ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΧΑΘΕΙ Η ΑΟΖ

Απορρίφθηκε η "ουδετεροποίηση" της Στρογγύλης - Ποιος την μεθόδευσε ύπουλα;

Απορρίφθηκε με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και γνωρίζοντα άριστα το θέμα λόγω θητείας του στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Πάνο Παναγιωτόπουλο ο χαρακτηρισμός της Στρογγύλης ως αρχαιολογικού χώρου.



Μια πολύ περίεργη μεθόδευση πήγε να περάσει από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ότι δήθεν το νησί, το οποίο συνιστά ΑΟΖ η οποία συναντά αυτήν της Κύπρου θα έπρεπε να κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος, κάτι σαν την Δήλο, δηλαδή, και συνεπώς θα έπαυε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα επάνω στο νησί αφού απαγορεύεται κάτι τέτοιο σε αρχαιολογικούς χώρους.



Και δεν μιλάμε για κανένα...Παρθενώνα, αλλά για κάποια ερείπια αρχαίου ρωμαϊκού τείχους!



Αυτό σήμαινε όμως ότι θα χάναμε και το δικαίωμα της υφαλοκρηπίδας που συνιστά η Στρογγύλη αφού ο διεθνής νόμος είναι σαφής: Μόνο οι νήσοι με οικονομική δραστηριότητα συνιστούν ΑΟΖ. Οι αρχαιολογικοί χώροι δεν εχουν οικονομική δραστηριότητα και αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε η Στρογγύλη να έχει ΑΟΖ!



Το θέμα έληξε με την παρέμβαση του Π.Παναγιωτόπουλου (είπαμε, υπάρχουν ακόμα κάποιοι πατριωτικοί θύλακες στην κυβέρνηση) και σε ερώτησή μας στο ΓΕΕΘΑ για την τύχη της ολιγομελούς φρουράς μας ειπώθηκε ότι η φρουρά παραμένει στο νησί κανονικά μαζί με κάποιους μόνιμους κατοίκους που πηγαινοέρχονται.



Πάντως εμείς θα επιμείνουμε: Ποιος μεθόδευσε την ανακήρυξη της Στρογγύλης ως αρζαιολογικού ζωρου και συνεπώς έστελνε την τουτκική ΑΟΖ "σφήνα" μεταξύ των ΑΟΑΖ Ελλάδας-Κύπρου;



Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΧΑΘΕΙ Η ΑΟΖ"

Η ώρα της γαλάζιας ΑΟΖ

Το όραμα της γαλάζιας ΑΟΖ --

 Δύο πρόσφατα γεγονότα μας δίνουν ελπίδες ότι η ώρα της ΑΟΖ πλησιάζει.---

•Η απόφαση του νέου ΥΠΕΞ της Ελλάδας Βαγγέλη Βενιζέλου, να ζητήσει από την κυβέρνηση της Κύπρου να στείλει στην Αθήνα μια ομάδα ειδικών στα θέματα ανακήρυξης και οριοθέτησης ΑΟΖ για να ενημερώσει τους Έλληνες ειδικούς του υπουργείου του. Αναμφίβολα η κίνηση αυτή σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την πολυπόθητη ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ που έπρεπε να είχε συμβεί στην πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά κάλιο αργά παρά ποτέ.

•Η πρωτοβουλία της Ελληνίδας επιτρόπου στην Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μαρίας Δαμανάκη, να ανοίξει μια κουβέντα για τη γαλάζια ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποβάλλοντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια σημαντική έκθεση με τίτλο «Κόστος και όφελος από τη χάραξη θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο», όπου υπάρχουν σαφείς αναφορές στο δικαίωμα των κρατών-μελών να ανακηρύσσουν ΑΟΖ με βάση τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Υπάρχει, βέβαια, μια σαφής αναφορά στο ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να οριοθετήσουν τα θαλάσσια σύνορά τους σε συνεννόηση με τους γείτονές τους. Αυτό βέβαια ήταν περιττό γιατί το Δίκαιο της Θάλασσας ξεκάθαρα αναφέρει ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι μονομερής πράξη, ενώ αντίθετα η οριοθέτηση δεν μπορεί να είναι μονομερής πράξη, άρα πρέπει να γίνεται με συνεννόηση με τα άλλα παράκτια κράτη που συνορεύει.



Περιμένω την ανακήρυξη της ΑΟΖ εδώ και 31 χρόνια τώρα και ελπίζω το όραμα μου αυτό σύντομα να γίνει πραγματικότητα. Υπάρχουν σήμερα 134 παράκτια κράτη που έχουν ανακηρύξει είτε ΑΟΖ είτε ΑΑΖ (Αποκλειστική Αλιευτική Ζώνη), χωρίς να υπάρξει καμία κρίση μ’ ένα άλλο γειτονικό τους κράτος. Ο μακαρίτης Τάσσος Παπαδόπουλος, διαθέτοντας 4 τανκς και 2 ελικόπτερα ανακήρυξε την ΑΟΖ της Κύπρου το 2004 και το μόνο που έπραξαν οι Τούρκοι ήταν να πουν ότι δεν αναγνωρίζουν την κυπριακή ΑΟΖ και τίποτε άλλο. Κάτι παρόμοιο θα πράξουν όταν η Ελλάδα ανακηρύξει την δικιά της ΑΟΖ. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει ανακήρυξη και οριοθέτηση και πια είναι η διαφορά τους. Όταν ένα κράτος ανακηρύττει ΑΟΖ δεν αναφέρει πια είναι τα θαλάσσια σύνορά του. Αυτό γίνεται μόνο με οριοθέτηση. Για παράδειγμα, όταν η Κύπρος ανακήρυξε ΑΟΖ δεν δημοσίευσε χάρτη που να λέει ποια είναι η ΑΟΖ της Κύπρου γιατί δεν το επιτρέπει το Δίκαιο της Θάλασσας. Σήμερα, η ΑΟΖ της Κύπρου περιλαμβάνει μόνο τα θαλάσσια σύνορά της με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και το Λίβανο, δηλαδή τα τρία κράτη με τα οποία έχει προβεί σε οριοθέτηση ΑΟΖ. Η Κύπρος δεν έχει οριοθετήσει ΑΟΖ με τα άλλα τρία παράκτια κράτη που συνορεύει-δηλαδή, τη Συρία, τη Τουρκία και την Ελλάδα.

Η Ελλάδα χρειάζεται να κάνει 6 οριοθετήσεις γιατί έχει θαλάσσια σύνορα με 6 κράτη. Αυτά είναι η Τουρκία, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Λιβύη, η Ιταλία και η Αλβανία. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να κάνει οριοθέτηση με την Τουρκία, όχι μόνο γιατί η Τουρκία θα προβάλει τεράστιες, απαράδεκτες και νεοθωμανικές απαιτήσεις, αλλά και γιατί δεν έχει ανάγκη να κάνει μια τέτοια οριοθέτηση εφόσον, σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, οι υδρογονάνθρακες που βρίσκονται στο Αιγαίο υστερούν αφάνταστα σε ποσότητα από αυτούς που βρίσκονται στο Ιόνιο και, ιδιαίτερα, σ’ αυτούς που βρίσκονται νότια της Κρήτης.

Τα πάντα τώρα θα εξαρτηθούν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αντώνη Σαμαρά στη Ουάσιγκτον που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Αυγούστου. Είναι νωρίς ακόμα να γνωρίζουμε εάν η ΑΟΖ θα συμπεριληφθεί στη ατζέντα των συζητήσεων, αλλά ο Έλληνας πρωθυπουργός πρέπει να την αναφέρει στην κουβέντα του με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, στο Λευκό Οίκο, και να του εξηγήσει τη θέση της Ελλάδας σ’ αυτό το κρίσιμο θέμα.

Εάν ο Ομπάμα επιμείνει, στην πάγια θέση των Αμερικανών, ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να κάνει μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ χωρίς πρώτα να τα βρει με την Τουρκία, τότε ο Σαμαράς πρέπει να του υπενθυμίσει ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ, βάσει του Δίκαιου της Θάλασσας, είναι μονομερής πράξη -κάτι που έπραξαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1983, επί Προεδρίας Ρόναλντ Ρήγκαν.



*Ο Δρ. Θεόδωρος Καρυώτης είναι καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μέριλαντ των ΗΠΑ.

ELLADA SHMERA









πηγή

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ώρα της γαλάζιας ΑΟΖ "

Η Ελλάδα θα επανακάμψει στην Αν.Μεσόγειο

Πως η Ελλάδα θα επανακάμψει στην Αν.Μεσόγειο.----Πριν λίγο καιρό αναλύοντας πτυχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, έκρινα πως διερχόμαστε μία φάση αδράνειας που ενδέχεται να μας στοιχίσει ακριβά. Οι τελευταίες εξελίξεις δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Αν υπάρχει ένα δίδαγμα από τις τελευταίες εξελίξεις για την ελληνική διπλωματία είναι πως όσο εύκολα χτίζονται οι εθνικοί μύθοι (βλ. άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ) άλλο τόσο εύκολα καταρρέουν. Από τα περισπούδαστα περί στρατηγικής συμμαχίας με το Ισραήλ, αρκούσε μία προσπάθεια αναθέρμανσης των σχέσεων του τελευταίου με την Τουρκία για να σπεύσουν ορισμένοι να αναζητήσουν εκ νέου αναθεώρηση της πολιτικής μας στην περιοχή.

Δεν υπερτιμώ ούτε υποτιμώ την απόπειρα μερικής αποκατάστασης των σχέσεων Άγκυρας-Τελ Αβίβ. Είναι μία εν εξελίξει διαδικασία που θα πάρει χρόνο εφόσον το προηγούμενο διάστημα δημιουργήθηκε ψυχολογικό χάσμα, θα δοκιμαστεί δεδομένων των διϊστάμενων συμφερόντων τους σε μία σειρά από ζητήματα, και το πιθανότερο δεν πρόκειται, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον, να ανατρέψει τις περιφερειακές ισορροπίες.

Τα σοβαρά κράτη, όπως το Ισραήλ, δεν προσεγγίζουν τις σχέσεις τους με λογικές αμοιβαίου αποκλεισμού, δηλαδή πως η βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία περνάει μέσα από το πάγωμα των αντίστοιχων με την Ελλάδα και την Κύπρο. Και ακόμη και αν δεχτούμε πως οι Ισραηλινοί μας χρησιμοποίησαν για να να πιέσουν τους Τούρκους, αυτό είναι μία ευρέως διαδεδομένη τακτική στις διεθνείς σχέσεις. Μακάρι και εμείς να παραδειγματιζόμασταν και να επιδεικνύαμε αντίστοιχη ευελιξία αντί να υποτάσσουμε τις σχέσεις μας σε λογικές μηδενικού αθροίσματος ή σε παλαιολιθικές αντιλήψεις ότι για να είμαστε αρεστοί στη χώρα Α πρέπει να μην αναπτύσσουμε τις επαφές μας με τη χώρα Β.

Η συνεργασία Άγκυρας-Τελ Αβίβ στον οικονομικό τομέα θα επανακτήσει τη δυναμική της. Ενδεχομένως να υπάρξει ανάκαμψη και του τουριστικού ρεύματος Ισραηλινών προς την Τουρκία. Όμως, το κομμάτι της ενεργειακής συνεργασίας έχει περιορισμούς, που προκύπτουν κυρίως από το γεγονός ότι η γείτονα χώρα δεν νοείται ούτε αξιόπιστη, ούτε προβλέψιμη, ούτε προσανατολισμένη στις ανάγκες της Ευρώπης. Όλα αυτά, αν υποθέσουμε ότι το Ισραήλ επιδιώξει να εξάγει μέρος των ποσοτήτων του στην ΕΕ, λειτουργούν αποτρεπτικά για την επιλογή της τουρκικής οδού. Αν, μάλιστα, προσθέσουμε τον εύλογο σκεπτικισμό πολλών εντός και εκτός Ευρώπης για τις συνέπειες μετεξέλιξης της Άγκυρας σε ενεργειακό «πνεύμονα» της Γηραιάς Ηπείρου, αντιλαμβανόμαστε ότι η κύρια χρησιμότητα της για το Ισραήλ και τους λοιπούς παραγωγούς της περιοχής συνίσταται στο μέγεθος και τη δίψα της αγοράς της και όχι στο ρόλο ως δυνητικού κόμβου. Σε αυτή την περίπτωση, το όφελος για Ισραηλινούς και Τούρκους θα είναι αμοιβαίο.

Οι μεν πρώτοι θα μπορούν να διαθέσουν το αέριό τους σε μία μεγάλη γειτονική αγορά και οι δεύτεροι να απορροφήσουν ποσότητες σε χαμηλότερες τιμές από ότι τις προμηθεύονται αυτή τη στιγμή από Ρωσία και Αζερμπαϊτζάν. Η τροφοδοσία, πάντως, της ευρωπαϊκής αγοράς μέσω αγωγού που θα διέρχεται την τουρκική επικράτεια είναι μία σύνθετη απόφαση με αρκετές παραμέτρους όπως: οι οικονομίες κλίμακος, η ρευστότητα των διμερών σχέσεων, η προβλεψιμότητα και αξιοπιστία των εμπλεκόμενων πλευρών, ο περιορισμός του ρίσκου που θα ελκύσει το ενδιαφέρον εταιρειών που θα διευκολύνουν χρηματοδοτικά στην υλοποίηση, ο περιορισμός ενδεχόμενων νομκών κωλυμμάτων, η διεύρυνση των εναλλακτικών αντί της δημιουργίας νέων ολιγοπωλίων (είτε προμηθευτών είτε διαμετακομιστών). Όλα αυτά θα προσμετρηθούν στην τελική απόφαση, εφόσον ένας προμηθευτής δεν ορίζει μόνος του τις τύχες ενός project, αλλά καλείται να το εντάξει σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο με την αγορά ενέργειας να επιζητά βεβαιότητες και διασφαλίσεις για αδιάλειπτη ροή του προϊόντος. Επιπρόσθετα, θα θελήσει, άραγε, το Ισραήλ να ενδυναμώσει εμμέσως την Τουρκία (που επιδιώκει την περιφερειακή ηγεμονία) δίνιντας της πρόσβαση στις πηγές ενέργειας της περιοχής; Ή εκτιμούν οι διαχρονικά καχύποπτοι Ισραηλινοί ότι η ενεργειακή συνεργασία με την Τουρκία θα κατευνάσει τις βλέψεις της, χάριν της εμπέδωσης ενός κλίματος εμπιστοσύνης; Και πώς συνδέονται στην ευρύτερη εξίσωση οι ήδη προχωρημένες συνέργειες με την Κύπρο αλλά και η δυναμική που αναπτύχθηκε τα τελευταία τρία χρόνια με την Ελλάδα, που προσφέρει στο Τελ Αβίβ το απαιτούμενο στρατηγικό βάθος;

Εντούτοις, για να αποτρέψουμε δυσμενείς για τον ευρύτερο ελληνισμό καταστάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οφείλουμε αφενός να καταστούμε χρήσιμοι για τους ισχυρούς δρώντες (εντός και εκτός περιοχής), αφετέρου να «δέσουμε» τις σχέσεις μας υπό το κοινό συμφέρον, που ποικίλει ανάλογα την περίπτωση. Δεν μπορεί να δεχόμαστε στωικά το γεγονός ότι η Τουρκία συνομιλεί με σχεδόν όλες τις μεγάλες δυνάμεις τόσο για διεθνή όσο και περιφερειακά ζητήματα, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που θα θελήσει να εξαργυρώσει τις υπηρεσίες της σε ανταλλάγματα στο Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά.

Πρέπει αφού εντοπισουμε τα σημεία ενδιαφέροντος, να δούμε επισταμένως πως εμείς μπορούμε να προσφέρουμε (ασφαλώς με το γεωπολιτικό αζημίωτο) τις υπηρεσίες μας, εξελισσόμενοι σε μέρος της λύσης προβλημάτων που ταλανίζουν την περιφέρεια αντί σε μέρος του ίδιου του προβλήματος.

Και αν η χρησιμότητα της γειτονικής Τουρκίας είναι αδιαμφισβήτητα μεγαλύτερη της δικής μας σε θέματα όπως η Συρία και το Ιράν, στο ενεργειακό (και τις προεκτάσεις του) η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει λόγο και ρόλο.

Να αναλάβει πρωτοβουλίες με ευρωπαϊκό πρόσημο, καταδεικνύοντας αφενός την προσήλωση της στις ανάγκες της Ένωσης, αφετέρου την ικανότητα της να συν-διαμορφώνει τις περιφερειακές εξελίξεις προς όφελος της ΕΕ. Εντός του εν λόγω πλαισίου θα πρέπει να αναδείξει τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για την ασφάλεια τροφοδοσίας της Ευρώπης και να «κουμπώσει» σε αυτή την προοπτική τον καθοριστικό ρόλο Κύπρου και Ελλάδας, τόσο χάριν ωριμότητας επιχειρηματικών σχεδίων όσο και της ευρωπαϊκής τους ταυτότητας. Η προχωρημένη συνεργασία ενός κράτους-μέλους, όπως η Κύπρος, σε πρώτη φάση με το Ισραήλ και ακολούθως με άλλα κράτη της περιοχής (π.χ. Λίβανος) την καθιστά ένα ελκυστικό προμηθευτή, ενώ η «προβλέψιμη» Ελλάδα αποδυναμώνει αισθητά τον μονοπωλιακό ρόλο της Τουρκίας ως κόμβου μεταφοράς για όλα τα μη ρωσικά σχέδια του νότιου ευρωπαϊκού ενεργειακού διαδρόμου, δημιουργώντας μία περισσότερο αξιόπιστη εναλλακτική για τη διαμετακόμιση αερίου.

Να προωθήσει την πρόταση για τις το δυνατόν μεγαλύτερες συγκλίσεις μεταξύ των κρατών της περιοχής ως προαπαιτούμενου για την προσέλκυση των αναγκαίων κεφαλαίων και της απαραίτητης τεχνογνωσίας, χωρίς, ομως εκπτώσεις στα εθνικά θέματα. Στην πορεία επίτευξης συνεργειών η Αθήνα πρέπει να είναι σε θέση οδηγού, αξιοποιώντας στο έπακρο όλα τα πλεονεκτήματά της ως έντιμου διαμεσολαβητή. Δεν θα λύσει το Παλαιστινιακό ή το Κυπριακό αλλά μπορεί να συμβάλει στην εξομάλυνση των προβληματικών σχέσεων μεταξύ κρατών της περιοχής.

Να κινηθεί υπερβατικά και πέρα από αποκλεισμούς ώστε να μη δώσει άλλοθι σε όποιους επιθυμούν να αυτοαποκλειστούν, να το πράξουν επιχειρηματολογώντας σε βάρος μας. Συνάμα, να εκθέσει σε όλα τα επίπεδα τα κράτη που προσπαθούν να ενισχύσουν τις θέσεις τους δια της αποσταθεροποίησης ή της απειλής αλλαγής του status quo σε περίπτωση που δεν γίνουν σεβαστές οι επιθυμίες τους. Όταν μιλούμε για την ανάγκη ομαλοποίησης της κατάστασης, ασφαλώς δεν πρέπει να εννοούμε μία ευκαιριακή διαδικασία με συγκεκριμένους αποδέκτες αλλά μία συνολικά –και έμπρακτα- καλή διάθεση ουσιαστικής αποκλιμάκωσης χωρίς τελεσίγραφα και ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα.

Αναρωτιέμαι, συνεπώς, κατά πόσο εντάσσονται σε αυτή τη λογική οι κυρώσεις σε βάρος εταιρειών που «διανοήθηκαν» να δραστηριοποιηθούν στους διαγωνισμούς της μόνης νόμιμης και καθολικά αναγνωρισμένης κρατικής οντότητας, ή η έμπρακτη συστηματική αμφισβήτηση της κυριαρχίας τρίτων κρατών μέσω της απόπειρας δημιουργίας τετελεσμένων; Έτσι, άραγε, οραματίζονται οι ΗΠΑ την εξισορρόπηση των διαφορών προκειμένου να αποφύγουν κλυδωνισμούς που θα θέσουν σε αμφισβήτηση την ικανότητα τους να ορίζουν τα δρώμενα; Με τρόπο που το συμφέρον των κείμενων κρατών περνάει μέσα από την «αναγκαστική» συνεννόηση με την Τουρκία, μόνο και μόνο επειδή η τελευταία αναδεικνύεται εκ νέου σε κρίσιμη μεταβλητή για την εξυπηρέτηση των σχεδιασμών της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής;

Μία –η μοναδική προς το παρόν- υπερδύναμη κινδυνεύει να υπονομεύσει τα συμφέροντα της αν κινείται και δρα με οπορτουνιστικούς όρους και δη όταν ενισχύει τις αβεβαιότητες, περιφρονώντας άλλους εταίρους της στην περιοχή, τα συμφέροντα των οποίων πλήττονται από το «ελευθέρας» που αυτή προσφέρει στην Άγκυρα. Αλήθεια, η καλοπροαίρετη Τουρκία σε τι προτίθεται να υποχωρήσει έναντι Ελλάδας και Κύπρου προκειμένου να κάνει το χατίρι των Αμερικανών που μοιάζουν να επιζητούν νέα μοντέλα συνεργασίας;

Αυτό πρέπει εγκαίρως και ανερυθρίαστα να το γνωστοποιήσουμε στην Ουάσιγκτον, προτού αναγκαστούμε να αναθεωρήσουμε τη δική μας πολιτική στην περιοχή, ακόμη και αν έτσι διχάσουμε τους εταίρους μας, που ασφαλώς δεν επιθυμούν να ανοίξουν ένα ακόμη μέτωπο ενός έτσι και αλλιώς δοκιμαζόμενου εταίρου. Άλλωστε, σε περίπτωση που καλλιεργηθεί η εικόνα ενός περιφερειακού κενού ασφαλείας, με κάποιον τρόπο και από κάποιους αυτό θα πρέπει να καλυφθεί.

Με αφορμή τα παραπάνω, δεν θα πρέπει να διαλανθάνει την προσοχή μας ότι όσο περισσότερο δεδομένο θεωρείται ένα κράτος τόσο περιορίζονται (επί το δραματικότερον) τα περιθώρια των διαπραγματευτικών του ελιγμών. Αν, μάλιστα συνειδητά παραμένει απλός θεατής των εξελίξεων, τότε η διαμόρφωση εθνικών θέσεων και η αποτελεσματικότερη προώθηση τους μέσω μίας στιβαρής και συγκροτημένης διπλωματίας καθίστανται περιττή πολυτέλεια! Έχουμε, όμως, ως έθνος, την πολυτέλεια της αδράνειας;


*Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

http://www.onalert.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η Ελλάδα θα επανακάμψει στην Αν.Μεσόγειο"

Γαύδος: Το δεύτερο μας Καστελόριζο

Μάριος Πούλλαδος.---

Σύμφωνα με την Ομηρική μας παράδοση η Γαύδος είναι η μυθολογική Ωγυγία,  νησί της Θεάς Καλυψώς κόρης του Άτλαντα[1]; Συγκεκριμένα στη Γαύδο-Ωγυγία  ο Οδυσσέας έμεινε 10 ολόκληρα χρόνια μέχρι να τον βοηθήσει η θεά Αθηνά να “δραπετεύσει” και να επιστρέψει στην Ιθάκη. Ποιος όμως από εμάς γνωρίζει ότι η Γαύδος είναι  ένα μικρό νησί του νομού Χανιών με πληθυσμό περίπου 100 άτομα και βρίσκεται  σε μια απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από την Κρήτη;  Ποιος επιπλέον γνωρίζει ότι  το νησί αυτό δένει ουσιαστικά  Ευρώπη και Αφρική στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου; Τι σημαίνει αυτό για Κύπρο-Ελλάδα-Ε.Ε.; Τα ερωτήματα σημαντικά  και η άγνοια των περισσοτέρων από εμας σημαντικότερη. Για τον λόγο αυτό, σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ανάδειξη της σημασιολογικής σπουδαιότητας του νησιού σε μια περίοδο όπου ενώ η προσοχή μας θα έπρεπε να επικεντρώνεται στα σοβαρά εθνικά προβλήματα ουσίας, εμείς δυστυχώς αναλωνόμαστε  με τα καπρίτσια μιας καταρρέουσας εξουσίας.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αν  εξετάσει κανείς απλά και μόνο το μέγεθος του νησιού, θα δυσκολευτεί να αντιληφθεί τις τεράστιες γεωπολιτικές δυνατότητες που διαθέτει. Οι δυνατότητες  αυτές δύναται να καταστούν πιο κατανοητές αν επιχειρήσουμε μια  προσέγγιση του θέματος μέσα από το πρίσμα της «τοποστρατηγικής»[2]. Η τοποστρατηγική αποτελεί ουσιαστικά μια καινούργια επινόηση  του Στρατηγικού Σύμβουλου και καθηγητή  Δρος Νίκου Λυγερού στον ευρύτερο τομέα της στρατηγικής όπου και δραστηριοποιείται. Πολλοί από εμάς ίσως γνωρίζουν την έννοια της «γεωστρατηγικής» που είναι ένας συνδυασμός της στρατηγικής με την γεωγραφία. Η «τοποστρατηγική» τώρα  σχετίζεται περισσότερο με την  στρατηγική και την τοπολογία. Πιο απλά θα λέγαμε ότι η πρώτη έννοια (γεωστρατηγική) σχετίζεται με την γεωγραφία που συνδυάζετε με την γεωμετρία μετρώντας τις αποστάσεις, ενώ με την δεύτερη έννοια (τοποστρατηγική) δίνουμε περισσότερη έμφαση στις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών δομικών στοιχείων και οντοτήτων του διεθνούς συστήματος. Με απλά λόγια,  στο πλαίσιο της τοποστρατηγικής αυτό που μας ενδιαφέρει στην περίπτωση της Γαύδου είναι  η σχέση του νησιού με τον ελληνικό χώρο και κατ’ επέκταση με το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο και η σημασία της σχέσης που παίρνει το νησί σε συνδυασμό με  την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Είναι γεγονός ότι αν και καθυστερημένα, το τελευταίο διάστημα το θέμα περί οριοθέτησης της Ελληνικής ΑΟΖ, δείχνει να παίρνει μια ενδιαφέρουσα δυναμική η οποία ενισχύεται σημαντικά κυρίως μέσα από το διαδίκτυο και συγκεκριμένα τα ιστολόγια αλλά και τον ελλαδο-κυπριακό τύπο ευρύτερα. Συγκεκριμένα, τους περασμένους μήνες γίναμε μάρτυρες μιας ενδιαφέρουσας διαφωτιστικής προσπάθειας  ενημέρωσης της ελληνικής κοινής γνώμης  γύρω από το θέμα  ΑΟΖ, έννοιας που  δυστυχώς  μέχρι πριν από περίπου δύο χρόνια παρέμενε παντελώς άγνωστη τόσο στο ευρύ κοινό, όσο και σε ανώτατους διπλωματικούς κύκλους αλλά και στους κόλπους των πολιτικών και στρατιωτικών αξιωματούχων. Παρά όμως τις διάφορες ακτιβιστικές ενέργειες, την διαφώτιση και την εν μέρει ενθαρρυντική αφύπνιση  των πολιτών, εντούτοις  ο  ελληνικός λαός αναμένει ακόμη να υπάρξει και η ανάλογη πολιτική βούληση μεταξύ Ελλάδος-Κύπρου προς την κατεύθυνση οριοθέτησης των μεταξύ τους ΑΟΖ. Είναι πραγματικά αδιανόητο για δύο φιλικά  κράτη όπως την Ελλάδα και την  Κύπρο, τα οποία ανήκουν σε ένα κοινό ευρύτερο πολιτικό σύνολο όπως αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ,να παρατηρείται μια τόσο μεγάλη αδράνεια για το θέμα αυτό, την στιγμή που ο διακρατικός καθορισμός ΑΟΖ  Ελλάδας-Κύπρος συνεπάγεται ουσιαστικά και καθορισμός της ευρωπαϊκής ΑΟΖ.

Για να ακριβολογούμε, η Κυπριακή Δημοκρατία τόσο επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου, όσο και επί Δημήτρη Χριστόφια, είχε προσεγγίσει την ελληνική κυβέρνηση η οποία  φαίνεται να σφυρίζει αδιάφορη και να παραμένει αδικαιολόγητα υποταγμένη σε παρελθοντικά φοβικά σύνδρομα έναντι της Τουρκίας.  Αξιοσημείωτο είναι, και πρέπει να το προσθέσουμε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση  διαθέτει την μεγαλύτερη ΑΟΖ (έστω και θεωρητική) παγκοσμίως, κάτι το οποίο  άδικα και αδικαιολόγητα αποσιωπάτε.

Η πραγματικότητα αυτή μας επιτρέπει  να εξετάσουμε  καλύτερα τις δυνατότητες και τις προοπτικές της Ε.Ε μέσα σε ένα μόνο/πολυπολικό διεθνές σύστημα. Όπως όμως και στην περίπτωση του Καστελόριζου που έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο[3] έτσι και η Γαύδος αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα μείζονος σημασίας για τα εθνικά μας συμφέροντα στο οποίο πρέπει  επειγόντως να επικεντρωθούμε. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι  το ακριτικό αυτό νησί της Γαύδου είναι εξίσου μεγάλης στρατηγικής σημασίας για εμάς όπως και το Καστελόριζο. Ο λόγος είναι ότι η απόσταση του από την Κρήτη, παρέχει την ευλογία ύπαρξης μιας τεράστιας ΑΟΖ σε σχέση με το έδαφος του, όπως δηλαδή συμβαίνει και στην περίπτωση της Κύπρου. Αφού λοιπόν κατανοήσουμε ότι πρέπει να προστατέψουμε, να διατηρήσουμε αλλά και να ενισχύσουμε  την ελληνικότητα και την οικονομική δραστηριότητα του νησιού, τότε μπορούμε να διεκδικήσουμε αυτά που μας ανήκουν οριοθετώντας την ΑΟΖ με το κοντινότερο σύνορο που δεν είναι άλλο από την Λιβύη. Πως συνδέονται όμως οι εξελίξεις στη Λιβυή με την Γαύδο μας;

Καταρχάς η αλλαγή φάσης στην οποία βρίσκεται η Λιβύη αλλά και η ευρύτερη Μέση Ανατολή, είναι γεγονός ότι μαρτυρεί και τον γεωπολιτικό μετασχηματισμό που υφίσταται η περιοχή υπό την επήρεια του λεγόμενου domino effect. Είναι  ευρέως γνωστό ότι η Λιβύη διαθέτει θαλάσσιο υπέδαφος  αρκετά πλούσιο σε  υδρογονάνθρακες. Αυτό όμως το οποίο δεν είναι γνωστό  και για το οποίο δεν γίνεται λόγος είναι ότι  ήδη από το 2004  το Υπουργείο Ενέργειας της Λιβύης έχει εκδώσει χάρτες θαλάσσιας ζώνης οικονομικής εκμετάλλευσης οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν και την Γαύδο.[4]

Για να κατανοήσουμε  λοιπόν τι ακριβώς συμβαίνει από την αυγή του 2011 στην γειτονιά μας, είναι χρήσιμο να αντιπαραβάλουμε μια παράλληλη κίνηση της ιστορίας που σημάδεψε την Νότια Ευρώπη τον περασμένο αιώνα. Σχηματικά θα λέγαμε ότι αυτό που βίωσε η  Ευρώπη το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα ανατρέποντας  δικτατορικά καθεστώτα  όπως αυτό του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία, Φράνκο στην Ισπανία, Χίτλερ στην Γερμανία, Μουσολίνι στην Ιταλία και Μεταξά στην Ελλάδα, παίρνει σήμερα μια παρόμοια διάσταση σε διαφορετικό όμως χώρο. Ως γνωστό, όλοι οι προαναφερθέντες είχαν ένα κοινό παρονομαστή. Ήταν όλοι τους δικτάτορες. Αυτό λοιπόν που παρατηρούμε να συμβαίνει  το τελευταίο διάστημα στην περιοχή της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής ταυτόχρονα, είναι μια ανατροπή των πεπαλαιωμένων πολιτικών δομών με πρωταγωνιστές αυτή την φορά όμως τους Μουμπάρακ, Καντάφι και Ασσάντ, πράγμα που φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά και η  Τουρκία η οποία καραδοκεί, επιθυμώντας  να καρπωθεί διάφορα  πολιτικό-οικονομικά οφέλη υπό το μανδύα πάντοτε του προστάτη των μουσουλμανικών πληθυσμών. Την θέση  μας αυτή επαληθεύει  και ενισχύει η άμεση επίσκεψη του Υπ.Εξ της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου την επαύριον της Κατάληψης της Τρίπολης και της επικράτησης των αντικαθεστωτικών[5].

Την  κρισιμότητα της κατάστασης στην Λιβύη έδειξε στο παρελθόν να αντιλαμβάνεται ακόμη και Πρωθυπουργός της Ελλάδος  κ. Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος ήδη σε ομιλία του στην ολομέλεια της Βουλής από τις 22/3/2011 είχε αναφέρει πως:

«Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας μιλώντας σε στελέχη του κόμματός του πρόσθεσε ότι η Τουρκία είναι πρόθυμη να αναλάβει την διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στην Λιβύη, να διαχειριστεί το αεροδρόμιο της Βεγγάζης και να αναπτύξει ναυτικές δυνάμεις, ακούστε, για τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Βεγγάζης και Κρήτης.»[6]

Είναι λοιπόν φανερό ότι μεταξύ Βεγγάζης και Κρήτης το νησί της Γαύδου δεν μπορεί να θεωρείτε  πλέον σαν κάτι το ασήμαντο. Μπορεί για ορισμένους να φαίνεται μια λεπτομέρεια στο χάρτη εντούτοις οι λεπτομέρειες στην στρατηγική είναι αυτές που κάνουν την διαφορά. Με τα δεδομένα αυτά λοιπόν πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι συρράξεις που διεξάγονται στην γειτονία μας, όπου ένα κράτος εχθρικό όπως η Τουρκία συμμετέχει, έστω και με το πρόσχημα της ανθρωπιστικής βοήθειας, κάθε άλλο παρά αδιάφορους και ουδέτερους θα πρέπει να μας αφήνουν.   Στην προκειμένη περίπτωση φρόνιμο θα ήταν  να έχουμε  υπόψη την αρχή του Weisel o οποίος όπως πολύ σωστά επισημαίνει: «Η ουδετερότητά , μεταξύ θύτη και θύματος είναι πάντοτε με το μέρος του θύτη και ποτέ του θύματος» [7].

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι σημασία δεν έχει το μέγεθος του νησιού αλλά ο θαλάσσιος χώρος γύρω από αυτό σε σχέση πάντα με την ΑΟΖ. Διαχρονικά η Ελλάδα οφείλει την ύπαρξη της, χάρη στην θάλασσα. «Θεέ μου πρωτομάστορα , μ’ έκλεισες μες την Θάλασσα», μας λέει ένας άλλος Οδυσσέας, ο Ελύτης. Ας μην ξεχνάμε επιπλέον ότι από τις κομβικότερες μάχες που έδωσε ο Ελληνισμός προς επιβίωση του ήταν οι μεγάλες ναυμαχίες όπως αυτή της Σαλαμίνας (480 π.Χ) εναντίον των Περσών  και πολύ αργότερα φυσικά του Ναβαρίνο (1827 μ.Χ) εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό δηλαδή που  στην μυθολογία διαδραμάτιζε κάτι το συμβολικό, ιστορικά  στην αρχαιότητα πήρε μια στρατηγική σημασία. Στην συνέχεια δια μέσου των αιώνων απόκτησε μια γεωστρατηγική σημασία και τώρα με την ΑΟΖ επανακτά μία τοποστρατηγική σημασία. Για να έχουμε όμως τα αποτελέσματα που επιθυμούμε χρειάζεται ένας συντονισμός των ενεργειών με στόχο την επίσπευση των διακρατικών συμφωνιών με χώρες που συνορεύουν προς την Ελλάδα όπως την Κύπρο και Ιταλία (και τα μέλη δυο κράτη της Ε.Ε) και έπειτα την Αλβανία, την Λιβύη και την Αίγυπτο. Η τεχνογνωσία για καθορισμό της ΑΟΖ υπάρχει, αφού με την ψηφιοποίηση του χάρτη μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα μαθηματικό μοντέλο, αυτό των διαγραμμάτων Voronoi [8], επιτρέποντας μια επιστημονική προσέγγιση του προβλήματος για μια  δίκαιη διευθέτηση της οριοθέτησης.

Δική μας ευθύνη τώρα είναι η διαμόρφωση μιας  ενιαίας εθνικής στρατηγικής που, πρώτα απ’ όλα, μέσα σε ένα ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο περιβάλλον συνεργασίας, να είναι σε θέση να αξιοποιεί όλους τους παράγοντες που ανταποκρίνονται στην ικανοποίηση των αναγκών του λαού μας. Προτάσεις όπως αυτές του Νικόλα Στυλιανού περί δημιουργίας  «Κυπριακού Ινστιτούτου Αμυντικών και Στρατηγικών Μελετών» ασφαλώς και μπορούν να  συμβάλουν εποικοδομητικά και ουσιαστικά προς την κατεύθυνση αυτή[9].

Οι διάφορες πολιτικές ανακατατάξεις και οι στρατιωτικοί ανασχηματισμοί που παρατηρούμε στην γειτονιά μας το τελευταίο διάστημα φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο, αναδεικνύουν και αναβαθμίζουν περαιτέρω την γεωπολιτική αξία του ελληνικού χώρου στο σύνολό του. Η ανάληψη δράσης λοιπόν για την διασφάλιση των επιμέρους εθνικών μας στόχων είναι άκρως επιβεβλημένη. Παρ’ όλη την πίεση, τις κακόβουλες κερδοσκοπικές επιθέσεις και την «οικονομική τρομοκρατία» που υφίσταται τόσο η  Ελλάδα όσο και η Κύπρος, ο Ελληνισμός δείχνει να  αντιστέκεται αντλώντας δυνάμεις από τον φυσιολογικό του χώρο όπου δεν είναι άλλος από τον χρόνο και το ιερό ιστορικό του βάθος. Η  ανασύνταξη των  ψυχικών, πνευματικών και σωματικών δυνάμεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση προς διάψευση αυτών που θέλουν τον ελληνικό λαό γονατισμένο, αλλά και επιβεβαίωση ότι για ακόμη μια φορά όπου η Ιστορία καλεί σε επιστράτευση, ο λαός μας δηλώνει περήφανα παρών, έτοιμος να  επιτελέσει το διπλό χρέος για το οποίο είναι ταγμένος να υπηρετεί την ανθρωπότητα. Αυτό δηλαδή της αντίστασης και της θυσίας.

[1] Ομήρου Οδύσσεια, η’ (στίχοι 244-246)

[2] Lygeros, Nikos, “The definition of topostrategy”, www.lygeros.org/lygeros/4573EN.pdf

[3] Εμπροσθοφύλακας (04/04/2011), «Ελλαδο-κυπριακή ΑΟΖ: Οριοθέτηση τώρα!», Μάριος Πούλλαδος, http://www.efylakas.com/archives/8673

[4] Ελευθεροτυπία (14/03/2006), «Αγκάθι για Λιβύη… η Γαύδος: Ο Παπούλιας στην Τρίπολη, οι λιβυκοί χάρτες ώς τα 200 μίλια!», Κύρα Αδάμ, http://archive.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=14.03.2006,id=26017160

[5] Ναυτεμπορική (23/08/2011), «Στη Βεγγάζη ο Τούρκος ΥΠΕΞ», http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2040853

[6] Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού (22/03/2011), «Δευτερολογία Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου για τις εξελίξεις στη Λιβύη, στη Βουλή», http://www.primeminister.gov.gr/2011/03/22/4642

[7] Elie Wiesel, εβραϊκής καταγωγής Ρουμανο-Αμερικανός συγγραφέας, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, κάτοχος βραβείου Νόμπελ και επιζών του Ολοκαυτώματος, http://en.wikiquote.org/wiki/Elie_Wiesel on The Night Trilogy: Night, Dawn, The Accident

[8] Λυγερός, Νίκος, «Διαγράμματα Voronoi και στρατηγική», ‘Perfection’ Vol. 11 (5), Μάιος 2010, http://www.lygeros.org/5795-gr.html

[9] Εμπροσθοφύλακας (08/05/2011) «Η επιτακτική ανάγκη ίδρυσης Κυπριακού Ινστιτούτου Αμυντικών και Στρατηγικών Αναλύσεων», Νικόλας Στυλιανού, http://www.efylakas.com/archives/8826

ΠΗΓΗ

http://www.efylakas.com/archives/9465 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Γαύδος: Το δεύτερο μας Καστελόριζο"