ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

Το ταξίδι των ελληνικών λέξεων· ιστορικές & ετυμολογικές αναφορές-----

»»»  της 'Aννας Tζιροπούλου - Eυσταθίου*----'Ολοι γνωρίζουμε ότι η ελληνική γλώσσα είναι η παλαιότερη από όλες τις σημερινές ευρωπαϊκές γλώσσες. Παρ' όλα αυτά δεν είναι δυνατόν να καθορίσουμε την ακριβή της ηλικία, είναι πάντως πολύ αρχαιότερη απ' ότι μας εδίδαξαν στο σχολείο. Αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί από τους πίνακες που για χιλιάδες χρόνια ήταν θαμμένοι στην ελληνική γη και αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα (ο τελευταίος πίνακας βρέθηκε στο Δισπηλιό της Καστοριάς και χρονολογήθηκε τουλάχιστον στο 5000 π.Χ). Αυτό το στοιχείο μάς έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε και πολλά πράγματα για την απαρχή της ελληνικής γλώσσας. 'Οπως έλεγαν και οι αρχαίοι 'Ελληνες «άγει εις φως την αλήθεια ο χρόνος», είναι βέβαιον ότι οι πολλές και διάφορες παραποιήσεις ή λανθασμένες θεωρίες συντελούν στην αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας και ήδη αυτό έχει αρχίσει να επαληθεύεται. Δεν είναι μόνο γνωστό αλλά και προφανές ότι όλες οι τέχνες και οι επιστήμες γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν και ακόμα διευθύνονται απ' το αγνό ελληνικό λεξιλόγιο. Η ελληνική γλώσσα τροφοδοτεί όλες εκείνες τις υψηλής πνευματικότητας λέξεις που μπορούν να εκφράσουν όλες τις αφηρημένες έννοιες. Χωρίς καμμία εξαίρεση σε όλες τις ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) γλώσσες η συντριπτική πλειοψηφία της καθημερινής ομιλίας εμπεριέχει ελληνικής προελεύσεως λέξεις. Αναφέρομαι σε χιλιάδες λέξεων που στο πρώτο άκουσμα δεν μπορούν να αναγνωριστούν ως ελληνικές λόγω της αλλοίωσης που έχουν υποστεί στο χρόνο ή λόγω του ότι προέρχονται από αρχαιοελληνικές λέξεις ή ονόματα που οι σύγχρονοι 'Ελληνες αδυνατούν να αναγνωρίσουν. Η "λεξιλογική ανάλυση", που είναι η ετυμολογική και ιστορική ανάλυση μιας λέξεως, φανερώνει τον αρχαίο αλλά οικείο ελληνικό λόγο. Πολλές φορές, αυτές οι ελληνικές "Πρωτολέξεις", αυθεντικές δηλαδή λέξεις, επιστρέφουν στην ομιλούμενη ελληνική γλώσσα ως ξένες. Είναι τα λεγόμενα αναδάνεια. Υπάρχει μία μεγάλη κατηγορία λέξεων, που διά της δικής τους ιστορίας, αποκάλυψαν την άγνωστη προϊστορία. Αυτή είναι η ιστορία που δεν έχει επίσημα καταγραφεί ως τώρα και που συνήθως είναι συγκεχυμένη με την μυθολογία. Η τελευταία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συμβολική και συνεπώς η πιό αγνή ιστορική αλήθεια. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι όχι μόνο οι ελληνικές λέξεις αλλά και η ελληνική μυθολογία - ιστορία έχουν εμπλουτίσει τις δυτικές γλώσσες με όρους και νοήματα, των οποίων, τις περισσότερες φορές αγνοούμε την ελληνική τους προέλευση. Ονόματα όπως Ιβηρία, Ιταλία, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ισπανία, Κέλτες, Λισαβώνα, Ρώμη, Ιρλανδία έχουν ελληνική προέλευση. Λέξεις όπως "zante-ζάντες" που προέρχεται από την λέξη "άντυγες", τις ρόδες των αρχαιοελληνικών αρμάτων. Από το ρήμα "κορέω = καθαρίζω" προέρχονται οι λέξεις "cure", "sheriff", ο αρχαίος "τόρνος = κύκλος, περοφέρεια" έδωσε το όνομά του στον "τουρισμό", "tournament", "tourney". Σε λέξεις όπως "palace", "gondola", "dollar" η διήθηση των μελωδικών ελληνικών ήχων προκαλεί κατάπληξη και συνάρπαση. Πως η ελληνική λέξη "ναύκληρος", που στα Λατινικά προφερόταν "nauclerus" κατέληξε "nocher" στα Γαλλικά; Πως ο χαρακτηρισμός "βάρβαρος" κατέληξε "brave" στα αγγλικά και "bravo" στα Ιταλικά; Πως η λέξη "ελεημοσύνη", κατέληξε "alms" στα αγγλικά; Πως η λέξη "βαλάνειον", κατέληξε στα Γερμανικά "bad" και ονόμασε την, διάσημη για τα ιαματικά της λουτρά, πόλη baden baden; Η ανθρωπογεωγραφία μάς βοηθά να εξηγούμε πώς οι διαφορετικές εκφράσεις ήχων εξαρτώνται από την στοματική κοιλότητα, τις φωνητικές δομές και την αναπνοή, που είναι εξαρτημένες απ' το κλίμα. Ψάχνοντας βαθύτερα, θα βρούμε ότι οι πρόγονοί μας, απο πολύ παλαιά έδιναν πλήρεις εξηγήσεις γιά το φαινόμενο αυτό. Ο Πλούταρχος, ο Διογένης, ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, ο Πλάτωνας είχαν όλοι τους γράψει περί αυτού. Εδώ, θα αναφέρω μόνο μία ενδεικτική αξιοπρόσεκτη αναφορά από τον "Κρατύλο". Σωκράτης: «Τα μικρά ονόματα έχουν μεταβληθεί. Χάριν ευφωνίας προστίθωνται ή αφαιρούνται μερικά γράμματα ... αξιώνουν τη μετατροπή γιά να τα κάνουν ομορφότερα ... αλλάζουν στον χρόνο ...». Δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι παλαιότερα, η ελληνική γλώσσα εκφράζονταν προφορικά. Οι 'Ελληνες, ως ναυτικός λαός «πολλαχή κατά θάλλατταν πλανώμενοι, γλώτταν την ελληνικήν επέβαλον». Είναι γνωστό ότι, με τον καιρό, οι ακουστικοί ήχοι έτειναν να γίνουν σύντομοι και οξείς. Η ίδια μετατροπή έλαβε χώρα και στα ελληνικά τοπωνύμια: Taormina αντί Ταυρομένιον, Yalta αντί Αιγιαλός, Agd αντί Αγάθη, Durazzo αντί τού Δυρράχιον, Ambourias αντί Εμπόρειον. H Νεάπολη έγινε Napoli στην Ιταλία, Napoul στην Γαλλία και Nabel στην Τυννησία. Γι' αυτό οι ιστορικοί, πολύ συχνά, αναγνωρίζουν τους ανθρώπους που ζούσαν σ' ένα μέρος μελετώντας γλωσσολογικά τα ονόματα των περιοχών. Το ταξίδι στις ελληνικές λέξεις έγινε συναρπαστικό όπως η γλώσσα περνά από τη μιά χώρα στην άλλη, από τη μία γενιά στην άλλη, η προφορά αλλάζει και μερικές φορές το ίδιο κάνει και το νόημα των λέξεων. Γιά παράδειγμα "πυρρός μανδύας" έγινε στα Λατινικά "birrum mantellum" και στα Ιταλικά κατέληξε να εκφράζει τον αστυνομικό, "sbirro", λόγω της κόκκινης στολής. Οταν το καπέλο προσαρτήθηκε στον "μανδύα", στα Γαλλικά έγινε "beret". Η αναπαραγωγή των ισχυρών ελληνικών "πρωτολέξεων" απ' τον Ευρωπαϊκό λόγο, έλαβε χώρα σταδιακά διαμέσω ποικίλων φάσεων και σταθμών στην Λατινική γλώσσα και σε άλλες γλώσσες εξίσου. Η κορύφωση όλων των εποχών ήταν η εποχή του Αυγούστου όταν χιλιάδες ελληνικών λέξεων διείσδυσαν στο Λατινικό λεξιλόγιο. Πολύ υλικό απ' το ελληνικό λεξιλόγιο εξόρμησε γιά μιά ακόμα φορά στην δύση όταν το Ευαγγέλιο και άλλα θρησκευτικά κείμενα μεταφράστηκαν στα Λατινικά, Γερμανικά, Αγγλικά, κατ' ευθείαν από το ελληνικό πρωτότυπο. Είναι αυτό που αποκαλείται εκκλησιαστικό λεξιλόγιο απ' το οποίο πολύς, απ' τον επίσημο και καθημερινό, λόγο διείσδυσε στις δυτικές γλώσσες. Η απαρχή όλων αυτών των εισροών χάνεται στα βάθη της ιστορίας, όταν οι 'Ελληνες, σαν εφευρέτες και πρωτοπόροι, πλημμύρησαν με την διαλεκτική τους ποικιλία, τις πτωχές γειτονικές γλώσσες της εσπερίας, του υπερβορέα, της ανατολής και του νότου. Αυτό το συμπέρασμα, πηγάζει από τα τελευταία αποδεικτικά στοιχεία που πολλαπλασιάζονται χρόνο με το χρόνο. Με την χρήση υπολογιστών, οι τελευταίες ανακαλύψεις της αρχαιολογίας, γλωσσολογίας και της χειρογραφολογίας, πείθει την σύγχρονη επιστήμη γιά το τί ήταν γνωστό, όχι μόνο στους 'Ελληνες συγγραφείς αλλά και στους Λατίνους. Συγγραφείς σαν τον Κικέρωνα, τον Τάκιτο, τον Κοϊντιλιανό και τον Τυραννίωνα, στα έγγραφά τους αναφέρουν σαφώς περί της Ρωμαϊκής Διαλέκτου «ότι εστίν εκ της Ελληνικής» ή «Aeolica ratione est sermo noster simillibus» (η γλώσσα μας είναι πολύ κοντινή με την Αιολική διάλεκτο). Παλαιότεροι και σύγχρονοι επιστήμονες, συγγραφείς και ερευνητές γνωρίζουν ότι η μητέρα γλώσσα όλων των δυτικών γλωσσών (και όχο μόνο) είναι η ελληνική. Αλλά αυτό είναι μιά άλλη ιστορία ...! Ο Ινδός καθηγητής γλωσσολογίας, πρόεδρος του "Ελληνικού Κύκλου" και διευθυντής του Ινδικού Υπουργείου Παιδείας κ. Sacramborty (ομιλεί 22 γλώσσες), ανεκοίνωσε χωρίς επιφύλαξη ότι η ελληνική γλώσσα δεν προέρχεται από τα Σανσκριτικά, αλλά το εντελώς αντίθετον. Το επίσημο περιοδικό του Ελληνοϊνδικού Ομίλου, ονομάζεται "Πελασγία" και η εφημερίδα τους "Samelan" που σημαίνει "Σελήνη" από τη "Σεμέλη", την μητέρα του Διονύσου.             Ο Διόνυσος ήταν ο πρώτος που τα αρχαία χρόνια κατοίκησε την Ινδία. Από την "Ελληνική Ακαδημία της Βασκονίας", τα συμπεράσματα των επιστημονικών τους ερευνών, έρχονται το ένα μετά το άλλο. Πρόεδρος της επιστημονικής κοινότητας είναι ο Βάσκος ελληνιστής και καθηγητής των ανατολικών γλωσσών, Frederico Sagredo (Βραβείο Ομήρου το 1989 από το ίδρυμα Ωνάση). 'Εχουν συμπεράνει ότι η καλούμενη Βασκική γλώσσα έχει ελληνική προέλευση. Συμπεριλαμβάνει, όχι μόνο ρίζες, αλλά και ολόκληρες Πρωτοελληνικές, Πελασγικές λέξεις. Μετά από προσωπικές, επίμονες, εργαστηριακές και χρονοβόρες μελέτες στη σύγκριση των ελληνικών με τις 5 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές γλώσσες, μία ελληνικά ομιλούσα Ευρώπη μου αποκαλύφθηκε, «Ελλάδος φθόγγον χέουσα», Αισχύλος. Από τα απλά κύτταρα των ελληνικών πρωτοτύπων μέχρι τους πολυκυτταρικούς οργανισμούς των συγχρόνων λεξιλογίων, σχεδόν όλοι οι σύνδεσμοι, οι προθέσεις και οι καταλήξεις είναι ελληνικές. Οι σύνθετες και οι παράγωγες λέξεις είναι οι στρόφυγγες που πλημμυρίζουν τις δεξαμενές όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών. Τελικά, έχουμε βγάλει το συμπέρασμα ότι πίσω από κάθε ελληνική λέξη βρίσκεται μιά άλλη παλαιότερη! Γιά τον επιστημονικό ερευνητή, η πίστη ότι η ελληνική γλώσσα είναι πάντα παρούσα «ουκ ην καιρός ότε ουκ ήν», δυναμώνει μέρα με τη μέρα. Ο δανεισμός απ' τον αστείρευτο θησαυρό της ελληνικής γλώσσας δεν έχει ποτέ σταματήσει και ούτε πρόκειται διότι νέες ιδέες, νοήματα, αντικείμενα και καταστάσεις γεννιούνται συνεχώς. Παραθέτω σαν παράδειγμα δύο νέες λέξεις: Ευβίωση = Καλή ζωή, Τανατόνωση= ο ασθενής που γιά σύντομο χρονικό διάστημα πεθαίνει και επανέρχεται στην ζωή. Η ελληνική γλώσσα, λόγω της ελαστικότητάς της και της μαθηματικής της φύσεως, έχει το μοναδικό χαρακτηριστικό γνώρισμα να περιγράφει αναλυτικά ή συνθετικά όλα τα επουσιώδη νοήματα, λεπτομέρειες και συμπλέγματα. Τα φρούτα της πλαστικότητας της ελληνικής γλώσσας είναι το λεξιλόγιο και τα κύρια ονόματα. Από τα πιό γνωστά και σπουδαία ονόματα στα πιό διακεκριμένα και σπάνια, όπως αναφέρονται στα αρχαία κείμενα. Για να πειστεί κάποιος μπορεί να ρίξει μιά ματιά σε δύο valumes της "Ιστορικής Βιβλιοθήκης" του Απολλοδώρου, στην απόκρυφη Ελληνική Γενεαλογία. Δεν είμαι πρόθυμη να εκφράσω ευχολογίες αλλά είναι απολύτως αναγκαίον να απαριθμήσω, όσο το δυνατόν πιό γρήγορα, αυτόν τον άγνωστο και παραμελημένο θησαυρό της ελληνικής Ονοματολογίας. Αυτό πρέπει να γίνει, όχι μόνο γιά να θαυμάσουμε τη μοναδική ποικιλία αλλά και τη σοφία των αρχαίων ελληνικών ονομάτων. Παρατηρώντας την αναγνώριση ενός προσώπου με το όνομά του, την προβολή της προσωπικότητάς του εξ ονόματος, καταλαβαίνουμε τις σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες που ισχυρίζονται ότι ο ήχος τού ονόματος ενός ατόμου «το εφ' ώ τις καλείται», επηρεάζει την προσωπικότητα κάποιου, ανακινώντας κυτταρικές μνήμες. Μιά περίπτωση που αποδεικνύει την ιστορική αξία των ελληνικών ονομάτων είναι η εξής: Είναι γνωστό ότι οι Kalash κάτοικοι του Αφγανιστάν ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τους στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι ελληνικές τους ρίζες μπορούν να βρεθούν στο λεξιλόγιό τους, στα έπιπλά τους, στην ζωγραφική τους, στη μουσική τους ή και στο ρουχισμό τους. Παρ' όλα αυτά, έχουμε παραμελήσει το πιό σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο, το όνομά τους (Κάλας) που ως τώρα θεωρούνταν Ινδικό. Αυτό συνέβει διότι δεν έχουμε διαιωνίσει ως τις μέρες μας το αρχαίο Μακεδονικό όνομα. Μπορεί να βρεθεί μόνο στο βιβλίο Ε/44,5/Πολυαίνου Στρατηγήματα: «... Οταν ο Μέμνων επετέθει στους Κυζικηνούς, φόραγε στο κεφάλι του την Μακεδονική περικεφαλαία. Βλέποντάς τον από τα τείχη της πόλεως, οι Κυζικηνοί τον πέρασαν γιά Κάλας, φίλο τους και σύμμαχο ...». Τό Κάλας είναι ελληνικό όνομα και όχι Ινδικό όπως νομίζαμε. Τα ελληνικά ονόματα συνθέτουν την εικόνα, την ψυχή, την ταυτότητα και την ιστορία του έθνους μας.   *η 'Αννα Τζιροπούλου-Ευσταθίου είναι φιλόλογος και τακτικό μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας του Μπιλμπάο http://abnet.agrino.org/htmls/H/H005.html