: "Μόνον οι ξένοι εργάται, οι ως επί το πλείστον οκνηροί και ακατάστατοι, οι εις ουδεμίαν υποβαλλόμενοι πειθαρχίαν πάσχουσιν εν Αμερική. Υπάρχει εις παν διαμέρισμα της πόλεως ο χάρτης των πτωχών υπό επιτήρησιν τμημάτων, εν οις διαιτώνται οι ξένοι, οι ζητούντες τύχην εν Αμερική. Εις τοιούτον χάρτην είχον την ατυχίαν και την εντροπήν να ίδω αναγεγραμμένον το ελληνικό όνομα. Εξακόσιοι όλοι Ελληνες εργατικοί σημειούνται εις τον χάρτην, ον μοι επέδειξεν η προϊσταμένη του φιλανθρωπικού τούτου διαμερίσματος. Είναι μικροπωληταί καρπών και γλυκισμάτων ανά τους δρόμους οι συμπολίται σας, μοι είπεν η κυρία. Κάμνουν έργον μικρών παιδιών και διά τούτο δεν τους αγαπά πολύ η αστυνομία μας".
Υπαίθριοι λοιπόν μικροπωλητές οι Ελληνες, σε συνεχείς τριβές με την αστυνομία, δύσκολα ταίριαζαν με τη μυθολογία περί του πάντοτε θαυματουργού ελληνικού δαιμόνιου που είχε στο μυαλό της η Παρρέν, απρόθυμη ούτως ή άλλως να υποπτευθεί -ακόμη περισσότερο να καταγγείλει- για διακρίσεις την αμερικανική κοινωνία. Ακόμη πιο ρητή, η επόμενη αναφορά της στο πρόβλημα την οδηγεί να σκεφθεί μέτρα που θα εμπόδιζαν την περαιτέρω μετανάστευση των Ελλήνων στην Αμερική. Στη δεύτερη αυτή σκηνή, η Παρρέν συνομιλεί με έναν έλληνα εφημέριο στο Σικάγο: "Τω εξεφράσαμεν την οδύνην, την λύπην ην είχομεν αισθανθή ιδούσαι κατά τας ημέρας εκείνας εις τας εν Σικάγω εκδιδομένας εφημερίδας, ότι είχον κυκλοφορήσει κίβδηλα νομίσματα και οι συλληφθέντες κιβδηλοποιοί ήσαν τρεις Ελληνες και δύο Ιταλοί. Μας εβεβαίωσεν ότι και αυτός επόνει διά την μεγάλην αυτήν εντροπήν και ελυπείτο ιδία, διότι εδόθη αφορμή εις τον αμερικανικόν Τύπον να εξερεθίζη πάλιν τα πνεύματα κατά των εκεί μεταναστών Ελλήνων, εις ους απενέμοντο τίτλοι αληθώς ήκιστα τιμητικοί. Οταν δε τω παρετηρήσαμεν ότι και αυτός ώφειλε να ενεργή, όπως αποτρέπηται η μετανάστευσις των Ελλήνων, τεχνηέντως απέφυγε να απαντήση εις τούτο, ηρκέσθη δε να μας βεβαιώση ότι το εκεί ποίμνιόν του ήσαν άνθρωποι κατά το πλείστον εργατικοί και τίμιοι και ότι ουδένα ηνόχλουν, αγωνιζόμενοι να κερδίσουν τον άρτον των οικογενειών των".
ΣΤΟ ΟΡΙΟ
Την άνοιξη του 1998 η αντιαλβανική υστερία είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στη "φιλόξενη πατρίδα μας". Μητροπολίτες, νομάρχες, κοινοτάρχες και ομάδες τραμπούκων συναγωνίζονταν σε ρατσιστικές προτροπές και πράξεις. Ο κ. Τράγκας εκήρυττε τον πόλεμο κατά των Αλβανών και οι "σύλλογοι ληστευθέντων" έπιαναν από νωρίς θέση στα τηλεπαράθυρα της ξενοφοβίας. Τότε θυμίσαμε ότι κάποτε και οι Ελληνες ήταν ...Αλβανοί, όταν -φτωχοί, "απολίτιστοι" και "εγκληματίες"- έφτασαν στη "Γή της Επαγγελίας".
Ιδού μερικές απαντήσεις που μας έδωσαν ορισμένοι από τους πιο παθιασμένους διαμορφωτές της εθνικής μας τύφλωσης:
"ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ". "Σε δισέλιδο ...αποκαλυπτικό δημοσίευμα που υπογράφουν οι 'Ιοί', η 'Ελευθεροτυπία' εξηγεί γιατί η εικόνα από τη 'χρέωση' εγκλημάτων σε Αλβανούς είναι πλασματική και φέρνει ως παράδειγμα κοινωνιολογική έρευνα των πρώτων δεκαετιών του αιώνα, σύμφωνα με την οποία και οι ...Ελληνες μετανάστες είχαν τα σκήπτρα της εγκληματικότητας στη Νέα Υόρκη του 1929! (...) Ας φροντίσουν αυτά τα αντικοινωνικά, αντιπατριωτικά στοιχεία να ανεβάσουν κάπως το επίπεδο της επιχειρηματολογίας τους" (23.3.1998)
ΧΡ. ΠΑΣΑΛΑΡΗΣ. "Δυστυχώς η κυβέρνηση επηρεασμένη από τις παραλυτικές παπαρδέλες περί ρατσισμού των δήθεν 'προοδευτικών' καλαμαράδων (αυτών που έφτασαν να συνηγορούν υπέρ των Αλβανών, λέγοντες ότι και οι Ελληνες μετανάστες στην Αμερική ήσαν οι πρώτοι σε εγκληματικότητα), δεν τολμά να λάβει δραστικά μέτρα" (23.3.1998)
ΜΑΚΗΣ ΚΟΥΡΗΣ. "Οσον αφορά κάποιες απόψεις που εκφράσθηκαν από επώνυμα χείλη, ότι οι πρώτοι Ελληνες που πήγαν στην Αμερική ήταν από τους πιο σκληρούς κακοποιούς, αποτελεί ύβριν. Αποδεικνύεται δε ότι έχουν μεσάνυχτα από την πραγματικότητα" ("Παρόν", 29.3.1998).
"ΒΡΑΔΥΝΗ". "Το πιο τραγικό στην όλη υπόθεση είναι ότι μερικοί από τους 'ειδήμονες' έφθασαν στο σημείο να παραλληλίσουν τη λαθρομετανάστευση ακόμη κι αυτών που αφέθηκαν σκόπιμα ελεύθεροι από φυλακές γειτονικών μας χωρών, με τη μετανάστευση συμπατριωτών μας στην Αμερική..." (6.4.1998).
ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ. "Επιχειρούν να μπερδέψουν την κοινή γνώμη με τις αλβανικές συμμορίες της εποχής της Μάικροσοφτ, με Ελληνες μετανάστες και λαθρομετανάστες της εποχής του αραμπά και πιο παλιά. Να παραπληροφορήσουν αμαθείς και ημιμαθείς με τις δήθεν πληροφορίες ότι οι Ελληνες σάρωναν εγκληματικά τις χώρες όπου μετανάστευαν" ("Αδέσμευτος"-Ρίζος, 13.4.1998).
ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΑΡΓΑΚΟΣ. "Οσο για το λεγόμενο ότι οι Ελληνες είχαν τα πρωτεία στην εγκληματικότητα στις ΗΠΑ κατά και μετά το 1929, αυτό δεν είναι κακοηθέστατη ύβρις, οπωσδήποτε είναι αβδηρητισμός των Αβδηριτών ισχυρότερος (...) Αρκετά οι προοδευτικές δυνάμεις του Κολωνακίου έχουν σπιλώσει τον Ελληνισμό της Ελλάδος. Ας μη σπιλώσουν και τον Ελληνισμό της Αμερικής" ("Ελ. Τύπος", 29.3. 1998).
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΛΤΕΨΗΣ. "Πολύ θα ήθελα να πληροφορηθώ πώς ακριβώς ανεκάλυψαν οι 'Ιοί' το περί Ελλήνων λαθρομεταναστών θέμα τους, δηλαδή ποιός ακριβώς τους το διοχέτευσε. Ο εν λόγω αναζητούμενος πρέπει να είναι μέγας μελετητής και ιστοριοδίφης, ή να έχει στη διάθεσή του το ανέκδοτο αρχείο κάποιου ... ευκλεούς προγόνου του" ("Πολιτικά Θέματα", 3.4.1998)
ΝΙΚΟΣ ΑΓΓΕΛΗΣ. "Τέλος με εκείνο το άθλιο ψεύδος που εξεσφενδόνισε ο δηλητηριώδης 'Ιός' και το παπαγάλισαν οι απανταχού 'προοδευτικοί'" ("Ελ. Τύπος", 3.4.1998)
"ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ" (Οργανο του λεπενικού "Ελληνικού Μετώπου"). "Αδίστακτη, η ανεκδιήγητη τετράδα (του ΙΟΥ), προσπάθησε να διασκεδάσει τα πράγματα δαισύροντας τους ομογενείς της Αμερικής, συγκρίνοντάς τους με τα κλεφτρόνια, τους ληστές και τους μαφιόζους που τα τελευταία χρόνια εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας" (Μάιος 1998).
Wickersham Commission Reports (United States Government Printing Office 1931, επανέκδοση Patterson Smith, New Jersey 1968). Οι 14 εκθέσεις της Επιτροπής Ουίκερσαμ με σημαντικά και αναλυτικά στοιχεία για την εγκληματικότητα στις ΗΠΑ την περίοδο της ποτοαπαγόρευσης και του κραχ. ΟΙ εκθέσεις περιλαμβάνουν κατά σειρά: 1. Προκατακτική έκθεση για την ποτοαπαγόρευση, 2. Εκθεση για την εφαρμογή των απαγορευτικών νόμων στις ΗΠΑ, 3. Εκθεση των στατιστικών του εγκλήματος, 4. Εκθεση για τις διώξεις, 5. Εκθεση για την εφαρμογή των νόμων απέλασης στις ΗΠΑ, 6. Εκθεση για την εγκληματικότητα των ανηλίκων στο Ομοσπονδιακό δικαστικό σύστημα, 7. Μελέτη για τα ομοσπονδιακά διακστήρια, 8. Εκθεση για την ποινική διαδικασία, 9. Εκθεση για τους ποινικούς θεσμούς, την αναστολή και την εγγύηση, 10. Εκθεση για το έγκλημα και τους ξένους, 11. Εκθεση για την ανομία στην εφαρμογή του νόμου, 12. Εκθεση για το κόστος του εγκλήματος, 13. Εκθεση για τα αίτια του εγκλήματος, 14. Εκθεση για την αστυνομία.
Λίνας Βεντούρα "Ελληνες μετανάστες στο Βέλγιο" (εκδόσεις Νεφέλη, ΣΑθήνα 1999). Μια από τις σπάνιες προσπάθειες να αναλυθεί επιστημονικά το ιστορικό και κοινωνικό φαινόμενο της νεοελληνικής μετανάστευσης προς μια βιομηχανική χώρα, πέρα από τα στερεότυπα και τους εξωραϊσμούς περί "δαιμονίου της φυλής".
"Οι Ελληνες σπέρνουν τον τρόμο στη Νέα Υόρκη" ("Ελευθεροτυπία", 21/3, 28/3 και 11/4/1998). Τα ρεπορτάζ του "Ιού" που προκάλεσαν την μήνι των "αλβανοφάγων" στα μέσα ενημέρωσης.
Η Φωτογραφία του Νίκου Παπατάκη (1987). Ενας νεαρός έλληνας μετανάστης δολοφονεί φριχτά τον -επίσης Ελληνα- εργοδότη του, όταν κινδυνεύει να αποκαλυφθεί η (αρχικά αθώα) απάτη που του επέτρεψε να εξασφαλίσει τα προς το ζειν. Απομυθοποίηση του στερεότυπου για την ελληνική μετανάστευση και ταυτόχρονα κατάδειξη των συνθηκών που οδηγούν έναν μετανάστη στο έγκλημα.
O έλληνας γείτονας (Katzelmacher) του Ράϊνερ Βέρνερ Φασμπίντερ (1965). Εκπληκτική αποτύπωση των αντιδράσεων του μικρόκοσμου μιας δυτικογερμανικής πολυκατοικίας απέναντι στην έλευση ενός "ακοινώνητου" έλληνα μετανάστη. Λεπτομερειακή καταγραφή του περάσματος των περισσότερων ενοίκων από την αρχική υπεροπτική περιέργεια στη σταδιακή ξενοφοβία και, τελικά, στο ανοιχτά ρατσιστικό ξέσπασμα.
(Ελευθεροτυπία, 28/11/1999)
Διαβάστε περισσότερα: ΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ: ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΗΠΑ 1929-30 Ελληνες κι Αμερικάνοι ή κλέφτες κι αστυνόμοιΕ http://elladasimera.blogspot.com/2010/02/1929-30.html#ixzz1xZhBehQd
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου