ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ : 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ

 

Του Σωτήρη Χριστοδούλου

 

 

" ...Ο γενναίος Στρατός μου ας έχη ως σύνθημα "Εμπρός πάντοτε". Τοιούτον αίσθημα άγει ασφαλώς προς την νίκην, απαραίτητον για την εκπλήρωσιν των ιεροτέρων μας καθηκόντων, την πλήρωσιν των αγνωτέρων μας ιδεωδών..."

 

 

Από την ημερησία διαταγή του Αρχιστρατήγου την επομένη

της μάχης του Σαρανταπόρου (9-10 Οκτ. 1912)

 

  

IΣΤΟΡΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

                Aπό το πρωϊ της 5ης Οκτωβρίου 1912, η βροντή των πυροβόλων αντηχούσε σε ολόκληρη την χερσόνησο του Αίμου. Η τετραπλή Συμμαχία Σερβίας, Ελλάδος, Βουλγαρίας και Μαυροβουνίου ξεκινούσε τον αγώνα για την εκδίωξη του Οθωμανού από το Ευρωπαϊκό έδαφος, όπου σαν ξένο σώμα είχε εγκατασταθεί αιώνες πρίν. Ταυ­τόχρονα με τον στόλο που ανοιγόταν στα γεμάτα πανάρχαιες μνήμες νερά του Αιγαίου, εκατόν είκοσι χιλιάδες Ελληνικός στρατός ξεκίνησε το ίδιο εκείνο φθινο­πωρινό πρωϊνό από την Μελούνα με ένα τίναγμα, παρακινούμενος από "... ιεράς υποχρεώσεις προς την φιλτάτη Πατρίδα, προς τους υποδούλους αδελφούς και προς την ανθρωπότητα...", για να εκπληρώσει το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδος.

                Στις 6 Οκτωβρίου αυτοί οι αγρότες - πολεμιστές πήραν το βάπτισμα του πυρός στην Ελασσόνα και την Δεσκάτη. Τρείς μέρες αργότερα έδωσαν πραγματικές εξετάσεις μπροστά στα φοβερά στενά του Σαρανταπόρου και προς μεγάλη έκπληξη φίλων και εχθρών, τις πέρασαν με άριστα. Οι οχυρωμένες θέσεις που θα αποτε­λού­σαν τον "τάφο του Ελληνικού Στρατού" κατελήφθησαν δια της λόγχης μετά από διήμερη σφοδρή μάχη, και οι Τούρκοι έφυγαν σε πλήρη αποσύνθεση προς Κατερίνη και Θεσσαλονίκη.

                Ο Ελληνικός Στρατός τότε, χωρίστηκε σε τρείς φάλαγγες και με διαδοχικές συμπλοκές με τα υποχωρούντα στρατεύματα του Χασάν Ταχσίν Πασά αλλά και με τις κατά τόπους Τουρκικές φρουρές, απελευθέρωσε στην συνέχεια Κοζάνη, Βέρροια και Κατερίνη. Έτσι, στις 17 Οκτωβρίου 1912 τα Ελληνικά σύνορα ήταν μία γραμμή που ξεκινούσε από τον Φιλώτα, περνούσε από την Νάουσα και την Αλεξάνδρεια και κατάληγε στις εκβολές του Αλιάκμονα. Στην συνέχεια και αφου εγκατέστησαν το Γενικό Στρατηγείο στην Βέρροια, τα Ελληνικά στρατεύματα άρχισαν να στρέφονται με άξονα την παραλία και να παρατάσσονται με μέτωπο προς το μεγάλο γέρας του πολέμου αυτού : την μακεδονική πρωτεύουσα, την κοσμοπολίτικη, την πολυεθνική, την βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Τα νώτα τους ο "μπαρμπα Κωνσταντίνος" άφησε να τα φυλάει η 5η Μεραρχία που θα κατευθυνόταν μέσω Αμυνταίου για να απελευθερώσει την Φλώρινα και αν μπορούσε και το ελληνικό Μοναστήρι. Αυτό το τελευταίο δεν έγινε κατορθωτό, όχι γιατί η Μεραρχία αυτή έφθασε αργά, αλλά γιατί την έπληξε μιά από τις μεγαλύτερες συμφορές του πολέμου αυτού...

 

 

ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

 

                Που βρισκόταν όμως ο εχθρός; Που σκόπευε να σταθεί για να δώση την τε­λευ­ταία μάχη για την Θεσσαλονίκη; Για διάφορους λόγους η επαφή μαζύ του είχε χαθεί από την προηγούμενη μέρα, και οι πληροφορίες γι' αυτόν ήταν πολύ συγκε­χυ­μέ­νες. Από την Θεσσαλονίκη πάλι, κατάσκοποι ανέφεραν αναχώρηση τραίνων γεμά­των με στρατεύματα (ήταν η 14η Μεραρχία της Τουρκικής στρατιάς του Στρυμώνα) με κατεύθυνση προς ανατολάς. Κατά την γνώμη του Ελληνικού Επιτελείου υπήρχαν δύο πιθανές τοπο­θε­σίες για να αντιτάξουν οι Τούρκοι την τελευταία τους άμυνα πριν την Θεσσα­λονί­κη.

                Η πρώτη και η πιό προφανής, ήταν πίσω από τον Αξιό η οποία και προσέ­φερε μεγάλα πλεονεκτήματα στον αμυνόμενο λόγω του μεγέθους του ποταμού. Η δεύτερη ήταν η περιοχή γύρω από την ιερή για τους μουσουλμάνους πόλη των Γιαννιτσών. Ένα μεγάλο μέρος του πεδινού διαδρόμου από δυτική Μακεδονία προς Θεσσαλονίκη καταλαμβανόταν από την ομώνυμη αποξηραμένη σήμερα λίμνη, στα νότια της οποίας και μέχρι την θάλασσα, τρία χιλιόμετρα απόσταση, το έδαφος ήταν ελώδες και δύσβατο. Στα βόρεια της λίμνης και μπροστά από τα Γιαννιτσά, υπήρχε μία σειρά χαμηλών λόφων που εδέσποζαν στο πεδινό και ακάλυπτο έδαφος του κάμπου που είχε πλάτος δέκα περίπου χιλιομέτρων. Πιό βόρεια υψωνόταν ο ορεινός όγκος του Πάϊκου. Αυτόν τον χώρο στα Γιαννιτσά, διάλεξε ο Τούρκος αρχιστρά­τηγος για να δοκιμάση να σταματήση την ελληνική προέλαση.

                Οι δυνάμεις που διέθετε για τον σκοπό αυτό, ήταν 25.000 άνδρες περίπου που υποστηρίζονταν από 24 - 30 πυροβόλα. Η 14η Μεραρχία Σερρών (40, 41 και 42 Συν­τά­γματα Πεζικού), που είχε μεταφερθεί σιδηροδρομικώς, όπως είδαμε, από τον Στρυμώνα - ανοί­γον­τας έτσι τον δρόμο στους Βουλγάρους - ανέλαβε την υπεράσπιση των Γιαν­νι­τσών. Το ένα σύνταγμα της με μέρος του πυροβολικού (2 πεδινές πυροβο­λαρ­χίες) τάχθηκε βο­ρει­οανατολικά του χωριού Πενταπλάτανος για να προστατεύει την πόλη από βορρά, ενώ τά άλλα δύο μαζύ με το απόσπασμα Κατερίνης (4 τάγ­μα­τα) τάχθηκαν στα υψώ­ματα μπροστά από την πόλη. Νότια της λίμνης, στον κάτω ρου του Λουδία ποταμού, τοποθετήθηκαν η 22α Μεραρχία και η Εφεδρική (ρεντίφ) Μεραρχία Νεαπόλεως, που είχαν φθάσει λαχανιασμένες από το Σαραντά­πορο, λίγες μέρες πρίν.

                Ο Αρχιστράτηγος εξέδωσε τις διαταγές για τις παραπέρα κινήσεις του στρατού στις 18.00 της 18ης Οκτωβρίου 1912, ως εξής : Οι 2α, 3η, 4η και 6η Μεραρχίες να κινηθούν από τις 07:00 προς τα χωριά Παραλίμνη, Μεσιανό, Πενταπλάτανος και Δαμιανό αντίστοιχα, από όπου να εκπέμψουν αναγνωρίσεις προς τον Αξιό ποταμό. Η 7η Μεραρχία θα κάλυπτε την κίνηση αυτή από την κατεύ­θυ­νση του Λουδία ποταμού στα δεξιά της ελληνικής παρατάξεως. Η 1η Μεραρχία θα ήταν εφεδρεία. Τέλος, το ίδιο το Γενικό Στρατηγείο θα εγκαθίστατο στα Γιαν­νι­τσά το μεσημέρι της επομένης. Βλέπουμε λοιπόν πως η πεποίθηση ήταν οτι ο εχθρός είχε πολύ μικρές δυνάμεις δυτικά του Αξιού ποταμού και η συνεπώς η μάχη των Γιαννιτσών μπορεί να χαρακτηρισθεί ως "μη αναμενόμενη".

                Την ίδια ημέρα το Υπουργείο Ναυτικών γνώρισε στο Γενικό Στρατηγείο με τηλεγράφημα οτι την προηγούμενη νύκτα το τορπιλοβόλλο υπ' αριθμόν 11 με κυβερνήτη τον υποπλοίαρχο Βότση, τορπίλλισε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης την παροπλισμένη θωρηκτή κορβέτα "Φετίχ-ι-Μπουλέντ"...

 

 

19η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ : Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ

 

Στά νότια :

                Από το πρωϊ της 19ης Οκτωβρίου άρχισε η προέλαση του Ελληνικού Στρατού προς τα ανατολικά, σύμφωνα με τις διαταγές του Γενικού Στρατηγείου. Ήδη από τις επτά, η 2α Μεραρχία με το 12ο Σύνταγμά της σαν εμπροσθο­φυ­λακή και τα υπόλοιπα σε φάλαγγες άρχισε να κινείται από το Αχλαδοχώρι μέσω Γαλατάδων προς Καρυώτισσα. Λίγο πιό αριστερά της, ακολουθώντας σχεδόν τις όχθες της αιματοβαμμένης από τους νεκρούς του Μακεδονικού αγώνα λίμνης των Γιαννιτσών, βάδιζε η 3η Μεραρχία η οποία είχε αρχίσει την κίνησή της μία ώρα αργότερα. Είχε ξεκινήσει στις 08.00 από τον Άγιο Λουκά και έχοντας σαν κεφαλή της το τρίτο Σύνταγμα, κινήθηκε και αυτή μέσω Καρυώτισσας προς Μελίσσι. Στόχος και των δύο Μεραρχιών ήταν να διαβούν το βαθύ, ορμητικό και με απόκρημνες όχθες ρέμα Μπαλίτσα (σημερινός Ασπροπόταμος), από την γέφυρα που υπήρχε στό χωριό Μελίσσι το οποίο τότε ήταν χτισμένο στις όχθες της λίμνης. Πιό βόρεια θα εβάδιζαν προς Γιαννιτσά η 4η Μεραρχία μέσω Μυλότοπου, ενώ η 6η θα κινείτο στα ριζο­βούνια του Πάϊκου μέσω Αραβησσού. Εφεδρεία κρατήθηκε η 1η Μεραρχία.

                Στις 08.30 περίπου και ενώ η ημιλαρχία ιππικού της 2ας Μεραρχίας πλη­σίαζε την Καρυώτισσα δέχθηκε πυρά από Τουρκικά τμήματα που ήταν οχυρω­μέ­να στα πρώτα σπίτια του χωριού. Ταχύτατα το 3ο Σύνταγμά της αναπτύ­σ­σε­ται και με την βοήθεια τμημάτων της 3ης Μεραρχίας (1ο Τάγμα του 12ου Συντάγ­μα­τος) κατα­λαμ­βά­νει το χωριό γύρω στις 10.30 και τρέπει τους Τούρκους σε άτακτη φυγή. Το Τάγμα αυτό συνεχίζει ορμητικά την καταδίωξη του εχθρού που στην παραζάλη του δεν ανατινάζει την γέφυρα στο Μελίσσι, και αρχίζει έτσι να περνά τους λόχους του στην ανατολική όχθη του Ασπροπόταμου.

                Όμως οι Τούρκοι είχαν όλο τον καιρό να επισημάνουν από πρίν για το πυροβολικό όλα τα χαρακτηριστικά σημεία του εδάφους μπροστά από τα Γιαννιτσά και φυσικά και την γέφυρα αυτή που είχε μεγάλη σημασία για την άμυνα της πόλης. Τα Ελληνικά τμήματα που την πλησιάζουν ευθύς δέχονται καταιγισμό βολιδοφόρων οβίδων και οι τρείς πρώτοι στρατιώτες που επιχειρούν να την περάσουν, πέφτουν νεκροί. Χρειάστηκε η επέμβαση του διοικητού του 3ου Συντάγματος Συνταγμα­τάρ­χου Γιαννακίτσα και του Μεράρχου της 2ας, Στρατηγού Καλλάρη για να περάσουν δύο λόχοι τού τάγματος την στενή ξύλινη αυτή γεφυρούλα. Ήταν ήδη 10.45 και ο όγκος των δύο Μεραρχιών είχε αρχίσει να φθάνει και να αναπτύσσεται στην δυτική όχθη του ποταμού. Αμέσως δέχονται σφοδρότατο βομβαρδισμό από το Τουρκικό πυροβολικό. Από τις ίδιες θέσεις δέχεται μερικά βλήματα επίσης και το Γενικό Στρατηγείο που εκινείτο εκείνη την ώρα στον αμαξιτό δρόμο Σκύδρας - Γιαννιτσών. Σαν απάντηση, το πυροβολικό της 2ας αρχίζει να τάσσεται και κάτω από τα συνεχή και πυκνά πυρά του εχθρού στέλνει τις πρώτες οβίδες εναντίον του, προς μεγάλη ανακούφιση των πεζών που παρακολουθούσαν ανήμποροι.

                Το Γενικό Στρατηγείο τώρα αντιλαμβάνεται οτι οι υπολογισμοί του για μικρή εχθρική δύναμη μεταξύ Γιαννιτσών και Αξιού ποταμού ήταν εσφαλμένοι και αμέσως στέλνει νέες διαταγές ως εξής: Οι 2α και 3η Μεραρχίες να συνε­χί­σουν την επίθεσή τους προς τα Γιαννιτσά. Η 7η Μεραρχία να επιτεθή νοτίως της λίμνης και να περάση τον Λουδία ποταμό, ενώ η 4η Μεραρχία θα πρέπει να κινηθή προς το χωριό Πενταπλάτανος και βοηθούμενη από την 6η που κινείται από βορρά, να επιτεθεί κατά των Γιαννιτσών από την κατεύθυνση αυτή.

                Εν τω μεταξύ οι θέσεις των λιγοστών Ελλήνων στρατιωτών στην από 'κεί όχθη του Ασπρο­πόταμου ήταν τουλάχιστον επισφαλείς και σε περίπτωση Τουρκι­κής αντε­πι­θέ­σεως θα κινδύνευαν να ανατραπούν. Έπρεπε όμως να φθάσει το από­γευ­μα όταν η μεγάλη μονομαχία πυροβολικού στο κέντρο της παρατάξεως, τράβηξε τα πυρά του εχθρού όπως θα δούμε παρακάτω, για να αρχίση η 3η Με­ραρχία να περνά λίγους - λίγους τους άνδρες της από την γέφυρα. Μέχρι το σούρουπο (18.30 περίπου) και αφού ο διοικητής του 12ου Συντάγματος Συντα­γμα­τάρχης Μπαϊρας που οδηγούσε τους άνδρες του τραυ­μα­τίσθη­κε στο χέρι, το 3ο και το 12ο Σύνταγμα είχαν αναπτυχθεί στην ανατο­λι­κή όχθη του Ασπροπότα­μου και διανυκτέρευσαν σε επαφή με τον εχθρό.

Στο Κέντρο :

                Εν τω μεταξύ στο κέντρο του Ελληνικού μετώπου, η 4η Μεραρχία που ξεκί­νησε από τις επτά το πρωϊ αφού βάδισε προς Γυψοχώρι και στην συνέχεια έφθα­σε στο χωριό Παλαιός Μυλότοπος, συγκέντρωσε τις μονάδες της και άρχισε να βαδίζει γύρω στις 13.00 ακόμα ανατολικότερα, μέσα από το χωριό Αξός με εμπρο­σθο­φυλα­κή το 8ο Σύνταγμά της. Όμως μόλις οι πρώτοι στρα­τι­ώ­τες του 8ου ξεπέρασαν τα τελευταία σπίτια του, δέχθηκαν πυρά από όπλα πεζικού από τα υψώματα Παληό και 136 που δέσποζαν δεξιά και αριστερά από τον δρόμο Αξού - Γιαννιτσών. Αμέ­σως η Μεραρχία άρχισε να αναπτύσσει τα Συντάγ­μα­τά της (8ο και 9ο μπροστά, 11ο σε εφεδρεία) δυτικά του χωριού για να επιτεθεί στα μικρά τμήματα οπισθοφυλα­κών που, όπως πίστευε, κάλυπταν την υποχώρηση του εχθρού. Ταυτόχρονα άρχισαν να πέφτουν πάνω στους Έλληνες στρατιώτες και οι πρώτες οβίδες από το τουρκικό πυροβολικό που ήταν ανεπτυγμένο λίγο έξω από τα Γιαννιτσά.

                Αμέσως το 8ο και 9ο άρχισαν να αναπτύσσουν τα Τάγματά τους σύμφωνα με τις τακτικές της εποχής πρώτα σε "διμοιρίες κατά τετράδες", και στην συνέχεια σε ακροβο­λι­σμό. Χωρίς παραπέρα χρονοτριβή δίνεται η διαταγή για επίθεση που εκτελείται ορμη­τικά και με επιτυχία. Μία ώρα αργότερα τα δύο αυτά υψώματα ήταν σε ελλη­νι­κά χέρια. Όμως δυσάρεστη έκπληξη περίμενε τους Έλληνες μαχητές. Αντί να ανοίξει έτσι ο δρόμος προς τα Γιαννιτσά και την Θεσσαλονίκη όπως ανέμεναν τα επιτελεία, μπροστά τους στην λοφοσειρά που εκτείνεται σε μήκος τριών περίπου χιλιομέτρων εμφανίζεται η δεύτερη αμυντική γραμμή των Τούρκων, ισχυρότερη και καλύτερα οργανωμένη και με έδαφος που δεν παρείχε παρά ελάχιστη κάλυψη σ' αυτόν που θα ήθελε να επιτεθή. Ήδη τα πυρά σαρώνανε πυκνότατα τις ελληνικές θέσεις, πυρά ενός εχθρού πεισμωμένου και αποφασισμένου να πουλήση ακριβά την ιερή του πόλη, και στους ακανόνιστους ήχους των χιλιάδων Μάουζερ και τις βροντές των κανονιών, ήρθε να προστεθεί και το ρυθμικό κροτάλισμα πολυβόλων.

                Εκείνη την ώρα (14.00) έφθασε ο αγγελιαφόρος από το Γενικό Στρατηγείο με τις νέες διαταγές. Ο Μέραρχος της 4ης Υποστράτηγος Μοσχόπουλος διατάσσει ευθύς την εφεδρεία του δηλαδή το 11ο Σύνταγμα, να κινηθεί προς το χωριό Πεντα­πλά­­­τανο για να απειληθούν έτσι τα Γιαννιτσά με κύκλωση και από βορρά. Για να δοθεί κάποια υποστήριξη στο δοκιμαζόμενο πεζικό, γύρω στις 16.00 το απόγευμα σε μιά παράτολ­μη κίνηση, αναπτύσσονται στο ακάλυπτο πεδινό έδαφος δύο από τις πυροβολαρχίες της μεραρχίας. Και μόλις ο Συνταγ­μα­τάρχης Βουλπιώτης Κωνστα­ντί­νος διοικητής του μεραρχιακού πυρο­βο­λικού δίνει την διαταγή, οι πυροβολαρχίες των Λοχαγών Μπάλμπη και Αξελού μπαίνουν στο πεδίο "σε φάλαγγα κατ' όχημα" με τους αξιωματικούς και τους υπηρέτες αμίλητους, κορδωμένους και σοβαρούς σαν σε παρέλαση. Στο λεπτό γίνονται στόχος του εχθρού και περίπου εικοσιτέσσερα τουρκικά πυροβόλα αρχίζουν να ραντί­ζουν την πεδιάδα με οβίδες που αμέσως σκεπάζεται από δεκάδες άσπρα θανατηφόρα συννεφάκια..

                Όμως η "τάξις προς πυροβόλησιν" των οκτώ Ελληνικών κανονιών κατω από αυτή την δολοφονική σιδερένια βροχή, γίνεται με υποδειγματική ακρίβεια. Τα προόλκαια αποχωρίζονται ταχύτατα και οι ελάτες οδηγούν τους ίππους πιό πίσω, ενώ οι σκοπευτές και οι χειριστές των κλείστρων κάθονται στις έδρες τους με σοβα­ρότητα συμβολαιογράφων στα γραφεία τους. Οι πυροβολάρχες κάνουν τους υπολο­γισ­μούς των στοιχείων βολής και οι πρώτες ελληνικές οβίδες πετούν προς τον εχθρό. Άρχιζε η μονομαχία των κανονιών...

                Σ' αυτήν την αναμέτρηση, η φυσική ευφυία και η πολύ ανώτερη εκπαίδευση του Έλληνα πυροβολητή, αυτά δηλαδή τα στοιχεία που έκαναν τους Τούρκους να λένε οτι "κάθε Γιουνάνης κουβαλά στην πλάτη του ένα κανόνι", γείραν σχεδόν αμέσως την πλάστιγγα εις βάρος των αμυνομένων. Μόλις με τέχνασμα εντο­πίσθηκαν οι θέσεις των Τούρκων, ακούστηκε το παράγγελμα του λοχαγού "δια βολιδοφόρων ανά τρείς, πύρ ταχύ ! ". Και αμέσως ο λόφος που ήταν τα εχθρικά κανόνια αρχίζει να καπνίζει από συνεχείς εκρήξεις σαν να καίγεται. Σε λίγα λεπτά ακούγεται η διαταγή "βολή προοδευτική ! " που ξεσηκώνει ζητωκραυγές από τις ομοχειρίες : σημαίνει οτι ο εχθρός ζεύει με σπουδή τα πυροβόλα του και φεύγει για να γλυτώσει από τον πύρινο μαίανδρο που έστρωνε το ελληνικό κανόνι...

                Εν τω μεταξύ τα 8ο και 9ο Συντάγματα ετοιμάζονται για την έφοδο. Κάποια στιγμή ακούγεται η διαταγή των αξιωματικών "εμπρός δια της λόγχης ! " και αμέσως χιλιάδες άνδρες ρίχνονται από τις θέσεις τους προς τον κάμπο με αλαλλαγμούς. Διασχίζουν γοργά με "άλματα" το ακάλυπτο έδαφος και πέφτουν με εφ' όπλου λόγχη στις τουρκικές θέσεις. Στον δρόμο μένουν νεκροί οι ανθυπολοχαγοί Σγούρος διμοιρίτης των πολυβόλων, Σούμπασης και Γαλανόπουλος, ο επιλοχίας Μωκέας και δεκάδες στρατιώτες. Τραυματίζονται ο ταγματάρχης Ηλιόπουλος στην κοιλιά, ο λοχαγός Μήνης στο κεφάλι και ο ανθυπολοχαγός Κωστόπουλος, οι οποίοι όμως αρνούνται να διακομισθούν και μένουν στις θέσεις τους μέχρι το βράδυ. Ο εχθρός σαστίζει από την ορμή της εφόδου, τά χάνει και κλονίζεται. Ακόμα μισής ώρας σκληρός αγώνας και οι σημαντικές αυτές θέσεις του εχθρού καταλαμβά­νονται.

                Την επόμενη μία ώρα οι άνδρες της ηρωϊκής 4ης Μεραρχίας την περνάνε αποκρούοντας απανωτές εχθρικές αντεπιθέσεις που καταλήγουν σχεδόν πάντα σε μάχη σώμα με σώμα. Έφθασε έξι το απόγευμα για να εγκαταλείψει ο εχθρός την προσπάθειά του. Και από τις κερδισμένες με αίμα θέσεις τους οι κατάκοποι Έλληνες μαχητές, μπορούν να διακρίνουν πλέον στο φώς του ήλιου που πλησιάζει την δύση του, τα πρώτα άσπρα σπιτάκια των Γιαννιτσών...

Στον βορρά :

                Η 6η Μεραρχία (17ο, 18ο και 1 Σύνταγμα Ευζώνων) που ξεκίνησε από την Σκύδρα στις 07.00, διέγραψε ένα μεγάλο τόξο στους πρόποδες του Πάϊκου και βάδισε μέσω των χωριών Δροσερό, Αραβησσός, Αχλαδοχώρι και Αμπελιές με προορισμό τον Πενταπλάτανο. Μόλις όμως έφθασε στα δυτικά του χωριού Αμπελιές (13.30 περίπου) δέχθηκε πυρά από τις τουρκικές προφυλακές. Αμέσως το 9ο τάγμα Ευζώνων που ήταν και η εμπροσθοφυλακή της Μεραρχίας, ανέτρεψε τον εχθρό και τον κατεδίωξε κατά πόδας προς την κυρία γραμμή άμυνας των Τούρκων.

                Χωρίς άλλη χρονοτριβή τα άλλα Συντάγματα αναπτύσσονταν και αυτά σε διάταξη μάχης, με τους Ευζώνους στο κέντρο, το 17ο αριστερά και το 18ο δεξιά που ήταν ήδη και σε επαφή με μονάδες της 4ης Μεραρχίας, με σκοπό να συνεχίσουν την επίθεση. Το 18ο σχεδόν αμέσως συνάντησε ισχυρότατη αντίσταση και είχε πολλές απώλειες. Μεταξύ αυτών ήταν και οι διοικητές του Συντάγματος Αντισυν­ταγματάρ­χης Πανα­γιωτόπουλος και του 1ου Τάγματος Ταγματάρχης Γκιώκας, ενώ ο λόχος Μηχανικού της Μεραρχίας αποδεκατίστηκε από πυρά πολυβόλων. Οι άνδρες ακέφαλοι άρχισαν να υποχωρούν, υποχώρηση που θα γινόταν άτακτη φυγή αν ο διοικητής του Συντάγ­μα­τος Ευζώνων Παπαδόπουλος δεν έσπευδε να τους συγκεντρώση και να τους εμψυχώση και τελικά να τους οδηγήση πάλι εμπρός.

                Οι Εύζωνοι εν τω μεταξύ συνέχισαν την επίθεση με την ίδια ορμή και υποστηριζόμενοι από το πυροβολικό της Μεραρχίας, ιδιαίτερα τις πυροβολαρχίες των Λοχαγών Βερέτα και Άρτη, κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες διαδοχικές αμυντικές θέσεις του εχθρού. Τέτοια ήταν η ταχύτητα της προελάσεώς τους, ώστε φθάσαν σε ελάχιστο χρόνο στις θέσεις του τουρκικού πυροβολικού. Το τελευταίο αυτό, μόλις που κατάφερε να διαφύγη εγκαταλείποντας όμως μεγάλες ποσότητες υλικού και πυρομαχικών. Αλλά το τίμημα που πλήρωσαν οι Έλληνες σε νεκρούς και τραυματίες ήταν πολύ μεγάλο και μετά και τον τραυματισμό και του ίδιου του διοικητού του 9ου Τάγματος Ευζώνων Ταγματάρχη Γεωργούλη, ο Συνταγματάρχης διέταξε την διακοπή της επιθέσεως για να μπορέσουν να ανα­συνταχθούν οι μονάδες.

                Το 17ο Σύνταγμα συνάντησε ισχυρότατη αντίσταση μπροστά από τον Πενταπλάτανο και μέχρι τις εξήμισυ το απόγευμα δεν μπόρεσε να προχωρήση παραπέρα. Έτσι έφθασε το σούρουπο της πρώτης μέρας της μάχης και οι δύο στρατοί διανυκτέρευσαν αντικρυστά ο ένας στον άλλο, λαγοκοιμώμενοι κάτω από την ψιλή φθινοπωρινή βροχή και με αγκαλιά τα ζεστά ακόμα Μάουζερ και Μάνλιχερ περίμεναν το χάραμα για να ξαναχυμήξουν ο ένας στον άλλο...

 

 

20ή ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ : Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ

 

                Με το πρώτο φώς της ημέρας (γύρω στις 06.30) και ενώ η βροχή δεν έχει σταματήσει να πέφτει, οι Έλληνες συνέχισαν την επίθεση, τώρα όμως με την αυτοπεποίθηση του μαχητού που έχει την πρωτοβουλία. Στον νότο η 2α και 3η Μεραρχίες συνεχίζουν ορμητικά την προέλασή τους μέσα από ελώδες έδαφος και κάτω από πυκνά εχθρικά πυρά. Όμως τώρα υπο­στη­ρίζονται στενά από το πυρο­βο­λι­κό και κινούνται με μεγάλη αποφα­σιστι­κό­τητα. Γρήγορα ανατρέπουν την εχθρική αντίσταση και καταλαμβάνουν μετά από έφοδο με την λόγχη τον λόφο στα δυτικά των Γιαννιτσών που δεσπόζει της πόλεως. Σαν τον τελευταίο σπασμό του θηρίου που ξεψυχά, τα τουρκικά πυρά πάνω στις θέσεις του 7ου Συντάγματος της 2ας γίνονται καταιγιστικά και ακολουθούνται από λυσσαλέες αντεπιθέσεις. Όμως φαίνεται οτι τίποτε δεν είναι ικανό τώρα να συγκινήση τους Έλληνες στρατιώτες που παραμένουν ακλόνητοι στις θέσεις τους.

                Το ελληνικό πυροβολικό αντιθέτως ρίχνει μετρημένα αλλά με εκπληκτική ευστοχία. Λές και οδηγημένες από μαγικό χέρι η δεύτερη ή τρίτη το πολύ οβίδα βρίσκουν το στόχο τους. Η μία μετά την άλλη η τουρκικές πυροβολαρχίες κάτω από τον φόβο της καταστροφής αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους. Στον χορό μπαίνουν και τα κανόνια της 4ης Μεραρχίας, οι μονάδες της οποίας επιτίθενται και αυτές από το πρωϊ κατά των εχθρικών θέσεων στο κέντρο του μετώπου. Η προέ­λα­ση τώρα γίνεται τόσο γρήγορη, ώστε γύρω στις 07.30 οβίδες από το πυρο­βο­λικό έπε­σαν πίσω από τους στρατιώτες που με εφ' όπλου λόγχη ορμούσαν προς τα εμπρός !

                Τόσο στο κέντρο όσο και στο νότιο τομέα του μετώπου οι Τουρκικές μονάδες άρχισαν από τις 09.00 να δείχνουν εμφανή σημεία κλονισμού, ενώ αντίθετα τα Ελλη­νικά Συντάγματα προχωρούσαν ακάθεκτα. Σε όλα τα σημεία οι Τουρκικές δυνάμεις εγκαταλείπουν τα χαρακώματά τους και σχηματίζουν φάλαγγες που κινούνται γρήγορα προς τα ανατολικά.

                Στον βορρά η κατάσταση εξελίσσεται ακόμα πιό ευνοϊκή για τα Ελληνικά όπλα. Οι Εύζωνοι και το 18ο Σύνταγμα αφού από νωρίς ξεκαθάρισαν κάποιες τουρκικές απόπειρες για διείσδυση ανάμεσα στα κενά της ελληνικής διατάξεως, ανέλαβαν πάλι την πρωτοβουλία. Οι Τούρκοι τώρα αμύνονταν με την δύναμη που δίνει η απελπισία. Όμως η πυροβολαρχία του Λοχαγού Βερέτα είχε εντοπίσει τις θέσεις του εχθρικού πυροβολικού που ήταν ταγμένο στο στο ελληνικό νεκροταφείο των Γιαν­νι­τσών, και έστελνε ήδη βροχή από οβίδες επάνω του. Δεν πέρασαν λίγα λεπτά και μερικά ζεύγη αλόγων φάνηκαν να πλησιάζουν το νεκροταφείο: ήταν οι ομο­ζυ­γίες της πυροβολαρχίας που έτρεχαν να ζεύξουν τα πυροβόλα για να τα απομακρύνουν. Ο Έλληνας πυροβολάρχης ρυθμίζει ακαριαία τα πυρά του εναντίον των προολκαίων τώρα και η πρώτη οβίδα σαν συστημένη, χτυπά ολόσωμα ένα βλητοφόρο. Μία τρομερή έκρηξη ακούγεται καθώς τα πυρομαχικά που περιέχει το όχημα αναφλέγονται και ευθύς ο τόπος γεμίζει συντρίμια, διαμελισμένα ζώα, και νεκρούς και τραυματίες ελάτες και οι υπόλοιποι υπηρέτες των τουρκικών πυροβόλων σκορπίζουν πανικόβλητοι.

                Ο ενθουσιασμός του πεζικού είναι απερίγραπτος. Ακολουθεί μία θυελλώδης έφοδος κατά την οποία το 9ο Τάγμα Ευζώνων κυριολεκτικά συνέτριψε την τουρκική αντίσταση μπροστά από τα Γιαννιτσά και στις 08.45 κατέλαβε το νεκροταφείο της πόλεως, μαζύ με τα τέσσερα τουρκικά κανόνια. Χωρίς να ανακόψουν την προέλασή τους οι εύζωνοι προχωρούν και καταλαμβάνουν τους λόφους βορειοανατολικά των Γιαννιτσών, και μαζύ μ' αυτούς και άλλα δύο πυροβόλα με τα βλητοφόρα τους. Στην συνέχεια από τις θέσεις αυτές κατάκοποι αλλά ακλόνητοι αποκρούουν αλλε­πάληλες εχθρικές αντεπιθέσεις. Ταυτόχρονα το 17ο Σύνταγμα καταλαμ­βά­νο­ντας τις αμυντικές θέσεις των Τούρκων απειλούσε με κύκλωση από βορρά τα Γιαννιτσά.

                Πανικός καταλαμβάνει τώρα τους Τούρκους. Οι θέσεις τους περισφίγγονται από νότο από τις 3η και 2α Μεραρχίες και από βορρά από την 6η που έχει φθάσει όπως είδαμε στα πρώτα σπίτια της πόλεως. Η άμυνα των Τούρκων δείχνει τώρα σημεία καταρεύσεως. Το Στρατηγείο τους αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πόλη και αυτό ήταν το σύνθημα για την γενική υποχώρηση. Αυτή στην αρχή ήταν κανο­νική, καθώς όμως το ελληνικό πεζικό καταδιώκει κατά πόδας και το πυροβολικό βομβαρδίζει αλύπητα, μετατρέ­πεται σε φυγή. Ένα Τάγμα Ρεντίφ (εφέδρων) πετά τα όπλα του και τρέχει πρός τις γέφυ­ρες του Αξιού ενώ αλλού ολόκληρος λόχος με τους αξιωματικούς του πιάνεται αιχμάλωτος από το 11ο Σύνταγμα. Πολλά πολυβόλα, πυροβόλα, βλητοφόρα και πυρομαχικά πέφτουν στα χέρια των Ελλήνων.

                Στα Γιαννιτσά μπαίνουν μαζύ με τους Ευζώνους και οι πρώτοι λόχοι της 4ης Μεραρχίας και άγριες οδομαχίες ξεσπούν, όπου οι τακτικές και τα παραγγέλματα ξεχνιούνται και τον πρώτο λόγο έχουν η προσωπική ικανότητα και το θάρρος. Οι αμυνόμενοι πλέον έχουν μετατραπεί σε σύμφυρμα πανικόβλητων ανθρώπων και ούτε οι εκκλήσεις ούτε και τα μαστίγια των αξιωματικών τους έχουν αποτέλεσμα. Μόλις 7.000 αξιόμαχοι στρατιώτες διασώζονται περνώντας τον Αξιό για να υπερασπισθούν την Θεσσαλονίκη, εγχείρημα που και ο ίδιος ο Ταχτσίν Πασάς λίγες μέρες αργότερα θα αντιληφθεί οτι είναι μάταιο.

                Οι ελληνικές απώλειες της διήμερης μάχης ανέρχονται σε 10 νεκρούς και 29 τραυματίες αξιωμα­τι­κούς και 178 νεκρούς και 758 τραυματίες οπλίτες. Οι Τούρκοι έχασαν στα υψώματα των Γιαννιτσών πάνω από 2.000 νεκρούς και τραυματίες ενώ άφησαν στα χέρια των νικητών άλλους 2.000 περίπου αιχμαλώτους μαζύ με 14 πυροβόλα, δύο σημαίες και πολλά λάφυρα.

                Ο Τούρκος είχε ήδη ρίξει την τελευταία του σφαίρα στο πανάρχαιο έδαφος της Μακεδονίας στο οποίο ποτέ δεν ανήκε. Το μόνο εμπόδιο πλέον για την απελευθέρωση της αρχαίας πρωτεύουσάς της, θα αποτελούσαν για τον Ελληνικό Στρατό τα φουσκωμένα νερά του Αξιού ποταμού. Oι Έλληνες είχαν ξεπλύνει κατά τον καλύτερο τρόπο το στίγμα του 1897. Αποδείχθηκαν ανώτεροι των Τούρκων σε οργάνωση, εκπαίδευση, ευφυϊα, τακτική και στρατηγική αντίληψη, αλλά ακόμα και σε προσωπική ευψυχία.

                Για την εξασφάλιση όμως της γής του Αμύντα, του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου από τους ομόθρησκους πλέον και "συμμάχους" γνωστούς επίδοξους σφετεριστές της, θα έπρεπε να χυθεί ακόμα περισσότερο Ελληνικό αίμα σε έναν νέο, αλλά και πάλι νικηφόρο Βαλκανικό πόλεμο.

ΠΗΓΕΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

http://aioniaellinikipisti.blogspot.com/ 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ : 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ"

ΑΠΟΡΙΕΣ ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΑ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

Μακρυγιάννης Χρήστος

Ανώτερος Αξιωματικός ε.α

κάτω των 55 ετών

κ. Υπουργέ της Ελληνικής Κυβέρνησης των Οικονομικών και καθηγητά του ΑΠΘ .Σας ερωτώ κοιτάζοντάς  σας στα μάτια και σας καλώ να απαντήσετε αν έχετε το θάρρος να μου απαντήσετε  …

Από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων σε διάγγελμά σας  προς τον Ελληνικό λαό και προς τους συντρόφου σας δείχνοντας την σκληρότητάς σας και την (αντικειμενική )κρίση σας ,προσβάλλοντας τους Έλληνες αξιωματικούς για το έργο τους και την απόφασή τους να αποφασίσουν οι ίδιοι για το πώς θα διαχειρισθούνε το υπόλοιπο της ζωής τους ,χωρίς να σας ρωτήσουν ; (αλήθεια ποιος νομίζετε  ότι είστε κύριε  ;)

Στο τέλος της ομιλίας για να γίνεται ακόμη πιο αρεστός στους συντρόφους σας αναρωτηθήκατε ποια είναι η διαφορά μεταξύ των άλλων συνταξιούχων του δημοσίου  και των στρατιωτικών ;

Ήσασταν και υπουργός Εθνικής Άμυνας  ένα διάστημα και δεν την  καταλάβατε τη διαφορά , αλλά τα γεγονότα σας διαψεύδουν .

Αλήθεια γιατί δεν βγάζετε αύριο το πρωί τους υπαλλήλους του υπουργείου των Οικονομικών να μαζέψουν τα σκουπίδια σας ;

Aλήθεια γιατί δεν βγάζετε αύριο το πρωί τους υπαλλήλους του Υπουργείου Παιδείας να μαζέψουν τα σκουπίδια σας ;’

Aλήθεια γιατί δεν βγάζετε αύριο το πρωί τους υπαλλήλους του ΟΛΘ που για χάρη τους ο κ.Καστανίδης ως αρμόδιος υπουργός των σκουπιδιών ανέβαινε φράκτες για να

μην χάσουν δήθεν την δουλειά τους ;

Tολμάτε ; Μπορείτε να μαζέψετε έστω και μερικούς άνδρες ;

Nα σας πω εγώ κύριε Υπουργέ των Οικονομικών και καθηγητά του ΑΠΘ .

Γιατί εμείς οι Αξιωματικοί ακριβώς εκεί διαφέρουμε από τους άλλους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα, εκεί διαφέρουμε και οι Απόστρατοι από τους άλλους συνταξιούχους του δημοσίου .

Πόσοι από τους υπαλλήλους του δημοσίου θα εργαζόντανε χωρίς υπερωρίες  εορτές και Κυριακές ;

Για θυμηθείτε Σεισμούς ,Φωτιές ,Πλημμύρες

Χωρίς εμάς δεν υπάρχετε κύριοι γιατί απλούστατα δεν υπάρχει  η Πατρίδα

                                                                                                    

Επίσης κ. Καθηγητά  του ΑΠΘ μια που τόσα μας σούρατε και τόσα μας φορτώνετε ακόμη και την ευθύνη μας, για το χρέος της Πατρίδος και για τα χάλια της ..

και επειδή ρίχνοντας μια ματιά στο βιογραφικό σας έχω κάποιες απορίες αν μπορείτε να μου απαντήσετε σε μερικές από αυτές !

Κύριε Υπουργέ και καθηγητά του ΑΠΘ

     Επειδή έχετε επιτεθεί με ανοίκειο τρόπο σε στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων τα οποία

     για να φτάσουν στη συντάξιμη ηλικία κάτω των 55 ετών και στον βαθμό αποστράτευσής του

     (Συνταγματάρχες ή Ταξίαρχοι) παρεμβλήθηκαν τουλάχιστον 30 χρόνια από την ημέρα που

     αποφοίτησαν από την παραγωγική τους Σχολή,

     και επειδή στην περίπτωσή σας, σας ΑΠΕΝΕΜΗΘΗ το διδακτορικό 2 μόλις χρόνια μετά την

     λήψη του πτυχίου σας και γίνατε καθηγητής μόλις 6 χρόνια μετά (ενώ ο μέσος απόφοιτος

     παραγωγικής σχολής Στρατού, ναυτικού, Αεροπορίας στο ίδιο χρονικό διάστημα στη δεκαετία

     που εσείς προωθηθήκατε με ταχύτητα πυραύλου, με το ζόρι έπαιρνε ΕΝΑ ακόμη άστρο, αφού

     είχε υπηρετήσει στα Σύνορα ή στη Νησιωτική χώρα)

     Και επειδή εσείς ΔΕΝ ανήκετε στην κατηγορία του τέως συναδέλφου σας Υπουργού του ΠΑΣΟΚ

     κ Δημήτρη Δρούτσα που δήλωνε καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βιέννης ενώ ΔΕΝ είχε καν

     τον τίτλο του Διδάκτορα (ενώ εσείς έχετε διδακτορικό από το ΑΠΘ όπου και ήσασταν μέλος ΔΕΠ),

  

     Σας παρακαλούμε με απόλυτα ευγενικό και πολιτισμένο τρόπο να πληροφορήσετε τους Έλληνες πολίτες και τους Έλληνες Αξιωματικούς !

   

     Πόσους μήνες ή χρόνια διήρκεσαν οι μεταπτυχιακές σας σπουδές στο Παρίσι;

     Ποιός μεταπτυχιακός τίτλος και με ποιόν βαθμό σας απενεμήθη;

     Ποιόν ακριβώς μήνα εγκρίθηκε η ένταξή σας σε πρόγραμμα σπουδών για το διδακτορικό δίπλωμα στο ΑΠΘ;

     Πόσους μήνες αργότερα σας απενεμήθη το Διδακτορικό και ανακηρυχθήκατε ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΝΟΜΙΚΗΣ του ΑΠΘ;

Το βιογραφικό σας  ΕΔΩ :  

http://www.evenizelos.gr/el/biography

Και επειδή είσαστε ο αυστηρός κριτής των Αξιωματικών θα παρακαλούσα να μας γνωρίσετε πότε ,πού και πόσο χρόνο υπηρετήσατε στις Ένοπλες δυνάμεις !

Και μην ξεχνάτε αυτό που έλεγαν οι Αρχαίοι υμών πρόγονοι

ΟΥΚ ΑΕΙ ΑΡΧΕΙ

Τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται…

ΠΗΓΗ

http://aioniaellinikipisti.blogspot.com/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΑΠΟΡΙΕΣ ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΑ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ ΒΕΝΙΖΕΛΟ"

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ WORGL. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Μια μεγάλη απόφαση

(Α : φαντάζομαι πως ειναι ένα παραμύθι που έχει κάθε λόγο για να αναβιώσει ξανά ιστορικά. Τι λέτε ;)

Το Wörgl (Βεργκλ) ήταν μια μικρή πόλη 4.500 κατοίκων στην Αυστρία όπου διεξήχθη ένα καινοτόμο οικονομικό πείραμα το 1932. Ήδη η Ευρώπη είχε χτυπηθεί από το κραχ του 1929, και το 1931 που εκλέχτηκε Δήμαρχος ο Michael Untergüggenberger (Μίκαελ Ούντεργκέγκενμπέργκερ) ήδη είχε έλθει η ύφεση με 30% ανεργία, και 10% άπορους. Ο νέος Δήμαρχος προερχόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια, ο ίδιος κατόρθωσε να μορφωθεί μόνος του και να γίνει μηχανικός στους σιδηροδρόμους. Αν και ο ίδιος δεν ήταν μαρξιστής, είχε συνδικαλιστική δράση και υποστήριζε τα συμφέροντα των εργαζομένων ενάντια των πλουσίων επενδυτών του σιδηροδρόμου, πράγμα που το πλήρωσε με την μη προσωπική του άνοδο στην ανώτερη ιεραρχία των σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Ήταν ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, πρακτικός, εργατικός, δραστήριος που κέρδισε την καρδιά των συμπολιτών του, οι οποίοι τον εμπιστεύτηκαν στη θέση του Δημάρχου, γνωρίζοντας ότι δεν θα τους προδώσει.


Ο νέος δήμαρχος είχε έναν μακρύ κατάλογο έργων που ήθελε να εκτελέσει. Έργα απολύτως απαραίτητα όπως η ύδρευση της πόλης, η ασφαλτόστρωση των δρόμων, ο οδικός φωτισμός και η φύτευση δέντρων κατά μήκος των οδών. Αλλά τα δημοτικά ταμεία ήταν σχεδόν άδεια, και οι δημότες ήταν ήδη σε δεινή οικονομική κατάσταση, αντιμετωπίζοντας αρκετοί από αυτούς πρόβλημα επιβίωσης. Ο Δήμαρχος καταλάβαινε ότι μία αύξηση της φορολογίας τους, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα δημοτικά έργα, θα οδηγούσε σε περαιτέρω φτώχεια και ύφεση.

 Δήμαρχος όμως είχε μελετήσει το βιβλίο «Η Φυσική Τάξη» του οικονομολόγου Silvio Gesell (Σύλβιο Γκέσελ). Ο οποίος πίστευε ότι η αργή κυκλοφορία του χρήματος είναι η κύρια αιτία για την παραπαίουσα οικονομία. Το χρήμα ως μέσο συναλλαγής ολοένα εξαφανίζεται από τα χέρια των εργατών – παραγωγών και μαζεύεται στα χέρια των λίγων που το συσσωρεύουν, εκμεταλλεύονται τους τόκους, και δεν το επιστρέφουν πίσω στην αγορά. Κατ΄ αυτόν δηλαδή, όσο περισσότερο χρήμα είχαν, όσο περισσότεροι άνθρωποι, οι οποίοι το κυκλοφορούν συνεχώς, τότε η Κοινωνία θα έχει υγιή ανάπτυξη και ευημερία.

Ο Δήμαρχος βάζοντας σε εφαρμογή την παραπάνω θεωρία, ξεκίνησε το πρόγραμμα των Δημοτικών του έργων, δίνοντας δουλειά σε πολλούς εργαζόμενους και εργολάβους, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι η πληρωμή τους θα γινόταν με σελίνια (το νόμισμα της Αυστρίας) όχι εκτυπωμένα από την Εθνική Τράπεζα της, αλλά από τον Δήμο του Wörgl. Όντως εκτυπώθηκαν και τέθηκαν σε κυκλοφορία 32.000 σελίνια ως "Γραμμάτια Πιστοποίησης Εργασίας", κάτι σαν ένα δωρεάν χρήμα, διότι δεν είχαν αντίκρισμα σε χρυσό, απλά αναγνώριζαν την παροχή έργου προς την Κοινότητα. Κόπηκαν χαρτονομίσματα ονομαστικής αξίας στα 1, 5 και 10 σελίνια.


Τα χρήματα του Wörgl

Στις 31 Ιουλίου 1932 δόθηκαν τα πρώτα 1.800 Σελίνια για να πληρωθούν οι μισθοί των εργαζομένων, και η αξία των υλικών που αναλώθηκαν τον πρώτο μήνα στα δημοτικά έργα. Οι άνθρωποι που πήραν αυτά τα νέα σελίνια, μπορούσαν να πληρώσουν τους δημοτικούς τους φόρους, αλλά και να αγοράσουν ψωμί. Ο αρτοποιός παίρνοντας αυτά τα σελίνια μπορούσε να αγοράζει αλεύρι από τον μυλωνά. Ο μυλωνάς αγόραζε σιτάρι από τον γεωργό. Ο γεωργός αγόραζε εργαλεία από τον σιδερά. Ο σιδεράς αγόραζε παπούτσια από τον τσαγκάρη. Ο τσαγκάρης πλήρωνε τον δάσκαλο που έκανε μάθημα στα παιδιά του. Ο δάσκαλος αγόραζε ψωμί στον αρτοποιό. Και ο κύκλος κυκλοφορίας του χρήματος επαναλαμβανότανε συνεχώς και καθημερινά, σε τέτοιο σημείο ώστε ήδη την τρίτη μέρα, ο κύκλος εργασιών ολόκληρης της πόλης να είναι παραπάνω από 10πλάσιος από τα 1.800 σελίνια που δόθηκαν στη κυκλοφορία σε σημείο το να υποπτεύονται κάποιοι ότι κάποια σελίνια είχαν πλαστογραφηθεί. Ο Δήμαρχος όμως είχε εφαρμόσει μία πρόσθετη μέθοδο για να κάνει το χρήμα να αλλάζει συνεχώς χέρια με μεγάλη ταχύτητα:

Τα χρήματα του Wörgl έχαναν το 1% της ονομαστικής τους αξίας κάθε μήνα. Για να αποφευχθεί αυτή η υποτίμηση ο ιδιοκτήτης του γραμματίου το δαπανούσε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ειδάλλως, την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα, έπρεπε να αγοράσει ένα κουπόνι σαν γραμματόσημο, με αξία το 1% της ονομαστικής αξίας και να το κολλήσει στο χαρτονόμισμα. Υπήρχε δηλαδή μία λειτουργία αντίθετη από τον τοκισμό, που επέτρεπε στο χρήμα να κυκλοφορεί συνεχώς.
Ο Δήμαρχος φυσικά δεν μπορούσε να προσλάβει όλους τους ανέργους της πόλης για τα δημοτικά έργα. Με την αύξηση του κύκλου εργασιών της πόλης όμως, ο αρτοποιός για παράδειγμα δεν προλάβαινε μόνος του να βγάζει τα ψωμιά που του ζητούσαν, υποχρεώθηκε λοιπόν να προσλάβει έναν βοηθό, τον οποίον πλήρωνε με τα σελίνια του Δήμου. Το ίδιο κάνανε και οι υπόλοιποι επαγγελματίες. Οι βοηθοί που προσλήφθηκαν όμως διευρύνανε την αγοραστική δύναμη της πόλης και έτσι οι επαγγελματίες είχαν να αντιμετωπίσουν μία περαιτέρω αύξηση της ζήτησης, σε σημείο που κανένας κάτοικος της πόλης να είναι άνεργος, αλλά αντίθετα να υπάρχουν παντού αγγελίες ζήτησης προσωπικού. Έτσι το σύστημα αρχίζει να αποκτάει μία δυναμική μορφή, και οι άνεργοι από τα γύρω χωριά έρχονται για να δουλέψουν στο Wörgl, επίσης οι παραγωγοί από τα γύρω χωριά που είχαν τα προϊόντα τους απούλητα (διότι μέχρι τώρα κανείς δεν είχε χρήματα για να τα αγοράσει) επιτέλους βρήκαν αγοραστές στο Wörgl, αλλά με τους νέους επισκέπτες διευρύνεται ακόμα περαιτέρω η αγοραστική δύναμη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και η παραγωγική δραστηριότητα. Οι ξένοι εργάτες παίρνοντας τα σελίνια του Wörgl, δυνάμωναν και τις δικές τους τοπικές οικονομίες, επεκτείνοντας την ανάπτυξη στα γύρω χωριά, αλλά το ίδιο το Wörgl έβγαινε αλώβητο, από αυτή την έξοδο του χρήματος.

Ο Δήμαρχος είχε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: Ήταν αυτός που εκτύπωνε το χρήμα. Δεν ήταν ένας ιδιώτης τραπεζίτης με σκοτεινά συμφέροντα κυριαρχίας από πίσω του, αλλά ένας άνθρωπος στην υπηρεσία των πολιτών.
Η πίσω όψη κάθε γραμματίου περιείχε αυτολεξεί την ακόλουθη συγκινητική δήλωση, κάποια λόγια που φαίνονται σαν να γράφτηκαν σήμερα, και όμως γράφτηκαν το 1932:
«Προς όλους τους ενδιαφερόμενους: Ο αργός ρυθμός που κυκλοφορεί το χρήμα έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή ύφεση του εμπορίου και βύθισε εκατομμύρια ανθρώπους σε απόλυτη εξαθλίωση. Από οικονομικής απόψεως, η καταστροφή του κόσμου άρχισε! -Είναι καιρός, με αποφασιστική και έξυπνη δράση, να προσπαθήσουμε να συγκρατήσουμε την πτωτική βουτιά του εμπορίου και έτσι να σωθεί η ανθρωπότητα από αδελφοκτόνους πολέμους, χάος και διάλυση. Οι άνθρωποι ζουν μέσα από την ανταλλαγή υπηρεσιών τους. Η υποτονική κυκλοφορία έχει σταματήσει σε μεγάλο βαθμό αυτή την ανταλλαγή και έτσι ρίχνονται εκατομμύρια άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν εκτός εργασίας - Πρέπει, συνεπώς, να αναβιώσουμε αυτή την ανταλλαγή υπηρεσιών και έτσι οι άνεργοι να επιστρέψουν στην παραγωγική τάξη. Αυτός είναι ο στόχος του πιστοποιητικού εργασίας που εκδίδεται από την αγορά της πόλης του Wörgl: Να μειώσει τα βάσανα και το φόβο, να προσφέρει δουλειά και ψωμί».

Η επιτυχία του Wörgl
Σε περίοδο 13 μηνών, ο Δήμαρχος εκτέλεσε όλα τα έργα που είχε σχεδιάσει: Ύδρευση, δρόμοι, φωτισμός. Επίσης κατασκευάστηκαν νέα δημόσια κτίρια, ένας ταμιευτήρας νερού, μία πίστα για σκι, και μια γέφυρα. Επίσης έγιναν αναδασώσεις, γιατί αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι του τότε, που ζούσαν πιο κοντά στη Φύση, το μελλοντικό κέρδος από την ύπαρξη των Δασών.
Σε έξι γειτονικά χωριά επεκτάθηκε το σύστημα με επιτυχία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Eduard Dalladier, έκανε μια ειδική επίσκεψη για να δει το "θαύμα του Wörgl". Τον Ιανουάριο του 1933, το νέο οικονομικό σύστημα επεκτείνεται στη γειτονική πόλη της Kirchbühl, και τον Ιούνιο του 1933, ο Δήμαρχος του Wörgl συναντήθηκε με εκπροσώπους από 170 διαφορετικές πόλεις της Αυστρίας που ενδιαφέρονταν για την γενικευμένη εφαρμογή του συστήματος και στις πόλεις τους.
Η παρακάτω έκθεση συντάχθηκε από τον Claude Bourdet, έναν αυτόπτη μάρτυρα Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης:
«Επισκέφθηκα το Wörgl τον Αύγουστο του 1933, ακριβώς ένα χρόνο μετά την έναρξη του πειράματος. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα αποτελέσματα φτάνουν το θαύμα. Οι δρόμοι, περιβόητοι για την άθλια κατάσταση τους, συναγωνίζονται τώρα την ιταλική Autostrade (Ιταλική Εθνική Οδό). Το Συγκρότημα των Δημαρχιακών γραφείων έχει ανακαινιστεί όμορφα ως ένα γοητευτικό σαλέ με ανθισμένες γλαδιόλες. Μια νέα τσιμεντένια γέφυρα φέρει περήφανα την πλάκα: "Χτισμένο με δωρεάν χρήματα το έτος 1933". Παντού βλέπει κανείς νέους φανοστάτες στους δρόμους, καθώς και ένα δρόμο με το όνομά του Silvio Gesell. Οι εργαζόμενοι στα πολλά εργοτάξια είναι όλοι ένθερμοι υποστηρικτές του συστήματος του δωρεάν χρήματος. Στα καταστήματα τα γραμμάτια είναι αποδεκτά παντού, παράλληλα με τα επίσημα χρήματα. Οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί. Κάποιοι υποστήριξαν ότι το σύστημα που πειραματίστηκε στο Wörgl εμποδίζει την φορολογική ισότητα, γιατί ενεργεί σαν μία μορφή εκμετάλλευσης του φορολογουμένου. Φαίνεται να υπάρχει ένα μικρό λάθος σε αυτό τον τρόπο σκέψης. Ποτέ στο παρελθόν δεν είδε κανείς τους φορολογούμενους να μη διαμαρτύρονται έντονα κατά την αφαίρεση των χρημάτων τους. Στο Wörgl κανείς δεν διαμαρτύρονταν. Αντίθετα, οι φόροι (σε μορφή γραμματίων) καταβάλλονται εκ των προτέρων στον Δήμο. Οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με το πείραμα και διαμαρτύρονται στην Εθνική τους Τράπεζα η οποία αντιτίθεται στην έκδοση των νέων αυτών χαρτονομισμάτων (των τοπικών γραμματίων). Είναι αδύνατο να αποδώσει κανείς τη γενική βελτίωση του Wörgl μόνο στη «νέα μορφή των φόρων». Δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει με το Δήμαρχο ότι το νέο νόμισμα εκτελεί τη λειτουργία του πολύ καλύτερα από το παλιό. Αφήνω στους ειδικούς για να διαπιστωθεί αν υπάρχει πληθωρισμός, παρά την κατά 100% κάλυψη των βασικών καταναλωτικών αγαθών. Παρεμπιπτόντως, αυξήσεις των τιμών, το πρώτο σημάδι του πληθωρισμού, δεν εμφανίζονται. Όσον αφορά την οικονομία, μπορούμε να πούμε ότι το νέο νόμισμα ευνοεί την εξοικονόμηση κατά κυριολεξία και όχι την αποθησαύριση του χρήματος. Δεδομένου ότι τα χρήματα χάνουν την αξία τους κρατώντας τα σπίτι, μπορεί κανείς να αποφύγει την υποτίμηση αυτή επενδύοντάς τα σε μία τράπεζα καταθέσεων. Το Wörgl έχει γίνει ένα είδος προσκυνήματος για τους μακρο-οικονομολόγους από διάφορες χώρες. Ο καθένας μπορεί να τους αναγνωρίσει αμέσως, από τις εκφράσεις τους, κατά τη συζήτηση τους στους όμορφους δρόμους του Wörgl, ή ενώ κάθονται στα τραπέζια των εστιατορίων. Ο πληθυσμός του Wörgl με χαρά, περήφανος για τη φήμη τους, τους καλωσορίζει θερμά.»
Το τέλος
Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας πανικοβλήθηκε, στο ενδεχόμενο το πείραμα του Wörgl να επεκταθεί σε όλη την Αυστρία και αποφάσισε να διεκδικήσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα της, απαγορεύοντας δωρεάν νομίσματα. Η υπόθεση έφτασε ενώπιον του Αυστριακού Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο επικύρωσε το μονοπωλιακό δικαίωμα της Κεντρικής Τράπεζας για την έκδοση νομίσματος. Και έγινε ποινικό αδίκημα η έκδοση "νομίσματος έκτακτης ανάγκης". Το Wörgl γρήγορα επανήλθε στην ανεργία του 30%. Κοινωνική αναταραχή εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Αυστρία, διότι οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνανε γιατί η Κυβέρνησή τους και η Δικαιοσύνη, που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών, δεν τους αφήνει να εξασκούν τη δοκιμασμένη λύση που βρήκανε στην αντιμετώπιση της ύφεσης, αλλά τους επιβάλει τα δικά της μέτρα που αποδεδειγμένα όπως και πριν τους ξαναβύθισε στη φτώχεια και την ανέχεια. Το 1938 ο Χίτλερ προχώρησε στην προσάρτηση της Αυστρίας (χωρίς να βρει την παραμικρή πολεμική αντίσταση) με έναν από τους λόγους για αυτό, το ότι πολλοί άνθρωποι τον είδαν ως τον οικονομικό και πολιτικό σωτήρα τους. Ακολούθησε ο Πόλεμος, και το πείραμα του Wörgl έμεινε στην Ιστορία.

(Βιβλιογραφία: http://www.mindcontagion.org/worgl)
http://dimoskaipoliteia.blogspot.com/ 

http://human-philosophie.blogspot.com/search?updated-max=2011-10-18T02%3A01%3A00-07%3A00&max-results=11

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ WORGL. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ"

ΠΡΙΝ ΑΠΟ 750 ΧΡΟΝΙΑ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ

Του Γεωργίου Παπαθανασόπουλου

Η επέτειος της απελευθέρωσης της Κωνσταντινούπολης από τη φράγκικη τυραννία πριν από 750 χρόνια περνά απαρατήρητη. Σημειώνεται ότι η πανηγυρική είσοδος του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγου στην Πόλη έγινε ανήμερα της Παναγίας, στις 15 Αυγούστου του 1261. Στα πολλά μας και σοβαρά προβλήματα επιβίωσης λησμονήσαμε μια από τις σημαντικές επετείους της Ιστορίας του Ελληνισμού. Ο καθηγητής Γεώργιος Θ. Ζώρας, σε άρθρο του στο περιοδικό "Παρνασσός" - του ομωνύμου Φιλολογικού Συλλόγου- έγραψε στην 700ή επέτειο, το 1961:

" Η ανάκτησις της Κωνσταντινουπόλεως δεν είναι αξιοσημείωτος μόνον διότι επεξέτεινε κατά δύο όλους αιώνας την ζωή της μεσαιωνικής ελληνικής αυτοκρατορίας, αλλά - και κυρίως - διότι ετόνωσε το εθνικόν φρόνημα και έσωσεν από την πλήρη καταστροφήν τον Ελληνισμόν και την Ορθοδοξίαν. Αν οι Φράγκοι περέμενον επί τινας αιώνας εις την Ελλάδα και τούτους διεδέχετο αμέσως η τουρκική κυριαρχία είναι πολύ αμφίβολον αν ο Ελληνισμός θα είχε δυνηθή να επιζήση. Αλλ' η επί δύο αιώνας αναζωπύρωσις έδωκε την ηθικήν δύναμιν εις το Έθνος δια την πραγμάτωσιν της ενδόξου θυσίας του 1453 και της μακράς αντιστάσεως κατά τα μακρά έτη της τουρκοκρατίας. Χωρίς το 1261 ίσως να μην υπήρχε το 1821".

Η άλωση της Βασιλεύουσας από τους Φράγκους, το 1204, δεν έχει όμοια της στην Ιστορία, γράφει ο Στίβεν Ράνσιμαν, στην εξιστόρηση του των Σταυροφοριών. Και συνεχίζει πως οι μεν Βενετοί γνωρίζοντας την αξία του πολιτισμικού πλούτου της Κωνσταντινούπολης αφαίρεσαν τα αριστουργήματα της και τα μετέφεραν στην πόλη τους, για να στολίσουν πλατείες, παλάτια και εκκλησίες. Όμως οι Φράγκοι και οι Φλαμανδοί κατέστρεψαν ό,τι έβρισκαν στο δρόμο τους. Δεν άφησαν τίποτε που να μην το καταστρέψουν. Στην Αγία Σοφία μπήκαν οι μεθυσμένοι Φράγκοι και βεβήλωσαν την Αγία Τράπεζα, κατασκίσανε τα πολύτιμα μεταξωτά υφάσματα που είχε πάνω της, κομμάτιασαν το ασημένιο εικονοστάσι του τέμπλου, έκαμαν παρανάλωμα του πυρός πολύτιμα χειρόγραφα και ποδοπάτησαν εικόνες. Τραυμάτιζαν, και σκότωναν αδιακρίτως παιδιά, γυναίκες και γέροντες, και βίαζαν νεαρά κορίτσια. Και όπως γράφει ο Νικήτας Χωνιάτης ακόμη και οι αλλόθρησκοι Σαρακηνοί έδειξαν στους Έλληνες περισσότερο έλεος από τους, υποτιθέμενους, χριστιανούς. Με περισσή πολιτισμική, πολιτική, θρησκευτική, γλωσσική, ηθική και κοινωνική βία οι Φράγκοι προσπάθησαν να ξεριζώσουν τις ρίζες των Ελλήνων.

Στη μεγάλη αυτή συμφορά ο Ελληνισμός διασώθηκε από την πολιτική και την εκκλησιαστική ηγεσία του. Θα περιγράψουμε απλά τα τότε γεγονότα και τα σχόλια και οι συγκρίσεις του κάθε αναγνώστη. Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης ο Θεόδωρος Α' Λάσκαρης και μια πλειάδα σημαντικών Ελλήνων βρήκαν καταφύγιο στη Νίκαια και ο Θεόδωρος ίδρυσε εκεί την εν εξορία Αυτοκρατορία της Νικαίας και στέφθηκε ο πρώτος της αυτοκράτορας από τον Πατριάρχη Μιχαήλ Αυτωρειανό, που τον είχε ακολουθήσει. Από τον πάτο που βρισκόταν ο Ελληνισμός άρχισε να βρίσκει τα πατήματα του προς τα πάνω. Και για να ανεβούν του καλού τη σκάλα πρώτα ομολόγησαν τα αμαρτήματα τους, που οδήγησαν στην άλωση της Πόλης. Γράφει σχετικά ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος στο βιβλίο του 'Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος":

" Η μοναρχία έδωκε πασίδηλον ομολογίαν των προηγουμένων αυτής αμαρτημάτων' καθαρίζεται εις τα νάματα της δυστυχίας ειλικρινώς και ανυποκρίτως, ασπάζεται την αυθεντίαν της πνευματικής αρχής, και συμμαχεί μετά του ήδη αγωνιζομένου Ελληνισμού άνευ επιβουλής και δολιότητος. Διαδέχονται ο εις τον άλλον άνδρες ενάρετοι και πολεμικοί, βασιλείς τιμώντες μεν την θεολογίαν, τιμώντες δε και τα γράμματα, πολιτευόμενοι εμπείρως μετά των Γενουιτών, των Σικελών και των Ενετών, φειδόμενοι πατρικώς των δημοσίων χρημάτων, συντόνως διοικούντες επ' αγαθώ των υπηκόων τα τε κοσμικά και τα εκκλησιαστικά της Δύσεως πράγματα, εξοικονομούμενοι το περί ενώσεως Εκκλησιών ζήτημα ( όπερ ήτο ακριβώς ό,τι σήμερον διατελεί το Ανατολικόν ζήτημα) μετά σπανιωτάτης ικανότητος και τέλος πάντων διακρινόμενοι καθ' ημέραν επί ανδρεία και ηρωισμώ εις τους κατά βαρβάρων και Λατίνων πολέμους". Επαναλαμβάνω δικά σας τα σχόλια και η σύγκριση με το σήμερα.

Ο Θεόδωρος Λάσκαρης απεβίωσε το 1222 και τον διαδέχθηκε ο γαμπρός του Ιωάννης Βατάτζης. Όταν αυτός απέθανε, το 1254, άφησε μιαν ισχυρή ελληνική αυτοκρατορία, έτοιμη να απελευθερώσει την Κωνσταντινούπολη. Χαρακτηριστικά ο υιός του Θεόδωρος Β' Λάσκαρης έγραψε για τον πατέρα του:

" Ένωσε τη χώρα, που είχε τεμαχιστεί από τους Λατίνους, Πέρσες, Βουλγάρους, Σκύθας, Μογγόλους και άλλους τυραννικούς ξένους. Ετιμώρησε τους άρπαγες και προστάτεψε τη χώρα του".

Ο αρχιμανδρίτης και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών π. Νικόλαος Ιωαννίδης στην μελέτη του για τον Νικηφόρο Βλεμμύδη σημειώνει πως παράλληλα με τις μεγάλες πολεμικές επιτυχίες που είχαν οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες της αυτοκρατορίας της Νικαίας και για να επιτύχουν το σκοπό τους, που ήταν η ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως, θέλησαν να διατηρήσουν και να συνεχίσουν την παράδοση του Βυζαντίου. Γι' αυτό και εργάσθηκαν για την άνθηση των γραμμάτων και των τεχνών τόσο, που ορισμένοι λόγιοι παρομοίασαν τη Νίκαια με την αρχαία Αθήνα!. Επίσης η Νίκαια εκτός από κέντρο των γραμμάτων αναδείχθηκε και κέντρο κοινωνικής προνοίας. Σημειώνει σχετικά ο π. Νικ. Ιωαννίδης:

" Η κοινωνική πολιτική της αυτοκρατορίας της Νικαίας ήταν έργο κοινό Εκκλησίας και Πολιτείας. Επί της βασιλείας του Ιωάννη Γ' Βατάτζη κτίσθηκαν νοσοκομεία, γηροκομεία, πτωχοκομεία και φιλανθρωπικά καταστήματα. Ο ίδιος ο Βατάτζης ονομάστηκε "ελεήμων" λόγω του φιλανθρωπικού του έργου".

Παράλληλα με την κοινωνική πρόνοια ο Βατάτζης έδωσε ζωή και ανάπτυξη στην οικονομία. Επί των ημερών του άνθισαν το εμπόριο, η βιοτεχνία, η γεωργία, η κτηνοτροφία και η κτιριακή ανοικοδόμηση. Άνθιση είχε και η πολεμική βιομηχανία, που ήταν απαραίτητη για την αμυντική πολιτική της αυτοκρατορίας.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, όπως γράφει ο ιστορικός Βασίλιεφ, το όνομα του Ιωάννη Βατάτζη ήταν τόσο αγαπητό και σεβαστό από τον Ελληνικό Λαό, ώστε λίγο μετά τον θάνατο του έγινε ένας Άγιος στη λαϊκή ψυχή. Θαύματα άρχισαν να συνδέονται με τη μνήμη του και συγχρόνως συνετέθη " Ο βίος του Αγίου Ιωάννου του Ευσπλάχνου". Η μνήμη του εορταζόταν πάντα, έως το 1922, στις 4 Νοεμβρίου, στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας, όπου ήταν και ο τάφος του. Την ιερή αυτή παράδοση συνεχίζει σήμερα η Μητρόπολη Διδυμοτείχου.

Σήμερα περνάμε μιαν ανάλογη κατάσταση με εκείνη που περνούσαν οι Έλληνες μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους. Ένας Λάσκαρης και ένας Βατάτζης μας λείπουν.-

Για περισσότερη μελέτη του θέματος -

Γ.Θ.Ζώρα " Η 700ή επέτειος της ανασυστάσεως της βυζαντινής αυτοκρατορίας", "Παρνασσός - περιοδικόν σύγγραμμα κατά τριμηνίαν εκδιδόμενον". Περίοδος Δευτέρα, Τόμος Γ' αρ. 1 (Ιανουάριος-Μάρτιος 1961). -

Σπ. Ζαμπελίου "Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος - Εκδοθέντα μετά μελέτης ιστορικής περί μεσαιωνικού Ελληνισμού". Τυπ. "Ερμής", Κέρκυρα, 1852. -

Κωνστ. Παπαρρηγόπουλου " Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", Εκδ. Οίκος "Ελευθερουδάκης", Εν Αθήναις, 1925 -

Α. Α. Βασίλιεφ "Ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας 324-1453" Εκδ. Μπεργαδή, Αθήνα, 1954. -

Αρχιμ. Νικολάου Ιωαννίδη, καθ. Παν/μίου Αθηνών " Ο Νικηφόρος Βλεμμύδης και η περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος διδασκαλία του", Αθήνα, 2006. -

Steven Runciman " A history of the Crusades ", Penguin History. -
http://www.antibaro.gr/node/3407 

http://aioniaellinikipisti.blogspot.com/ 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΠΡΙΝ ΑΠΟ 750 ΧΡΟΝΙΑ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ"

Συνέντευξη Ν.Λυγερού "Αφύλακτη διάβαση" ΡΙΚ 13/10/11

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού
στην εκπομπή του Μίκη Κασάπη
"Αφύλακτη διάβαση"
Τρίτο Πρόγραμμα ΡΙΚ
13/10/ 2011

Σκίτσο:
http://www.lygeros.org/view.php?numbero=7519

Πηγή: http://www.lygeros.org/Interviews/rik_20111013.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Συνέντευξη Ν.Λυγερού "Αφύλακτη διάβαση" ΡΙΚ 13/10/11"

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΡΑΙ ΚΑΙ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Eίναι πολύ πιθανόν, ο τελικός στόχος της Nέας τάξης στα Bαλκάνια να είναι, η επικυριαρχία και έλεγχος της Mαύρης Θάλασσας, των Στενών και του Aιγαίου, περιοχών τεράστιας στρατηγικής και οικονομικής σημασίας για την Pωσία, τις HΠA, την Γερμανία, την Aγγλία, την Γαλλία, αλλά και για μια σειρά άλλων, μικρότερων κρατών, όπως η Eλλάδα, η Tουρκία, η Bουλγαρία κ.α. O πολύ μεγάλος αριθμός των εμπλεκομένων κρατών, στην διεκδίκηση του ελέγχου μέρους, ή του συνόλου των προηγούμενων περιοχών, κάνει, το πρόβλημα εξαιρετικά επικίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη. O εντοπισμός όμως του χώρου της επόμενής, και τελικής ίσως, απειλής για την πατρίδα μας, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πολιτικό παιχνίδι παίζεται στα περιθώρια των συνθηκών της Λωζάνης και του Mοντραί, που καθορίζουν βασικά το νομικό καθεστώς της περιοχής.

Παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές είναι γνωστές κατ’ όνομα, ελάχιστοι γνωρίζουν κάποιες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες τους. Για τον λόγο αυτό ας δούμε κάποια ενδιαφέροντα σημεία τους.

Σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάνης, ( 24 Iουλίου 1923, άρθρο 4) τα Στενά και τα νησιά του Aιγαίου : Σαμοθράκη, Λήμνος, Iμβρος, Tένεδος, Λαγούσαι νήσοι (Mαυρυαί) ουδετεροποιούνταν, απαγορευόταν δηλαδή η στρατικοποίηση τους.
Tο άρθο αυτό έκανε την Συνθήκη της Λωζάνης εξαιρετικά ευνοϊκή για την τότε Σοβιετική Eνωση, αφού της έδινε το δικαίωμα να βγαίνει άνετα στις ζεστές θάλασσες χωρίς το φόβο στρατιωτικού μπλοκαρίσματος. Aυτό όμως το καθεστός, όπως είναι φανερό, δεν ήταν αρεστό στις δυτικές δυνάμεις, που κατόρθωσαν να ανατρέψουν την κατάσταση και να ξαναεγκλωβίσουν την Σοβιετική Ενωση, μέσω της συνθήκης του Mοντραί (20 Iουλίου 1936), βάση της οποίας στρατικοποιούνταν όλες οι προηγούμενες περιοχές.

Aυτό όμως που θα πρέπει να έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας καθ’ όλη την διάρκεια των μελλοντικών εξελίξεων στην περιοχή, είναι το άρθρο 28 της σύμβασης του Mοντραί που έχει ως εξής: «H παρούσα συνθήκη θα έχει διάρκεια 20 ετών, αρχής γενομένης από την ημερομηνία ισχύος της. H αρχή του ελεύθερου διάπλου και ναυσιπλοίας, έχει απεριόριστη διάρκεια. Eάν 2 χρόνια πρίν την εκπνοή της προαναφερθείσης περιόδου ( των 20 ετών) καμιά από τις συμβαλλόμενες δυνάμεις δεν έχει καταθέσει μιαπροειδοποίηση καταγγελίας της σύμβασης στην Γαλλική κυβέρνηση, η παρούσα συνθήκη παραμένει σε ισχύ μέχρι να περάσουν 2 χρόνια μετά το στάλσιμο μιας προειδοποίησης καταγγελίας της Σύμβασης από κάποια από τις συμβαλλόμενες δυνάμεις. Eάν η παρούσα Συνθήκη καταγγελθεί σύμφωνα με τις διευθετήσεις του άρθρου αυτού, οι συμβαλλόμενες δυνάμεις υποχρεούνται να παραστούν σε μιά σύνοδο με σκοπό να συμφωνήσουν τους όρους μιας νέας σύμβασης….»

Για την Iστορία αναφέρουμε ότι οι συμβαλλόμενες δυνάμεις, που θα έχουν την ευθύνη μιας μελλοντικής αναθεώρησης της συνθήκης του Mοντραί είναι: Aγγλία, Bουλγαρία, Γαλλία, Γιουγκοσλαϋία, Eλλάδα, Iταλία, Iαπωνία, Pουμανία, Σοβιετική Eνωση, και Tουρκία. Mε βάση την συνθήκη του Mοντραί, τα Στενά δεν ανήκουν στην Tουρκία. Aπλώς έχει ανατεθεί σε αυτήν η φύλαξή τους. Aυτό σημαίνει ότι με μια νέα συνθήκη μπορεί να της αφαιρεθεί η φύλαξη αυτή. Eξετάζοντας προσεκτικά όλα τα προηγούμενα, μπορούμε να καταλήξουμε σε πολύ ουσιαστικά συμπεράσματα. Σεβόμενοι όμως την κρισιμότητα της κατάστασης σημειώνουμε μόνο τα επόμενα:

α. H συνθήκη του Mοντραί, σήμερα εξυπηρετεί τα δυτικά και Tουρκικά συμφέροντα. Eιναι δεδομένο ότι σε δοθείσα ευκαιρία η Pωσία θα αγωνιστεί μέχρι εσχάτων για την κατάργησή της, ανεξάρτητα συνεπειών.
β. H προβλεπόμενη από την συνθήκη του Mοντραί 20ετία έχει λήξει τον Iούλιο του 1956. Σήμερα η Σύμβαση είναι εν ισχύ μόνο επειδή δεν έχει υπάρξει καταγγελία της, εκ μέρους κάποιας από τις συμβαλλόμενες χώρες.
γ. Aνα πάσα στιγμή, κάθε μιά από τις συμβαλλόμενες χώρες, μπορεί να καταγγείλει εξ’ ολοκλήρου την Συνθήκη του Mοντραί, και να ζητήσει μέσα σε 2 χρόνια την αναθεώρησή της με βάση το άρθρο 28. Mιά τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε εναν γενικό «χαμό»μέσω μιας δραματικής ανατροπής όλων των παγκόσμιων σχεδιασμών για την περιοχή. Tο δικαίωμα αυτο φυσικά το έχει και η Eλλάδα, (η επισήμανση γίνεται για όσους, φίλους η εχθρούς θέλουν να κάνουν ότι το αγνοούν)
δ. Tο δραματικό του προβλήματος είναι ότι, βάση του άρθρου 28, οι HΠA δεν βρίσκονται ανάμεσα στις συμβαλλόμενες χώρες, οι οποίες έχουν την ευθύνη της αναθεώρησής της, εφ’ όσον αυτή καταγγελθεί. Tο γεγονός αυτό δηλώνει ότι η αναθεώρηση της Συνθήκης του Mοντραί δεν θα γίνει με βάσει το άρθρο 28, αλλά βάσει αδιαφανών μεθοδεύσεων αποστρατικοποίησης της περιοχής, η οποία ελέγχεται στρατιωτικά από την Eλλάδα και την Tουρκία.

H παρέμβαση ξένων δυνάμεων, όπως διδάσκει η σημερινή διεθνής πρακτική, πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα, να γίνει με την μορφή ειρηνοποιού δύναμης, η οποία θα δράσει στο όνομα του ελεύθερου εμπορίου, της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και αγαθών, μεταξύ χωρών της Eυρώπης, της Mαύρης θάλασσας, της Pωσίας, αλλά και στο όνομα της λειτουργίας πολυεθνικών, εμπορικών και πολιτιστικών, ομάδων και λεσχών, ασχέτωςμε το πώς αυτές θα ήθελαν να λέγονται, και οι οποίες ήδη έχουν συσταθεί και λειτουργούν. Oπως γίνεται φανερό, το παιχνίδι αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο, αλλά κρύβει κέρδη και ευκαιρίες για την Eλλάδα, αν επί τέλους η Eλληνική διπλωματία δράσει έξυπνα, και συγχρόνως οι πολίτες της Xώρας μας ενδιαφερθούν περισσότερο για αυτήν, και όχι για το προσωπικό κέρδος και τις αστείες φιλοδοξίες τους.

Δρ Mάνος Δανέζης (Eπίκουρος Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών)http://www.katohika.gr/2011/10/t_17.html    

http://isxys.blogspot.com/

http://human-philosophie.blogspot.com/ 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΡΑΙ ΚΑΙ ΒΑΛΚΑΝΙΑ"

Τα Οκτωβριανά του 1931-Ένας αγώνας ένωσης με τη μητέρα πατρίδα.

ΤΑ «Οκτωβριανά» υπήρξαν η σημαντικότερη στην ιστορία της αγγλοκρατούμενης από το 1878 Κύπρου, μέχρι την έκρηξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, το 1955. Οι αιτίες για το ξέσπασμα της λαϊκής οργής πολλές: Η συνεχιζόμενη «συνταγματική φάρσα» του Νομοθετικού Συμβουλίου, η οικονομική κρίση, η αυταρχικότητα του κυβερνήτη Στορρς, μια σειρά νόμων που προκάλεσαν ένταση (εκπαιδευτικό, ποινικός κώδικας, «νέο δασμολόγιο»), η πάγια υπεροπτική βρετανική στάση που απέρριπτε όλα τα κυπριακά αιτήματα. Η αφορμή δόθηκε με την αιφνιδιαστική παραίτηση (17 Οκτωβρίου) από το Νομοθετικό Συμ-βούλιο του μητροπολίτη Κιτίου Νικοδήμου Μυλωνά, βουλευτή Λευκάρων, ο οποίος στις20 Οκτωβρίου εκφώνησε δύο εμπρηστικούς λόγους στη Λεμεσό:
«Εν ονόματι του Θεού και λαού κηρύττω την ένωσιν μετά της μητρός Ελλάδος και την ανυπακοήν και ανυποταξίαν εις τους ανόμους νόμους του ανηθίκου, φαύλου, και επονειδίστου καθεστώτος, όπερ καλείται “Αγγλικόν καθεστώς”.»
 Ο πύρινος λόγος του Νικοδήμου και οι συγκεντρώσεις της Λεμεσού, ήταν ο σπινθήρας για όσα ακολούθησαν στη Λευκωσία. Μάλιστα, ο Στορρς στην έκθεσή του για τα γεγονότα αναφέρει: «Η εν Λευκωσία βιαιοπραγία εφάνη ότι είχεν εν μέρει παρακινηθή υπό ανταγωνιστικού αισθήματος προς την Λεμεσόν.» (!!!) Την Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου 1931, κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης και των διογκωμένων πληροφοριών που έφθαναν από τη Λεμεσό για το μέγεθος της λαϊκής εξέγερσης, παραιτήθηκαν και οι υπόλοιποι Έλληνες βουλευτές, ακολουθώντας τελικά τον Νικόδημο. Μια μεγάλη συγκέντρωση επιδοκίμασε τις βουλευτικές παραιτήσεις και επευφήμησε τον Οικονόμο της Φανερωμένης Διονύσιο Κυκκώτη, που ευλόγησε την ελληνική σημαία και τους διαδηλωτές. Χωρίς τίποτε να προδικάζει το τι θα επακολουθούσε, το πλήθος κατευθύνθηκε από το κέντρο της Λευκωσίας προς το Κυβερνείο.  Η μικρή αστυ-νομική φρουρά αιφνιδιάστηκε και αποδείχθηκε ανεπαρκής. Λίγο πριν τα μεσάνυκτα η λαϊκή οργή εκτονώθηκε απροσδόκητα και ανεξέλεγκτα με τον εμπρησμό του κτηρίου-συμβόλου της Αποικιοκρατίας. Η αποτέφρωση του Κυβερνείου αποτελεί ένα μοναδικό για την κυπριακή ιστορία ξέσπασμα του λαού, που για λίγες ώρες απελευθερώθηκε από τις συσσωρευμένες απογοητεύσεις και το δεσποτισμό 53 χρόνων αποικιακής διακυβέρνησης, σπάζοντας τα δεσμά της «νομιμόφρονος πολιτικής».
Ποιοι ήταν αυτοί; Γράφει ο Στορρς: «Τα πλήθη της καταστροφής απετελούντο μεγάλως εκ χυδαίου όχλου και μαθητών. Η πλειονοψηφία ευυπολήπτων πολιτών είτε δεν έλαβε μέρος ή, διά να αποφύγη το στίγμα της προδοσίας, επευφήμει διά την ένωσιν».
Αν και ο Στορρς γνώριζε άριστα ελληνικά, δεν είχε καταλάβει απολύτως τίποτε… Για τον αντίκτυπο των «Οκτωβριανών» σημειώνει ο Άγγλος ιστορικός Ρόμπερτ Χόλλαντ, κορυφαίος ειδικός για την αποικιακή βρετανική ιστορία:
«Η κυπριακή εξέγερση του 1931 και ο εμπρησμός του Κυβερνείου αποτέλεσαν το πιο ταπεινωτικό κτύπημα που υπέστησαν οι Βρετανοί σε όλες τις Αποικίες του Στέμματος τα χρόνια του μεσοπολέμου και, σε μια βαθύτατη θεώρηση, δεν ανέλαβαν ποτέ πλήρως από το πλήγμα στο νησί».
Άραγε, το «πλήγμα του αγώνα της ΕΟΚΑ» πότε θα το ξεπεράσουν οι Βρετανοί και οι Κύπριοι νοσταλγοί της αποικιοκρατίας;
Πότε οι Νεοκύπριοι κυβερνώντες θα πάψουν να απεμπολούν ανερυθρίαστα το Έθνος μας. Πότε θα σταματήσουν το μεθοδευμένο αφελληνισμό της Νήσου μας, που έχουν θέσει προ πολλού σε εφαρμογή;
Γεώργιος  Χ.
Κίνημα Ελληνικής Αντίστασης
Τομέας Ιδεολογικού Αγώνα
ΠΗΓΗ
http://antistasi.org/?p=21531

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα Οκτωβριανά του 1931-Ένας αγώνας ένωσης με τη μητέρα πατρίδα."