Το ολοκαύτωμα του χωριού Αγία Ευθυμία (Αγιαθυμιά) Φωκίδος. 9 Απριλίου 1943

«..Την 8^ην Απριλίου 1943, 15 στρατιώται ανήκοντες εις Ιταλικής φάλαγγαν εφονεύθησαν υπό ανταρτών. Χωρίς καμμίαν διαδικασίαν, τα δύο χωριά (Βουνιχώρα και Αγία Ευθυμία) ελεηλατήθηκαν και κατεστράφησαν δια μυδραλιοβόλων και χειροβομβίδων. Δεν εφείσθησαν δε ούτε τους αναπήρους του Αλβανικού πολέμου, ούτε έναν τυφλό γέροντα ηλικίας 90 ετών..»

Απόσπασμα από το βιβλίο«Θυσία της Ελλάδος και Εγκλήματα Κατοχής», Δημήτριος Μαγκριώτης- Αθήναι, αχρονολόγητο

Μετά τη Μάχη της Αγίας Ευθυμίας (8-4-1943) που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των Ιταλικών στρατευμάτων και των αντιστασιακών τμημάτων υπό τον Νικηφόρον (Δημητρίου), οι ώρες έγιναν φοβερά δύσκολες με συνέπειες απρόβλεπτες. Οι αντάρτικες ομάδες χτύπησαν αποφασιστικά μόλις ένα χιλιόμετρο έξω και δυτικά της Αγίας Ευθυμίας ιταλική φάλαγγα αυτοκινήτων, κατευθυνόμενων προς Άμφισσα, με αποτέλεσμα να φονευθούν μερικοί από αυτούς και ορισμένοι που προσγειώθηκαν κάτω από τα αυτοκίνητά τους για να σωθούν κάηκαν μαζί με αυτά.

Μεταφορά από άρθρο του πρωτ .π. Ταξιάρχη Ν.Γκιούλου, Θεολόγου-Φιλόλογου

Εφημερίδα, Βουνιχώρα Φωκίδος, Α΄ Τρίμηνο 1998

Η καταστροφή του χωριού (1941-44)

Η αντίσταση κατά των κατακτητών που άνθισε στην περιοχή στάθηκε η αιτία για να καεί δύο φορές το χωριό. Η πρώτη φορά ήταν στις 9 Απριλίου 1943 οπότε και κατέκαψαν την Αγιαθυμιά οι Ιταλοί και ό,τι απέμεινε το έκαψαν οι Γερμανοί τον Αύγουστο του 1944. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από τα 423 σπίτια του χωριού 365 κατεστράφησαν ολοσχερώς και τα 20 μερικώς.
Η Αγία Ευθυμία βομβαρδίστηκε στις 25 Απριλίου 1941 και από τον βομβαρδισμό έπαθε ζημιές ο κεντρικός ναός «Το γενέθλιον της Θεοτόκου» ενώ οι Γερμανοί πυρπόλησαν και κατέστρεψαν τον ναό του πολιούχου Αγίου Ευθυμίου τον Απρίλιο του 1944.

Πολύ βαρύς ο φόρος αίματος που πλήρωσε η Αγιαθυμιά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: Τριανταεπτά άτομα σκοτώθηκαν άμεσα από τους κατακτητές ενώ οι συνολικές απώλειες εξαιτίας του πολέμου ήταν 120 άτομα.
Η πολιτεία αναγνωρίζοντας το μέγεθος της θυσίας του χωριού συμπεριέλαβε την Αγία Ευθυμία στον κατάλογο των «Μαρτυρικών πόλεων και χωριών» της περιόδου 1940-1944 (Φ.Ε.Κ. 97/16-3-00).

Πηγή: www.agiathimia.com

http://www.greekholocausts.gr/gr/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Itemid=41