Κερκυραίοι Σουλιώτικης καταγωγής

Με την έκδοση του βιβλίου Σ ο υ λ ι ω τ ώ ν Γ ε - ν ε α λ ο γ ί ε ς μας εξέπληξε η ακρίβεια των λόγων του στο Α΄ μέρος και η λεπτομέρεια στο κυρίως έργο του, που είναι το Β΄ μέρος και αφορά τις φάρες των Σουλιωτών, που εμπλούτισαν μετά το 1803 (ξεριζωμός απ’ το Σούλι) και ως σήμερα δημογραφικά την Κέρκυρα.....

Μελετώντας το βιβλίο παραξενεύτηκα με τα τόσα ονόματα και άθελά μου προέκυψε, καταφεύγοντας σε εκλογικούς καταλόγους και τον τηλεφωνικό κατάλογο (26610) της Κέρκυρας, μια επεξεργασία με Η/Υ από την οποία διαπιστώνεται ότι ζουν και ακμάζουν στην Κέρκυρα 342 επώνυμα από τα 1295, που εγκαταστάθηκαν στο νησί από το 1803 και μετά. Από, δε, το 1821 πολλοί έφυγαν, για να πολεμήσουν για την εθνική μας ανεξαρτησία και οι οποίοι αποτελούσαν την κεφαλή από τις φάρες.

Κατά την επεξεργασία των δεδομένων του βιβλίου δεν έγινε η παραμικρή φ θ ο γ γ ι κ ή έκπτωση ή μεταβολή και προκύπτουν τα παρακάτω επώνυμα, που πιθανόν να συμπίπτουν κάποια απ’ αυτά με άλλα, που όπως γνωρίζουμε έχουν άλλη χρονική αφετηρία εγκατάστασης.

Για παράδειγμα Τσιώλης στο Κομπίτση (1803) και Τσιώλης Β. Κέρκυρας τον προηγούμενο αιώνα. Ή Γκόγκας Κομπιτσιού και Γκόγκας Καναλιού. Ή ακόμη Βλάχος του Βάτου και Βλάχος Περίθειας.

Αυτό, λοιπόν, τον πίνακα τον παραδίδω στην δημοσιότητα με την σημείωση ότι

Οι αναγραφόμενοι πρέπει να είναι πολύ τυχεροί, γιατί έμαθαν τις ρίζες τους συνδεόμενοι μάλιστα με μια ιστορία για την οποία όλοι οι Έλληνες είμαστε περήφανοι.

Κ α τ ά λ ο γ ο ς

Κερκυραίων Σουλιώτικης καταγωγής

Σπύρος Ν. Παντελιός

(Απο το αρχείο του mykerkyra)

https://www.thesprotikoiantilaloi.gr/2020/01/blog-post_65.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κερκυραίοι Σουλιώτικης καταγωγής "

Αρχαία ελληνικά ονόματα που υπαρχουν εως σημερα

 

Και όμως αυτα είναι αρχαία ελληνικά ονόματα ---

Υπάρχουν ονόματα, τα οποία πολλοί θεωρούν χριστιανικά καί τα χρησιμοποιούν ως τέτοια, αν καί προέρχονται από παλαιότερες εποχές. Καί μάλιστα τόσο οι φέροντες αυτά τα ονόματα όσο καί οι γνωρίζοντες αυτούς τους ανθρώπους, θα υπεστήριζαν με φανατισμό την χριστιανική φύση αυτών των ονομάτων.
Όμως, εγώ θα καταρρίψω αυτόν τον μύθο, αποδεικνύοντας ότι τα συγκεκριμένα ονόματα είναι Αρχαία Ελληνικά, ενώ δεν έχουν καμμία σχέση με την επικράτηση της νέας θρησκείας, διότι προϋπήρχαν.
Σε κάθε όνομα, θα παραθέτω σχετικό αρχαίο κείμενο καί αντίστοχη μετάφραση, ενώ το Αρχαίο Ελληνικό Κείμενο επειδή δεν διαθέτω πολυτονιστή, θα παρατίθεται στο μονοτονικό. Αν δεν παραθέτω μικρή αναφορά, θα παραθέτω ολόκληρο τον τίτλο του σχετικού συγγράμματος που είναι αφιερωμένο σε αυτό το πρόσωπο.
Τα συγκεκριμένα ονόματα θα παρατεθούν κατά απόλυτη αλφαβητική σειρά.
Καί τα συγκεκριμένα ονόματα είναι τα εξής πέντε:
1) Αντώνιος
2) Δημήτριος
3) Νικόλαος
4) Σάββας
5) Φώτιος
6) Χρήστος
Σε κάθε όνομα θα παραθέτω το αντίστοιχο χωρίο από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, στο οποίο θα αποδεικνύω ότι το συγκεκριμένο όνομα υπάρχει πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού.
Νομίζω ότι θα τα θεωρήσετε ενδιαφέροντα, ώστε να μπορέσετε να διαπιστώσετε ότι ακόμα καί τα ονόματα δανείστηκε η χριστιανική θρησκεία. Αλλά είναι ώρα να παραθέσω τις πηγές.
Β) Πηγές
1) Αντώνιος
Αρχαίο κείμενο
ήν δέ καί λόγος παλαιός Ηρακλείδας είναι τούς Αντωνίους, απ’ Άντωνος παιδός Ηρακλέους γεγονότας.
Μετάφραση “Κάκτου”
Υπήρχε καί μία αρχαία παράδοση πως οι Αντώνιοι ήταν Ηρακλείδες, απόγονοι του Άντωνος, γιου του Ηρακλή.
Πηγή: Πλουτάρχου βίος Αντωνίου κεφάλαιο 4, εδάφιο 2, εκδόσεις “Κάκτος”, τόμος 167 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων “Οι Έλληνες”, Αθήνα Νοέμβριος 1.993μ.α.χ.χ.
2) Δημήτριος
Ο πρώτος Δημήτριος αναφερόμενος στην Παγκόσμια Ιστορία είναι ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, ο οποίος γεννήθηκε το 337π.α.χ.χ., έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας τα έτη 294 – 288π.α.χ.χ. καί πέθανε αιχμάλωτος στα χέρια του Σελεύκου το
283π.α.χ.χ.
Είναι στον ίδιο τόμο με τον Αντώνιο, δηλαδή στον τόμο 167 των εκδόσεων “Κάκτος”, της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων “Οι Έλληνες”.
Άρα το γεγονός ότι ο Δημήτριος ο Πολιορκητής έζησε τα έτη 337 – 283π.α.χ.χ., σημαίνει ότι δεν ισχύει ο μύθος ότι τάχα το εν λόγω όνομα είναι χριστιανικό, διότι το συγκεκριμένο όνομα προϋπάρχει της χριστιανικής θρησκείας, αρκετούς αιώνες πριν.
3) Νικόλαος
Ο πρώτος Νικόλαος δεν είναι βεβαίως ο “άγιος Νικόλαος” των χριστιανών.
Αντιθέτως, από τα Αρχαία Ελληνικά κείμενα, γνωρίζουμε ότι το συγκεκριμένο κόνομα υπάρχει πολλούς αιώνες πριν την έλευση της συγκεκριμένης θρησκείας.
Αρχαίο κείμενο
Αχθομένων δέ καί συμφορή χρεωμένων Λακεδαιμονίων, αλίης τε πολλάκις συλλεγομένης καί κήρυγμα τοιόνδε ποιευμένων, εί τις βούλοιτο Λακεδαιμονίων πρό τής Σπάρτης αποθνήσκειν, Σπερθίης τε ο Ανηρίστου καί Βούλις ο Νικόλεω, άνδρες Σπαρτιήται φύσι τε γεγονότες εύ καί χρήμασι ανήκοντες ες τά πρώτα, εθελονταί υπέδυσαν ποινήν τείσειν Ξέρξη τών Δαρείου κηρύκων τών εν Σπάρτη απολομένων.
Μετάφραση “Κάκτου”
Αυτό το φαινόμενο τους ανησύχησε κι έκαναν τακτικά συμβούλια, στα οποία ο κήρυκας έθετε το ερώτημα: “Υπάρχει κανείς Σπαρτιάτης που να είναι πρόθυμος να πεθάνει για την πατρίδα του;”. Δύο άνδρες, ο Σπερθίας, γιος του Ανηρίστου, καί ο Βούλης, γιος του Νικολάου, που ανήκαν καί σε διακεκριμένες καί πλούσιες οικογένειες, πρόσφεραν εθελοντικά τη ζωή τους
στον Ξέρξη ως εξιλέωση για τους αγγελιοφόρους του Δαρείου που φονεύτηκαν στη Σπάρτη.
Πηγή: Ηροδότου Ιστορία, Ζ’ 134, 2, εκδόσεις “Κάκτος”, τόμος 50 της σειράς των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφεών “Οι Έλληνες”, Αθήνα 1.992μ.α.χ.χ.
4) Σάββας
Αρχαίο κείμενο
Τών δέ Γυμνοσοφιστών τούς μάλιστα τόν Σάββαν αναπείσαντας αποστήναι καί κακά πλείστα τοίς Μακεδόσι παρασχόντας λαβών δέκα, δεινούς δκοκούντας είναι περί τάς αποκρίσεις καί βραχυλόγους, ερωτήματα προύθηκεν αυτοίς άπορα, φήσας αποκτενείν τόν μή ορθώς αποκρινάμενον πρώτον, είτ’ εφεξής ούτω τούς άλλους’ ένα δέ τόν πρεσβύτατον εκέλευσεν <επι>κρίνειν.
Μετάφραση «Κάκτου»
Συνέλαβε δέκα από τους Γυμνοσοφιστές, εκείνους κυρίως που έπεισαν τον Σάββα να αποστατήσει καί προκάλεσαν πάρα πολλές συμφορές στους Μακεδόνες, καί που είχαν φήμη πως ήταν φοβεροί στις απαντήσεις. Τους έθεσε δύσκολες ερωτήσεις, αφού είπε ότι θα σκοτώσει αυτόν που πρώτος δεν θα απαντήσει σωστά, καί στη συνέχεια τους άλλους. Κι έναν, τον πιο ηλικιωμένο, τον διέταξε να κρίνει.
Πηγή: Πλουτάρχου Βίος Αλεξάνδρου κεφάλαιο 64, εδάφιο 1, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 162 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα Οκτώβριος 1.993μ.α.χ.χ.
5) Φώτιος
Παρακάτω παραθέτω ένα απόσπασμα από το δεύτερο βιβλίο της ιστορίας του Θουκυδίδη, κεφάλαιο 80, εδάφια 4-5. Η μετάφραση είναι των εκδόσεων «Κάκτος».
Ως μία εισαγωγή, οφείλω να σημειώσω ότι οι κάτοικοι της Αμβρακίας καί οι Χάονες, σύμμαχοί τους, προτείνουν στους Λακεδαιμονίους, να εκστρατεύσουν μαζί τους κατά της Ακαρνανίας για να την αποσπάσουν από την Αθηναϊκή συμμαχία. Οι Λακεδαιμόνιοι αποστέλλουν χιλίους οπλίτες με αρχηγό τον Κνήμο. Να τί γράφει ο Θουκυδίδης για τους συμμάχους του Κνήμου σε αυτήν την εκστρατεία.
Αρχαίο κείμενο
Κνήμος δέ καί οι μετ’ αυτού χίλιοι οπλίται επειδή επεραιώθησαν λαθόντες Φορμίωνα, ός ήρχε τών είκοσι νεών τών Αττικών αί περί Ναύπακτον εφρούρουν, ευθύς παρεσκευάζοντο τήν κατά γήν στρατείαν. Καί αυτώ παρήσαν Ελλήνων μέν Αμπρακιώται καί Λευκάδιοι καί Ανακτόριοι καί ούς αυτός έχων ήλθε χίλιοι Πελοποννησίων, βάρβαροι δέ Χάονες χίλιοι αβασίλευτοι, ών ηγούντο επετησίω προστατεία εκ τού αρχικού γένους Φώτιος καί Νικάνωρ. ξυνεστρατεύοντο δέ μετά Χαόνων καί Θεσπρωτοί αβασίλευτοι.
Μετάφραση Κάκτου
Ο Κνήμος, με τους χίλιους οπλίτες, κατόρθωσε να φτάσει στη Λευκάδα, χωρίς να τον πάρει είδηση ο Φορμίωνας –ο οποίος ήταν αρχηγός των είκοσι αθηναϊκών καραβιών που περιπολούσαν γύρω από τη Ναύπακτο-κι αμέσως άρχισε τις ετοιμασίες για την εκστρατεία από στεριά. Έλληνες είχε μαζί του τους Αμπρακιώτες, τους Λευκαδίους καί τους Ανακτορίους, κι επίσης τους χίλιους Πελοποννησίους που έφερε όταν ήρθε. βαρβάρους είχε χίλιους Χάονες, λαό χωρίς βασιλιά, με αρχηγούς το Φώτιο καί το Νικάνορα, από την ηγεμονική οικογένεια του τόπου, οι οποίοι ασκούσαν την εξουσία για ένα χρόνο. Μαζί με τους Χάονες εκστρατεύανε κι οι Θεσπρωτοί, χωρίς βασιλιά καί τούτοι.
Σχόλιο: Όπως συνάγεται από το ανωτέρω απόσπασμα, το όνομα Φώτιος είναι προχριστιανικό, όπως προχριστιανική εορτή είναι καί τα Θεοφάνεια.
Ωστόσο, οφείλω να σημειώσω ότι η θέση του Θουκυδίδη ότι οι Χάονες ήσαν βάρβαροι, δεν είναι λογική, αφού οι αρχηγοί τους έχουν Ελληνικά ονόματα. Εκτός αν θεωρήσουμε ότι ο Θουκυδίδης τους θεωρούσε βαρβάρους, επειδή ήσαν ακόμη σε χαμηλό πολιτιστικό επίπεδο σε σχέση με τους υπολοίπους Έλληνες.
Η έγκριτη εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, αναφέρει ότι οι Χάονες ονομάζονταν καί Χώνες, ενώ κυριάρχησαν σε όλη την Ήπειρο.
Λαός με το ίδιο όνομα αναφέρεται καί στην Ιταλία.
Ακόμη, η έγκριτη εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς, αναφέρει ότι η Χαονία, δηλαδή η χώρα των Χαόνων, εκτείνεται από τα Κεραύνια όρη μέχρι τον Θύαμι(=ποταμό Καλαμά), ενώ οι πόλεις των Χαόνων λέγονταν Πάνορμος, Όγχηστος, Ίλιον,
Βουθρωτό, Φοινίκη κ.λ.π.
Κατά την παράδοση, η Χαονία ονομάσθηκε έτσι από τον Χάονα, γιό του Πριάμου.
Αυτά τα αφιερώνω σε όλους όσους πιστεύουν ότι το όνομα Φώτιος καί η εορτή των Θεοφανείων είναι χριστιανικά.
Πηγή: Θουκυδίδη Ιστορία δεύτερο βιβλίο κεφάλαιο 80, εδάφια 4 – 5, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 17 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα 1.991μ.α.χ.χ.
6) Χρήστος
Θα εκπλαγούν πολλοί, αλλά όμως θα αποδείξω με αρχαία Ελληνική πηγή ότι το όνομα Χρήστος είναι Ελληνικό, πριν την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας.
Εντυπωσιακότο μέν, αληθέστατο δέ.
Αλλά ήλθε η ώρα να παραθέσω την αρχαία Ελληνική πηγή.
Αρχαίο κείμενο
Τόν δέ Βυζάντιον σοφιστήν Χρήστον αδικεί η Ελλάς αμελούντες ανδρός, ός άριστα μέν Ελλήνων υπό Ηρώδου επαιδεύθη, πολλούς δέ επαίδευσε καί θαυμασίους άνδρας,
ών εγένετο Ιππόδρομός τε ο σοφιστής καί Φιλίσκος καί Ισαγόρας ο τής τραγωδίας ποιητής ρήτορές τε ευδόκιμοι Νικομήδης ο εκ τού Περγάμου καί Ακύλας ο εκ τής εώου Γαλατίας καί Αρισταίνετος ο Βυζάντιος καί τών ελλογίμως φιλοσοφησάντων Κάλλαισχρός τε ο Αθηναίος καί ο επί βωμώ Σώσπις καί πλείους έτεροι λόγου άξιοι.
Μετάφραση «Κάκτου»
Τον Βυζάντιο σοφιστή Χρήστο τον αδικούν οι Έλληνες καί δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία σε άνδρα που μορφώθηκε από τον Ηρώδη καλλίτερα απ’ όλους τους άλλους Έλληνες, αλλά καί ο ίδιος μόρφωσε πολλούς καί αξιοθαύμαστους άνδρες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο σοφιστής Ιπποδρομος, ο Φιλίσκος, ο τραγικός ποιητής Ισαγόρας, ρήτορες ξακουστοί όπως ο Νικομήδης από την Πέργαμο, ο Ακύλας από την ανατολική Γαλατία καί ο Αρισταίνετος ο Βυζάντιος, ονομαστοί φιλόσοφοι, όπως ο Αθηναίος Κάλλαισχρος ο υπεύθυνος για τις θυσίες Σώσπις καί πολλοί άλλοι αξιόλογοι άνδρες.
Πηγή: Φιλοστράτου Άπαντα, τόμος τέταρτος, Βίοι Σοφιστών, Β΄ βιβλίο, σοφιστής ια΄, κεφάλαιο 591, σειρές 1 – 10, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 310 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα 1.994μ.α.χ.χ.
Γ) Βιβλιογραφία
1) Θουκυδίδη Ιστορία δεύτερος τόμος, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 17 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα 1.991μ.α.χ.χ.
2) Ηροδότου Ιστορία έβδομος τόμος, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 50 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα 1.992μ.α.χ.χ.
3) Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι Αλέξανδρος–Καίσαρ, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 162 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα Οκτώβριος 1.993μ.α.χ.χ.
4) Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι Δημήτριος–Αντώνιος, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 167 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα Νοέμβριος 1.993μ.α.χ.χ.
5) Φιλοστράτου Άπαντα τόμος τέταρτος Βίοι Σοφιστών, εκδόσεις «Κάκτος», τόμος 310 της σειράς Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων «Οι Έλληνες», Αθήνα 1.994μ.α.χ.χ.
Γεώργιος – Χαράλαμπος Κατρακίλης, απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας καί Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού καί Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ιστορικός.
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο επικοινωνίας: oath@ath.forthnet.gr, antiochusacharnensis@gmail.com, antiochusachanrnensis@hotmail.com
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Αρχαία ελληνικά ονόματα που υπαρχουν εως σημερα"

Οι Αρμένιοι της Νάξου 16ος - 20ος αιώνας

 

Η ύ­παρ­ξη του Ε­σταυ­ρω­μέ­νου αυ­τού μού έ­γι­νε γνω­στή α­πό τον Κα­θο­λι­κό ε­φη­μέ­ριο της Νά­ξου, π. Εμ­μα­νου­ήλ Ρε­μούν­δο... Στην ο­πί­σθια ό­ψη του υπάρ­χει ε­πι­γρα­φή γραμ­μέ­νη στις 3 Α­πρι­λί­ου 1819 στα λα­τι­νι­κά, που α­πο­δει­κνύ­ει ό­τι ή­ταν δω­ρε­ά των βε­νε­τι­κής κα­τα­γω­γής α­δελ­φών Ια­κώ­βου και Κων­στα­ντί­νου Barozzi, υιών του Ιε­ρω­νύ­μου Barozzi, στην ε­κεί λα­ϊ­κή κα­θο­λι­κή Α­δελ­φό­τη­τα του Τι­μί­ου Σταυ­ρού.

 Η συ­νύ­παρ­ξη της αρ­με­νι­κής αυ­τής ε­πι­γρα­φής με τη λα­τι­νι­κή, σ’ έ­να α­φιέ­ρω­μα της κα­θο­λι­κής λα­τρεί­ας, και μά­λι­στα του λα­τι­νι­κού τυ­πι­κού, πα­ρου­σιά­ζει ι­διαί­τε­ρο εν­δια­φέ­ρον και α­πο­τε­λεί το έ­ναυ­σμα για τη διε­ξα­γω­γή μί­ας πε­ραι­τέ­ρω έ­ρευ­νας α­να­φο­ρικά με την αρ­με­νι­κή πα­ρου­σί­α στη νή­σο Νά­ξο κα­τά τους πα­ρελ­θό­ντες αιώ­νες.

Μί­α εν­δια­φέ­ρου­σα και ά­γνω­στη ενπολ­λοίς πτυ­χή της αρ­με­νι­κής πα­ρου­σί­ας στον ελ­λα­δι­κό χώ­ρο α­πο­τε­λεί και η ύ­παρ­ξη αρ­με­νι­κής κοι­νό­τη­τας στη νή­σο Νά­ξο κα­τά την Τουρ­κο­κρα­τί­α (1566-1821), ί­σως δε και πα­λαιό­τε­ρα.

Η πρώ­τη σχε­τι­κή μνεί­α σε να­ξια­κές πη­γές γί­νε­ται στα 1539, κα­τά την ε­πο­χή του Δου­κά­του του Αι­γαί­ου (1207-1566), ό­ταν σε συμ­βό­λαιο α­γο­ρα­πω­λη­σί­ας υ­πο­γρά­φει με­ταξύ άλ­λων ως μάρ­τυ­ρας κά­ποιος κυρ Ιω­άν­νης Αρ­μέ­νης. Ω­στό­σο, δεν εί­ναι βέ­βαιο ό­τι κα­τά την πε­ρί­ο­δο ε­κεί­νη εί­χε ή­δη συ­γκρο­τη­θεί στο νησί αρ­με­νι­κή κοι­νό­τη­τα, ού­τε α­πο­κλεί­ε­ται ε­ντε­λώς και το εν­δε­χό­με­νο το εν λό­γω πρό­σω­πο να ή­ταν α­πλώς κά­ποιος με­μο­νω­μέ­νος Ελ­λη­νορ­θό­δο­ξος με μα­κρινή αρ­με­νι­κή κα­τα­γω­γή.

Σε κά­θε πά­ντως πε­ρί­πτω­ση η ύ­παρ­ξη αρ­με­νι­κής κοι­νό­τη­τας στη Νά­ξο μαρ­τυ­ρεί­ται του­λά­χι­στον α­πό τις αρ­χές του 17ου αιώ­να στον Μπούρ­γο, την ο­χυ­ρω­μέ­νη συ­νοι­κί­α της Χώ­ρας Νά­ξου βο­ρεί­ως του Κά­στρου, κύ­ριο τό­πο κα­τοι­κί­ας των Ελλή­νων Ορ­θο­δό­ξων της πρω­τεύ­ου­σας του νη­σιού. Σύμ­φω­να με πλη­ρο­φο­ρί­ες, οι Αρμέ­νιοι της Νά­ξου δια­τη­ρού­σαν να­ΐ­σκο, ο ο­ποί­ος δεν σώ­ζε­ται σή­με­ρα, α­φιερω­μέ­νο στον Ά­γιο Γρη­γό­ριο, πι­θα­νό­τα­τα τον Φω­τι­στή, ε­νώ σύμ­φω­να με μί­α άλ­λη, λι­γό­τε­ρο πι­θα­νή εκ­δο­χή, οι Αρ­μέ­νιοι εί­χαν ως ε­νο­ρί­α τους τον Ά­γιο Ιω­άν­νη τον Πρό­δρο­μο στον Μπούρ­γο της Χώ­ρας, γνω­στή και ως «Α­η Γιάν­νη του Για­λού», έ­ξω α­πό τον ο­ποί­ο ε­τά­φη ο αρ­χι­μαν­δρί­της τους Ο­χάν Σε­μι­τζιάν (1636).

Το 1624 η κοι­νό­τη­τα των Αρ­με­νί­ων του νη­σιού α­ριθ­μού­σε 38 μέ­λη και θε­ω­ρεί­ται ότι εί­χε ως ε­πί­κε­ντρό της την πε­ριο­χή της Α­γί­ας Πα­ρα­σκευ­ής - Α­γί­ου Ιω­άν­νου Χώ­ρας Νά­ξου, πλη­σί­ον της πα­ρα­λί­ας. Το δε 1754 υ­πήρ­χαν στην Νά­ξο 22 Αρ­μέ­νιοι, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου ε­νός ιε­ρέ­ως, το 1758 α­νέρ­χο­νταν στους 25, ε­νώ με­τά τα Ορ­λω­φικά (1770-74) λέ­γε­ται ό­τι πα­ρέ­μει­ναν στο νη­σί μό­λις 7 Αρ­μέ­νιοι, εκ των ο­ποί­ων δύ­ο απε­βί­ω­σαν στη Νά­ξο και οι υ­πό­λοι­ποι α­πε­χώ­ρη­σαν, κά­τι που ό­μως δεν φαί­νε­ται να ευ­στα­θεί, δε­δο­μέ­νου ό­τι σώ­ζο­νται, ό­πως θα δού­με και πα­ρα­κά­τω, γρα­πτές μαρ­τυ­ρί­ες και υ­λι­κά κα­τά­λοι­πα της ε­πα­να­στα­τι­κής και προ­ε­πα­να­στα­τι­κής πε­ριό­δου που α­πο­δει­κνύ­ουν το α­ντί­θε­το.

Έ­χουν μά­λι­στα κα­τα­γρα­φεί σε δι­καιο­πρα­κτι­κά έγ­γρα­φα του α΄ μι­σού του 18ου αιώ­να τα ο­νό­μα­τα ο­ρι­σμέ­νων Αρ­με­νί­ων του νη­σιού, ό­πως π.χ. Χα­τζή Αρού­πης, Χα­τζή Αρ­μέ­νης, Χα­τζή Αρ­τίμ (Αρντίν) και Κε­βώρ (Κε­βόρ­κ), οι ο­ποί­οι πι­στεύ­ε­ται ό­τι α­σκού­σαν το ε­πάγ­γελ­μα του χρυ­σο­χό­ου και του αρ­γυ­ρα­μοι­βού (σα­ρά­φη). Άλ­λα ε­παγ­γέλ­ματα που α­σκού­σαν οι Αρ­μέ­νιοι της Νά­ξου λέ­γε­ται ό­τι ή­ταν ε­κεί­να του ρά­πτη, του υ­πο­δη­μα­το­ποιού, του μα­γεί­ρου, του αρ­το­ποιού, του ξυ­λουρ­γού και του ο­ρει­χαλ­κουρ­γού.

 Στα τέ­λη δε του 17ου αιώ­να (1687) μαρ­τυ­ρεί­ται η ύ­παρ­ξη κά­ποιου χρυσο­χό­ου ο­νό­μα­τι Αρ­τίμ(η) ή Αρ­ντί­μη, πι­θα­νό­τατα Αρ­με­νί­ου, ο ο­ποί­ος κα­τοι­κού­σε μα­ζί με την Α­μορ­για­νή σύ­ζυ­γό του Αρ­με­λή­να Βα­σι­λι­κή στον συ­νοι­κι­σμό του Νιό Χω­ριού της Χώ­ρας, κο­ντά στο πα­λιό Πα­ρα­πόρ­τι, δί­πλα α­πό την οι­κί­α της α­δελ­φής του Αγ­γε­λί­νας. Μας έ­χουν ε­πί­σης δια­σω­θεί, βά­σει δι­η­γή­σε­ων, τα ο­νό­μα­τα των Αρ­μενί­ων αρ­χι­μαν­δρι­τών Ο­χάν Σε­μι­τζιάν (αρ­χές 17ου αι.) και Ιε­ρε­μί­α (μέ­σα 18ου αι.).

Ε­πι­πλέ­ον, ε­ντο­πί­ζε­ται σε έγ­γρα­φα της Τουρ­κο­κρα­τί­ας το το­πω­νύ­μιο «του Άρ­με­νου» (1691) ή «το α­μπέ­λι του Αρ­μέ­νη» (1726) στις Κε­χρές, κο­ντά στο πε­δι­νό χω­ριό Τρί­πο­δες (Βί­βλος), κά­τι που α­πο­τε­λεί έν­δει­ξη για την ύ­παρ­ξη κά­ποιας υ­πο­τυ­πώ­δους αρ­με­νι­κής πα­ρου­σί­ας και ε­κτός της πό­λε­ως της Νά­ξου. Στην ί­δια δε ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή υ­πάρ­χουν και τα αρ­με­νικής προ­φα­νώς προ­έ­λευ­σης το­πω­νύ­μια «του Βαρ­δή» και «του Βαρ­δα­λή», τα ο­ποί­α ό­μως πι­θα­νό­τε­ρο εί­ναι να μην συν­δέ­ονται με αρ­με­νι­κούς, αλ­λά ί­σως με κρη­τι­κούς ε­ποι­κι­σμούς, δε­δο­μέ­νου ό­τι το βα­πτι­στι­κό ό­νο­μα «Βαρ­δής» έ­χει μεν αρ­με­νι­κή κα­τα­γω­γή, ωστό­σο εί­ναι κατ’ ε­ξο­χήν δια­δε­δο­μέ­νο στην Κρή­τη, απ’ ό­που με­τα­νά­στευ­σαν κα­τά και­ρούς πλη­θυ­σμοί προς τη Νά­ξο.

Οι Αρ­μέ­νιοι της Νά­ξου ε­θε­ω­ρού­ντο φρό­νι­μοι και ερ­γα­τι­κοί, ε­νώ οι σχέ­σεις τους με τους Ελ­λη­νορ­θο­δό­ξους συ­ντο­πί­τες τους ή­σαν κα­τά κα­νό­να αρ­μο­νι­κές, πλην ί­σως μί­ας μό­νο πε­ρι­πτώ­σε­ως, ό­ταν στις 7 Μα­ΐ­ου 1636 ε­πήλ­θε στους κόλ­πους τους ορ­γή και α­γα­νά­κτη­ση, λό­γω της αρ­νή­σε­ως του ορ­θο­δό­ξου ιε­ρα­τεί­ου να τε­λέ­σει τη νε­κρώ­σι­μο α­κο­λου­θί­α του προρ­ρη­θέ­ντος Αρ­με­νί­ου αρ­χι­μαν­δρί­τη Ο­χάν Σε­μι­τζιάν.

Ε­πι­φα­νής Αρ­μέ­νιος, ο ο­ποί­ος έ­ζη­σε για κά­ποιο χρο­νι­κό διά­στη­μα στο νη­σί, υπήρ­ξε ο Ιω­σήφ Kaiser (Ά­γκυ­ρα 1768 - Κων­στα­ντι­νούπο­λη 1838), ιε­ρο­σπου­δα­στής της ε­κεί Σχο­λής Λα­ζα­ρι­στών. Α­να­φέ­ρε­ται ε­πί­σης ότι έ­χα­σε τη ζω­ή του α­πό πυ­ρο­βο­λι­σμό κά­ποιος Κα­θο­λι­κός Αρ­μέ­νιος, εν μέ­σω των ε­ορ­τα­στι­κών εκ­δη­λώ­σε­ων του ελ­λη­νορ­θο­δό­ξου λα­ού για την έ­παρ­ση της σημαί­ας της Ελ­λη­νι­κής Ε­πα­νά­στα­σης στη Χώ­ρα Νά­ξου (6 Μα­ΐ­ου 1821).

Η τε­λευ­ταί­α αυ­τή γρα­πτή μαρ­τυ­ρί­α, σε συν­δυα­σμό με την ύ­παρ­ξη Ε­σταυ­ρω­μέ­νου με αρ­με­νι­κή ε­πι­γρα­φή, μα­ζί με λα­τι­νι­κή, στην κο­ρυ­φή του στο σκευο­φυ­λά­κιο του κα­θε­δρι­κού να­ού των Κα­θο­λι­κών στο Κά­στρο της Χώ­ρας (βλέπε φωτό) , α­πο­τε­λεί έν­δει­ξη ό­τι πι­θα­νόν οι λι­γο­στοί Αρ­μέ­νιοι της τουρ­κο­κρα­τού­με­νης Νά­ξου να ή­σαν Αρ­με­νο­κα­θο­λι­κοί, του­λά­χι­στον κα­τά τις αρ­χές του 19ου αιώ­να, κά­τι α­νά­λο­γο με τους Ελ­λη­νο­κα­θο­λι­κούς ή «Ου­νί­τες» που πι­στεύ­εται ό­τι υ­πήρ­χαν τον 17ο αιώ­να στη Νά­ξο και σε άλ­λα νη­σιά του Αι­γαί­ου.

 Α­νε­ξαρτή­τως πά­ντως της δογ­μα­τι­κής τους ταυ­τό­τη­τας, για την ο­ποί­α δεν μπο­ρού­με να κά­νου­με πα­ρά μό­νο ει­κα­σί­ες, γε­γο­νός πα­ρα­μέ­νει ό­τι στη Νά­ξο δια­πι­στώ­νεται η ύ­παρ­ξη μί­ας ο­λι­γά­ριθ­μης, πλην ό­μως ευ­διά­κρι­της αρ­με­νι­κής κοι­νό­τητας κα­τά τους χρό­νους της Τουρ­κο­κρα­τί­ας.

Έ­κτο­τε χά­νο­νται τα ί­χνη των Αρ­με­νί­ων του νη­σιού, του­λά­χι­στον στις γνω­στές σ’ ε­μάς δη­μο­σιευ­μέ­νες γρα­πτές πη­γές. Ω­στό­σο, η Μι­κρα­σια­τι­κή Κα­τα­στροφή έ­ναν πε­ρί­που αιώ­να αρ­γό­τε­ρα (1922) θα φέ­ρει εκ νέ­ου στη Νά­ξο, μα­ζί με τους Ελ­λη­νορ­θο­δό­ξους Μι­κρα­σιά­τες, και λι­γο­στούς Αρ­με­νί­ους, ό­πως την οι­κο­γέ­νεια Γρη­γο­ρί­ου και Ι­σα­βέλ­λας Α­βε­ντι­σιάν ή τη Σμυρ­νιά Αρ­μέ­νισ­σα α­ρι­στο­κρά­τισ­σα “Madame Marie”, α­γνώ­στων λοι­πών στοι­χεί­ων. 

Οι δύ­ο λοιπόν α­δελ­φοί λα­οί, α­κο­λου­θώ­ντας για α­κό­μη μί­α φο­ρά την κοι­νή τους μοί­ρα, θα εγκα­τα­λεί­ψουν τη γε­νέ­θλια γη τους και θα ε­γκα­τα­στα­θούν ως πρό­σφυ­γες πλέ­ον στην «Πα­λαιά Ελ­λά­δα» και εν προ­κει­μέ­νω στο νη­σί της Νά­ξου, α­πο­τε­λώ­ντας έ­κτο­τε α­να­πό­σπα­στο κομ­μά­τι της νέ­ας, της δεύ­τε­ρής τους πα­τρί­δας. Σή­με­ρα πλέ­ον δεν υ­πάρ­χουν οι­κο­γέ­νειες στη Νά­ξο που φέ­ρουν πα­λαιά αρ­με­νι­κά ε­πώνυ­μα. Ω­στό­σο, η α­νά­μνη­ση της αρ­με­νι­κής πα­ρου­σί­ας στο νη­σί θα πα­ρα­μεί­νει ζωντα­νή στους κόλ­πους των γε­ρο­ντό­τε­ρων, α­νε­ξί­τη­λη δε για τις νε­ώ­τε­ρες γε­νιές μέ­σα α­πό τις σω­ζό­με­νες γρα­πτές πη­γές.

Θα ή­θε­λα να εκ­φρά­σω τις θερ­μές μου ευ­χα­ρι­στί­ες στους π. Εμ­μα­νου­ήλ Ρε­μούνδο, κα­θο­λι­κό ε­φη­μέ­ριο Νά­ξου, κ. Ιε­ρώ­νυ­μο Ρε­μούν­δο, φω­το­γρά­φο, κα Μα­ρί­α Παπα­γιάν­νη, αρ­χειο­νό­μο, κ. Α­να­στά­σιο Ναυ­πλιώ­τη, κα­θη­γη­τή, κα­θώς και στους κ. Μά­ικ Τσι­λι­γκι­ριάν και κ. Α­γκόπ Τζε­λα­λιάν για τη συμ­βο­λή τους στη συγ­γρα­φή του πα­ρό­ντος άρ­θρου. 

Θα­νά­σης Δ. Κω­τσά­κης Δρ. Ι­στο­ρί­ας του Πο­λι­τι­σμού

Αρμενικά Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013 τεύχος 79

Δημοσιεύτηκε 6th August 2015 από τον χρήστη ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ

Τοποθεσία: Νάξος, Νάξος και Μικρές Κυκλάδες, Ελλάδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι Αρμένιοι της Νάξου 16ος - 20ος αιώνας"

Οι ονομασίες των 12 μηνών και ημερών στην Αρχαία Ελλάδα

 Στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε ή δεν έχει βρεθεί κάποιο επίσημο θρησκευτικό ημερολόγιο που να προσδιορίζει τις ημέρες των εορτών του έτους. Μόνο στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. ο Αθηναίος Νικόμαχος συνέταξε έναν κώδικα θρησκείας για την πόλη των Αθηνών. Τον κώδικα τον έγραψε βουστροφηδόν επάνω σε τοίχους που είχαν στηθεί γι’ αυτό το σκοπό. Το ημερολόγιό του κατέγραφε τις ετήσιες θυσίες, τις θυσίες που γίνονταν κάθε δυο χρόνια κτλ.

Από τον κώδικα έχουν σωθεί μόνο μερικά αποσπάσματα κι από τις μοναδικές πληροφορίες που παίρνουμε απο αυτόν γίνεται φανερό το πλήθος των δεδομένων που μας λείπουν προκειμένου να έχουμε πλήρη εικόνα για τις λατρευτικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων.

Οι Αθηναίοι κάθε χρόνο όριζαν ως ένα από τα ανώτερα κρατικά αξιώματα το βασιλέα, με ρόλο να επιστατεί σε θέματα θρησκείας. Σαν δικαστής ήταν πρόεδρος του δικαστηρίου που ήταν αρμόδιο να δικάζει υποθέσεις ασέβειας. Το ιερατικό του καθήκον ήταν ο προσδιοριμός των ημερομηνιών που γίνονταν οι γιορτές.

Ο πρώτος αττικός μήνας άρχιζε με την εμφάνιση της νέας σελήνης (νουμηνία) μετά τη θερινή ισημερία, δηλαδή γύρω στις 15 Ιουλίου. Ο πρώτος μήνας (μέσα Ιουλίου – μέσα Αυγούστου) του αττικού ημερολογίου ήταν ο Εκατομβαιών που είχε πάρει το όνομά του από τα Εκατόμβαια, μία γιορτή που γινόταν προς τιμή του Απόλλωνα. Κατά τη διάρκεια του μήνα γιορτάζονταν στην Αθήνα εκτός από τα Εκατόμβαια, τα Κρόνια, τα Συνοίκια και τα Παναθήναια (με κορυφαία τη μέρα των γενεθλιών της Θεάς Αθηνάς, στις 28 του μήνα).

Ο δεύτερος μήνας (μέσα Αυγούστου – μέσα Σεπτεμβρίου) ονομαζόταν Μεταγειτνιών και είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Μεταγείτνια προς τιμή του Απόλλωνα, του θεού που παράστεκε στην αλλαγή γειτόνων. Το μήνα αυτό γίνονταν και τα Ηράκλεια στο Κυνόσαργες.

Ο τρίτος μήνας του έτους (μέσα Σεπτεμβρίου – μέσα Οκτωβρίου) ονομαζόταν Βοηδρομιών κι είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Βοηδρόμια που γινόταν κι αυτός προς τιμή του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές του μήνα ήταν τα Γενέσια, μια γιορτή της Αρτέμιδος Αγροτέρας, και τα Μυστήρια που είχαν διάρκεια πολλών ημερών

Ο τέταρτος μήνας (μέσα Οκτωβρίου – μέσα Νοεμβρίου) ονομαζόταν Πυανεψιών, από τη γιορτή Πυανέψια που γινόταν και πάλι προς τιμή του Απόλλωνα. Το μήνα αυτό γιορτάζονταν πολλές γιορτές όπως τα Προηρόσια, τα Οσχοφόρια, τα Θήσεια, τα Στήνια, τα Θεσμοφόρια, τα Χαλκεία και τα Απατούρια

Ο πέμπτος μήνας (μέσα Νοεμβρίου – μέσα Δεκεμβρίου) ονομαζόταν Μαιμακτηριών, από τη γιορτή Μαιμακτήρια που γινόταν προς τιμή του Δία, επειδή τον θεωρούσαν θεό των θυελλών (μαίμαξ = θυελλώδης). Το μήνα αυτό γίνονταν στην Αθήνα και τα Πομπαία.

Ο έκτος μήνας (μέσα Δεκεμβρίου – μέσα Ιανουαρίου), είχε το όνομα Ποσειδεών, από τα Ποσείδεα μια γιορτή προς τιμή του Ποσειδώνα. Το μήνα αυτό γίνονταν ακόμη τα Αλώα και τα Κατ’ αγρούς Διονύσια.

Ο έβδομος μήνας (μέσα Ιανουαρίου – μέσα Φεβρουαρίου) ονομαζόταν Γαμηλιών, από τη γιορτή Γαμήλια, τον “ιερό γάμο” του Δία με την Ήρα. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Λήναια.

Ο όγδοος μήνας ήταν ο Ανθεστηριών (μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Μαρτίου). Ο μήνας είχε πάρει το όνομά του από τα Ανθεστήρια που γίνονταν προς τιμή του Διονύσου. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Διάσια.

Ο ένατος μήνας (μέσα Μαρτίου – μέσα Απριλίου) ονομαζόταν Ελαφηβολιών, από τη γιορτή Ελαφηβόλια, προς τιμή της Άρτεμης. Επίσης γιορτάζονταν Ασκληπίεια, τα εν άστει Διονύσια και τα Πάνδια.

Ο δέκατος μήνας (μέσα Απριλίου – μέσα Μαΐου) ονομαζόταν Μουνιχιών από τη γιορτή Μουνίχια προς τιμή της Άρτεμης. Ο μήνας είχε ακόμη την Εορτή του Έρωτα (στις 4 του μήνα), την Πομπή προς το Δελφίνιον και τα Ολυμπιεία.

Ο ενδέκατος μήνας (μέσα Μαΐου – μέσα Ιουνίου) ονομαζόταν Θαργηλιών από τη γιορτή Θαργήλια, προς τιμή της Άρτεμης και του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές ήταν τα Βενδίδια, τα Πλυντήρια και τα Καλλυντήρια.

Και ο δωδέκατος μήνας ονομαζόταν Σκιροφοριών από τη γιορτή Σκιροφόρια προς τιμή του Ποσειδώνα. Τον ίδιο μήνα γιορτάζονταν τα Διιπόλιεια και τα Διισωτήρια.Στο αττικό ημερολόγιο κανένας μήνας δεν έχει πάρει το όνομά του από κάποια γιορτή της Αθηνάς μολονότι η Αθηνά ήταν η θεά της πόλης. Τα ονόματα έχουν την τάση να ευνοούν γιορτές του Απόλλωνα και της Άρτεμης.

Επίσης όλα τα ονόματα των εορτών είναι στον πληθυντικό αριθμό.

https://www.pronews.gr/istoria/844018_oi-onomasies-ton-12-minon-kai-imeron-stin-arhaia-ellada

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι ονομασίες των 12 μηνών και ημερών στην Αρχαία Ελλάδα"