Βήτα----
Τα γράμματα αντιπροσωπεύουν τους ήχους που είναι δυνατόν να προφέρει το γλωσσικό όργανο του ανθρώπου, αλλά υπάρχουν κάποια που δεν χρησιμοποιούμε σήμερα όπως το F δίγαμμα, ----
Qq, J, ch, W, Uu, Gg C----
Τα παραπάνω γράμματα είναι Χαλκιδικά γράμματα, είναι αυτά που βοήθησαν τους Λατίνους αργότερα να έχουν το δικό τους Αλφάβητο. Η ελληνική γλώσσα δεν τα χρησιμοποίησε αφού μπορεί να αποτυπώνει ήχους με 2 γράμματα:γκ,G- γγ,G- γι-j το βυζαντινό Cε με προφορά τσε-κε κλπ. θα προσθέσω επίσης ότι η γαλλική προφορά του ch =chemin, chapeau το (ch=σσια) προφέρεται με βαθειά προφορά. Και είναι η αυτή προφορά που χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες περιφέρειες κυρίως στην Ήπειρο, Κύπρο, νησιά. Οι Ηπειρώτες λόγου χάριν λέγουν «σσιάδι, πεντακό(σσ)ια, εξακό(σσ)ια» αλλά διατηρήθηκε μόνο προφορικά κι όχι γραπτώς, όπως το Γα στους Λατινόφωνους γίνεται γκα (ga).
Επίσης φωνήεντα που χρησιμοποιήθηκαν φωνητικά, δεν χρησιμοποιεί η μετέπειτα ελληνική: π.χ. το υ (-υ-μών η-μών) σήμερα η προφορά είναι ίδια, τότε είχαν το κάθε ι-η-υ-κλπ τη δική τους προφορά, ενώ στη γαλλική γλώσσα το (u-eu), και τα δύο αυτά προφέρονται με κλειστό στόμα. Αυτοί είναι οι ενδιάμεσοι φθόγγοι (αποχρώσεις του ήχου). Διότι η προσωδία ήθελε και ενδιάμεσους ήχους, που οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν μετά την επιβολή του Τονικού συστήματος. Αυτοί οι ενδιάμεσοι φθόγγοι χρησιμοποιήθηκαν στο Δημοτικό τραγούδι και στη Βυζαντινή μουσική. Είναι ένα άλλο σύστημα μουσικής, που διαφέρει από αυτό της Δύσεως κι έχει τη δική της δυναμική, τη δική της αξία. (Μ.Σ.)--
Με το Β σώθηκε πολλάκις ο αρχαίος φθόγγος ΜΠΕ
Β=Εις την Ελληνική προφορά εναλάσσεται το β εις μπ, δ εις ντ, σβ-σγ εις (ζβ-ζγ)
* Βάαλ= Ο φωτεινός Θεός, ο Μάκαρ-παμμάκαρ.
Βάαλ και Βηλ= Κορυφή, βώλος, ύψωμα, μέτωπον, αρχή, μέγας, ουρανός, πύργος, Κύριος, Βασιλεύς, Δεσπότης, Ήλιος, Υπερίων. Αλλά και Βαλής το αυτό σημαίνει: Δεσπότης, Σατράπης, Νομάρχης και η θεά των οργίων Αστάρτη, Ασταρώθ των Εβραίων, η Αφροδίτη των Ελλήνων ελέγετο Βαλαάτ, δηλαδή Λαμπετί-Βαάτ Νέϊρα και αυτός τίτλος της Ναξίας Αφροδίτης της θεάς Ουρανίας, της θεάς του φωτός και τοιαύτη μυθολογείται.(Αθηναγόρας)
Βάαλ, Βηλ, Βύλιττα-Μήλιττα-Μελίτη=Ονόματα ταυτοσήμαντα έχοντα άμεσον σχέσιν προς την Κέρκυραν-Παξούς, την κατ’ εξοχήν κατοικίαν του θεού Βηλ-Ήλιου-Απόλλωνος, εκ της οποίας και η έπειτα Βαβυλών πήρε την ονομασίαν, την γλώσσαν, τους Θεούς, τον πολιτισμόν. Ο Βηλ αυτός, ο όφις δηλ. o θεός του χρυσού είναι ο αυτός με τον Γάϊον Τιτυόν, όφιν χρυσούν εξετοξεύθη υπό του Απόλλωνος, δηλονότι εγκατεστάθη υπ’ αυτού εν Ελλάδι, όπου το όνομα αυτού ελησμονήθη, ελατρεύθη όμως, εις τας αποικίας των Κερκυραίων –Παξινών- Ηπειρωτών εν Μεσοποταμία και εις την Μικράν Ασίαν εν γένει ως Βάαλ, ή Ελ, ή Μολώχ, θεωρούμενος ως Ζευς, ή Θεός Ήλιος, “Ο Άγιος Βάαλ”, ”Ο Ύψιστος Βηλ”. (Αθηναγόρας)
Βαβαί=θαυμαστική φωνή (Ησύχιος)
Βάβδος=Χαλκιδικής με πολλά ορυκτά
Βάβρας=πολίχνιον Αιολίδος εγγύς Χίου, το εθνικόν Βαβράντιος (Στεφ. Βυζάντιος)
Βαβυλώνα=Μία των μεγαλητέρων και αρχαιοτέρων πόλεων της Ασίας κειμένη επί του Ευφράτη ποταμού. Εκεί συνέρεαν λαοί από όλα τα μέρη και ξαφνικά είδαν ότι ενώ όλοι μιλούσαν την ίδια γλώσσα, δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν.Η Μ.Καραβά Γαλάνη με επιστημονικότητα εξηγεί γιατί συνέβηκε αυτό, ενώ όλες οι ομιλούμενες γλώσσες ελεγχόμενες με το προϊστορικό Πελασγικό Ελληνικό Αλφάβητο αιολικό, δωρικό, ιωνικό, διαβάζονται όλες οι λέξεις του κόσμου, από την Πελασγική, τις ευρωπαϊκές, τις Αμερικάνικες, Ασιατικές και Ινδιάνικες. Στο προϊστορικό Αλφάβητο, υπήρχε το πολυφωνικό σύστημα των γραμμάτων και η συνεπτυγμένη μορφή των λέξεων. Γι αυτό διαβάστηκαν κι αναλύθηκαν διαφορετικά από όλους τους λαούς του κόσμου κι έτσι δημιουργήθηκε αυτή η Βαβυλωνία των γλωσσών.
Βάγια τα=Κλάδοι δέντρου καλούμενου κοινώς βάγια. Τα βάγια διανέμωνται κατά την Κυριακή των Βαΐων.
Βάγια =Παραμάνα,τροφός.
Βαδύ ύδωρ=Υδύ ύδωρ (αποκαλεί ο Δούρις περί του Ηρακλέους). Βέδυ το ύδωρ αποκαλούσι Ηπειρώτες και οι Ηλείοι, οι Φρύγες Ηπειρώτες κι αυτοί, όταν απηρχαιώθη κατάντησε λέξις ιερά. Και βέδυ Νυμφάων καταλείβεται ιερόν ύδωρ, ο Ορφέας, κι έπειτα ο Δίδυμος έγραψε.
Βάδη=όνομα ομοσπόνδου κράτους της Γερμανικής Δημοκρατίας, άλλοτε δουκάτον
Βαθάλη=Κρήνη, Αμάρη=η εν τοις κήποις υδρορρόη ομαλώς ρειν
Βαθὺ, εος =όνμ.λιμένων, όρμων, χωρίων και ποτ.της νεωτέρας Ελλάδος. Λιμήν Βαθέος της Σάμου ν. Βαθύς=ποταμός Β. Σικελίας μεταξύ Πανόρμου και Δρεπάνου(Πτολ. Δ.Λιακόπουλος)
Βαθύ=πρωτεύουσα της ιστορικής-σημερινής Ιθάκης
Βαθυ-ρρείτης=Ομηρ.βαθυ-ρρείταο, (σρρείταο, ρέω) Ωκ. του βαθέα ρεύματα έχοντος Ω. του βαθέος Ωκ., Βαθυ-ρροος (=βαθυρρείτης), (βαθύ-σροος) βαθύρροου εξ ακαλαρρείταο Ω. Εκ του βαθύν ρουν έχοντος, του βαθέος Ωκ. και ποταμού “ες ποταμόν-αργυροδίνην” τον Ξάνθον.
Βαθυρρύαξ=ονομασία του προαστίου της Κωνσταντινουπόλεως Μπουγιούκ Ντερέ
Βαία=Όρος επι της νήσου Κεφαλληνίας, από Βαίου κυβερνήτου Οδυσσέως
Βαιάκη=πόλις της Χαονίας (βλ.λ.)
Βαίβαι=πολίχνιον της Καρίας ο πολίτης Βαιβαίος (Στεφ. Βυζάντιος)
Βαΐζω= Γέρνω, κλίνω από το βάρος, προς το ένα ή προς το άλλο μέρος.
Βαιθήλ=πρότερον Λουζά, πόλη στο όρος Ευφραίμ (βλ.λ.). Β. των Ιεροσολήμων (Λιακόπουλος)
Βαϊκάλη=όνομα λίμνης εν τη Ν. κεντρική Σιβηρία η τρίτη κατά μέγεθος της Ασίας και η βαθυτάτη πασών των λιμνών της γης (Πρωΐας)
Βαίκυλα=πόλις της Ιβηρίας(Βλέπε λ.) προς ταις Ηρακλείαις στήλαις (Στεφ, Βυζάντιος)
Βαίτιον=πόλις Μακεδονίας
Βαιτική –Βαίτις=Μεγάλη επαρχία της παλαιάς Ισπανίας κειμένη νοτιοανατολικώς μεταξύ Λουσιτανίας, Ατλαντικού ωκεανού, Μεσογείου θαλάσσης και Ταρρακωνικής Ισπανίας, περιλαμβάνουσα την νυν επαρχίαν Ανδαλουσίαν και μέγα μέρος του Βασιλείου της Γρανάδας (Στράβ.)
Βαιτοκαίκη=η πόλη στην περιοχή της Απαμείας (Συρία) όπου λατρευόταν ο Βαιτοκαικεύς Ζευς Βάαλ (βλεπε λ.) (Λιακόπουλος)
Βακκαίοι=Ισπανίας έθνος
Βακού-Μπακού =ποταμός της Ρωσίας επί της Κασπίας (Πρωΐας)
Βακούφι=το η εκκλησία, το ιερό. Το εκκλησιαστικό πράγμα, εκκλησιαστική ιδιοκτησία. Φρ. “τρώει από βακούφικο” .Λέγεται για κείνους που ενώ έχουν άφθονα όλα τα μέσα για να ζήσουν, εν τούτοις είναι καχεκτικοί και εξηντλημένοι “Ντε μωρέ βακούφικο, μωρέ μοναστήριακο, περβάτα” χτυπώντας επί ζώων για να περπατήσουν πιο γρήγορα Πωγώνι (Σ.Στούπης)
Βακτρία=και Βακτριανή όνομα αρχαίας χώρας της Ασίας, περιλαμβανομένης σήμερον εις το Τουρκεστάν και το Αφγανιστάν (Πρωΐας)
Βακχυλίδης=περίφημος χορικός ποιητής εκ Κέας (ε΄-δ΄ αι. π.Χ.)
Βάκχου νήσος και Αντιβάκχου, ετέρα εν τω Αραβικώ κόλπω το εθνικόν Βακχονησίτης
Βάλα= Αιολιστί η κεφαλή και βοιωτιστί Φάλα, αλβανιστί Βαλέ.
Βάλακρος=Φαλακρός μακεδονική λέξη, στρατηγός του Μεγ.Αλεξάνδρου
Βαλανέαι= πόλις Φοινίκης(;), η νυν Λευκάς ο πολίτης Βαλανεώτης, εις ην πόλιν Επικράτης εγκώμιον έγραψεν ο Βαλανεώτης (Στεφ. Βυζάντ.).Βαλαωρίτης ποιητής Λευκάδος
Βάλανον=το βελανίδι καρπός της δρυός(Ομηρος)
Βαλανειό=Κερκυραϊκό χωρίον
Βαλαντιοτόμος=κλέπτης (Ησύχιος)
Βάλαρις=βοτάνη τρίφυλλος
Βάλδος=πόλις Φοινίκη (Στεφ.Βυζάν.) πολλαί πόλεις Φοινίκης συναντήσαμε σε παλαιά λεξικά-και ιστορία, ως μεγάλες πόλεις με πολλούς κατοίκους σε διάφορα μέρη της Ελλάδος. Ερωτηματικά μας προκάλεσαν ονόματα πόλεων όπως Μελίτη (άλλο όνομα Κερκύρας) παραθαλάσσιο, ίδιο όνομα και στη Σικελία Μελίτη παραθαλάσσιο (Μ.Σ.)
Βαλεαρίδες-Κανάριοι-Μακάριοι=Καλούνται Αζώραι, Άζωρος ο πηδαλιούχος της Αργούς, Άζωρις πόλις της Περραιβοίας, κατά τον Διόδωρον ελέγετο Νάξος-Πάξος. Άζωρος αρχαία πρωτεύουσα της εν Μακεδονία Πελαγονίας.
Βαλέρα=η υδροφόρος κυρίως βαρέλα, βαρελοστάσι ο τόπος της μόνιμης θέσεώς της όπου σε κάθε σπίτι, είχε ειδική θέση στο Πωγώνι Ηπείρου, Βαλεράς , Βαλεράδες και οι Βαρελοποιοί (Σ.Στούπης)
Βαληαρίδες-Βηλεαρίδες= Επωνυμίαι των Παξών, Κανάριοι- Μακάριοι νήσοι, Οφιούσαι και Αζόραι.
Βαλιαρείς=Δύω νήσοι της Μεσογείου θαλάσσης μεταξύ Ισπανίας και Αφρικής, η Μαϊόρκα και Μινόρκα,και Γυμνησίαι λεγόμεναι φημιζόμεναι ως πολλά επιτήδειοι σφενδονήται Πολυβ. πιθανόν εκ του βάλλω ήτοι ρίπτω Βαλιαρίς-ιδος Βαλιαρίδες νήσοι (Νικόλ. Λωρέντης)
Βαλιαρό=χωρίον Πωγωνίου-Β.Ηπείρου
Βαλίος (Ομηρος)=είς των ίππων του Αχιλλέως
Βαλκάνια=υψηλή οροσειρά, αι χώραι συλλήβδην της Βαλκανικής Χερσονήσου
Βαλκυρίαι=πολεμικαί θεότητες των αρχ. Σκανδιναυών συνοδεύουσαι τους πίπτοντας εν πολέμω εις την κατοικίαν των θεών
Βάλλα=πόλις Μακεδονίας, ως Πέλλα. ο πολίτης ως Βαλλαίος. Θεαγένης εν Μακεδονία “Βαλλαίους μεταγαγών εις τον νυν λεγόμενον Πύθιον τόπον” (Στεφ.Βυζάντιος)
Βαλλανιδέα-βαλλανίδι, ο δέντρος=στην Ήπειρο μέχρι σήμερα έτσι ονομάζεται το ιερό δέντρο της Δωδώνης (ΙΒΕ)
Βαλλαρὰτ=Πόλις τῆς Αὐστραλίας ἔχουσα πλουσιώτατα χρυσορυχεῖα. Βαλλέτα=πρωτεύουσα της νήσου Μελίτης Μάλτα (αλλά Μελίτη είναι ένα από τα ονόματα της Φαιακίας)
Βαλλήν -Βαλής = Ο Βασιλιάς, ο μεγαλειότατος, ο λαμπρός, ο Πορφυρογέννητος. Βάλοιον=πόλις Μακεδονίας, το εθνικόν Βαλοιεύς
Βαλόν= Ο ουρανός
Βαλπαραίζον το=πόλις της Χιλής
Βαλτική η = θάλασσα της Βορ. Ευρώπης
Βαλχάλλα κατὰ τὴν Σκανδιναβικὴ μυθολογίαν, ἡ λαμπρὰ αὐτὴ ἐν ᾗ διέμενον μετὰ τὸν θάνατον, οἱ γενναίως ἐν μάχαις πεσόντες.
Βάμα= βάσις - βήμα (Ησύχιος)
Βάμα ιωδίου=Φαρμακευτικό σκεύασμα χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό.
Βαμβύκη= η παλαιότερη ονομασία της συριακής Ιεραπόλεως Στρβ. ΙΣΤ 748-Λουκιαν. π.τ. Συρίης θεού 1,10 (Λιακόπουλος)
Βάμμα=Η ερυθρά βαφή των Σάρδεων.
Βαναυρίδες=Τυρρηνικαί νήσοι, από Βαναύρου υιού Αίαντος, το εθνικόν Βαναρεύς
Βάνδαλοι=και Βανδήλοι αρχαίος γερμανικός λαός, ονομαστός δια τας βαρβαρότητάς του και τας καταστροφάς των μνημείων της τέχνης εις άς χώρας επέδραμε κατά τον δ΄-ε΄αι. π.Χ.(Πρωΐας)
Βάνδον το= η σημαία παρά Βυζαντινοίς, άλλως δρακοντείον και φλάμουλον(Πρωΐας)
Βάνε Τσακώνικα =εκ του βαίνω το πρόβατο(προ+βαίνω) κυρίως το αρνί, διότι τα πρόβατα λέγονται και προύατα και υποκορ.βανιούλι αρνάκι (Μιχ.Λεκού)
Βαν-έβαν (έβησαν) Ομηρος. Από το ρ.βαίνω, πορεύομαι
Βανταλάχος=ο τύρανος, ο αυταρχικός φερόμενος Πωγώνι –Ηπείρου εξ ού και βάνδαλος
Βανταλίκια=τα έπιπλα και σκεύη πατρογονικής προελεύσεως
Βανταλός-Μπανταλός (βλέπε λ.) στην Ήπειρο ο ελαφρόνους ο μη σοβαρός στις εκφράσεις του, στα λόγια του. Βαδαλό και βατταλός παρεπωνύμως αποκαλούσαν οι Αθηναίοι τον συμπατριώτη τους μέγα ρήτορα της αρχαιότητος τον Δημοσθένη διότι δεν μπορούσε κατά την νεότητά του να προφέρει το στοιχείο Ρ. (Σπ. Στούπης)
Βαντία= πόλις Ιταλίας, το εθνικόν Βαντιανοί και Βαντιάται, Βάντιοι έθνος Θράκης, Εκαταίος (ας θυμόμαστε ότι προϊστορικά Θράκες ελέγοντο αρχικά οι Ηπειρώτες, οι μετέπειτα μετοικήσαντες εις Θράκη είναι η ιστορική, η σημερινή. Το αυτό ισχύει για τη Φοινίκη της Θεσπρωτίας Ηπείρου, Φοινίκη Βουθρωτού, Φοινίκη Λαρίσσης κ.ά. (Μ.Σ.)
Βάνω Ηπειρ.=βάζω
Βαπόρι-βαπορέτο –παπορέτο- παπόρι κερκ.=καράβι
Βαπτός= Ο βεβαμένος ο έχων λαμπρόν χρώμα.
Βαπτά ιμάτια=Μέλανα ή μάλλον ερυθρά.
Βαρ καὶ βαλ =Τὸ αὐτὸ ἐκ τοῦ Βῆλος-βὰλ, τοῦ χρυσοῦ ὄφεως, τοῦ ἐκπροσωποῦντος τὸν χρυσὸν.
Βὰρ =Παραπόταμος ἐν τοῖς συνόροις Ἰταλίας καὶ Γαλλίας, ὅπου ὑπάρχουν μεταλλεῖα σιδήρου μολύβδου καὶ ἄλλα·
Βαρ=πύργος(Ησύχιος) (πυρ-γεα), σήμερα η λέξι πύργος έχει άλλη έννοια, το ίδιο και ο ιππότης(βλέπε λέξη), το κάστρο (κασίτερο αποθήκες )
Βάραθρον -βέρεθρον (Ομηρος)= Τὸ ὄρυγμα, κοίλωμα καταχθόνιο περί του σπηλαίου της Σκύλλης συναντάται και βέτεθρον=βάθος και ον.Βέρθερος
Βαράκι=φύλλα χρυσού λεπτότατα, χρησιμοποιούμενα υπό των βιβλιοδετών, επιγραφοποιών, επιπλοποιών κλπ. (Πρωΐας)
Βαρασό, Βαρασότικα=Μηλότοπος Καπαδοκία
Βαράσοβα=όνομα όρους της Αιτωλίας κατά την είσοδο του Κορινθιακού κόλπου, το πάλαι Χαλκίς (Πρωΐας)
Βάρβαρος =Ο ἀχθοφόρος, ὁ χαμάλης, τὸ γομάρι, ὁ γάϊδαρος, δὲν εἶναι ἄσχετος πρὸς τὸν χρυσὸν καὶ τὰ μεταλλεῖα, εἰς τὰ ὁποῖα εἰργάζοντο ὡς ἀνδράποδα οἱ ἀργυρώνητοι, οὗτοι ἀλλοεθνεῖς, οἱ δορυάλωτοι, βάρβαροι ελέγοντο οἱ ἐπισεσυρμένως καὶ συγκεχυμένως προφέροντες τὴν Ἑλληνικὴν γλῶσσα.(Αθηναγόρας). Αιτωλοακαρνάναι-Ηπειρώται-Ηλείοι και Λέσβιοι θεωρήθησαν ως βάρβαροι ως εκ του ιδιώματος της γλώσσης αυτών. Όμως είναι μία απόδειξη ότι πόσο παλαιότεροι μπορεί να είναι οι λαοί αυτοί, αν σκεφτούμε ότι το γλωσσικό όργανο των πρωτόγονων ανθρώπων δεν είχε εκπαιδευτεί για να έχουν την λεπτεπίλεπτη προφορά των μετέπειτα Αθηναίων κ.α. οι οποίοι βρήκαν έτοιμη την πρώτη γλωσσική ύλη για να την αναπτύξουν, μάλλον λοιπόν θα πρέπει να τους ευγνωμονούμε αυτούς τους “βάρβαρους” που μπόρεσαν να διατηρήσουν πολλά από τα χαρακτηριστικά της ομιλίας των πρώτων ανθρώπων ώστε να μπορούμε σήμερα να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη και την παρακμή της μητέρας γλώσσας, σήμερα κι αν βαρβαρίζουμε!...κι όχι ν’ αποδίδουμε ειρωνικούς χαρακτηρισμούς στους πρωτόγονους.(Μ. Σ.)
Βάρβαρος=Ο αγριόφωνος, ο γλώσσαν τραχείαν και άγροικον ομιλών ουδέ βαρβάρους είρηκε (Όμηρος) Πας μη Έλλην βάρβαρος είναι σύγχρονη αντίληψη.
Βαρβάσαινα=Μπαρμπάσαινα χωρίον νομού Ηλείας
Βάρ-βικ= Αγγλική κομητεία ἐν τῇ Ἄβον, ἔχουσα πλούσια ὀρυχεῖα σιδήρου.
Βάρβιτος=έγχορδον μουσικόν όργανον παρ’ αρχαίοις ομοιάζον προς άρπαν. Νυν το βαρύχορδον
Βαρ-βίτσα=τοπ.Λακωνίας,Βαρκελώνη,Βάρκιζα, Βαρθολομιό Ηλείας, Βάρνα Βουλγαρίας, Βαρσοβία Πολωνίας κ.ά,
Βάρ-γασα=πόλις Καρίας επί του Κεραμεικού κόλπου
Βαργομώ=Έχω βάρος.
Βαργομάω=Βλαστημάω τα θεία, δυσανασχετώ (Κερκ.)
Βάργος=ποταμός Θράκης (Βαρ=χρυσός)
Βάργυλα τα και Βαργύλια=παραθαλάσσια πόλις της Καρίας(Νικ. Λωρέντης)
Βάρ-δα=έκφραστικός σύνδεσμος κατά την συνομιλία “…βάρδα να μην ανοίξει η πόρτα”
Βάρδα=τοπωνύμιο, αλλά και Βαρδύλης βασιλεύς των Ιλλυριών, νικηθείς υπό του Μακεδόνος Φιλίππου, υιού του Αμύντα (Νικ.Λωρέντης)
Βαρδαβίτσα=κερκυρ.δερματικά θηλώματα σαν κομπαλάκια στα χέρια, λαιμό, κλπ.(Αγγελλόπουλου-Σγούρου)
Βαρ-δάκας=Από το Παρδάκι, παρδακός-δίυγρος λέξις καθαρά Ηπειρωτική. Πάργα,
Βαρ-δὰρ= Ὁ ποταμὸς τῆς Μακεδονίας Ἀξιὸς, λεγόμενος καὶ, θὰ ἡδύνατο νὰ λεχθῇ χρυσορρόας ἤ ἀργυροδίνης, συνήθη ὀνόματα τῶν χρυσοφόρων ἤ ἀργυροφόρων ποταμῶν.
Βαρδάτσες=κερκυρ. καρπός συγγενείς της δαμασκηνιάς, αυγουλόσχημο, ωχροπράσινο, γλυκήτατο
Βαρδήν=Το βιάζεσθαι γυναίκας Αμπρακιώται,(Ησύχιος) βλ.λ. Αμβρακία.
Βαρδοί=αοιδοί παρά Γαλάταις(Ησύχιος)
Βαρδούσια=όνομα οροσειράς της Δ. Στερεάς Ελλάδος, άλλως Κόραξ
Βάρδυλλις = βασιλεύς των Ιλλυριών, Πάργα, Παρδακών =διύγρων (Ησύχιος)
Βάρθει= γένος ιθαγενών Βύρθακες Βάρθης επώνυμο σύνηθες εις Κέρκυρα
Βαρ-ιάδες-Βαρυάδες =Ἠπείρου,Βαρυ-πατάδες χωρίον Κερκύρας, Βαρυ-άδες Ηπείρου.(βλέπε Βάρις) Βαριθος χωρίον Ἄνδρου, δήμου Γαυρίου·
Βάρις=Ο πύργος και τα πλοία. Βάρβαρος, βάριον, μεταλλικόν χημικόν στοιχείον, Βαρ-σοβία. Βαρ-σοβίτης ορυκτόν, Βάρ-αθρον όρυγμα, Βαρ- δάρης και Βάρος= τὸ φορτίον τοῦ μεταλλεύματος.Βάρις=πόλις το εθνικόν Βαρίτης
Βάρη η= Τοπωνύμιον Αττικής
Βάρις η=(Ουέρητον), πόλις της Καλαβρίας στα παράλια της κάτω Ιταλίας
Βαρκάνιοι =έθνος τοις Υρκανοίς όμορον
Βαρκό ή βαρκάς=Τοπωνύμιο Ηπείρου με εδάφη υγρά ή διατηρούντα στάσιμα νερά. Επίπεδη μεγάλη έκταση που λόγω της υγρότητος του εδάφους η βλάστησις είναι αφθονωτέρα.
Βάρκη=Πόλις μη υπαρχούσης έτι επί των χρόνων του Ορέστου. Βαρκαίοι οι κάτοικοι της Βάρκης Ηρόδ. Βάρκη Πόλις επίσημος της Λιβύης. (ποια Λιβύη; πρώτη είναι η των Παξών). Βάρκη, Κώμη της Βακτριανής χώρας στην Ασία, στην οποίαν μετωκίσθησαν οι Βαρκαίοι υπό του βασιλέως Δαρείου του Υστάσπου. Ηροδτ.4
Βαρκελώνη= όνομα πολ.Ισπανίας. Βαρκαίοις όχοις (Λιβυκοίς).ούτοι γαρ εσπούδαζον περί ιπποτροφίαν, φασίν αυτούς και πρώτους άρμα ζεύξαι διδαχθέντας υπό Ποσειδώνος, το δε ηνιοχείν υπό Αθηνάς, ως Μνασέας εν τοις περί Λιβύης (Ησύχιος)
Βάρ-να =πόλη της Βουλγαρίας, Βαρνάβας τοπν. Αττικής
Βαρ-οκό=το κέρμα εβραϊκά, βαρόνος.
Βαρὺ =Σάμης Κεφαλληνίας ν.
Βαρυόμαι=κερκυραϊκή έκφραση, έχω ανία
Βασανίσαι=έθνος Θράκιον
Βάσηρα=πόλις Φοινίκης,(ποιας Φοινίκης;) το εθνικόν Βασηρεύς (Στεφ.Βυζάντιος)
Βασιγκτών-ωνος=και Ουάσιγκτων, πρωτεύουσα των Ηνωμένων πολιτειών της Β. Αμερικής εις την Κολομβία.
Βασιλεία= π.της Ελβετίας πρωτ.ομων. καντονίου
Βασιλεύω=Δύω, εξαντλούμαι, με εγκαταλείπουν οι δυνάμεις μου φρ. αυτός βασίλεψε=είναι πολύ άσχημα “βασίλεψαν τα μάτια μου” νύσταξα πολύ, έκλεισαν τα μάτια μου Πωγώνι-Ηπείρου (Σπ. Στούπης)
Βασιλικός=Κατερίνα καὶ Καττοῦρα καὶ Χεττοῦρα σημαίνει τὸ ἄνθος τοῦ βασιλικοῦ, τὸ ὁποῖον συνήθως προσφέρετο εἰς τοὺς αὐτοκράτορας καὶ διὰ τοῦτο ὠνομάσθη «βασιλικὸς»· ἐπομένως, Κατερίνα σημαίνει Βασιλικὴ, με την έννοια του άνθους.(Αθηναγόρας)
Βασίλεια-βασιλέFια=θηλ.του βασιλεύς (βάσι-λευς ιονικόν αντί λαός) Ο άρχων, ο ηγεμών αρχηγός του λαού. Ομηρος.
Βασιλεῖς= Οἱ Ζεὺς, ἡ Ἀθηνᾶ, ὁ Ποσειδῶν, ὁ Ἀπόλλων, ἡ Ἄρτεμις, ὁ Πλούτων, ἡ Δήμητρα, ἡ Περσεφόνη, ὁ Διόνυσος, ὁ Πᾶν, ὁ Ἑρμῆς, ὁ Ἄρης, ὁ Ἡρακλῆς καὶ οἱ ἄλλοι θεοὶ ἦσαν, οἱ πρόγονοι θεοὶ, οἱ κοινοὶ θεοὶ τοῦ ὅλου Γένους, ὑπεράνω τῶν ὁποίων ἦτο ὁ Θεὸς τῶν θεῶν.
Βασιλικά τοπ.Κερκ. =Βασιλικά, Βασιλικό, Βασιλόπουλο Ηπείρου.
Βάσιλις=πόλις Αρκαδίας Παυσανίας ογδόω, το εθνικόν Βασιλίτης(Στεφ. Βυζάντιος)
Βάσκιον=το βαλάντιον, ο σάκκος. Βασκευταί τα φασκιά, τα σπαργανώματα, Βάσκοι=(βοσκοί) Ισπανοί ελληνικής καταγωγής, κατοικούντες περί τα δυτικά Πυρηναία μεταξύ Γαλλίας-Ισπανίας
Βασσάραι=χιτώνες, ούς εφόρουν αι Θράκιαι Βάκχαι (Ησύχιος)
Βασσαρεύς-έως=ο Διόνυσος των Λυδών
Βαστίλλη =φρούριον και φυλακή εν Παρισίοις κατεδαφίσθη κατά τας αρχάς της Γαλλικής επαναστάσεως εθεωρήθη υπό του Γαλλικού λαού ως σύμβολον της καταλύσεως του δεσποτισμού
Βάτα =Πόλις μικρά με λιμένα της Ασιατικής Σαρματίας επί του Ευξείνου Πόντου.Στραβ.
Βαταβία=όνομα αρχ. Γερμανικής χώρας παρά τας εκβολάς του Ρήνου εν Ολλανδία
Βαταβοί=οι Batavoi έθνος γερμανικό κατοικούν περί την αρκτώαν Γερμανίαν την νυν Ολλανδίαν και Βελγίαν Πτολ. έτι δε και Βατάουοι (Νικ. Λωρέντης)
Βατάνεια= πρότερον Αγβάτανα ή Εκβάτανα μικρά πόλις της Συρίας επί του όρους Αντιλιβάνου (Στεφ.Βυζαν.-Νικ.Λωρέν.)
Βατάνη=Άνδρου τόπος υδάτων
Βάταλος =Αυλητής περιβόητος δια τα αχρεία και ασελγή αυτού ήθη και εμπαικτικόν όνομα του ρήτορος Δημοσθένους. Από γραία της Ηπείρου ακούστηκε σε κάποιον που την περιέπαιζε λεκτικά: ”χάϊντε, άσε αυτά τα βανταλά”. Το ρήμα βατταρίζω, βατταρισμοί =φλυαρίες.
Βατερλώ=κωμοπ.του Βελγίου διάσημου για την ήττα του Ναπολέοντος
Βατή=δήμος Αιγηΐδος φυλής
Βατία= Χωριό της Ηπείρου επί της χώρας των Κασσιωπαίων.
Βατίεια=Λόφος πλησίον της πόλεως Τροία Θεσπρωτίας επί του οποίου ήτο ο τάφος της Βατείας ή Μυρίνης σύζυγος Δαρδάνου.
Βατίεια=λόφος τις προ των Σκαιών πυλών παρά την Τροίαν (Όμηρος)
Βατιήθεν=εκ δήμου Βατής, της Αιγηΐδος φυλής
Βάτιν=Τοπωνύμιον Ρόδου φανερώνει τα ύδατα.
Βάτναι=πόλις της Οσροηνής, το εθνικόν Βατναίος
Βάτος (κερκ.)= βάτος η άκανθα Ομηρος, Κακόβατος Βλάτος, Άβατος τοπωνύμια εις Ήπειρον.
Βάτος=στον Ησύχιο έχει την έννοια βασιλεύ, τύραννος. Λίβυες: τραυλόφωνος, ισχνόφωνος
Βάττου σκοπιά=χωρίον Λιβύης(Λιβύη ελέγοντο και οι Παξοί)
Βάτραχος=Ο υδατοτρεφής,
Βατσούλι=Το ύδωρ υποκοριστικό νεράκι, κι ο πληθυντικός είνε ύ-α-τα και μετά του δίγαμμα προφέρεται ύβατα εκ τούτου έγινε υβατσούλι-βατσούλι όπερ είναι παραφθορά του αρχαίου υποκοριστικού υδατύλλιον.(Τσακών.)
Βατσουνίζομαι=Κεντούμαι από τ’ αγκάθια της βατσουνιάς αγριομουριάς, Βάτοι.
Βαυαρία=όνομα δημοκρατίας ανηκούσης εις το γερμανικό ομοσπονδιακό κράτος
Βαύκαλις=αγγείον χαλκούν ή πήλινον προς ψύχρανσιν οίνου, ψυκτήρ
Βαύμαι=πόλις της Μεσοποταμίας επί του Ευφράτου ποταμού, Πτολμ.ε (Νικ.Λωρέντης)
Βαύλοι=μέρος τι της Καμπανίας εν Ιταλία πλησίον της πόλεως Βάϊα Bacolo (Δίων Κάσσιος) Νικ. Λωρέντης
Βαυώ=τιθήνη Δήμητρος (τιθηνός τροφός, μοσχοτρόφος, τιτθοί οι μαστοί) Ησύχ. βάβω λέγομε σήμερα την ηλικιωμένη Μ.Σ.
Βαφειό=Χωρίον εν Λακωνίας όπου ευρέθη ο θολωτός τάφος μυκηναϊκής εποχής ασύλητος. Εκεί τοποθετείται η αρχαία αχαϊκή πόλις Φάρια ή Φηραί.
Βαφειός= Χωρίον της επαρχίας Μεθύμνης.
Βαφέϊκα=Χωρίον της Δ.Θράκης εξ ου και το εν Βοσπόρω Βαφεοχώρι (Μπογιατζήκιοϊ) η πατρίς του Πατριάρχου Ιωακείμ τοθυ Γ΄.
Βαφές-Βαφειό= Εν Κρήτη του νομού Χανίων
Βεγγάζη=όν.παραλίου πόλεως της Αφρικής εν Κυρηναϊκή
Βεγγάλη=όν.της μεγαλυτέρας των επαρχιών των Βρεττανικών Ινδιών
Βέδαι=Ύμνοι Ελληνικοί προς την θεότητα τους οποίους οι μεν Ινδοί (Σίνας, Αιγύπτιους, Βαβυλώνιους) από τους οποίους εδιδάχθησαν, διετήρησαν μετά θρησκευτικής ευλάβειας, οι δε Έλληνες εν τω κατακλυσμώ μυρίων συμφορών μετά τόσων άλλων ελησμόνησαν και αυτούς.
Βεδούριον-Βεδούρι= Υδροχοείον.
*Βέδρα, η πέτρα αρχικώς= Προήλθε εκ της πρωτοελληνικής λέξεως βεδυ-βεδ που σημαίνει το ύδωρ. Μετατροπή του Β και Δ σε Π και Τ, γίνεται πέτρα η κατάληξις πέτρα. Πετραίος ελέγετο και ο Ποσειδών(Αθηναγόρας) Βέδυ είναι η λέξη Βούδα=φωτισμένος νους κι έδωσε τόνομά του στον βουδισμό
*Βέδυ, βύδωρ, βόδα, ούδωρ, ύδωρ=Το νερό, και Ορφεύς γράφει: “και βέδυ Νυμφάων καταλείβεται ιερόν ύδωρ”.
Αι ιερότεραι λέξεις της προομηρικής εποχής
Οι ιεροφάνται ης Ελευσίνος, οι υποφήται της Δωδώνης, οι ιερείς των Δελφών και όλων των Μαντείων και Ναών της Ελλάδος, ναι είχον ιδιαιτέρας ιεράν γλώσσαν δια τας προσευχάς των, αλλ’ η γλώσσα αύτη ήτο η προγονική ημών γλώσσα η προομηρική, η οποία απαρχαιοθείσα, απέβη ιερά, γλώσσα των θεών, αι ιερότεραι λέξεις της οποίας ήσαν αι ταυτοσήμαντοι:
*Βέδυ, Ζαπς, Κογξ, Ομ, Παξ=Ολαι αναφερόμεναι εις τον όμβρον, την θάλασσα, το ύδωρ, τον χρυσό.
Την γλώσσαν ταύτην διετήρησαν καί όλοι οι Ελληνικοί εκείνοι λαοί, οίτινες διετέλεσαν μακράν του νέου πολιτισμού, αι χαρακτηριζόμενοι υπό των εξελειχθέντων Ελλήνων ως Βάρβαροι. Η γλώσσα αύτη διετηρήθει, ιδίως εις τας απείρους τοπωνυμίας, “τας αναλοιώτους” τας οποίας σοφοί και άσοφοι αδυνατούντες να εξηγήσωσιν, τας εβάπτισαν ως ξενικάς.
Από τον επελθόντα γλωσσικόν κατακλυσμόν τον καλύψαντα το ελληνικόν έδαφος δια της ιλύος αιώνων όλων, δυνάμεθα εισέτι να ανασύρωμεν, ως εκ του βυθού της θαλάσσης τόσα αριστουργήματα τέχνης επί αιώνας τεθαμμένα, πλήθος λέξεων της πρωτογόνου και αρχαϊκωτάτης ελληνικής γλώσσας, μία των οποίων εκ τόσων άλλων είναι και η λέξις “απα” η σημαίνουσα νερό. (Αθηναγόρας)
Βεζούβιος=(βλέπε Βεσούβιον)
Βεισάν= (Beisan) προϊστορική πόλη με πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα, στην κοιλάδα Djaloud 7 χλμ. Α. του Ιορδάνου ποταμού. Είναι γνωστή από την εποχή των Αιγυπτίων βασιλέων Τουθμώσιος Γ΄(1500 π.Χ.) Σέθου Α΄(1300 π.Χ.) Ραμσή και ανήκε στους Φιλισταίους (Α΄Β΄Βασιλ.Λα΄10-Β΄Βασιλ.ΚΑ.΄12), Αργότερα, κατελήφθη από τον Αντίοχο Γ΄(218 π.Χ.) και κατά τους ελληνορωμαϊκούς χρόνους ήταν γνωστή ως Σκυθόπολις.(Λιακπ.)
Βεκός=φρυγικά το ψωμί
Βὲλ ἤ Βὴλ =Οὗτως εἶναι ὁ Ελ ἤ Αλ τῶν Ἑλλήνων· δηλαδὴ ὁ Ἠέλιος τοῦ Ὁμήρου, ὁ ἥλιος, ὁ Ἄλιος-Βάλιος τῶν Δωριέων, ὁ Ἀβέλιος τῶν Κρητῶν, Χουβὶλ ὁ houbil τῶν Ἐτρούσκων. Ο υλ-ιλι ο οβίλ των Αλβανών, ο βελάρ της Γραφής, ο βάαλ των άλλων Ασιατικών λαών, ύλλος Ζευς-Βάλος των Ελλήνων ή ταυτόν ο Ηλιος-Απόλλων, διότι Ζευς και Ήλιος πολλάκις συνταυτίζονται, αφού ο Ζευς ήτο προσωποποίησις του Ηλίου.
Βὲλ =Επίσης μείλιχος, χρυσοῦς, ἐξ οὖ καὶ Βαλάντιον(βλ.λ.) έχει και την έννοια του ξανθού.( Αθηναγόρας)
Βελ ἢ Βέλιος= Μεταφραζόμενον λατινιστὶ Γάϊος αρχική σημασία είναι ο όφις, ο μέγας δράκοντας, το μέγα φίδι.
Βελ-Γαϊος=Θεός τον οποίον λάτρευον οι Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Άιγύπτιοι, όλοι αυτοί εκ των Ελλήνων λαβόντες τους θεούς.
Βὲλ ἤ Πὲλ =Εἰς τὴν ἄμπελον καὶ τὸν οἶνον ἀναφέρεται. Βῆλα κατὰ τὸν Ἡσύχιον ὁ οἶνος ὑπὸ Ἰώνων ἐλέγετο, πηλὸς ἐπίσης κατὰ τοὺς Κρῆτας ὁ οἶνος, ἐξ οὗ κάπηλος, ὁ τὸν οἶνον πωλῶν.
Βελ= Ο ὄφις. Ὁ Κρόνος ἐλέγετο καὶ Ἐλ-Βὲλ.Η ελ, η Ελάρα είναι της ίδιας σημασίας με την λέξη Τιταία, Χάγια-Γαία. Στα αραβικά Χάγγε είναι το φίδι και χαγιάτ τα φίδια (όχι με την έννοια του ερπετού) Χαγιάτα εις το Πωγώνι=σκεπασμένη βεράντα, ας θυμηθούμε και τη Χάγη, Γάγγη κ.α.
Βέλα και πέλα= Σημαίνει το βράχο, τη γη, το σπήλαιο, αυτό ακριβώς που σημαίνει και η λέξη αμ-πελος, όπου προήλθε η πολύτιμη ονομασία των Πελασγών.
Βέλα ἢ Πέλα= Τοῦ ἡμετέρου ἐκ Παξῶν-Ἰθάκης Γαΐου-Γάγιου-Χίγιου, προῆλθεν ἡ ὀνομασία ἡ πολύτιμος τῶν ἡμετέρων προγόνων Πελασγῶν, οἵτινες εἶναι οἱ αὐτοὶ πρὸς τοὺς ξανθοὺς Ἀχαιούς, τοὺς ξανθοὺς Δαναούς, τοὺς ξανθοὺς Ἀργείους, τοὺς ξανθοὺς Γραικούς, τοὺς ξανθοὺς Ἕλληνας, τοὺς λαμπρούς, τοὺς φωτεινούς, τοὺς χρυσοῦς κατὰ πάντα.
(Η λέξη ξανθός αρχικά είχε πολλές έννοιες, μελαψός, λαμπρός, φωτεινός, καστανός κ.α.)
Βέλα=Ήλιος, και αυγή, υπό Λακώνων.
Βέλα =Ακρωτήριο της Κολομβίας.
Βελβεντό = τοπν. Κοζάνης. Μπελβεντέρι Αυτστρίας
Βελβίνα=Κώμη Λακωνική (Ησύχιος) Βελ-βίνα, Μαλ-βίνα
Βέλβινα=νήσος του Σαρωνικού
Βέλγαι=Ένα εκ των τριών πρωτίστων εθνών της παλαιάς Γαλλίας συνιστάμενοι εκ Κελτών και Γερμανών και κατοικούντες περί τον δυτικόν ωκεανόν έως του Ρήνου, πλησιάζοντες μάλλον τα ήθη και την γλώσσαν των Γερμανών. Εδιαιρούντο δε οι Βέλγαι εις τρία άλλα γένη, εις ιδίους Βέλγας, εις Βαταβούς και εις τους Ελβετούς και ήσαν οι ανδρειότεροι των λοιπών εν Γαλλία εθνών (Στράβ.)
Βελγίκη=η χώρα ως Βαιτίκη, προσεχής ταις Γερμανίαις (Στεφ. Βυζάντιος)
Βέλειοι-Πέλειοι–Πελασγοὶ-Βέλληνες,= Αὐτοὶ πρῶτοι ἀνέπτυξαν ἀπ’ ἀρχῆς ἄφθαστον πολιτισμὸν,τὰ πάντα εἰς τοὺς βαρβάρους λαοὺς μεταδώσαντες ἡ δὲ Ἄντισσα μυθολογεῖται ὡς θυγάτηρ τοῦ Μάκαρος ὡς καὶ ἡ Ἴσσα.
Βελεμίνα-Βλεμίνα=Κώμη της Λακωνίας επί των συνόρων της Αρκαδίας, Βλεμίνα παρά Στράβωνα Βελμίνα παρά Πολύβιο (Βιλελμίνη γυν.όνομα)
Βελεστίνο= Κωμόπολις ν. Μαγνησίας, Βελεστινλής ο Ρήγας Φερραίος
Βεληδόνιοι=έθνος παρ’ ωκεανώ. Παρθένιος εν Δήλω “ουδ’ επί τηλίστων άκρα Βεληδονίων” (Στεφ.Βυζάντιος)
Βελιγράδι=Σιγγίδουνον παλαιότερο όνομα πρωτεύουσας της Νοτιοσλαυίας (Λιακπλ).
Βελιών-ώνος=ποταμός ο της Λήθης, ποταμός της Ισπανίας τανύν Λίμα Στραβ.
Βελιές=χωριό Λακωνίας
Βελλά=Ιερά ομώνυμη μονή Ηπείρου.
Βελλε-ροφόντης=Υιός του Γλαύκου
Βελέντζα=Είδος μάλλινης εγχώριας κουβέρτας.
Βελονάδες=Χωρίον Β.Κερκύρας.
Βελόναι=Ραφίδες θαλάσσιαι.
Βέλος=Μάχαιρα. Τραύμα. Ακίς και παν βαλλόμενον και την αλγηδόνα βέλος λέγειν.
Βελούχι=πηγή αφθόνου ύδατος, όνομα του όρους Τυμφρηστού. Βελουχιστάν κράτος της Ασίας μεταξύ Περσίας, Αφγανιστάν και Ινδιών. Βελουχιώτης Άρης ψευδώνυμο του αγωνιστή κατά τον εμφύλιο του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου του 1940 (Θανάσης Κλάρας)
Βέλτη=χωρίον Φρυγικόν
Βέμβινα=κώμη της Νεμέας
Βεμπάτες=χωρίον Πωγωνίου -Ηπείρου
Βενεβεντός=χωρίον Διομήδους εν Ιταλία
Βενετία ή Ενετία αρχαία πόλη της ΒΑ Ιταλίας, ιδρυθείσα πάνω σε τριακόσια νησάκια λιμνοθάλασσα της Αδριατικής από τους Βενετούς ή Ενετούς γύρω στα 1000 π.Χ.Ενετία η παλαιότερη ονομασία της επ. Αλμωπίας του νομού Πέλλης της Μακεδονίας. Κατά τον Στράβωνα(Ε΄1,4) “Περί Ενετών εκ του Τρωϊκού πολέμου μετ’ Αντήνορος σωθήναι”
Βενέτικος=ποταμός Μακεδονίας. Βενετία ή Ενετία πόλις της Αδριατικής
Βέννα=πόλις Θράκης
Βένθος= το βάθος, το βάθος της θαλάσσης (βένθος αλός Ομηρος)
Βενδίς=ίδος η θρακική Άρτεμις Βενδίδειον ο ναός της, τα Βενδίδεια η γιορτή της
Βενουσία=αρχαία πόλις της Κάτω Ιταλίας, Β του κόλπου του Τάραντος Πολυβ.Γ΄90, 8-116, 13-117,2 (Δ.Λιακόπουλος)
Βερ-άτι-Μπεράτι-Βερατιανός ποταμός (Ηπειρος)
Β-έρ-α, ερ ή ορ=χρυσός. “Βέρα Ελληνίδα”, η βέρα των αρραβώνων είναι χρυσή. Βαρόνος δεν θα ήταν αν δεν είχε χρυσό, όπως δούκας και δουκάτα, κόμης-τος, κόμισσα- τίτλος ευγενείας μεταξύ βαρώνου και μαρκ-ησίου, (κόντες) κόμη αρχ.=τα μαλλιά.
Βερ-βερία-Βαρβερία=Μπαρμπαρία παλαιότερον όνομα του βορείου τμήματος της Αφρικής εκτεινομένου κατά μήκος της Μεσογείου, από της Αιγύπτου μέχρι του ωκεανού Τριπολίτις, Αλγερία, Τύνις, Μαρόκκον
Βέρ-γα= μετάλλινη ράβδος.
Βέρ-γη=πόλις Θράκης προς τη Χερρονήσω, Βεργαίος και Βελγαίος =ο από πόλεως Βέργης, και Βέλγης, Βέργιος=ποταμός εν Λιβύη, Λιβύη ελέγοντο αρχικά και οι Παξοί
Βέρ-γης σύνηθες επώνυμο εις Κέρκυραν,
Βέργιον=πόλις Γερμανίας, χώρα Βέλγιον,
Βεργί=Φόρος οικογενειακός 30-40 γρ. ετησίως επιβληθείς το 1831 σε κάθε χριστιανική οικογένεια διέμενε ή καλλιεργούσε εθνικά ή ιδιόκτητα εδάφη.
Βερ-γίνα=χωριό Ημαθίας με σημαντικές αρχαιότητες πιθανόν να πρόκειται για τις αρχ. Αιγές=(κύματα)(Τεγόπουλος-Φυτράκης) Βέργιος ποταμός εν Λιβύη, αλλά Λιβύη αρχικά ήταν οι Παξοί, η Βέργη πόλις Γερμανίας και πόλις Θράκης (Σταματάκου)(βλέπε Βέρα)
Βεργινάδα=Νεαρά φορβάς ανόχευτη. Κατ’ επέκτασιν η νεαρά, ωραία, “βεργολυγερή”. Είδος αδόμενου χορού. “όλοι διάλεγαν σπαθιά και κόρδες, μα γω διάλεγα την κάλια κόρη, τη βεργόλιγνη τη μαυρομάτα…γαμ. άσμα Πωγωνίου –Ηπείρου (Σπ.Στούπης
Βεργιάνι ή βιράνι=Ξέφραγο κτήμα, ερειπωμένο.
Βεργόν=χωρίον Πωγωνίου Β.Ηπείρου
Βέρ-γομον πόλις Ιταλίας, Βεργούλι μεσόγ. πόλ. Θράκης (Σταματάκου Λ.)
Βέρεθρον Ομηρ.= βάραθρον, κοίλωμα καταχθόνιον, περί του σπηλαίου της Σκύλλης
Βερενίκη=Όνομα πόλεως η λεγόμενη πρότερον Εσπερίς (βλέπε λέξη) πλησίον της Τριτωνίδος και των Εσπερίων νήσων Βερ-ενίκη Φε-ρενίκη, Βερενίκη η Πάγχρυσος και πολλές άλλες πόλεις εις Αίγυπτον, Αραβία. Βερενικίς πόλις της εν Ηπείρω Χερσονήσου
Βερένθη ή Βρένθη=Πόλις μικρά εις τηνΑρκαδία Πελοποννήσου.
Βερενικίδαι=δήμος της Πτολεμαΐδος φυλής. δέκα γαρ φυλάς έχοντες Αθηναίοι προσέθεσαν δύο, Αντιγονίδα και Δημητριάδα καλούντες ύστερον δε Ατταλίδα και Πτολεμαΐδα δια των επωνύμων ευεργετηθέντες βασιλέων, όθεν και την βουλήν πεντακοσίων ούσαν εξακοσίων εποίησαν. Εκάστη γαρ φυλή πεντήκοντα είχεν οι κατά μήνα επρυτάνευον. Από δε Βερενίκης της Μάγα θυγατρός, γυναικός δε Πτολεμαίου, ωνομάσθησαν Βερενικίδαι οι δημόται και άλλα γαρ εξηνέχθη πατρονυμικώς.Αιθαλίδαι γαρ και Βουτάδαι, τα εις τόπον εις Βερενικηδών φασι, τα δ’εν τόπω εν Βερενικηδών (Σ. Βυζάντιος)
Βέρης, ητος=Πόλις Θράκης από Βέρητος υιού Μακεδόνος το εθνικόν Βερήσιος ως Φαγρήσιος Αδρυμήσιος
Βέρι, Βέρμιον-Βέρνον=τοπ. Όρος της Μακεδονίας διακλάδοσις του Σκάρδου.
Βερ-μούδες=νησιώτικο σύμπλεγμα του δυτ. Ατλαντικού (Τεγόπουλος-Φυτράκης)
Βέρ-νη= όν. πρωτεύουσας της Ελβετικής Ομοσπονδίας
Βερ-ντέν=αρχαίο Βερόδουνον π.Γαλλίας
Βερόη= Πόλις Αν. Ρωμυλίας. Μία των Ωκεανίδων, θυγάτηρ του Ωκεανού και της Θέτιδος. Βερόη Θυγάτηρ του εραστού της Αφροδίτης Αδώνιδος.
Βέροια-Βερόη-Βέρροια= Πόλις επίσημος της Πιερίας, επί του όρους Βέρμιον της Μακεδονίας, κειμένης αρκτικώς του Αλιάκμονος ύστερον κληθείσα Ειρηνόπολις και τώρα Βέροια. Όνομα τριών αρχαίων πόλεων και μιας συγχρόνου της Μακεδονίας. (Πρωΐας). Μία των μεγαλυτέρων πόλεων της Συρίας πλησίον της Αντιοχείας, τανύν Αλέππον. (Νικ. Λωρέντης)Βέροια πόλη κοντά στην Ιεράπολη(Πτολ.Ε)Βέροια ή Βερόη προϊστορική πόλη της Φοινίκης η μτγ. Βηρυτός (Λιακόπουλος)
Μία των μεγαλυτέρων πόλεων της Συρίας πλησίον της Αντιοχείας.
Βερ-ολίνο=πόλις της Γερμανίας
Βερ-όνα=πόλις της βόρειας Ιταλίας κοντά στη Βενετία, οικισθείσα αρχικώς από πληθυσμούς κέλτικης καταγωγής (δηλ. ελληνικής, υπενθυμίζουμε ότι η Ιταλία ήταν αρχ. ελληνικό φύλο, βλέπε λέξη Ιταλία)
Βερ-σαλλίες=πόλις της Β. Γαλλίας
Βέρτισκον=Όρος Μακεδονίας κείμενον επί της δεξιάς όχθης του Στρυμώνα ποταμού.
Βερύκοκο, τζέρτζελο β.ήπειρος= άλλη ονομ. του βερύκοκου, τζέρο=το δέντρο δρυς η κηρρίς, βερτζί= ρόδινο χρώμα (προκειμένου να αιτιολογήσουμε τη λ. Τζέρτζελο)
Βέσβικος=νησίδιον περί Κύζικον, ως Διογένης ο Κυζικηνός εν πρώτη των επτά περί της πατρίδος νήσων λέγων “Προκόννησος και Φοίβη και Αλώνη και Φυσία και Οφιούσσα και Βέσβικος, γόνιμοι και λιπαραί” Αγαθοκλής δε εν πρώτη περί Κυζίκου φησίν ότι “κτίσμα εστί Φερσεφόνης και όνομα έχει Γίγαντος. Οι γαρ Γίγαντες απορρήξαντες αιγιαλούς εκύλιον δια της θαλάσσης, εγχώσαι τας εκβολάς του Ρυνδάκου ζητούντες. Η δε κόρη αγωνιώσα περί Κυζίκου τας πέτρας ερρίζωσε και νήσον εποίησεν, ήτις αφ’ ενός των ύστερον οικισάντων Πελασγών προσηγόρευται Βέσβικος, εφ’ ή τους λειπομένους των Γιγάντων ηφάνισε συν Ηρακλεί”, το εθνικόν Βεσβικηνός.(Στεφ. Βυζάντιος)
Βεσούβιον= Ουεσούϊον, Vesuvius, όρος ηφαίστιον της κάτω Ιταλίας επί της Καμπανίας χώρας πλησίον της Νεαπόλεως. Λέγεται ότι από του όρους τούτου ώρμησαν οι γίγαντες εις τον ουρανόν ότε επολέμησαν κατά του Διός και των άλλων θεών. Η πρώτη έκρηξις του Ουεσουβίου συνέβη κατά το πρώτον έτος της βασιλείας του Τίτου, 79 χρόνους μ.Χ.(βλέπε Ουήϊοι)
Βέστες κερκ. = Βεστιάριον, Βέστον ιμάτιον υπό Λακώνων, (φ)ούστα, φουστανέλλα κλπ.
Βέτις=Ποταμός ο ταυτοσήμαντος Ταρτησσός ή Τιταρήσιος.
Βετούλι-βετούλα=Αχρόνιαγη ή δυο χρονών γίδα.
Βετυλούα=προϊστορική πόλη κοντά στη Σαμάρεια (Τουδήθ Δ΄6,Ηκ.ε.) η οποία παρά τις ανασκαφές, δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη [η πανάρχαιη αυτή πόλις όπως και η Σαμάρεια, είναι Ελληνική και η ορθή γραφή της είναι Βετύλια] (Λιακόπουλος)
Βεύη =πόλις της Φλώρινας Μακεδονίας και Βεύος=ποταμός αυτής με Λιγνητορυχείο
Βζαίνω Β.Ήπειρος=βγαίνω
Βζνταπ Β.Ηπ. =ήχος που βγαίνει όταν χτυπάμε κάτι
Βηθλεέμ=προϊστορική πόλη της Παλαιστίνης καλούμενη και Εφραδά (Γεν.ΛΕ΄19), όπου κατά την παράδοση, γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός σε κάποιο σπήλαιο της περιοχής,το ελληνικό προϊστορικό όνομά της ήταν προφανώς Ευφράτη, ποτμ. Ευφράτης. (Λιακόπουλος)
Βὴλ= ὁ ὄφις ὁ μέγας, ὁ δράκων (Δανιὴλ Κεφ. ΙΒ Βὴλ καὶ Δράκων 23), αὐτὸς οὗτως ὁ ὄφις Γάϊος οὗ ἕδρανον ἧτο ἡ Νῆσος τῶν Παξῶν, ἡ κατ' ἐξοχὴν νῆσος τοῦ χρυσοῦ, ἡ μέχρι σήμερον φέρουσα τὸ ὄνομα Γάϊος καὶ Ὀφιοῦσα. Ἀλλὰ καὶ ὁ Χρυσάωρ Ἀπόλλων ὡς ὄφις ἐπίσης ἐλατρεύθη, «Πύθιος Ἀπόλλων», ὡς φονεύσας δῆθεν τὸν Πύθωνα-δράκοντα, ὅπου πάλιν Πυθὼ ἡ ἀρχικὴ, εἶναι ἡ αὐτὴ Νῆσος τῶν Παξῶν, ἥν ἐν τοῖς ἱστορικοῖς χρόνοις ἀντικατέστησαν ἡ Δῆλος καὶ οἱ Δελφοὶ, ὀνομασίαι ἔχουσι τὴν ἀρχὴν των εἰς τὸ ἀρχικὸν ὄνομα τοῦ Ἀπόλλωνος-Βήλου.
Βήλος =Νησί των Παξών και είναι η ομηρική Δήλος, εκεί εγεννήθη ο Απόλλων και η Άρτεμις. Η σημερινή ιστορική Δήλος είναι αντίτυπο της Βήλου των Παξών. Και όχι μόνον η Δήλος αλλά και η Δελφός είναι η αυτή η Βήλος-Βελφιός-Δελφός. Οι αρχαίοι εκάλουν τους Δελφούς Πυθώ, που σημαίνει ότι και ο Γάϊος και η Βήλος, τον δράκοντα, τον όφιν. ”ο Πύθειος δράκων ο πυρρός”.(Αθηναγόρας)
Βῆλος καὶ Βελφοὶ= Εν τῇ Ἑλληνικῇ ἐναλλασσομένου τῷ β δ, ἀπέβησαν Δῆλος καὶ Δελφοὶ, ὀνόματα ἀμφότερα ἀναφερόμενα εἰς τὴν Πυθώ, τὴν «πετρήεσσαν Πυθὼ», αὐτὴν ταύτην τὴν Παξὸν-Ἰθάκην
Βήλιος και Κήλιος= ο ήλιος.
Βήλο και βελ =Είναι το ίδιο, η πόλις Γάϊος και το λιμάνι της.
Βήλος=Παλαιά λέξις, ο αρχαίος, ο παλαιός και ο κρόνος επίσης σημαίνει τον αρχαίο, τον γέροντα , τον κρονίεντα. Από την αρχική ρίζα της λέξεως Βήλος που σημαίνει και τον Βασιλέα, παράγονται και τα Βελοβάνης, Βολάκκοι, Βολίσκοι, Βαβύλοι, Βολισσός, Βασιλικά, Βασιλικό, Βασιλική, Βασιλόπουλο, Βασιλιόνικο κλπ..
Βήλος-Μήλος =Μυστικιστικά ο χρυσός.
Βήλος=ποταμός πηγάζων από τη λίμνη Κενδερία του όρους Καρμήλου στις όχθες του οποίου υπήρχε ο τάφος του Μέμνωνος. Βήλος όρος της Συρίας (Στεφ. Βυζάντιος εν λ. Σελευκόβηλος κατά τον Πτολ.Ε΄15)
Βήλος=Το όνομα αυτό μυστικώς σημαίνει χρυσός, εκφέρεται και ως Μήλος. Βήλος και Μήλος κατά τον Στ. Βυζάντιον προς ταις Ηρακλέους στήλαις, αμφοτέρων ετύμως λεγομένων, των τους αρχαίους βηλόν λέγειν την ουδόν της θύρας, και ταύτη κείσθαι παρά την ουδόν του Ωκεανού. Μήλος και Μηλαρία, δύο πόλεις επί τοις πέρασι, την αυτήν έμφασιν έχουσιν από της κλήσεως των Μήλων α χρύσεα λέγεται Ηρακλής εκ της Λιβύης αγηοχέναι. (Σημ.Μ.Σ. Κατά τον Αθηναγόρα πρώτη Λιβύη ήσαν Αι νήσοι των Παξών.)
Βήλος =Ο θεός του φωτός Απόλλων.
Βήλος=Μυστική έννοια του ύψους, του φωτεινού, του πυρός, του φωτός, του ερυθρού και τα όμοιά του.
Βήλον=Ο ουρανός. Το άδυτον. Το έδος
Βηλόθυρα= Το παραπέτασμα το χωρίζων τα ύδατα. Κατά τους Κρήτας η ουδός, το σκαλοπάτι η κλίμαξ η φέρουσα προς τον ουρανό.
Βήνη=πόλις Κρήτης υπό Γόρτυν τεταγμένη, το εθνικόν Βηναίος (Στεφ.Βυζαν.)
Βήπυρρον=όρος Β Πενταπόλεως και Β-ΒΑ του Γάγγη Πτολ.Ζ΄2,8 (ταυτίζεται με τα Ιμαλάϊα και το Έβερεστ. Λιακόπουλος)
*Βηρ-βορ= Το φρέαρ.
Βήρα= Πηγή του Άργους.
Βηρυτός=αρχ. πόλις Φοινίκης, εκ μικράς μεγάλη, κτίσμα Κρόνου, εκλήθη δε δια το εύυδρον βηρ γαρ το φρέαρ παρ’ αυτοίς. Ιστιαίος δ’ εν πρώτη την ισχύν βηρούτ Φοίνικας ονομάζειν, αφ’ ού και την πόλι, ως Ελλάδιός φησιν, ο πολίτης Βηρύτιος ως Αζώτιος Αιγύπτιος σεσημείωται το Μιλήσιος εν τοις τοπικοίς ότι ετράπη (Στεφ.Βυζάν.)
Βήριθρος=πόλις Τρωϊκή, το εθνικόν Βηρίθριος
Βήρων,ωνος=Βήρωνες αρχαίος λαός των Κελτιβήρων Ισπανίας Κέλτες αρχ. φύλο ελληνικό.
Βήσσαι= Κλίμακες, και υδρηλοί τόποι, κρημνοί, και πόλις και βάσιμοι τόποι των ορέων.
Βησσίον=ποτήριον.(Ησύχιος)
Βήσσα=Ομηρος Πόλις Λοκρίδος (βλέπε Λέξη)
Βήσσανη- Βίσανι-Βύσσανη-Βήσσιανη=Προσωδιακή προφορά τα ι-υ-η.Στα 1300 μ.Χ. παρουσιάσηκε για πρώτη φορά το όνομα:Βίσσανη-Βύσσανη-Πωγωνίου κατά τον Όμηρο Πογόνια (βλέπε ΠΑΓ) Ηπείρου,Βήσενα-Καστοριάς, Βησοτσάνη-Δράμας, Βυσώκα- Σερρών, Βίτσενα ή Βύρτζανα- Ασπροποτάμου, Βήσυα-Σύρου,Βήσσα-Χειμάρρας,Βήσσα Λοκρίδος, Βησσάνθη-Καλλιπόλεως Ραιδεστός. Ανά-βυσσος, Βήσσης Αττικής κ.α.
Βησσοί ή Βέσσοι=Κατά τον Ηρόδοτο ήσαν ιερείς και από το όνομά τους θεωρούντο Θρακικό έθνος (Θράκη-Ηπειρος) ήταν ταυτοσήμαντα, Κατά τους ιστορικούς χρόνους δημιουργήθηκε η νυν ιστορική Θράκη.
Βήσσυγκα πόλις =Βήσσυγκας ποταμός στη χώρα των Σινών(Λιακόπουλος)
Βίας=Ποταμοί Μεσσήνης.Βίεννος- Βίενα =πόλις της Κρήτης, Βιάννα=Πόλη της ΒΔ Βραζιλίας. Βιέννη=πρωτεύουσα Αυστρίας.
Βίγλα=Περίοπτο μέρος που μπορεί κανείς να επιβλέπει τα πέριξ σε αρκετή απόσταση, σκοπιά.Βίγλα Σινιών Κερκύρας, Βίγλα Ηπείρου, Μεροβίγλι Παξών(Βλ.Τουρκοβίγλα).
Βίγλα, Β.Ηπειρ.=δεύτερη τρύπα για ν’ αδειάζουμε το νερό από την βαρέλα
Βιγλα-τούρι =Χωρίον Κέρκυρας
Βιγλίζω=Κατασκοπεύω, βολιδοσκοπώ, παρατηρώ.
Βίδος= Μέρη κατακλεισμένα από ύδατα. Νησί απέναντι της πόλεως Κερκύρας. Πόλις και φρούριον εύρηται δε και δια διφθόγγου και δια του ι πλησίον των Συρακουσών. έστι και έτερον εν τη των Ταυρομενιτών χώρα Βίδιος φρούριον.(Νικ.Λωρέντης) Ανδρα-
-βίδα=τοπωνύμιον Πελοποννήσου. Βίδος φρούριον Σικελίας (Στεφ, Βυζάντιος) Βίδρα Κέρκυρα
Βίεννα ή (Βιέννη) =προϊστορική πόλη της ΝΑ Γαλλίας Ν της Λιόν, ιδρυθείσα από την Βίαννα, ηρωΐδα από την Κρήτη, με Κρήτες αποίκους. Υπήρξε πρωτεύουσα του αρχαίου γαλατικού λαού των Αλλοβρόγων και αργότερα ρωμαΐκή αποικία (Στεφ. Βυζάντιος)
Βίεννα =νομοί Γαλλίας Ανω Βιενν και Βιενν. Βιέννη Αυστρίας
Βίεννα=Ποταμός της κεντρικής Γαλλλίας παραπόταμος του Λείγηρα, ο οποίος διαρρέει τους ομωνύμους νομούς(Δ.Λιακόπουλος)
Βίεννος=πόλις Κρήτης.οι μεν από Βιέννου του των Κουρήτων ενός, οι δε από της περί τον Άρη γενομένης βίας, ον ενταύθα (δεδέσθαι) φασίν υπό Ώτου και του Εφιάλτου των παίδων του Ποσειδώνος, και μέχρι και νυν τα καλούμενα εκατομφόνια θύεται τω Άρει ο πολίτης Βιέννιος “οι δε τιμάς αποπέμπειν τω τε μιλίω Δα και Βιεννίω” έστι και ετέρα πόλις εν Γαλλία. αυχμού γαρ ποτε την σύμπασαν Κρήτην κατασχόντος εις ετέρους τόπους απωκίζοντο, οικήσαι δε τινας Υδρούντα της Ιταλίας ούτω πεπολισμένον, χρησμού δ’ αυτοίς δοθέντος όπου ελωδέστατον τόπον θεάσονται κατοικήσαι,ελθόντες ουν επί τον Ρόδανον ποταμόν της Γαλλίας ελώδη όντα οικήσαι, και την πόλιν ούτως ονομάσαι, επειδή μία των συν αυτοίς παρθένων Βίαννα καλουμένη χορεύουσα υπό τινος χάσματος ελήφθη, ης μνημονεύει πόλεως Ευσέβιος εν τη εκκλησιαστική ιστορία το εθνικόν ομοίως Βιέννιος, ει μη κατά τον εγχώριον τύπον Βιεννήσιος ως Λουγδουνήσιος της δε Βιέννης Βιενναίος.(Στεφ.Βυζάντιος)
Βιζύη=πόλις Θράκης, το των Αστών βασίλειον το εθνικόν Βιζυηνός
Βιζώνη=πόλις Ποντική, το εθνικόν ηδύνατο Βιζωναίος ή Βιζωνίτης, έστι δε Βιζώνιος ως Παλλήνιος
Βιήνωρ=Βιήνορα=ποιμένα λαών.Είς των Τρώων
Βιθύαι=έθνος Θράκης, από Βίθυος του Άρεος και Σήτης της Ρήσου αδελφής
Βιθυνία=Επαρχία της μικράς Ασίας μεταξύ Παφλαγονίας,Ευξείνου Πόντου, Προποντίδος, Μυσίας και Φρυγίας Στρβ. ήτις έτι και η εν Ασία Θράκη εκαλείτο, Ξενφ. πρότερον δε Βεβρυκία. Βιθύνιον πόλις της Βιθυνίας πέρα του ποταμού Τίου, ύστερον Κλαυδιούπολις κληθείσα, τανύν Βόλι.
Βίκα=μικρό από κασσίτερο παγούρι με βιδωτό πώμα. Πωγώνι –Ηπείρου (Σ.Στούπης)
Βίκας=Σφίγγας.
Βίκος= Στάμνος ώτα έχων.(Ησυχ.) Μεγάλο πήλινο αγγείο. Βίκος=φυτό του γένους ψυχανθών. Ο ήμερος βίκος εκαλλιεργείτο για ολόκληρο το φυτό ή και τον σπόρο του ως κτηνοτροφικό είδος. Παρ’ όλα αυτά, κατά την Κατοχή (1940-1941) κάτοικοι της περιοχής Πωγωνίου-Ηπείρου έτρωγαν και βίκο για να κορέσουν την πείνα τους κι όπως αφηγούνται εκείνοι που έφαγαν μυρίζει σαν λαθήρι (Σπ. Στούπης)
Βίκος-Βύκος= Χαράδρα της Ηπείρου. Από το χαράσσω αρχαία λέξις άνοιγμα της γης ανάμεσα σε βουνά ή λόφους.Βίκο=πόλις της νήσου Κύρνου Κορσικής, Βίκο λίμνη Ιταλίας ΝΑ Ρώμης, και Βίκο Εκουίνσε Ιταλίας κοντά στη Νάπολη. Βικ Ιβηρίας
στη Βαρκελώνη-άλλως Αυσονία.(Λιακόπουλος)
Βιλαέτι=Νομός, μεγάλη δοικητική περιφέρια.
Βιλαίος=ποταμός της Βιθυνίας εκβάλλων εις τον Εύξεινον Πόντον
Βιλιαράτες=χωρίον Πωγωνίου Β.Ηπείρου
Βιλάρι=Μάλινο ύφασμα που μόλις βγήκε από τον Αργαλειό.
Βίμβλινος=είδος οίνου και γένος αμπέλου εν Θράκη. Επίχαρμος δε απ’ ορών Βιμβλίνων, έστι δε Θράκης (Ησύχιος)
Βιμλοδοτία=Πόλις της Αρκαδίας στις αρχές 7ου αιώνα της 7ης χιλιετίας, οι Αιολείς δάσκαλοι, ΜΕΝΕΣ και ΧΡΕΜΩΝ επινόησαν και άρχισαν να χρησιμοποιούν την ενδιάμεσο γραφή, γραμμική ΑΒ. Από την πόλη της Βιμλοδοτίας της Αρκαδίας διαδόθηκε σε όλη την Αρκαδία στην Ηλιεία, Αχαΐα, Κορινθία, Μεσσηνία, Λακωνία και Αργολίδα.(Καραβά-Γαλάνη Μ.)
Βιό=Τα χρήματα. Οικόσιτα κυρίως ζώα.Ψόφησε το βιο του κόσμου από το βαρύ χειμώνα.
Βιός=Τόξον από της κατά την έντασιν βίας.
Βιός =ο βίοτος του Ομήρου. Λέξις ταυτοσήμαντος του χρυσού ήτο δε και νόμισμα καλούμενον “βους”.
Βίος=Ζωή.
*Βίρα=πρωτοελληνική λέξη που σημαίνει ύδωρ (Βασ.Δερουκάκη)
Βιρόη= Πηγή στο Αργυρόκαστρο της Ηπείρου.
Βιρός, Βορίλες, Βούτοι, Βαρνά,Βουρσίνα, Βαρκάς=Πηγή.
*Βιρός=πρωτοελληνική λέξη, τοπωνύμιο Κερκύρας.
Βίσα ή Πίσα=Πηγή στην Ήλιδα.
Βίσα =Πόλις Θράκης
Βίσαλα=τοπ. υγρό Κερκύρας
Βισαλτία=Χώρα των Βισάλτων εν Μακεδονία (Ηροδτ.)περί τον Στρυμόνα ποταμόν Θουκ. (Νικ.Λωρέντη)
Βισάνθη=Πόλις της Θράκης επί της Προποντίδος
Βισσύ=αρχαία πόλις της Γαλατίας γνωστή για τα ιαματικά της νερά
Βίστονες=λαός αρχαίος της προϊστορικής Θράκης δηλ.Ήπειρος
Βιστονίς η=Λίμνη επίσημος της Θράκης πλησίον των Αβδήρων, τανύν Λάκκος Βούρου
Βίστωνας=Ιστώνη, βουνό της Κέρκυρας ο σημερινός Παντοκράτορας.
Βίστων=Αρχαίος λαός της Θράκης(;).Βιστονία - Βιστωνία η χώρα των Βιστόνων εν Θράκη Ορφ.Αργον.78. Όλοι αυτοί οι αρχαίοι λαοί της Θράκης δεν είναι της σημερινής ιστορικής Θράκης με τον σημερινό χάρτη της γης, αλλά της Προϊστορικής όπου Θράκες αρχικά ελέγοντο οι Ηπειρώτες εκ του χρώματος της Θρακιάς.(Αθηναγόρας)
Βίτσα=Η βέργα.βίτσα=Δοχείο γεμάτο κρασί. (κερκ.), αλλά και Χρυσοβίτσα στην Πελοπόννησο και Βίτσι στην Ήπειρο
Βιτσικό=Χωρίον πλησίον ποταμού Βοϊδομάτη Ζαγορίου-Ηπείρου
Βιτούλο ή Βοίτουλο=Οίτυλος, πολίχνη της Λακωνίας. Βέντουλο-βεντάλια
*Βίττος=Εν τη πρωτοελληνική, η περιστερά.
Βιτάλη=Τοπωνύμιον αφθόνων υδάτων εν Άνδρω.
Βιταλάδες=Τοπωνύμιον Κερκύρας αφθόνων υδάτων.
Βλα=Αδελφός.Οι αρχαίοι Μακεδόνες έλεγαν αβελφός.κατά τον Ησύχιο, Βρα αδελφός υπό Ηλείων.
Βλαμάκ΄=(Θάσο) πονηρός. Βλαμένα, τρελλός
Βλάμης=(βλα=αδελφός, μη=μου αλβ.), αδελφοποιητός θυλ.βλάμισσα.Παλαιότερα ήταν συνηθισμένη η ενίσυσις της φιλίας και η εδραίωσις της μεταξύ των ομιλήκων με το “βλαμηλίκι” καθιερωμένο και μ’ ευχή που απάγγελνε ο παπάς στο κεφάλι των βλάμηδων.Το “βλαμηλίκι” ήταν και μεταξύ των αλλοφύλων, για το οποίον υπήρχον διάφορα έθιμα.
Βλαύδος=πόλις Φρυγίας από Βλαύδου του τον τόπον πρώτον ευρόντος, ως Μενεκράτης το εθνικόν Βλαυδηνός (Στεφ. Βυζάντιος)
Βλαχάν=ο βάτραχος, βληχή=βέλασμα προβάτων, η ρίζα βλαχ-βληχ έγινε χαρακτηρισμός ανθρώπων που έβοσκαν πρόβατα βλάχος-βλάχοι στην Ελλάδα είναι πάρα πολλά τα φύλα με αυτήν την επωνυμία. (βλέπε Βλάχοι και Μολδαυοί)
Βλαχέρναι=Στην αρχαία Κωνσταντινούπολη ΒΔ. Υπήρχε ομώνυμο παλάτι και ναός. Όπως υπάρχει Βλαχέρνα στην Κέρκυρα δίπλα στο Ποντικονήσι, Βλαχέρνα στη Μακεδονία και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδος ως εκκλησίες και μοναστήρια
Βλαχία=τμήμα του βασιλείου της Ρουμανίας όπερ απετέλει άλλοτε ηγεμονίαν υποτελή εις την Τουρκίαν και διεκρίνετο εις Μεγάλην και Μικράν Βλαχίαν.
Βλαχοκουρα(νι;)=Πωγώνι Β.Ηπείρου
Βλάχοι=θεωρούνται πολύ παλιά φύλα Ελλνικά ορεσείβιοι με δική τους γλώσσα, που ακόμα μιλάνε. όσοι μπόρεσαν να φύγουν από τη γενέτειρά τους και να εκπολιτιστούν πρόσφεραν στην Ελλάδα ιδρύματα, κτίρια, σχολεία κ.α. όσοι πάλι δεν μπόρεσαν να κατέβουν από τα βουνά και να πάνε στις πόλεις μένοντας στο φυσικό τους χώρο, τους κατέκριναν κάποια εποχή λέγοντάς τους “βλάχους”. Αυτή η εποχή πέρασε κι η λέξη βλάχος πήρε τη θέση που της αξίζει.
Βλάχοι και Μολδαυοί(Αρωμούνοι) = Πολυάριθμα ελληνικά φύλα όπου έζησαν στην Ήπειρο. Το υπογραμμίζουμε για να θυμόμαστε ότι οι πρώτες ονοματοθεσίες εδόθησαν προϊστορικά από το χώρο αυτό, η “Γαία Ήπειρος” όπως ονομάστηκε ο πλανήτης μας, αυτό το μικρό κομμάτι της Ηπείρου γης, έμεινε χωρίς ξεχωριστό όνομα όπως εδόθησαν σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Από τα φύλα αυτά τελικά, στην Ήπειρο έμειναν μόνο όσα αναφέρονται στους ιστορικούς χρόνους. Ο Θεόπομπος (4ος αιώνας π.Χ. ) γνώριζε 14 “ηπειρωτικά έθνη” αλλά ο κατάλογός του δεν διασώθηκε ολόκληρος. Είναι μεγάλη φυλετική ενότητα και προϋποθέτουν πάντοτε ότι πρόκειται για φύλα ελληνικά στην καταγωγή και στη γλώσσα. Ο κατάλογος του Στράβωνος που φαίνεται να προέρχεται από τον Εκαταίο συγγραφέα του 6ου π.Χ. αιώνα περιλαμβάνει ένδεκα βασικά φύλα που επέζησαν και στα ρωμαϊκά χρόνια: Χάονες Θεσπρωτοί, Κασσοπαίοι, Αμφιλόχοι, Μολοσσοί, Αθαμάνες, Αίθικες, Τυμφαίοι, Παραυαίοι-Παρωραίοι –Παροραίοι, Ορέσται, Ατιντάνες.(βλέπε λέξη) Μπουρτζόβλαχοι, Σαρακατσάνοι.(Κων/νουΧρήστου) Κακώς-κάκιστα το όνομα ΒΛΑΧΟΣ κάποιοι πρόλαβαν να το μεταφράσουν περιφρονητικά, ως υπανάπτυκτοι, όπως έγινε και με τη γλώσσα, όποιος δεν μιλούσε την εξελιγμένη γλώσσα των μετέπειτα Ελλήνων ήταν ΒΑΡΒΑΡΟΙ. Αλλά κάποιοι ήταν πρωτοπόροι στην εξέλιξη του έθνους μας, κάποιοι έπιασαν το προζύμι της λαλιάς, κάποιοι πρωτοδούλεψαν τον ανθρώπινο νου κι έστρωσαν το δρόμο για να αναπτυχθεί η ανθρωπότητα με πολλούς πρωτάρηδες μέχρι να ξεφυτρώσει ο Όμηρος, ο Πλάτων, κι όλο το Πάνθεο των σοφών μας. Αν έμειναν κάποιες φυλές χωρίς λεκτική εξέλιξη (η ψυχή ήταν αυτή που έδωσε το μεγαλείο της φυλής όπως ο “Κολοκοτρώνης” της κάθε εποχής), αυτό οφείλεται σε ιστορικούς λόγους, ούτε σήμερα είναι όλοι οι άνθρωποι εξελιγμένοι, ακόμα κι αυτοί οι προύχοντες του λόγου και της τεχνολογίας κι αυτοί στερούνται πολλά για να είναι αληθινά πολιτισμένοι άνθρωποι. Άλλο ένα παράδειγμα, που έχει καταγράψει η ιστορία μας και το αναφέρει ο μουσικός Λαμπελέτ, από τον Σάθα, είναι ο Χασάπικος χορός τον οποίον χόρευαν οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες με τη συνοδεία τους, σήμερα η έννοια του χασάπη είναι άσχημη για τα λεπτεπίλεπτα αυτιά μας, όχι όμως και η μουσική του κυκλικού χορού (Βλέπε Χασάπικο Μ.Σ.)
Βλέμυες-Βλέμμυες=Έθνος της Αιθιοπίας (της ελληνικής)
Βλέψη=Το βλέμμα.
Βλιάζω=Βελάζω κυρίως επί αιγοπροβάτων. Βόϊ ή βόϊδι, τα βόγια, ο βους, οι βόες.
Βλίτον =Τοῦτο τὸ μελιτῶδες τὸ καὶ βρίτον.
Βλίτον αρχ. =Εκ.του βλίττω, βλίτρα τρυγώ το μέλι, λέξις που έχει άμεση σχέση με το μέλι και μέλισσα, οι οποίες σχετίζονται προς το μελανό και ερυθρόν.
Βοάγριος=Ποταμός μικρός των Λοκρών Επικνημιδίων(βλ.Λοκροί), ρέων πλησίον της πόλεως Θρονίων όστις επί των χρόνων του Στραβ. εκαλείτο Μάνης Ομ.Ιλ.(ποια Μάνη;).
Βοάκτης=ποταμός Λυγουρίας
Βόjι, B.Hπειρ.=βόδι
Βόγης ο=Σατράπης της Ηϊόνος εν Θράκη
ΒοFάγριος=Βους-αγρέω Ομηρ. Λεξικό αμφί ρέεθρα ποταμός εν Λοκρίδι
*Βόδα= Το ύδωρ, “Βέδυ”(Ησύχιος) Οι Ηπειρώται οι Ηλείοι και οι Φρύγες βέδυ το ύδωρ αποκαλούσι. Όταν η λέξις αυτή η πρωτόγονος απηρχαιώθη, κατήντησε λέξις ιερά. Κατ’ αρχάς ο Ορφεύς έπειτα ο Δίδυμος γράφει:Και “βέδυ Νυμφάων καταλείβεται ιερόν ύδωρ.” Αλλά και ο Θύτης Δίων ομοίως γράφει: Και βέδυ λαβών καταχειρών καταχέου και επί την ιεροσκοπίαν τρέπου”. Και ο κωμικός Φυλίφης: Έλκειν το βέδυ σωτήριον προσευχόμενοι. Και ο Κυζικηνός Νεάνθης γράφει: “Τους Μακεδόνας ιερείς επί ταις ευχαίς, βέδυ κατακαλείν ιλέω αυτοίς και τοις τέκνοις.” “Μέλπετε, ώ παίδες, Εκάεργον και Εκαέργην” και ο λαός κατά Κλήμεντα τον Αλεξανδρέα επέψαλλεν: Βέδυ, Ζαψ, χθων,πλήκτρον, σφιγξ, Κναξ, Ζδι, Δζι, χθύπτης, φλεγμός, δρυψ. Ταύτα εψάλλοντο εν Δελφοίς, εν Δωδώνη, εν Ελευσίνι, εν Εφέσω και εν παντί τω Ελληνικώ.(Αθηναγόρας).
Βοδαμός= Ποταμός στην Ήπειρο.(Συχνά εναλλάσεται το Β σε Π) βόνδος=πόντος
Βοδενά =Ταυτοσήμαντος με την Έδεσσα στη Μακεδονία, πλήρης υδάτων τόπος, ο κάτοικος Εδεσσαίος ή Εδεσσηνός.
Βοδανά=Τα του Ομήρου ποτανά. Αξιοσημείωτο είναι πως σε νομίσματα των Ελληνικών αποικιών της Ινδίας το όνομα του Βούδα είναι γραμμένο ως Βόδδο (Βασιλ. Δερουκάκη)
Βόδη= Ποταμός Μακεδονίας.
Βοδήριον=Ποτήριον
Βοδίζω= Ποτίζω
Βοδίνου=χωρίον Πωγωνίου Β.Ηπείρου
Βοδιστής =Ποτιστής
Βοδόν=Ποτόν.
Βοδός=τον βαπτιστή Ιωάννην ονόμαζαν οι Μικρασιάτες (Β.Δερουκάκη)
Βοθύλας=Φαράγγι Αργολίδας
Βοηδρόμια=Εορτή εν Αθήναις πανηγυριζομένη την έβδομον ημέραν του Βοηδρομιώνος μηνός προς ανάμνησιν της κατά των Αμαζόνων νίκης ή κατ’ άλλους της κατά του Ευμόλπου. Πλούταρχος. Βοηδρομιών εκαλείτο ο τρίτος μήνας του Αττικού έτους όστις άρχεται κατά την δεκάτην ημέραν του παρ΄ημίν Σεπτεμβρίου
Βόθρος-βένθος θαλάσσης, βυτάνη η φιάλη βατιάνη το ποτήριον βυτίνα η λάγηνος, βυτίον το βαρελάκι=βάλτος. Βαλανείον, βάτραχος ο υδατοτραφής.
Βοϊ=Θέλω, Γαλλικά Je veux (βε)
Βοία=Πόλις της Λακωνίας κειμένης παρά του Λακωνικού κόλπου το νυν Παλαιόκαστρον.
Βοίαι-οιαε-οε=Νήσος, γη, περικυκλουμένην υπό υδάτων.
Βοιαί ή Βοιά= Αυλή εν Λακωνία πλησίον της νησίδος Ελαφονήσι η οποία και “όνου γνάθος ελέγετο”
Βοίβη= Θεσσαλίας Βοιβηΐς=Λίμνη της Ήλιδος Βοιαί ή Βάτικα= Αυλή εν Πελοποννήσου
Βοϊβηΐς ή Κάρλα =λίμνη Θεσσαλίας αποξηραμένη σήμερα, έφτανε τα 114 τ.χλμ. Γύρω από την τεράστια αυτή λίμνη ζούσαν πολλοί άνθρωποι με το όνομα Γκρεκοί (αρχαίοι άνθρωποι, από το γηραιός=παλαιός βλ.Γραικός)
Βόϊδι= Νησίς του Αιγαίου
Βοϊδομάτης=Ποταμός εν Ηπείρω. (*βους =χρυσός, μάτι=φλέβα χρυσού ή νερού)
Βοϊδοκοιλιά= Εις το Ιόνιον.Βοϊδάμπαρος=Ο άπληστος που έχει προτεταμένη κοιλιά, κοιλαράς.
Βοϊδοκράτης=Αγριόχορτο με βαθειές ρίζες, που κατά κάποιον τρόπο εμποδίζει, σταματάει, κρατάει τα βώδια κατά την άρωσι και το σκάψιμο (Σπ. Στούπης)
Βοΐον ή Βοίον= ΒΔ Μακεδονίας επαρχία. Δήμος Βοΐων Λακωνίας, Βοιαί πόλις Κρήτης
Βοιοί=έθνος Κελτογαλατών
Βοινώα=η Οινόη
Βοϊνάκι=Ερυθραίας Χερσονήσου παρά τας Ερυθράς(Λυθρί)\
Βοϊνίκο=Εν Θεσπρωτία μετονομασθέν Προδρόμι
Βοιός και Βοιώνη= Αιολίδος.
Βοιωτία, Εύβοια=Ελέγοντο Αονία, τόπος υδάτων.
Βοιωτός=Ο Γιος του Ποσειδώνα και της Άρνης εγγονής του Κρόνου. Αλλά Άρνη ελέγοντο και οι Παξοί.
Βοιωτία=και όλαι αι τοπωνυμίαι που αρχίζουν από Βου, έχουν την ρίζαν των βοών-άντρων.
Βοιωτοί = Οι και Θαλάμοι.
Βολάω=Μπορώ, είναι εύκολο. “Δε βολάω να περάσω” Πωγώνι (Σπ.Στούπης)
Βολλά (Ήπειρ.) =η φορά, η περίστασις. Μια βολλά εγώ στο είπα.(ειδική προφορά το διπλό λάμδα
Βολά (κερκ.)=φορά, “ήταν μια βολά, εούτη τη βολά”.
Βόλβη=Λίμνη της Μακεδονίας πλησίον του Στριμονικού κόλπου ήτις και Πρασιάς εκαλείτο
Βόλγας=Ποταμός Ρωσίας από τους μεγαλήτερους της ευρώπης Β-όλγα και-Όλγασσος όρος Παφλαγονίας
Βολιούμαι Ηπειρ.=Βουλιούμαι, θέλω, επιθυμώ.
Βολισσός= Λεγόταν και η Χίος
Βόλουρος=πόλις των εν Ιλλυρία Τράλλεων “μοίρα γαρ των Ιλλυριών Βήγις και Βόλουρος” , έστι και πόλις Θεσπρωτίας
Βολωνία=Μπολόνια η αρχαία ετρουσκική πόλη Φελσίνα, η οποία καταλήφθηκε από τους Βοΐους(Κέλτες) το 350 π.Χ. όμως η Επαρχία Βοΐου (Κοζάνης) βρίσκεται στη ΒΔ Μακεδονία
Βομβακού=Ναύπακτος
Βομβύκη=Βομβύκη η, αυλήτρια, δούλη του Πολυβότου Θεοκρ.
Βομβυλία=κρήνη εν Βοιωτία και η Αθηνά (Ησύχιος)
Βόμβυξ= μεταξοσκώληκας
Βόνδος=Πόντος.
Βορίνα=Επώνυμο σήμερα, αλλά δεν είναι άσχετος με τη θαλασσία θεότητα Νύμφη Ινώ η και Λευκοθέα και Βύνη λεγομένη, η θυγάτηρ του Κάδμου και σύζυγος του Αθάμαντος πρώτην σύζυγον λαβόντος την Νεφέλην. Κατοικούσα εις την θάλασσαν Παξών-Κερκύρας.Ο Παυσανίας αναφέρει το “Ινούς καλούμενον φρέαρ ο ίδιος επίσης αναφέρει “Κάδμου πόδα” φρέαρ και αυτό.
Βόνιτσα =Ηπείρου
Βοός= Αυλή εν Ευβοία.
Βοού=κλαίει τις βοά, κραυγάζει (τσακώνικα)
Βοράς= Ο φέρων τη βροχή, (Β)μπουρίνι (Β)μπόρα.Πειρηναίος πώλος
Βόρας=Ορος της Μακεδονίας-Ηπείρου, άνεμος των ορέων. Σανσκριτ.γκίριχ, αλβαν.γκουρ, σλαβ.γκορα όλα έχουν την έννοια του όρους-του βουνού (Ι.Σταματάκου) Σίγουρα το όρος αυτό θα είχε παλαιότερη ονομασία, διότι η ελληνική είναι μητέρα γλώσσα και το Βόρα είναι νεότερη ρίζα όταν η γλώσσα εκλεπτύνθηκε. Παρατηρούμε ότι όλα τα παλαιά λεξικά όπως και του Ομήρου δεν αναφέρουν πρωτόγονες λέξεις που αρχίζουν από γκ, μπ, τσ, τζ. Οι Σκοπιανοί το λέγουν Καϊμακτσαλάν, αλλά οι Έλληνες Βόρας.Μ.Σ.
Βορίνα=Πηγή του Ιπποκράτους
Βορίνα=Επώνυμο σήμερα, αλλά δεν είναι άσχετος με τη θαλασσία θεότητα Νύμφη Ινώ η και Λευκοθέα και Βύνη λεγομένη, η θυγάτηρ του Κάδμου και σύζυγος του Αθάμαντος πρώτην σύζυγον λαβόντος την Νεφέλην. Κατοικούσα εις την θάλασσαν Παξών-Κερκύρας.Ο Παυσανίας αναφέρει το “Ινούς καλούμενον φρέαρ ο ίδιος επίσης αναφέρει “Κάδμου πόδα” φρέαρ και αυτό.
Βόρταχος-βρόταχος=Βάτραχος (Ησύχ.)
Βόρυζα=πόλις Ποντική, το εθνικόν Βορυζαίος
Βορυσθένης= Ο Ελλήσποντος έστι δε ποταμός.
Βόσπορος=Βους+πόρος. (Βλ. λ.) βους=χρυσός + πόρος=πέρασμα). Ου μόνον ο Σκυθικός αλλά και Θράκιος ούτως εκαλείτο. (Ησυχ.) Κιμμέριος ή Κιμμερικός Βόσπορος δια του οποίου συνέχεται η Μαιώτις λίμνη μετά του Ευξείνου πόντου τανύν το στενόν του Καφφά
Βόσπορος=Ούτω εκαλούντο υπό των αρχαίων διάφοροι πορθμοί της θαλάσσης. Πόλις πρωτεύουσα της Ταυρικής Χερσονήσου.(Νικ.Λορέντης)
Βοστρηνός=Ποταμός της Φοινίκης
Βοτάνη= Η υδρατότρεπτος.
Βοτονόσι, Βαντζικόν, Βέτζι, Βοδέντζικον, Βορμπόδι, Βοδίτζα,=Υγρότοποι.
Βότιναν-Βότνον=και κατ’ εναλλαγήν Πότινα και Πότνα σημαίνουν τόπους υδατώδεις.
Βότινα, Βότνα, Βυρός, Βουρός ή Μπουρός=Προομηρικά τοπωνύμια.
Βότρυς, βότρυες =σταφυλαί Ομηρος, πόλις Φοινίκης
Βοτσ-βοτσ=Λέξις που αποτείνεται σε ίππους και ημιόνους προκειμένου τα ζώα να εξαναγκασθούν να βαδίσουν γρηγορότερα.
Βοστσίζω, Β.Ηπειρ.=βοσκάω
Βότσου τσακων.=(tschou)Με προφορά βαριά κι ο οίνος καλε βότσου=καλός οίνος, κικρέ βότσου=πικρός οίνος. βοτ sch ου=η σταφυλή, αρχαία βότρυς,
Βου, Β.Ηπειρ.=ούς, αυτί, βοή
*Βουα=Δεν είναι άσχετος με τα άντρα των Παξών. Κατά τον Ησύχιον, αγέλη, αντικείμενον πλούτου και βους =πλούτος, βους= άργυρος, βους= ασπίς.
*Βουά=Αγέλη παίδων (Λάκωνες).
Βούαγρος και Βουάγωρ = Ο Αγελάρχης.
Βουβό =Άφωνο , χωρίς φωνή, αλλά και γεμάτο (βλέπε Βωβά)
Βου-γάFιος,-ε(γαίω) ο αλόγως μεγαυχών, αλαζών(Όμηρος)
Βούδεια=πόλις εν Μαγνησία [τη κατά Ευρώπην], από οικήσαντος Βουδείου. ούτω τιμάται Βούδεια η Αθηνά εν Θετταλία.Λυκόφρων, “η πολλά δη Βούδειαν αίθυιαν κόρην αρωγόν αυδάξασα τάρροθον γάμων”. Ομηρος Βούδειον έφη “ός ρ’ εν Βουδείω εύ ναιο μένω. έστι και Βούδεια πόλις Φρυγίας. Έστι και Βούδειοι έθνος Μηδικόν(Στ.Βυζάν
Βούδειον=πόλις εν Φθία (Ομηρος) Βούδειος ο υιός του φωτεινού Άργους.
Βούδεοι=ονομαζόταν ο λαός της Μήδειας της άλλης πλουτοφόρου χώρας.
Βουδία= η χρυσή Αθηνά.
Βουδίνοι=έθνος Σκυθικόν, παρά το σινεύειν επάνω αμαξών υπό βοών ελκομένων. αμαξόβιοι γαρ οι Σκύθαι. Παρμένων ο Βυζάντιος εν ιάμβων πρώτω (Στεφ. Βυζάντιος)
Βούδορος -Βούδωρος =Ποταμός της Ευ-βοίας των Παξών κατά την προϊστορία, η σημερινή Εύβοια είναι η ιστορική, Βούδορον ακρωτήριον εις την Σαλαμίνα, Βουδούρης επώνυμο.
Βουδονάσι= Χωρίον παρά το Μέσσοβον διαρρεόμενο υπό των υδάτων.
Βουζί=Το στήθος.
Βουζιά=ο θάμνος που μοιάζει της αφροξυλιάς και ο καρπός του Βουζι-άνθια.Άξιον σημειώσεως είναι ότι γενικά η λέξις σύνθετος άνθια =άνθη και η χρήσις αλβ. λουλούδι ήταν άγνωστη ακόμη.
Βούη και Βούαι = Ελέγετο η Αγέλη στη Σπάρτη. Στην Κρήτη ελέγετο αγέλη νέων, αργότερα χρησιμοποιήθηκε επί ζώων και ιδία των βοών.
Βουθόη=πόλις Ιλλυρίδος, ως Φίλων, δια το Κάδμον επί ζεύγους βοών οχούμενον ταχέως ανύσαι την ες Ιλλυριούς οδόν
Βου-θρωτόν –Βουθρωτίς-ός= Πόλις παραθαλάσσιος της Ηπείρου-Θεσπρωτίας με λιμένα, από της οποίας εγίνετο συνήθως ο εις Ιταλίαν διάπλους, τανυν Βούτριντον, Στραβ. Στεφ. Βυζάντιος όθεν Βοθρώτιος ο κάτοικος. Πλησίον βρίσκεται η αρχαία Απολλωνεία (Αγ. Σαράντα) με πολλές αρχαιότητες, θέατρο, ιερό πλησίον του Βουθρωτού από τη μια πλευρά βρίσκεται η Φοινίκη με μεγάλο πληθυσμό κι από την άλλη η αρχαία Απολλωνεία (Αγ. Σαράντα). η λ.*βους αρχικά =χρυσός,ασπίς-βους υπάρχουν και νομίσματα (βλέπε *Βουά). Μπορεί να αποδοθεί κι ώς κέντρο χρυσού. Εις το Βουθρωτόν της Ηπειρωτικής γης απαντάται η είδησις παρά του Σολύνου ότι η Μήδεια αποθανούσα ετάφη υπό του Ιάσωνος εις Βουθρωτόν εις την ηπειρωτικήν Θεσπρωτίαν. Ο Στεφ. Βυζάντιος αναφέρει και νήσον περί Κέρκυραν και πόλιν. (το ότι αναφέρεται ως νήσος και ως παραθαλάσσιος πόλις καταλαβαίνουμε ότι κάποια γήϊνη αναταραχή συνέβηκε. Πάντως υπάρχει ακόμα απέναντι από το Βουθρωτό ένα μικρό ξερονήσι, που ενώ ήταν στην Ελληνική επικράτεια, η ελληνική μετέπειτα κυβέρνηση το δώρισε στη σημερινή Αλβανία…)
Βουθρωτός=νήσος περί Κέρκυραν. Έστι και πόλις. εκλήθη δ’ οι μεν φασιν από του οικιστού, οι δε μυθεύονται ότι “Ελένω εκ Τροίης πλώοντι επ’ εσπέρην, θύσαντι αποβατήρια εν Ηπείρω[το θύμα] η βους αποδράσα εκ του βουπλήγος ώχετο φεύγουσα δια του μεταξύ πόντου ες τον κόλπον και ες την χέρσον εμβάσα (και γαρ τρώμα εν τη δειρή είχεν) αυτού ήριπε και έθανε και κλεηδόνι ο Ελενος χρέεται, ίνα έθηκε Βουτρωτόν ούνομα” ως φησί Τεύκρος ο Κυζικηνός. Το εθνικόν Βουθρώτιος. Λέπιδος δε φησι δια του τ Βουτρώτιος (Στεφ. Βυζάντ.) Παρατήρησις Αθηναγόρα:αναλύοντας τη λέξη:βου-θρωτο, τρωτο, το Τη-Ρώου λεγόταν και Τροία στην Αιγυπτιακή γλώσσα σημαίνει την πέτρα, το λατομείο, τιορ =ορυκτό (Νικ.Φιλιππίδου, βιβλιοφύλακος Πατριαρχ. Αλεξανδρείας) Βους+Ταύρος –αυρος έχουν άμεση σχέση με τον χρυσό. Αλεφ λέγεται ο βους αλλά και ο Αλφειός αναφέρεται στον χρυσό.(Τιμαλφή κ.α). Βουθρωτό ήταν κέντρο χρυσού. Βους υπήρχε και νόμισμα
Βούκα, προφέρεται μπούκα= το ψωμί παλ. Αλβαν.
Βου-κέφαλα=Άκρα τις εξέχουσα εις την θάλασσα της Αργολίδος εν Πελοποννήσω
Βου-κέφαλα=Πόλις της Ινδίας επί του Υδάσπου ποταμού, την οποίαν έκτισεν Αλέξανδρος ο Μέγας προς ανάμνησιν του περιφήμου ίππου του Βουκεφάλου, όστις απέθανεν ενταύθα υπό γήρατος.
Βούκινον=αρζαία ελλην. βυκάνη η κόγχη μεγάλου οστράκου της οποίας διετρυπήθη το αιχμηρόν άκρον, χρησιμοποιούμενη αντί σάλπιγγος. Στο Βυζάντιο χρησιμοποιήθηκε ως χαλκίνη σάλπιγγα. Βούκινο, έγινε βούκινο ακούστηκε πολύ σ’ όλο τον κόσμο…
Βουκολι(α)σμός=Μελοποιίας τινός είδος και ορχήσεως.(Ησύχιος)
Βου-κόλος= ω, ον, οι,ο (κέλομαι)= ο βοσκός βοών (Όμηρος)Υιός του κατ’ εξοχήν χρυσοθήρα Ηρακλέους. Υιός του κατ’ εξοχήν χρυσοθήρα Ηρακλέους.Βουκολύων ο του Λυκάονος.
Βου-κολίων-ονος=Κώμη της Αρκαδίας κειμένη μεσημβρινώς της Μαντινείας.
Βου-κολικός, η, ον=Εν των στομίων του Νείλου ποταμού εν Αιγύπτω, μεταξύ του Σεβεννυτικού και Μενδησίου και Βου-κολικόν όρος της Αφρικής (βλέπε Αφρ.)επί του Λιβικού Νομού, κείμενον δυτικώς των Λιβυκών ορέων.
Βούλα=Τοπωνύμιον παραθαλάσσιον Αττικής. Βούλλα =Σφραγίς.Τα παλαιά χρόνια, πολλοί ήταν εκείνοι που είχαν προσωπική σφραγίδα με το όνομα τους και τη χρησιμοποιούσαν αντί υπογραφής. Ήταν μπρούτζινη, ή μολυβένια ανάλογα με την κοινωνική θέση του κατόχου και την έδεναν με σκοινί ή αλυσίδα από το λαιμό σε κάποιο σημείο της ενδυμασίας ώστε να είναι εύκολη η χρήση.
Βουλγάρα ή Βουργάρα= “βουλγαρικόν κόμμα”, ονομασία του υπό τον Δημ. Βούλγαρην πολιτικού εν Ελλάδι κόμματος (1850-75) Πρωΐας
Βουλιαγμένη=Παραθαλάσσιο και λίμνη Αττικής με ζεστά νερά παρά τω ακρωτ. Καβούρι.
Βούλις=Πόλις μικρά και ορεινή επί του Κορινθιακού κόλπου
Βούλιστα=Κατά μήκος του ποταμού Λούρου
Βουλλίς-Βυλλίς=Πόλις της Μακεδονικής Ιλλυρίας μητρόπολις των Βυλλιόνων, Βαλλιδεύς ο κάτοικος.
Βουλτιά, βούλιτος=Η κόπρος των βοοειδών.
Βουναγάρ=Ο αρχηγός της Βούας, Βούα=Αγέλη παιδιών, αλλά και το άντρον.
Βούνειμα=πόλις Ηπείρου, ουδετέρως, κτίσμα Οδυσσέως, ην έκτισε πλησίον Τραμπύας, λαβών χρησμόν ελθείν προς άνδρας “οι ουκ ίσασι θάλασσαν” , βουν ουν θύσας έκτισε. (Στ.Βυζάντιος)
Βούνις=γη Αισχύλος.
Βούνιον=πόας (βοτάνη) είδος.
Βούνομαι=Ελώδεις τόποι. Βάλτος
Βουνός= ύψωμα γήινο.αρχ. Βούνος Κερκ.-Ήπειρος. γη υπερυψωμένη. Τοπωνύμια συνηθέστατα εις Κέρκυρα –Παξούς-Ήπειρος:Βουνό, Βούνειμα, Βουνειώτες, Βούνοι, Αντιβουνιώτες, Βουνιατάδες, Βουτονόσι, Βουτονός, Βούντενη, Βατονιές, βατσινιές, βουτσινάς κλπ.
Βούννος=πόλις Ιλλυρίας, το εθνικόν Βούννιος, ως Αρτεμίδωρος εν πρώτη γεωγραφουμένων. Στ. Βυζάντιος
Βουδίνοι=Οι κάτοικοι της χρυσοφόρου Σκυθίας, οι Σαυρομάτες, η χώρα των οποίων λεγόταν Γελωνίς δηλαδή χρυσή.
Βουλκάνον=όρος, όνομα νεότερον της παλαιάς Ιθώμης (Πρωΐας)
Βούπορθμος=Όρος της Αργολίδος εν Πελοποννήσω, μεταξύ Τροιζήνος και Ερμιόνης.
Βουπρασία= τόπος της Ιλιάδος, ή κώμη εν Ιλίω (Ησύχιος)
Βουπράσιον=Πόλις αρχαία και χώρα της Ίλιδος εν Πελοποννήσω.
*Βουρ-Βυρ=Το φρέαρ, η πηγή. Βάρη, Βυρός, Βαρυλάδες, Βαρυπατάδες συναντώνται εις Κερκ-Ήπειρ. .(Αθηναγόρας)
Βούρα=Πόλις της Αχαΐας επί του Κορινθιακού κόλπου ήτις ως λέγεται κατεποντίσθη υπό της θαλάσσης.
Βουράϊς=Ο Ερασίνος ποταμός των Καλβρύτων.
Βουρβαλιά –βούρβαλα=Είδος αγρίας κορομηλιάς. Ο καρπός της ωριμάζει κατά τα τέλη Οκτωβρίου, τα βούρβαλα. Τυχόν δε πληθώρα τους θεωρείται ως σημείο βαρυχειμωνιάς (Σ.Στούπης)
Βουρβώνοι=γαλλική δυναστεία
Βούργαρος-Βουργάρα=Βούλγαρος-α (Πρωΐας)
Βουργάρα=το πτηνόν μέροψ
Βουργουνδία=χώρα της Γαλλίας
Βουρδίγαλα=Βουρδιγάλιος(Πρωΐας)
Βούρη=Σύζυγος του Πηνειού ποταμού.
Βουρβουρού=τοπνμ. Χαλκιδικής
Βουρδίγαλα=εμπορικό λιμάνι των Βιτουρύγων στις εκβολές του Γαρούνα βλ.λ. (Στραβν.) το σημερινό Μπορντώ .
Βούρι=Η άμπελος κατά τον Ησύχιον η μήτηρ του οίνου και βρύτεα τα στέμφυλα.
Βουρλίζομαι=Σκοτίζομαι.βουρλισμένος=σκοτισμένος.” Με βούρλησες=Μ’ εσκότησες, με ζάλησες, σταμάτα να μιλάς” “Βουρλίστηκε τ’άχαρο” (κερκ.)
Βούρινα=κρήνη τις επί της νήσου Κω (Στεφ.Λορέντης)
Βουρίνη-Πειρήνη=Πηγή. Πειρήνη και άλλη πηγή στην Κόρινθο.
Βουρίνι=Μπουρίνι, μπόρα.
Βούρινος=Μακεδονία, με πολλά μέταλλα
Βούρκωμα= τα λασπωμένα νερά. “γίνηκε βούρκωμα”=καταλασπώθηκε. Πωγώνι (Σ.Σ.)
Βούρμπιανη=Μαστοροχώρια Ηπείρου
Βουροκυπία είδος αμπέλου.
Βουροκυπάρισσος= Η άμπελος.
Βουρὸς =Τόπον ὑδατώδη.
Βούρυτος=ποταμός μέγα ρεύμα έχων (Ησύχιος)
*Βους= Χρυσός.
*Βους = Η ασπίς. Κυρίως ο βους.
*Βους και Ταύρος= Λέξεις που έχουν άμεσην σχέσιν προς τον χρυσόν.
*Βοῦς= Πᾶσαι ἐν γένει αἱ τοπωνυμίαι αἱ ἔχουσαι τὴν ρίζα Βου, σχετίζονται μὲ τὰ ἄντρα, τὰ σπήλαια, τοὺς βράχους, τὰ βάθη καὶ τὰ κοιλώματα ἐκ τῶν Νήσων Παξών τῶν βοῶν-ἄντρων ἔχουσιν τὴν ἀρχήν των. Βους παρὰ τὴν Χρυσούπολιν τοῦ Βοσπόρου ἡ καὶ Δάμαλις. Βοὸς αὐλὴ ἐν Εὐβοίᾳ. Βοιαὶ ἤ Βοιὰ ἐν Λακωνίᾳ κειμένη πλησίον τῆς νησίδος Ἐλαφονῆσι, ἥτις καὶ «ὄνου γνάθος» ἐλέγετο· Βοιαὶ ἤ Βάτικα τῆς Πελοποννήσου. Βοΐον ἤ Βόϊον τῆς ΒΔ Μακεδονίας. Βόϊδι νησὶς ἐν τῷ Αἰγαίῳ, Βοϊδοκοιλιὰ ἐν τῷ Ἰονίῳ, Βοϊδομάτης ποταμός εν Ηπείρω, Βοϊνάκι τῆς Ἐρυθραίας Χερσονήσου παρὰ τὰς Ἐρυθρὰς (Λυθρὶ). Βοϊνίκο ἐν Θεσπρωτίᾳ μετονομασθὲν Προδρόμι. Βοίβη Θεσσαλίας καὶ Βοιβηῒς λίμνη. Βοιὸς καὶ Βοιώνη τῆς Αἰολίδος. Βοιωτοὶ ἡ καὶ Θαλάμοι. Βοιωτία, Βουθρωτόν εις την Απολλωνία Ιλλυρίας (Αγ.Σαράντα) κ.ά πολλά.
Βούδεοι =ονομαζόταν ο λαός της Μήδειας της άλλης πλουτοφόρου χώρας.
Βους=Είχε την αρχή της στα άντρα είναι ταυτοσήμαντη του χρυσού, υπήρχε και νόμισμα που λεγόταν “βους”.Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Θησέας έκοψε νόμισμα προς τιμήν του Μαραθώνιου ταύρου, “βουν εγχαράξας” ή του στρατηγού Μίνωος, ή για να παρακινήσει τους πολίτας ν’ ασχοληθούν με την γεωργία. Και λένε ότι από κείνον δόθηκαν οι ονομασίες “εκατόμβοιον (εκατό βόδια) και δεκάμβοιον (δέκα βόδια).Βους επί γλώσση μέγας βέβηκεν=η βοεία μάστιξ(η βοεία, το βούνευρον) με αναγκάζει να σιωπώ Ησυχ. Βόειος-βοεος Ιων. Βωδινός.Βόεια ρήματα=παχειά λόγια. Αείδουσ’ Έλλησι βοάς, ας αν Απόλλων κελαδήση Ευ.Ίων 92 η ιέρεια ψάλουσα (εν εξαμέτροις) τας βοάς(δηλ. τους χρησμούς)ας αν υπαγορεύση (εμπνεύση αυτή) ο Απόλλων.
Βούσβατον= Την Άρτεμην
Βούσιρις=Μία των επισήμων πόλεων του Δέλτα της Αιγύπτου, πρωτεύουσα ομωνύμου νομού έχουσα έναν μέγαν ναόν της Ίσιδος.Βουσιρίτης ο κάτοικος και νομός Βουσιρίτης.
Βουστροφηδόν=Τρόπος γραφής των αρχαίων Ελλήνων, διαβάζοντας ή γράφοντας από τα δεξιά προς τα αριστερά και από τα αριστερά προς τα δεξιά, όπως τα βόδια κατά την άροση (βους+στρέφω).
Βούται =προϊστορική πόλι με νεολιθικό πολιτισμό στη γεοτονική λίμνη η οποία αναφέρεται ως ρωμαϊκή, η σημερ.Αννεσύ (Λιακόπουλος)
Βουτσί=Βαρέλι με κρασί (κερκ.)
Βούτης=ορύγανος υπό Κυδωνιατών(Ησύχιος) Αργοναύτης
Βούτης είς των χρυσοθήρων Αργοναυτών, όστις κατά την μυθολογίαν εγέννησεν εκ της χρυσής Αφροδίτης τον Έρυκα-Ερυθραίον.
Βουτώ=Πόλις της κάτω Αιγύπτου επί του Σεβεννυτικού στομίου του Νείλου (Νείλος τοπν. των Παξών προϊστορικά) πλησίον της Βουτικής λίμνης, μ’ ένα μεγαλοπρεπή ναό και μαντείον της θεάς Βουτούς ή Λητούς.
Βουφάγος=Ποταμός της Αρκαδίας.
Βουφράς=Νήσος ή λιμήν επί των δυτικών παραλίων της Μεσσηνίας, μεσημβρινώς της Πύλου, άκρα τις εξέχουσα υπέρ την θάλασσαν.
Βουχανδέα=τον μέγαν λέβητα (Ησυχ.) Μπουκανβίλια άνθος (βλέπε λ. Άνθιος)
Βούχετα=Πόλις μικρά της χώρας Κασσωπέων εν τη Ηπείρω.
ΒοFώτης=Ο Αστερισμός Αρκτούρος(Ομηρος)
Βρ-βρα-βρι=περιέχει τις έννοιες ύδωρ-βάρους-χρυσού κ.α.
Βραβάντη=ελληνική κοινότητα σήμερα στην Ολλανδία (ΟΔΕΓ)
Βραγκανιώτικα Κερκ.Βραγκιανά Ηπείρου=Εκ του Βαγενέται εξ Ηπείρου (Σπ.Στούπης)
Βραχανιώτικα –Μπραχανώτικα χωρίον Κερκύρας, Μπραχάμι Αττικής
Βραδοβάροι, Βουρσίνα, Βοτίβιστα=Υγρότοποι
Βραζιλία= Χώρα Αμερικής. Βράζω . ΒΡ=είχε την έννοια του νερού και του χρυσού
Βράϊλα=πόλις Ρουμανίας
Βράκανα- Βρακανίδα=Το αρχαίον βράκανον, αγριολάχανο φαγώσιμο. Πωγώνι-Ηπ. (Σ.Στούπης)
Βράκος=Κάλαμος. Ιμάτιον πολυτελές (βράκα, βρακί, φράκο)
Βρασία=Πανάρχαιο λιμάνι της Κορίνθου από κει ξεκινούσαν για μακρινά ταξίδια.
Βρασιαί=Σώζονται Κυκλώπεια τείχη στην παραλία του Αγίου Ανδρέου-Λεωνιδείου Τσακώνων Αργολικού κόλπου.
Βράσκη=κράμβη. Ιταλιώται(Ησύχιος)
Βράσμα= Ο αφρός.
Βρατάχους=Βατράχους.
Βρατσί, Β.Ηπειρ.=βρακί
Βραύλον=Κοίλον.
Βραυνία=κοιλώματα της γης
Βραυρών=Κώμη αρχαία της Αττικής πλησίον του Μαραθώνος, έχουσα ένα ναόν της Βραυρωνίας Αρτέμιδος. Εκεί έστελναν τα κορίτσια λίγο πριν φτάσουν στην ηλικία της ήβης. Εγίνετο τελετή τα “Αρκτεία” με μυστηριακό χαρακτήρα.
Βραυρωνία=Σουμ. Λέγεται Βα-βάρα, Βαρα-βαρα-ωνία Άρτεμις, Σελήνη, το κύριο όνομα Βαρ-βάρα, ήτοι η λάμπουσα ως Σελήνη, η Λαμπρινή από το θέμα ΒΑΡ και ΒΑΒΑΡ λάμπω από όπου και το βράδυ από ΒΑΡΑ ηλίου, ΔΟΥ δύσις. Το κυρ. Όνομα Βαρ-βαρα Σουμερικά λέγεται η νέα Σελήνη και ΟΥΔ-ΣΑΡ ή ΟΥ-ΣΑΡ, ήτοι ΟΥΔ ή ΟΥ φως, ΣΑΡ ή ΣΑ λαμπρώς προ άλλον η Σαρωνία Άρτεμις Σελήνη. (Αθηναγόρας) Η λέξη βάρβαρος βάρβαρα (Ησύχιος) κλπ. πήρε άλλη έννοια αργότερα.
Βραυρωνίοις=την Ιλιάδα ήδον(τραγουδούσαν) ραψωδί εν Βραυρώνι της Αττικής.
Βραχλερή=χωρίον Β. Κερκύρας
Βράχος= Πλαξ, Βράχοι ἤ βραχώδη καὶ σπηλαιώδη ἀκρωτήρια.
Βραχίων-βραχιόλιον και Βριμή η Εκάτη= Η Μήτηρ θεά γη η τον χρυσό γεννώσα.
Βράχω= βράχε, έβραχε αορ. Κροτώ, εκβάλλω ξηρόν ή=χον (Όμηρος)
Βρενθεάτης=Ποταμός Αρκαδίας
Βρένθη=πόλις Αρκαδίας
Βρε-μπρε- ωρέ-μωρέ=Με τις εκφράσεις αυτές ο Έλληνας προσφωνεί φίλο ή εχθρό, που τον αποδίδει ανάλογα με τον τόνο της προσωδιακής του φωνής που δημιουργεί το συναίσθημά του.
Βρεντέσιον-Βρεντήσιον-Πρίντεζι= Προϊστορική πόλις της Κάτω Ιταλίας ιδρυθείσα από το γιο του Ηρακλή Βρέντο, βλ.Βρένθη κτισθείσα ως λέγεται υπό μιας αρχαίας αποικίας Κρητών Ιαπύγων (αλλά Ιαπυγία είναι επαρχία της εν Ιταλία Μεγάλης Ελλάδος, αποτελούσα εν μέρος της νυν Καλαβρίας Τέρα ντ’ Οτράντο)
Βροντέα, Β.Ηπειρ.=η βροντή
Βρετό=το ευρημένο Βρετανία, Βρεττανία η μεγίστη των Βρεττανικών νήσων
ον τόνο της προσωδιακής του φωνής που δημιουργεί το συναίσθημά του.
Βρετάνη=περιοχή Δ.Γαλλίας στην Αρμορική με πολυάριθμα μεγαλιθικά μνημεία, όπως είναι τα κυκλώπεια ντόλμεν του Καρνάκ, οι τύμβοι, τα μενίρ και τα κρόμλεχ, μεμονομένα ή σε σειρές. Η ορθή γραφή του ονόματος είναι προφανώς Βρεττάνη με δύο τ διότι η ονομασία οφείλεται στους Βρετανούς, τους αρχαίους κατοίκους της Ν. Βρεττανίας, οι οποίοι, μετά τη νίκη των Σαξόνων στη χώρα τους, εγκαταστάθηκαν στην Αρμορική της Γαλλίας (ε΄αι. μ.Χ.). Το αρχαιότερο όνομα της μεγάλης αυτής περιοχής είναι Αρμορική, αλλά και οι Βρεττανοί επίσης είναι προϊστορικός λαός κελτικής και ελληνικής Πελασγικής προέλευσης (Βρέττος, γιός του Ηρακλή και Βρεττανός, επώνυμος των Βρεττανών. Η κόρη του Βρεττανού Κελτώ ή Κελτίνη, ήταν ερωμένη του Ηρακλή και μητέρα του Κέλτου (Λιακόπουλος)
Βρεττανία= νήσος η περί τον Ωκεανό (Ησύχιος) μεγάλη νήσος του Ατλαντικού
Βρεττία=νήσος εν τω Αδρία ποταμόν έχουσα Βρέττιον, ταύτην Ελαφούσσαν Έλληνες, οι δε Βρεττανίδα καλούσι. (Στεφ. Βυζάντιος) και επαρχία Ιταλίας. Μετονομάσθηκε σε Καλαυρία ή Καλαβρία, το όνομα είναι αρχαιότατο και προκατακλυσμιαίο. Ο Κάλαυρος ήταν γιος του Διός και αδελφός του Γεραίστου και του Ταινάρου από το οποίο ονομάστηκε το ακρωτήριο Ταίναρο, Καλαυρία Ιβηρίας και Καλαυρία, το αρχαιότατο όνομα του Πόρου Τροιζήνος (Δ.Λιακόπουλος) Καλάβρυτα πολις Πελοππονήσου
Βρεττία=μέλαινα(πίσσα). ή βάρβαρος από του Βρεττ(α)ίων έθνους(Ησύχιος)
Βρησσαίος=ο Διόνυσος
Βρησσαίος=ο Διόνυσος
Βρίγες-Βρύγες=Φρύγες(βλ.λέξη) εκαλούντο επί των χρόνων του Ομήρου
Βρίγος=πόλεις Μακεδονίας, Θράκης, Αλβανίας, Γιουγκοσλαβίας, Μικράς Ασίας κ.ά.
Βρίζα= Η σίκαλις, δημητριακό φυτό.Βριζαμιά, το σπαρμένο χωράφι, τα μαζεμένα στάχυα της βρίζας.
Βριζοί=εν ύπνω μάντις (Ησύχιος)
Βριλησσός= η πανάρχαιη ονομασία του Πεντελικού όρους
Βρινδύσιον-Βρεντέσιον=πόλις και λιμήν Πρίντεζι Ιταλίας
Βρινδείν=θυμούσθαι, ερεθίζειν
Βρισεύς=Βρισήος ιερεύς εν Λυρνησσώ πόλις αρχαία της Μυσίας κειμένη μεσημβρινώς του Αδραμυτίου εν τω κράτει της Θήβης. Βρισηϊς η κόρη του.
Βριτόμαρτις= Από το βλίτον και τρίτον προήλθε το όνομα (Γλυκεία κόρη),η ερωμένη υπό του Μίνωος βασιλέως της Κρήτης και σύντροφος της θεάς Αρτέμιδος η και άλλως Δίκτυννα καλουμένη.
Βρίτον και η Βρύλλη=Θυγάτηρ του Μίνωος.
Βρο=Η λέξις αυτή δηλοί το ύδωρ, βροχή, βροντή, Βρύσις
Βρόδον = Το ρόδον
Βρομερόν=χωρίον πλησίον Καλεσιώτικου ποταμού Β.Ηπείρου
Βρόμιος=Ο Διονύσιος, ο Βάκχος ο θεός του οίνου. Βρόμιος αυτός που προκαλεί δυνατό θόρυβο.
Βρόμος=δυνατός ήχος, βρέμω =παράγω δυνατό ήχο, βρόμος αυλών=δυνατός ήχος αυλών Βρομίαν φόρμιγγα ηχηρή φόρμιγγα
Βρόντης=Υιός του Ουρανού και της γης, είς των Κυκλόπων.
Βροντισμένη=χωρίον Πωγωνίου Β. Ηπείρου
Βροντού=ορεινή Σερρών με πολλά μέταλλα
Βροσίνα=Τοπωνύμιον Θεσπρωτίας.
Βρότος= Λέγεται το αίμα το εκ της πληγής ρεύσαν.
Βρότατος =Ο υδατοτραφής βάτραχος.
Βρόχω=Πίνω
Βρυάνιον=πόλις Θεσπρωτίας
Βρυγοί=Λαός της Ιλλυρίας
Βρυγίας-Βρύγιον=πόλις Μακεδονίας
Βρυν=φωνάζω για να πιω νερό.
Βρυξ=το έθνος και Βρύγαι, εισί δε Μακεδονικόν έθνος, προσεχές Ιλλιριοίς Στ.Βυζ.αλλά Βρίγες έθνος Θρακικόν (Ηρόδοτος) οι δε Φρύγες, ως Μακεδόνες λέγουσι, καλέονται Βρίγες και Βριγία η Τρωϊκή τουτέστιν η Φρυγία, από Βρίγου του κατοικήσαντος εν Μακεδονία. (Στεφ. Βυζάν.)
Βρυσειαί=αρχαία πόλις της Λακωνίας κειμένη ανατολικώς των Αμυκλών Ομ.Ιλ
Βρύσις=Κρήνη.Φυσική πηγή ύδατος.
Βρύτεα= Τα στέμφυλα.
Βρύχια=Βαθειά νερά
Βρύχων=ποταμόν περί Παλλήνην(Ησύχιος)
Βρυώνη=τοπ. Κερκύρας
Βύβλος=πόλις Φοινίκης αρχαιοτάτη πασών, Κρόνου κτίσμα από Βίβλης της Μιλήτου θυγατρός.(Στεφ. Βυζάντιος) Βύβλος η=προϊστορική και σημαντική πόλη της Φοινίκης, ιδρυθείσα από την κόρη του Κρητός Μιλήτου, Βυβλίδα. Η λέξ. βύβλος είναι η αρχαία ονομασία του φυτού Κύπειρος ο πάπυρος, ο οποίος φύεται σχεδόν αποκλειστικά στο Νείλο και τα αρχαία βιβλία κατασκευάζονταν από πάπυρο, δηλαδή βύβλο, εξ ού και η λέξη βιβλίο. Η Βύβλος υπήρξε η αρχαιοτέρα πόλις της Φοινίκης (Λιακόπουλος)
Βύδωρ= το ύδωρ.
Βύζαντες=Λίβυες περί Καρχηδόνα της Λιβύης, έθνος αφ’ ού η πόλις Βυζάντιον και Βυζάντιοι οι εν Λιβύη. (Στεφ. Βυζάντιος)
Βυζαντία=Είδος ορμιάς (σκοινί λεπτό).
Βυζαντινή αυτοκρατορία=Διηρείτο εις δύο μεγάλα τμήματα (τα οποία ελέγοντο πραιφεκτούραι, επαρχότητες), την επαρχότητα της Ανατολής και την της Ευρώπης, του Ιλλυρικού. Ο έπαρχος του Ιλλυρικού ήδρευεν εις την Θεσσαλονίκην και είχεν υπό τας διαταγάς αυτού δύο διοικήσεις, την διοίκησιν της Δακίας και την της Μακεδονίας.
Εις την διοίκησιν της Μακεδονίας υπήγετο η Νέα Ήπειρος (Epirus Nova), ήτο δ’ αύτη η βόρειος χώρα, η ελληνική `Ιλλυρίς, είτε Ιλλυρία των Ρωμαών (Illyris Graeka) και η παλαιά Ήπειρος (Epirus Vetus) η μεσημβρινή και εξετείνετο από τον Δρίλωνα ποταμόν έως τα Κεραύνια όρη. Αι σπουδαιόταται πόλεις ήσαν το Δυρράχιον προς Β. και η Νικόπολις, παρά την σημερινήν Πρέβεζαν εις τον Αμβρακικόν κόλπον.
Εις άλλην πηγήν σπουδαιοτάτην, ολίγον μεταγενεστέραν, τον “Συνέκδημον”, του Ιεροκλέους, ο οποίος συνετάχθη κατά τους χρόνους του Ιουστινιανού (τας αρχάς ΣΤ΄αιώνος μ.Χ. απαριθμούνται “αι πάσαι” επαρχίαι και πόλεις αι υπό τον βασιλέα των Ρωμαίων, τον εν Κωνσταντινουπόλει”. Ο “Συνέκδημος” αρχίζει από την Θράκην , ως πρώτην επαρχίαν και εξακολουθεί. “Δωδεκάτη λέγει, επαρχία Παλαιάς Ηπείρου, υπό Ηγεμόνα, πόλεις δώδεκα, μητρόπολις Νικόπολις, Δωδώνη, Εύβοια, Άκτιον, Αδριανούπολις, Άππων, Φοινίκη, Αγχιασμός, Βουθρωτίς, Φωτική, Κέρκυρα νήσος, Ιθάκη νήσος.- Δεκάτη τρίτη επαρχία Νέας Ηπείρου, υπό κονσουλάριον, πόλεις εννέα, Δυρράχιον ή ποτε Επίδαμνος, Σκάμπα, Απολλωνία, Βούλις, Αμαντία, Πουλχεριούπολις, Αυλών, Λυχνίδος μητρόπολις, Λιστρών και Σκεπών.” Ο “Συνέκδημος” είναι σημαντικοτάτη πηγή δια την γεωγραφίαν των ελληνικών χωρών εις χρόνους, κατά τους οποίους αι ιστορικαί ειδήσεις είναι πενιχρόταται.
Βυζάντιον=το εν τη Θράκη βασίλειον, πόλις διασημοτάτη, προς τη Προποντίδι, προς τω μέρει της Ευρώπης χρησμός δ’ εδόθη ερωτησάντων εις Δελφούς Μεγαρέων τοιούτος. ”όλβιοι κείνην πόλιν ανέρες οικήσουσιν, ακτής Θρηικίης στενυγρόν παρ΄άκρον στόμα πόντου, ενθ’ ιχθύς έλαφός τε νομόν βόσκουσι τον αυτόν στέλλειν δ’ ως ώκιστα και εις φρένα πάντα λαβόντα.” Και ούτως εκτίσθη από Βύζαντος του Κεροέσσης της Ιούς θυγατρός και Ποσειδώνος, ή ότι του στόλου Βύζης ήν ηγεμών. Και ότι οι εχίνοι αισθητικώτατοι των ανέμων εκείσε, μετωνομάσθη δε και Κωνσταντινούπολις και νέα Ρώμη. Έστι και Βυζάντιον έτερον εν τη Ινδική (Στεφ.Βυζάντιος)
Βύζηρες=έθνος εν τω Πόντω, όμορον με τους Κόλχους, έστι και Βυζηρικός λιμήν (Στ.Βυζάντιος)
Βυθός=Της θαλάσσης, του πηγαδιού κλπ.
Βύλλις=πόλις Ιλλυρίδος παραθαλασσία, των μετά Νεοπτολέμου Μυρμιδόνων (βλέπε λέξη) κτίσμα
Βύνη=Μπύρα, ποτό που παρασκεύαζαν από την κριθή.
Βύνη=Θάλασσα, πεύκη.(Ησύχιος)
Βύνη=Η λεγομένη και Λευκοθέα και Νύμφη Ινώ, θυγάτηρ του Κάδμου και σύζυγος του Αθάμαντος. Πρώτη σύζυγος η Νεφέλη κατοικούσε στη θάλασσα Παξών-Κερκύρας.
*Βυρ-βουρ=Στην αρχέγονη ελληνική το φρέαρ, η πηγή.
Βύραγκας=Μεγάλο βαθούλωμα ποταμού, όπου το νερό πέφτοντας από ψηλά σχηματίζει κύκλους.
Βυρός=Χωρίον Κερκύρας έχει την έννοια του ύδατος
Βύσσιανα=Ι.Μονή Άβελ του έτους 1879, σε κυκλοτερή σφαγίδα φέρουν τα γράμματα:Κοίμησις Θεοτόκου Μοναστήρι Βύσσιανα εις την Βήσσανη Πωγωνίου. Βύσσινος=Συνδών φτιαγμένη από βύσσο χρησιμοποιούνταν για την περιτύλιξη των ταριχευμένων νεκρών.
Βύσσος=Λεπτό λινάρι και λινό ύφασμα που φτιάχνεται από αυτό.
Βυσσός=Βυθός.
Βυτίνη=λάγυνος (λαγούμι) ή αμίς. Ταραντίνοι (Ησύχιος) Βυτίνα πόλις Ηπείρου
Βυτίον=Το βαρελάκι.
Βύω=Γεμίζω
Βωβά=Μεστά. Έχει ένα σπίτι βουβό-γεμάτο δεν του λείπει τίποτα.
Βωβώ=ούτως η Μάκρις(Φαιακία) ωνομάζετο (Ησύχιος)
Βωδώνη=πόλις Περραιβική (επαρχία Θεσσαλίας)
Βώκαρος=ποταμός εν Σαλαμίνι εκ του Ακάμαντος όρους φερόμενος
Βώλα=πόλη του Λατίου επί της χώρας των Αικούων της Ιταλίας (βλέπε λ.Ιταλία)
Βώλαξ=βώλος. Γη (Ησύχιος) τοπωνύμιο της Τήνου με υψηλούς παράξενους ογκόλιθους (ας μη ξεχνάμε ότι κάποτε τα νησάκια του Αιγαίου ήταν βουνοκορφές πριν να λοιώσουν οι πάγοι από την Ευρώπη…)
Βώλορ=γη (Λάκωνες)
Βώλος=εκ του *Γκώλ-γκώλος, (Γκώλιος – Γκώλος επώνυμο οικογενείας χωρικών σε χωριό προϊστορικής εποχής Κερκύρας (βλέπε Γκωλ) Γκολιάς (Πηγάς). Γκαλαγκάδω της Κρήτης επαρχία Κυδωνίας, Γκαλάτσι, Γκαρέν ή Γκάλεν ακρωτήριον και σκόπελος εις τον λιμένα της Ερυθραίας Χερσονήσου, Γκέλφω νησίς εις τον Τυρηναίον κόλπο. Γκόλφω γυναικείο όνομα. Γκερίζι υπόνομος, λαγούμι, Γκερλί Λαρίσσης το και Αρμένιον. Γκιολ Γκιουλ βραχονησίδες του Αιγαίου. Παρατηρούμεν ότι λέξεις που αρχίζουν από γκ-μπ-τσ, ντρ, μπρ κλπ. στα παλαιά λεξικά δεν έχουν γραφτεί όπως: Ησύχιος, Όμήρου, Λωρέντης, Σ.Βυζάντιος κ.α. τις λέξεις αυτές τις βρίσκουμε μόνο στα σύγχρονα λεξικά μας. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στην προσπάθεια όλων (Ελλήνων και ξένων), να εξευγενήσουν την ελληνική γλώσσα για να μη “βαρβαρίζει”, αυτή η αντίληψη όμως, μας απομάκρυνε από τη γέννεση πολλών ελλην. λέξεων που φυσικά “βαρβάριζαν” αφού ο άνθρωπος δεν ήξερε να μιλάει. Έτσι στερηθήκαμε γενικότερα την αρχή και εξέλιξη της ελληνικής. Το σπουδαιότερο όμως είναι, ότι αυτές τις λέξεις τις διεκδικούν όλοι αυτοί που αντέγραψαν την ελληνική στα πρώτα της βήματα: έτσι σήμερα διαβάζουμε στα ελληνικά λεξικά για λέξεις ελληνικότατες: πιθανόν Τούρκικη, Σλάβ., Ιταλ. κλπ.
Βωμοί=Λόφοι Αιτωλίας, οι κατοικούντες Βωμιής.(Θουκιδίδης τρίτη “Βωμιής και Καλλιής επεβοήθησαν, βωμός ο τόπος των θυσιών Βωρ=Η πηγή, ο πόρος
Βώρη-Βωρ. =Η πηγή, οι οφθαλμοί σημαίνουν πηγαί.
Βώρη=Τόπος εν Άνδρω αφθόνων υδάτων
Βωρθία=Ορθία (Ησυχ.)
Βώρμον=θρήνον επί Βώρμου νυμφολήπτου Μαριανδυνού
Βώροι=Οι οφθαλμοί, πηγαί δακρύων. Φάεα κατά τον Ησύχιον. Άλλαι ονομασίαι των οφθαλμών: όκταλλοι, όκκοι, όσσε, όπτιλοι, αιγωγέοι, όμματα.
Βωταχίδαι=τόπος Αρκαδίας
“ ὁ ὁμηρικὸς κόσμος εἶναι καθ’ ὁλοκληρίαν διάφορος τοῦ ἱστορικοῦ καὶ κλασικοῦ κόσμου, ὅστις μόνον τὰ ὀνόματα τοῦ ὁμηρικοῦ κόσμου ἔχει καὶ τὰς παραδόσεις, ἀτυχῶς ἠλλοιωμένας εἰς βαθμὸν τοιοῦτον, ὥστε νὰ συγχέηται ἡ ἱστορία μετὰ τοῦ Μύθου.”
Αθηναγόρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου