Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΕΠΩΝΥΜΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΕΠΩΝΥΜΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 13 Αυγούστου 2021

Η «καταγωγή» των επιθέτων των Ελλήνων και κατά πόσο έχουν επηρεαστεί από την τουρκοκρατία

 Τι έκαναν οι πρόγονοί μας (ή τι προδίδει ένα επίθετο)

Τα επίθετά μας φανερώνουν τι δουλειές έκαναν οι προπάπποι μας, ή τι σόι άνθρωποι ήταν. Διακόσια χρόνια μετά την Επανάσταση, οι τούρκικες πινελιές στα ονόματά μας κρατάνε ακόμα

 Η «καταγωγή» των επιθέτων των Ελλήνων και κατά πόσο έχουν επηρεαστεί από την τουρκοκρατία

Μερικά επίθετα καταλαβαίνεις αμέσως τι σημαίνουν: ο κύριος Τσενές, για παράδειγμα, μιλάει ασταμάτητα ή έχει μεγάλο στόμα, αν όχι αυτός ο ίδιος, τότε η γιαγιά, ο προπάππος του, κάποιος που κατάγεται από μέρος με Τούρκικο ζυγό ή έδαφος το οποίο σήμερα ανήκει στην Τουρκία. «Τσενές» στα Τούρκικα είναι το στόμα, στη Βόρεια Ελλάδα λέμε για τους πολυλογάδες «Μα δεν πιάνεται ο τσενές του, μιλάει τόση ώρα χωρίς σταματημό;»

Όλα αυτά είναι ντιπ άσχετα με την τρέχουσα πραγματικότητα ή την φρικτή επικαιρότητα, αλλά με έπιασε βαθιά επιθυμία να τις αγνοήσω και τις δύο. Κι έπειτα ψάχνοντας το οικογενειακό μας όνομα, έπεσα πάνω σε διαμαντάκια και ενθουσιάστηκα (όπως κάθε φορά που βρίσκω μια «καπού» μια πόρτα δηλαδή διέξοδο από το δυσάρεστο παρόν… και ναι, 

ο Καπουτζίδης ή είναι από φαμίλια που έφτιαχνε πόρτες ή κάποιος πρόγονός του άνοιξε την πόρτα κι έφυγε, δεν εξηγείται αλλιώς). 

Ο Κιρμιζής ήταν ένας κοκκινοπρόσωπος παππούς - «κιρμιζί» σημαίνει κόκκινο, μπορεί να θύμωνε εύκολα ή να είχε κόκκινο χρώμα η μούρη του, και μεταφέρθηκε η χάρη τόσες γενιές. 

Ο Ελματζόγλου είχε μηλιές μια και «ελμά» είναι το μήλο, αν και μπορεί να έτρωγε ή να πουλούσε μήλα.

 Ο 

 είχε αμάξι πρώτος- πρώτος, μια και «αραμπά» είναι το αμάξι, ή ήταν σωφέρ, πάντως είχε τροχούς πριν εφευρεθεί το αυτοκίνητο.

 Ο Μπιτσαξής, Μπιτσάκης, Μπιτσακάκης, έφτιαχνε μαχαίρια, πουλούσε μαχαίρια, στη χειρότερη ήταν μαχαιροβγάλτης ή μαχαίρωσε κάποιον και του βγήκε το όνομα. 

Ο Τσατάλης, Τσαταλίδης, Τσαταλάκης έφτιαχνε/πουλούσε πιρούνια («μπιτσάκ» είναι το μαχαίρι και «τσατάλ» το πηρούνι). Μεταφορικά, μπορεί να είχανε μαγειρειό ή κρεοπωλείο αυτοί οι δύο, μαζί με τον Καζαντζάκη, Καζάντζα και Καζαντζόγλου – «καζάν» είναι το καζάνι. Με διαφορετική γραφή και προφορά, είναι και η τύχη, άρα αυτός που απελευθερώθηκε το 1821 ή έφτασε στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία με το «καζάν» στο όνομά του το 1922, μπορεί να «καζάντισε», να ήτανε δηλαδή τυχερός, παίζει κι αυτή η εκδοχή.

Ο Κεσίσογλου είχε κατσίκια, μπορεί και πολλά κατσίκια. Με άλλη γραφή/ορθογραφία, ήτανε μοναχός… πράγμα δύσκολο, γιατί η συνέχεια στο γεναιόγραμμα δεν αποδίδεται σε μοναχούς μια και δεν κάνουν παιδιά. Εκτός αν ο μοναχός αποφάσισε να μονάσει αφού έκανε τα παιδιά του, που πήρανε το όνομα «Κεσσίς», με παχύ «σ», για να τον τιμήσουν. 

Ο Καρίπογλου φρόντιζε κάποιον συγγενή ή και όλους, από το «καρίπ» που σημαίνει «φροντίζω», και ο Αρπάζογλου είχε χωράφια με κριθάρι, εμπορευόταν κριθάρι, άντε να έφτιαχνε κριθαροκουλούρες. Η γιαγιά μας που λεγόταν Ταστσόγλου, έγινε Πετρίδου όταν ήρθε από την Καππαδοκία μια και «τας» σημαίνει «πέτρα» - συχνά υπάρχει και το όνομα Πέτρος στις οικογένειες με την πέτρα στο όνομά τους επειδή κάποιος προπάππος λεγόταν Πέτρος, μάζευε πέτρες, έσπαγε πέτρες ή συγχωρέθηκε με μια πέτρα στο δόξα πατρί, όλα παίζουν. Το Τατσόπουλος, Τασόπουλος, Πετρόπουλος, έχουν την ίδια καταγωγή, από την Τούρκικη πέτρα.

«Κιρλί» σημαίνει βρώμικος οπότε σκεφτείτε κόσμο που ξέρετε με επίθετο από «κιρλί» - ο ίδιος ο κόσμος μπορεί να πλένεται, αλλά οι προπάπποι του ήτανε μποχίκοι. 

Ο Παχαλίδης (που συχνά γίνεται Πασχαλίδης) είναι ακριβός, πουλάει ακριβά ό,τι πουλάει – «παχαλί» σημαίνει ακριβό.

Ο Τσοκάκης, Τσοκίδης, Τσοκούδης, είναι πολύς, μπόλικος, μάλλον τά’χει τα κιλάκια του, από το «τσοκ»=πολύ, αποκλείεται να είναι «κιουτσούκ», δηλαδή μικρόσωμος – αυτός θα είναι ο Κιουτσούκαλης, Κιουτσουκέλης, Κιουτσούκης κλπ. 

Ο Βουγιούκας, Βουκιουκλάκης, Βουγιουκής κλπ είναι μεγαλόσωμος, ψηλός, έχει θεωρία, μια και «μπουγιούκ»=μεγάλο.

Ο ντέντεκτιβ Ουζούνης θα είχε ψηλούς προγόνους – «ουζούν» = ψηλός, αντίθετα ο Κισάκης, Κιτσάκης, Κισέλης θα είχε προγόνους-τάπες μια και «κισά»=κοντός. 

Ο Ρετσέλης έφτιαχνε μαρμελάδες με πολλή επιτυχία, ο Κουζούνης είχε αρνιά, ο Εκμετζής είχε φούρνο ή έτρωγε πολύ ψωμί. 

Ο Καφετζόπουλος και Καφετζής, είτε έψηνε καλό καφέ είτε ήτανε άξουαλ καφετζής με τη βούλα. Αντίστοιχα και ο Μπουφετζής υποθέτουμε ότι είχε μπουφέ κι έβγαζε μεζέδες.

 Ο Σαράπης, Σαράπογλου, Σαραπάκης, τα έτσουζε όποτε έβρισκε ευκαιρία, αλλά ας του δώσουμε μια ευκαιρία, μπορεί να έφτιαχνε καλό κρασί, που είναι «σαράπ». 

Ο Βαρδάκας, Βαρδακίδης, Βαρδάκογλου πουλούσε ποτήρια, φυσούσε γυαλί, ασχολιότανε με το «μπαρντάκ» που είναι το γυαλί. Αν ασχολιόταν με το «μπερντέ»=χρήμα, θα ήτανε Μπερντέκης, Μπερδέκης, Βερδέκης ή Βερδεκίδης.


Ο Κεχαγιάς, Κεχαγιόγλου, Κεχαγιάκης… έχει διάφορες εκδοχές, από το «κεχαγιάς στο σβέρκο μας», δηλαδή απόγονος βαθμοφόρου/αρχηγού/κυβερνήτη, μέχρι «προφήτης» αλλά και… «δέντρο με καφέ χρώμα», μια και δεν ξέρουμε την αρχική ορθογραφία ούτε την προφορά του «κεχαγιά».

Κάποτε γνώρισα μια κυρία Γιουμουρτάκη («γιουμουρτά»=αυγά), η οποία με διαβεβαίωσε προσβεβλημένη ότι δεν είχε καμιά σχέση με κότες. Μπορεί όμως να έτρωγε πολλά αυγά ο προπάππος, να χάριζε αυγά, οτιδήποτε – να έσπασε όλα τα αυγά γυρνώντας από το παζάρι. «Μπιρ» σημαίνει ένα, άρα ο Μπιράκος, Μπιράκης, Μπιράκογλου, είχε ένα παιδί μόνο, παράδοση στα μοναχοπαίδια. 

Ο Αμανατίδης, Αμανάτης, Αμανάτογλου, Αμανατάκης, έμεινε πίσω όταν έφυγαν όλοι, «αμανάτι», που σημαίνει μέσες-άκρες ενέχυρο, πάντως τον άφησαν οι προ-προπάπποι κάπου επειδή δεν μπορούσαν να τον πάρουν μαζί τους. Ο Σέκος ήτανε ντούρος – το «έμεινε σέκος» από κει βγαίνει, από το «ίσιος», με την έννοια ότι αν κάποιος πέσει σέκος, αναγκαστικά είναι ευθυγραμμισμένος με το πάτωμα. 

Ο Γιαβάσης, Γιαβάσογλου, Γιαβασίδης, ήταν αργός, δεν προχώραγε το μουλάρι του, μιλούσε αργά, πήγαινε γιαβάς-γιαβάς, δηλαδή σιγά σιγά. 

Ο Καλίνης, Καλλίνης, Καλινάκης, ήτανε γεματούτσικος κι ο Ιντζίδης, Ιντζόγλου, Ιντσάκης ήτανε λιγνός, από το «καλίν»=χοντρός και «ιντσέ»=λεπτός.

 Ο Μευντάνης ζούσε κοντά ή μέσα στην πλατεία, «μευντάν»=πλατεία. 

Ο Σταμπούλογλου είχε γεννηθεί στην Πόλη, στην Ισταμπούλ, όπως οι πρόγονοι της Λίλας Σταμπούλογλου. Βάζω ανδρικό γένος στα ονόματα επειδή από τους παππούδες κράταγε το εκάστοτε επίθετο συνήθως, πολύ σπάνια από τις γιαγιάδες. Το οικογενειακό επάγγελμα στην διάρκεια του 19ου αιώνα ήταν αυτό που εξασκούσε ο πατέρας. 

Αν η γιαγιά/μάνα ήταν μαία, μπορεί το όνομα «Εμπέ» να ήτανε πρώτο συνθετικό, Εμπετζή, ακόμα και Αμπατζή ή Αμπαζή με παραφθορά, αλλά αν ήταν «ουριτσμάν»=δασκάλα, δύσκολα θα ονοματιζόντουσαν οι απόγονοί τους από τη δουλίτσα της. Που δεν υπήρχε κι όλας ως επάγγελμα γυναικών στον Ελλαδικό χώρο, στο διάστημα 1700-1880.


Παρά το ψάξιμο δεν φωτίστηκα πολύ με το «Ζουμπουλάκης», που θα ήταν «Ζουμπούλογλου» άρα «Τζουμπούλογλου», πριν ο παππούς μας εγκαταλείψει δουλειές και σπίτια στην Κωνσταντινούπολη μια για πάντα. «Τσουμ» σημαίνει φίλος και μάλιστα καρδιακός, αλλά με μικρή διαφορά προφοράς σημαίνει… «ανίπταμαι διαγωνίως, ζουμάρω από ψηλά, περνάω σα σίφουνας στον αέρα». Και τα δύο έχουν τη χάρη τους, νομίζω οικογενειακώς θα τα υιοθετήσουμε με καμάρι για τους προγόνους μας, που τόσο ταλαιπωρήθηκαν χωρίς ποτέ να γκρινιάσουν, όταν έφτιαξαν τη ζωή τους από την αρχή στην Ανατολική Μακεδονία…

Μανίνα Ζουμπουλάκη


«Πηγή: https://www.athensvoice.gr/life/720426_ti-ekanan-oi-progonoi-mas-i-ti-prodidei-ena-epitheto?fbclid=IwAR0cljmzABbyMB_zL7qJp8rrfrdLxRfFiLhD5F13Bn8J0WmpFoHIcsuowlA»

«Πηγή: https://www.athensvoice.gr/life/720426_ti-ekanan-oi-progonoi-mas-i-ti-prodidei-ena-epitheto?fbclid=IwAR0cljmzABbyMB_zL7qJp8rrfrdLxRfFiLhD5F13Bn8J0WmpFoHIcsuowlA»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η «καταγωγή» των επιθέτων των Ελλήνων και κατά πόσο έχουν επηρεαστεί από την τουρκοκρατία"

Κυριακή 16 Αυγούστου 2020

Η σημασία των αρμενικών επωνύμων

Η μελέτη των αρμενικών επωνύμων προκαλεί ενδιαφέρον, καθώς ουσιαστικά κάθε πτυχή του αρμενικού πολιτισμού αντικατοπτρίζεται σε αυτά.
Τα αρμενικά επώνυμα στην πλειονότητά τους έχουν την κατάληξη –ιάν, που σημαίνει γιος του... Ωστόσο, κάποιοι Αρμένιοι της διασποράς την έχουν αλλάξει προκειμένου να ενσωματωθούν ευκολότερα στις κοινωνίες όπου ζουν.

Έτσι στην Τουρκία η κατάληξη –ιάν αντικαθίσταται συχνά με την –ογλού, ενώ στη Ρωσία με την –οφ ή –οβ, παράδειγμα ο Γκάρυ Κασπάροφ ή ο Σεργκέι Παρατζάνοβ. Βέβαια κάθε επώνυμο που καταλήγει σε –ιάν δεν είναι αποκλειστικά αρμενικό, καθώς αντίστοιχη κατάληξη έχουν ενίοτε και ονόματα Ιρλανδών, Περσών, Άγγλων, Φιλιππινέζων ή άλλων λαών.
Γενικά, τα αρμενικά επώνυμα διακρίνονται στις ακόλουθες πέντε ειδικές κατηγορίες, ανάλογα με αυτό που υποδηλώνουν:
Αριστοκρατική τάξη
Στην αρχαϊκή αρμενική αριστοκρατία, την τάξη των Ναχαράρ με περσικές καταβολές, πολλά επώνυμα είχαν την κατάληξη –ουνί.
Οι περισσότερες από αυτές τις οικογένειες αφανίστηκαν με το πέρασμα των αιώνων, κάποιες όμως, όπως οι Σασουνί, έχουν επιζήσει μέχρι τις μέρες μας.
Πρόγονοι
Πολλά αρμενικά επώνυμα προέρχονται από τα κύρια ονόματα κάποιων προγόνων, όπως Ταβιτιάν, ο γιος του Ταβίτ ή Κρικοριάν ο γιος του Κρικόρ. Μέχρι το 19ο αιώνα όλα σχεδόν τα ονόματα είχαν θρησκευτική ρίζα, συνεπώς τα περισσότερα επώνυμα έχουν ανάλογο περιεχόμενο.
Γεωγραφική καταγωγή
Κάποια επώνυμα βασίζονται στη γεωγραφική καταγωγή της οικογένειας και έχουν την τουρκική κατάληξη –λιάν ή την αρμενική -τσιάν.
Τυπικά παραδείγματα είναι το Ουρφαλιάν από την Ούρφα και το Βανετσιάν από το Βαν. Τέτοια επώνυμα δίνονταν συνήθως σε μετανάστες από διάφορες περιοχές της Αρμενίας.
Επάγγελμα
Πολλά επώνυμα προέρχονται επίσης από το επάγγελμα κάποιου προγόνου. Αυτά δημιουργήθηκαν κυρίως από τους φοροεισπράκτορες, που ήθελαν να προσδιορίζουν την ταυτότητα κάθε πολίτη για φορολογικούς λόγους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Νατζαριάν ο γιος του ξυλουργού. Πολλές από τις ονομασίες των επαγγελμάτων δεν είναι αρμενικές, επειδή ο φοροεισπράκτορας –συνήθως Τούρκος, Πέρσης ή Άραβας ή άλλης εθνικότητας-, χρησιμοποιούσε τη μητρική του γλώσσα. Το επώνυμο Μπογιατζιάν, λόγου χάρη, έχει ως ρίζα τον αραβο-τουρκικό όρο «μπογιατζί» που σημαίνει αυτός που βάφει.
Συχνά τα επώνυμα αυτής της κατηγορίας χρησιμοποιούνται και στις δύο μορφές, δηλαδή τόσο με αρμενική όσο και με ξένη ρίζα, όπως το Τερτσαγκιάν ή Τερζιάν –τερτσάγκ στα αρμενικά και τερζί στα τουρκικά σημαίνει ράφτης. Άλλο παράδειγμα το Βοσκεριτσιάν ή Κουγιουμτζιάν, βασισμένο στη λέξη χρυσοχόος στις δύο γλώσσες.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα
Τα πιο πολύπλοκα και παράξενα επώνυμα είναι αυτά που βασίζονται σε κάποιο ιδιαίτερο γνώρισμα ενός προγόνου, όπως το Τοπαλιάν, ο γιος του κουτσού, του ανάπηρου, ή το Ντιλσιζιάν, ο γιος του μουγκού. Σε αρκετά από τα επώνυμα αυτής της κατηγορίας δεν είναι σαφές τι υπονοούν, εκτός αν είναι γνωστοί οι λόγοι της γέννησής τους. Για παράδειγμα το Ντιλσιζιάν υποδηλώνει ότι οι Τούρκοι είχαν κόψει τη γλώσσα ενός από τους προγόνους της οικογένειας, επειδή μίλησε αρμενικά.
Τα επώνυμα αυτού του είδους δεν αναφέρονται πάντα σε φυσικά χαρακτηριστικά, αλλά μπορεί να αντανακλούν την προσωπικότητα ή την κοινωνική θέση κάποιου. Μελικιάν σημαίνει ο γιος του πρίγκιπα.
Ορισμένα επώνυμα παίρνουν το πρόθεμα Ντερ (ή Τερ), που υποδηλώνει την ύπαρξη ενός ιερέα μεταξύ των προγόνων της οικογένειας. Για παράδειγμα η οικογένεια του ιερέα Σαρκίς έδωσε το επώνυμο Ντερ Σαρκισιάν στις επόμενες γενιές.

Τα επώνυμα των δύο τελευταίων κατηγοριών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των περιοχών της Ανατολικής και Δυτικής Αρμενίας, επειδή τα πρώτα έχουν συχνά περσικές, γεωργιανές ή ρωσικές ρίζες ενώ τα δεύτερα τουρκικές, αραβικές ή ελληνικές.

Στην εποχή μας αρκετά επώνυμα αλλάζουν ή μικραίνουν για να διευκολυνθεί η προφορά τους από τους μη Αρμενίους. Συχνά παραλείπεται η κατάληξη –ιάν, οπότε δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμα. Ακόμη κι έτσι όμως, ένας προσεκτικός παρατηρητής μπορεί να μαντέψει σωστά. 


Επιμέλεια: Άννα Καζαντζιάν

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η σημασία των αρμενικών επωνύμων"

Κυριακή 19 Ιουλίου 2020

ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ---
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΙΔΡΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΚΥΡΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ---
Adana = Άδανα--
Adada = Αδαδα--
Adzanos = Ατζανός--
Aglasun = Σαγαλασσός--
Ağrı (Karaköse) = Αγρί--
Ağva (Psillion) = Ψήλιον--
Ağırnas_Kapadokya'da = ΆγιοιΑνάργυροι)--
Ahyolu_Trakya (Ağialos - Ahialu) = Αγχίαλος*--
Akbaş Burnu (Sestos) / Σηστός--
Akbunar Köy = Κεβρήνη ή Κεδρηνία--
Akçaabat (Polatane, Polathane) = Πλάτανα - Ερμώνασσα--
Akçakale_Karadeniz'da (Cordyle) = Κορδύλη--
Akçakoca (Diospolis, Diapolis, Dia) = Διάπολη--
Akçay (Astura, Astyra) = Αστυρα - Άστειρα--
Akhisar (Thyatira, Thyateira) = Ασπρόκαστρο – Πελόπια – Θυάτειρα--
Aksaray (Arhelais) = Αρχελαϊδα, Άκσαραϊ)--
Akşehir (Philomelion, Philomelium, Φιλομήλιο, Filomilio)--
Aktaş_Kapadokya'da (Antavali, Andabalis) = Ανταβαλί--
Akyarlar_Bodrum (Kefalonya_Yarimadanin Başı, Kumburnu) = Κεφαλονιά--
Alaçam_Karadeniz'de (Zalecus, Leontopolis) = Λεοντόπολις)--
Alaçatı (Agrilia) = Αγριλιά--
Alanya – Aliaga Namurtköy = Κύμη - Αλιαγας (Coracesion, Korakesion, Korakeison, Κορακήσιο,-- Αλάγιας, Κορακεσιο – Καλο(ν)ορος)--
Alaplı (Cales, Kales) = Καλές--
Alaşehir (Philadelphia, Filadelfia) = Φιλαδέλφεια--
Alibeyköy_Istanbul (Kydaris) = Κυδαρίς--
Altınoluk (Antandros, Edonis) = Αντανδρος--
Altınova_Ayvalık Güneyi (Ayazmend) Αγιασμάτι *--
Altinsıvrısı = Εύθηνα (η)--
Amasra (Sesamos, Amastris) = Άμαστρις, Άμασρα, Αμαστρίς)--
Amasya (Amaseia, Amasia, Amesia) = Αμάσια--
Anadolu Hisarı_Istanbul_ (NovaCastrum, AkçaHisar, GüzelceHisar, Potamonion, Areias) = Ποτάμειον--
Anadolu Kavağı_Istanbul_ (Hieron, HieronStoma_KutsalKapi) = Ιερόν, Ιερόν Στόμα--
Anadolu Kavağı-Anadolu Feneri arasi_Istanbul_ (Agia Pandeleimon, Panthikion) = Αγιος --Παντελεήμων - Πανθήκιον--
Anadolu Kavağı Burnu (Yoros:oros:dağ, Ourios:uygunrüzgarlar) = Άγιος Γεώργιος*--
Anadolu Kavağı Limanı (Hieron Limanı) = Ιερό Λιμάνι*--
Anadolu Kavağı-Poyraz arası_Fil Burnu (Coracium) = Κοράκιο*--
Anamur (Anemurium) = Ανεμούριο--
Ankara (Ankyra, Angora, Ancyre, Ancyra) = Άγκυρα--
Antakya (AntiochieiaAmOrontes, Hatay, Antioheia, Antioch) = Αντιόχεια--
Antalya (Attaleia, Attelia, Attalia) = Αττάλεια – Σατάλια – Σατέλια - Αντάλια--
Araç (Timantis, Maresch) = Τιμαντίδα--
Araklı (Arazos, Arasoz, Arakos, Ara(n)da, Herakleia, Iraklia, Heracleia) = Ηράκλεια - Αρακός--
Araphisar - Doğanyurt - Alabanda = Αλάβανδα - Αντιόχεια Χρυασαορούς--
Arapsun_Nighde'de = Αραβισού
Arariaramneia – Rhodandos = Ροδανδός
Ardanuç_Artvin'de (Andranoutzion, Ardanoutzi) = Ανδρανούτσι
Ardeşen (Arda-shen:derelerköyü) = Άρδασσα
Arhavi (Arkhabis) = Αρχαβίς
Arnavutköy_Istanbul = Μέγα Ρεύμα – Εστία - Διαβολόρεμα
Arsin (Arsen, Arsana, Arsene, Arseni, Arsania) = Αρσίνη
Artvin (Livane, Livana) = Λίβανα
Asar = Βαργύλια ή Άνδανος
Asarçik = Άμος (η)
Asardağ = Κίλδαρα
AsagiCobanIsa = Τσομπανησιά
Aslihan = Λεοντάρι
Asmalikoy = ?/ Αφθόνη (credits@mavrodon)
Αssarlik = Tέρμερα
Avanos (Vanessa, Venessa) = Αβανός – Βένασα - Άβανος
Avcilar = Άνταδρος
Avsar Kalesi = Μυούς (ο)
Ayasofya_Istanbul_ (HagiaSophia_KutsalBilgelik) = ΑγίαΣοφία
Aydın Tralleis Güzelhisar = Αϊδίνιο Ανθέα – Ευανθία – Αντιόχεια - Τραλλείς
Aydıncık_Mersin'de (Kelenderis) = Κελενδερη
Aydos Tepesi (Aydos, Oxeia) = Οξυά
Ayvansaray_Istanbul (Aybazari - Aynanzari Capi – Blahernai) = Βλαχερνών*
Ayvalik (Kidonya, Aivali) = Κυδωνιές - Αιβαλί
Azatli = Ελευθεροχώρι
B
Belkis = Ζεύγμα
Babaeski = Καβύλη ή Βουργουδισσός
Babakale_Assos Batisi (Lekton) = Λέκτος
Bademli (Polymedion) = Πολυμήδιο
Bafra (Paurae) = Βάφρα, Πάφρα - Μπάφρα
Bakir = Κάϊκος ποταμός
Bakırköy_Istanbul_ (MakriHori, Hebdomon_Yedinci_YedinciMil, Makriköy) = Μακροχώρι
Baklaburun = Καρδία
Balat Milet (Miletos, Miletus/ Palatia) = Μίλητος
Balıkesir (EskiKale, BalakHisar_HisarKenti, PaelaKastro, Balcea) = Παλαιόκαστρο
Balikli_Istanbul = Μονή Ζωοδόχου Πηγής*
Balikpazari_Istanbul (PortaPiscaria - Perama) = Πέραμα*
Balıklıova (Polikhna) = Πολύχνη
Ballıhisar (Pessinus) = Πεσσινούς
Baltalimani Istanbul_ (Phidalia, SinusPhidailae, KadinlarLimani, GinakonLimen) Γυναικών Λιμάνι - Φιδάλια
Balya (Periharaksi) = Περιχάραξη
Banaz (Panasium) = Πανάσιο
Bandırma = Πάνορμος
Barbaros_Tekirdağ'da Trakya_ (Panados, Bysante) = Πάναδος - Βυσάνθη
Bartın (Parthenios) = Παρθένιον
Başiskele_Kocaeli'de = Αστακός
Basmakçı_Kapadokya'da (Faustinopolis) = Φαυστινούπολη
Başibüyük_Istanbul-SüreyyapaşaSanatoryumArazisi (Analipsiz Manastiri) = Μοναστήρι Αναλήψεως*
Bayir = Σύρνα (η)
Bayrakli = Παλαιά Σμύρνη
Bayramoğlu_Gebze'de (Rission) = Ρύσσιον
Bebek_Istanbul_ (Iskeleler, Philemporon, Bahçe-iBebekÇelebi) = Σκάλες - Φιλέμπορον
Behramkale (Assos, Makhramion, Makhram, Behram, Behramköy) = Άσσος
Belisirma ihlara (Peristremma) = Περίστρεμμα
BelgradKapi_Istanbul (Ksilokerkos) = Βελιγραδίου – Ξυλόκερκος*
Bergama (Bergamon) = Πέργαμος
Beşiktaş Istanbul_ (Diplokionion_Çifte_IkizSütunlar, Sergion, Dafne, AyiosMamas, ZeuktaKionia_IkizSütun, Konapetro, KunePetro, Iassonion) = Διπλοκιονίου - Δάφνη – Άγιος Μαμάς – Σέργειον - Κονάπετρο
Beydağ_İzmir (Peliapolis, Belyambol) = Πελιάπολη*
Beykoz Istanbul_ (Defne) = Βέϊκος - Δάφνη
Beylerbeyi_Istanbul (Stauros (Istavroz_Haç) – ArkhaiFoisusai -Chrysokeramos_AltinTuğla) = Σταυρός – Χρυσοκέραμος*
Beyoğlu Istanbul_ (Pera, Sykai) = Πέρα - Συκές
Beypazarı (Lagania-KayaDoruguÜlkesi) = Αναστασιοπολη- Λαγάνια
Beyşehir (Karalis, Caralia) = Κάραλις
Biga (Pegae, Pyges, Menbalar) = Πηγές
Bigadiç (Pegaditis) = Πηγαδίτις
Bilecik (Vilokoma) = Βιλόκωμα
Birgi = Διός Ιερόν – Χριστούπολις – Πυργίον
Bodrum (Halicarnassus) = Αλικαρνασσός
Bojuklu = Μπουγιουκλί *
Bolaman (Polemonion, Polemion) = Πολεμόνιον - Πολέμιον
Bolayir Trakya_ (Paktia, Ebul-Hayr, PoliAyaYorgi, Plagiarion) = Πακτία - Πλαγίαρον
Bolu (Klaudiopolis, Bithynium) = Κλαυδιούπολη - Βιθύνιον
Bolvadin (Polybotos) = Πολύβοτος
Bor (Poros) = Πόρος
Borçka (Soterioupolis) = Σωτηριούπολη
Bostanci Istanbul_ (Poleatikon) = Πολίτικον
Bozburun (Parion) = Πάριον - Τήμνος
Bozcaada = Τένεδος
Bozyazı_Mersin'de (Nagidos, Nagidus) = Νάγιδος
Bulancak (Akköy, Kepsil) = Πουλαντζάκη
Burdur = Βουρδούριο - Πολυδόριον
Burgazada = Αντιγόνη
Burhaniye (Kemer, Anahor, Pidasus) = Τσουρουκι * - Κεμέριον
Bursa (Prusa) = Προύσα - Κιος
Buruncuk = Λάρισα στον Έρμο
BüyükDere Istanbul_ (SaronKörfezi, VathiColpas, DerinKörfez, SaronBurnu) = Βαθύκολπος – Καλός Αργός - Βαθυρύακα
Büyükçekmece = Αθυρα
Büyük Güvercinlik_Kapadokya'da = Μεγάλου Περιστερώνα *
Büyük Menderes = Μαιανδρος ποταμός
Buyukada = Πριγκηπονήσι
C
Cakilkoyu = Μηχανιώνα
Çandarlı = Πιτανη
Çakraz_Karadeniz'de (Erythinoi) = Ερυθνοί
Çatladikapi_Istanbul (Sidera) = Σίδερα*
Camlica - Farash - Farasa = Φάρασα - Βάρασσος - Φαρασόνι
Çandarlı (Pitane:Kadin Kenti_Kraliçe Kenti, Asar, Hisar) = Πιτάνη
Çankırı (Gangra, Germanikopolis) = Γερμανικοπολη – Κανδαρη - Γάγγρα
Canta Beldesi = Δαμινον Τείχος
Çarşamba Istanbul_ (Deuteron) = Δεύτερον
Çataltepe_Enez'de_Trakya (Merisos) = Μερισός*
Çatalzeytin_Kastamonu'da (Korinos, Konolis) = Κόρινος
Çatalca Trakya_ (Petra, ÇatalBurgaz, Matrai, Metra, Petre) = Πέτρα
Çayeli (Mavpari) = Μαυπαρί
Cayagzi = Λαγγάδα
Cayagzi_Kapidag = Καστέλι
Cemilköy_Nevşehir'de (Tzalela) = Τζαλέλα
Çengelköy Istanbul_ (Sophianae, Procesdikos, Kikonion) = Σοφιανή - Κικόνιον
Çerkez = Τσερκές - Στράντζα
Cerrahpaşa Istanbul_ = Ξερόλοφος
Cesme - Pygi - Krini = Πηγή - Κρήνη
Cide (Aycelos, Kytoron, Aigialos) = Αιγιαλός - Κύτωρον - Ζίδη
Çifit Kalesi = Γρύνεια ή Γρύνειον
Çıgrı = Νεάνδρεια
Çirağan Istanbul_ (Rodion Periboloi_RodionKöprüsü) = Ροδίων Περίβολοι
Corlu = Τυρολόη - Δίραλλος
Cunda - Alibey Adasi = Μοσχονήσι
D
Daday_Kastamonu'da (Dadybra) = Δάδυβρα
Dalyan (Kaunos, Caunos) = Καϋνός
Darıca (Aretzu, Daritza, Antartza) = Δάριτζα – Αρετσού – Ρύσιον
Datça (Dadia, Stadia, Acanthus) = Δαδιά – Στάδια - Ακανθούς
Değirmendere = Κολοφων
Delta Haliç_Istanbul (Delta_Hrisokeras) = Κεράτιος Κόλπος*
Demirköy_ Trakya_Kirklareli'de (Samakovion) = Σαμακόβιον
Demre (Myra, Mira, Kale) = Μύρα
Denizgiren_InKaraburun,Izmir (Pteleon) = Πτέλεον
Denizli (Leodikia, Tonguzlu, Dengiz, Laodikeia, Tonguzluk, Laodicaes, Laodicea) = Λαοδικεία του Λύκου
Dereköy_Karaman'da (Fisandos) = Φισανδός
Dereköy_Karadeniz'de (Konopeion) = Κονόπιον
Derinkuyu_Kapadokya-Nevshehir'de (Malakopi) = Μαλακοπή
Dikili_Izmir'de (Aterneus:Agilkale, Dikmelik) = Δικελί - Αρτανευς
Dinar_Afyon'da (Celanae) = Κηλανές
Divriği (Tefriki, Divrigi, Tephrike) = Τεφρική
Diyarbakir (Amida) = Άμιδα
Doganlar_Kapidag = Δρακούντα
Doğanyurt_Kastamonu'da (Hosalay, Meset) = Αλάβανδα
Domaniç (Domanitis) = Δομανίτιος
Dörtkonak_G.hane'de (Edre, Andra, Atra, Adra) = Άνδρα
Dragos Istanbul_ (Dragos_Ejder, Orhantepe_BüyükDragos, Adraga, Adragos) = Δράκος
Dülük (Doliche) = Δολίχη
Düzce (Prusias, Nτούζτζε) = Προυσιάδα - Κόνσοπα
E
Eceabat – Maydos = Μάδυτος
Edirne = Αδριανούπολη - Παλαιά Ορεστιάδα
Edirnekapi Istanbul_ (Andrinopolis) = Ανδρινόπολη
Edremit = Αδραμύττιο
Efes (Ephesus) = Έφεσος
Ekinlik Adasi = Νήσος Κούταλη
Emirgân Istanbul_ (Mirgün - FeridunPaşaBahçesi - EmirKöyü) = Κυπαρώδες
Enez = Αίνος
Endruluk_Kayseri'de = Ανδρονίκι
Erdek Artaki = Αρτάκη
Erenkoy = Οφρύνιο
Ereğli Karadeniz (Herakleia Pontika – Benderegli) = Ηράκλεια την Ποντική
Ereğli Konya = Ηράκλεια – Ηράκλειον – Ακροτήριον - Κύβιστρα
Erenköy_Çanakkale'de = Οφρύνιο
Erikli_ Trakya_Keşan'da (Heraklea) = Ηράκλεια (Κεσάνης)
Eriklice_ Trakya_Tekirdağ'da (Heraklea) = Ηράκλεια
Ergani = Εργανία - Αρσενία
Erzurum (Karin – Kalikala – Arzen – Garin) = Θεοδοσιούπολη
Eskihissar_ Μugla (Stratonikeia) = Στρατoνικεια - Ιδρυάς - Ανδριανούπολη – Χρυσαορίς
Eskihissar_Denizli (Laodicea) = Λαοδικεία προ του Λύκου
Eskikoy_Edirne = Παλαιοχώρι
Eskişehir (Dorylaion – Dorilyon) = Δορύλαιο
Eski Stambul - Yeski Stambolchuk = Αλεξάνδρεια Τρωάς
Etrim (Syangela) = Θεάγγελα (τα)
Eynesil (Ayivasil, HagiosBasileos, ermiş vasil, Ay-a-vasil, Coralla) = Άγιος Βασίλειος
F
Fasıllar_Konya'da (Mistheia) = Μίσθεια
Fatsa (Phadisane – Faça – Fadisan – Satilmiş – Fatisane - Phadisana) = Φάτσα – Φατσιανή - Φασιδάνη
Fener_Istanbul (BatheiaSkopia – Faros – Fanari – Feros -Phanar) = Φανάρι
Fenerbahçe_Istanbul (Hieron - Hera Kayaliği - Phanaraki-Fenercik - Bağçe-i Fener - Hiera Kayaliği) = Φαναράκι)
Fethiye (Makri – Megri – Telmessus – Telmessos - Makris) = Μάκρη – Αναστασιούπολη – Τελμησσός
Fikirtepe_Istanbul_Kadiköy'de (Karhadon) = Καρχαδών
Findikli_Istanbul (Arizopolis - Fondaco:han_italyanca - Aianteion) = Αριζόπολη
Finike = Φοινικούσα
Foça (Fokea – EskiFoça - Phokaia) = Φώκαια
G
Galata_Istanbul (Galatas:gala:süt_süthane – Sykai – Justiniana – Justinianapolis - Galatea) = Γαλατάς – Συκές - Ιουστινιανούπολη

Galata Köprüsü_Istanbul = Άγιος Καλλίνικος*

Galata Kulesi_Istanbul (Kule-i Kahr:GazapKulesi) = Μεγάλος Πύργος*

Garipçe_Istanbul (Charybdis – Karipçe - Gyropolis_Akbabalarşehri - Licnias_Garipçe'ninKuzeyinde – Kharybdis - Karibce) = Χάριβδη

Gaziemir - Seydikoy = Σεβδίκιοϊ - Ιμέριον

Gazikoy = Γάνος

Gebze (Libyssa - Dakivyza) = Δακίβυζα - Λίβυζα

Gediz (Γκεντίζ) = Έρμος ποταμός*

Gelibolu = Καλλίπολη

Gemlik = Κίος

Gerede (Krateia – Flaviopolis - Creteia) = Κράτεια – Φλαβιούπολη

Germir_Kayseri'de (Kermira) = Κέρμιρα

Gerze (Karousa) = Καρούσα

Gesi_Kayseri'de (Kesi) = Κέσι

Gevaş (Westan) = Βεστάνη



Geyve (Kyvala) = Κύβαλα

Gideros Koyu_Kastamonu-Cide'de (Kiteros – Kytoros - Sütlüce) = Κίτερος - Κύτορος

Ginolu_Karadeniz'de (Kinolis) = Κίνολις

Giresun (Kerasous – Kerasounta – Farnakia – Hirades - Farnakya) = Κερασούντα – Φαρνάκεια - Χηράδες

Gökçeada = Ιμβρος

Gökçe_Kapadokya-Aksaray'da (Mamassos) = Μαμασσός

Gökçeler = Πήδασα

Gökyurt_Konya'da (Listra) = Λύστρα

Gölçayir_Trabzon'da (Divranos, Dibrana) = Δίβρανα *

Gölköy_Bodrum'da (Karyanda) = Καρύανδα

Gölyazı_Marmara'da (Apollonia) = Απολλωνία

Golyazi Κaracabey = Μιχαλίτσι

Gönen (Artemis Thermaia – ArtemisTherme - Konana) = Άρτεμις Θερμαία

Görele (Kerezos – Koralla - Philocaleia) = Κόραλλα – Φιλοκάλεια - Κερεζός

Göreme (Korama – Matiana – Maccan – Avcilar) = Κόραμα

Göynük (KoinonGallicanan) = Κοινόν

Güllük (Bargylia) = Βαργύλια

Gullubahce = Πριήνη

Gülpinar_Çanakkale_Assos'un batısı (Smintheion – Chryse - Hamaksitos) = Σμίνθειον – Χρυσή – Αμαξιτός

Gülşehir_Kapadokya-Nevşehir'de (Arapsun – Zoropassos - Aravissos) = Αραβισσός

Gümüştepe_Bursa'da (Μισίπολις, Misipolis) = Μισίπολις

Gümüşhane (Argiropolis) = Αργυρούπολη

Gümüşlük_Bodrum'da (Myndos) = Μύνδος

Gumusyak Beldesi = Ηραίον

GüneyRumeliFeneri_Istanbul (Gypopolis) = Γυρόπολη

Guzelbahce -Kilizman = Κλαζομεναί

Güzelhisar = Tιτναίος ποταμος (χωριό Ωραιόκαστρο)

Güzelyurt_Kapadokya-Aksaray'da (Gkelveri - Karvali) = Γκέλβερη - Καρβάλη



H



Hakkari (Çölemerik - Çolemêrg_Kürtçe - Hekari) = Χακιάρι - Χακκάρι

Halfeti_Urfa'da (Xelfetî) = Χαλφέτι – Ρωμαίον Κούλα

Halicioğlu_Istanbul = Πυκρίδιον*

Harran = Κάρες

Hasanköy_Niğde'de (Aksos) = Αξός

Havsa_Trakya (Hostizo – Nikae - Karputemum) = Νίκη

Havza (Kavza) = Κάβζα

Hayrabolu = Χαριούπολη

Hereke_Kocaeli'de (Harakas) = Χάρακας

Heyebeliada (Chalki) = Χάλκη

Hisarlık (Truva – Troya – Ilion) = Τροία – ‘Ιλιον

Hisaronu_Karadeniz'de (Philios) = Φίλιος

Hisaronu_Mugla = Βύβασσος

Honaz (Kolossa) = Κολοσσοί

Hopa (Apsaros_Balıksız (Kissa) = Αψαρος



I



Igneada = Ινιάδα

Ihsaniye = Μητρόπολη - Ιψός

Ihlamur_Istanbul (NeosEmbolos:YeniDirekliCadde) = Νέος Έμβολος

Ihlankoy_Kapidag = Χαμίκι

Ildırı_Çeşme'de (Erythrai - Eritre) = Ερυθραία

Ilgın_Konya'da (Tyriaio) = Ιλγίν - Τυριαίο

İnebolu (Ionopolis –Yunopolis – Ineboli – Abonuteichhus) = Τείχος - Ιωνόπολη

İnegöl (Angelokoma) = Αγγελόκωμα

İncekemer = Γέργα *

Inlice_Fethiye (Daidala) = Δαίδαλα

Ipsala = Κύψελα

İskenderun (Alexandreia – Alexandrette) Αλεξάνδρεια του Ισσού - Αλεξανδρέττα

Isparta (Spartis – Baris) = Σπάρτη της Πισιδίας - Βάρη

İspir (Syspiritis) = Συσπιρίτις

Istanbul = Κωνσταντινούπολη

Istinye_Istanbul (Leosthenion – Sostheion – Sosthenion – Stenos –BoğazinBaşlangicinaYakinKoy) = Σωσθενίου – Στενός - Λεοστένιο

Izmir = Σμύρνη

İzmit (Nikomideia - Nikomedya) = Νικομήδεια

İznik (Nicaea – Nikaia) = Νίκαια





K



KabakozKoyu_ Istanbul_Beykoz'da (Ampelodes) = Αμπελώδες

Kadiköy_Istanbul (Chalcadonia –KörlerÜlkesi – Chalcedon) = Χαλκηδώνα - Χαλκίδα

Kapidag = Κυζικηνή Χερσόνησος ή Αρκτόνησος

Kalabak Saray = Μύρινα

Kalamiş_Istanbul (Kalamissia – Kamişlik – Kalamos -Kamiş_Saz) = Καλαμίσια – Καλαμωτή - Κάλαμος

Kalikişla_K.Çekmece Batisi_Trakya (Kallikratya) = Καλλικράτεια*

Kalkan_Akdeniz'de (Kalamaki) = Καλαμάκι)

Kandilli_Istanbul (Perrion – Ekhaia - Τehlike_şeytanAkintisi'ndanDolayi – BosforusNikopolis - Skaliai) = Κανδηλί – Σκαλιές - Νικόπολη

Kanlica_Istanbul (Glarus_Marti - Larus_Marti – Boraides – Boradion – Glaros) = Βοράδιον - Γλάρος

Kanlıdivane_Erdemli'de (Kanyteleis – Kanytelis - Kanytella) = Νεάπολη

Kapsul_Kapidag = Κάψαλα

Karaagac = Ορεστιάδα (το ιστορικό όνομα της Αδριανούπολης) ή Καραγάτς (προάστιο της Αδριανούπολης)

KaraBiga (Priapos) = Πρίαπος

Karadeniz Eregli - Kapıkırı = Ηράκλεια της Λάτμου

Karaburun_Izmir'de (Sidousa - Ahırlı, Mimas) = Σιδούσα - Μίμας

Karacabey (Mihalitsi) = Μιχαλίτσι

Karaduvar_Mersin'de (Anchiales) = Αγχιάλη

Karaman (Laranda - Larende) = Λάρανδα

Karamenderes - Scamander = Σκαμανδρος*

Karamürsel (Prainetos - Prenetos) = Πραίνετος

Karaova Deresi = Αιγός ποταμούς*

Karataş_Adana'da (Megarsus) Mallus = Μαλλος Μαλλώτης

Kariye_Istanbul (Khora) = Χώρα

Karpuzlu = Άλινδα

Kars (Qers_Kürtçe) = Καρσούντα

Karsıyaka_Kapidag (Peramos) = Πέραμος



Kaş (Antiphellos – Andifli – Habesos) = Αντίφελλος - Αντίφυλλο)

Kaş Yukari (Phellos) = Φελλός

Kas Dağ = Ιδης οροσειρα*

Kasimpaşa_Istanbul (Krenides – Pegai) = Πηγές

Kastamonu (Kastamoni) = Κασταμόνου - Κασταμονή

Kavaklı_Akçaabat-Trabzon'da (Ahanda - Akhanda) = Άχανδα*

Kayabağ_Kayseri'de (Τaksiarhes) = Ταξιάρχες

Kayaköy_Fethiye'de (Livissi – Carmylassus) = Λιβίσι - Καρμηλασσός - Λειβίσι

Kaymaz_Eskişehir'de (Trikonia) = Τρικονία

Κaynarca = Γέννα

Kayseri (Caesarea Cappadociae – Kesaria - Mazaka) = Καισάρεια

Kazıkbağları = Ελαία

Κeςίbοrlu = Οικισμός Χόματος-Σουβλαίου*

Keçi Kalesi_Karadeniz'de (Mesochaldia) = Μεσοχαλδία *

Kefken (Karpeia – Kalpe - Kerpe) = Καρπεία

Kekova (Doλiche – Dolichiste) = Δολίχη - Δολιχιστή

Kemalpasa_Izmir'de (Nymphaeon, Nif_Gelin) = Νύμφαιον

Kemerhisar_Niğde-Bor'da (Tyana - Tuvanuva_Hititçe – Tavanna – Osebia - Tayan_Hititçe) = Τύανα – Ντάνα - Θόανα

Kerim_Karadeniz'de (Zagora) = Ζάγορα

Kesan = Κεσσάνη

Kılıçlar_Kapadokya'da (Spathion) = Σπαθιών

Kilitbahir - Kynossema = Κυνός - Κυνόσσημα

Kinaliada = Πρώτη

Kircasalih = Ζαλούφι - Κεφαλοχώρι

Kireçburnu_Istanbul (KerezBurnu – DikaiaPetra – Kleides – KlediTorPonte – Kefeliköy-Karadeniz'inKilidi) = Δίκαια Πέτρα – Κλειδί

Kirklareli = Σαράντα Εκκλησιές

Kırsehir (Justinianopolis - Mokissos) = Μωκησσός - Ιουστιανουπολη

Kisikli Istanbul_ (Damatris) = Δαματρίς

Kısık Yarımadası = Λέβεδος

Kızkalesi_Erdemli'de (Korykos, Corycus, Korikos) = Κόρυκος

Kiyikoy = Μήδεια - Σαλμυδησσός

Kiyi Kislacık = Ιασός - Ιασσός

Istanbul_KizilKayalar (Kyaneia) = Κυάνεια

Kızılırmak = Αλυς

Kocadal_Torul-G.hane'de (Dörene, Dranas) = Δράνα*

KocaYamaç_Sürmene-Trabzon'da (Anaras, Anarassa) = Ανάρασσα *

Koçali_Ezine'de (Neandria) = Νεανδρεία

Konaklı_Niğde'de (Misthi) = Μισθός – Μιστοί - Μιστί

Konya (Ikonion) = Ικόνιο

Koldere = Κόλντερε - Κολδήρη

Körfez_Izmit'te (Kolpos_Körfez) = Κόλπος

Köşk = Κιόσκι

Koyulhisar_Sivas'ta (Kolonia) = Κολώνια

Kozan_Kilikya'da (Sis, Sisia) = Σίσια

Küçük Menderes = Καυστρος ποταμός*

Küçükkuyu (Gargara) = Γάργαρα

Küçükyali_Istanbul (Satyros Manastiri, Satyros, Satir) = Σάτυρος

Kültepe (Kaneş, Nesa) = Νίσα*

Kumkale Köy = Σκαμανδρου πεδιαδα*

Kumkapi_Istanbul (Kontoskalion) = Κοντοσκάλειον

Kumkaya_Bursa'da (Sigy, Sigi) = Σιγή

Kumyer = Τριόπιον (το)

Kuplu = Κουπλία

Kurshunlu = Ελεγμοί

Kurşuntepe_Bayramiç Civari (Skepsis) = Σκέψη

Kurucaşile (Kromna) = Κρώμνη - Κρώμνα

Kuruçeşme_Istanbul (Amopolos – Bithias - Kolomos – Kamişlik – IsisKoyu - Koruçeşme) = Αμόπολος – Κάλαμος – Άγιος Δημήτριος - Ξηροκρήνη

Kuşadasi (NeaSkala) = Νέα Σκάλα

Kütahya( Katiaion_Totys’inKenti) = Κιουτάχια - Κιουτάχεια

Kyzikos = Κύζικος
L
Labranda = Λαβράνδα

Lalapasa = Λαλάπασα

Lapseki (Lampsakos - Pityausa) = Λάμψακος

Livera_Maçka'da = Λιβερά *

Luleburgaz = Αρκαδιόπολις
M
Maçka_Istanbul (Matsouka - Maxuca) = Ματσούκα

Maçka_Trabzon (Matsouka – Rodopoli - Dikaisimion) = Ματσούκα – Ροδόπολη - Δικαιόσημον

MacarBurnu_Beykoz'dan sonar_Istanbul (Argyronion) = Αργυρόνιον*

Malatya (Malatia – Melitene – Melid - Meletî_Kürtçe -Mehtene) = Μαλάτια - Μελετινή - Μελέτη

Malazgirt (Malazgir_Kürtçe – Manzikert - Manzigert) = Μαντζικέρτ

Malkara = Μάλγαρα – Μεγάλη Αγορά

Manisa (Magnesia am Sipylos – Magnisia) = Μαγνησία - Μάνισα

Maraş (Germenikeia - Mereş_Kürtçe - Gurgum_Kürtçe) = Γερμανίκεια *

Marmara Adasi = Προκόνησος

Marmara ereglisi (Heraclea – Perintos) = Πέρινθος – Ηράκλεια του Μαρμαρά

Marmaris (Physkos - Marmariksen_Fince) = Φύσκος - Μαρμαρίδα

Menemen (Menemeni) = Μαινεμένη - Μενεμένη - Αρχαια Τημνος

Meric = Μαρίτσα

Mersin (Mersina – Içel – Içil - Zephyrion) = Μερσίνη - Ζεφύριον

Merzifon = Μερζιφώνης – Μερζιφούντα - Ηλιούπολις)

Misinli_Çorlu'da_Trakya (Mesinia) = Μεσηνία*

Milas (Mylasa) = Μίλας

Moda_Istanbul (Modi) = Μόδι - Βόδι

Mordoğan_Karaburun'da (Mimas) = Μιμάς*

Mudanya (Moudania) = Μουδανιά - Απαμεα Μυρσεα

Mudurnu (Matarni, Modrones, Moderna, Mudurlu) = Μοδρονές

Muğla (Mobolla – Menos – Myndus – Alinda – Mogolla) = Μούγλα – Μόγολα - Μόβολα

Murefte = Μυριόφυτος

MustafaKemalPaşa (Kremasti) = Κρεμαστή

Mustafapaşa_Kapadokya-Nevşehir'de (Sinassos) = Σινασσός

Mut (Claudiopolis) = Κλαυδιούπολη

Mysia= Μυσία

*N
Nara - Nagara point = Άβυδος

Narli koyu_Kapidag = Ρόδα

Naysabin - Nisibis = Αντιοχεια της Μυγδονιας

Nazilli (Mastura, Mastaura) = Μαστουρα

Nemrutkale = Αιγαί - Κύμη

Nevsehir (Nyssa - Muskara – Soandos - NeaPoli) = Νύσσα - Νεάπολη – Σόανδος - Μόσχαρα

Notion (Claros - Klaros) = Νότιο - Κλάρος

Nigde (Nazianzus - Nigdi - Tyana) = Νίγδη

Niksar (Cabeira) = Νικόπολη - Νεοκαισάρεια - Κάβειρα -Διόσπολις - Ανδριανοπολη - Σεβαστη

O
Ocaklar_Kapidag = Γωνιά

Of (Ofis) = Οφίς

Ogulagac_Maçka-Trabzon'da (Galiana, Kalawana:kiyi ülkesi) = Γαλλίανα

Oguzeli_Antep (Tixbişar, Oxuzeli) = Οξυζελί

Ordu (Kotiora – Ordou – Kotyora) = Κοτύωρα

Ortaköy_Istanbul (Arkheion – Kilidion - AğiosFokas) = Αρχείον - Κιλήδιον - Άγιος Φωκάς

Orta Κöy = Λυσιμαχεία

Osmaneli_Bilecik'te (Lefkes) = Λεύκες

Ovacık_Niğde'de (Sementra) = Σεμέντρα

Ovacık_Tunceli'de (Zerenik - Ovacix) = Ζερενίκη

Odemis = Οδεμήσιoν

Ören_Milas'ta (Keramos, Kerme, Ceramos) = Κέραμος

Özalp_Van'da (Ebexe) = Εβεξές

Özdere = Νοτιον – Νέα Κολοφών

Özlüce_Kayseri'de (Bekse) = Βεξές

Özlüce_Nevşehir'de (Silata) = Σίλατα
P
Palu_Elazığ'da (Palo) = Πάλο

Pamukkale (Hierapolis) = Ιεράπολη

Pasalimani = Νήσος Αλώνη – Αλώνησος

Patara = Πάταρα - Αρσινόη

Patrice Burhaniye = Κεμέριον*
Pazar_Rize'de (Atina, Athenai:Lazca gölgeli yer) = Αθήνα

Pazarlik = Κάσταβος

Pendik_Istanbul (Panteichion, Pantikape) = Παντείχιον

Perga – Perge = Πέργη

Pervari_Siirt'te (Berwarî) = Περβαρη

Pinarhisar = Βρύση

Priene = Πριήνη

Poyrazkoy_Istanbul (Boreas) = Βορεάς

Pozanti (Podantos) = Ποδαντός*
R
Reşadiye_Kayseri'de - Talas (Stefana) = Στέφανα

RivaCivari_SoğanLimani_Istanbul (Khromion) = Χρώμιον*

Rize (Rhizaion) = Ριζούντα

RumeliFeneriKuzeyi_Istanbul (Symplegades - OvidKulesi) = Συμπληγάδες*

RumeliFeneriGüneyi_Istanvul (Gypopolis) = Γυρόπολη*

RumeliKavaği_KarataşMahallesi_Istanbul (Mavromolos:karataş) = Μαυρόμολος *

RumeliKavağiKalesiBurnu_Istanbul (Aphrodision) = Αφροδίσιον*
S
Safranbolu = Σαφράπολη - Θεοδωρούπολη

Şahinefendi_Nevşehir'de (Sobesos) = Σόβεσος

Sakarya = Σαγγάριος

Salacak_Istanbul (Damalis) = Δαμαλίς

Samandağ (Seleukia ad Pieriam) = Σελεύκεια Πιερίας

Samatya_Istanbul (KocaMustafaPaşa – Psamatia) = Ψαμάθεια - Υψωμαθείων

Samsat_Adıyaman Samsat (Samosata - Antiochia in Commagene) = Αντιόχεια η Κομμαγηνή

Samsun (Amysos) = Αμισσός, Σαμψούντα

Şanlıurfa_Urfa (Callirrhoe-Justinopolis-Edessa) = Αντιόχεια Καλλιρρόης – Ιουστιανόπολη - Έδεσσα

Sariyer_Istanbul_KavakArasi_YeniMahalle_YeniMahalle-KavakArasiDere (Chrysorhoas:AltinDeresi) = Χρυσαροάς

Sarıköy_Assos Civari (Zelia) = Ζέλεια

Sarkikaraagac (Neapolis) = Νεάπολη)

Sarkoy = Περίστασις

Sart_Iyonya'da (Sardis – Salihli) = Σάρδεις

Sebin Karahisar = Νικόπολη - Μαυρόκαστρο

Sedef Adasi = Τεβέρυνθος

Seferihisar_Izmir'de (Tysaferinopolis) = Τυσαφερινόπολη

Şehremini_Istanbul = ΄Εξ Μαρμάρων

Selcuk (Aya Soluk) = Έφεσος - Αγιος Θεολόγος

Selime_Kapadokya-Aksaray'da (Selme) = Σέλμη

Selimiye_Antalya'da (Side) = Σίδη

Selimpaşa Trakya = Επιβάτες*

Selge = Σέλγη

Seddulbahir - Settilbahir = Ελαιούς
Seyitgazi_Eskişehir'de (Nacolia) = Νακόλεια
Siğaçik = Τέως
Sıĝırtmaç Kalesi = Κινδύη
Şile (Şila – Hili – Origanos - Artane) = Χηλή - Ρίγανη
Silifke_Mersin (Seleukaia Tracheia -Isauriae, Seleuceia ad Calycadnos, Seleuceia D'Isauria) = Σελεύκεια του Ισσαύου - Ελαιούσα Σεβαστή
Sille_Konya'da (Silli) = Σίλη
Silivrikapi_Istanbul (Kalagru, Pagea, Pigi) = Πηγή
Silivri (Selybria) = Σηλυβρία – Ευδοξιούπολη
Sinanköy_Lalapaşa'da Trakya (Probaton, Pravadi) = Προβάτων*
Sinanpaşa_Trakya = Καλλικράτεια*
Sinekli_ Trakya_Silivri'de (Caenofrurio) = Κοινοφρούριο
Sinop (Sinope) = Σινώπη
Sirkeci_Istanbul (Eugeniu) = Ευγενίου*
Sivas (Sevasteia) = Σεβάστεια
Sivriada = Oξεία
Sivrihisar_Eskişehir'de (Avrostola - Palia - Justinianopolis) = Αβρόστολα – Παλαιά - Ιουστινιάπολη
Sivrikale_Karadeniz'de (Kordyla) = Κόρδυλα *
Soganli = Ποτάμια
Söğüt_Bilecik'te (Thibasio) = Θηβάσιο
Sogut_Mugla - Saranda = Σαράντα
Söke (Anea) = Σόκια (είναι μία κωμόπολη-χωριό κοντά στη Σμύρνη*
Subaşi_Kayseri'de (Skopi) = Σκοπή - Σκοπί
Suhut (Synnada) = Συννάδα
Sultaniye_Fethiye'de (Thermes Soultanigie) = Θερμές
Suvermez_Niğde'de (Floita) = Φλοϊτά
Sürmene (Surmena) = Σούρμενα
T
Taksim_Istanbul (Ste Trinité - Aya Triada) = Αγία Τριάδα - Σταυροδρομίου
Istanbul_Tarabya Vadisi (Kryovrissis) = Κρύα Βρύση*
Tarabya_Istanbul (EudiosKalos – Pharmakias – Terapeia) = Θεραπειά, Θεράπιον
Tarsus_Kilikya'da (Tarsos) = Ταρσός
Taşkınpaşa_Nevşehir'de (Tamisos) = Ταμισός
Taşköprü_Kastamonu'da = Λίθινη γέφυρα
Tavcan = Λαγούσες Νήσοι
Tavsan ad_Kapidag = Απειγανούσα
Tefenni_Burdur'da = Τέφνι
Tekir (Knidos) = Νεα Κνιδος
Tekirdag (Rodosto – Bisanthi) = Ρωδεστό - Βισάνθη
Tekirova (Phaselis) = Φάσαλα - Φάσηλις
Termal_Yalova'da (Pythia) = Πύθεα
Terme_Karadeniz'de (Themiscra – hemiskyna) = Θέρμη – Θεμίσκυρα)
Thymnous_Mugla = Θύμνος - Θύσσανος
Tilköy_Nevşehir'de (Dila) = Δήλα
Tire_Izmir'de (Thira – Tyre) = Θύρα
Tirebolu (Tripolis – Iskhopolis) = Τρίπολις - Τρίπολη
Tokalı_Kapadokya'da (Stemmaton) = Στέμματα *
Tokat (Haldias – Evdokia) = Τοκάτη – Χαλδία - Ευδοκία
Tonya (Tonia) = Τόνια
Tophane_Istanbul (MetaponBolos - Argyropolis:Gümüşşehir) = Μεταπών Βόλος – Αργυρούπολη
Torbalı_Izmir'de (Metropolis) = Μητρόπολη
Torul_Gümüşhane'de (Ardasa –Drila – Dorula) = Άδρασα – Κεντί - Δρούλα
Tosya_Kastamonu'da (Zooka - Daceia) = Δασεία
Trabzon (Trapezos – Trapezounta) = Τραπεζούντα
Tripolis_Denizli = Τριπολη Φρυγίας - Νεάπολη - Απολλωνία - Αντονηνόπολη)
Turankoy_Kapidag – Βαθύ
U
Ucmakdere = Αυδίμιο
Üc Tepeler = Λεύκη *
Ulubat (Caesareia Germanica – Ouloubad) = Γερμανίκεια Καισάρειας *
Uluborlu (Sozopolis) = Σωζώπολη
Ulukışla_Niğde'de (Faustinoupolis) = Φαυστινούπολη*
Ulutzak = Ολουτζάκι - Λουτζάκι
Umuryeri_Istanbul (Daphne) = Δάφνη
Unye = Οινόη
Urla (Klazomenai –Vriula) = Βουρλά – Βρύουλα - Κλαζομεναί
Üsküdar = Χρυσούπολη - Σκουτάρι
Üsküp_ Trakya_Kirklareli'de (Skopia) = Σκοπιά
Ünye (Inoi – Oinaion) = Οίναιον - Οινόη
Ürgüp (Pronkopi) = Άγιος Προκόπιος
Uzunkopru_Trakya (Ouzoun Kyopru) = Μακρά Γέφυρα (Αδριανούπολης)
V
Vakfıkebir (Ethlabopiastes) = ?
Van (Thospitis - Tosp_Ermenice) = Θοσπίτις - Ερμενίκη
Vaniköy_Istanbul (Proukhtous, Prokhtoi) = Πρόκητοι
Vefa Istanbul_ (Filadelfion) = Φιλαδέλφιον
Vezirköprü (Andrapa:AdraSuyu - Neoclaudiopolis) = Νεοκλαυδιούπολη
Viranşehir_Mersin'de (Soloi, Pompeipolis, Soli) = Σόλοι
Vize = Βιζύη
Y
Yakapinar (Misis) = Μάμιστρα - Μόψους - Μόψουεσίια
Yalova (Helenapolis – Gialova) = Δρέπανο, σημερινή Γιάλοβα της Βιθυνίας, Ελενούπολις)
Yalvaç_Isparta'da = Αντιόχεια Πισιδίας
Yanık Köy = Νεοντείχος
Yaprakhisar_Kapadokya-Aksaray'da = Ιμβρασσός
Yassiada - Plati = Πλατί
Yassıhöyük (Gordion) = Γόρδιον
Yedikule_Istanbul (Heptaburgon) = Επταπύργιον
Yenihisar (Didyma) = Δίδυμα - Βραγχίδες - Ιερόν
Yenikapi_Istanbul (Eleueterios) = Ελευθέριον – Άγιος Ελευθέριος
Yeni Sehirburnu = Σίγειον
Yeniköy = Αχίλλειον
Yenikoy_Trakya - Νεοχώριον
Yeniköy_Istanbul_ (NeoKirion - Komarodes_Çilek) = Νεοχωρίο
YeşilGölcük_Niğde'de = Λίμνες *
Yeşilköy_Istanbul (Ayastefanos) = Άγιος Στέφανος
Yoğuntaş_Trakya_Kirklareli (Skopelos) = Σκόπελος
Yozgat = Υοζγάτη
ZZara_Sivas'ta (Apes – Epes - Qoçgirî) = Απές - Επές *
Zelve_Kapadokya-Nevşehir'de (Zelvi) = Ζέλβη
Zeytinbag (Trilye) = Τρίγλεια - Βρύλλιον
Zeytinburnu_Istanbul (Zeytun - Cap deL’Olive) = Κυκλόβιον
Zile (Sillas) = Σιλλάς
Zonguldak (Sandareke) = Σανδράκη
http://www.defencenet.gr/
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ"

Δευτέρα 8 Ιουνίου 2020

ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ

  Πολλά έχουν γραφτεί για το ποιοι ή τι είναι οι Βλάχοι και σίγουρα υπάρχουν πολλές απόψεις, λιγότερο ή περισσότερο πειστικές.------ Μία απλή προσέγγιση αυτών των ερωτημάτων θα επιχειρηθεί εδώ εξετάζοντας τα διάφορα ονόματα με τα οποία είναι γνωστοί οι Βλάχοι. ----
Θα πρέπει να εξετάσουμε τόσο τους αυτοπροσδιοριστικούς όρους και τους ενδοφυλετικούς όρους διάκρισης που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι Βλάχοι, όσο και τους όρους που χρησιμοποιούν για να τους προσδιορίσουν οι αλλόγλωσσοι και γειτονικοί προς αυτούς πληθυσμοί.
 Όπως επίσης και τους νεολογικούς όρους που δημιούργησαν οι διάφοροι κατά καιρούς επιστήμονες και ερευνητές που ασχολήθηκαν με Βλάχους, αλλά και όρους που είναι απόρροια πολιτικών καταστάσεων.
 Οι απαντήσεις γύρω από την ονοματολογία των Βλάχων μπορούν να οδηγήσουν στο διαχωρισμό ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία των Βλάχων, τόσο στο μητροπολιτικό τους χώρο ( Ελλάδα ), όσο και στη διασπορά (γύρω Βαλκανικές Χώρες), όταν αυτοπροσδιορίζονται, στην ίδια τους τη γλώσσα, κάνουν χρήση του όρου «Αρμούν-Αρμούνι», ο οποίος συναντιέται σε διάφορες φωνολογικές παραλλαγές και νεολογικούς τύπους, («Αρωμάνος-Αρωμάνοι»).
Μία τέτοια φωνολογική παραλλαγή είναι ο όρος «Ρμέν-Ρμένι», με χαρακτηριστική εκφορά του αρχικού «ρο». Αυτή η παραλλαγή χρησιμοποιείται από τον κλάδο των Βλάχων που είναι γνωστοί και ως Αρβανιτόβλαχοι, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αλβανία. Όπως και να έχει, ο όρος «Αρμούν-Αρμούνι» δεν έχει διαφορετικές καταβολές από τον όρο «Ρωμιός-Ρωμιοί» που χρησιμοποιούσαν οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί μέχρι την νεότερη επικράτηση του όρου «Έλληνας-Έλληνες». Ο όρος «Αρμούν» είναι παραφθορά του λατινικού όρου «Romanus», όπως ο όρος «Ρωμιός» είναι παραφθορά του ελληνικού όρου «Ρωμαίος».
 Ωστόσο, οι δύο αυτοί όροι είναι ταυτόσημοι καθώς και οι δύο προσδιορίζουν, ο ένας στα λατινικά και ο άλλος στα ελληνικά, τον «πολίτη» και αργότερα τον «πολιτισμικό κληρονόμο» της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της μετέπειτα Ρωμανίας, της κρατικής και πολιτισμικής οντότητας που είναι περισσότερο γνωστή σε μας με το νεολογικό όρο Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε πως οι όροι «Ρουμανία» και «Ρουμάνοι» είναι, μάλλον, δύο όροι νεολογικοί που υιοθετήθηκαν από τους Ρουμάνους μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα.
Ο όρος «Βλάχος-Βλάχοι» έχει γερμανική γλωσσολογική καταβολή. Αρχικά χρησιμοποιούταν για τον προσδιορισμό των Ρωμαίων ή ακόμη πιο αόριστα των λιγότερο ή περισσότερο εκρωμαϊσμένων πολιτισμικά και εκλατινισμένων γλωσσικά κατοίκων των ρωμαϊκών εδαφών.
 Ο όρος αυτός πέρασε στους Σλάβους και από αυτούς στους Βυζαντινούς και αργότερα στους Οθωμανούς. Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί πως από τους βυζαντινούς ακόμη χρόνους και μέχρι σήμερα ο όρος «βλάχος-βλάχοι», με το βήτα μικρό, δηλώνει εκείνους τους πληθυσμούς, όχι απαραίτητα βλαχόφωνους, που ασχολούνται με τη κτηνοτροφία και κυρίως τις νομαδικές και ημινομαδικές της μορφές.
 Κατ` επέκταση, ο όρος αυτός έφτασε στο σημείο να δηλώνει στα νεοελληνικά και πολλές φορές και στα βλάχικα το νομαδοκτηνοτρόφο, τον άξεστο, τον αγροίκο, τον απολίτιστο, το χωριάτη. Ωστόσο, είναι εμφανές πως υπάρχει μία σαφής διάκριση ανάμεσα στον σημερινό όρο «Βλάχος», με το βήτα κεφαλαίο, και τον όρο «βλάχος», με το βήτα μικρό.
Ο όρος «Κουτσόβλαχος-Κουτσόβλαχοι», όποια και αν είναι η ετυμολογική του ανάλυση, είτε από τα τουρκικά, είτε από τα νεοελληνικά, και παρά τη χρήση του για πολύ περισσότερο από έναν αιώνα, είναι ένας μάλλον αποτυχημένος, σύνθετος όρος, ο οποίος επιπλέον μοιάζει να είναι προσβλητικός για τους Βλάχους.
Χαρακτηριστική παραμένει η επισήμανση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Σπυρίδωνα Βλάχου προς ακαδημαϊκό δάσκαλο Αλέξανδρο Σβώλο πως: «όποιος αναφέρεται σε Κουτσόβλαχους είναι ο ίδιος κουτσοσυγγραφέας».
Αν και ο όρος «Ελληνόβλαχος-Ελληνόβλαχοι», όπως και ο ταυτόσημος όρος «Γραικόβλαχος-Γραικόβλαχοι», έχει χρησιμοποιηθεί από τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή πριν την έκρηξη των βαλκανικών εθνικισμών και των επακόλουθων προπαγανδών, είναι εμφανές πως πέρα από το δικαιολογημένο πολιτισμικό προσδιορισμό, από κάποια ιστορική καμπή και μετά εμπεριέχει και μία πολιτική διάκριση και διάσταση.
Ο όρος αυτός φαίνεται πως είχε λόγο ύπαρξης και χρήσης για όσο καιρό χρησιμοποιούνταν σε αντιδιαστολή με τον όρο «Σλαβόβλαχος-Σλαβόβλαχοι», ο οποίος με τη σειρά του χρησιμοποιούταν για τον πολιτισμικό προσδιορισμό των Ρουμάνων.
Σήμερα πια, η προσδιοριστική χρήση του όρου «Έλληνας», ως πρώτο συνθετικό, φαντάζει ως πλεονασμός, όπως ίσως και στις περίπτωσεις των όρων «Ελληνοπόντιος» και «Ελληνοκαραμανλής».
Επιπλέον, η χρήση του όρου αυτού θα άφηνε περιθώρια για τη αποδοχή και θα δικαιολογούσε τη χρήση τεχνιτών όρων, όπως: «Αλβανόβλαχοι», «Βουλγαρόβλαχοι», «Ρουμανόβλαχοι», «Σερβόβλαχοι» και «Μακεδονόβλαχοι».
Με την ίδια λογική, θα έπρεπε, ίσως, να μη χρησιμοποιούμε τον όρο «Αρβανιτόβλαχος- Αρβανιτόβλαχοι», αν και η αδυναμία αντικατάστασης αυτού του όρου από κάποιον άλλον και η πιθανότατα μακραίωνη χρήση του μας υποχρεώνουν να τον αποδεχτούμε. Ο σύνθετος αυτός όρος δηλώνει εκείνους τους Βλάχους των οποίων οι πρόγονοι είχαν βρεθεί να κατοικούν ανάμεσα σε «Αρβανίτες»-αλβανόφωνους πληθυσμούς.
Αυτή η συμβίωση είχε σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων, όπως η γνώση και η χρήση από το ένα μεγάλο μέρος των «Αρβανιτόβλαχων» τόσο της δική τους διαλεκτικής μορφής των βλάχικων, όσο και των αλβανικών. Ωστόσο, οι «Αρβανιτόβλαχοι» δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας κλάδος των Βλάχων, διασκορπισμένων σε διάφορα μέρη της Στερεάς Ελλάδας-Ρούμελης, της Ηπείρου, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, της Αλβανίας, της ΠΓΔΜ και μέχρι τη Ρουμανία και την Αμερική, όπου βρέθηκαν ως μετανάστες.
Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί πως οι Βλάχοι που βρέθηκαν να ζουν στην Αλβανία δεν είναι σύνολό τους «Αρβανιτόβλαχοι».
Επιπλέον, ένα πολύ μεγάλο μέρος των «Αρβανιτόβλαχων» είναι γνωστοί και με τον όρο «Φαρσαριώτης-Φαρσαριώτες» ή «Φρασαριώτης-Φρασαριώτες». Ο όρος αυτός έχει τοπωνυμική προέλευση καθώς σύμφωνα με ισχυρές παραδόσεις και ενδείξεις ένα σημαντικό μέρος των «Αρβανιτόβλαχων» ξεκίνησε τη διασπορά του στη Νότια Βαλκανική προερχόμενο από το χωριό Φράσιαρη της Πρεμετής ή από τη γύρω περιοχή του Νταγκλί στη Βόρεια Ήπειρο - Νότια Αλβανία. Ωστόσο, ο όρος αυτός δεν γίνεται αποδεκτός από το σύνολο των «Αρβανιτόβλαχων, καθώς διάφορες ομάδες υιοθετούν άλλους όρους και πάλι τοπωνυμικής προέλευσης, όπως οι όροι: «Κεστρινιώτες» (από το χωριό Κοστρέτσι), «Ζαρκανιώτες» (από το χωριό Ζάρκανη), «Κουρτισιάνοι» (από το χωριό Κουρτέσι), «Γκουμπλιάροι (από το χωριό Κομπλιάρα), «Πλεασιώτες» (από το χωριό Πλεάσα), «Κολωνιάτες» (από την περιοχή της Κολώνιας), «Μουζακιαραίοι» (από την περιοχή Μουζακιάς), «Τσαμουρένοι» (από την περιοχή Τσαμουριάς-Θεσπρωτίας) και «Μιτσιντόνοι» (από το χωριό Κεφαλόβρυσο-Μετζιτιέ Πωγωνίου).
Σε κάποιους δε από τους Αρβανιτόβλαχους δίνεται το όνομα «Ντότανοι» με σκωπτική διάθεση, λόγω της συχνής χρήσης της λέξης «ντότ», που σημαίνει «δεν, δίχως, όχι».
Επιπλέον, πολλοί από τους «Αρβανιτόβλαχους» και κυρίως στην Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα είναι γνωστοί με τον όρο «Καραγκούνης-Καραγκούνοι ή Καραγκούνηδες». Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθούν δύο ακόμη θέματα:
α). Οι «Αρβανιτόβλαχοι» που προσδιορίζονται ως «Καραγκούνηδες» δεν ταυτίζονται με τους ελληνόφωνους αγροτικούς πληθυσμούς της δυτικής πεδινής Θεσσαλίας που επίσης είναι γνωστοί με αυτό τον όρο.
 β). Η εξαφανισμένη, εδώ και έναν αιώνα, ομάδα των «Μαυρόβλαχων», γνωστή και ως «Μορλάκοι», που έζησαν κατά μήκος των ακτών της Δαλματίας και στην άμεση ενδοχώρα, αποτελούσε μία λατινογεννή γλωσσική οντότητα ανεξάρτητη των «Βλάχων-Αρμούνων».

Όροι όπως «Μπουρτζόβλαχος», «Καράβλαχος», «Αγριόβλαχος» «Γκόγκας», «Λατσιβάτσης και «Τσιομπάνος» έχουν σκωπτική και μάλλον προσβλητική χροιά και η χρήση τους σίγουρα αντενδείκνυται. Ο όρος «Τσίντσαρος-Τσίντσαροι» με τον οποίο ήταν και είναι γνωστοί οι Βλάχοι που βρέθηκαν ως πρόσφυγες ή μετανάστες, από τα τέλη του 18ου αιώνα, τόσο στις περιοχές της Σερβίας, όσο και στα εδάφη των Αψβούργων στη Βοϊβοντίνα, την Κροατία και την Ουγγαρία, έχει επίσης σκωπτικό περιεχόμενο, αν και στην πορεία ο όρος αυτός απέκτησε μία ταξική και μάλλον τιμητική διάσταση.
Βέβαια, υπάρχουν πολλοί άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται ανάμεσα στους Βλάχους με σκοπό τον προσδιορισμό των διάφορων ομάδων που συνθέτουν το πολυσύνθετο μωσαϊκό τους. Τέτοιοι είναι οι όροι όπως: «Γραμμουστιάνοι» γνωστοί και ως «Τσίποι-Τσίπιανοι-Τσίπηδες» (από το χωριό Γράμμουστα ή και την περιοχή του Γράμμου), «Μοσχοπολιάνοι» ή «Σκουμπουλιάνοι» (από τη Μοσχόπολη και την περιοχή της), «Μπιτουλιάνοι» (από το Μοναστήρι ή την περιοχή της Πελαγονίας), «Ζαγοριάνοι» (από την περιοχή του Ζαγορίου), «Μότσιανοι» (από την περιοχή του Ασπροποτάμου ή της Νότιας Πίνδου γενικότερα) «Βεργιάνοι» (από την περιοχή της Βέροιας), «Σεαριάνοι» (από την περιοχή των Σερρών), «Μπασιώτες» (από το χωριό Βωβούσα) και ένα σωρό άλλοι όροι τοπωνυμικής κυρίως προέλευσης.
Μία ιδιαίτερη ομάδα είναι αυτή των «Μογλενιτών Βλάχων» ή «Βλαχομογλενιτών», οι οποίοι κατοικούν σε έξι χωριά ανάμεσα στους Νομούς Πέλλας και Κιλκίς και έναν ακόμη που βρίσκεται πίσω από τα σύνορα στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της «Μακεδονίας». Επισημαίνεται πως ο όρος «Μογλενίτες Βλάχοι» ή «Βλαχομογλενίτες», αν και τοπωνυμικής προέλευσης, είναι σίγουρα νεολογικός και ουσιαστικά άγνωστος, τόσο στους ίδιους, όσο και στους γειτονικούς βλαχόφωνους και αλλόγλωσσους πληθυσμούς.
Επιπλέον, οι «Βλαχομογλενίτες», σε αντιδιαστολή με τους υπόλοιπους βλαχόφωνους πληθυσμούς, είναι οι μόνοι Βλάχοι που χρησιμοποιούν αυτοπροσδιοριστικά τους όρους «Βλάου-Βλάσι», δηλαδή «Βλάχος-Βλάχοι», στη δική τους βλάχικη γλώσσα.
Έντεχνος, νεολογικός και σίγουρα πολιτικός είναι ο ρουμανικός όρος «Μακεδορομάνοι» ή «Μακεδόνες». Επιπλέον, ο όρος αυτός είναι άδικος για τους Βλάχους καθώς ιδιαίτερα οι μητροπολιτικές τους εστίες εκτείνονται πολύ πέρα από γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας, στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και την Αλβανία.
Τελικά, ο όρος «Βλάχος-Βλάχοι» μοιάζει να είναι ο επικρατέστερος και πιθανά ο ορθότερος για τον προσδιορισμό των Βλάχων. Και αυτό γιατί οι ίδιοι οι Βλάχοι προτιμούν να χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο όταν αυτοπροσδιορίζονται στα ελληνικά.
 Επιπλέον, ο όρος αυτός γίνεται κατανοητός και είναι σε χρήση και στις υπόλοιπες βαλκανικές γλώσσες, σε αντιδιαστολή με τον όρο «Αρμούν-Αρμούνι» ή «Αρωμάνος-Αρωμάνοι» που είναι άγνωστος πέρα από τους κύκλους των ειδικών και βέβαια τους ίδιους τους Βλάχους.

Άρθρο του Αστέριου Κουκούδη με θέμα Τα ονόματα των Βλάχων που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Αρχείου Ελληνικού Χορού και της Διεθνούς Οργάνωσης Λαϊκής Τέχνης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ"

Παρασκευή 5 Ιουνίου 2020

ΕΠΙΘΕΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ.


ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ
................
Τους περασμένους αιώνες που δεν υπήρχαν ληξιαρχεία και δεν τηρούνταν εύκολα γραπτά κείμενα, τα επίθετα άλλαζαν από γενιά σε γενιά. ---Οι λόγοι ήταν κυρίως δύο ο ένας για να ξεχωρίζει ο ένας από τον άλλο π.χ. ξάδελφο ή αδελφό, ο δεύτερος λόγος ήταν για την απόκρυψη κάποιου που είχε κακές σχέσεις με το κατακτητή. -----Το γεγονός της αλλαγής επιθέτων συνέβαινε και στα Σφακιά, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κάθε γενιά της ίδιας οικογένειας έπαιρνε διαφορετικό επίθετο συνήθως σαν απόρροια ενός παρατσουκλιού(παρανόμι), βέβαια μέχρι ενός σημείου γνώριζαν και αναγνώριζαν την συγγένεια με ότι αυτό συνεπαγόταν. Πολλοί από τους συντοπίτες μας όταν κατέβηκαν στα πεδινά ή μετακινήθηκαν εκτός Κρήτης οι ντόπιοι τους αποκαλούσαν ως Σφακιώτης ή Σφακιανάκης και με το καιρό αυτό γινόταν το νέο επίθετο τους.

Η κυριότερη οικογένεια των Σφακιών και με την οποία ξεκινώ ήταν οι Σκορδύλιδες και ακολουθούν οι Πατακοί κα. Παραθέτοντας τις μεγάλες οικογένειες σε κάθε επίθετο βάνω αρίθμηση ξεκινώντας από το ένα (1) για τους Σκορδύλιδες, δύο (2) για τους Πατακούς, τρία (3) για κάποια άλλη οικογένεια, οι δε απόγονοι τους θα αριθμούνται αντίστοιχα 1.1 για την πρώτη γνωστή γενιά 1.1.1 για την δεύτερη και ούτω καθεξής.


1. ΣΚΟΡΔΥΛΗΣ 961μ.Χ - 1182μ.Χ -

Ένα από τα δώδεκα αρχοντόπουλα του Βυζαντίου ήταν ο Μαρίνος Σκορδύλης(1182).

Μετά την αποκατάσταση της τάξης στο νησί, από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό,

η Κρήτη διαιρέθηκε σύμφωνα με το σύστημα της φεουδαρχίας σε 12 μέρη.

Κάθε τιμάριο παραχωρήθηκε σε ένα από τα δώδεκα αρχοντόπουλα του Βυζαντίου,

τα Σφακιά πήρε ο Μαρίνος Σκορδύλης. Οι οικογένειες των Σκορδυλών μα και των Φωκάδων

ήταν στο νησί από την εποχή του Νικηφόρου Φωκά το 961 μ.Χ. γι αυτό και σε κείμενο αναγράφεται

« Τους τα δώσασι όπως τ΄ είχαν και πρώτα » εννοώντας τα κτήματα τους.
Ο ιστορικός Ι. Μουρέλος σε διάλεξη που έδωσε στην στρατιωτική λέσχη Ηρακλείου με θέμα ΒΟΥΡΒΑΧΟΙ
αναφέρει τις παρακάτω οικογένειες που όπως ισχυρίζεται προέρχονται από τους Σκορδύλιδες.

ΒΟΥΡΒΑΧΟΙ, ΠΑΤΕΡΟΣ - ΜΑΥΡΟΠΑΤΕΡΟΣ (Βλέπε οικ.Πάτερων), ΨΑΡΟΜΙΛΗΓΓΟΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ,

ΣΕΒΑΣΤΟΣ, ΚΑΨΟΚΑΛΥΒΗΣ, ΝΟΜΙΚΟΣ, ΛΟΓΓΙΝΗΣ, ΣΑΡΑΚΗΝΟΣ, ΛΙΧΝΟΣ, ΦΙΝΙΚΑΛΟΣ,

ΜΑΡΑΦΑΡΑΣ, ΦΟΥΜΗΣ, ΛΟΥΜΠΙΝΗΣ, ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΙ, ΛΟΝΤΕΣ,

ΤΡΑΧΙΝΟΙ, ΒΙΤΣΙΛΟΠΟΥΛΟΙ, ΠΕΖΟΥΛΟΚΟΛΟΙ
Και από τις παραπάνω οικογένειες προήλθαν οι
ΔΑΣΚΑΛΙΑΝΟΙ
ΜΟΡΙΑΝΟΙ
ΒΛΑΧΟΙ
ΒΟΥΡΔΟΥΜΠΑΔΕΣ
ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗΔΕΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ
ΠΑΠΑΔΙΑΝΟΙ
ΔΕΛΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗΔΕΣ
ΖΑΜΠΕΤΑΚΗΔΕΣ

Ο Πάρις Κελαιδής στη σελίδα 306 της εγκυκλοπαίδειας των Σφακίων διαφοροποιείται από τον Μουρέλο ως προς τις πέντε τελευταίες οικογένειες.
Το πιθανότερο είναι να ισχύουν και οι δύο καταγραφές των παραπάνω ιστορικών, μάλιστα όσον αφορά τον Κανδανολέων, ήταν συγγενής των Σκορδυλών - Βουρβάχων σύμφωνα με κείμενο της οικογενείας μου.
1.1. ΠΑΤΕΡΟΣ =

1.1.1 ΜΑΥΡΟΠΑΤΕΡΟΣ =1.1.1.1 ΓΙΓΟΥΡΤΑΚΗΣ
1.1.2 ΚΟΥΚΟΥΤΣΗΣ = 1.1.2.1 ΜΠΟΥΖΟΥΝΙΕΡΑΚΗΣ 1.1.2.2 ΚΑΥΚΑΛΑΣ
1.1.3 ΦΛΕΦΛΕΣ=(1.1.3.1 ΜΠΟΥΧΛΗΣ, 1.1.3.2 ΤΣΙΤΣΙΡΙΔΗΣ, 1.1.3.3 ΤΣΟΥΡΔΟΣ, 1.1.3.4 ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΣ, 1.1.3.5 ΚΛΑΔΟΣ,1.1.3.6 ΜΠΙΡΗΣ, 1.1.3.7 ΨΑΡΟΣ, 1.1.3.8 ΒΑΛΥΡΗΣ -ΒΑΛΥΡΑΚΗΣ, 1.1.3.9 ΛΕΦΑΣ -ΛΕΦΑΚΗΣ)
1.2. ΨΑΡΟΜΙΛΗΓΓΟΣ(1300) = 1.2.1 ΒΑΛΕΡΙΑΝΟΙ(1400)= 1.2.2 ΣΤΡΑΤΙΚΟΙ(1600) =
1.2.2.1.ΒΟΥΡΔΟΥΜΠΑ, 1.2.2.2 ΜΠΡΑΟΥ, 1.2.2.3 ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ, 1.2.2.4 ΜΠΑΜΠΙΟΛΑΚΗ, 1.2.2.5 ΚΟΥΤΣΟΥΠΑ, 1.2.2.6 ΚΑΤΣΙΑ, 1.2.2.7 ΤΖΑΡΔΗ, 1.2.2.8 ΜΠΑΤΖΕΛΗ, 1.2.2.9 ΞΗΡΑ)
1.3. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ =1.3.1 ΔΑΣΚΑΛΙΑΝΟΙ=
(1.3.1.1 ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣ, 1.3.1.2 ΜΑΡΚΟΥΤΣΗΔΕΣ, 1.3.1.3 ΔΑΙΜΟΝΑΚΗΣ,1.3.1.4 ΠΡΟΚΟΠΑΚΗΣ, 1.3.1.5 ΤΣΙΡΜΙΡΗ, 1.3.1.6 ΟΡΦΑΝΟΥ, 1.3.1.7 ΠΩΛΑΚΗ, 1.3.1.8 ΠΕΤΡΟΥΛΗ Ή ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ, 1.3.1.9 ΠΑΠΑΔΟΠΕΤΡΟΣ, 1.3.1.10 ΠΑΠΑΔΟΣΗΦΟΣ, 1.3.1.11 ΤΡΟΥΛΙΝΟΣ )

1.4. ΒΟΥΡΒΑΧΗΣ = 1.4.1 ΚΑΠΑΡΟΣ (Άνω Μέρος Αμαρίου), 1.4.2 ΣΠΟΝΤΙΔΑΚΗΣ(Ασφένδου), 1.4.3 ΤΣΑΚΑΛΑΚΗΣ (Δαφνές Ηρακλείου), 1.4.4 ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ (Κουρνά μόνο), 1.4.5 ΤΖΟΥΓΑΝΑΚΗΣ (Μυριοκέφαλα) 1.4.6 ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ (Αθήνα )

1.5. ΚΑΨΟΚΑΛΥΒΗΣ 1.6. ΝΟΜΙΚΟΣ 1.7. ΛΟΓΓΙΝΗΣ
1.8. ΣΑΡΑΚΗΝΟΣ 1.9. ΛΙΧΝΟΣ 1.10. ΦΙΝΙΚΑΛΟΣ 1.11. ΜΑΡΑΦΑΡΑΣ
1.12. ΦΟΥΜΗΣ 1.13. ΛΟΥΜΠΙΝΗΣ 1.14 ΣΕΒΑΣΤΟΣ
1.15. ΛΕΩΝΗΣ 1.16. ΚΑΝΔΑΝΟΛΕΩΝ 1.17. ΚΟΝΤΟΣ 1.18. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ
1.19. ΠΑΡΔΙΩΤΗΣ
2. ΠΑΤΤΑΚΟΣ

Οικογένεια της Ίμπρου με μέγιστη προσφορά στους αγώνες του έθνους.

Οικογένειες με ρίζες από τους Παττακούς:
2.1 ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΣ
2.2 ΜΑΝΟΥΣΟΓΙΑΝΝΗΣ –ΑΚΗΣ
2.3 ΒΟΛΟΥΔΑΚΗΣ – ΛΙΑΠΗΣ
2.4 ΠΩΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
2.5 ΠΩΛΟΓΕΩΡΓΗΣ
2.6 ΚΑΡΑΒΑΝΟΣ
2.7 ΖΕΡΒΟΣ
2.8 ΑΘΗΤΑΚΗΣ (Από Ασκύφου με ρίζες από τους Μπουζήδες)
2.9 ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΑΣ (Πληρ. από το Σταύρο Γερωνυμάκη)
2.10 ΠΑΤΤΑΚΟΣ
3. ΚΕΛΑЇΔΗΣ
3.1 Κελαϊδης
3.2 Κελαϊδάκης
4. ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗΣ
4. Στεφανίδες
4.1 Οικονομάκης.
4.1.1 Οικονομάκης, 4.1.2 Ζακυνθινάκης, 4.1.3 Τσαπάκης, 4.1.4 Γιαπιτζάκης,
4.1.5 Μπραουδάκης(Οι Ασκυφιώτες), 4.1.6 Παντερμάκης, 4.1.7 Σταυριανουδάκης.


http://www.e-sfakia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=153:2010-04-28-10-39-46&catid=35&Itemid=79




ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΠΙΘΕΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ."

Πέμπτη 14 Μαΐου 2020

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΕΠΩΝΥΜΑ-ΟΝΟΜΑΤΑ

Κλασσικά Βυζαντινά : Βρανάς, Λεμονής, Πρωτόπαπας, Μοσχωνάς, Μαγγίνος, Βαλάντης, Πρωτονοτάριος, Νοτάριος, Δρόσος, Κρυστάλλης, Πανορμίτης, Μαργαρίτης, Νότης, Νοταράς, Γλυνός, Γληνός, Βάρδας, Βαρδής, Πολύζος, Δεδούσης, Ζαρίφης, Βενέτης, Αετός, Κυριαζής, Αρχοντής, Σπανός, Φάνος, Σπάθης, Βαρδής, Βαλάντης, Βαλάσης, Αυγερινός, Μάνθος, Παίσιος, Γαβαλάς, ,Τσάνος, Ολόβολος, Σκαρλάτος, Μανουήλ, Πολυμέρης, Ευταξίας, Τριάντης, Γαλάτης, Βρεττός, Θέμελης, Βατάτζης, Βεργής, Κάραλης, Κυρίτσης, Πάγκαλος, Αγαλιανός, Ρωμανός, Ρήγας, Ράλλης, Βατός, Στασινός, Μόσχος, Ρηγίνος, Ρίζος, Ριζάριος, Ρούσσος, Ρουσέτος, Έξαρχος, Σακκελλάριος, Λιβέρης, Λάσκαρης, Λιονταρής, Δράκος, Δρακούλης, Γκόλφης, Γκολφίνος, Γενναίος, Γαϊτάνος, Γιασεμής, Δούκας, Δίκαιος, Κομνηνός, Σχολάριος, Στάικος, Δραγούμης, Γιάγκος, Εκήβολος, , Κύρκος, Ιερεύς, Ισαάκιος, Γιακουμής, , Σέβος, Ακύλας, Νοτάρης, Αναγνώστης, Αστέριος, Αξιώτης, Τάσσος, , Βασιλικός, Σταυράκιος, Παγώνης, Βελισσάριος, Φραγκιάς, Καλογιάννης, Αλεξινός, Νομικός, Ναρσής, Αριστάκης, Μαυριανός, Αρέστης, Ιωαννίκιος, Ονούφρης,Πανταζής, Παλαιολόγος,Ρένος, Ρενάτος, Σταυριανός, Σερεμέτης, Σερέτης.
Λατινοβυζαντινά : Ρουφίνος, Μαρκιανός, Μαυρίκιος, Βαλέριος, Τίτος, Αιμιλιανός, Βαλεντινιανός, Ιουστίνος, Ιουστινιανός, Ιουλιανός, Βάλης, Φαβιανός, Αυγουστίνος, Γερμανός, Ιοβιανός, Ιγνάτιος, Πατρίκιος, Τιβέριος, Τραϊανός, Πρίσκος, Αύγουστος.
Φραγκοβυζαντινά : Δομένικος, Δομέστικος, Φραντζής, Λεονάρδος, Φλουρής, Λουίζος, Φραντζέσκος, Μπατίστας, Δονάτος, Τζανέτος, Ιώσηππος, Λίβιστρος.
Αρχαιοβυζαντινά : Ζήνων, Πανάρετος, Μένανδρος, Μελίτων, Ανδρόνικος, Φιλάρετος, Φωκάς, Φωκίων, Ηράκλειος, Ηρακλεωνάς, Κλεάνθης, Λέων, Καλλίμαχος, Καλλίστρατος, Παντολέων, Φιλιππικός, Αντύπας, Γλαύκος, Υπάτιος, Ερωτόκριτος, Σοφιανός, Πάμφιλος, Νάρκισσος, Ιμέριος.
Χριστιανικά : Ευστράτιος, Μηνάς, Αρτέμιος, Αλέξιος, Βασίλειος, Μιχαήλ, Δαμασκηνός, Αρσένιος, Δημήτριος, Άγγελος, Νείλος, Γεννάδιος, Παφνούτιος, Ιωάννης, Στέφανος, Θεόδωρος, Ευμάθιος, Λουκάς, Αγαπητός, Στέργιος, Ισίδωρος, Θεοτόκης, Θεολόγος, Θεωνάς, Ησύχιος, Πρόδρομος, ΠοΕπώνυμα του παρελθόντος- Βυζαντινοί αξιωματούχοι/11-12ος αιων.

Ονοματεπώνυμα βυζαντινών αξιωματούχων, σε διάφορα μέρη της επικράτειας από σφραγίδες που έχουν βρεθεί, από τον 11ο και 12ο αιώνα.
Αγιοζαχαρίτης Θεόδωρος 11ος
Αλυάτης Ιωάννης 12ος
Αλωπός Λέων 11ος
Αμασειανός Θεόδωρος 11ος
Ανεμάς Ιωάννης 11ος
Αντίοχος Κωνσταντίνος 11ος
Βαρδάλης Θεόδωρος 12ος
Βατάτζης Βρυέννιος 11ος
Γηράρδος Λέων 12ος
Δομεστικόπουλος 11ος
Δούκας Ιωάννης 11ος
Δρόσος Γεώργιος 11ος
Εξώτροχος Μανουήλ 13ος
Ερωτικός Βάρδας 11ος
Ιεράκης 11ος
Καβάσιλας Αλέξανδρος 11ος
Καλαμάνος 12ος
Καλαμαράς Ακίνδυνος 12ος
Καλλιέργης Θεόδωρος 11ος
Καλόγνωμος Λέων 12ος
Καλομαλάς Νικόλαος 11ος
Καμύτζης Κωνσταντίνος 12ος
Καραβιτηνός Ιωάννης 11ος
Καριανίτης Ιωάννης 12ος
Καρμαλίκης Θεόδωρος 11ος
Κεντηνάρης Χριστόφορος 11ος
Κόκκινος Βασίλειος 11ος
Κουλούκης Λέων 11ος
Κουνερής Λέων 11ος
Κρατερός Κωνσταντίνος 11ος
Κριθαράς Ιωάννης 12ος
Κριτόπουλος Ιωάννης 12ος
Κυριώτης Ιωάννης 11ος
Το επίθετο Λαζαρόπουλος, το οποίο υπάρχει σε σφραγίδα του 1050 από τον αυτοκρατορικό γραμματέα Στέφανο Λαζαρόπουλο. Επίσης, ο κατά κόσμον Ιωάννης και κατά την εκκλησία Ιωσήφ Λαζαρόπουλος.

Ο Ιωσήφ Λαζαρόπουλος γεννήθηκε στην Τραπεζούντα περί το 1310. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ιωάννης. Ήταν νυμφευμένος και πατέρας δύο παιδιών, του Θεοφάνη και του Κωνσταντίνου. Λίγο πριν από το 1340 τιμήθηκε με το αξίωμα του σκευοφύλακος στο ναό της μονής της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντος. Το 1340, μετά το θάνατο του αυτοκράτορα της ΤραπεζούνταςΒασιλείου Μεγάλου Κομνηνού και την άνοδο στο θρόνο της πρώτης συζύγου του, της Ειρήνης Παλαιολογίνας, ο Λαζαρόπουλος αναγκάσθηκε εξαιτίας των εμφύλιων συγκρούσεων να εγκαταλείψει τη γενέτειρά του και να ακολουθήσει στην Κωνσταντινούπολη την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Τραπεζουντία, χήρα του Βασιλείου Μεγάλου Κομνηνού, και τα δύο ανήλικα τέκνα της κατά την περίοδο της εξορίας τους. Τον συνόδευε ο μεγαλύτερος γιος του Κωνσταντίνος, ενώ η σύζυγός του και ο μικρότερος γιος του παρέμειναν στην Τραπεζούντα.1

Το 1349, όταν ο αυτοκράτωρ Μιχαήλ Μέγας Κομνηνός ήταν πλέον άρρωστος και σε προχωρημένη ηλικία, ο Λαζαρόπουλος, ύστερα από υπόδειξη του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνού (1347-1354), επέστρεψε στην Τραπεζούντα με σκοπό να προετοιμάσει το κλίμα για την έλευση και την άνοδο στο θρόνο του Αλεξίου Γ' Μεγάλου Κομνηνού, γιου του Βασιλείου Μεγάλου Κομνηνού και της Ειρήνης Τραπεζουντίας.2 Μετά την ανάρρησή του, ο νέος αυτοκράτορας τον τίμησε για τη συμβολή του στην προσπάθειά του να ανέλθει στο θρόνο. Έτσι, μετά το θάνατο του μητροπολίτη Τραπεζούντος Νήφωνος Πτερυγιωνίτη (Μάρτιος 1364), επελέγη ο Ιωάννης Λαζαρόπουλος για να τον διαδεχθεί. Η χειροτονία του πραγματοποιήθηκε το επόμενο έτος (Απρίλιος 1365) στην Κωνσταντινούπολη από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φιλόθεο. Στην Τραπεζούντα επέστρεψε την Κυριακή του Πάσχα (13 Απριλίου 1365) και την Τρίτη του Πάσχα πραγματοποιήθηκε η ενθρόνισή του. Κατά τη χειροτονία του φαίνεται ότι έλαβε το όνομα Ιωσήφ.

Για τη δράση του Ιωσήφ Λαζαρόπουλου ως μητροπολίτη Τραπεζούντος δεν υπάρχουν στοιχεία. Εποίμανε τον λαό της Τραπεζούντας μέχρι τις 12 Νοεμβρίου 1367, οπότε και παραιτήθηκε από το μητροπολιτικό θρόνο για άγνωστους λόγους. Είναι πιθανόν ο Ιωσήφ να ήλθε σε σύγκρουση με τον Αλέξιο Γ΄, γεγονός διόλου ασύνηθες για τις σχέσεις των αυτοκρατόρων με τους μητροπολίτες Τραπεζούντος. Αρχικά ο μητροπολίτης αποσύρθηκε στη μονή Ελεούσης, μια παράκτια μονή της Κερασούντος, ενώ στη συνέχεια, εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών των Τουρκομάνων, ζήτησε καταφύγιο στην Κωνσταντινούπολη, όπου πιθανότατα υπέβαλε και τυπικά την παραίτησή του. Η υπόθεση ότι ο Λαζαρόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του στην Κωνσταντινούπολη ενισχύεται από το γεγονός ότι εμφανίζεται να υπογράφει την πράξη της ενδημούσας συνόδου του Ιανουαρίου 1368, με την οποία δινόταν η μητρόπολη του Πυργίου κατ' επίδοσιν στον μητροπολίτη Εφέσου Θεοδώρητο. Στη συνέχεια εικάζεται ότι επανήλθε στην Τραπεζούντα μέχρι τον Ιούλιο του 1368, οπότε αναχώρησε οριστικά για την Κωνσταντινούπολη.
Πέθανε πριν από τον Δεκέμβριο του 1369.
Λαμψιώτης Ιωάννης 12ος
Λαπαρδάς Ιωάννης 13ος
Λιβαδάρης Γαβριήλ 11ος
Λιθοκαστρίτης Λέων 11ος
Μαλέσης Ιωάννης 11ος
Μάτζας Μιχαήλ 11ος
Μάτζαρης Μιχαήλ 11ος
Μαυροκατάκαλος Δημήτριος 12ος
Μητρόπουλος Κωνσταντίνος 11ος
Μουζάκης Νικήτας 11ος
Μουρμούρης Βασίλειος 11ος
Μουστάκης Κωνσταντίνος 11ος
Μυραλίδης Μιχαήλ 11ος
Μωροϊάννης Λέων 11ος
Ξιφίας Ευστάθιος 11ος
Παγωμένος Ιωάννης 11ος
Παλαιώτης Μιχαήλ 11ος
Πελαμήδης Γεράσιμος 11ος
Πεπανός Λέων 12ος
Πολιτόπωλος Γεώργιος 11ος
Πτωχός Κωνσταντίνος 11ος
Σαγόπουλος Μιχαήλ 11ος
Σαρακηνόπουλος Ιωάννης 12ος
Σαραντηνός Νικηφόρος 11ος
Σγουρός Λέων 12ος
Σκριβάς Βασίλειος 11ος
Σπανογρηγόρης Ιωάννης 11ος
Σπαρτηνός Ιωάννης (Θεσσ/κη) 13ος
Τατίκης Μανουήλ 12ος
Χαμάρετος Λέων 11ος
Χρύσανθος Ιωάννης 12ος
Χωριάτης Νικήτας 10ος
Πηγή: Ch. Stavrakos, Die byzantinischen Bleisiegel mit Familiennamen aus der Sammlung des Numismatischen Museums Athen, Wiesbaden 2000 [reviewed by Cl. Sode in Byzantinische Zeitschrift 95 (2002), 168-170 and J. Nesbitt in Speculum 77 (2002), 996-998]

 Επίθετα βυζαντινών-7ος ώς 9ος αιώνας (α)
Μέση βυζαντινή περίοδος. Είναι η περίοδος όπου αρχίζουν να εμφανίζονται με τη μορφή επιθέτων προσδιορισμοί που όχι πολύ αργότερα θα είναι ο κανόνας τουλάχιστον στον μεσαιωνικό ελληνικό κόσμο.
Τα επίθετα που ακολουθούσαν το βαφτιστικό των κατοίκων της αυτοκρατορίας, από τον αυτοκράτορα ως το μικρότερο υπήκοο, προέρχονταν και τότε κυρίως από φυσικά χαρακτηριστικά του φέροντος (π.χ. Σαραντάπηχος, Κολοβός, Ξανθός, Κοντομύτης) , επάγγελμα ή ιδιότητα (Τοξαράς, Ασβεστάς, Έξαρχος), ψυχικά χαρακτηριστικά ( π.χ. Αγέλαστος, Σκληρός), από βαφτιστικά ονόματα (π.χ. Μαρτινάκιος, Κωνσταντινάκης) κ.α. .
Στις μεσαιωνικές πηγές αυτά τα επίθετα καλούνται είτε «επίκλην» , είτε «επίκλησις» ή «επωνυμίαν» (1) , και τα περισσότερα από αυτά ακούγονται οικεία στους σημερινούς Έλληνες.
Ευφροσύνη Αγέλαστος (δεύτερο μισό 9ου αιων., Πελοπ/κη οικογένεια)

Ιωάννης Εξαβούλης (αρχ.9ου αιώνα)

Ιωάννης Αγγούρης (9ος αιώνας, ευνούχος)

Κωνσταντίνος Σαραντάπηχος (8ος αιώνας, Θέμα Ελλάδος)

Κωνσταντίνος Κοντομύτης (πρώτο μισό 9ου αιώνα, Στρατηγός Θρακησίων /Σικελίας)

Κωνσταντίνος Μαρτινάκιος ( 9ος αιώνας)

Κωνσταντίνος Τοξαράς ( δεύτερο μισό 9ου αιώνα)

Λέων Γομοστός (9ος αι., ένας από τους Μακεδόνες αιχμάλωτους των Βουλγάρων)

Μαρίνος Έξαρχος ( 8ος αιώνας, κόμης Οψικίων)

Σισίννιος Ρεντάκης (πρώτο μισό 8ου αιώνα)

Θεόδωρος Κουφαράς (9ος αιώνας)

Θεόδωρος Σκληρός (9ος αιώνας)

Τυροπούλης (7-9ος αιώνας, Αθήνα)

Κλάδος (επων. 9-10ος αι., Θέμα Ελλάδος)

Κωνσταντίνος Κασσυματάς (πρώτο μισό 9ου αι., κοσμικό όνομα του πατρ. Αντώνιου)

Βασίλειος Πελοποννησίτης ( 9ος αιώνας, σπαθαροκανδιδάτος)

Γρηγόριος Κεντροκούκουρος (πρώτο μισό 9ου αιώνα, Προικόννησος)

Γρηγόριος Ασβεστάς ( 9ος αιώνας, Συρακούσες, επίσκοπος)

Ιωάννης Αβάστακτος ( 7ος αιώνας, Κρήτη, εννιάχρονο παιδί-νεκρική επιγραφή)

Ιωάννης Απλάκης ( πρώτο μισό 9ου αιώνα, Μακεδονία, Μονοστράτηγος)

Ιωάννης Κολοβός ( 9ος αιώνας, Θεσσαλονίκη)

Ιωάννης Στομοπατάς ( 7-9ος αιώνας)

Κωνσταντίνος Ποδοπάγουρος (8ος αιώνας, Κωνσταντινούπολη, Λογοθέτης)

Λέων Κουτζοδάκτυλος ( περ.771, Θέμα Θρακησίων)

Λέων Κλόκας ( περ.800, Σινώπη, Ελενόποντος, σακελλάριος)

Λέων Κότζης (ή Κοτζής, περ.850, Αθήνα, επιγραφή στον Παρθενώνα, Στρατηγός)

Λέων Λαλούδιος ( 9ος αιώνας, εικονομάχος)

Λέων Κρητικός ( 9ος αιώνας, πατρίκιος)

Νικήτας Αλεξίου (9ος αι., Βιθυνία, βασιλικός μανδάτωρ)

Θεόδωρος Καρτερούκας ( πρώτο μισό 8ου αιώνα, Καππαδικία)

Θεόδωρος Ξανθός ( 7-9ος αι., ιατρός)

Θεοφάνης Λαρδότυρος ( μέσα 8ου αιώνα, Κρήτη)

Βαμβαλούδης (9ος αιώνας, δρομέας των Πρασίνων στον Ιππόδρομο επί Μιχαήλ Γ’)

Χαρίτων Χηνόπουλος ( 9ος αιώνας, ευνούχος κάτοχος οικιμάτων στην Κωνσταντινούπολη)

«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως

Βασίλειος Πετεινάκης ( 10ος αιώνας, πατρίκιος, Συνεχιστές Γεωργίου Μοναχού)

Θεόδωρος Κολοκύνθης (9ος αιώνας, «Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως)

Κανακάρης (9ος αιώνας, Παυλικιανός, Μελιτήνη )

Κωνσταντινάκης ( 9ος αιώνας, βασιλικός διάκονος(2))

Κυρίτζιος (8ος αιώνας, κόμης της κόρτης-βασιλικός σπαθάριος, Μακεδονία, (2) ).

Μυξάρης (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Λέων Κατακαλίτζης ( 9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Μιχαήλ Αντίγονος (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Ιωάννης Τουβάκης (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Βιβλιογραφία-Πηγές:
(1)Λεξικό Σούδα, 2383 : Επίκλην> επωνυμίαν.
(2)Zacos, G. and Veglery, A., Byzantine Lead Seals, vol. I (in 3 parts) (Basel, 1972)
-Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit, Abteilung I: 641–867, Friedhelm Winkelmann , Ralph-Johannes Lilie
-Συνεχιστής Γεωργίου Μοναχού, Βίοι νέων βασιλέων, Bekker, I. (ed.), Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus (Corpus scriptorum historiae Byzantinae, Bonn 1838)
-Χρονογραφία, Γεωργίου Μοναχού
-«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΕΠΩΝΥΜΑ-ΟΝΟΜΑΤΑ"

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Εισαγωγή στην Ελληνική ονοματολογία
ΑΝΘΡΩΠΩΝΥΜΙΑ
Η ονομασία του ανθρώπου με ένα η περισσότερα ονόματα είναι πανάρχαιο και πανανθρώπινο φαινόμενο. Ήδη ο Όμηρος πιστεύει ότι η ανθρωπονυμία είναι πανανθρώπινη συνήθεια.
Ο Αλκίνοος ρώτησε τον Οδυσσέα πώς ονομάζεται , και γιατί πρέπει να έχει και αυτός , όπως όλοι οι άνθρωποι, κάποιο όνομα.
Ούμεν γάρ τις πάμπαν άνώνυμός έστ';άνθρώπων ,ού κακός, ούδέ μέν έσθλός, έπήν τά πρvτα γένηται, άλλ' έπί πασι τίθενται , έπεί κε τέκωσι, τοκρες[1].
Για τους Έλληνες κάθε ιστορική περίοδος έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της
ονοματοθεσίας της .
Στην ηρωική εποχή π.χ. επικρατούν τα ονόματα που εκθησιάζουν πολεμική ικανότητα (Μενεπτόλεμος , Μενεχάρης , Μενεσθεύς κ.λ.π.) ενώ στην βυζαντινή περίοδο επικρατούν τα χριστιανικά ονόματα , τα ονόματα των αξιωματούχων της βυζαντινής αυτοκρατορίας κ.λ.π.
Επειδή το βαπτιστικό όνομα δεν επαρκούσε για την διάκριση των ατόμων σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες , γιαυτό προέκυψε αρκετά νωρίς η ανάγκη να συνδέεται και το δεύτερο διακριτικό όνομα το σύγχρονο επώνυμο.
Το σύγχρονο ονοματολογικό σύστημα της Ευρώπης φαίνεται ξεκίνησε από την Ιταλία στα μέσα του τον 16. αιώνα και σίγουρα έχει τις πηγές του στο ρωμαϊκό και αρχαιοελληνικό σύστημα.
Στην ομηρική εποχή ως δεύτερο διακριτικό όνομα επικρατεί το πατρωνυμικό επίθετο. Έτσι ο Αχιλλέας είναι Πηλείδης (από τον πατέρα του) και Αιακίδης (από τον παππού του), ο Οδυσσέας προσονομάζεται Λαερτιάδης ο Αγαμέμνονας Ατρείδης .
Στην κλασική εποχή με την παρακμή των παλαιών αριστοκρατικών γενών περιορίζονται και τα πατρώνυμα που δηλώνουν το γένος σε λίγα Αλκμαιωνίδαι, Αγίδαι ,Ευμολπίδαι Κυψελίδαι κ.λ.π.
Επικρατεί τώρα ο συνδυασμός του βασικού ονόματος με την γενική του ονόματος του πατέρα αντί του πατρωνυμικού επιθέτου Σωκράτης Σωφρωνίσκου ,Περικλής Ξανθίπου, κ.λ.π.
Μεγαλύτερη ακρίβεια εκφράζεται με την προσθήκη του επιθέτου που δηλώνει τον τόπο καταγωγής Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος , η Κλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος , Διόδωρος ο Σικελιώτης.
Άλλη μία κατηγόρια προσωνυμίων είναι αυτά που συνδέονται με κάποια ηθικά η σωματικά χαρακτηριστικά του ονομαζόμενου προσώπου στα βυζαντινά χρόνια:Ανδρέας (ανδρείος) ,Βασίλειος (του βασιλιά) ,Γεώργιος (γεωργός) , Δημήτριος (Δήμητρα -;γεωργός), Ευγένιος (ο ευγενής) κ.λ.π.
Τα παρωνύμια έπαιξαν μεγάλο ρόλο στον σχηματισμό των επωνύμων στην βυζαντινή και νεοελληνική περίοδο.
Της βυζαντινής εκφοράς έχουμε Θεόδωρος ο Αποστόλης (= Αποστόλου) , Κωνσταντίνος ο Παναγιώτης (=Παναγιώτου) συνέχεια αποτελούν τα νεοελληνικά Γεώργιος Βασιλείου ,Ηλίας Πέτρου κ.λ.π. όπου το
δεύτερο κύριο όνομα χρησιμεύει ως επώνυμο. Η σύγχυση που μπορούσε να δημιουργηθεί με την εκφορά αυτή αποσοβήθηκε με την προσθήκη ενός παρωνυμίου που εξελίχτηκε σε επώνυμο Νικόλαος Πέτρο Τσαγκάρης.
ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΑ
Βαφτιστικά από την αρχαία ελληνική παράδοση .
Αγαθοκλής , Αθηνά , Αλεξάνδρα , Δημοσθένης , Ηρακλής, Θεμιστοκλής , Ιππολύτη , Καλλιόπη , Λεωνίδας , Μελπομένη , Οδυσσέας , Ολυμπιάς , κ.λ.π.
Βαφτιστικά από την εκκλησιαστική παράδοση .
α) Βαφτιστικά από την Παλαιά Διαθήκη.
Αυτά τα ονόματα είχαν μεγάλη διάδοση τα πρώτα χριστιανικά χρόνια αλλά αργότερα περιορίστηκε η χρήση τους και εμφανίζονται σήμερα σποραδικά σε μερικά μέρη.
Αβακούμ, Αβραάμ (Αβράμης , Μαμής) , Αδάμ (Αδάμος , Δάμος , Αδάμας ,Αδαμάκης), Ανανίας (Νανιάς) , Δαβίδ (Δαβίδης , Δαβίθης)κ.λ.π.
β)Βαφτιστικά ονόματα αγίων Αθανάσιος ,Βασίλειος Γεώργιος ,Δημήτριος, κλπ.
γ)Βαφτιστικά ονόματα εορτών και γενικά από την θρησκευτική ορολογία.
Αγαπητός (ιδού ο υιός μου ο αγαπητός) , Άγγελος , Βαϊα , Δέσποινα ,Κουνίτσα (εικόνα η όμορφη σαν εικόνα) , Ευαγγελία , Ζωοπηγή (ζωοδόχος πηγή),Θεοφάνης (Θεοφάνια) , Λάμπρος (Λαμπρή ) , Πανάγια (Παναγία) , Παράσχος (Παράσχου κύριε) κ.λ.π.
Βαφτιστικά από την νεώτερη ελληνική παράδοση.
α)Βαφτιστικά από ονόματα της βυζαντινής και νεώτερης ελληνικής ιστορίας.
Ακρίτας , Ασάνης , Βατάτζης , Βελισάριος , Βρανάς , Δούκας , Ερωτόκρητος , Καλογιάννης , Κατακουζινός , Κομνηνός , Λάσκαρης , Μοσχωνάς ,Ολόβολος ,Ράλλης , Ρωμανός , Σκαρλάτος ,Φωκάς , Χουρμούζης κ.λ.π.
β)Βαφτιστικά από ονόματα αξιωμάτων και τιμητικών τίτλων .
Αμιράς (ναύαρχος) , Άρχοντας ,Αφέντης , Δημοκρατία , Domina (Δόμνα ) , Κοκόνα (τιμητική επίκληση διάση-μων η ευγενών γυναικών) , Κράλης (βασιλιάς Καράλης) , Κυρ (Κυρίτσης) , Ρήγας (βυζαντινός τίτλος για ξένους βασιλείς και ηγεμόνες) κ.λ.π.
γ) Βαφτιστικά από ξένους λαούς .
Agnes Ανέζα , Amalie Αμαλία, Battista Μπατίστας , Bernardo Βερνάρδος , Domenico Δομένικος , Flora Φλόρα ,Φλουρής , Francesko Φραντζέσκος , Francois Φραντζής , Giacomo Γιακουμάτος , Γιακουμής , Giorgio Τζορτζής, Giovanni Ζοάνος , Τζανής κ.λ.π.
δ)Βαφτιστικά από γεωγραφικά ονόματα
Σύμφωνα με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα Ηλείος ,Θεσσαλός , Λύδος κ.λ.π.δημιουργήθηκαν και τα νεώτερα χρόνια ανάλογα βαφτιστικά.
Αμερικάνα , Ασιανή , Κιρκασία , Αξιώτης (Ναξιώτης) , Αγράφω , Αθήνα , Ανατολή , Βενετία ,κ.λ.π.
ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ.
Α)Βαφτιστικά από ονομασίες της περιβάλλουσας φύσης.
Αηδόνι (Αηδόνα) , γεράκι , (Γερακίνα , Γεαρακούλα) , λιοντάρι (Λιονταρής) , μέλισσα (Μελίσω) , Παγώνι (Παγώνης , Παγώνα) , περιστέρι (Περιστέρα) , τρυγόνι (Τριγώνα) κλπ.
άνθος (Ανθή) , γαρίφαλο (Γαρούφαλος, Γαρουφαλιά ) ,ζουμπούλι (Ζουμπούλης . Ζουμπούλια) , μηλιά (Μηλιά , Μηλιώ) , ροδιά (Ροδιά , Ροδούλα ) , τριανταφυλλιά (Τριανταφυλλιά , Τριαντάφυλος) κ.λ.π.
ασήμι (Ασημής , Ασήμω ,Ασημίνα κλπ) , διαμάντι (Διαμαντής , Διαμαντάρας ,Μαντής , Διαμάντω κλπ.) ζαφείρι (Ζαφείρης , Ζαφείρα , Ζαφειρία κλπ.) μάλαμα (Μάλαμας , Μαλάμω κλπ) , σμαράγδι (Σμαράγδα ,Σμαράγδω ) χρυσάφι (Χρυσάφης ) , χρυσός (Χρύσος ,Χρυσούλα , Χρύσω κλπ)
αστέρι (Αστέρω , Αστέριος) αυγή (Αυγή ,Αυγούλα , κλπ)
Βαφτιστικά που βασίζονται σε σωματικές η ψυχικές ιδιότητες.
Άσπρος (Ασπρούλης ,Ασπρούλα) , λυγερός (Λυγερή) , μελαχρινός (Μελαχρινή) , ξανθός (Ξάνθος , Ξανθός , Ξανθή , Τσιάνης κλπ.)
Αγαθός (Αγαθή ,Αγάθω ) , γλυκύς (Γλυκιά ,Γλυκερία ) κλπ.
Ευχετικά βαπτιστικά.
Προϋποθέτουν ευχή των γονέων η του αναδόχου .
Ζήσης (Να ζήσει.) , Πολυζώης (πολύ ζωή να έχει ) , Παναταζής (πάντα να ζει).
Στην Πίνδο το θηλυκό όνομα Αγόρω (αγόρι ) δίνεται σε κορίτσι που αναμενόταν ύστερα από την γέννηση σειράς κοριτσιών να γεννηθεί αγόρι. Τον ίδιο ρόλο παίζει και το Σταμάτα για να ((σταματήσουν)) να γεν-νιούνται θηλυκά: Θέμελης ,Θεμελής (να θεμελιώσει από το τούρκικο temelli -;θεμέλιο) ,θεμελιωμένος :Καλομοίρης(καλή του μοίρα).
ΕΠΩΝΥΜΑ
Τα επώνυμα διακρίνονται σε πατρωνυμικά ,μητρωνυμικά , ανδρωνυμικά , εθνικά ,Επαγκελματικά , παρωνύμια και ψευδώνυμα.
(([2]Πατρωνυμικόν μέν ουν έστι το κυρίως άπό πατρός έσχηματισμένον ,καταχραστικώ δέ καί το άπό προγόνων , οίον Πηλείδης ,Αίακίδης ο Άχιλλεύς))
Στην αρχαία Ελληνική τα πατρωνυμικά σχηματίζονται είτε απλούστερα με την γενική του ονόματος του πατέρα (Περικλής Ξανθίππου ) είτε με διάφορα παραγωγικά επιθέματα που προσαρτώνται στο όνομα του πατέρα (Κρον-ίδης,Νεστορίδης , Πριαμίδης Κρον-ίων , Ασκληπ-ιάδης ,Λαερτιάδης ,κλπ.) η του γενάρχη (Αιακίδαι , Αλκμαιωνίδαι.)

Στην νέα Ελληνική η πατρωνυμική σχέση εκφράστηκε αρχικά με την γενική του ονόματος του πατέρα ύστερα από τον προσδιορισμό γιος , κόρη κ.λ.π.ο Μιχάλης ο γιος του Μελέτη και έπειτα ο Μιχάλης του Μελέτη. Η πατρογονική γενική διαφυλάχτηκε σε ορισμένα επώνυμα (Γεώργιος Ιωάννου , Νικόλαος Αντωνίου), στα περισσότερα όμως που κράτησαν τον λαϊκό τους Χαρακτήρα μετατράπηκε σε ονομαστική Αποστόλης (αντί Αποστόλου) ,Αργύρης, Λουκάς κλπ. Σπανιότερα είναι τα πατρωνυμικά που βασίζονται σε σύνθεση Κωστοσήφης (ο Κώστας του Σήφη) , Πολογιώργης (ο Γιώργος Πολάκης).
Ο κύριος όγκος των πατρωνυμικών ένα βαπτιστικό όνομα (αλλά δευτερευόντως και οποιαδήποτε άλλη βάση) στο οποίο προστίθενται παραγωγικά επιθήματα (Γεώργιος) Γεωργάκης , Γεωργακάκης , Γεωργακόπουλος , Γεωργαλάς , Γεωργαράκης , Γεωργάς , Γεωργάτος , Γεωργάτσος , Γεωργέλης Γεωργής , Γεωργιάδης , Γεωργιλάς ,Γεωργίου , Γεωργιτσέας , Γεωργίτσης , κλπ ,(Βάγια τα =η γιορτή) Βαγιανός , Βαϊνέλης , (Λαμπρή) Λαμπρινός , Λάμπρος , Λαμπράκης.(Κανάκι , το =χάδι) Κανάκης.
Ορισμένα νεοελληνικά πατρωνυμικά βασίζονται σε βαπτιστικά ξένων γλωσσών από τις οποίες ήρθε σε επαφή η γλώσσα μας :τούρκικα (Μουράτογλου , Μουρατίδης) , αρβανίτικα: (Γκίνης =Γιάννης,Γκιόκας =Γιώργος), βλάχικα : (Ζιάνας =Γιάννης ,Μίσιος και Μίσιας =Μιχάλης ,Σόκος=Θανάσης , Τσέλιος=Στέριος), σλαβικά: (Κόλιας=Νικόλαος , Φίλτσος=Φίλιπος) κλπ.
Μητρωνυμικά
Είναι τα επίθετα που βασίζονται στο όνομα της μητέρας :Κώστας Ελένης , δηλ ο Κώστας της Ελένης. Τα μητρωνυμικά ήταν πολύ σπάνια στην αρχαία Ελλάδα. Ο Απόλλωνας από την μητέρα του Λητώ ονομαζόταν Λητοϊδης , Λητογενής , Λητόϊτος ενώ Μαιάδας ονομάζονταν ο Ερμής ως γιος της Μαίας.
Τα μητρωνύμια εμφανίζονται σε κοινωνίες που μητροκρατούνται , π.χ. οι Λύκιοι της Μικράς Ασίας όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος (1,73) ,και ο Ηρακλείδης ο Ποντικός (C.MULLER , FRAGM. HIST. GRAEK . 2, 217, XV). Το μητριαρχικό δίκαιο των Λυκίων φαίνεται να συνεχίζεται και στα μεσαιωνικά χρόνια , γιατί ο Νικόλαος Δαμασκηνός (C.MULLER , ό.π. 3,461, CXXI αναφέρει ότι (Λύκιοι τάς γυναίκας μάλλον η τους άνδρας τιμώσι και καλούνται μητρόθεν , τας τε κληρονομίας ταίς λείπουσι , ου τοίς υιοίς).
Ως υπολείμματα των Λυκείων θεωρεί ο Σ. Λάμπρος νεοελληνικά μητρωνυμικά που συγκέντρωσε στο Λιβίτσι της Λυκίας και στο Καστελόριζο και πιστεύει ότι τα μητρωνυμικά αυτά μαρτυρούν τη επίδραση του αρχαίου μητριαρχικού δικαίου των Λυκίων στους Έλληνες της Λυκίας .
Οι λόγοι για τους οποίους επιβάλλεται το μητρωνυμικό αντί του πατρωνυμικού είναι πολλοί και ποικίλοι αυτό συμβαίνει π.χ. όταν η μητέρα στην κοινωνία λόγω της δραστηριότητας και της προσωπικότητάς της, της καταγωγής της , λόγω μακρόχρονου ξενιτεμού του πατέρα η χηρεία της μητέρας κλπ. Επίσης ένας καταπιεσμένος σώγαμπρος μπορεί να πάρει το όνομα της γυναίκας του Μάρως (Μάρως η Μαρόπουλος) η της πεθεράς του Λαφαρούς (Γιωρτς τη Λαφαρούς , Πόντος ). Στα Τρίκαλα της Κορινθίας ο Σώγαμπρος έπαιρνε και δεύτερο όνομα από την σύζυγό του: ο Μάριος, ο Φωτεινός , ο Ελένιος ο Γαρουφαλιός κλπ.
Μητρωνυμικά συναντάμε σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος .
Αλλά και στην βυζαντινή περίοδο συναντάμε μητρωνυμικά ονόματα π.χ. Λεόντειος ο Παυλίνης. Ιωάννης ο Βαλεριανής κλπ . Σε βυζαντινά έγραφα συναντούμε επώνυμα , όπως Ιωάννης της Ράπτισας , Λέων της Μαρίας , Δημήτριος της Καλογραίας , Παπά Δημήτριος της Ευδοξίας κλπ.
Στα μητρωνυμικά έχουμε τις εξής κατηγορίες:
α) Μητρωνυμικά που βασίζονται στο βαπτιστικό της μητέρας :Αγγελίνας , Άννας , Ασημίνας , Βερονίκης,
Γαρουφαλιάς , Γερακίνης , Ελένης , Ζαμπέλας , Ζαμπέτας , Κατίνας , Λελούδας , Μυρσίνης , Νικολίτσας , Παγώνας , Σμαραγδής , Σουμέλας , Σπεράντζας ,Τασούλας , Χαιδος , κλπ.
β)Μητρωνυμικά που βασίζονται στο ανδρωνυμικό της μητέρας , που με την σειρά του μπορεί να βασίζεται 1) στο βαπτιστικό του άντρα της:Αλέξαινας , Βασίλαινας , Γιώργαινας κλπ.2) στο παρωνύμιο του άντρα της: Γλαβίνας , Ζωγραφίνας, Καρατζίνας , Παπαδίτσας κλπ.
γ) Μητρωνυμικά που βασίζονται στο επάγγελμα της μητέρας η του άντρα της :Γιατρούδενας , Καλογραίας , Μακαρονούς , Μαμμής , Παπαδιάς , Τσαγκαρίνας , Τσιγαρούς κλπ.
δ) Μητρωνυμικά που δηλώνουν την καταγωγή της μητέρας :Αμουργιανής ,Αραπίνης ,Βλάχας , Γυφτούδας , Γύφτσας , Λιάπαινας κλπ.
ε) Μητρωνυμικά που δηλώνουν ελάττωμα της μητέρας :Βουβής , Καμπούρας ,Χοντρολένης κλπ.
στ) Μητρωνυμικά που δηλώνουν βαθμό συγκενείας :Βάβους , Γιαγιάς , Μαννάκας , Νυφούδης κλπ.
Ανδρωνυμικά
Πρόκειται για ονόματα γυναικών που βασίζονται στο βαπτιστικό , επώνυμο η παρωνύμιο κλπ. Του ονόματος των αντρών τους και αποτελούν μία πρόσθετη επωνυμία κοντά στο βαπτιστικό όνομα.
Από τη βυζαντινή περίοδο είναι γνωστά ορισμένα ανδρωνυμικά σε -;εα (Κουβικουλαρέα , Σπαθαρέα , Ανδρονικέα ) και -;ινα (Μαρία Αγγελίνα ), Δούκαινα Παλαιολογίνα κλπ.)
Τα νεοελληνικά ανδρωνυμικά σχηματίζονται με την γενική του ονόματος του συζύγου (η Αγγέλλω του Κακριδά) και με διάφορα παραγωγικά επίθετα , π.χ.-αινα (Κώσταινα , Γιάνναινα , Τζαβέλαινα ) ,-ινα (Θοδωρίνα , Περικλήνα , Λασκαρίνα , Μπουμπουλίνα ) -;ου (Νικολού , Παυλού , Μιχαλού , Πεταλού ) , -ισσα (γιάτρισσα , μαστόρισσα = η γυναίκα του γιατρού ,του μάστορα ) κλπ.
Εθνικά
Σύμφωνα με τον Διόνυσο τον Θράκα (εκδ.G Uhling) (εθνικόν έστιν το έθνους δηλωτικόν, ως Φρύξ , Γαλάτης) τα ονόματα αυτά που σχηματίζονται από ονόματα χωρών πόλεων κλπ. Από τα κλασικά χρόνια και αργότερα μεγάλη χρήση των εθνικών ονομάτων:Εκαταίος ο Μιλήσιος , Απολλώνιος ο Τυανεύς Κόιντος ο Σμυρναίος κλπ.
Τα βυζαντινά παρωνύμια που προϋποθέτουν εθνικό όνομα συγκαταλέγονται ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: Αρμενιάκος , Βούλγαρος , Καππαδόκης , Φράγκος , Καλυβίτης (<Καλύβη ,πόλη της Μακεδονίας) , Λιβανίτης (<Λίβανα , πόλη της Συρίας), Κομνηνός (<Κόμνη Ανδιανουπόλεως), Λεκαπινός (Λέκαπα Καππαδοκίας )Γαβαλάς (<Γάβαλα Συρίας) ,κλπ.

Τα νεοελληνικά εθνικά επώνυμα σχηματίζονται συνήθως με αρχαιοελληνικά η αρχαιότερης καταγωγής επιθήματα και σπανιότερα με ξένα:Αθηναίος , Θηβαίος , Κερκυραίος , Μυτιληναίος. -ανός/ιανός Αμοργιανός (Αμοργός) , Καλαματιανός , Κουταλιανός (<Κούταλη Προποντίδας)Σφακιανός , Ψαριανός κλπ. -;ηνός Αδραμυττηνός , Ζακυνθινός . -;ινός Αραβαντινός (<Αραβάντι) , Καστρινός , Πυλαρινός (<Πύλαρος Κεφαλονιάς). -;ίτης Βαλαωρίτης (<Βελεώρα Ευρυτανίας ) , Δολιανίτης(Δολιανά). -αϊτης (Μοραΐτης) Χρυσαϊτης (Χρυσό Παρνασίδος) .-;ιάτης Κορφιάτης , Μανιάτης. -;ιώτης Αγραφιώτης , Βαρβιτσιώτης (Βαρβίτσα Αρκαδίας) , Γαρδικιώτης (Γαρδίκι).
Βενετσιάνικα η ιταλικά είναι τα επιθέματα -;άνος/-ιάνος και -;έζος:Βενετσιάνος , Πρεβεζάνος , Σισιλιάνος ,Γενοβέζος . Σλαβικό είναι το -;ιάνος στα Βοστιτσιάνος , Ζαβιτσ(ι)άνος , λατινικό στο Σακαριτσιάνος (Σακαρέτσι Βάλτου)κλπ. Τούρκικο είναι το επίθεμα -;λής /λης:Βελεστινλής , Κοκοσλής (Κοκόσι =Κιλκίς) Δράμαλης , Κόνιαλης (Κόνια =το Ικόνιο) , Μπρούσαλης και Προύσαλης (Προύσα).
Ορισμένα από τα εθνικά πού προσδιορίζουν ξένους λαούς που ήλθαν σε επαφή με τους Έλληνες μπορεί να ήταν αρχικά παρατσούκλια :Αλαμάνος (Αλαμανούς του Βυζαντίου , Γεφύρι της Αλαμάνας κλπ) , Αμερικάνος , (Έλληνας μετανάστης από την Αμερική) , Ατζέμης (Πέρσης) , Βούλγαρος / Βούλγαρης (μεσαιωνικό Βούλγαρης «βυρσοδέψης , επεξεργαστής η πωλητής δέρματος» που δήλωσε και το έθνος των Βουλγάρων ως παραγωγών και εξαγωγέων δέρματος ) , Γερμανός (σημαίνει και ξανθός) , Εγγλέζος/Ιγγλέζης , Ζείμπέκος (τουρκικό φύλο στα περίχωρα της Σμύρνης) , Καραγκούνης (κάτοικος του θεσσαλικού κάμπου) , Καρακατ-σάνης ,-ος (Σαρακατσάνος).
Εθνικό ως επώνυμο μπορεί να προκύψει με την προσθήκη ενός -ς σ';ένα τοπωνύμιο Αϊδίνης ,Βαλαώρας , Γκούρας (Γκούρα Φθιώτιδος) , Γρανίτσας (Γρανίτσα Ιωαννίνων) κλπ.
Επαγγελματικά
Δήλωναν αρχικά επάγγελμα η αξίωμα , αλλά γρήγορα καθιερώθηκαν ως επώνυμα , καθώς διευκόλυναν τη διάκριση ατόμων με το ίδιο όνομα σε κλειστές ιδίως κοινωνίες. Εκφέρονται κανονικά στην ονομαστική (Αμπελάς ,Γούναρης ) και σπάνια στη γενική (Ιατρού ,Οικονόμου).
Τα επαγγελματικά ονόματα εμφανίζονται ήδη από τα αρχαία χρόνια (Αιπολός , Βουκόλος , Ακέστωρ γιατρός Ναυπηγός , και πολλαπλασιάζεται στα βυζαντινά χρόνια :Αμπελάς .Λαχανάς ,Ζωναράς ,Καμπανάρης , Γραμματικός ,Παλαιολόγος που ασχολείται με τα παλιά>. Μια μεγάλη κατηγορία βυζαντινών επαγγελματικών ονομάτων περιλαμβάνει ονόματα κοσμικών και εκκλησιαστικών αξιωμάτων :Δομέστικος ,Δούκας , Λογοθέτης , Νοταράς , Σχολάριος σωματοφύλακας του αυτοκράτορα>.
Αρκετά από τα βυζαντινά επαγγελματικά που προσδιορίζουν εκκλησιαστικά αξιώματα διατηρήθηκαν έως σήμερα είτε ως αξιώματα είτε ως επώνυμα χάρη στην εκκλησιαστική παράδοση :Δομέστιχος ,Έξαρχος ,-άκος , -ίδης , -όπουλος , Ευταξίας (ο επί της ευταξίας> της εκκλησίας).
Τα πιο συνηθισμένα παραγωγικά επιθήματα για τον σχηματισμό των νεοελληνικών επαγγελματικών είναι τα -άρης και ας. -;άρης:Αρκουδάρης ,Γελαδάρης. -;ας Ασβεστάς, Βαγενάς (βαρελάς).
Τα περισσότερα από τα ξένα επαγγελματικά που πέρασαν στη γλώσσα μας έχουν τούρκικη καταγωγή:
Αλμπάνης -;οπουλος και Ναλμπάνης (nalbant πεταλωτής) .
Ορισμένα από τα επαγγελματικά τουρκικής προέλευσης δηλώνουν αξίωμα:Βεζίρης , Δερβέναγας , Ζαΐμης , Κεχαγιάς .
Το παραγωγικό επίθημα των επαγγελματικών τουρκικής αρχής είναι το -;τζής /-τσής (-ξής ) ,Αλτιντζής -;όγλου (altinci χρυσοχόος ) Πεσμαζόγλου (pestamalci κατασκευαστής και πωλητής πετσετών μπάνιου).
Από τα ξένα επιθέματα επαγγελμάτων εκπροσωπούνται με περιορισμένα παραδείγματα τα ιταλικά -;iere (Καροτσιέρης ,Κασιέρης , Μπαρμπέρης.κλπ) και -oro (Σπαγγαδόρος).
Παρωνύμια
Αποτελούν το κύριο όγκο των επωνύμων και προέρχονται από χαρακτηρισμούς των παρονομαζομένων που βασίζονται , σε σωματικές , πνευματικές , ηθικές και άλλες ιδιότητες . Ο Μ.Τριανταφυλλίδης χρησιμοποιεί τον όρο παρατσούκλι.Την λέξη Παρωνύμιο την συναντάμε και σαν πινόμι , πινομή ,παραγκώμι , προσονείδιν (ποντιακό) , Περιγέλιο ,σουσούμι κλπ. Οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τις εκφράσεις :την κλήσιν , την επίκ-λησιν , το επίκλην , τουπίκλην , την επωνυμία ,το επώνυμον , την προσηγορία , τούνομα έχων παρωνύμιο φέρων κλπ. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούν για το παρωνύμιο τον όρο επίθετον.Το παρωνύμιο ορίζεται από τον Διονύσιο τον Θράκα ως εξής :;παρώνυμον Δε έστι το παρ'; όνομα ποιηθέν , οίον θέων
Τα αρχαία παρωνύμια αναφέρονται σε σωματικές ιδιότητες (Γάστρων , Γνάθων ,Δόναξ , Κεφάλων , Μέτωπος.)
Σε ψυχικές ιδιότητες Δέξιος , Μαργίτης , Βίαιος ,Πράος κ.α.) σε παρομοιώσεις με ζώα Αμνός , Γρύλος , Δράκων , Ιέραξ , Μέλισσος κ.α.) και φυτά Άλατος ,Καρδάμα ,Κρόκος ,κ.α.) στην ημέρα της γέννησης (Ανθεστήριος , Λήναιος , Πανιώνιος , Σωτήριος κ.α.)
Στα βυζαντινά χρόνια και ιδιαίτερα από τον 9ον αιώνα και εξής δημιουργούνται πολλά παρωνύμια που χρησιμοποι-ούνται ως βυζαντινά και νεοελληνικά οικογενειακά ονόματα :Γρηγόριος ο Πτερωτός ,Βάρδας ο Πλατυπόδης , Βασίλειος ο Πετεινός κ.α.Πολύ γνωστά βυζαντινά παρωνύμια είναι λ.χ. τα :Βαρβάτος , Μυστάκων , Μουρζουφλός .
Η κατάταξη των παρωνυμίων γίνεται με τα εξής κριτήρια: α)Σωματικές ιδιότητες :Βεργής , Βραχνός ,Ζερβός ,Καμπούρης κ.α.
Β )Ψυχικές , πνευματικές ,ηθικές ,και άλλες ιδιότητες : Αγέλαστος , Βιαστικός ,Θλιμμένος , Κοιμήσης , Λεβέντης ,Τεμπέλης , Κατεργαράκος , Νταής , Νυστάζος κ.α.
Γ) Παρομοιώσεις με ζώα :Αλεπουδέλης , Γάτος , Ζυγούρης , Λύκος , Ποντίκης , Τσάκαλος , Γκιόνης ,Κίρκος κ.α.
Δ) Παρομοιώσει με φυτά : Βλιτάς ,Γαρούφαλος , Καρπουζάς , Πιπέρης , Ρεβίθης κ.α.
Ε) Αντικείμενα καθημερινού βίου .Βελέντζας , Δακτυίδης , Κουλούρας , Λαγάνας , Ταγάρης κ.α.
ΣΤ) Καιρός και χρόνος: Βοριάς ,Γρέκος , Σορόκος ,Κατσιφάρας , Χιόνης κ.α.
Ζ) Συγγένεια και ηλικία :Αφεντάκης , Εγγονόπουλος , Κανακάρης , Ορφανός ,Παπούλιας , Πατέρας -;άκης .
Η ) Φράσεις (που συνήθιζε ο παρονομαζόμενος) Καλλιώρας ,Καλώστος , Καληνύχτας , Σιαπέρας κ.α.
Ονόματα από τις διάφορες ελληνικές διαλέκτους.
Αμαντος Χίος,άμαντος=μαμμόθρεφτος),Βώκος (ποντιακό βώκος =ηλίθιος),Ζυβρακάκης (Κρήτη ζυμπραγός <δίδυμος <αρχ.συμπραγής) ,Κοθρής (διαλ.κοθρής -;ζητιάνος <κοθρί[3] -;κομμάτι ψωμί.Λιάρος(Ασπρόμαυρος ,για ζώα), Μάντακας (Κρήτη, τσιμπούρι των ζώων),Πατακός(Κρήτη, μικρόσωμος και άσχημος< αρχ.πάταικος), Ροίδης (ρόγι δοχείο με στενό άνοιγμα),Σαχτούρης (μεσν. σακτούρα -;είσος καϊκιού), Συγγρός (διαλ.τσιγρός-αδύνατος ,αρρωστιάρης), Τσουδερός (Κρήτη ,τσουρίζω=τσουτσουρίζω, Χουρμούζης (χουρμούζη=είδος μαργαριταριού από το νησί Χορμούζ στην είσοδο του Περσικού κόλπου.
Τούρκικα.
Ασλάνης,-ιδης,-ογλου
Αρβανίτικα.
Κέπας =κρεμμύδι , Κριεζής=μαυροκέφαλος, Κριεκούκης =κοκινοκέφαλος, Λέπουρας =λαγός,Μποκουρας =όμορφος , Μπούρας =γενναίος, Σκούρτης =κοντός Τσάλας =κουτσός, Φουρίκης =κοτέτσι.
Βλάχικα
Γκίζας =μυζήθρα.Δάλας= ξινόγαλο,Μπίμπας =πάπια, Πίσας=γάτα, Σούρδος =κουφός- βλάκας,Τσάρας=γη
Ψευδώνυμα
Είναι τα πλαστά ονόματα που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς καλλιτέχνες , ηθοποιοί αλλά και κακοποιοί για λόγους ψυχολογικούς κοινωνικούς κ.λ.π. Είναι ονόματα που τα διαλέγουμε και δεν μας τα επιβάλουν οι άλλοι.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Οδύσσεια ,Θ 552 κ.ε.
[2] Στη γραμματική του Διονίσιου του Θράκα (εκδόσεις G.Uhlig , Grammatiki Ggaeci 1883)
[3] Κόθρος >Κομμάτι ψωμί.
Βιβλιογραφία Συμεωνίδης, X. Π. (1992) Εισαγωγή στην ελληνική ονοματολογία, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Κυριακίδη

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ"

Δευτέρα 11 Μαΐου 2020

Κατάλογος των αριστοκρατικών ελληνικών οικογενειών

 Κατάλογος των αριστοκρατικών ελληνικών οικογενειών σύμφωνα με τα γνωστά ιστορικά αρχεία και τις πηγές που έχουν διασωθεί:---

Α: Αβάσταγος, Αβούρης, Αβρ(α)άμη, Αγαλλιανού, Αγγέλου, Αγέλαστου, Αγκούρου, Αγιαποστολίτης, Αγουστόνης, Ακουίλα, Αλαμάνου, Αληπούτζα, Aλιμπράντης, Αλισάφη, Αλμπέρτο, Αλταβίλλα, Αλλαγκατέλα, Αλλαμάνου, Αλμπάνα, Αμοιραλή, Αναπλιώτη, Αναστάζη, Ανδρουτσέλη, Ανδρούτσος-Τρομπέττας, Ανεσίνη, Αννίνου, Ανκούσολ, Αντονάτο, Αντρηόλας, Αντρίζης, Αντίοχου, Αντρούτσος, Αντύπας, Αρακλιότης, Αργέντη, Αργυρόπουλος, Αργυρόπουλου, Αργυρού, Αρκούδη, Αρκουλή, Αρλιώτη, Αρταβάνη, Αρχολέου, Α(σ)σάνη, Ασημοπούλου, Ασπρουλιανού, Αυγερικού , Αυλωνίτη.
Β: Βαζαΐος, Βαλαρέτζος, Βάλβης, Βαλιέρ, Βαλλιάρη, Βαλσαμάκη, Βάλσαμος, Βαμβάτη, Βαρβάτη, Βαρβαρήγος, Βαρβιάνης, Βαρδάνης, Βάρδας, Βάρθη, Βαρζός, Βαρούχα, Βασάλλου, Βασιλάτου, Βατατζή, Βέγια, Βελέττης, Βέμπο, Βενάρδος, Βενετάντο, Βενέτος, Βενιέρ/Βενιέρη, Βεντούρας, Βεντουρής, Βεντραμίν, Βερβιτσιώτη, Βεργής, Βερίκιος, Βιδάλε, Βιτζαρά, Βιτούρης, Β(ου)ιτσαρά, Βλάσση, Βλασόπουλος-Βλασσόπουλου, Βλαστός/Βλαστού, Βολεντιέρας, Βονδιλάγκη, Βορήσης, Βουγλέσση, Βούλγαρης, Βούλτσος, Βούρου, Βραχλιώτη, Βροχίνη.
Γ: Γαβαλα, Γαήτας , Γαλάτη, Γαλέτος, Γαλιάτζας, Γάμπαρας, Γαμπριέλ, Γαρδέλης, Γαρζώνης, Γερακάρης, Γεράκη, Γερομεριάτη, Γεροπετρή, Γεωργάνος, Γιαλέλου, Γιαλινά, Γιαννόπουλος, Γιαργυρόπουλος, Γιράρδη, Γκαγκάδη, Γκαλιέλλο, Γκαζολίν, Γκαφίν, Γκεντιλίνη, Γκίκα, Γκίζης Γ(κ)λιοπούλου, Γκράντος, Γκοζαντίνων, Γκύλη, Γουσίδου, Γουλιανού, Γραμματικόπουλου, Γρατενίγος, Γκριμάνης, Γονέμη, Γράψα, Γριμάλδη(ι), Γρίτη, Γρυπάρης.
Δ: Δαβερώνα, Δάλλε, Δαμαλά, Δαμουλάτη, Δαμουλή, Δαμύλλου, Δάνδολος - Δανδόλου, Δαράτζου, Δαρίβας, Δαρέζης, Δαρμένου, Δελαζάρης, Δελλαγραμμάτη, Δελλαδέτσιμα, Δελλαπόρτα, Δελλα Ρόκκα, Δελέντα, Δενάζης, Δελιγότη, Δερώσσης, Δεσύλλας - Σιγούρος, Δετζώρτη, Διγότη, Δικόπουλος, Διπλοβατάτζη, Δόνδη, Δονάτος, Δομενεγίτης, Δοξαρά, Δούκα, Δουσμάνη, Δραγουμάνου, Δραμιτινού, Δώρια.
Ε: Επάρχου, Εβρετόπουλου.
Ζ: Ζαγκαρόλ, Ζάκκου Ζαμπέλης, Ζαχαριά, Ζερβού, Ζίφου, Ζουλάτη, Ζυγομαλά, Ζωγράφος, Ζωΐτσης, Ζωναράς.
Η: -
Θ: Θεοτόκη, Θερειανός.
Ι: Ιατρού, Ιγγλέση, Ιουστινιάνη, Ισιγόνης.
Κ: Καβαλάρη, Καβάλλης, Καβάσιλα, Καζανόβα, Κακαβέλλα, Κακοψόφη, Κακούρης, Καλανδρηνός, Καλάργας, Καλβοκορέση, Κάλβος, Καλέκας, Καλέτζης, Καλλέργης, Καλλιμάχη, Καλογερά, Καλοθέτη, Καλόφωνος, Καλουτά, Καλούτσικο, Καμάλη, Καμύλος, Καμινάρης, Κανάλ, Κανάλε, Καναλιώτη, Κανδήλας, Καντακουζηνού, Καντούνης, Καοτόρτα, Καούτζης, Καπαδόχα, Κάπαρη, Καπέλλος-Καπέλλου, Καπνίσης, Καποδίστρια, Καραβέλα, Καραβία, Καράλη, Καραντινός-Καραντινού, Καρατζά, Καρβελάς, Καριώτη, Κάρμπουρη, Καρούσου Καρρέρ, Καρτάνου, Κάρτσερη, Καρύδη, Καρυοφύλλη, Καστέλλη, Κάστρι, Κατελάνος, Κατήφορος, Κατσαϊτη, Καψάς, Καψοκέφαλος, Κεφαλά-Κεφαλάς, Κεφαλληνός/Μαλατέστας, Κερκυραίου, Κερκόφιλου, Κιγάλα, Κλαδά, Κλάδης, Κοκκίνη- Κοκκίνης, Κόκκος, Κόλας, Κολίβα, Κολλήτα, Κομνηνός-Κομνηνού, Κομούτος, Κομποθέρκα, Κονδοκάλη, Κονδύλη, Κόνταρης, Κονταράτος, Κονταρίνης, Κοντονής, Κοντοσταύλου, Κοντούτζης, Κονσόλα, Κόντη, Κόππο, Κοραής, Κορνάρος, Κορνέρ/Κορρέρ, Κορέση, Κορονέλλου, Κουαρτάνου-Καρτιάνου-Καρτάνου, Κουβαρά, Κουερίνης, Κουιρίνη, Κουκουλομάτης, Κουμπή, Κουλούρη, Κουρκουμέλλη, Κουρούμαλλος, Κούρσαρη, Κούρτζολάς, Κούτζης, Κουτούβαλης, Κρίσπη-Κρίσπο, Κροκίδα, Κυβετός, Κυρίαρχου, Κυπριανός-Κυπριανού.
Λ: Λάβαρο, Λαμπέτης, Λάνδου, Λάντζα, Λατούρο, Λάσκαρη, Λεκατσάς, Λεντεσούρη, Λεονταράρχη, Λεοντάρη, Λευκαδίτης, Λευκοκοίλου, Λεπενιώτη, Λιβάνης, Λίβιος, Λιβρίνα, Λισγάρα, Λοβέρδου, Λογοθέτης, Λο(ν)γκοβίτη, Λοκατέλλης, Λορενταν(ο) (Λούρδα), Λούζη, Λουκάνη, Λουμπάρδης, Λούντζης, Λουπίνα. Λούρου, Λούβρου, Λύδη.
Μ: Μαγδαληνός, Μαζαράκη, Μακέντο, Μακρής, Μαλατέστα, Μαλιπιέρος, Μαμωνά -Μαμωνάς, Μανδρικάρδης, Μάνεσης, Μανιατάκης, Μάνιος Μανολέτσος, Μάνου, Μανούσος, Μαντιγκούστι, Μαρίνης, Μαξίμου, Μερκάτης, Μαρίνου, Μαρκέτου, Μαρκορά, Μάρμορα, Μαρντίτος, Μάρουλλι, Μαρσέλλος, Μαρτελάος, Μαρτινέγκας, Μασακίτη, Μασάρης, Μάσου, Μάστη, Μάστρακα, Μάτεσης, Μάτζα, Ματσολένη, Μαύρου, Μαυρογένους, Μαυροκέφαλος, Μαυροκορδάτου, Μαυρομμάτη, Μαυρουδή, Μαυρογένη, Μαύρου, Μελισσηνός-Μελισσηνος, Μελισσουργός, Μελκή, Μέμο, Μεταξά, Μέτζο, Μιάνης, Μιδέη, Μικέλης, Μικέλι, Μιλίκης, Μίνιος- Μίνιου , Μινώτος, Μιστόρης, Μιχαλίτζης, Μοάτζος-Μοάτσο-Μουδάτσο-Μουντάτσο, Μοθωναίος, Μολίν, Μομφερράτου, Μονδίνος, Μόντε, Μορέλλης, Μοριωνά, Μοροζίνης, Μόρμορης, Μόρο, Μόστο, Μοστράτου, Μοσχοβίτης, Μόσχου, Μότας, Μοτσανέγα, Μοντζενίγος, Μουδάτζου, Μουλάς, Μουτζάν, Μουρούζη, Μουσελίμη, Μουστοξύδι, Μπαζέου, Μπαζιάνι-Μπαζιάνας, Μπάκου, Μπαρμπαρίγου, Μπάρμπαρο, Μπαρότσης-Μπαρότσι, Μπαρότσι, Μπασάν, Μπάφος- Μπάφου, Μπελάντα, Μπελόνια, Μπενεβίτη, Μπιζάς-Μπιζάνο, Μπλέσσα, Μπολάνης, Μπολντού, Μπόνο, Μποντιμιέρ, Μποριέζης, Μπόρσας Μπουζιάνης, Μπραγκαντίν, Μπουά.
Ν: Ναδάλ, Ναυπλιώτη, Νεγρεπόντη, Νέγρης, Νεόφυτου, Νεράτζης, Νερούλης-Νερουλού, Νικόπουλος, Νομικός, Νούτσιο, Ντα Κορώνια, Ντακουζάν, Νταμουσός, Ντάντολος, Ντε Λαστικ, Ντιέντο, Ντονάτος.
Ξ: Ξανθόπουλος.
Ο: Ογκλέζος, Οναβάλ, Οφιομάχου.
Π: Παίδης, Παδοβά, Πάγκαλη, Παλαιολόγος-Παλαιολόγου, Παλατιανού, Παλατσόλη, Παλατσουόλ, Παλλαδάς, Πανά, Παντίν, Πανιάλη, Πανιπέρη, Παντουβέρης, Παπαδάτος-Παπαδάτου, Παπαδοπόλη, Παπαδημητρίουλο, Παραμάνη, Παραστάθη Παρούτας, Πασκαλίγος, Πασπάτη, Παρένιο, Πεκατόρι, Πενδαμόντη, Περδικάρης, Πατέριου Πετρέτη, Πετροκόκκινου, Πήλικα, Πιενέρο. Πιέρη, Πιερτζοβάλη, Πινιατώρου, Πιτσαμάνου , Πλανούδη, Ποκατέρα, Πολίτη, Πολυλά, Πολλάρε, Πόθου, Πραματευτή, Πρασακάκη, Πρατούνα. Προσσαλένδη-Προσσαλέντης, Πούμπλια.
Ρ: Ραγγαβή, Ράλλη, Ραμαντάση, Ραμνίτου, Ραρτούρου, Ρεγγίνη-Ρεγγίνα, Ρέγκουλο. Ρεκανέζη, Ρέντη, Ρεσελέττη, Ρίζου, Ρίκκη, Ριμαντορο, Ρισικάρη, Ροδοκανάκη, Ροδοκέφαλου, Ροδοστάμου, Ροδίτη, Ρομανού, Ροσολύμου, Ρούσος, Ροίδη, Ρωμιού, Ρωσσέτη.
Σ: Σα(γ)κρέντο, Σαλβάγη, Σανούδος, Σαραντάρης, Σαραντηνού, Σαρρή, Σαχλίκη, Σγούτα, Σδρίν, Σεβαστόπουλου, Σεκιάρη, Σεριοποτάνου, Σιγάλα, Σιφάνδου, Σκαναβή, Σκαραμαγκά, Σκιάβων, Σκιαδά, Σκιριώτη, Σκορδίλη, Σκούρα, Σκούταρη, Σκυλίτση, Σολ(ω)ομού, Σομμαρίπα, Σορδίνα, Σουβλάκη, Σούτζου, Σοφιανός-Σοφιανού, Σπαδάς, Σπαδουλίνου, Σπανόπουλου, Σπαταφόρα, Σπεκιέρη, Σπέκου, Σπινέλλη, Σπρίτζη, Σπίρη, Σπ(ι)υρίδου, Σταμίτσα, Στατιέρι, Στέλλα, Στεφανόπουλος-Στεφανόπουλου, Στιάρχου, Στρατηγού, Συβάτη, Συνοδινού, Σφενδόνη, Σχινά.
Τ: Τζουλάτη, Τουρλίνι. Τριαντάφυλλου, Τριβόλη, Τριούλ(λ)ι, Τροίλου, Τρυφερού, Τσερούλη, Τσιγώνια, Τσιμάρα, Τσιτσίνια, Τυπάλδου.
Υ: Υψηλάντη.
Φ: Φόρτσα, Φ(ω)όσκολος, Φέστα, Φίντεου, Φίλιου, Φλώρος-Φλώρου, Φορσίγου, Φόρτιου, Φραγγίδου, Φραγκιάδη, Φραγκοπούλου, Φρά(ν)γκου, Φραντζή, Φωκά.
Χ: Χαρβούρη, Χαντζέρη, Χαντζηκομνηνού, Χέλμη, Χοϊδά, Χρυσοβελόνη, Χρυσολωράς, Χρυσοσκουλέου, Χωραφά.
Ψ:-
Ω:-

http://www.artmag.gr



Βυζαντινοί οίκοι υστεροβυζαντινής περιόδου

Διάφοροι βυζαντινοί οίκοι που δραστηριοποιήθηκαν την υστεροβυζαντινή περίοδο.

Ανατολική- Δυτική Θράκη και Μακεδονία(Με κέντρα: Κωνσταντινούπολη, Θεσσαλονίκη, Αδριανούπολη, Ραιδεστός, Μοσυνόπολη, Βέρροια, Καστοριά, Πελαγονία κ.α.)
-Ακροπολίτες
-Ανεμάδες
-Απρηνοί- Από την κώμη Άπρος/Άπροι Θράκης
-Βατάτζήδες- Διδυμότειχο ή Αδρανούπολη.
-Βελισσαριώτες
-Βρανάδες- Από την Αδριανούπολη, ήδη από τον 9ο αιώνα.
-Βρυέννιοι- Κωνσταντινοπολίτες
-Γαβαλάδες- Επίσης Κωνσταντινοπολίτικης καταγωγής.
-Ζαγαρομμάτες
-Καβάσιλες
-Καματηροί
-Καντακουζηνοί- Μακεδονικός οίκος, με κτήσεις σε πολλές περιοχές, από Μικρά Ασία μέχρι Πελοπόννησο.
-Κεφαλάδες
-Κομνηνοί- Οίκος από την Κασταμονή του Πόντου, πήρε το όνομα του από τον τόπο εγκατάστασής κλάδου του στην κώμη Κόμνη, βόρεια της Ξάνθης.
-Νεστόγγοι- Οίκος βυζαντινο-βουλγαρικής καταγωγής.
-Παλαιολόγοι- Επιφανής οίκος Κωνσταντινοπολίτικης καταγωγής, με ακμή ήδη από τα τέλη του 11ου αιώνα, και φυσικά τελευταία δυναστεία της Αυτοκρατορίας.
-Πετραλείφες- Οίκος βυζαντινο-νορμανδικής καταγωγής, με κτήσεις στο Διδυμότειχο.
-Ραούλ ή Ράλληδες- Οίκος «ευγενικής» καταγωγής από την Κάτω Ιταλία, απέκτησε δύναμη ύστερα από επιγαμίες με άλλους οίκους, όπως αυτόν των Παλαιολόγων.
(Όπως και άλλων γνωστών οικογενειών, το επώνυμο αυτών, χρησιμοποιήθηκε ως βαφτιστικό αργότερα από τους Έλληνες, πρβλ.βαφτιστικά Ραλλού, Κομνηνός(Κόμνας) , Δούκας-Δούκισσα κτλ
-Στρυφνοί
-Συργιάννηδες
-Ταρχανιώτες- Οίκος με καταγωγή από το χωριό Ταρχάνιον της Θράκης.
-Τζαμπλακώνες
-Φιλανθρωπινοί-Κων/λίτικης καταγωγής.
-Χούμνοι

Μικρά Ασία (Με κέντρα: Νίκαια, Νυμφαίον, Μαγνησία, Σμύρνη, Φιλαδέλφεια, Έφεσος, Αττάλεια, Κύζικος, Νικομήδεια κ.α.)
-Άγγελοι- Με καταγωγή από την Φιλαδέλφεια.
-Αργυροί ή Αργυρόπουλοι- Οίκος από την Καππαδικία.
-Βαρδάδες(Βάρδας)
-Βασιλάκηδες
-Βοϊλάδες- Οίκος από την Καππαδοκία.
-Βοτανειάτηδες
-Βούρτζηδες
-Γαβράδες- Γνωστός Ποντιακός οίκος.
-Γουναρόπουλοι
-Δαλασσηνοί- Οίκος με καταγωγή από την κώμη Δάλασσα.
-Δερμοκαΐτες- Οίκος που κλάδος του εγκαταστάθηκε και στην Αθήνα.
-Δουκάδες- Οίκος με τεράστια περιουσία, εμφανίζεται ήδη από τον 9ο αιώνα, με αυτοκρατορικές θητείες.
-Καβαλλάριοι
-Καμμύτζαι
-Κοντοστέφανοι
-Λαμπαρδάδες
-Λασκαρίδες
-Μακρηνοί
-Μαλεΐνοι
-Μανιάκηδες- Με πολλές κτήσεις στο Θέμα Ανατολικών.
-Μελισσηνοί
-Μετοχίτες
-Μουζάλωνες- Με καταγωγή από το Αδραμύττιο.
-Σκληροί
-Συναδηνοί- Καταγόμενοι από τα Σύναδα της Μικρασίας.
-Στρατηγόπουλοι
-Ταγάρηδες- Με εκτενείς περιουσίες στη Φιλαδέλφεια.
-Ταρωνίτες- Βυζαντινο-αρμενικός οίκος, με κτήσεις στην Αρμενία.
-Τορνίκηδες
-Φιλείς- Με καταγωγή από την Έφεσο.
-Φωκάδες- Σημαντικός οίκος, κλάδος του οποίου εγκαταστάθηκε και στην Κρήτη.
(Το «Φωκάς» και ως βαφτιστικό)

Ήπειρο-Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (Με κέντρα: Άρτα, Νικόπολη, Ναύπακτος, Λάρισα, Θήβα, Χαλκίδα-Εύριπος, Αθήνα, Μέγαρα κ.α.)

-Απόκαυκοι
-Γαβριηλόπουλοι
-Μαλιασσηνοί- Οίκος της Δημητριάδος.
-Κεκαυμένοι- Οίκος πιθανώς αρμενικής καταγωγής, με σημαντική περιουσία στη Θεσσαλία.
-Χαλκούτσηδες- Οίκος με περιουσίες στη Χαλκίδα.

Πελοπόννησος-Αιγαίο και Κύπρος( Με κέντρα: Κόρινθος, Άργος, Ναύπλιο, Πάτρα, Ανδραβίδα, Σπάρτη, Μυστράς, Καλαμάτα, Μεθώνη, Κορώνη, Μονεμβασιά, Νάξος, Χάνδαξ-Ηράκλειο, Ρόδος, Κώς, Χίος, Σάμος κ.α.)
-Καβάκηδες- Οίκος που εμφανίζεται στην Μονεμβασιά στα τέλη του 13ου αιώνα.
-Καλόθετοι- Οίκος Χιακής καταγωγής.
-Μακρεμβολίτες
-Μαμωνάδες- Πελοποννησιακός οίκος.
-Μονογιάννηδες ή Ευδαιμονογιάννηδες- Οίκος που άκμασε στη Μονεμβασιά και στα Κύθηρα.
-Μαυροζούμηδες- Οίκος Λακωνικής καταγωγής.
-Σγουροί ή Σγουρόπουλοι, άρχοντες μεγαλογαιοκτήμονες στην Αργολίδα και Κορινθία τον 12-13ο αιώνα.
-Σγουρομάλληδες- Οίκος με περιουσίες στην Αργολιδοκορινθία και Κρήτη.
- Χαμάρετοι- Οίκος αρχόντων της «Κοίλης Λακεδαίμονος»(Λακωνικής).
-Χορτάτζηδες- Κρητικός οίκος με μεγάλη επιρροή.
-Λογαράδες- Κυπριακός, πιθανώς, οίκος με περιοσίες σε Κύπρο και ηπειρωτική Ελλάδα.

Πηγή: Μελέτες Βυζαντινής Ιστορίας, 11ου-13ου αιώνα, Σαββίδης, Αλέξης, Εκδόσεις : ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑ,1995 -Οι Βυζαντινοί Αριστοκρατικοί οίκοι κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, σελ.139-146-

http://greek-lastnames.blogspot.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κατάλογος των αριστοκρατικών ελληνικών οικογενειών"
Related Posts with Thumbnails