Στα νερά των Αντικυθήρων

Η 7η Οκτωβρίου του 2014 θα είναι μια ιστορική ημέρα για τα χρονικά της ενάλιας αρχαιολογίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, καθώς χθες το πρωί έγινε επιτέλους η παγκόσμια «πρώτη» του περίφημου σκαφάνδρου «Exosuit» στα νερά του Αιγαίου. 

Το ναρκαλιευτικό πλοίο «Θέτις», που παίρνει μέρος στην αποστολή εκπροσωπώντας το Πολεμικό Ναυτικό, πήγε ακριβώς πάνω από την περιοχή του ναυαγίου των Αντικυθήρων και με ειδικό γερανό πόντισε τη στολή. Πρώτος τη δοκίμασε ο Αμερικανός αρχιδύτης Εντ Ο’ Μπράιεν και στη συνέχεια δύο δύτες του Π.Ν. και κατάφεραν να φτάσουν μέχρι το βάθος των 60 μέτρων. Το σκαρί είναι στα 51-55 μέτρα, αλλά υπάρχει διασπορά αντικειμένων μέχρι και τα 130 μέτρα.

Το άλλο καλό νέο της ημέρας είναι ότι ο ιδιοκτήτης της στολής, Αμερικανός J.F. White, ανακοίνωσε ότι για τα επόμενα πέντε χρόνια, θα στέλνει τo σκάφανδρο του 1,5 εκατ. δολαρίων στην έρευνα των Αντικυθήρων. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ευχάριστη είδηση καθώς εκτός από τα έξοδα της μεταφοράς του, ο ιδιοκτήτης πληρώνει άλλα πέντε άτομα που τη συναρμολογούν και την αποσυναρμολογούν ενώ φροντίζουν παράλληλα την εύρυθμη λειτουργία της. Η παρουσία του «Exosuit» στην έρευνα προσελκύει τα φώτα της διεθνούς δημοσιότητας αλλά διευκολύνει τρομερά τη δουλειά των μελών της αποστολής.

Η στολή, που μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών και μετακινείται μονάχα με γερανό, είναι εφοδιασμένη με προωθητήρες (προπέλες) που βοηθούν την πλοήγηση του δύτη μέσα στο νερό, ειδικά πετάλια στα πόδια του, με τα οποία ρυθμίζει εκείνος την κατεύθυνση, ρομποτικό χέρι με τσιμπίδα, ειδικά φώτα, κάμερα, ενδοεπικοινωνία, ενώ συνδέεται με την επιφάνεια με ένα ειδικό καλώδιο που δίνει στον δύτη το απαιτούμενο οξυγόνο αποβάλλοντας το διοξείδιο. Το πιο σημαντικό είναι ότι ο χρήστης μπορεί να μείνει στον βυθό πολλές ώρες σε βάθος ακόμα και 300 μέτρων, χωρίς την απαιτούμενη αποσυμπίεση. «Είναι σαν να έχεις ένα προσωπικό υποβρύχιο, που ζυγίζει 400 κιλά!» είχε δηλώσει παλαιότερα ο κορυφαίος Έλληνας δύτης, Θεοτόκης Θεοδούλου, που παίρνει μέρος στην αποστολή.Παράδοση

Η πρεμιέρα του «Exosuit» συνεχίζει μια παλιά παράδοση που υπάρχει στα Αντικύθηρα, όπου άλλωστε γεννήθηκε η υποβρύχια αρχαιολογία. Όταν κατέβηκαν εκεί οι Συμιακοί σφουγγαράδες που εντόπισαν το ναυάγιο το 1900, είχαν την πλέον εξελιγμένη τεχνολογική εφαρμογή υποβρύχιας κατάδυσης της εποχής τους, που ήταν το παραδοσιακό σκάφανδρο. Ο πλοίαρχος Κουστό το 1976, στη δεύτερη συστηματική έρευνα στο νησί, έφερε και αυτός με το πλοίο «Καλυψώ» την πλέον εξελιγμένη τεχνολογία της δικής του εποχής, ένα σύστημα αναρρόφησης με σωλήνες που έφταναν ώς τον πυθμένα. Και το 2014, σύγχρονοι ερευνητές, χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας - μια «διαστημικού» τύπου καταδυτική στολή- επιστρέφουν στον τόπο του ναυαγίου, δηλαδή το σημείο όπου εντοπίστηκε αυτό που σήμερα θεωρούμε τον πρώτο γνωστό υπολογιστή της ανθρωπότητας. Ενα λεπτεπίλεπτο τεχνούργημα με γρανάζια και μηχανισμό, του οποίου αντίστοιχες εφαρμογές βρέθηκαν μόνον 14 αιώνες μετά, σε ρολόγια του Μεσαίωνα, καθώς οι αρχαίοι ανακύκλωναν τα μέταλλα.

Κακές καιρικές συνθήκες

Η στολή «Exosuit» είχε φτάσει εδώ και δέκα ημέρες στο νησί. Μέχρι χθες, όμως, ο έντονος κυματισμός που επικρατούσε στα Αντικύθηρα δεν επέτρεπε στο ναρκαλιευτικό να φτάσει κοντά στη βραχώδη ακτή, όπου βρίσκεται το αρχαίο σκαρί. Οι δύτες καταδύονταν με τις κλασικές στολές με μπουκάλες και με παραμονή περίπου μία ώρα στον βυθό. Τώρα, ο χρήστης της «Exosuit» που θα μένει περισσότερες ώρες μπορεί να λειτουργεί ως «μαέστρος» που θα συντονίζει τους υπόλοιπους. Aν βέβαια συνεχιστεί η αποστολή καθώς οι καιρικές συνθήκες θα επιδεινωθούν τις επόμενες ημέρες.

Πηγή: Μ. Πουρναρά, Καθημερινή 1, Καθημερινή 2