Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ

Ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος

Ο Δαίδαλος, γιος του Ευπάλαμου και της Αλκίππης, ζούσε στην Αττική· ήταν ξακουστός και περιώνυμος γλύπτης, άριστος τεχνίτης, αρχιτέκτονας και εφευρέτης εργαλείων, μέλος της βασιλικής οικογένειας των Κεκροπίδων και του Κέκροπα, πρώτου βασιλιά των Αθηνών. Όμως μια μέρα γκρέμισε τον ανεψιό και μαθητή του, Τάλω, γιο της αδελφής του Πέρδικας, από τους βράχους της Ακρόπολης, από φόβο μήπως γίνει καλύτερος απ’ αυτόν στις τέχνες, καθώς ο μακαρίτης έδειχνε αρκετή πρόοδο στη δουλειά του, αλλά και είχε φτιάξει ένα πριόνι βλέποντας και μόνο ένα φίδι που ακόνιζε τα δόντια του.

Τα έργα του Δαίδαλου ήταν τόσο κομψά και τόσο ρεαλιστικά που λέγεται ότι ο Ηρακλής λιθοβόλησε ένα απ’ αυτά, νομίζοντας ότι ήταν πραγματικό· ανάμεσα σ’ αυτά ήταν το πριόνι, το τσεκούρι, το νήμα της στάθμης, το τρυπάνι, ο κεραμικός τροχός, αλλά και οι ιστοί και οι κεραίες των πλοίων.

Για το έγκλημά του καταδικάστηκε από τον Άρειο Πάγο σε εξορία, έτσι κατέφυγε στην Κρήτη, όπου και βρήκε καταφύγιο από το Μίνωα. Εκεί, μαζί με το γιο του, Ίκαρο, του ανατέθηκαν διάφορα έργα (Λαβύρινθος, ανάκτορα Κνωσού, άγαλμα Αριάδνης κτλ). Ο μοναχογιός του, Ίκαρος, ήταν καρπός της σχέσης του Δαίδαλου με τη δούλα του Μίνωα, Ναυσικράτη. Κατασκεύασε το άγαλμα του Ηρακλή στη Θήβα, αλλά και τα ανάκτορά του Μίνωα στην Κνωσό, το λεγόμενο Λαβύρινθο, ένα μνημειώδες έργο, μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, που είδε το φως μετά τις ανασκαφές του Έβανς στην Κνωσό. Πρόκειται για ένα τεράστιο κτίριο με 1300 αίθουσες, αυλές και αποθήκες, διακοσμημένο με θαυμάσιες τοιχογραφίες, μερικές από τις οποίες σώζονται μέχρι σήμερα.

Ο Μίνωας, από φόβο μήπως κτίσει άλλα παρόμοια παλάτια σε άλλες πόλεις, τον κρατούσε στην υπηρεσία του για αρκετό καιρό. Όταν ο Θησέας ήρθε στην Κρήτη για να σκοτώσει το Μινώταυρο, ο Δαίδαλος έδειξε στην Αριάδνη, κόρη του βασιλιά Μίνωα, το δρόμο για το λαβύρινθο. Μαθαίνοντάς το ο Μίνωας, οργίστηκε και φυλάκισε το Δαίδαλο και τον Ίκαρο στο Λαβύρινθο. Άλλος ένας λόγος για την οργή του ήταν το γεγονός ότι ο Δαίδαλος βοήθησε τη γυναίκα του, Πασιφάη, να ικανοποιήσει την αρρωστημένη ερωτική της έλξη και πόθο για τον ταύρο του Ποσειδώνα, κατασκευάζοντας ξύλινο ομοίωμα αγελάδας, κούφιο από μέσα (την περίφημη Δάμαλη), το οποίο σκέπασε με δέρμα φρεσκοσφαγμένης αγελάδας. Μέσα στο ομοίωμα μπήκε η Πασιφάη, εξαπατώντας τον ταύρο, που ενώθηκε με την «αγελάδα» και από την παράδοξη αυτή ένωση γεννήθηκε ο Μινώταυρος, φοβερό τέρας με κεφάλι ταύρου και σώμα ανθρώπου, που κατοικούσε στα υπόγεια του Λαβύρινθου και τρεφόταν με ανθρώπινη σάρκα.

Ο πολυμήχανος Δαίδαλος κάθε μέρα προσπαθούσε να βρει τρόπο να ξεφύγει από τη φυλακή του. Μια μέρα σκέφτηκε ότι, αφού οι επίγειοι, υπόγειοι και θαλάσσιοι τρόποι είχαν αποτύχει ή ήταν αδύνατοι, έπρεπε να δοκιμάσει ένα άλλο τρόπο, τον υπέργειο. Βλέποντας τα πουλιά σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να κατασκευάσει μια συσκευή που θα επέτρεπε στον ίδιο και το γιο του να φύγουν, πετώντας, από το νησί και να φτάσουν σε άλλα μέρη.
Έτσι, σοφίστηκε να κατασκευάσει φτερά, τα οποία κόλλησε με κερί στο γιο του και στον ίδιο, κάνοντας την πρώτη πτήση ανθρώπου. Έμαθε το γιο του να πετά και τον συμβούλεψε να μην πετά πολύ ψηλά, γιατί ο Ήλιος θα έλιωνε το κερί των φτερών του και θα έπεφτε στη θάλασσα, αλλά ούτε πολύ χαμηλά, γιατί ο αφρός της θάλασσας θα έβρεχε τα φτερά του, κάνοντάς τα βαρετά και δυσχεραίνοντας την πτήση του. Έτσι και έγινε και μία μέρα, όταν και οι δύο ένιωσαν έτοιμοι, πετώντας, άρχισαν να πετούν, φεύγοντας από την Κρήτη. Ενώ, όμως, ο Δαίδαλος πετούσε σε μέσο ύψος, ο Ίκαρος, όντας νεαρός και λαχταρώντας για περιπέτεια, πετούσε άλλοτε χαμηλά και άλλοτε ψηλά· μια στιγμή τα φτερά του, βαριά από τον αφρό των κυμάτων και ταλαιπωρημένα από τη θερμότητα του Ηλίου, ενώ ο Ίκαρος πετούσε σχετικά ψηλά, ξαφνικά το κερί των φτερών έλιωσε και ο Ίκαρος ευθύς έπεσε στη θάλασσα, όπου και πνίγηκε.
Ο πατέρας του έψαχνε το θαλασσοπνιγμένο του γιο για μέρες, παρακαλώντας τους θεούς να τον βοηθήσουν να το βρει. Οι Ωκεανίδες λυπήθηκαν το Δαίδαλο και έβγαλαν το πτώμα του στο νησί Ιχθυόεσσα. Καθοδηγούμενος από τις Ωκεανίδες, έθαψε το σώμα του γιου του στο νησί αυτό, που πήρε το όνομα Ικαρία, κοντά στο πέλαγος, που πήρε το όνομα Ικάριο. Αργότερα, όταν οι αδελφοί Ράιτ έβαλαν τις βάσεις της Αεροπορίας, με το πρώτο αεροσκάφος βαθμηδόν δημιουργήθηκε τμήμα Πολιτικής και Πολεμικής Αεροπορίας, δημιουργώντας την ανάγκη για ίδρυση σχολής εκπαίδευσης χειριστών και στην Ελλάδα· από το 1911 μέχρι το 1919 οι Έλληνες χειριστές εκπαιδεύονταν σε χώρες της Ευρώπης, κυρίως στη Γαλλία.
Το 1919, μετά το πέρας του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου, ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη η πρώτη Στρατιωτική Σχολή Αεροπλοΐας, ενώ ταυτόχρονα, η Ναυτική Αεροπορία δημιουργεί κέντρα εκπαίδευσης στο Τατόι και το Παλαιό Φάληρο. Στις 19 Δεκεμβρίου 1929 ιδρύεται το Υπουργείο Αεροπορίας, που θέτει υπό ενιαία διοίκηση τις αεροπορικές δυνάμεις. Η Σχολή Αεροπορίας, από τις πρώτες στον κόσμο, ιδρύθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1931 και άρχισε να λειτουργεί τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου με ενιαία εκπαίδευση για τη Στρατιωτική και Ναυτική Αεροπορία. Το 1964, η Σχολή Ικάρων γίνεται Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του κράτους, ισότιμο με τα άλλα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Η φοίτηση στη Σχολή μέχρι το 1966 ήταν τριετής, αλλά από το 1967 γίνεται τετραετούς διάρκειας και μετονομάζεται σε Σχολή Ικάρων (Σ.Ι.), προς τιμήν του πρώτου πεσόντα αεροπόρου - της οποίας οι μαθητές, ανεξαρτήτως ειδικότητας, ονομάζονται Ίκαροι. Από το Μάρτιο του 1947, η Σχολή στεγάζεται στη Δεκέλεια.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο θάνατος του Ικάρου υπήρξε η πρώτη ελληνική προσφορά-θυσία στο βωμό της αεροπορικής ιδέας. Πολλοί, όχι άδικα, λένε ότι η στολή του αεροπόρου είναι η πιο τιμημένη στολή, γιατί ακόμη και σε καιρό ειρήνης βάφεται με αίμα, το αίμα των πιλότων που πεθαίνουν σε αεροπορικά δυστυχήματα. Από τη Σχολή Ικάρων, οι μαθητές που αποφοιτούν φέρουν το βαθμό του Ανθυποσμηναγού, και χωρίζονται σε Ιπτάμενους και Αξιωματικούς Εδάφους, οι οποίοι με τη σειρά τους διαχωρίζονται σε Μηχανικούς και βοηθητικές ειδικότητες:
α). Ιπτάμενος
β). Τεχνικός Αξιωματικός Μηχανικός
γ). Τεχνικός Αξιωματικός Τηλεπικοινωνιών
δ). Τεχνικός Αξιωματικός Εγκαταστάσεων
ε). Διοικητικός Γενικών Υπηρεσιών
στ). Εφοδιαστής
ζ). Ελεγκτής Αεράμυνας
η). Μετεωρολόγος
θ). Οικονομικός
Στην Κύπρο, με βάση την κείμενη νομοθεσία, οι Ιπτάμενοι Αξιωματικοί μπορούν να φθάσουν μέχρι και το βαθμό του Ταξίαρχου, οι επόμενες 3 ειδικότητες μέχρι και το βαθμό του Σμήναρχου, ενώ οι τελευταίες 5 ειδικότητες μέχρι και το βαθμό του Αντισμήναρχου. Στην Ελλάδα οι αντίστοιχες ειδικότητες φθάνουν μέχρι και το βαθμό του Πτέραρχου, του Αντιπτέραρχου και του Υποπτέραρχου, αντίστοιχα. Οι Ιπτάμενοι φέρουν σε όλες τις στολές τους την πουλάδα, ένα αετό που οι φτερούγες του βλέπουν προς τα κάτω, σε αντίθεση με τους αλεξιπτωτιστές, των οποίων ο αετός βλέπει προς τα πάνω.
Ο Δαίδαλος, αφού ανέκαμψε από το θρήνο του, συνέχισε την πτήση του, φθάνοντας στη Σικελία. Εκεί του προσέφερε καταφύγιο ο βασιλιάς Κόκκαλος. Αλλά, ο Μίνωας τον κυνήγησε μέχρι εκεί, γεγονός που έκανε τους κατοίκους του νησιού να σκοτώσουν τον Κρήτη βασιλιά, από φόβο μήπως τους πάρει τον έξοχο καλλιτέχνη και δημιουργό. Το θέμα της πτώσης του Ίκαρου ενέπνευσε αρκετούς καλλιτέχνες της αρχαιότητας αλλά και των νεότερων εποχών.
Στην αρχαία Αττική ο μικρός δήμος στον οποίο εδραζόταν ο Άρειος Πάγος ονομαζόταν «Δαιδαλίδες» και άνηκε στην Κεκροπίδα φυλή, προς τιμήν του Δαίδαλου που καταδικάστηκε από το Δικαστήριο. Το όνομα του Δαιδάλου προέρχεται από το ρήμα «δαιδάλλω» που σημαίνει «τεχνουργώ, κατασκευάζω, μαστορεύω, ποικίλλω, στολίζω, διακοσμώ». Το όνομα του Δαίδαλου φέρει ο αστεροειδής αρ. 1864, ενώ του Ίκαρου ο αστεροειδής αρ. 1566.
Ο Ικαρος αποτελει και το πρωτο θυμα αεροπορικου ατυχηματος παγκοσμιως