Πότνια Θηρών

Η “Πότνια θηρών” είναι τοιχογραφία που ανακαλύφθηκε στον οικισμό του Ακρωτηρίου Θήρας και κοσμούσε τον βόρειο τοίχο του δωματίου 3Α του πρώτου ορόφου του κτηρίου που αποκαλείται από τους αρχαιολόγους “Ξεστή 3″. Αποτελεί θεματική ενότητα με την τοιχογραφία με τις “Κροκοσυλλέκτριες” που βρισκόταν στο ίδιο δωμάτιο. Η Ξεστή 3 είναι το μόνο – μέχρι τώρα – αδιαμφισβήτητο δημόσιο ιερό του οικισμού. Στον βόρειο τοίχο του δωματίου υπάρχει παράθυρο. Στο τμήμα του τοίχου στα αριστερά του παραθύρου (δυτικό τμήμα) βρίσκεται η Πότνια θηρών (δέσποινα των ζώων), η οποία, καθισμένη σε βαθμιδωτό θρόνο, δέχεται την προσφορά των κρόκων από κροκοσυλλέκτρια που αδειάζει τα καλάθι της σε ένα πανέρι που βρίσκεται μπροστά της.
Δίπλα στην Πότνια θηρών βρίσκεται ένας γρύπας, ενώ μπροστά της ένας κυανοπίθηκος. Η θεά έχει εντυπωσιακή κόμμωση με χρυσό διάδημα, ενώ στα μαλλιά της υπάρχει και κορδόνι με χρυσούς κόμπους. Στο λαιμό της φοράει ένα περιδέραιο από χάντρες με σχήμα πάπιας και ένα περιδέραιο με λιβελούλες, σε διάφορους χρωματισμούς και τα δύο, ενώ στο αυτί έχει χρυσό σκουλαρίκι. Το φόντο της τοιχογραφίας είναι ένα λιβάδι με κρόκους. Η Πότνια θηρών φορά πτυχωτή Μινωική φούστα και πουκάμισο το οποίο αφήνει ακάλυπτο το στήθος.

Στο τμήμα της τοιχογραφικής σύνθεσης στα δεξιά του παραθύρου (ανατολικό τμήμα) απεικονίζεται μία κροκοσυλλέκτρια, η οποία μεταφέρει τον κρόκο σε καλάθι στον ώμο της, προφανώς για να πάει να το προσφέρει στην Πότνια θηρών.

Η συνολική θεματική ενότητα, δηλαδή η τοιχογραφία με τις Κροκοσυλλέκτριες και η τοιχογραφία με την Πότνια θηρών, περιλαμβάνει μία θεότητα, μία ιέρεια και τρεις κροκοσυλλέκτριες.
Από την Μινωική στην Μυκηναϊκή εποχή

Η θρησκεία της Πότνιας θηρών βρήκε πρόσφορο έδαφος στην ηπειρωτική Ελλάδα της Μυκηναϊκής εποχής. Η λεπτομέρεια της φωτογραφίας είναι από το μεγαλύτερο κομμάτι μυκηναϊκής τοιχογραφίας που βρέθηκε στη θέση του. Παρότι η ποιότητα του είναι ικανοποιητική, υπάρχουν δείγματα βιασύνης στη ζωγραφική.

Στην λεπτομέρεια αυτή παριστάνεται ένα δωμάτιο με δύο κίονες μεταξύ των οποίων στέκεται μια γυναικεία μορφή που κρατά στα υψωμένα χέρια της δεμάτια σίτου. Η κίτρινη ουρά και τα μπροστινά πόδια είναι ό,τι απέμεινε από ένα γρύπα που την συνόδευε. Στα δεξιά υπάρχει ένας βωμός που πιθανώς ήταν αρχικά ολόκληρος επιχρισμένος και διακοσμημένος.

Στο ανώτερο επίπεδο την αριστερή πλευρά καταλαμβάνει το πλαίσιο μιας θύρας που κοσμούν ρόδακες, ενώ στα δεξιά μια γυναικεία μορφή με μανδύα που κρατά ξίφος αντικρίζει μια άλλη που κρατά δόρυ. Ανάμεσα τους αιωρούνται δύο αντρικές γυμνές μικρογραφικές μορφές. Όλες οι μορφές έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο ενός δωματίου με δάπεδο από πλακάκια ή τούβλα και δύο κίονες με ελικοειδή διακόσμηση, που στηρίζουν την οροφή. Το ένδυμα της αριστερής μορφής είναι μυκηναϊκού τύπου, ενώ της δεξιάς είναι το ίδιο που φοράει η Πότνια θηρών του Ακρωτηρίου, δηλαδή πτυχωτή Μινωική φούστα και πουκάμισο το οποίο αφήνει ακάλυπτο το στήθος.
Στα μάτια μου η τοιχογραφία αυτή παρουσιάζει μια μετάβαση εξουσίας. Η εξουσία, από την Μινωϊκή Ελλάδα περνάει στην Μυκηναϊκή Ελλάδα. Το πιο σημαντικό, όμως, κατά την γνώμη μου είναι ότι αυτή η τοιχογραφία εκφράζει και μια συνέχεια. Μια συνέχεια στον πολιτισμό του Ελλαδικού χώρου…
Η ονομασία “Πότνια θηρών” προέρχεται από τον Όμηρο και είναι τίτλος που δίνει ο ποιητής στην θεά Άρτεμη: “Τὸν δὲ κασιγνήτη μάλα νείκεσε πότνια θηρῶνἌρτεμις ἀγροτέρη, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον·φεύγεις δὴ ἑκάεργε, Ποσειδάωνι δὲ νίκηνπᾶσαν ἐπέτρεψας, μέλεον δέ οἱ εὖχος ἔδωκας·νηπύτιε τί νυ τόξον ἔχεις ἀνεμώλιον αὔτως;” Ραψωδία Φ, στίχος 470.
Πηγές: Μπουλώτης Χρ.: “Πτυχές θρησκευτικής έκφρασης στο Ακρωτήρι”। Περιοδικό ΑΛΣ, Εταιρεία Στήριξης Σπουδών Προϊστορικής Θήρας, Τεύχος 3, Αθήνα 2005, klearchosguidetothegalaxy, αναδημοσίευση από εδώ
ΠΗΓΗ.
http://ellas2.wordpress.com/2011/09/11/%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B8%CE%B7%CF%81%CF%8E%CE%BD/