ΕΛΛΗΝΟ-ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

Ο Κώστας Μπίρης, στο βιβλίο του «Αρβανίτες», παραθέτει επίθετα αρβανίτικης προέλευσης όπως προκύπτουν από καταλόγους ονομάτων καπεταναίων και απλών στρατιωτών που αναφέρονται σε έγγραφα του βενετικού αρχείου και άλλα κείμενα του 15ου και 16ου αιώνα. Επίθετα που έχουν επιβιώσει ως σήμερα, εξελληνισμένα τόσο ώστε να θεωρούνται πλέον ελληνικά, παρ' ότι δεν παύουν να υποδηλώνουν αρβανίτικη καταγωγή.

Αδάμος (και Αδάμης)
Βαρλάμης (συχνό στη Σπάρτη)
Βέρβερης (τυφλός)
Βλαντής
Γιάτας (μακρύς)
Γκάζας (γελαστός)
Γκέρμπεσης (Γερβάσιος)
Γκίνης (Γιάννης, συχνό στην Υδρα, στο Κορωπί, στα Καλύβια του Κουβαρά και στον Μαραθώνα)
Γκιόλμας
Γκλιάτης (μακρύς)

Γκολέμης (λαίμαργος, συχνό στο Μενίδι και στον Μαραθώνα)
Γκούμας (Γιακουμής, Ιάκωβος )
Γκρίτσας (συχνό στο Μενίδι)
Καγκάδης (τραγουδιστός, συχνό στην Κέρκυρα, στην Καρυστία και στη Βοιωτία)
Κακαβάς (συχνό στην Καρυστία και στο Λιόπεσι Αττικής)
Κακαρούκας (κακοκυλημένος, συχνό στη Λιβαδειά)
Καλέντζης (γανωτζής)
Καλέσης (μαλλιαρός)
Κάμιζας (της πλούσιας)
Κάμπασης (κάμπες = πεζός)
Κανάκης
Καντρέβας (συμμαζεμένος)
Καπαρέλης
Κασνέσης
Κέκης (κακός, πονηρός ­ συχνό στη Χασιά Αττικής)
Κόκος (Κώστας)Κόκλας (συχνό στη Χασιά Αττικής)
Κολόσης (Νικολάκης)
Κομποθέκρας (χειρόβολο από σίκαλη)
Κόντος (συχνό στα Καλύβια της Χασιάς στην Αττική)
Κόρεσης (θεριστής)
Κότσικας (κοκάλας, συχνό στην Κάρυστο)
Κούκης (κόκκινος)
Κουρτέσης
Κούτσης (κουτάβης, συχνό στις Σπέτσες και στο Τάχι των Θηβών)
Κράψας
Κριεκούκης (κοκκινομάλλης)
Κριεμπάρδης (ασπρομάλλης)
Κυριάκης
ΚΑΓΚΑΣ-kenge=το ασμα,το τραγουδι.Αδυναμια αποδοσης της αρβ.λεξης.

ΘΗΛΥΖΑΣ-thelleze-a=η περδικα.Εδω εχουμε κλασσικη περιπτωση αδυναμιας γραφης των κλειστων φωνηματων,που περιεχει η λεξη αυτη,με συμβολα του ελληνικου αλφαβητου.Απο εκει και περα,η αποδοση της λεξης με τους υπαρχοντες ελληνικους χαρακτηρες επαφιεται στη φαντασια των γραφεων.(το e αμυδρα).
ΚΙΜΠΕΖΗΣκαι ΚΙΜΠΙΖΗΣ-το αυτο ακριβως συμβαινει και εδω.Το ονομα ειναι συνθετο και προερχεται απο τις αρβ.λεξεις kebe=ποδι και izi=ο μαυρος,(το e αμυδρα),σημαινει δηλαδη τον μαυροποδαρο.Η αδυναμια γραφης ειναι φανερη κι απο τις διαφορετικες μορφες με τις οποιες εκφερεται το ονομα.Προφανως παρωνυμιο.
KIKΗΡΑΣ-επαγγελματικο ονομα απο την αρβ.λεξη κικερ-α=το ρεβυθι,δηλ.αυτος που καλλιεργει η πουλα ρεβυθια.
ΚΟΥΜΙΣΗΣ-κι αυτο επαγγελματικο,kemishe=πουκαμισο.
ΚΑΚΑΤΣΗΣ-πατριδωνυμικο,ο καταγομενος απο Κακατσι της ΝΑ Αλβανιας.
ΚΑΒΑΓΙΑΣ-πατριδωνυμικο επισης,ο προερχομενος απο την Καβαγια της κεντρικης Αλβανιας.Και τα δυο παραπανω ονοματα αποτελουν δειγμα σχηματισμου επωνυμων με τη θεση αυτουσιου του τοπωνυμιου ως οικογενειακου ονοματος.Ειναι κατεξοχην αρβανιτικη συνηθεια,οπως δεχεται και ο Ν. Βεης.

ΒΗΛΑΡΑΣ-ειναι επαγγελματικο,απο την αρβ.λεξη βηλαρ=τοπι,δηλ.αυτος που πουλα υφασματα.

ΒΟΥΚΛΙΖΑΣ-σκωπτικο παρωνυμιο απο την αρβ.λεξη bukleze-a=η νυφιτσα.
ΒΡΕΖΑΣ-προερχεται απο την αρβ.λεξη μπρεζε=το ζωναρι,με τροπη του μπ σε β,μετα απο λογια επεμβαση.
ΓΚΡΙΤΖΑΛΑΣ-ειναι παρωνυμιο,απο την αρβανιτικη λεξη grizhele-a=η καρακαξα.Προφανως,οπως ολα τα παρωνυμια,τα παρατσουκλια,απεδιδε καποιο ιδιαιτερο χαρακτηριστικο του φεροντος το ονομα.
ΓΚΡΕΠΗΣ-grep-i=το αγκιστρι.Συναφη τα αρχαια ελληνικα,γριπος=το διχτυ των ψαραδων και γρυπος=κυρτος.
ΓΚΡΕΣΤΑΣ-greste-a=η αγουριδα.
ΓΚΡΙΚΑΣ-παρωνυμιο,γκρικ=λαιμος.
ΓΚΡΟΠΑΣ-μαλλον προερχεται απο τοπωνυμιο,οχι σπανιο σε αρβανιτικες περιοχες.Γκροπα(grope-a)σημαινει ο λακκος,το ορυγμα.
ΓΚΡΟΥΜΑΣ-παρωννυμιο,grumas-zi=o λαρυγγας.
ΓΟΛΕΜΑΤΗΣ-ειναι δηθεν εξελληνισμενος τυπος των αρβ.λεξεων γκολ ε μαδ=στομα μεγαλο,προσωνυμιο που αποδιδοταν σκωπτικα σε ανθρωπους λαιμαργους η σε οσους συνηθιζαν πομπωδεις εκφρασεις.Δειτε τα ομορριζα ονοματα Γκολιας,Γκολεμας,Γκολεμης,Γολεμης.
ΔΑΓΚΛΗΣ-πατριδωνυμικο που υποδηλωνει καταγωγη απο την περιοχη Νταγκλη της Αλβανιας.Η τροπη του ντ σε δ αποτελει επεμβαση των λογιων,οπως συμβαινει σε πλειστα ονοματα,Μποτσαρης-Βοτσαρης.Ο μουσουλμανος αντιπαλος του Καραισκακη στην Αραχωβα Μουσταμπεης Νταγκλης ο Καφιαζεζης.
ΔΟΥΝΗΣ-την ιδια τροπη εχουμε και στο ονομα αυτο.Ειναι δηθεν εξελληνισμενος τυπος του Ντουνης,που κι αυτο με τη σειρα του ειναι το αρβανιτικο υποκοριστικο του βαπτιστικου ονοματος Αντωνης.
ΔΩΡΙΖΑΣ-doreze-a=το χερουλι,η λαβη.Επισης σημαινει την χερια,το δραγμα.Ντορεζα λεγεται και το ιδιοτυπο πεταγμα της πετρας απο κατω προς τα πανω,ωστε να διαγραψει καμπυλη τροχια.
ΖΑΡΚΑΝΙΤΗΣ-πατριδωνυμικο που υποδηλωνει καταγωγη απο το Ζαρκανι της περιοχης Νταγκλη της Αλβανιας.Η καταληξη -ιτης ειναι ενδεικτικη της καταγωγης απο τοπο.
ΖΕΓΚΟΣ-πατριδωνυμικο,ο καταγομενος απο τοπωνυμιο Ζεγκου στην περιοχη Καρατροπακ της Δυτικης Αλβανιας.
ΖΕΗΣ-πατριδωνυμικο,ο καγομενος απο το Ζεη Τεπελενιου.
ΖΟΓΚΑΣ-προερχεται απο την αρβ.λεξη ζογκου=πουλι.Γραφεται και Ζωγκας και Ζωγος,Ζωγου.Με το ονομα Ζογκα φερεται μεγαλος μεσαιωνικος αρχοντικος οικος της Αλβανιας με εδρα το ανατολικο ακρο της Μεγαλης Μαλεσιας.Την εξαπλωση του οικου αυτου στον ελλαδικο χωρο δειχνουν τα τοπωνυμια Ζογκα και Μπαρδι Ζογκα στη ΒΔ Πελοποννησο,γνωστα ηδη τουλαχιστον απο το 1461/63(τουρκικο απογραφικο καταστιχο),καθως και τοπωνυμιο παπα Γιαννη Ζογγα (ονομα συνοικισμου)γνωστο απο την απογραφη των Βενετων του 1700 στην περιοχη Θερμησιου της Αργολιδας.
ΖΩΤΟΣ-ζοτ-ι=ο κυριος,ο αφεντης.
ΛΕΖΑΣ και ΛΕΖΟΣ-παρωνυμιο απο την αρβ.λεξη λεζε-α=η ελια στο προσωπο η στο σωμα.ΛΕΠΟΥΡΗΣ,ΛΕΠΟΥΡΑΣ-παρωνυμιο ,λεπουρ-ι=ο λαγος.
ΛΙΑΚΡΑΣ-λιακρ-α=τα χορτα.
ΛΙΑΜΠΟΤΗΣ-λιαμποτ-ι=ενα ειδος χορτου.
ΛΙΑΣΚΑΣ-λιασκ-α=το κλημα που παραχωνουν για καταβολαδα.
ΛΟΥΒΑΡΗΣ-λουβερ=δηλητηριο.
ΛΙΑΡΑΣ και ΛΙΑΡΟΣ-λιαρε-α=το παρδαλο,το ποικιλοχρωμο,το καταστικτο.
Λάντας (δρυς;)
Λότσας (φίλος)
Λουκίσας (της χήρας του Λουκά, συχνό στα Καλύβια της Χασιάς)
Λούσης (λιουσ = λάτρης, ικέτης)
Μαζαράκης
Μάζης (κορυφαίος)Μάνεσης (βραδύς)
Μάριζας (της Μαρίτσας)
Μαύρεσης
Μέγκουλας
Μελέτης
Μενάγιας
Μέξας (συχνό στις Σπέτσες, στην Κέρκυρα και στην Ηπειρο)
Μόλας (μόλε = μήλο)
Μουζάκης
Μπανίκας
Μπάρδης (άσπρος, συχνό στα Μεσόγεια και στη Χασιά της Αττικής)Μπαρμπάτης
Μπάρτσης (μπάρτσα = γίδα, συχνό στο Μαρκόπουλο της Αττικής)
Μπάστας
Μπελόκας
Μπελούσης
Μπέτσης
Μπίμπης (πουλί πάπιας, χήνας ή γάλου ­ συχνό στα Λιόσια και στη Μάνδρα Αττικής)
Μπισκίνης (μπέσε = πίστη, κένι = σκύλος)
Μπόζος (βαρέλας)Μπόρσας (πουγκής)
Μπούας
Μπούζης (χειλάς)
Μπουζίκης
Μπούκουρας (ωραίος)
Μπούμπας (μαμούνας)
Μπόχαλης (μπόχα = σκόνη)
Ντόριζας (μικροχέρης)
Παναρίτης (από το Φανάρι)Πέτας (πίτας)
Πρίφτης (παπάς, συχνό στην Κορώνη, στα Σπάτα και στην Κερατέα)
Προγόνης
Προκόπης
Ρένεσης (ψεύτης)
Σγούρης
Σκλέπας (κουτσός)
Σκλήρης (συχνό στη Βοιωτία)
Σκούρας
Σούγκρας (που τσουγκρίζει)
Σούκουλας (κουρελής)
Σούλης (ψηλός, λεβέντης)Σουμάκης
Σούρπης (ρουφηχτής)
Σπάτας (σπάθας)
Στίνης (που σπρώχνει)Σχηματάρης (κομψευόμενος)
Τάτσης (Δημητράκης)
Τσαμαντάς (τσα- ή χαϊ- μ' ντα = πήγαινε πιο κοντά)Τσαπόγας (ψηλοπόδαρος, συχνό στη Μεσσηνία)
Φούντης (πάτος)
Χαϊκάλης (κάλι = άλογο, συχνό στο Μενίδι)
Χέλμης (φαρμάκης)