ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΛΛΙΟΣ (1890-1975)

Γεννήθηκε στο Δέλβινο. Ο πατέρας του, Αντώνης Μέλλιος, ήταν έμπορος. Εκεί τελείωσε το δημοτικό και έπειτα τη μεσαία σχολή στην Κέρκυρα .Μετά γράφτηκε στο πανεπιστήμιο Αθηνών όπου τελείωσε την Ιατρική το 1912. Διπλωματούχος ιατρός πήγε στην Αίγυπτο στον θείο του Μιχαλάκη Μπαμίχα (ιατρός) οπού έκανε την πρακτική εργασία έως το 1919.

Τον Απρίλιο 1919 επιστρέφει στο Δέλβινο οπού εργάζεται σαν γιατρός έως το 1920. Το 1920-1925 εργάζεται ως γιατρός του δήμου στο Δέλβινο .Το 1925 μετατίθεται στους Αγ.Σαράντα όπου εργάζεται έως το 1940.
Το 1929 παντρεύεται με την Βικτόρια Υομτόβ από το Δέλβινο και έρχεται στην Αθήνα με την προοπτική να εγκατασταθεί εκεί. Όμως ο τότε υφυπουργός εξωτερικών κ.Πολίτης τον προέτρεψε να επιστρέψει στο Δέλβινο, μια που η οικογένεια της μητέρας του, Κατερίνας, ήταν αρχηγοί τον Ελλήνων του Δελβίνου. Ο Γιάννης γύρισε στο Δέλβινο και αφοσιώθηκε στον αγώνα για την υπεράσπιση του ελληνισμού της Β. Ηπείρου.
Το 1930 εκλέχτηκε βουλευτής της μειονότητας για δυο περιόδους έως το 1939 που έγινε η κατοχή της Αλβανίας από τα Ιταλικά στρατεύματα.
Σε αυτήν την περίοδο αγωνίστηκε για να κρατήσει ζωντανή στον Ηπειρώτικο λαό την φλόγα του ελληνισμού. Κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπισε σε αυτή την περίοδο ήταν το 1936 που διετάχθη να κλείσουν τα ελληνικά σχολεία.
Ο 1939 οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Αλβανία και στις 13 Οκτωβρίου 1940 συλλαμβάνεται και δεμένος σε μια αλυσίδα μαζί με εκατοντάδες άλλους Ηπειρώτες στην γέφυρα ενός πλοίου μεταφέρθηκε στις φυλακές της Ιταλίας. Τον φυλάκισαν πρώτα στη φυλακή του Μπάρι, η οποία ήταν ένα φρούριο που προορίζονταν για βαρυποινίτες . Εκεί η διαβίωση ήταν ανυπόφορη . Μετά τους μετέφεραν στις φύλακες του Μιλάνου που όπως γράφει στα απομνημονεύματά του η διαμονή ήταν λίγο καλύτερη. Έπειτα από 6 μήνες τους μετέφεραν σαν εξόριστους σε διάφορα χωριά έως το 1942 όπου ελεύθερος πια επιστρέφει στην οικογένειά του στους Αγ . Σαράντα, όπου εργάζεται έως το 1943 .
Το 1943 με τον ερχομό τον γερμανών με τους οποίους συνεργάζονταν και οι αλβανοί εθνικιστές του «Εθνικού μετώπου» πέρασε στην ελεύθερη ζώνη στο χωριό Αγ. Αντρέα όπου εργάστηκε εξυπηρετώντας το λαό και τα νοσοκομεία τον ανταρτών έως το Μάη του 1945 όπου γυρίζει και εγκαθίσταται οικογενειακώς στους Αγ. Σαράντα.
Στις 23-7-1947 συλλαμβάνεται μαζί με πολλούς άλλους Β. Ηπειρώτες όπου παίρνει στις φυλακές του Αργυροκάστρου σε πολλά βασανιστήρια .Τον Νοέμβριο 1947 περνάει από στρατοδικείο με άλλους τέσσερις(4) συμπατριώτες του και δικάζεται σε θάνατο σαν πράκτορας του Β. Ηπειρώτικου Συλλόγου των Ιωαννίνων. Στο κελί των ετοιμοθανάτων έγραψε στη μνήμη του ένα ποίημα το οποίο το έγραψε έπειτα στο χαρτί :
Στης γωνιάς μου την άκρη
Χύνω άφθονο δάκρυ
Αυτό μου΄μεινε μόνο
Να δροσίζω τον πόνο

Τι μελέτη βιβλία
Εξετάσεις σχολεία
Κόποι, μόχθοι και πάθη
Επιστήμη ‘ Ιπποκράτη ;

Ολ’αυτά σε μια ώρα
Εξαφάνιση μπόρα
Φυλακή ,χειροπέδες
Έτσι θέλουν οι παίδες
Τώρα τράβα της μοίρας
Τα κακά και τας ψείρας
Τώρα πλύνε χαλιέδες
Έτσι θέλουν οι παίδες

Και στη λάσπη κυλήσου
Φάει ,πιώ και κοιμήσου
συντροφιά με χαφιέδες
Έτσι θέλουν οι παίδες

Μια ελπίς με κρατεί
Που κανόνι βροντή
Στων συνόρων τις ράχες
Των Ακρίτων οι ράχες
(ακούει τις βροντές του εμφύλιου)

Κι’αν το θαύμα θε γίνει
Κι’ερθει η μέρα εκείνη
Η Μεγάλη Ημέρα
Και μας έρθεις Μητέρα
Συμεών θα φωνάξω
Είχες δίκιο θα κράξω
Παρτον δούλων θεούλη
Λευτερώθηκε δούλη

Κι’είναι άλλοι για μένα
Που θα πάρουν το αίμα
Που θα στήσουν στα πλάγια
Τη λεύκη και γαλάζια

Που σε χίλια τόπια
Θε να στήσουν μνημεία
Σε ανδρείους θαμμένους
Ζωντανούς πεθαμένους

Τι αιώνια η μνήμη
Τ’όνομα του δε σβήνει
Τι το αίμα τους έχυσαν
Τα κορμιά τους σκόρπισαν
Τα κορμιά των ανδρείων
Στης τιμής το πεδίον

Μα σαν όνειρο σβήνει
Η ελπίς και μ’αφήνει
Συντροφιά μου και μόνο
Τον αγιάτρευτο πόνο.

Με μεγάλες προσπάθειες της γυναίκας του και συγγενών του μπόρεσαν να μετατρέψουν την ποινή σε ισόβια.Απελευθερώθηκε από τη φυλακή στις 23-7-1956 και εργάστηκε στην πόλη του Φιέρι έως το 1975 που απεβίωσε.
Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του δραστηριότητας ήταν καλός γιατρός και καλός άνθρωπος. Σε κάθε δύσκολη περίπτωση που ο άρρωστος δεν μπορούσε να μετεκινηθεί πήγαινε μόνος του με το άλογο για να τον εξετάσει και σε σοβαρές περιπτώσεις καλούσε γιατρούς από Κέρκυρα ή Γιάννενα.
Όταν οι ιταλοί μετά την φυλακή τον εξόρισαν σε ένα χωριό της Σιένας, ονομαζόμενο Κασολε ντ’Ελσα, εργάστηκε εκεί και σαν γιατρός μια που ο ιταλός γιατρός έφυγε στον πόλεμο. Ο κόσμος εκεί ήταν πολύ φτωχός ,γι΄αυτό αυτός δεν έπαιρνε χρήματα. Όσοι είχαν χρήματα άφηναν τα χρήματα της επίσκεψης στο φαρμακείο, ενώ οι φτωχοί δεν πλήρωναν και έπαιρναν και τα φάρμακα δωρεάν. Τον καλούσαν με το όνομα «ντοτόρε Γκρέκο» . Όταν απολύθηκε το 1956 του έγραψαν θερμά συγχαρητήρια πολλοί ιταλοί και πολύς κόσμος ήρθε για να τους εξετάσει από τα χωριά του Δελβίνου και του Αγ. Σαράντα.
Στην Αλβανία σε πολλά συγγράμματα συλλέγεται με τους γιατρούς που προσέφεραν πολύ σε μια περίοδο που το σύστημα της περίθαλψης είχε πολλά κενά για ένα κράτος πρόσφατα θεμελιωμένο. Μαζί με τους γιατρούς Σίμο Σιμωνίδη από το Βουνό και Λόνι Γκίνι από τη Λούσνια σύνταξαν τη νομοθεσία για την οργάνωση της ιατρικής περίθαλψης και της Γενικης Διεύθυνσης που το 1936 έγινε νόμος.
Στην κηδεία του, 5-12-1975, πολύς κόσμος ήρθε να τον συνοδεύσει στην τελευταία του κατοικία. Το όνειρό του, όμως, να τον σκεπάσουν με μια ελληνική σημαία δεν πραγματοποιήθηκε λόγω των περιστάσεων.
Το 2006 το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος τον τίμησε με ένα μετάλλιο.