Η γεωπολιτική διάσταση της Εικονομαχίας

Του Νίκου Λυγερού

Πολλά έχουν ειπωθεί για την Εικονομαχία από ιστορικής, κοινωνιολογικής και θρησκευτικής πλευράς. Το θέμα είναι το εξής, αφού θεολογικά είναι μία αίρεση η εικονοκλαστική τάση, γιατί δεν εξετάζουμε τοποστρατηγικά το όλο θέμα για να ερμηνέψουμε σωστά και τα αρχικά θέματα που επηρεάστηκαν για να δούμε τις διαφορές και να εντοπίσουμε πώς λειτουργούσε χρονοστρατηγικά στη συνέχεια. Επίσης θα ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος να αναλύσουμε και να συνθέσουμε ένα γεγονός που άρχισε το 726 και τελείωσε το 842. Και να θέσουμε και ερωτήματα. Παραδείγματος χάρη υπάρχει μοντέλο που λειτούργησε; Κι ενώ η απάντηση είναι θετική, δεν το χρησιμοποιούμε για να αντιληφθούμε τις σοβαρές επιπτώσεις για την ιστορία μας, ούτε αναδεικνύουμε τη χρονική τοποθέτηση της ύπαρξης της έναρξης. Δεν έχει νόημα να εντοπίσουμε χρονικά και χωρικά τις ανεικονικές τάσεις, για να συνειδητοποιήσουμε τις πρακτικές επεκτάσεις. Το ερώτημα είναι γιατί συνεχίζουμε κάτι που δεν αποδεχόταν ο λαός μας. Γιατί συνεχώς να υπάρχουν αναφορές σε προόδους εκεί που ήταν οι πιέσεις; Γιατί η Ελλάδα ως χώρος μπορεί ν’ αντέξει αποτελεσματικά την πίεση; Πώς έγινε η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης σε αυτό το πλαίσιο; Υπάρχουν ξεκάθαρα νοητικά σχήματα αλλά δεν αναδεικνύονται. Για ποιο λόγο; Η Εικονομαχία δεν είναι μία λεπτομέρεια και θα μπορούσε να είχε γίνει τότε ο μεγαλύτερος εκφυλισμός του βυζαντινού πνεύματος. Η γεωπολιτική της εποχής δεν είναι ιδεολογική, όπως νομίζουν αναχρονικά μερικοί μελετητές που δεν έχουν γνώσεις στον τομέα της στρατηγικής. Προσπαθούν όλοι να μας τα παρουσιάσουν στο πλαίσιο της διπλωματίας λες και αυτή μπορεί να εξασφαλίσει κάτι όταν δεν έχει στρατηγική. Στην πραγματικότητα, εκείνη την εποχή το Βυζάντιο δέχτηκε μία από τις πιο σοβαρές επιθέσεις, από τις οποίες δεν θα είχε σηκωθεί. Γιατί το χειρότερο δεν είναι να σε νικήσει εχθρός, αλλά να σκέφτεσαι όπως θέλει αυτός με το δικό του στρατηγικό δόγμα. Το Βυζάντιο της Κυριακής της Ορθοδοξίας άντεξε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι νομίζουν πολλοί. Παραλίγο να πεθάνει τότε ή μάλλον σταυρώθηκε τότε, αλλά αναστήθηκε γιατί θυσιάστηκαν οι μοναχοί μαχητές για το μέλλον της ιστορίας μας.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=17925&l=gr