Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟΥΣ ΘΡΥΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η μοναδική φυσιογνωμία του Αλέξανδρου, ηρωική, ονειροπόλα και αποφασισμένη ν’ αφήσει το σημάδι της στον κόσμο, κατάφερε να ασκήσει τόσο βαθειά επιρροή στα μέρη από τα οποία πέρασε και στους λαούς τους οποίους κατέκτησε ώστε 2.300 χρόνια μετά ο θρύλος του παραμένει ζωντανός, ακέραιος ή ενσωματωμένος στις μυθιστορίες τους, ως ακραίο δείγμα θάρρους και σοφίας που ξεπερνάει τα ανθρώπινα και αγγίζει το θείο. Οι πάμπολλοι θρύλοι που ακολουθούν τον μόνο όντως Μεγάλο της Ιστορίας, ξεκινούν πολύ πριν τη γέννηση του..

Αλέξανδρος, θεϊκή σπορά

Ο Ψευδο-Καλλισθένης αφηγείται πως η Ολυμπιάδα ήταν πολύ πικραμένη επειδή δε μπορούσε να κάνει παιδιά και γι’ αυτό το λόγο φοβόταν πως θα την αφήσει ο Φίλιππος, ο οποίος, πάντα σύμφωνα με την αφήγηση του Ψευδο-Καλλισθένη, απαίτησε από αυτήν να βρει τρόπο να του κάνει παιδί, ειδάλλως δε ήθελε να την ξαναδεί. Η Ολυμπιάδα καταφεύγει στη βοήθεια του Εκτεναβού, ενός Αιγύπτιου μάγου/αστρονόμου ο οποίος ήταν βασιλιάς στην Αίγυπτο όμως αναγκάστηκε να αφήσει το βασίλειο του και να καταφύγει στη Μακεδονία όταν δέχθηκε επίθεση από Πέρσες, Ίβηρες και άλλους εισβολείς. Αυτός την πείθει πως θα καλέσει τον Άμμων-Δία με τη μαγική του τέχνη, από τον οποίο και θα αποκτήσει αρσενικό παιδί.

Ο Άμμων εμφανίζεται τη νύχτα ως τράγος μεγαλοκέρατος και συνευρίσκεται μαζί της. Δεν είναι άλλος όμως από τον Εκτεναβό, μεταμορφωμένο, ο οποίος κατορθώνει με αυτό τον τρόπο και μετά από πολλές νυχτερινές επισκέψεις στο κρεβάτι της Ολυμπιάδας να την αφήσει έγκυο.. το παιδί φυσικά, πάντα σύμφωνα με την αφήγηση του Ψευδο-Καλλισθένη, δεν είναι άλλο από τον Αλέξανδρο.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η οποία επικράτησε λόγω των ιστορικών στοιχείων που εμπεριέχει, η Ολυμπιάδα ήταν αυτή που ίδρυσε τη Σχολή Μυστηρίων στη Σαμοθράκη και λέγεται ότι ήταν ειδικά αφιερωμένη στον Άμμων-Δία, το Αιγυπτιακό δηλαδή αντίστοιχο του Έλληνα Θεού. Το πεπρωμένο τόσο του Φιλίππου όσο και ολόκληρου του κόσμου, σφραγίστηκε με την επίσκεψη του στη Σαμοθράκη, όπου γνώρισε την Ολυμπιάδα, η οποία έγινε γυναίκα του και μητέρα του Αλέξανδρου.

Τη νύχτα πριν την ολοκλήρωση του γάμου τους, η Ολυμπιάδα είδε στον ύπνο της πως ένας κεραυνός έπεσε πάνω στο σώμα της. Ο ίδιος ο Φίλιππος δε, ονειρεύτηκε πριν τη γέννηση του Αλέξανδρου πως σφράγισε το σώμα της γυναίκας του με μια σφραγίδα, της οποίας το αποτύπωμα ήταν αυτό ενός λιονταριού. Ο Αρίστανδρος από την Τελμεσσό, σκεπτόμενος πόσο παράξενο ήταν να σφραγίζει κανείς κάτι που ήταν κενό, τον διαβεβαίωσε πως το όνειρο σήμαινε ότι η βασίλισσα ήταν έγκυος με αγόρι το οποίο μια μέρα θα αποδεικνυόταν τόσο δυνατό και γενναίο όπως ένα λιοντάρι.

Αρκετό καιρό μετά το γάμο τους ο Φίλιππος βρήκε ένα ερπετό να κοιμάται στο πλάι της Ολυμπιάδας. Το γεγονός αυτό λέγεται πως έκανε τον Φίλιππο να πάψει να την επιθυμεί, είτε επειδή τη αντιμετώπιζε ως γητεύτρια είτε επειδή θεωρούσε πως έχει σχέσεις με ένα θεό. Όπως και να είχαν τα πράγματα όμως, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, και αιώνες μετά το θάνατό του, ο Αλέξανδρος θεωρούνταν γιος του Άμμων, κάτι που και ο ίδιος αποδέχτηκε ως πραγματικότητα και γι’ αυτό το λόγο επιθυμούσε από τα χρόνια της νιότης του να επισκεφθεί το ναό του “πατέρα” του στην όαση της Σίβα, στην Αίγυπτο. Ήταν αυτή του η επιθυμία που τον οδήγησε στην Αίγυπτο και σε αυτή την επίσκεψη οφείλει η πόλη της Αλεξάνδρειας την ύπαρξη της.

Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε στις 6 του μήνα Εκατομβαιώνα, τον οποίο οι Μακεδόνες ονόμαζαν Λώϊο, την ίδια μέρα που κάηκε ο ναός της Άρτεμης στην Έφεσο. Ο Ηγεσίας από τη Μαγνησία μας λέει ότι ο ναός πήρε φωτιά και κάηκε γιατί η θεά του έλειπε, έχοντας πάει να βοηθήσει στη γέννηση του Αλέξανδρου. Όλοι οι μάντεις εξ Ανατολής κοιτάζοντας τα ερείπια του ναού προφήτευσαν ότι αυτή η μέρα θα αποδεικνυόταν μοιραία και καταστροφική για όλη την Ασία..

Η Όαση της Σίβα

Ο Αρριανός μας δίνει μια πολύ μικρή περίληψη του τι ακριβώς έγινε όταν ο Αλέξανδρος έφτασε τελικά στη Σίβα. Αναφέρει μια παράξενη πηγή μέσα στην όαση: Το νερό της πηγής είναι ζεστό κατά τη διάρκεια της νύχτας και κρύο κατά τη διάρκεια της μέρας. Στη συνέχεια απλώς αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος επισκέφτηκε το μαντείο της Σίβας και πήρε τις απαντήσεις που επιθυμούσε η καρδιά του.

Η ιστορία του Διόδωρου είναι ίσως η πιο ζωντανή και διασκεδαστική αναφορά στην επίσκεψη του Αλέξανδρου στη Σίβα. Ο Διόδωρος μιλάει για ξαφνικές καταιγίδες, οι οποίες ανακούφισαν τη συντροφιά του Αλέξανδρου από μεγάλη δίψα και υποστηρίζει ότι αυτό συνέβει από θεία πρόνοια. Μετά από αυτό έχουμε κοράκια να οδηγούν το στρατό βαθύτερα στην ενδοχώρα καθώς και μια περιγραφή της ίδιας πηγής όπως αναφέρεται από τον Αρριανό. Αλλά αυτό το οποίο είναι το πλέον διασκεδαστικό στην αφήγηση του Διόδωρου είναι η απευθείας μεταφορά της κουβέντας μεταξύ του Αλέξανδρου και των Ιερέων της Σίβα.

Ο Διόδωρος μας λέει πως ο θεός αναπαριστάται με μια μορφή από σμαράγδια και πολύτιμους λίθους, η οποία ήταν τοποθετημένη σε ένα χρυσό σκάφος το οποίο μετέφεραν 80 ιερείς. Το σκάφος λέγεται ότι κινούνταν από μόνο του και όχι καθοδηγούμενο από την κίνηση των ιερέων, αλλά στην πραγματικότητα ήταν αυτό που καθοδηγούσε τους ιερείς. Ακούγεται “ομιλία” από το σκάφος, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο εάν πρόκειται για πραγματικά λόγια ή μια ερμηνεία των κινήσεων που γίνονταν από το αντικείμενο.

Ο Αλέξανδρος αναγνωρίζει το ναό ως του πατέρα του και κατόπιν ρωτάει εάν πραγματικά μια μέρα θα κυβερνήσει όλη τη γη. Ο μάντης το επιβεβαιώνει. Μετά ο Αλέξανδρος ρωτάει εάν όλοι οι δολοφόνοι του πατέρα του έχουν τιμωρηθεί και οι ιερείς, που ερμηνεύουν τις απαντήσεις του θεού του λένε πως ο πραγματικός του πατέρας δε μπορεί να βλαφθεί από κανέναν, αλλά εάν αναφέρεται στο θνητό που ονομάζεται Φίλιππος, θα πρέπει να μείνει ήσυχος καθώς όλοι όσοι αναμείχθηκαν στο θάνατο του έχουν ήδη τιμωρηθεί. Μετά από αυτό ο Αλέξανδρος τιμά το θεό με σπουδαία δώρα και επιστρέφει στην Αίγυπτο.

Αλέξανδρος και Αμαζόνες

‘Ενας άλλος θρύλος για τον Αλέξανδρο έχει να κάνει με τη συνάντηση του έλληνα στρατηλάτη και το.. ζευγάρωμά του με τη βασίλισσα των αμαζόνων. Το θρύλο αφηγείται ο Διόδωρος ο Σικελιώτης ο οποίος διηγείται ότι η εξαιρετικής ομορφιάς και δύναμης, βασίλισσα των αμαζόνων, Θαλέστρις, πέρασε στην Υρκανία, συνοδευόμενη από 300 συντρόφισσές της, για να συναντήσει το βασιλιά των μακεδόνων. Η φήμη του Αλέξανδρου μετά τις περιφανείς νίκες του επί των περσών είχε φτάσει ως τις αμαζόνες που κυριαρχούσαν στη γη μεταξύ των ποταμών Φάσι και Θερμόδων, με αποτέλεσμα να γεννηθεί στη βασίλισσα των αμαζόνων η ιδέα αυτού του «ευγονικού» ζευγαρώματος, ώστε ο καρπός τους να είναι ένα παιδί που θα ξεπερνούσε σε μεγαλοσύνη όλους τους άλλους.

Ο Αλέξανδρος, ως γνήσιος έλληνας άνδρας, κολακεύτηκε από τη σκέψη της αμαζόνας (και όχι μόνο..) και όχι μόνο… υπέκυψε στην επιθυμία της για 13 μέρες(!), αλλά και την αποχαιρέτησε με όμορφα δώρα – αυτό θα πει κύριος .. Δυστυχώς, όμως, η συνάντηση αυτή δεν απέδωσε καρπούς, καθώς η Θαλέστρις σκοτώθηκε λίγο αργότερα σε συγκρούσεις με γειτονικές φυλές.

Μια διασκεδαστική διήγηση αυτού του θρύλου συναντάμε στην τριλογία του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι για τον Αλέξανδρο.

Η Γη του Σκότους και οι Μιαρές φυλές

Οι ανθρωποφάγοι Κυνοκέφαλοι ήταν μία από τις 17 Μιαρές Φυλές που κατοικούσαν στη Γη του Σκότους, από την οποία, σύμφωνα με τον Αραβικό θρύλο, πέρασε ο Αλέξανδρος κατά την αναζήτηση του για το νερό που θα του έδινε την αθανασία. Ο Ψευδο-Καλλισθένης αναφέρει τα ονόματα των 17 Μιαρών Φυλών στα ελληνικά (Γότθοι, Μαγγόθοι, Ανάγες, Αγώκοι, Εξαύθεισι, Ανθρωποφάγοι, Κυνοκέφαλοι, Φάρδειοι, Αλενέοι, Φυσονίκαιοι, Ασίνεοι, Δραραίοι, Δεφαρείς, Φυτηναίοι, Θελματαίοι, Μαρμύθαι, Αγριμανθέοι), και κάνει λόγο για μια χάλκινη πύλη που διέταξε ο Αλέξανδρος να κατασκευάσουν και να την αλείψουν με Σιακήνθη (ένα υλικό τόσο ανθεκτικό που ούτε ο σίδηρος τον καταστρέφει αλλά ούτε η φωτιά) ώστε να κλειστούν για πάντα και οι 17 μιαρές φυλές μέσα στη σπηλιά στην οποία κατέφυγαν για να γλυτώσουν από αυτόν.

Ο Ψευδο-Μεθόδιος πάλι, σε μια παρόμοια εκδοχή του θρύλου, μιλά για τον εγκλεισμό των Κυνοκέφαλων Μαλτσέχ από τον Αλέξανδρο στα Τάρταρα.

Το Πηγάδι της Ζωής

Στην Αραβική μυθιστορία, ο Αλέξανδρος ξεκινάει το ταξίδι του για τη Γη του Σκότους, αμέσως μετά το γάμο του με τη βασίλισσα των Αμαζόνων στην Αλ-Άνταλους, ώστε να βρει το Πηγάδι της Ζωής, όπως ονομάζεται στα Αραβικά, επειδή έμαθε πως το νήμα της ζωής του έχει σχεδόν τελειώσει και επιθυμεί να ζήσει περισσότερο. Σε μερικές εκδοχές συνοδεύεται από το μάγειρα του, που ονομάζεται Αντρέας στη Συριακή εκδοχή, Ίντρις στην Αραβική, – ή από μια μυστηριώδη φιγούρα που ονομάζεται Αλ-Καντίρ. Αλ-Καντίρ σημαίνει “αειθαλής”.

Ο σύντροφος του Αλέξανδρου βρίσκει το Πηγάδι της Ζωής τυχαία, όταν ένα αποξηραμένο ψάρι το οποίο μουλιάζει μέσα σε αυτήν ξαφνικά ζωντανεύει και κολυμπάει μακριά. Κάνει μπάνιο στην πηγή και μετά τρέχει να πει στον κύριο του τι έχει συμβεί. Και οι δυο άντρες επιστρέφουν αλλά δεν καταφέρνουν να βρουν τη μαγική πηγή ξανά. Ο μάγειρας είναι αθάνατος και ο Αλέξανδρος πρέπει να πεθάνει..

Αυτό το επεισόδιο από την μακρά Αραβική μυθιστορία ήταν και εξακολουθεί να είναι πασίγνωστο σε όλο τον Ισλαμικό κόσμο. Υπάρχουν εκδοχές του σε γλώσσες τόσο διαφορετικές όπως η Μογκολική και η Ιαβαϊκή. Οι Ευρωπαϊκές εκδοχές του θρύλου ήταν εξίσου δημοφιλείς κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Μεσαίωνα – αλλά μόνο οι Ανατολίτικες εκδοχές περιέχουν το επεισόδιο με το Πηγάδι της Ζωής.

Η Γοργόνα

Ωστόσο ο θρύλος εκείνος με τον οποίο οι έλληνες είναι περισσότερο εξοικειωμένοι – μεγαλωμένοι θα έλεγε κανείς μαζί του – είναι αυτός της γοργόνας που σταματάει τα καράβια και ρωτάει με πόνο αν ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος και, όποτε πάρει αρνητική απάντηση, προκαλεί τρικυμία και βουλιάζει το καράβι. Όταν, όμως, πάρει την απάντηση (πλέον δεν πρέπει να υπάρχει έλληνας ναυτικός που να μην την ξέρει):

«Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει»

Νιώθει αγαλλίαση και αφήνει το καράβι να φύγει.

Είναι η αδερφή του μεγάλου Αλεξάνδρου που κατά τη λαϊκή παράδοση, όταν ο αδερφός της βρήκε το αθάνατο νερό, ζήλεψε και το ήπιε εκείνη, με αποτέλεσμα ο Αλέξανδρος να την καταραστεί. Ή κατά μία άλλη εκδοχή ο Αλέξανδρος της ανέθεσε να βρει το αθάνατο νερό κι εκείνη το βρήκε. Αλλά, καθώς το πήγαινε στον αδερφό της, έπεσε, σκορπώντας όλο το νερό. Τότε από τη θλίψη της που ο αδερφός της έχασε εξαιτίας της την αθανασία, προσπάθησε να αυτοκτονήσει, πέφτοντας στη θάλασσα. Οι θεοί, όμως, τη λυπήθηκαν και τη μεταμόρφωσαν σε γοργόνα – μισή γυναίκα, μισή ψάρι – και από τότε προσπαθεί να καθησυχάσει τις τύψεις της, ζητώντας απ’ τα περαστικά πλοία να μάθει, αν ζει ο αδερφός της…

Αλλά οι θρύλοι δεν περιορίζονται μόνο στην αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έτσι, σύμφωνα με θρύλους που μετέφερε ο Μάρκο Πόλο, ο Βουκεφάλας, το μεγαλοπρεπές άλογο του Αλεξάνδρου ήταν ένας μυθικός μονόκερως . Μάλιστα, στο Badakshan υπήρχαν οι απόγονοι του Βουκεφάλα, άλογα που όλα είχαν ένα κέρατο στο μέτωπό τους. Ο ιδιοκτήτης τους, όμως, αρνιόταν να παραχωρήσει κάποια από τα άλογα στο βασιλιά κι εκείνος τον σκότωσε. Τότε η γυναίκα του, για να εκδικηθεί το βασιλιά, σκότωσε όλα τα άλογα. Κι έτσι εξαφανίστηκαν οι μονόκεροι.

Η μεγαλειώδης προσωπικότητα του Αλεξάνδρου δεν άφησε ασυγκίνητους ούτε τους μουσουλμάνους, αφού πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως η παρουσία του Αλέξανδρου είναι αισθητή ακόμη και στο Κοράνι. Συγκεκριμένα, πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο ήρωας του Κορανιού, Dhul-Qarnayn(ذو القرنين),του οποίου η ιστορία καλύπτει 16 στίχους του Κορανιού, είναι στην ουσία ο Μέγας Αλέξανδρος. Μάλιστα, ο ήρωας αυτός θεωρείται από τους μουσουλμάνους προφήτης, ενώ κάποιοι άλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι το Dhul-Qarnayn είναι ένα αρχαίο επίθετο που απέδιδαν στον Αλέξανδρο και σημαίνει «αυτός που έχει δυο κέρατα» (σε κάποιες απεικονίσεις του, ο Αλέξανδρος εμφανίζεται με δυο κέρατα).

Σύμφωνα με την αφήγηση του Κορανιού, εβραίοι ραβίνοι προκάλεσαν τον Μωάμεθ να αποδείξει ότι ήταν προφήτης, απαντώντας σε τρεις ερωτήσεις τους. Η μία από αυτές του ζητούσε να μιλήσει για έναν άντρα των αρχαίων χρόνων που ταξίδεψε πολύ κι έφτασε την ανατολή και τη δύση του κόσμου. Μετά από 15 μέρες, ο Μωάμεθ απάντησε ότι ο άντρας αυτός ήταν ο Dhul-Qarnayn, που σύμφωνα με μουσουλμάνους ιστορικούς, είναι ο Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος επειδή ήταν βασιλιάς και της Περσίας και της Ελλάδας, αποκαλούνταν «δικέρατος»(οι δύο άκρες του κόσμου).

Μάλιστα, στην αφήγηση για τον Dhul-Qarnayn αναφέρονται θρύλοι οι οποίοι περιβάλλουν τον Αλέξανδρο στην παράδοση και άλλων λαών, όπως οι εβραίοι και οι σύριοι. Ένας τέτοιος θρύλος είναι αυτός των πυλών της Κασπίας, όπου σύμφωνα με ένα θρύλο των συρίων ο Αλέξανδρος, όπως αφηγείται στη μητέρα του, παρακάλεσε το Θεό να φέρει κοντά τα δύο βουνά, ανάμεσα στα οποία έχτισε ένα τείχος από σίδηρο, ώστε να εμποδίσει τις ορδές των Gog και Magog (σκύθες) απ’ το να εισβάλουν στη γη.

Ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Θρύλοι τυλίγουν και το θάνατο του Αλέξανδρου. Έτσι, σύμφωνα με τον βυζαντινό μύθο που αναπαράγεται από ισπανικούς, σερβικούς και αγγλικούς μύθους του Μεσαίωνα, την ώρα που ο Αλέξανδρος επέστρεφε στη Βαβυλώνα, γεννήθηκε ένα βρέφος μισό ζωντανό, μισό νεκρό: το ανθρώπινο κομμάτι ήταν νεκρό, ενώ το ζωντανό κομμάτι είχε τη μορφή τέρατος. Οι μάντεις του Αλέξανδρου το ερμήνευουν ότι ο Αλέξανδρος θα πεθάνει και οι επίγονοί του θα κυριαρχήσουν. Ο Αλέξανδρος διατάζει να αποτεφρώσουν το τέρας.

Στο μεταξύ στη Μακεδονία, ο Αντίπατρος επαναστατεί και η Ολυμπιάδα ειδοποιεί τον Αλέξανδρο. Ο Αντίπατρος φοβούμενος την αντίδραση του Αλέξανδρου στέλνει στη Βαβυλώνα ένα δηλητήριο τόσο ισχυρό, που, για να μεταφερθεί έπρεπε να τοποθετηθεί σε δερμάτινο κουτί και αυτό σε σιδερένιο.
Ο Αλέξανδρος δηλητηριάζεται από τον οινοχόο Ιόλα και την ώρα που ψυχομαχεί, ομίχλη καλύπτει τον ουρανό και ένα αστέρι πέφτει στη θάλασσα, ακολουθούμενο από έναν αετό. Το άγαλμα του Δία στη Βαβυλώνα κομματιάζεται ως το χώμα. Τότε το αστέρι που είχε βουλιάξει στη θάλασσα αναδύεται μαζί με τον αετό. Ο Αλέξανδρος πεθαίνει.

Οι υπόλοιποι μεσαιωνικοί θρύλοι ακολουθούν το πρότυπο της βυζαντινής εκδοχής για το θάνατο του Αλέξανδρου, ποικίλλοντας στα πρόσωπα που βρίσκονται γύρω από την κλίνη του θανάτου (περιλαμβάνοντας την Ολυμπιάδα, τον Αριστοτέλη, ακόμη και τον Βουκεφάλα(!) που λιώνει με τις οπλές του το δολοφόνο του αφέντη του) και στα φυσικά φαινόμενα που συνοδεύουν το χαροπάλεμα του μακεδόνα βασιλιά: μια βίαιη θύελλα χτυπά τη Βαβυλώνα, συνοδευμένη από σεισμό και μια ολική έκλειψη ηλίου!

Αλλά ο πιο τραβηγμένος θρύλος για το θάνατο του Αλέξανδρου γράφτηκε από ένα δανό καλόγερο τον Jacob van Maerlant το 1260 μ.Χ. Σύμφωνα με αυτόν, ο Αλέξανδρος ανακοινώνει ότι αυτός ο κόσμος δεν είναι αρκετός για τις κατακτήσεις του και θέλει να κατακτήσει άλλους κόσμους. Έτσι οργανώνεται ένα σχέδιο δολοφονίας του όχι στη γη, αλλά στην Κόλαση(!!). Τα πλάσματα της Κόλασης ετοιμάζουν ένα δηλητήριο ικανό να φέρει το τέλος της ζωής του Αλέξανδρου και το παραδίδουν στον Αντίπατρο.

Στο μεταξύ, ο Αλέξανδρος, μαζί με το νέο σύμμαχό του, το βασιλιά Πώρο, εκστρατεύουν στην Ινδία σε μέρη που δεν επισκέφτηκε ούτε άνθρωπος ούτε Θεός. Εκεί βρίσκουν δυο δέντρα: το δέντρο του ήλιου και το δέντρο της σελήνης, τα οποία ψιθυρίζουν το μήνυμα του επερχόμενου θανάτου του. Μετά από αυτό, επιστρέφει στη Βαβυλώνα, όπου δέχεται τις πρεσβείες από τη Γαλατία, την Ισπανία, τα Βρετανικά νησιά, την Ιταλία, την Νορβηγία και τη Δανία.

Το επόμενο πρωί , η μέρα διστάζει να ξεκινήσει. Ο Αλέξανδρος πίνει δηλητηριασμένο κρασί. Στο νεκροκρέβατό του λέει στους στρατιώτες του ότι τώρα έχει μια πιο σημαντική αποστολή: τέσσερις γίγαντες σκοπεύουν να κατακτήσουν τον ουρανό και να εκθρονίσουν τον πατέρα του το Δία. Γι’ αυτό οι θεοί τον κάλεσαν να έρθει προς βοήθεια του πατέρα του. Δίνει το δαχτυλίδι του στον Περδίκκα και πεθαίνει.

Βλέπουμε, λοιπόν, πως η προσωπικότητα του Αλέξανδρου υπήρξε τόσο καταλυτική, ώστε να κυριαρχήσει στη λαϊκή παράδοση όχι μόνο των λαών που γνώρισαν το πέρασμά του, αλλά και όσων έμαθαν αργότερα για τον μεγάλο έλληνα. Μάλιστα, αν κρίνουμε απ’ τον αριθμό των βιβλίων, επιστημονικών και μυθιστορημάτων, που εξακολουθούν να γράφονται ακόμη και στις μέρες μας για τον Αλέξανδρο, η μορφή του νεαρού βασιλιά θα συνεχίσει να εξιτάρει και να μαγεύει τη φαντασία των ανθρώπων και στο μέλλον. Ίσως, τελικά, αυτό να είναι που έκανε τον Αλέξανδρο Μέγα.

Δώρα Σπυρίδου, Φωτεινή Χ.Γιαπουτζίδου

Πηγές:

Αλεξάνδρου Ανάβασις, Αρριανός,
Ιστορική Βιβλιοθήκη, Διόδωρος Σικελιώτης
Διήγησις Αλέξανδρου του Μακεδόνος, Ψευδο-Καλλισθένης
The age of Alexander: nine Greek lives, Plutarch, Ian Scott-Kilvert,
Βίοι, Πλούταρχος
Ηγεσίας ο Μαγνήσιος
Ψευδο-Μεθόδιος, Οι Αποκαλύψεις
Myths of the dog-man , David Gordon White
Ponce de Leon and an Arab Legend, Paul Lunde
Pothos.org
Wikipedia, “Alexander the Great in the Qur’an”

http://www.hellinon.net/parallila/?p=942

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟΥΣ ΘΡΥΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑΣ"

Πουλάει ελληνικό ελαιόλαδο με τιμή 82 Ευρώ το κιλό!!!

Ο Ελληνας που έβαλε το ελαιόλαδο στις βιτρίνες του «Harrods»

Με πτυχίο Νομικής και προϋπηρεσία σε διαφημιστική ως copywriter, ο Γιώργος Κολιόπουλος έγινε ο επιχειρηματίας που είδε το ελληνικό λάδι ως τον «υγρό χρυσό» και εισέβαλε στις αγορές του Χονγκ Κονγκ, της Σιγκαπούρης, του Αμπου Ντάμπι, αλλά και στις πανάκριβες βιτρίνες του λονδρέζικου πολυκαταστήματος «Harrods».

Το «λ» ή «Lambda», όπως ονομάζεται το ελαιόλαδο πολυτελείας, πήρε το όνομά του από το αρχικό γράμμα της λέξης «λάδι» και τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται σε ένα πανίσχυρο brand name, γεγονός που οφείλεται στην προσπάθεια του κ. Κολιόπουλου να δημιουργήσει ένα προϊόν πολυτελείας σε πανάκριβο gift box, το οποίο θα απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό. Ο ίδιος, ο οποίος δεν έχει βγει ποτέ στο εξωτερικό, κατάφερε μέσω του laptop του να διαδώσει το ελληνικό ελαιόλαδο στις διεθνείς αγορές και να κυριαρχήσει στις βιτρίνες του «Harrods».

Λάδι πολυτελείας

Το πρώτα πράγματα που τραβάνε την προσοχή στο «λ» είναι το μπουκάλι του και η θήκη πολυτελείας. Θα μπορούσε να παραπέμπει σε άρωμα ή σε ένα ακριβό ουίσκι, σε καμία περίπτωση όμως σε αγνό παρθένο ελαιόλαδο Κρήτης. «Ηθελα να δημιουργήσω ένα κόσμημα στο τραπέζι. Το μπουκάλι είναι χειροποίητο. Ακόμα και η ετικέτα πίσω μπαίνει με το χέρι, όπως και ο φελλός. Ηθελα να φτιάξω ένα προϊόν μαγικό, να σε ταξιδεύει στη γεύση», αναφέρει ο κ. Κολιόπουλος και συνεχίζει: «Εκανα μια έρευνα αγοράς και έμαθα ότι η περιοχή Κριτσά Κρήτης είχε βραβευτεί δύο φορές σε παγκόσμιο διαγωνισμό που διεξάγει το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου για τη χαμηλή οξύτητα που έχει το λάδι της (κάτω από 08).

Τους προσέγγισα για να συζητήσουμε το πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως τυποποιητές για μένα. Αγκάλιασαν την προσπάθεια και ξεκίνησε η συνεργασία μας. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη προσπάθεια δημιουργίας ενός ultra premium brand από ελληνικά χέρια με στόχο την παγκόσμια αγορά. Μπορώ να μιλήσω άφοβα για την ποιότητά του, καθώς το προϊόν μου έχει περάσει από επίσημες χημικές και οργανοληπτικές αναλύσεις. Πήρα, μάλιστα, και ασημένιο βραβείο στο New York Festival, αλλά στοχεύω στο χρυσό», τονίζει χαρακτηριστικά και οι πρωτιές του «Lambda» δεν σταματούν εδώ.

Είναι το πρώτο λάδι πολυτελείας στον κόσμο, το πρώτο λάδι στο οποίο αναγράφεται η ultra premium κατηγορία του, μια κατηγορία η οποία πήρε το όνομά της από τον ίδιο τον κ. Κολιόπουλο. Οπως αναφέρει: «Εφερα το premiumization που εφαρμόζεται χρόνια στα ποτά στο λάδι. Η κατηγορία ultra premium δεν υπήρχε, αλλά αποφάσισα να το πω εγώ έτσι».

Ακόμη, το «λ» είναι το πρώτο ελαιόλαδο που διατίθεται σε συσκευασία λευκών αποχρώσεων, σε αντίθεση με τα γήινα χρώματα που έχουν οι υπόλοιπες. Είναι το πρώτο σε τόσο ακριβή συσκευασία δώρου παγκοσμίως (€150 ή $180), αλλιώς €41 το μπουκάλι (500 ml), κι όπως τονίζει ο κ. Κολιόπουλος, το «λ» αναβαθμίζει εξίμισι φορές την προστιθέμενη εξαγώγιμη αξία του ελληνικού ελαιολάδου στο εξωτερικό. Ο κ. Κολιόπουλος θεωρεί ότι το «Lambda» είναι η προστιθέμενη αξία που δεν δίνει η Ελλάδα στον εαυτό της, δηλαδή είναι μια ανάγκη που έχουν όλοι οι Ελληνες να λένε από τον καναπέ τους ότι έχουν το καλύτερο λάδι στον κόσμο και να μην κάνουν απολύτως τίποτα.

«Εγώ απλώς το έκανα πράξη αυτό. Είναι ένα πάθος που είχα να φωνάξω ότι παράγουμε το καλύτερο ελαιόλαδο στον κόσμο. Δεν πρέπει να θεωρούμε το λάδι ακριβό γιατί σηκώνει “στις πλάτες του” 6,5 φορές την προστιθέμενη εξαγώγιμη αξία του ελαιολάδου στο εξωτερικό. Δηλαδή, από εδώ και πέρα ο Ελληνας παραγωγός-τυποποιητής όταν θα πάει να πουλήσει ξανά σε Αγγλους ή σε Γάλλους θα ανεβάζει αυτομάτως την αξία. Ο,τι κάνει δηλαδή εδώ και χρόνια ο Δυτικός. Η Ferrari, για παράδειγμα, είναι παράλογα ακριβή, όμως ο Ιταλός δεν αναρωτιέται ποτέ γιατί είναι ακριβή. Η Ferrari “σηκώνει” όλα τα ιταλικά αυτοκίνητα -και τη Fiat και την Alfa Romeo και τη Lancia- και ο Ιταλός ζητάει παραπάνω εξαγώγιμα».

Ο δρόμος μέχρι τα «Harrods»

Oπως συνηθίζει να αναφέρει ο δημιουργός και εμπνευστής του «Lambda», είναι το πρώτο λάδι που δεν φτιάχτηκε από ελιές, αλλά από βιβλία. Είναι καρπός εγκεφαλικής σκέψης. Hθελε να εξάγει το ελληνικό λάδι με ένα πρωτότυπο και πολυτελές τρόπο και η ιδέα υλοποιήθηκε μέσω του υπολογιστή. Βέβαια, όπως τονίζει: «Για να το λανσάρω το 2007, έστειλα 80 χειροποίητες κασετίνες με κούριερ σε trendsetters και δημοσιογράφους γκουρμέ.

Στην Ντονατέλα Βερσάτσε, στον Ιαν Σράγκερ, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης του «Studio 54» και δημιουργός του πρώτου boutique hotel μαζί με τον Φίλιπ Σταρκ, στους “Los Angeles Times” και στους “New York Times”. Οχι απαραίτητα για να τους κάνω πελάτες, αλλά για να διαδοθεί το “Lambda” μέσω του word of mouth. Eγινε το πρώτο λανσάρισμα και ήρθε το πρώτο παγκόσμιο δημοσίευμα στο “Wallpaper” πέντε μήνες μετά. Ηταν ένας από τους στόχους μου, αφού κατά τη γνώμη μου αποτελεί την επιτομή του design το συγκεκριμένο περιοδικό. Ο διανομέας μου στην Αγγλία κατάφερε εν μέσω ύφεσης να το βάλει, παρόλο που υπήρχαν και άλλα λάδια στην Αγγλία. Ελέγχθηκε εξονυχιστικά για να αποδείξει αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι».

Αλλά ο δρόμος μέχρι τα «Harrods» δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Η ελληνική γραφειοκρατία δημιούργησε τα πρώτα εμπόδια για τη νέα επιχειρηματική δραστηριότητα. Οπως αναφέρει ο κ. Κολιόπουλος «μέχρι την αναφορά του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ δεν υπήρχε η στήριξη της Πολιτείας. Ξεκίνησα μόνος μου με δικά μου κεφάλαια, γιατί αν ζήταγα επιδότηση για κάτι τόσο καινοτομικό θα ήταν μάταιο. Και τα προβλήματα δεν άργησαν. Είχα τον πρώτο μου δισεκατομμυριούχο πελάτη από το Μπέβερλι Χιλς και παρήγγειλε online. Δούλευα στο διαμέρισμά μου. Είχα μόνο χονδρική. Ηθελα να στήσω ένα σύστημα με πιστωτικές κάρτες για να πουλάω και λιανική.

Στήνω το σύστημα και πάω στην εφορία να ζητήσω να μου επιτρέψουν να λειτουργήσω κανονικά. “Από το διαμέρισμά σου αποκλείεται να πάρεις λιανικό”, μου είπαν. Κάποια στιγμή ύστερα από δύο μήνες, και αφού πείστηκαν ότι πρόκειται για σημαντική δουλειά, μου έδωσαν την άδεια. Από το “Harrods” μέχρι εδώ κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Θα έπρεπε ίσως ο πρωθυπουργός, το υπουργείο Ανάπτυξης να φτιάξουν ένα ειδικό συμβούλιο, το οποίο κάθε δύο-τρεις μήνες θα φροντίζει εξωστρεφείς επιχειρήσεις που φτιάχνονται με 3.000 ευρώ και αγοράζει την ιδέα ο ξένος».

Σήμερα ο κ। Κολλιόπουλος μέσω της εταιρίας του Speiron, εκτός από το κλασικό μπουκάλι «λ», λανσάρει το πρώτο υπογεγραμμένο ελαιόλαδο στον κόσμο. Ο αγοραστής μπορεί να το παραγγείλει με την υπογραφή του σε μεταξοτυπία, ενώ περικλείεται σε χειροποίητη κασετίνα από λευκό λακαρισμένο μασίφ ξύλο, με δύο πλακέτες λευκόχρυσου σε αριθμημένο μπουκάλι, ενώ παράλληλα ετοιμάζει το νέο εξαγωγικό του προϊόν που αναμένεται να εντυπωσιάσει εξίσου.

ΠΗΓΗ

Μυτιλήνη Lesvosnews Λέσβος Lesvos news

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Πουλάει ελληνικό ελαιόλαδο με τιμή 82 Ευρώ το κιλό!!!"

Ν.Λυγερός "Παράγοντες ισχύος στο διεθνές σύστημα" 17/1/12

Εισήγηση του Νίκου Λυγερού
στην παρουσίαση του βιβλίου του Ιωάννη Παρίση
"Παράγοντες ισχύος στο διεθνές σύστημα"
Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων
Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν.Λυγερός "Παράγοντες ισχύος στο διεθνές σύστημα" 17/1/12"

Ν.Λυγερός "Άνθρωποι και Φράχτες" Ορεστιάδα 21/1/12

Εισήγηση του Νίκου Λυγερού
με θέμα: "Άνθρωποι και Φράχτες"
Θέατρο Διόνυσος, Ορεστιάδα
Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν.Λυγερός "Άνθρωποι και Φράχτες" Ορεστιάδα 21/1/12"

Καλά να πάθουμε ότι παθαίνουμε σήμερα.

Κ.Σημίτης: "Δυο-τρεις ώρες ο πόλεμος με Τουρκία"!

Kαι να σκεφτεί κανείς ότι αυτός, ο Κώστας Σημίτης, ήταν πρωθυπουργός της χώρας στην κρίση των Ιμίων. Πάλι καλά που δεν έφτασαν οι Τούρκοι μέχρι τη ... Λάρισα γιατί προφανώς δεν είχαν καταλάβει ποιον είχαν απεναντί τους. Διαβάστε και θα καταλάβετε γιατί τα λέμε αυτά:

Λοιπόν, ο επί οκτώ χρόνια πρωθυπουργός της χώρας μιλώντας απόψε, με τον επικεφαλής των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, Ντάνιελ Κον-Μπέντιτ, σε εκδήλωση του Ινστιτούτου των Πρασίνων, στο Βερολίνο εξέφρασε την βεβαιότητα ότι "σήμερα δεν μπορεί να υπάρξει πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και, αν υπήρχε, θα κρατούσε δύο με τρεις ώρες" και ως εκ τούτου "δεν υπάρχει η ανάγκη να αγοράζει η Ελλάδα συνεχώς όπλα", σχολιάζοντας πρόταση του συνομιλητή του να εγγυηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση την ασφάλεια της χώρας έναντι των "προκλητικών", όπως τα χαρακτήρισε, επεισοδίων από την πλευρά της Τουρκίας!

Δηλαδή ο Κον Μπεντίτ του είπε "σταματήστε να αγοράζεται όπλα για να εγγυηθεί η Ε.Ε. την ασφάλειά σας" (τώρα είναι που ... "σωθήκαμε" από τους ... πολεμοχαρείς "φλούφληδες" που χρειάστηκαν έξι μήνες για να κάμψουν τους καμηλιέρηδες του Καντάφι). Και ο Σημίτης του απάντησε ότι "Το πολύ-πολύ θα έχουμε πόλεμο για δυο-τρεις ώρες, άρα μικρό το κακό"!
Φοβερά πράγματα! Αυτός ο λαός είχε εκλέξει μετά την ήττα - γιατί περί ήττας επρόκειτο - των Ιμίων αυτόν τον τον πολιτικό για πρωθυπουργό και για να φροντίζει για την ασφάλειά του! Καλά να πάθουμε ότι παθαίνουμε σήμερα.
Που να αντιληφθεί ο τραγικός Κώστας Σημίτης, ότι ακόμα και "Δύο με τρεις ώρες πόλεμος" σήμερα και με την γeωστρατηγική διαμόρφωση της περιοχής, θα αλλάξουν το status qvo αιώνων.



Σε τρεις ώρες μπορεί να μην υπάρχει ελληνική ή τουρκική Αεροπορία ανάλογα με το ποιος θα επικρατήσει. Και στην συνέχεια ο ητημμένος θα είναι στο έλεος του νικητή.



Σε λιγότερο από τρεις ώρες, καταλαμβάνεται το Καστελόριζο και η Σκύρος, χάνεται η ΑΟΖ και το Αιγαίο κόβεται στα δύο.



Σε τρεις ώρες μία επιτυχημένη διάσπαση της αμυντικής διάταξης τον Βόρειο Έβρο στην γνωστή περιοχή της "Βαριοπούλας" στο προγεφύρωμα του Κάραγατς, αποκόπτει την περιοχή δια παντός από τον εθνικό κορμό.



Το 1996, μελέτη του ΓΕΑ ανέφερε ότι σε 30' η ελληνική Αεροπορία θα έχανε δύο Μοίρες μαχητικών και το 80% του συστήματοw επίγειων ραντάρ. Σε 30' με τα όπλα και τα αεροσκάφη της εποχής. Σήμερα;



Για τον παιδόφιλο συνομιλητή του, τον Κον Μπεντίτ, δεν έχουμε να πούμε τίποτα περισσότερο, αφού είπε τα γνωστά: Να αφοπλιστεί η Ελλάδα, να πάρουν την περιουσία της Εκκλησίας κλπ κλπ.



Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Καλά να πάθουμε ότι παθαίνουμε σήμερα."

Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Η Γερουσία της Γαλλίας υπερψήφισε το νομοσχέδιο  για την ποινικοποίηση της άρνησης των αναγνωρισμένων γενοκτονιών της Γαλλίας. Το συγκεκριμένο κείμενο νόμου είχε εγκριθεί και υπερψηφιστεί αρχικά  από τη Βουλή της Γαλλίας στη συνεδρίαση της  22 Δεκεμβρίου 2011. Μετά  από έντονες συζητήσεις που διήρκησαν πάνω από 7 ώρες  η Γερουσία με 127 ψήφους υπέρ και 87 κατά υιοθέτησε το κείμενο νόμου για την ποινικοποίηση της άρνησης των αναγνωρισμένων γενοκτονιών από τη Γαλλία.

Η πρώτη καταμέτρηση

Του Νίκου Λυγερού

Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Περιμέναμε στη σιωπή
την πρώτη καταμέτρηση των ψήφων
στην πρόταση μομφής
τόσο καθοριστικής για τη συνέχεια
κάθε χρώμα της σημαίας
θα πρέπει να διαδραματίσει το ρόλο του
το μπλε υπέρ, το λευκό κατά
και το κόκκινο για το λευκό.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8580-gr.html

Ο δίκαιος και ο ισχυρός

Του Νίκου Λυγερού

Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Εντός της Γερουσίας
μερικοί τολμούν να μιλήσουν
για την κρατική εξουσία
για να δικαιολογήσουν την ουδετερότητά τους
είναι η αποδοχή της ανικανότητας
όχι μόνο της ηθικής
αλλά και της στρατηγικής
γιατί ο δίκαιος εξακολουθεί να αγωνίζεται
κατά του ισχυρού
χάρη στην ευφυΐα του
ώστε να προστατεύσει τους επιζώντες
και κρατήσει στη μνήμη
τη μοίρα των θυμάτων.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8581-gr.html

Νομική μνήμη

Του Νίκου Λυγερού

Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Αυτός που ξεχνά τη νομική μνήμη
δεν είναι μόνο καταδικασμένος
να την υποστεί άμεσα
αλλά να διαπράξει ένα έγκλημα
σε βάρος των επιζώντων
οι οποίοι δεν μπορούν να στηριχτούν
παρά μόνο σε αυτήν για να ζήσουν
μέσα στην ελευθερία και την ανθρωπότητα χωρίς να διώκονται
από τους διαδόχους
των νεκρών εκτελεστών.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8582-gr.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ"

Συνέντευξη Ν.Λυγερού - Έρα Ορεστιάδα, Β.Πρεμίδης 22/1/12

Συνέντευξη στην Ε.ΡΑ της Νέας Ορεστιάδας έδωσε χθες (22-01-12) το πρωί, ο κ. Νίκος Λυγερός, συνεχίζοντας το πρόγραμμα της επίσκεψης που πραγματοποίησε από την Παρασκευή στον Έβρο. 

Όπως και στη προχθεσινοβραδινή διάλεξη που έδωσε στο θέατρο "Διόνυσος", στη Νέα Ορεστιάδα, σε ακροατήριο άνω των 200 ατόμων, ο κ. Λυγερός υποστήριξε στη συνέντευξή του πως η κατασκευή του "φράχτη" θα είναι απολύτως αναποτελεσματική. Τεκμηρίωσε δε την άποψή του αυτή, επαναλαμβάνοντας σειρά επιχειρημάτων, βάσει των οποίων, μία τέτοια "κατασκευή", κυρίως στερείται ορθολογιστικής σκέψης. Υποστήριξε επίσης πως το "έργο" του "φράχτη" στα χερσαία σύνορα του Έβρου με την Τουρκία, την κατασκευή του οποίου έχει δρομολογήσει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στερείται ευρωπαϊκής χρηματοδοτικής στήριξης ως "ξεπερασμένο" και μη "συμβατό" με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ αντίκειται και σε κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ιδιαίτερα, ωστόσο, ο κ. Λυγερός υπογράμμισε ότι το "τείχος" αυτό έρχεται σε πλήρη αντίφαση με τις διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού, που ουδέποτε έχτισαν "τείχη" εσωστρέφειας.

Η συνέντευξη ηχογραφήθηκε στο studio της Ε.Ρ.Α. Νέας Ορεστιάδας και θα μεταδοθεί την Τρίτη 24-01-12, στις 11 το πρωί, από τις συχνότητες του ραδιοφωνικού σταθμού (101 &103,5 Fm και στους 1080 στα μεσαία κύματα).

Αμέσως μετά τη συνέντευξη, ο κ. Λυγερός επισκέφθηκε τη Νέα Βύσσα, προκειμένου να δει από κοντά την περιοχή όπου σχεδιάστηκε να κατασκευαστεί ο "φράχτης". Επιθυμία του ίδιου ήταν να επισκεφθεί και το Πνευματικό Κέντρο του χωριού, που φέρει το όνομα του "Στέφανου Καραθεοδωρή", καθώς είναι γνωστή η μελέτη του κ. Λυγερού για την πορεία των "διεθνών Ελλήνων" που προέρχονται από την οικογένεια Καραθεοδωρή αλλά και η ιδιότητα του επιστημονικού συμβούλου που έχει στο Μουσείου "Καραθεοδωρή" στην Κομοτηνή.

Στο χώρο του Πνευματικού Κέντρου είχε ολιγόωρη συνάντηση με μέλη του πολιτιστικού συλλόγου Νέας Βύσσας "Στέφανος Καραθεοδωρής", αλλά και με κατοίκους της περιοχής που αντιλήφθηκαν την παρουσία του.

http://www.youtube.com/user/dkatsios#p/a/u/0/jyerwxc174U

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Συνέντευξη Ν.Λυγερού - Έρα Ορεστιάδα, Β.Πρεμίδης 22/1/12"

Η άνοδος του Αραβικού κινδύνου και η Α΄ πολιορκία της Κωνσταντινούπολης

Ήδη από την εποχή του αυτοκράτορα Ηρακλείου οι Άραβες έδειξαν τις επεκτατικές τους διαθέσεις εις βάρος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας διαδεχόμενοι τους Σασσανίδες Πέρσες στη θέση της πλέον σημαντικής απειλής στα ανατολικά σύνορα της Αυτοκρατορίας. Σταδιακα, και εκμεταλλευόμενοι την τρομακτική εξασθένηση των Σασσανιδών οι διάδοχοι του Προφήτη Μωάμεθ εξαπέλυσαν σειρά πολέμων με στόχο να υποτάξουν τους «απίστους» στο Ισλάμ και να επεκτείνουν την κυριαρχία τους πέραν της Αραβικής χερσονήσου. Κύριος αντίπαλος τους στην προσπάθεια αυτή ήταν οι Βυζαντινοί (ή σωστότερα η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ) που κατείχαν την Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, την Παλαιστίνη , περιοχές δηλαδή ζωτικού ενδιαφέροντος για τους Άραβες χαλίφηδες.

Απέναντι στην αραβική επιθετικότητα και τις επεκτατικές τους βλέψεις, οι Βυζαντινοί αντέταξαν μια νωθρότητα που πήγαζε κυρίως από την κούραση που είχε δημιουργήσει η μακρόχρονη αντιπαράθεση με τους Σασσανίδες. Υποτίμησαν τον κίνδυνο και έτσι η αντίδραση τους ήταν εξαιρετικά αργή και σπασμωδική. Ήδη από το 633 μ.Χ είχε ξεκινήσει η διείσδυση των μουσουλμανικών δυνάμεων στη Συρία ενώ την άνοιξη και το καλοκαίρι του 634 μ.Χ τα στρατεύματα της αυτοκρατορίας συγκρούστηκαν στην Παλαιστίνη (κοντά στη Γάζα ) και βορειότερα και ηττήθηκαν από τους Άραβες . Στα τέλη του ίδιου έτους και μέσα στο 635 μ.Χ οι Βυζαντινοί έχασαν σημαντικά ερείσματα τους στην περιοχή όπως η Σκυθόπολη, η Δαμασκός και η Έμεσα . Το 636 μ.Χ ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις που απέστειλε στην περιοχή ο αυτοκράτορας Ηράκλειος συνετρίβησαν στην αποφασιστικής σημασίας μάχη στον ποταμό Ιερομίακα (Γιαρμούκ)[1]. Η ήττα αυτή ήταν το τελικό χτύπημα στο ήδη αποσαθρωμένο αμυντικό σύστημα των Βυζαντινών στην ευρύτερη περιοχή της Συρίας και της Παλαιστίνης και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της Αιγύπτου και των ανατολικών επαρχιών της αυτοκρατορίας.

Σταδιακά η αραβική προέλαση οδήγησε σε κατάκτηση της Μεσοποταμίας ενώ οι βλέψεις των Αράβων έφταναν ως την Κωνσταντινούπολη , η κατάληψη της οποίας θα ήταν η ζωτικής σημασίας κίνηση που θα κατέλυε την αυτοκρατορία. Επί Κώνσταντα Β’ (641-668 μ.Χ) ολοκληρώθηκε η αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου με την είσοδο των Αράβων στην Αλεξάνδρεια το 642 μ.Χ [2]. Η Κυρηναϊκή , αποκομμένη από κάθε ενίσχυσε δεν μπόρεσε να αντισταθεί για πολύ και το 643 μ.Χ έπεσε η Τρίπολη[3]. Παράλληλα η αραβική δραστηριότητα συνεχιζόταν στην Μικρά Ασία με επιθέσεις που έφταναν ως την Αρμενία. Οι Άραβες ήξεραν πως για να έχουν βάσιμες πιθανότητες επιτυχίας έπρεπε να κατασκευάσουν ισχυρό ναυτικό και πράγματι πολύ σύντομα είχαν δημιουργήσει μια φοβερή δύναμη κρούσης που εξαπολύθηκε σε επιδρομές στα παράλια της ανατολικής Μεσογείου . Το 650 μ.Χ οι Άραβες επιτέθηκαν στην περιοχή της Ισαυρίας και προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές ενώ συνέλαβαν χιλιάδες αιχμαλώτους. Λίγο αργότερα την καταστροφή γνώρισε και η Ρόδος που λεηλατήθηκε άγρια . Η βυζαντινή αντίδραση οδήγησε σε ταπεινωτική ήττα σε ναυμαχία που έγινε στο Φοίνικα της Λυκίας[4] .

Οι εσωτερικές έριδες που ανέκυψαν στο αραβικό στρατόπεδο έφεραν μια κάποια ηρεμία στο ανατολικό μέτωπο , αλλά οι Βυζαντινοί δεν έτρεφαν ψευδαισθήσεις πως όλα αυτά δεν ήταν ο προάγγελος μιας μεγάλης καταιγίδας. Στα πρώτα χρόνια μάλιστα της εξουσίας του Κωνσταντίνου Δ’ , υιού και διαδόχου του Κώνσταντα Β’ οι Άραβες κατέλαβαν την Κύζικο[5] , ένα σημείο στρατηγικής σημασίας κοντά στην Κωνσταντινούπολη που θα τους χρησίμευε ως βάση στις μελλοντικές τους επιχειρήσεις κατά της Βασιλεύουσας . Παράλληλα με στρατό και στόλο επιτέθηκαν κατά της Λυκίας και της Κιλικίας σε μια προσπάθεια να παρασύρουν σε ανοιχτές μάχες τους Βυζαντινούς και να τους συντρίψουν . Όμως ο Κωνσταντίνος Δ’ δεν είχε καμιά πρόθεση να συγκρουστεί μαζί τους καθώς ήταν πεπεισμένος πως ο επόμενος στόχος τους ήταν η Κωνσταντινούπολη και θα έπρεπε να παραμείνει εκεί ενισχύοντας τις οχυρώσεις της προετοιμαζόμενος για την πολιορκία που δεν αργούσε να ξεκινήσει .

Η Α΄ πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες

Οι προετοιμασίες των Βυζαντινών κάτω από την καθοδήγηση του Κωνσταντίνου Δ’ στόχευαν στην ενίσχυση των οχυρώσεων της πρωτεύουσας που πολύ σύντομα θα έπρεπε να αντέξουν το βάρος μιας παρατεταμένης πολιορκίας . Αναδιοργάνωσε την άμυνα της Κωνσταντινούπολης ενώ κατανόησε πως το κύριο βάρος του αγώνα θα έπεφτε στη θάλασσα γιατί έπρεπε με κάθε θυσία να αποτραπεί ένας πλήρης αποκλεισμός της Πόλης από ξηρά και θάλασσα ώστε να υπάρχει απρόσκοπτος ανεφοδιασμός , έτσι φρόντισε να προετοιμάσει κατάλληλα το αυτοκρατορικό ναυτικό ναυπηγώντας νέα πολεμικά πλοία , κυρίως όμως σκάφη με τη δυνατότητα να φέρουν μηχανισμούς εκτόξευσης υγρού πυρός.

Ὁ δὲ προλεχθεὶς Κωνσταντίνος τὴν τοιαύτην τῶν θεομάχων κίνησιν ἐγνωκὠς κατεσκεύασε καὶ αὐτὸς διήρεις εὐμεγέθεις κακκαβοπυρφόρους καὶ δρόμωνας σιφωνοφόρους και τούτους προσορμίσαι ἐκέλευσεν ἐν τῷ Προκλιανησίῳ τῶν Καισαρίου λιμένι . (Theophanes Chronographia , 353.19-23)

Οι νέες αυτές ναυτικές δυνάμεις δεν ναυλοχούσαν αποκλειστικά στους πολεμικούς λιμένες της Κωνσταντινούπολης αλλά υπήρξε προσεκτική διασπορά τους σε κοντινά και σχετικά ασφαλή λιμάνια ώστε να μπορούν ανά πάσα στιγμή να επέμβουν εφόσον το αραβικό ναυτικό κινείτο απειλητικά.

Η μεγάλη πολιορκία άρχισε τον Απρίλιο του 674 μ.Χ[6] όπως το προέβλεψε ο Κωνσταντίνος Δ’ , δηλαδή με μια επίδειξη ισχύος του αραβικού στόλου που προσπάθησε να παρασύρει τον βυζαντινό στόλο σε ναυμαχία και να τον καταναυμαχήσει , ώστε να μείνει απροστάτευτη η Κωνσταντινούπολη από τη θάλασσα .

Τούτῳ τῷ ἔτει ὁ προλεχθεὶς τῶν θεομάχων στόλος ἀναβάλας προσώρμισεν ἐν τοῖς Θρᾳκῴοις μέρεσιν ἀπὸ τῆς πρὸς δύσιν ἀκρότητος τοῦ Ἑβδόμου , ἤτοι τῆς λεγομένης Μαγναύρας , μέχρι πάλιν τοῦ πρὸς τὴν ἀνατολὴν ἀκρωτηρίου τοῦ λεγομένου Κυκλοβίου . (Theophanes Chronographia , 353.23-28)

Η αραβική ηγεσία ήλπιζε πως ενδεχόμενη ήττα του βυζαντινού στόλου θα σήμανε την πλήρη ελευθερία κινήσεων τους και κυρίως στον τομέα της μεταφοράς στρατιωτικών δυνάμεων απευθείας δια θαλάσσης ώστε να πετύχουν έναν ασφυκτικό αποκλεισμό και μια πιο στενή πολιορκία μέσω των οποίων θα έπεφτε εν τέλει και η πολιορκημένη πόλη [7]. Το στρατηγικό τους σχέδιο περιλάμβανε δύο κύρια πλάνα δράσης . Το πρώτο αφορούσε την διεξαγωγή συνεχών εφόδων με στόχο την κατάληψη της Πόλης , ενώ το δεύτερο θα τίθετο σε εφαρμογή εάν οι επιθέσεις δεν στέφονταν με επιτυχία , και προέβλεπε την πολιορκία της Βασιλεύουσας μέχρι να παραδοθούν οι υπερασπιστές της από ασιτία λόγω του παρατεταμένου αποκλεισμού . Αλλά κανένα από το σχέδια των Αράβων δεν ευοδώθηκε.

Σε σειρά ναυμαχιών που δόθηκαν την άνοιξη και το καλοκαίρι του 674 μ.Χ το βυζαντινό ναυτικό ήταν αυτό που θριάμβευσε ενώ οι Άραβες υπέστησαν σοβαρές απώλειες στις ναυτικές τους δυνάμεις , με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αποκόψουν τον ανεφοδιασμό της Κωνσταντινούπολης αλλά ούτε και να εξασφαλίσουν απρόσκοπτα τις μεταφορές τους[8]. Έτσι η πολιορκία που επιδίωκαν είχε εκφυλιστεί σε μια επιτήρηση της Βασιλεύουσας χωρίς ιδιαίτερη ένταση καθώς από το φθινόπωρο του 674 οι αραβικές δυνάμεις άρχισαν να αποσύρονται προς την Κύζικο που ήταν η προωθημένη τους βάση ανεφοδιασμού για να διαχειμάσουν αποδεχόμενες την αποτυχία τους , την οποία θεωρούσαν βέβαια πρόσκαιρη αφού ήλπιζαν πως με νέες ενισχύσεις και καλύτερη οργάνωση θα πετύχαιναν τους στόχους τους όταν ο καιρός θα βελτιωνόταν , δηλαδή την άνοιξη του 675 μ.Χ .

καὶ ὑποστρέψαντες ἀπέρχονται ἐν Κυζίκῳ, καὶ ταύτην παραλαβόντες ἐκεῖσε παρεχείμαζον . καὶ κατὰ τὸ ἔαρ ἀναβάλλων ὁμοίως πόλεμον διὰ θαλάσσης συνῆπτε μετὰ τῶν Χριστιανῶν . (Theophanes Chronographia , 354.2-5)

Βέβαια η Κύζικος απείχε μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη και έτσι δεν ήταν τόσο στενή η πολιορκία, που ούτως ή άλλως δίχως ναυτική υποστήριξη θα ήταν άνευ ουσίας και προοπτικών [9]. Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν με την βελτίωση των καιρικών συνθηκών την άνοιξη του 675 μ.Χ και για τα επόμενα τρία χρόνια , αλλά με την ίδια τακτική και το ίδιο ατυχές για τους Άραβες αποτέλεσμα. Ναυτικές ενέργειες σε Ελλήσποντο και Προποντίδα παράλληλα με επιθετικές ενέργειες στην ξηρά, κυρίως στην ασιατική ακτή . Το 678 οι Άραβες υπέστησαν σημαντική ήττα στην ξηρά όταν μια βυζαντινή δύναμη κάτω από την διοίκηση των στρατηγών Πετρωνά, Κυπριανού και Φλώρου αποδεκάτισε ένα απόσπασμα τους στέλνοντας στο θάνατο 30000 χιλιάδες στρατιώτες.

Σουφιᾶν δὲ , ὁ υἱὸς τοῦ Ἀῢφ , ὁ δεύτερος ἀδελφός , συνέβαλε πόλεμον μετὰ Φλώρου καὶ Πετρωνᾶ καὶ Κυπριανοῦ ἐχόντων δύναμιν Ῥωμαικὴν . Καὶ κτείνονται Ἄραβες χιλιάδες λ.(Theophanes Chronographia , 354.11-13)

Η ήττα αυτή των Αράβων ακολουθήθηκε από μια εξίσου σοβαρή ήττα και στη θάλασσα αφού ο βυζαντινός στόλος σε μια σειρά ναυμαχιών διέλυσε κάθε ελπίδα των Αράβων για νίκη και επικράτηση , και αυτό οφειλόταν κατά κύριο λόγο στην χρήση του υγρού πυρός από την πλευρά των Βυζαντινών . Το υγρό πυρ προξένησε τρομερές απώλειες στον αραβικό στόλο και η φθορά δεν περιορίστηκε στις υλικές απώλειες αλλά έφθειρε σημαντικά και την ψυχολογία των πολιορκητών που βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα νέο όπλο για το οποίο δεν είχαν αντίμετρα [10]. Για την απόκτηση του υγρού πυρός και την διαφυγή του Καλλινίκου στους Βυζαντινούς γράφει ο Θεοφάνης :

τότε Καλλίνικος ἀρχιτέκτων ἀπὸ Ἡλιουπόλεως Συρίας προσφυγῶν τοῖς Ῥωμαῖοις πῦρ θαλάσσιον κατασκευάσας τὰ τῶν Ἀράβων σκάφη ἐνέπρησε καὶ σύμψυχα κατέκαυσεν . καὶ οὖτως οἱ Ῥωμαῖοι ὑπέστρεψαν καὶ τὸ θαλάσσιον πῦρ εὖρον. (Theophanes Chronographia , 354.13-17)

Αποκαρδιωμένοι από τις ήττες οι Άραβες είδαν τις δυνάμεις τους σε ξηρά και θάλασσα να μειώνονται δραματικά και έτσι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το εγχείρημα αποσυρόμενοι σταδιακά. Ακόμη και στην υποχώρηση όμως στάθηκαν άτυχοι καθώς μια καταιγίδα κοντά στο Σύλλαιο προξένησε σοβαρές απώλειες στα εναπομείναντα πολεμικά τους πλοία , και όσα κατάφεραν να γλυτώσουν από την μανία της φύσης καταστράφηκαν από τον βυζαντινό στόλο του θέματος των Κιβυρραιτωτών που εκμεταλλεύθηκε την σύγχυση και την κακή κατάσταση της αραβικής αρμάδας και αντεπιτέθηκε[11]. Στην ξηρά οι αραβικές δυνάμεις δέχονταν τις ενοχλητικές επιθέσεις των Μαρδαιτών[12] στα περάσματα της Κιλικίας με αποτέλεσμα να υποστούν νέες απώλειες πέρα από τις κακουχίες που είχαν να αντιμετωπίσουν[13]. Όλες αυτές οι αντιξοότητες ανάγκασαν τον Χαλίφη Μωαβία να στείλει να απεσταλμένους στον Βυζαντινό αυτοκράτορα για συναφθεί μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ των δύο δυνάμεων. Μια συνθήκη ειρήνης με δυσμενείς για τους Άραβες όρους που προέβλεπαν μεταξύ άλλων και την ετήσια καταβολή χρηματικού ποσού στους Βυζαντινούς [14].

Η αποτυχία των αραβικών δυνάμεων να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη ήταν εξαιρετικά σημαντική αν αναλογιστούμε το χρόνο και τα μέσα που δαπανήθηκαν σε υλικό αλλά και έμψυχο δυναμικό επί τέσσερα χρόνια δίχως αποτέλεσμα . Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως πως οι επιθέσεις που σχεδίασαν και εξαπέλυσαν οι Άραβες ήταν οι πλέον σκληρές στην έως τότε ιστορία τους και απέναντι σε οχυρώσεις τέτοιου επιπέδου που δεν είχαν ξανασυναντήσει στα προηγούμενα χρόνια των θυελλωδών τους προελάσεων και επεκτάσεων στην Ανατολή. Θα έπρεπε να περάσουν δεκάδες χρόνια μέχρι να αποτολμήσουν μια νέα επίθεση κατά της Βασιλεύουσας οι Άραβες [15].

Σημειώσεις

[1] W.Kaegi/A.Kazhdan/A.Cutler – Herakleios , σ.916 , J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.24

[2] J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.24

[3] P.Hollingsworth/A.Cutler - Constans , σ.496

[4] P.Hollingsworth/A.Cutler - Constans , σ.496 , J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.25

[5] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.25

[6] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.25

[7] C. Mango – Constantinople , σ.511

[8] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.25

[9] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.25

[10] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.25 , J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.27

[11] J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.27

[12] P.Hollingsworth – Mardaites , σ.1297

[13] P.Hollingsworth – Mardaites , σ.1297

[14] P.Hollingsworth/A.Cutler - Constantine , σ.501 , J.Pryor – ΔΡΟΜΩΝ , σ.27

[15] Π.Δεληγιάννης - Βυζάντιο , σ.26

πηγή
(το εξαιρετικό)
http://thebyzantion.blogspot.com
http://www.istorikathemata.com/2012/01/blog-post_23.html#more

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η άνοδος του Αραβικού κινδύνου και η Α΄ πολιορκία της Κωνσταντινούπολης"