ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

 

Τα γνήσια μανιάτικα ονόματα δεν έχουν καμιά ιδιαίτερη κατάληξη πριν το 1600. Ιδιαίτερα όσα είναι γνήσια επώνυμα και όχι πατρωνυμικά.

1) Γιατί τα από το βυζαντινό -άκιος προερχόμενα σε -άκης (και -άκος μεταγενέστερα) μανιάτικα ονόματα είναι πριν το 1600 πατρωνυμικά, και όχι επώνυμα. Περίπου το ίδιο συμβαίνει σε άλλες Ελληνικές «ατόφιες» περιοχές όπως η Αθήνα (τότε), το Μεσολόγγι, ο Μιστράς, το Ναύπλιο. Τελευταίοι που «κόλλησαν» το -άκης είναι οι Κρητικοί κι οι Αρβανίτες της Β. Ελλάδας (Θράκη κ.λ.π.) γι’ αυτό και το διατηρούν μιας και ενώθηκαν τελευταίοι με την Ελλάδα και το «κόλλησαν» αργότερα στα ονόματα τους ομαδικά.

Το -άκιος είναι βαφτιστικό αυτών πού λέγονταν «Ρωμιοί» δηλ. των απογόνων των κατοίκων του Ελλαδικού χώρου απ’ το 212 ως τον 10ο αιώνα μ.Χ. Από κει κι ύστερα γίνεται βαφτιστικό και πατρωνυμικό και από κει πατρωνυμικό και επώνυμο με τη μορφή του -άκης και -άκος. Το -άκος το πρόσθεσαν οι Μανιάτες μετά το ‘21 μιας και τόχαν κι αυτό σε μικρότερη κλίμακα και εναλλακτικά με το -άκης για να δείξουν ιδιαίτερη καταγωγή, αφού και το παλιό τους -άκης το είχαν ήδη από παλιά ή αντιγράψει απ’ αυτούς πολλοί άλλοι.

Έτσι πολλοί πού το όνομα τους ήταν σε -άκης το άλλαξαν σε -άκος. Αυτό συνέβαινε μέχρι και το 1960 (π.χ. ο Μιχαλιόλας έγινε μετά το 1930 Μιχαλολιάκος και «επέστρεψε» στο Μιχαλόλιας μετά το 1960. Ο Μπόφος έγινε Μποφάκος και «επέστρεψε» στο Μπόφος τώρα τελευταία. Ο Μουσούρος έγινε Μουσουράκος και ξανάγινε Μουσοϋρος ή Κάσσης (το παλιότερο του) μετά το 1970. Ο Γιατράκης τόκαμε Γιατράκος μετά το 1880 και το κρατά. Ο Λεοντακιανάκης τόκαμε Λεοντακιανάκος (δύο αδέρφια γράφονται ο ένας έτσι ο άλλος αλλιώς) . Ο Στρατογιαννάκης τόκαμε Στρατογιαννάκος και πλήθος άλλοι.

Επειδή όμως και οι κάτοικοι της Λακεδαίμονας είχαν από παλιά το –άκης, όπως κι οι Μανιάτες, για να μοιάσουν κι αυτοί με τους Μανιάτες, θαύμαζαν, ζήλευαν ή φοβόντουσαν τους άγριους ορεσίβιους — μην ξεχνάμε ότι οι Μανιάτες λεγόντουσαν, στην Επανάσταση του 1821 και πριν, επίσημα Σπαρτιάτες (η σημερινή Σπάρτη δεν υπήρχε) και συνοίκησαν κι αυτοί στην νέα Σπάρτη (1834 κ.ε.), μιας και η παροιμία τους αυτών των ίδιων λέει «ΟΙ Μανιάτες στη Βουλή κι οι Σπαρτιάτες; στη βοσκή», έπιασαν κι αυτοί και κάνανε τα ονόματά τους (με πιο φανατισμό απ’ τους ίδιους τους Μανιάτες) τώρα στον εικοστό αιώνα κι αυτοί σε —άκος. Ιδιαίτερα η πλευρά των Μπαρδουνοχωριών —Βόρ. Γυθείου— Β. Ταϋγέτου και Σπάρτης.

Έτσι οι σε -άκος πλήθυναν στη Λακωνία, χωρίς όμως όσοι τόχαν νάνε Μανιάτες, παρά μόνο σε πολύ μικρό ποσοστό. Αντίθετα στους Μέσα Μανιάτες (κι όσους απ’ τους Σπαρτιάτες τάχαν πριν από το 1821) διατηρήθηκε και το -άκης εξ ίσου με το -άκος. Αλλά στη Μέσα Μάνη όπως είπαμε το -άκης ήταν πατρωνυμικό και τόχαν όλοι. Τα πραγματικά ονόματά τους ήταν σε άλλες καταλήξεις που θα πούμε αμέσως μετά την επόμενη παράγραφο.

Τα οικογενειακά των Μανιατών όλων ήταν σε -ιάνος (ιταλόμορφα). Χωρίς κανείς να γράφεται στα χαρτιά έτσι, ανήκει σε μία (με στενή ή ευρεία έννοια) οικογένεια πούχει καταλήξεις σε -ιάνος (θηλ. -άνιζα) (Νικλιάνος, Τσουλιάνος. Μιχαλακιάνος. Μπαθριάνος. Ρικιάνος. Γιαννουκιάνος. Ζερβακιάνος). Το -ιάνος σημαίνει σύνολο ανθρώπων πούχουν συγγένεια εξ αίματος (άσχετο αν πολλοί «κολλούσαν» με τον καιρό, λόγω συμμαχίας ή αγχιστείας σώγαμπροι). Έτσι·. όλοι οι Μανιάτες οποιοδήποτε επώνυμο κι αν έχουν η οικογενειακή τους κατάληξη είναι -ιάνος, όσο κι αν διευρυνθεί γενεαλογικά.

Μιχαλίτσης, το μέλος της οικογένειας: Μιχαλιτσιάνος.

Δρακουλάκος, το μέλος της οικογένειας: Δρακουλιάνος.

Λεφατζής. το μέλος της οικογένειας: Λεφαγγιάνος.

Κάσσης. το μέλος της οικογένειας: Καχιάνος.

Μπράτης, το μέλος της οικογένειας: Μπραϊτιάνος.

Καγιάλες. το μέλος της οικογένειας: Καγιαλιάνος.

Αρμυράντες, το μέλος της οικογένειας: Αρμυραντιάνος.

Λιόπουλος, το μέλος της οικογένειας:Λιοπουλιάνος.

Οι συνοικισμοί πάλι πούχουν το όνομά τους από οικογένειες έχουν κατάληξη σε -ιάνικα: Κριελιάνικα. Σκαφιδιάνικα, Μερμηγκιάνικα. Νομίζω ότι όπου υπάρχουν στον Ελλαδικό χώρο τόποι ή χωριά με τέτοια κατάληξη μαρτυρούν μανιάτικη παρουσία εκεί.

2) Το —έας είναι παλαιά μανιάτικη κατάληξη (πριν το 1600 υπήρχε κι αλλού ίσως.) . Είναι αποκλειστικά σχεδόν μανιάτικη σήμερα. Όπου υπάρχει άνθρωπος σε —έας είναι Μανιάτης 99%. Συναντιέται συχνότερα μετά το 1800 στη Μεσσηνιακή Μάνη πριν ήταν εναλλακτικό με το —άκης. Στη Μέσα Μάνη σπανιότερο μετά το 1800. Το —έας προέρχεται από περιγραφικό (μεγεθυντικό σωματικών ή άλλων γνωρισμάτων) επίθετο, όπως π.χ. Αχειλαρέας (αυτός πούχει μεγάλα χείλη) , Κοιλαρέας, Παδαρέας, Μυταρέας κλπ. Έτσι έχομε το Καβλέας, Χορταρέας κλπ. και μετά, τα πατρωνυμικά Χρηστέας, Χριστοδουλέας, Σαραντέας πού γίνονται μετά και καταληκτικά επιθέτων (αν και το —έας είναι μεγεθυντικό, ενώ το -άκιος σμικρυντικό ωστόσο εναλλάσσονται) :Βαχαβιολέας, Κουρέας (από το Κούρος = κόκορας), Αρκουδέας, Κατσουλέας κλπ.

3) Τα σε —όγιαννης δείχνουν σίγουρη μεσομανιάτικη καταγωγή. Οι υπόλοιποι Ελλαδίτες έχουν την ίδια κατάληξη άλλα με άλλο τονισμό (-όγιαννης). Φραγκόγιαννης, Βαβουλόγιαννης, Βιτσιλόγιαννης, Γιωργουλόγιαννης, Λυκόγιαννης, Αγριόγιαννης, Λιόγιαννης, Ψουρόγιαννης, Κλεφτόγιαννης, Καλογερόγιαννης κλπ. (Πρβλ. τα Κεφαλογιάννης, Βαρδινογιάννης, Τσιρογιάννης, Κοντογιάννης).

4) Τα σε -όλιας δείχνουν σίγουρη μανιάτικη καταγωγή (τα μη μανιάτικα είναι σε -ολιάς). Το β’ συνθετικό είναι Λίας = Ηλίας (εκτός Μάνης είναι Λιάς). Έτσι: Μπουρόλιας. Πετρόλιας, Μιχαλόλιας κλπ. Τα σε -όκωτσος -όπετρος κλπ. γίνονται ανάλογα: Κουφόπετρος, Πηλόκωτσος κι όχι Κουφοπέτρος.

5) Τα σε -όδημας (β’ συνθ. είναι Δήμας) το ίδιο με τα προηγούμενα: Γιαννακόδημας Χουλόδημας, Παπαδόδημας κλπ. πρβλ.

εκτός Μάνης: Μπρεδήμας, Κατσαδήμας.

6) Τα σε -όγγονας είναι όλα μανιάτικα σίγουρα όσο κανένα άλλο (β’ συνθετικό: όγγονας): Παπαδόγγονας, Δημαρόγγονας, Λιακόγγονας.

7) Τα σε -έλος. Μοιάζουν με άλλα ανάλογα εκτός Μάνης π.χ. των νησιών): Ταυραντζέλος, Μπαθρέλος, Καπαρέλος, Κατσιβαρδέλος (ας σημειωθεί ότι μόνο η κατάληξη είναι ιταλόμορφη η υπόλοιπη ρίζα Ελληνική).

Τα σε -άρος είναι χαρακτηριστικά μανιάτικα: Καλονάρος (Καλονιοί), Λαουνάρος, Κατσικάρος, Τσιμπιδάρος, Καπερνάρος, Τορνάρος, Σκανταλάρος, Αντώναρος, Κουτριγάρος, Καναβάρος, Κοντράρος.

Μερικά είναι παρατσούκλια που δίνονταν λόγω ομοιότητας με διάσημους άντρες.

9) Σε -ούρος (μη έχοντας όμως σχέση ή ρίζα τους με ιταλικά) : Κουμουνδούρος, Μουσούρος, Γιαννακούρος και Φατούρος, Φερεντούρος, Πατσούρος (που έχουν ιταλική ρίζα).

10) ιταλοκατάληκτα σε -ούτσος (χωρίς ιταλική ρίζα): Μαυρούτσος, Καρλούτσος.

11) Σε -ώτσος: Κοτρώτσος, Βρώτσος.

12) Σε -άτσος: Κουβάτσος.

13) Σε –ούνος: Μπουφούνος, Τσατσαρούνος.

14) Σε -ούζος: Κωσταντούζος, Αραούζος κλπ.

15) ιταλόμορφα: Κοβορίνος, Μπαλίνης, Κάσσης( , Δεκούλος, Αλετουράνος, Μονέδας, Μαντούβαλος( , Ρίτσος( , Καντήρος( , Ρόζος, Βεντίκος( , Μπουρίκος( , Σάσσαρης, Μαγγιόρος, Μπαλιτσάρης( , Τσαπατσάρης( , Βαραμέντης, Δραγουμάνος, Ντουρέκας( , Μέντισης(=Γιατράκης).

16) Ξενικά: Νίκλος, Γαλλάκος, Γουλλιέρμος, Μόσκοβος, Ντούβας, Νέγκας, Μπράτης, Σκλαβούνος, Αρναούτης, Αρβανίτης, Καντραμπασιάνος, Σερεμετάκης, Καούρης, Μπραίμης, Κασίμης, Μπερδέσης( , Καραντάνης, Μπιράκος( , Μουσούλης, Αχριάνης, Σαλούφας( , Χασανάκος, Σμαηλιάνος, Καραμαλής, Μουσταφάς, Κιοπέης, Μπουραζάνης( , Νταϊφάς, Καραμάνης, Σαλίχος, Κατσίρης, Μορφίρης( , Μποντίλας, Μποζαγριέγος, Σιβίλιας, Κατελάνος, Αρμυράντες( , Μπουδιγάδες (μετά Βουδιγάρης), Κάρλες, Καγιάλες, Κατσαφάδος, Κατραμάδος.

17) Βυζαντινά: Κοσμάς, Πόθος, Πάτρος (Πάτρων), Μόφορης, Δεμέστιχας, Γερακάρης, Μεσίσκλης, Λυμπέρης, Παντελέος, Καπηλωρύχος( .

18) Σε -αίος: Κουτσιλαίος, Κοτιλαίος, Γιαμπαίος.

19) Τα σε -όπουλος είναι πατρωνυμικά, αλλά σπανιότατα επίθετα: Γεωργόπουλος, Μιχαλόπουλος, Δικαιόπουλος. Θάλεγε κανείς ότι ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα τα πατρωνυμικά -όπουλος έγιναν επίθετα, στην Μάνη «δεν πρόφτασαν» να γίνουν.

Κανένα από τα ξενικά επώνυμα δεν σημαίνει ξενική καταγωγή παρά μόνο σε σπανιότατες περιπτώσεις. Έδιναν ξενικό ή Ελληνικό παρατσούκλι σε ντόπιους Μανιάτες, επειδή έμοιαζαν στο παρουσιαστικό ή ήταν οπαδοί με κάποιον διάσημο άντρα έλληνα ή ξένο της εποχής τους (π.χ. Κουμουνδούρος, Μουσούρος, Καλλέργης). Αυτό συμβαίνει ως και σήμερα.

Από το βιβλίο του Κυριάκου Δ. Κάσση «Μοιρολόγια της Μέσα Μάνης Α’» Αθήνα 1979.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ "

Κρητικά και ιδίως χανιώτικα επώνυμα στη Νάξο.

 Είναι ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση ότι η Κρήτη και η Νάξος είναι δύο νησιά που έχουν ιδιαιτέρως στενές μεταξύ τους ιστορικούς και πολιτισμικούς δεσμούς, αλλά και πιθανότατα δεσμούς αίματος.

Υπάρχουν οικογενειακές αφηγήσεις ανθρώπων που ζουν κυρίως στο ορεινότερο τμήμα της Νάξου, οι οποίες κάνουν λόγο για απώτερη καταγωγή τους από την Κρήτη, είτε λόγω διωγμού τους από τους Τούρκους είτε λόγω κάποιας βεντέτας, ενώ διάχυτη είναι η γενικότερη αντίληψη του αγροτοποιμενικού, κατά κύριο λόγο, πληθυσμού του νησιού, ιδίως των κατοίκων ορισμένων ορεινών χωριών, ότι οι Κρητικοί είναι συγγενείς τους. Επιπροσθέτως, ο παρόμοιος ποιμενικός, τρόπος ζωής, οι παραπλήσιοι κώδικες συμπεριφοράς, το παρεμφερές αξιακό σύστημα, καθώς και ορισμένες παρόμοιες συνήθειες (π.χ. ζωοκλοπή, παραγωγή και εκτεταμένη κατανάλωση ρακής, γαμήλιες μπαλωθιές και συνήθης ονοματοδοσία βαπτιστικών που εντοπίζονται κατ’ εξοχήν στην Κρήτη, όπως Μανώλης, Μιχάλης, Αντώνης, Φραγκίσκος, Μανούσος, Μαριέττα, Μαριάνθη, Καλλιόπη, Δέσποινα, Στέλλα κ.ά.) αποτελούν στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού του μεγαλύτερου νησιού των Κυκλάδων, τα οποία μάς παραπέμπουν συνειρμικά στην Κρήτη, χωρίς ωστόσο να αποτελούν απαραιτήτως και τεκμήρια της κρητικής καταγωγής των κατοίκων του, δεδομένου ότι κάποια από αυτά τα στοιχεία θεωρούνται κοινά για το νότιο Αιγαίο, αλλά και ενίοτε για τα μεγάλα νησιά της Μεσογείου γενικότερα.

 Ωστόσο, το γλωσσικό ιδίωμα της Νάξου, και δη ορισμένων ορεινών χωριών της, θεωρείται ιδιαιτέρως συγγενικό προς το κρητικό, και μάλιστα προς εκείνο της δυτικής Κρήτης, λόγω επαλλήλων κυμάτων κρητικών εποικισμών κατά τους παρελθόντες αιώνες.

Τ’ Απεράθου και οι σχέσεις του με τα Σφακιά
Το πλέον γνωστό πανελληνίως χωριό της Νάξου για την κρητική καταγωγή των κατοίκων του είναι τ’ Απεράθου ή η Απείρανθος, σύμφωνα με την επίσημη ονομασία του. Πρόκειται για το μοναδικό εκτός Κρήτης χωριό στο οποίο εντοπίζεται η ιδιότυπη προφορά του φθόγγου λ, παρόμοια με εκείνη του γλωσσικού ιδιώματος των Σφακίων, αλλά και των Ανωγείων, καθώς και άλλων χωριών της δυτικής Κρήτης. Επιπλέον, γραπτές μαρτυρίες του β΄ μισού του 19ου αιώνα και οικογενειακές αφηγήσεις διασώζουν την πεποίθηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού του χωριού ότι έλκουν την καταγωγή τους από τα Σφακιά: «Τα Κρητικόπουλα με το βασιλιά ντωνε κάνουσιν έφοδο τη νύχτα, πκιάνουσι ντο βασιλιά, βρίσκου γκαί τη βασίλισσα. Ετότες επομείνασι στ’ Απεράθου εφτά οικογένειες Σφακιανοί απού τα παλληκάρια του βασιλιά τση Κρήτης κ’ εχτίσα ντο χωριό μας». 

Πιστεύεται ότι σημαντικός αριθμός Σφακιανών εγκαταστάθηκε στο χωριό (1771-74), αμέσως μετά την καταστολή της Επανάστασης του Δασκαλογιάννη (1770-71), χωρίς ωστόσο να υπάρχουν γραπτές πηγές της εποχής οι οποίες να επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο, γεγονός στο οποίο βασίζεται η επιχειρηματολογία μερίδας Απεραθιτών που αρνούνται, “κατηγορηματικά” θα έλεγε κανείς, την ύπαρξη οποιουδήποτε μαζικού εποικισμού του χωριού τους από Κρητικούς. 

Επώνυμα πάντως που συνδέονται με κρητικούς εποικισμούς στο χωριό (τέλος 18ου αι.) θεωρούνται τα: Αρχοντάκης, Πυτιλάκης, Σκληράκης, Μηλιδάκης, Βασιλακάκης, Πρωτοπαπαδάκης, Φραγκούλης, Κρητικός, Σφακιανός, Φραγκίσκος, Μπαρδάνης ή Βαρδάνης, Γαλάνης, Βλαστός, Πατακός, καθώς και τα εξαφανισμένα πλέον Αγαθάκης, Βαφιανός, Καπράκης, Καπρακάκης, Πιταράκης, Δασκαλάκης, Σακελλαράκης Σηφάκης, Σκορδίλης ή Σκορδιλάκης, Διγενάκης κ.ά., όπως και τα ακόμη προγενέστερα: Ανουσάκης, Βλαχάκης, Παπαδάκης και Παυλονικολάκης. Επιχωριάζει δε εκεί το χαρακτηριστικό βαπτιστικό Φραγκίσκος (Φρατζέσκος) και πιθανόν παλαιότερα το Νταμουλής.

Η περίπτωση του Φιλωτίου
Στο Φιλώτι, το μεγαλύτερο χωριό της Νάξου, διάχυτη είναι στους κατοίκους η αίσθηση ότι υπάρχει συγγένεια με τους Κρητικούς. Σύμφωνα δε με προφορικές μαρτυρίες, οι δύο μεγαλύτερες οικογένειες του χωριού είναι κρητικής καταγωγής: οι Μουστάκηδες φέρεται να έλκουν την καταγωγή τους από την περιοχή του Σελίνου, οι δε Βασιλάκηδες ίσως από το Λουτρό Σφακίων, ενώ οι Σουλήδες κατάγονται από κάποιον Κρητικό φυγάδα ονόματι Μπαλή, που άλλαξε το επώνυμό του για να ξεφύγει από τους Τούρκους. Υπάρχουν σήμερα και άλλα κοινά με την Κρήτη επώνυμα, όπως τα: Μανιός και Κρασσάς, ενώ παλαιότερα, κατά την Τουρκοκρατία, εντοπίζονταν και άλλα: Σαλιαράκης (καπετάνιος από τα Χανιά), Λιμογιάννης, Μιξάκης, Τζι(μ)πλάκης, Βαρδαράκης, Παντελάκης, Τζαννιδάκης, Ταταδάκης, Ταταράκης, Καλλέργης, Βλαστός, Παπαδάκης, Περουλάκης, Περάκης, Κουντουράκης, Τζουανάκης, Γλιμάκης, Κουρούπης, Λαμπαδάκης, Σκουλούδης, Νανάς, Λαπαδάκης, Μιλιδάκης, Βαβουλάκης, Τζουνάκης, Σταματάκης, Σφυριδάκης, Μακαράκης(;), Κρητικός και Κρητικοπούλης, καθώς και το βαπτιστικό Μανούσος, πιθανόν δε και το Νταμουλής.

 Επιπλέον, το γλωσσικό ιδίωμα του χωριού φαίνεται να είναι παρόμοιο (βάσει γραμματικής και λεξιλογίου) με εκείνο της δυτικής Κρήτης, ίσως δε περισσότερο -κατά μία εκτίμηση- με εκείνο του Αποκόρωνα, με χαρακτηριστικότερο γνώρισμά του την αποβολή του φθόγγου λ προ των α, ο και ου, φαινόμενο κοινό, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, και για ορισμένα χωριά των επαρχιών Κυδωνίας και Αποκορώνου, που βρίσκονται στις υπώρειες των Λευκών Ορέων, καθώς και για τα Ζωνιανά Μυλοποτάμου.

Κρητικά επώνυμα σε άλλα χωριά της Νάξου
Παρόμοιο γλωσσικό φαινόμενο επιχωριάζει και στην ιδιαιτέρως ορεινή Κωμιακή ή Κορωνίδα, όπου εντοπίζονται τα θεωρούμενα ως κρητικά επώνυμα Βιτζηλαίος, Νικολάκης, Παπαδάκης, καθώς και τα βαπτιστικά Φραγκίσκος και Μανούσος. Το Μανούσος επιχωριάζει και στον επίσης ορεινό Κυνίδαρο, όπου κατά το παρελθόν είχαν καταφύγει Σφακιανοί αγωνιστές (π.χ. Μανούσος Στρατίκης ή Κούτσουπας, πρωτοπαλλήκαρο του Δασκαλογιάννη), ενώ κυνιδαριώτικα επώνυμα που θεωρείται ότι έχουν κρητική προέλευση είναι τα Χανιώτης, Αντωνάκης, Λιαδάκης, Γεροντάκης, Καπετανάκης, Τρανουδάκης και Νανάς (από το Ναναδάκης), όπως και παλαιότερα τα Γιακουμηδάκης, Μηλιδάκης, Τσουνάκης και Φεραντάκης. Στο λεκανοπέδιο της Τραγαίας και
τα χωριά του εντοπίζονται τα
Μπαρότσης, Ψιλάκης, Λαμπαδάκης, Χριστοδουλάκης, Ψωμαδάκης, Φραγκουδάκης, Γαβαλάς, Παπαδάκης, Βλησίδης, Βασαλάκης, Μαράκης, Βενιεράκης, Κρητικοπούλης, Τζιμπλάκης, Λεκάκης κ.ά., στη Μονή τα Κωνσταντάκης και Περιστεράκης, ενώ στις Μέλανες το Βασιλάκης και στην Ποταμιά τα Μαρούλης και Γρυλλάκης. Σύμφωνα με οικογενειακές αφηγήσεις ατόμων που φέρουν τα παραπάνω επώνυμα, αυτά έλκουν ως επί το πλείστον την καταγωγή τους από τη δυτική Κρήτη, πρωτίστως από την ευρύτερη περιοχή των Χανίων.

 Επίσης, στην πεδινότερη Νάξο επιχωριάζουν μεταξύ άλλων τα: Μαρούλης, Φραγκιουδάκης, Σκουλούδης, Σκουλουδάκης, Ξενικουδάκης, Καπρής, Λαμπριανάκης, Χανιώτης, Χανιωτάκης, Χαμπάκης, Φλωράκης κ.ά., όπως και παλαιότερα το Βαρβατάκης. Τέλος, στη Χώρα της Νάξου, επώνυμα κρητικής προέλευσης θεωρούνται τα: Βλαχάκης, Σπυριδάκης, Ζωλοτάκης, Πιτταράκης, Κουτσογιαννάκης και Μελισσηνός, ενώ πριν από έναν περίπου αιώνα εντοπίζονταν ακόμη τα: Ψωμαδάκης, Μαυρογιαννάκης, Μανετάκης, Βαρότσης, Γαβαλάς, Σκορδύλης, Κάνδιας κ.ά.
Τα παραπάνω επομένως στοιχεία ενισχύουν την εκτίμηση ότι πράγματι υπήρξαν εποικιστικές μετακινήσεις από την Κρήτη προς την Νάξο, κυρίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αξιοσημείωτη δε είναι η σχετικά μεγάλη αναλογία ναξιακών επωνύμων κοινών με τη δυτική Κρήτη και ιδίως με τον νομό Χανίων (σε αντιδιαστολή με την πλησιέστερη από γεωγραφική άποψη ανατολική Κρήτη), που σε συνδυασμό με το γεγονός των εμφανών γλωσσικών και των εν γένει πολιτισμικών ομοιοτήτων ανάμεσα στις δύο περιοχές, καθιστά μία περαιτέρω προσπάθεια διεπιστημονικής διερεύνησης των μεταξύ τους δεσμών ιδιαιτέρως ελκυστική.

*δρ Ιστορίας του Πολιτισμού

https://www.haniotika-nea.gr/kritika-ke-idios-chaniotika-eponima-sti-naxo/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κρητικά και ιδίως χανιώτικα επώνυμα στη Νάξο."

Τα κύρια ονόματα των κατοίκων της Θράκης

Τα κύρια ονόματα των κατοίκων της Θράκης (Βόρειας, Ανατολικής και Δυτικής) μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες, δηλαδή:

Α) Σε αυτά που επικράτησαν στη βυζαντινή Θράκη από τους πρώτους  μ. χ. αιώνες όταν και ολοκληρώθηκε ο εξελληνισμός της προερχόμενα μερικά από την Αρχαία και από την Ρωμαϊκή περίοδο
Τέτοια ονόματα είναι τα συνηθισμένα του Ελληνισμού όπως:

Κωνσταντίνος- Κωνσταντής-Κώστας-Κώτσος
Γεώργιος-Γιώργης
Δημήτριος-Δημητρός-Μήτσος, Μητσούλιας
Ελένη-Λενιώ
Ιωάννης-Γιάννης –Γιωγάνης
Αθανάσιος-Θανασός-Θανάς

Β) Όσα δημιουργήθηκαν από τον λαό στην πορεία των χρόνων και κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από ονόματα Βυζαντινών ευγενών, δένδρων, φυτών, περιφερειών, τοπονυμίων, πόλεων, χωριών, κ.λ.π. ‘όπως:
Πολυχρόνης, Παρασκευάς, Παναγιώτης, Ασημένια, Γαρουφαλιά, Διαλεκτή

Γ) Σε όσα δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια  και πάρθηκαν από την Ελληνική ιστορία και μυθολογία όπως:
Αριστείδης, Σοφοκλής Αντιγόνη, Αθηνά, Πηνελόπη κ.λ.π.

Πάντως όλα τα ονόματα που δίνονταν και χρησιμοποιούνταν μέχρι την εκδίωξη από τις αλησμόνητες πατρίδες με την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, είτε με την εκδίωξη από τους Βουλγάρους για τους Ανατολικορωμυλιώτες, ήταν αρχαία ή νεώτερα ελληνικά, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις.
Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι, παρά την μακραίωνη σκλαβιά από τους Τούρκους και παρ’ ότι, τουλάχιστον στα παράλια της Ανατολικής Θράκης και της Βόρειας Θράκης επέδραμαν λαοί όπως οι Ενετοί και οι Γενουάτες, πολύ μικρή ήταν η επίδρασή τους στην ελληνικότατη Θράκη.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα είναι η μοναδικότητα των κυρίων ονομάτων που απαντώνται μόνο στους Θρακιώτες και πολύ λίγο ή καθόλου σε άλλες ελληνικές φυλές και πληθυσμιακές ομάδες.

Το σύνολο σχεδόν των Θρακιωτών είχαν τα οικογενειακά τους επίθετα-επώνυμα. Επί Τουρκοκρατίας όμως δεν τα χρησιμοποιούσαν επίσημα γιατί και η Τουρκική Πολιτεία δεν το ήθελε και επέμενε να τα αγνοεί. Στα μητρώα των σχολείων οι μαθητές γράφονταν με τα πατρικά τους ονόματα. λ.χ.   Κωνσταντίνος Ιωάννου, Κυριάκος Παρασκευά κ.λ.π.
Εν τούτοις τα οικογενειακά επώνυμα διατηρούνταν από γενιά σε γενιά και από στόμα σε στόμα. Σιγά-σιγά άρχισαν να αναγνωρίζονται και να υπογράφουν με αυτά έως ότου  η χρήση τους επιβλήθηκε επί ελληνικής διοικήσεως. Τα οικογενειακά  επίθετα σχηματίζονταν από κοινά επίθετα και παντός είδους λέξεις που σήμαιναν επαγγέλματα, τόπο καταγωγής, σωματικά ή ηθικά χαρακτηριστικά  κ.λ.π. μερικά, λίγα στη Θράκη, από την Τουρκική γλώσσα όπως και από την Σλάβικη γλώσσα, τα περισσότερα όμως είχαν ελληνική ρίζα και κατάληξη.
Η ύπαρξη στην ΑνατολικήΘράκη συμπαγών αλβανοφώνων πληθυσμών στην περιοχή του Μεγάλου Ζαλουφίου και του Ιμπρίκ-Τεπέ οι οποίοι διατήρησαν τη Γλώσσα τους διά μέσου των αιώνων.

Μερικές από τις συνήθης καταλήξεις των επιθέτων:
Κατάληξη –ης μη τονιζόμενη όπως π.χ. Τσάνταλης (καταγόμενος από την Τσαντώ),
Μαγκριώτης:  Από το βαφτ. Μαγκριώτης, χρησιμοποιούμενο κυρίως στην Θράκη. Σύμφωνα με τον Ψάλτη, στα Θρακικά του, μετέπεσε σε κύριο όνομα από κάποια παλιότερη βυζαντινή επωνυμία, όπως συνέβη με άλλα όπως Παλαιολόγος, Βάρδας, Κομνηνός, Δούκας-Δούκισα, Ασάνης-Ασάνω κτλ. Πιθανό να προδίδει και καταγωγή από την Μαγκριώτισσα,
Αμδίτης- Επώνυμο εθνικό που δηλώνει καταγωγή από περιοχή που ονομάζεται Αμδί, συν την κατάλ. -ίτης. Οικισμό Αμδί δεν βρήκα πουθενά, αμδί πάντως στην διάλεκτο της ανατολικής Θράκης (Σαράντα Εκκλησιών), έλεγαν το αμμούδι, την άμμο.
Γιαβάσης- Από το τουρκ. yavas, μαλακός
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και τα εις –ιδης επώνυμα: Αηδονίδης, Δοϊτσίδης, Κλωναρίδης (από το μεσν./δημωδ. κλώνι, το κλωνάρι, το τρυφερό μικρό κλαδί, σαν χαρακτηρισμός ανθρώπου με την έννοια του παλληκαριού, του νέου).,  Κούρτης (Ιταλ.), Παρδάλης  (αρχαιοελληνικό).
Κατάληξη σε  -ης τονιζόμενη π.χ.:Πασπαλτζής, Φαρφαρατζής, Γκαϊτατζής κ.λ.π.
Κατάληξη σε –ογλου-ογλους: Σε κάποιες περιοχές της Θράκης όπως στην Τσαντώ. Π.χ. Ιγνάτογλους  (Το πραγματικό επώνυμο του Κωστή Τσάνταλη του πολέμαρχου της Θράκης)..
Κατάληξη σε –ας τονιζόμενη όπως: Κουτσουράς, Κροκιδάς, Ψωμάς  κ.λ.π.
Κατάληξη σε –ας μη τονιζόμενη π.χ. Άτσαλας (επώνυμο από την Στενήμαχο), Τσότρας κ.λ.π.
Κατάληξη σε –ακης σε μερικές περιοχές της Θράκης όπως στα Μπογιαλίκια. (Άνω και Κάτω Μπογιαλίκι της Ανατολικής Ρωμυλίας): Τσιβλικάκης, Σμυδάκης , Θεοδωράκης, Γκαϊτερτζάκης κ.λ.π.
Κατάληξη εις –ουδης ιδιαίτερα σε περιοχές του Έβρου π.χ. Τσιφουντούδης, Δημούδης κ.λ.π.
Κατάληξη εις –ος μη τονιζόμενη π.χ. Τζάτζος, Ρέκλος (πιθανά από ιταλική ρίζα Ρέκλα-Ρεκλίτης, που σημαίνει χαλαρός) , Στρίκος (Επωνυμο προερχομενο απο τη σλαβικη λεξη strig που σημαίνει κουρά κυρίως προβάτων), Νέντος κ.λ.π.
Κατάληξη εις –ες (ελάχιστα) π.χ Ταρλατές.
Κατάληξη εις –αλης π.χ. Χατζηπασχάλης.
Κατάληξη εις –ανης π.χ. Δουμάνης
Κατάληξη εις –ουρας π.χ. Πατσούρας (Γκαγκαούζης).
Κατάληξη εις –αρης π.χ. Κοκονιάρης, Τσινάρης, Χαράρης,κ.λ.π.
Κατάληξη εις –ουρης π.χ. Μπιντούρης
Κατάληξη εις –ουρος π.χ. Λιούρος Δημ. (στην Αγ. Ελένη Σερρών στην καθημερινή επικοινωνία αποκαλούνταν Τρίκης ή το Τρικόπλο)
Κατάληξη σε –αδης π.χ. Ζαχαριάδης Δοξιάδης, Στεργιάδης
Κατάληξη εις –ινος π.χ Μπαντίνος, Γκουντίνος
Κατάληξη εις –οπουλος π.χ.Γκουδελόπουλος, Μποδιτσόπουλος

Για τα εις –ελης επώνυμα της Θράκης
Επώνυμα εις -έλης απαντώνται σε Μυτιλήνη , Αϊβαλί, Λήμνο, Ίμβρο, Έβρο, Έδεσσα. κτλ.(Ζαφειρέλης ,Κοκορέλης) αλλά και στην περιοχή της Θράκης και του Ελλησπόντου, όπου οι Λέσβιοι ίδρυσαν αρκετές αποικίες, όπως την Αίνο στην Ανατολική Θράκη και το Σίγειον στην περιοχή του Ελλησπόντου, για την κατοχή του οποίου πολέμησαν σκληρά με τους Αθηναίους. Το 1355 το νησί της Λέσβου θα παραχωρηθεί ως προίκα από τον Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγο στον Φραγκίσκο Γατελούζο, γόνο της ομώνυμης αρχοντικής οικογένειας της Γένοβα. Κατά την περίοδο διακυβέρνησης του νησιού από τους Γατελούζους, οι οποίοι αναγνώριζαν την επικυριαρχία του Βυζαντινού αυτοκράτορα, η Λέσβος θα καταστεί κέντρο του διαμετακομιστικού εμπορίου του βορειοανατολικού Αιγαίου και θα γνωρίσει σημαντική οικονομική ακμή. . Τα μονόγραμμα των Παλαιολόγων και τα βυζαντινά εμβλήματα θα συνυπάρξουν με τους θυρεούς των Γατελούζων τόσο στην κτητορική επιγραφή του κάστρου της Μυτιλήνης, όσο και στα νομίσματά τους, σηματοδοτώντας μια κοινή αναπτυξιακή πορεία 100 περίπου ετών για Λέσβιους και Γενοβέζους.
Λέσβιοι και Γενοβέζοι έχουν παρουσία και στα παράλια της Προποντίδας, από την πλευρά της Ανατολικής Θράκης  και της Μαύρης θάλασσας στη περιοχή της Βορειοανατολικής Θράκης
Υπάρχει η άποψη ότι η ύπαρξη επωνύμων εις –έλης  στην περιοχή χωριών της περιοχής Βιζύης στην Αν. Θράκης (Αη Γιάννης, Αη Γιώργης, Πινακά), όπως Οργιανέλης, Τσιρέλης  κ.λ.π  και χωριών της περιοχής Αγαθούπολης (Μπροντίβο, Κωστί), όπως Μαρινέλης, Ντινέλης, Πινέλης, Γκουτζέλης, Ροδέλης, Καρέλης, Μπεδέλης κ.λ.π. σε αυτή ακριβώς την παρουσία των Λέσβιων οφείλεται και οι φέροντας αυτά είναι Λέσβιοι.  Κατ΄ αρχήν δεν έχουμε οι φέροντας τα επίθετα αυτά πρόβλημα να θεωρούμαστε Λέσβιοι, Αιολείς δηλαδή κ.λ.π. όμως έχω επιφυλάξεις για αυτό και θα εξηγήσω γιατί:
1) Όπως είναι γνωστό, Θρακικά φύλλα αποίκησαν την βορειοδυτική Μ. Ασία και νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Οι Ζεϊμπέκοι για παράδειγμα είναι ιστορικά-εθνολογικά αποδεδειγμένο ότι ήταν Θράκες εξισλαμισθέντες. Αυτό το γεγονός πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
2) Τα χωριά της βορειοανατολικής Θράκης που αναφέραμε δεν είναι παραθαλάσσια. λογικά θα έπρεπε να υπάρχουν επώνυμα εις -ελης  πρώτα στις παραθαλάσσιες  κωμοπόλεις-χωριά της περιοχής αυτής όπως το Βασιλικό (σήμερα Τσάρεβο Βουλγαρίας), Αγαθούπολη (σήμερα Αχτόπολ Βουλγαρίας), αλλά και στην Μήδεια της Ανατολικής Θράκης που είναι επίνειο της Βυζώς. Από την απογραφή των προσφύγων που ήρθαν από αυτές τις πόλεις, δεν υπάρχουν επίθετα εις –ελης. Δεν μπορεί να βρέθηκαν σε συγκεκριμένα στεριανά χωριά και να μην υπάρχουν σε παραθαλάσσιες περιοχές αφού λογικά πρέπει να ήρθαν οι Λέσβιοι από την θάλασσα.
3) Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν μαρτυρίες από πατέρα σε γιο και από παππού σε εγγονό ότι υπάρχει τέτοια καταγωγή, από τη Λέσβο εννοώ σε καμία από τις οικογένειες με κατάληξη επωνύμου σε –ελης. Για παράδειγμα στην θαυμάσια εργασία του Γεωργίου Γκότσικα «Η διαδρομή της οικογένειας Γκότσικα», αναφέρεται ότι η οικογένεια ξεκίνησε γύρω στο 1650 από τα Σουλιοτοχώρια της Ηπείρου και μέσω της Χαλκιδικής πήγαν στο Αϊβαλί της Μ. Ασίας. Από εκεί, μετά από διάφορα γεγονότα έφυγαν και πήγαν στο Αϊβαλί της Θράκης. Για τη διαδρομή αυτή υπάρχει μαρτυρία από πατέρα σε γιο.
4)Η παρουσία των Γενοβέζων στα παράλια της βορειοανατολικής Θράκης (Αν. Θράκη, Αν. Ρωμυλία) ίσως επηρέασε αφού υπάρχουν λέξεις με λατινική-ιταλική  ρίζα όπως η λέξη τζούντα που σημαίνει κορυφή δένδρου. Εξ άλλου και το δικό μου επώνυμο «Πινέλης» έχει προφανώς ιταλική ρίζα.
Εν πάσει περιπτώσει όπως και να είναι  ακόμη και εάν είναι από μετανάστευση η παρουσία στη Θράκη, των εχόντων επώνυμα εις –ελης, μετά από πάνω από δύο αιώνες παρουσίας στη Θράκη, θεωρούνται και είναι Θρακιώτες.

Γράφει ο Κώστας Πινέλης.

https://www.inevros.gr/2018/10/18/ta-kyria-onomata-kai-epitheta-tis-thrakis/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα κύρια ονόματα των κατοίκων της Θράκης "

Απίστευτα ελληνικά επίθετα

Επώνυμα που μένουν

Κανένας δεν θα έπρεπε να φοβάται ή να ντρέπεται για το επίθετο που "κουβαλάει". Είναι κάποια επίθετα, όμως, που σίγουρα δεν λέγονται με τόση ευκολία!

Ας μάθουμε μερικά επίθετα που σίγουρα δεν τα ξεχνάς...

Κηπουρική υπόθεση
Σε αυτή την κατηγορία κατατάσσονται τα: Τριαντάφυλλος, Γαρύφαλλος, Κηπουρός, Δάφνης, Περιβολάρης, Κρεμμύδας, Πεπόνης, Καρπούζης, Καρύδης, Ραπανάκης, Τσουκνίδας, Νεράντζης, Βερυκοκκάκης, Λόλας, Πατάτας, Λουλούδης, Παπαρούνας, Πυπεργιάς.

Ξέρω τι δουλειά έκανε ο παππούς σου...
Πολλά από τα επώνυμα της κατηγορίας αυτής, που συνήθως προδίδει το επάγγελμα κάποιου προγόνου, μάλιστα έχουν απασχολήσει κατά διαστήματα έντονα την επικαιρότητα…Παπουτσής, Κορδόνης, Ράπτης, Αλευράς, Κουλούρης, Ψύχας, Πήττας, Βαμβακάς, Γανωτής, Γεμιτζής, Μπαλτάς, Μπαχάρης, Μποτάκης, Φούρναρης, Χαλβατζής, Σαμαράς.

Με μουσική νότα
Σε αυτή την κατηγορία συναντώνται ο κ. Κονσόλας αλλά και ο κ. Τρομπέτας.

Τα dangerous
Έχουν μια επικίνδυνη χροιά… Φυτίλης, Λεπίδας, Σπαθής, Πλαταράς, Αγκαθίδου, Δράκος, Καραμπίνας με αποκορύφωμα τον κ. Κόλυβα…

Επιστροφή στη φύση
Εδώ συναντάμε τον κ.Λαγό,τον κ. Βοσκό, τον κ. Κατσίκη, τον κ. Ποντίκη, τον κ. Μόσχο, τον κ. Γάτη, τον κ. Κουνέλη, τον κ. Λύκο αλλά και τον κ. Ακρίδα.

Τα αθυρόστομα
Ο κ. Τσούλος, ο κ. Πούλος, ο κ. Πίπας, ο κ. Τσιμπούκης, καθώς και ο κ. Τσιπουκάκης, και ο κ. Φλώρος. Επίσης εδώ θα μπορούσαν να προστεθούν και τα Κεφαλάς, αν παραποιούσαμε λίγο τον τόνο, και ίσως κι ο κ. Μπούρδας.

Πώς σε λένε;
Η κατηγορία αυτή αποτελείται απο ονόματα που απορείς πως μείναν στον χρόνο για να αποκαλούν έτσι ολόκληρες οικογένειες. Τέτοια ονόματα είναι ο κ. Ταράτσας, ο κ. Παρτικόλας, ο κ. Καμμένος, ο κ. Πέτσας και ο κ. Μπουγάτσας.

parapolitika.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Απίστευτα ελληνικά επίθετα"

ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ.

Ψάχνοντας τον προ.προ.προπαππού στο Δίκτυο.---- Η αναζήτηση προγόνων στα ψηφιακά αρχεία του Ελις Αϊλαντ αλλά και άλλες ιστοσελίδες.-----

Η γενεαλογία είναι μόδα.----

Χιλιάδες άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, απόγονοι εποικιστών, μεταναστών, εκτοπισμένων και προσφύγων -ανάμεσα στους οποίους και πολλοί ελληνικής καταγωγής- προσπαθούν να ενώσουν τους χαμένους κρίκους της οικογενειακής τους ιστορίας.

Ενα «αναπροσαρμοσμένο» στην τοπική γλώσσα ξενόφερτο επώνυμο, ή κάποια ιστορία από μια ηλικιωμένη θεία είναι συχνά τα μόνα εφόδια εκείνων που ξεκινούν να συμπληρώσουν το παζλ της πορείας της οικογένειάς τους μέσα στο χρόνο.

Οι ανά τον κόσμο ερασιτέχνες γενεαλόγοι έχουν, όμως, τα τελευταία χρόνια και έναν νέο, ανέλπιστα πολύτιμο σύμμαχο: το Διαδίκτυο.
Kάθε ημέρα, δεκάδες ιδιώτες, φορείς, οργανισμοί και εταιρείες διαθέτουν στο Ιντερνετ μεγάλο όγκο πληροφοριών για άτομα, γεγονότα και προϊόντα. Ανάμεσα σε αυτούς, σε πολλές χώρες έχει ξεκινήσει η ηλεκτρονική καταγραφή αρχείων και βιβλιοθηκών, με σκοπό να γίνονται προσβάσιμα τα στοιχεία στο μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ενδιαφερομένων.

Την ίδια στιγμή, οι ιστοσελίδες που «ειδικεύονται» στην αναζήτηση προγόνων ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ιδίως σε αγορές όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, κράτη όπου οι αυτόχθονες αποτελούν πλέον... «γραφικές» μειονότητες. Kάποιοι μάλιστα δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν την «αγορά της γενεαλογίας», τη δεύτερη στο Ιντερνετ μετά την πορνογραφία.
Μια απλή αναζήτηση, χρησιμοποιώντας τους όρους «genealogy», «ancestry» ή «pedigree files», θα φέρει τον ενδιαφερόμενο μπροστά σε χιλιάδες ιστοσελίδες, που όλες παρουσιάζονται ως... οι απόλυτα ειδικοί στο χώρο της γενεαλογίας. «Εκατομμύρια αρχεία στη διάθεσή σας με το πάτημα ενός πλήκτρου», «η παγκόσμια μόνη μηχανή αναζήτησης επωνύμων», «άμεση πρόσβαση σε δεδομένα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο Ιντερνετ» και άλλα... ηχηρά θα είναι η πρώτη εικόνα.

Πίσω, όμως, από όλα αυτά κρύβεται μια συνήθως καλά οργανωμένη βιομηχανία, που υπόσχεται θαύματα, φυσικά με το αζημίωτο.
Τα sites
Η πρώτη επαφή των περισσοτέρων, όμως, συνήθως δεν είναι οι εμπορικές ιστοσελίδες των εταιρειών που ασχολούνται με τη γενεαλογία, αλλά τα sites κρατικών φορέων και ιδρυμάτων.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν η δημοσίευση στο Διαδίκτυο των περίφημων αρχείων της νήσου Ελις, πρώτο σταθμό δεκάδων εκατομμυρίων μεταναστών στις ΗΠΑ, από το 1892 ώς το 1954. Στη διεύθυνση www.ellisislandrecords.org, ο επισκέπτης μπορεί πλέον να χρησιμοποιήσει την ειδική μηχανή αναζήτησης για να εντοπίσει τους προγόνους του ανάμεσα στους 22 εκατομμύρια επιβάτες, μετανάστες και ναυτικούς που έφθασαν στις ΗΠΑ μεταξύ των ετών 1892-1924, να δει την κάρτα επιβίβασής τους (με ημερομηνία άφιξης, ηλικία του μετανάστη, οικογενειακή κατάσταση κ.ά.), ακόμα και τη λίστα των επιβατών του καραβιού που τους έφερε στην τότε «γη της επαγγελίας».

Η δημοτικότητα του site ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, αναγκάζοντας τους υπευθύνους του να «περιορίσουν» τη δυνατότητα επισκεψιμότητας: περίπου ένα μήνα από τα εγκαίνιά του, η ιστοσελίδα παραμένει μπλοκαρισμένη τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
Αντίστοιχα, δεκάδες δημόσιες υπηρεσίες από όλο τον κόσμο, αλλά και διάφορες υπηρεσίες, φορείς και εκκλησίες δημοσιοποιούν σταδιακά τα αρχεία τους στο Διαδίκτυο.

Οι πηγές του ερασιτέχνη γενεαλόγου είναι ανεξάντλητες: από τις πιο... μακάβριες (αρχεία νεκροταφείων, πιστοποιητικά ή αγγελίες θανάτου) μέχρι τις πιο τεχνοκρατικές (αρχεία εκκλησιών, κατάλογοι επιβατών σε πλοία, στρατιωτικά αρχεία, δημοτολόγια, τηλεφωνικοί κατάλογοι).

Οι περισσότερες, βέβαια, αφορούν τις ΗΠΑ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λείπουν και οι πηγές από Αυστραλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Βέλγιο και πολλές άλλες χώρες που εισέρχονται δυναμικά στην ψηφιακή εποχή.
Σε αυτό το σημείο έρχονται οι εταιρείες. Τα αρχεία αυτά δεν είναι πάντοτε εύκολα προσβάσιμα, ή απαιτούν συνδρομή για να καλύψουν οι εταιρείες τα έξοδα ψηφιοποίησης των αρχείων τους.

Με διάφορα ηχηρά ονόματα (για παράδειγμα, genealogy.com ή ancestry.com) και εντυπωσιακά γραφικά, φιλικά στους «πρωτάρηδες» του Διαδικτύου, οι εν λόγω επιχειρήσεις διατείνονται ότι μπορούν να εντοπίσουν τον «χαμένο» προπάππο από την Πολωνία, τον απένταρο ναυτικό από την Ελλάδα, τον Μεξικανό αντικαθεστωτικό που βρήκε καταφύγιο στις ΗΠΑ, τον Αφρικανό που διέσχισε ως σκλάβος τον ωκεανό. Για να «γλυκάνουν» τον επισκέπτη, κάποια από τα αρχεία διατίθενται δωρεάν.

Τα υπόλοιπα, όμως, κατόπιν συνδρομής, που συνήθως προσφέρεται είτε ετήσια είτε σε μηνιαία βάση και κυμαίνεται από 80 έως 100 δολάρια για την ετήσια και 30-60 για τη μηνιαία.
Οι δελεαστικές προσφορές συνεχίζονται, καθώς ο ερασιτέχνης γενεαλόγος, που απλά ενδιαφέρεται να ανακαλύψει τις ρίζες της δικής του οικογένειας... ανακαλύπτει σταδιακά τα δεκάδες ελκυστικά προϊόντα: προγράμματα λογισμικού (software), προσφορές για δημιουργία ιστοσελίδας στο Ιντερνετ, όπου θα παρουσιάζεται το γενεαλογικό δένδρο της κάθε οικογένειας, βιβλία, περιοδικά, μπλουζάκια, προσφορές για την οργάνωση οικογενειακών επανασυνδέσεων και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα.
Προσοχή, όμως.

Αν αποφασίσετε να γίνετε συνδρομητής σε κάποιες από αυτές τις σελίδες, πρέπει να έχετε υπόψη ότι μπορεί κάλλιστα και να εξαπατηθείτε. Για παράδειγμα, η ιστοσελίδα gensuck.com μας αναφέρει περιπτώσεις ανθρώπων, των οποίων η συνδρομή ανανεώθηκε αυτόματα χωρίς τη συναίνεσή τους και χρεώθηκε στην πιστωτική τους κάρτα, ενώ άλλοι διαμαρτύρονται ότι τα στοιχεία που ανακάλυψαν ήταν απαρχαιωμένα, ή δεν ίσχυαν.
Ψάχνοντας για τους δικούς μαςΟι ανάγκες του ελληνικού κοινού είναι, βέβαια, λίγο διαφορετικές. Kατ' αρχήν, είναι απίθανο να ανακαλύψεις στο Διαδίκτυο ανάλογα αρχεία από κάποιες χώρες (όπως η σημερινή Τουρκία, Ρωσία, Ρουμανία κ.ά.), όπου υπήρχαν ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες.

Οι διαδοχικοί πόλεμοι, οι αλλαγές των συνόρων, οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και διάφορες άλλες ειδικές συνθήκες καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη ακόμα και την ύπαρξη δημοτολογίων ή θρησκευτικών, τοπικών και άλλων αρχείων, πόσο μάλλον σε ηλεκτρονική μορφή.

Τα πράγματα είναι σχετικά πιο προσβάσιμα, όταν κάποιος αναζητεί στοιχεία για συγγενείς, που έφυγαν από τη «μητρόπολη» Ελλάδα τις δύο τελευταίες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής διασποράς: από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και από τα μέσα της δεκαετίας του '40 ώς τις αρχές της δεκαετίας του '70 (Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς, Ι. K. Χασιώτης, εκδ. Βάνιας 1993).

Kαι πάλι, βέβαια, με τον ίδιο γεωγραφικό περιορισμό: ευκόλως προσβάσιμα είναι τα αρχεία από τις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία. Εδώ έρχεται και πάλι το Ιντερνετ.
Οι ιστοσελίδες αποκλειστικά για Ελληνες είναι λίγες• πρόκειται κυρίως για sites που απευθύνονται σε Ελληνοαμερικανούς, που ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν τις χαμένες τους ρίζες στη «μητροπολιτική» Ελλάδα. Kαμία από αυτές δεν μπορεί να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της μετανάστευσης, έστω σε μια περιοχή. Πολλές, όμως, περιέχουν καταλόγους με επώνυμα, ενώ παραπέμπουν και σε ενδιαφέρουσες πηγές.
Ξεκινώντας
Το πιο απλό, αν δε σας λένε Παπαδόπουλο, Δημητρίου, Αντωνίου κ.λπ. (οπότε, ούτως ή άλλως θα έχετε σοβαρό πρόβλημα να ξεχωρίσετε τους προγόνους από τους συνονόματους), μπορείτε να κάνετε μια πολύ, πολύ απλή αρχή: πηγαίνετε σε κάποια από τις μεγάλες «μηχανές αναζήτησης» (π.χ. Yahoo, Altavista) και πληκτρολογήστε το επώνυμό σας. Σε λίγα δευτερόλεπτα θα έχετε μια ιδέα από τους... πιθανούς συγγενείς σας, με οποιαδήποτε παρουσία στο Ιντερνετ. Οσο πιο ασυνήθιστο είναι το επώνυμο, τόσο πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Δοκιμάστε διαφορετικές «εκδοχές» του επωνύμου, καθώς η «ηχητική» και η ορθογραφική απόδοσή του μπορεί να διαφέρουν.
Για όσους, επίσης, επιθυμούν να κάνουν μια πιο «επιστημονική» αναζήτηση, υπάρχουν δεκάδες sites που προσφέρουν δωρεάν οδηγίες για «πρωτάρηδες» στη δημιουργία γενεαλογικού δένδρου.

Επισκεφθείτε sites όπως το greeklegacy.com, greekfamilies.com, daddezio.com, mediterraneangenweb. org, για να πάρετε μια ιδέα για το τι μπορείτε να βρείτε.
Επίσης, μην παραλείψετε να ασχοληθείτε με τις διάφορες mailing lists, που υπάρχουν σε όλες τις διευθύνσεις του είδους, όπου Ελληνοαμερικανοί ψάχνουν για κάποιον συγγενή ή κάποια πληροφορία σχετικά με την οικογένειά τους (γίνονται και θαύματα).
Οι πιο «προχωρημένοι» μπορούν να ανταλλάξουν εργασία με άλλους ερασιτέχνες γενεαλόγους από όλο τον κόσμο: πολλά sites (π.χ. genexchange.com) ειδικεύονται στο να «αντιστοιχούν» αναζητήσεις, να σας φέρουν δηλαδή σε επαφή με ανθρώπους από την περιοχή που ζητείτε, οι οποίοι θα μπορέσουν να ψάξουν για εσάς τοπικά αρχεία, αν εσείς αντίστοιχα τους εξυπηρετήσετε ανάλογα στην Ελλάδα (για τους συγγενείς που ψάχνουν αυτοί).
Ακούγονται όλα αυτά δύσκολα; Το ζήτημα είναι η εξοικείωση με το μέσο, υποστηρίζουν οι ειδικοί.

Από εκεί και έπειτα, ειδικά εφόσον αναζητείτε κάποιον στις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία ή τη Γερμανία, το Ιντερνετ μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο επικοινωνίας με τις υπηρεσίες εκείνες που διαθέτουν αρχεία.

Ξεκινώντας από τα «βασικά» και εντοπίζοντας τοπικά και χρονικά την έρευνά σας, μπορείτε πλέον να κινηθείτε αυτόνομα, ψάχνοντας σε βιβλιοθήκες, δημοτολόγια, τηλεφωνικούς καταλόγους και προσωπικές ιστοσελίδες. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι απογοητευτικά, αλλά και απρόσμενα εντυπωσιακά.
Πού οφείλεται η νέα μόδα
Γιατί, όμως, κάποιος να προσπαθεί ν' ανακαλύψει ποιοι ήταν οι πρόγονοί του, άνθρωποι που έζησαν και πέθαναν πολλές γενεές πριν από αυτόν;

Γιατί αυτή η «μανία» με τα γενεαλογικά δένδρα και με διερεύνηση του οικογενειακού παρελθόντος;
«Η αναζήτηση αυτή πηγάζει από την εσωτερική ανάγκη να βρούμε τη θέση μας στο ιστορικό νήμα που έχουν υφάνει οι πρόγονοί μας, με απώτερο σκοπό να προσδιορίσουμε το νόημα της ύπαρξής μας», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Ελένη Kουλούτζου. «Ως άνθρωπος, δηλαδή, νιώθω μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, το οποίο διερευνώ, με σκοπό να ανακαλύψω τον εαυτό μου. Προσπαθώ να ανακαλύψω χαρακτηριστικά, ταλέντα και ιδιαιτερότητες των προγόνων μου, για να βρω τα «πώς» και τα «γιατί» του παρόντος της δικής μου ζωής».
Η διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου χρησιμοποιείται μάλιστα και από τους επιστήμονες της ψυχανάλυσης. «Η μέθοδος αυτή ονομάζεται Γενεογραμματική και είναι μια μέθοδος διάγνωσης της δυναμικής μιας οικογένειας μέσα στις γενεές και της θέσης του ατόμου σε αυτήν.
 Ομως, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάλυσή της».
Αντίστοιχα, ψάχνοντας να βρούμε ποιοι είναι οι πρόγονοί μας, αναζητούμε ένα κομμάτι μας σε αυτούς. «Η διαδικασία αυτή είναι όμορφη, αλλά ενέχει έναν κίνδυνο», εξηγεί η κ. Kουλούτζου. «Να ασχοληθούμε ελαφρά, να αποδώσουμε τα πώς και τα γιατί του παρόντος σε μια αόριστη κληρονομικότητα, χωρίς να πάρουμε την ευθύνη της δικής μας συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, να αποδώσουμε τη δική μας επιθετικότητα σε κάποιον πρόγονο, που εμφάνιζε ανάλογες συμπεριφορές».

Γιατί είναι «μόδα» η διερεύνηση του γενεαλογικού μας δένδρου; Γιατί σήμερα; «Παλαιότερα, ήταν προνόμιο μόνο των ευγενών, αυτοί έψαχναν την καταγωγή τους, ακόμα αγόραζαν και τίτλους ευγενείας.

Ο περισσότερος, όμως, κόσμος έπρεπε να ασχοληθεί με το παρόν, με την επιβίωσή του. Αντίθετα σήμερα, όταν πλέον έχεις λύσει το βιοποριστικό, έχεις πλέον την πολυτέλεια να κοιτάξεις στο παρελθόν και να το διερευνήσεις. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, στον βαθμό βέβαια που δεν εξελίσσεται σε μανία, σε ψυχαναγκασμό».

Του Γιώργου Λιάλιου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ."

Τα πιο συνηθισμένα ελληνικά επώνυμα

  Σημασία δεν έχει η πρώτη θέση, που όλοι ξέρουμε ποια είναι, αλλά η… γενική κατάταξη. Σε ποια θέση βρίσκεται π.χ. το «Παπαδάκης»; Είναι πιο πολλοί οι «Κωνσταντινίδηδες» ή οι «Ιωαννίδηδες»; Με αυτή την οπτική, έχει ενδιαφέρον, και πολύ μάλιστα, η έρευνα που δημοσιοποίησε το ΑΣΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού), η οποία δεν βασίζεται μόνο στα δικά του στοιχεία, αλλά και στα κατά τόπους δεδομένα των ληξιαρχείων.

Ένα άλλο δημοσιογραφικό κλισέ επιβάλλει οι λίστες να παρουσιάζονται με φθίνουσα σειρά, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον. Ακριβώς, όμως, για το λόγο που αναφέραμε προηγουμένως, κι αυτό θα το καταπατήσουμε. Όλοι γνωρίζουν τον πρώτο, το ενδιαφέρον βρίσκεται πιο κάτω. Ιδού, λοιπόν, τα 20 πιο συνηθισμένα ελληνικά επώνυμα και λίγα λόγια για τη σημασία τους, αν και στα περισσότερα είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

1. Παπαδόπουλος: Ο γιος του παπά, το παπαδοπαίδι. Επικράτησε σχεδόν από την αρχή να γράφεται με ένα «π», ενώ η λέξη για τον ιερωμένο ακροβατούσε για δεκαετίες ανάμεσα στο «παπάς» και το «παππάς» πριν καθιερωθεί κι αυτή στα νεοελληνικά με ένα «π».

2. Παππάς: Σ’ αυτή την περίπτωση το επώνυμο κράτησε την πιο παλιά του μορφή, με δύο «π». Το επώνυμο προέρχεται, φυσικά, από την λέξη για τον ιερωμένο, η οποία φούσκωσε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

3. Καραγιάννης: Σύνθετο επώνυμο, από το «Ιωάννης» και την τουρκική λέξη «καρά» που σημαίνει μαύρος. Εκτός από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά (π.χ. πιο μελαψό δέρμα) συμβόλιζε και έννοιες όπως η ατυχία, η δυστυχία κτλ.

4. Βλάχος: Κυριολεκτικά είναι εθνωνυμικό επώνυμο (οι Βλάχοι υπήρξαν για αιώνες μια διακριτική εθνοτική ομάδα, με λατινογενή γλώσσα και δικά τους έθιμα), αλλά διαδόθηκε πέρα απ’ αυτούς για να αποδοθεί σχεδόν σε όλους τους κτηνοτρόφους. Και μέσω αυτής της διασποράς έφτασε να χρησιμοποιείται ως χαρακτηριστικό του άξεστου, του απολίτιστου.

5. Ιωαννίδης: Η δεύτερη «εγγραφή» στη λίστα ονόματος σχετικό με το Ιωάννης. Σύμφωνα με το σχετικό βιβλίο του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, καταγράφονται πάνω από 1.400 παραλλαγές τέτοιων επωνύμων.

6. Οικονόμου: Μάλλον η πρώτη έκπληξη της λίστας, αλλά τελικά όχι τόσο μεγάλη. Ο οικονόμος εκτός από χαρακτηριστικό (αυτός που κάνει οικονομία) υπήρξε και εκκλησιαστικό αξίωμα (ο οικονομικός διαχειριστής των μητροπόλεων) από τον 4^ο αιώνα, αλλά και ανώτερος υπάλληλος (προϊστάμενος προσωπικού) στα πλούσια σπίτια.

7. Παπαγεωργίου: Το περιμέναμε πιο ψηλά στη λίστα αυτό το επώνυμο, είναι αλήθεια, δεδομένου ότι εκτός από το «παπάς» εμπλέκει και μακράν το πιο συνηθισμένο ανδρικό όνομα.

8. Μακρής: Προφανώς δόθηκε για να χαρακτηρίσει κάποιον ψηλό άνθρωπο, αν και άλλαξε η ορθογραφία του, το «υ» του επιθέτου «μακρύς» έγινε «η».

9. Κωνσταντινίδης: Από το λατινικό «constant» που σημαίνει σταθερός το όνομα, η κατάληξη (όπως και στο Ιωαννίδης) υποδηλώνει ποντιακή καταγωγή και είναι πολύ πιο διαδεδομένη από τις άλλες παραλλαγές (Κωνσταντόπουλος, Κωνσταντίνου κτλ.).

10. Δημόπουλος: Ο γιος του Δημήτρη ή του Δημοσθένη. Η πιο απλή μορφή του, που ξεπερνάει π.χ. το Δημητρίου ή Δημητρόπουλος.

11. Γεωργιάδης: Δεύτερη συμμετοχή στη λίστα ονόματος σχετικό με το πολύ διαδεδομένο «Γεώργιος», η κατάληξη δείχνει κι εδώ ποντιακή καταγωγή.

12. Παπαδημητρίου: Αρκετά κάτω από το Παπαγεωργίου, αλλά εμφανώς πάνω από το Παπαϊωάννου.

13. Παπαδάκης: Ως παραλλαγή του Παπαδόπουλος, το συναντάμε όχι μόνο στην Κρήτη (όπου είναι χαρακτηριστική η κατάληξη –άκης) αλλά και σε πολλά νησιά του Αιγαίου.

14. Αντωνίου: Η πρώτη καταγραφή στη λίστα επωνύμου σχετικού με το όνομα «Αντώνης», και μάλιστα στην πιο απλή μορφή του.

15. Παπανικολάου: Επίσης μια πρωτιά επωνύμου, που σχετίζεται με το όνομα «Νικόλαος», αυτή τη φορά με την ιδιότητα του παπά.

16. Παναγιωτόπουλος: Η μοραΐτικη παραλλαγή για τον γιο του Παναγιώτη.

17. Βασιλείου: Επώνυμο σχετικό με το «Βασίλειος», το πρώτο στη λίστα. Ενδεχομένως προκαλεί εντύπωση ότι βρίσκεται κάτω από λιγότερο δημοφιλές μικρό όνομα, όπως το Αντωνίου.

18. Γιαννόπουλος: Ακόμα ένα επώνυμο που, ως σχετικό με το Ιωάννης, το περιμέναμε πιο ψηλά στη λίστα. Βεβαίως είναι η τρίτη έγγραφη που σχετίζεται μ’ αυτό το όνομα.

19. Νικολάου: Λίγο κάτω από το «Παπανικολάου», επώνυμο που το συναντάμε σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.

20. Βασιλειάδης: Η λίστα κλείνει με ένα ακόμη επώνυμο που υποδηλώνει καταγωγή από τον Πόντο.

του Αργύρη Παγαρτάνη

 https://www.newmoney.gr/fine-living/%CF%84%CE%B1-20-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B7%CE%B8%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B5%CF%80%CF%8E%CE%BD%CF%85%CE%BC%CE%B1/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα πιο συνηθισμένα ελληνικά επώνυμα"

Κερκυραίοι Σουλιώτικης καταγωγής

Με την έκδοση του βιβλίου Σ ο υ λ ι ω τ ώ ν Γ ε - ν ε α λ ο γ ί ε ς μας εξέπληξε η ακρίβεια των λόγων του στο Α΄ μέρος και η λεπτομέρεια στο κυρίως έργο του, που είναι το Β΄ μέρος και αφορά τις φάρες των Σουλιωτών, που εμπλούτισαν μετά το 1803 (ξεριζωμός απ’ το Σούλι) και ως σήμερα δημογραφικά την Κέρκυρα.....

Μελετώντας το βιβλίο παραξενεύτηκα με τα τόσα ονόματα και άθελά μου προέκυψε, καταφεύγοντας σε εκλογικούς καταλόγους και τον τηλεφωνικό κατάλογο (26610) της Κέρκυρας, μια επεξεργασία με Η/Υ από την οποία διαπιστώνεται ότι ζουν και ακμάζουν στην Κέρκυρα 342 επώνυμα από τα 1295, που εγκαταστάθηκαν στο νησί από το 1803 και μετά. Από, δε, το 1821 πολλοί έφυγαν, για να πολεμήσουν για την εθνική μας ανεξαρτησία και οι οποίοι αποτελούσαν την κεφαλή από τις φάρες.

Κατά την επεξεργασία των δεδομένων του βιβλίου δεν έγινε η παραμικρή φ θ ο γ γ ι κ ή έκπτωση ή μεταβολή και προκύπτουν τα παρακάτω επώνυμα, που πιθανόν να συμπίπτουν κάποια απ’ αυτά με άλλα, που όπως γνωρίζουμε έχουν άλλη χρονική αφετηρία εγκατάστασης.

Για παράδειγμα Τσιώλης στο Κομπίτση (1803) και Τσιώλης Β. Κέρκυρας τον προηγούμενο αιώνα. Ή Γκόγκας Κομπιτσιού και Γκόγκας Καναλιού. Ή ακόμη Βλάχος του Βάτου και Βλάχος Περίθειας.

Αυτό, λοιπόν, τον πίνακα τον παραδίδω στην δημοσιότητα με την σημείωση ότι

Οι αναγραφόμενοι πρέπει να είναι πολύ τυχεροί, γιατί έμαθαν τις ρίζες τους συνδεόμενοι μάλιστα με μια ιστορία για την οποία όλοι οι Έλληνες είμαστε περήφανοι.

Κ α τ ά λ ο γ ο ς

Κερκυραίων Σουλιώτικης καταγωγής

Σπύρος Ν. Παντελιός

(Απο το αρχείο του mykerkyra)

https://www.thesprotikoiantilaloi.gr/2020/01/blog-post_65.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κερκυραίοι Σουλιώτικης καταγωγής "

Επώνυμα απο την Ηλεία

Επώνυμα που απαντώνται στην Ηλεία και έχουν προέλθει από χωριά, πόλεις, επαρχίες ακόμη και από χώρες.

Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 οι προεστοί υπέγραφαν με το όνομα του χωριού καταγωγής τους, ακόμη και οι στρατιώτες στα διάφορα στρατόπεδα, αναφέρονταν και αυτοί με το όνομα του χωριού τους.

Αβράμης, από το Αβράμιο Αχαΐας.

Αγριδόπουλος, από Αγρίδι.

Αγάλος, Αγαλιώτης, από το Αγάλω Αρκαδίας.

Αγιαβλασίτης, από τον Άγιο Βλάσιο.

Αγραπιδοχωρίτης, από Αγραπιδοχώρι Ηλείας.

Αγριδιώτης, από Αγρίδι Αρκαδίας, ή Καλαβρύτων.

Αδάμης, Αδαμόπουλος, Αδαμίδης, από Αδάμιο Αργολίδας.

Αθηναίος, από Αθήνα.

Ακοβίτης, από Άκοβα.

Αλβανιώτης, από Άλβαινα.

Αλητζελεπιώτης, από Αλή Τσελεπή (Αμαλιάδα).

Αλμπουνιώτης, Αρμπουνιώτης, από τον Άρμπουνα Καλαβρύτων.

Αμπαριώτης, από Αμπάρι.

Αμπελάς, από Αμπελάκια.

Αναπλιώτης, από το Νάυπλιο (Ανάπλι).

Αντζουνάς, από Αντζουνά Μεσσηνίας.

Αντραβιδιώτης, από την Ανδραβίδα.

Αντρονιώτης, Αντρωνίτης, από το Αντρώνι.

Αποσκίτης, από Απόσκια Γορτυνίας,

Αρβανιτάκης, από Αρβανιτιά ή από Αρβανίτικη οικογένεια.

Αργίτης, από Άργος.

Αρκαδινός, από Αρκαδιά (Κυπαρισσία).

Αρμένης, από Αρμενία.

Αρμπουνιώτης, από Άρμπουνα.

Αττίκος, από την Αττική.

Βαλτεσινιώτης, από το Βαλτεσινίκο Αρκαδίας.

Βαρδουνιώτης, από τα Βαρδούνια, ή Μπαρδούνια.

Βαρζελιώτης, Μπαρζελιώτης, από το Μπάρτζελι.

Βαχλιώτης, από την Βάχλια Αρκαδίας.

Βελημαχίτης, από Βελημάχι Αρκαδίας.

Βενέτης, Βενετσανόπουλος, από Βενετία.

Βερβενιώτης, από Βέρβενα Κυνουρίας.

Βερβινιώτης, από Βερβινή.

Βερτσάτος, από Μπερτσιά.

Βιδιακιώτης, από Βιδιάκι

Βούλγαρης, από Βουλγαρία.

Βούρτσης, από Βούρτσι Αρκαδίας.

Βουτσιώτης, Βουτζιώτης από το Βούτσι Αρκαδίας.

Βρυνιώτης Βρύνας, από Βρύνα Ηλείας.

Βρυσιώτης, από Βρύσες.

Βυτινιώτης, από την Βυτίνα Αρκαδίας.

Γαρατζιώτης, από Γαράντζα Μεσσηνίας.

Γαργαλιάνος, από Γαργαλιάνους.

Γαστουνιώτης, από Γαστούνη Ηλείας.

Γενοβέζος, από Γένοβα.

Γερακάρης, από Γερακάρη Ιωαννίνων.

Γερακίτης, από Γεράκι.

Γερμενίτης, Γιαρμενίτης, από Γιάρμενα (Φολόη).

Γερμουτζόπουλος, από Γερμουτζάνι.

Γκέλμπεσης, από Γκέρμπεσι

Γκρέκας, από Γκραίκα Ηλείας.

Γκρεκιώτης, από το Γραίκα.

Γομοστιώτης, από το Γομοστό Αχαΐας.

Γραβιάς, από Γραβιά.

Δάρας, Δαριώτης, από Δάρα Αρκαδίας.

Δέλγας, από Δέλγα (Πέτρα) Μεσσηνίας.

Δεσινιώτης, από το Δεσινό Καλαβρύτων.

Δούκας, από Δούκα Ηλείας.

Δρουβιώτης, από Δρούβα Ηλείας.

Δρυμώνας, από Δρυμώνα Αιτωλακαναρνίας.

Επιταλιώτης, από το Επιτάλιο.

Ζατουνίτης, από Ζάτουνα.

Ζαχολίτης, από Ζάχολη.

Ζακυνθινός, από την Ζάκυνθο.

Ζελεχοβίτης, από Ζελέχοβα (Αμυγδαλιές Ανδρίτσαινας).

Ζητουνιάτης, από το Ζητούνι.

Ζουπατιώτης, από την Ζουμπάτα Αχαΐας.

Καγιάφας, από Καϊάφα Ηλείας.

Κακαλέτρης, από Κακαλέτρι Λακωνίας.

Κακοταρίτης, από Κακοτάρι Λασιώνος.

Κακούρης, από Κακούρι Αρκαδίας.

Καλαβρίας, από Καλαβρία Ιταλίας.

Καλαματιανός, από Καλαμάτα.

Καλαμπρέζος, Καλαβρέζος, από Καλαβρία Ιταλίας.

Καλαρίτης, από τους Κλαρίτες.

Καλιτζιώτης, Καλιτζόπουλος, από Καλίτσα Αμαλιάδας.

Καλλιμάνης, από Καλλιμάνι Ηλείας.

Καλυβιώτης, από τα Καλύβια.

Καλφιώτης, από Κάλφα Αχαΐας.

Καμενιτσιώτης, από την Καμενίτσα Αρκαδίας.

Καμπιώτης, από τον Κάμπο.

Κανδύλης, Κανδύλας, Κανδυλιώτης, από την Κανδύλα Αρκαδίας.

Κανιώτης, από το Κάνι.

Καντούνης, από την Κατούνα Αιτωλακαναρνίας.

Καπαρέλης, από το Καπαρέλι.

Καπελιώτης, Καπέλλης, Καπελές, από Κάπελη (χωριά δάσους Φολόης).

Καρατουλιώτης, από Καράτουλα Ωλένης.

Καρβουνιάρης, από Καρβουνιάρη Μεγαλούπολης.

Καρδιακαυτιώτης, από Καρδιακαύτι.

Καρέλας, από το Καρελλά Αττικής

Καρνέζης, από Καρνέσι (Πράσινο) Αρκαδίας.

Καρυανός, από Καρυά.

Καρυτινός, από Καρύταινα Αρκαδίας.

Καστρινός, από το Κάστρο.

Κατζαριώτης, από Κατσαρού.

Κατσικαρώνης, από Κατσικάρι.

Κατσίμπελης, από Κατσίμπελι Αρκαδίας.

Καυκανιώτης από Καυκανιά Ηλείας.

Κερπινιώτης, από Κερπινή Καλαβρύτων.

Κεφαλληνός, από Κεφαλλονιά.

Κλεινδιώτης, από Κλεινδιά Ηλείας.

Κοζανίτης, από Κοζάνη.

Κομιώτης από Κώμη.

Κομποθρέκας, από Κομποθρέκα Βουπρασίας.

Κοντοβαζαινίτης, από Κοντοβάζαινα Γορτυνίας.

Κοσκινάς, από Κοσκινά Ηλείας.

Κουβελιώτης, από Κούβελα Μεσσηνίας.

Κουλουγλιώτης, από Κούλουγλι (Οινόη Ηλείας.

Κουμανιώτης, από το Κούμανι Φολόης.

Κουρουνιώτης, από Κουρουνιού.

Κουρτέσης, από Κουρτέσα, ή Κουρτέσι Ηλείας.

Κουφόπουλος, από Κουφόπουλο.

Κρανίτης, από Κρανιά.

Κρεκούκης, Κρεκουκιώτης, από Κρεκούκι.

Κρεστενίτης, από Κρέστενα.

Κρητικός, από Κρήτη.

Κυπρούλης, Κυπριώτης από Κύπρο.

Λαγανόπουλος, Λαγανιώτης, από Λαγανά.

Λαγκαδινός, από Λαγκάδια Γορτυνίας.

Λαλιώτης, από Λάλα.

Λάππας, από Λάπππα Αχαΐας.

Λαστιώτης, από Λάστα Αρκαδίας.

Λάττας, από Λάττα.

Λαύκας, από Λαύκα Κορινθίας.

Λεβιδιώτης, από το Λεβίδι Αρκαδίας,

Λειβαδίτης, από Λειβαδιά.

Λεονταρίτης, από Λεοντάρι Αρκαδίας.

Λεπενιώτης, από την Λεπενού Αιτωλακαναρνίας.

Λευκαδίτης, από Λευκάδα.

Λεχουρίτης, από Λεχούρι Καλαβρύτων.

Λιαπάτης, από Λιαπάτες.

Λιβέρης, Λιβεριάδης, από Λιβερία.

Λουριώτης, από τον Λούρο.

Μαγουλιανίτης, από Μαγούλιανα.

Μαζαράκης, Μαζαρακιώτης, από Μαζαράκι.

Μακρυνιώτης, από Μακρύνεια Αιτωλακαναρνίας.

Μαλεβίτης, από Μαλεβό.

Μαμαλούγκας, από Μαμαλούκα (Αμυγδαλιά Αρκαδίας)

Μάνεσης, Μανεσιώτης, από Μάνεσι Αχαΐας

Μανιάτης, Μανιώτης, από Μάνη.

Μαραζιώτης, από τα Μαράζια (Δαφνοχώρι) Φωκίδας.

Μαραθιάς, από Μαραθιά.

Μαρινάκης, από το Μαρινάκι (Άγιος Δημήτριος Ήλιδας).

Ματεσιώτης, από το Μάτεσι της Ηλείας.

Μεσολογγίτης, από Μεσολόγγι.

Μεσσήνης, από Μεσσηνία.

Μηλιώτης, από Μηλιές.

Μετσοβίτης, από Μέτσοβο Ιωαννίνων.

Μισύρης, από Αίγυπτο (παλιά λεγόταν Μισύρι).

Μίχος, Μιχόπουλος, από του Μίχα Αχαΐας.

Μοναστηριώτης, από Μοναστηράκι Γορτυνίας.

Μόσχοβος από Μόσχα.

Μουζάκης, από Μουζάκι Ηλείας.

Μουρτέζης, από Μούρτεζα.

Μπάλας, από του Μπάλα.

Μπαρακίτης, από Μπαρακίτικα.

Μπαρδουνιώτης, από Μπαρδούνια.

Μπαρδούσης, από Βαρδούσια, η Μπαρδούσια όρη.

Μπάστας, από Μπάστα Μεσσηνίας.

Μπερτσάτος, από Μπερτσιά.

Μπέτσης, από το Μπέτσι Ηραίας.

Μπεχριώτης, από Μπέχρου.

Μπισκίνης, από το Μπισχίνι.

Μποντανιώτης, από Μποντιά.

Μποταΐτης, από Μποντιά.

Μπουζιώτης, από Μπούζα.

Μπραϊμάκης, από το Μπραϊμάκι.

Μπράτης, από το Μπράτι Ηλείας.

Μπρουμαζιώτης, από το Μπρουμάζι.

Μωραΐτης, από Μοριά.

Ναυπλιώτης, από Ναύπλιο.

Νέζερης, Νεζερίτης, από τα Νεζερά.

Ξηρομερίτης, από Ξηρόμερο Αιτωλακαναρνίας.

Παργινός, από Πάργα.

Παρνασσάς, από Παρνασσό.

Πάτρας, Πατρινός, από Πάτρα.

Περδικάρης, από Περδικάρι.

Περσενίτης, από Πέρσενα.

Πέττας, από το Πέτα Αρκαδίας.

Πλανήτερος, από Πλανητέρου Καλαβρύτων.

Πλασκωβίτης, από την Πλάσκωβα.

Πλατανίτης, Πλατανιάς, από Πλατάνια Μεσσηνίας.

Πόθος, από του Πόθου.

Πορετζάνος, από Πορετζό.

Πυργιώτης, από τον Πύργο.

Ραδαίος, Ραδέας, από του Ράδου Αρκαδίας.

Ρετουνιώτης, από την Ρετούνη.

Ρουμελιώτης, από Ρούμελη.

Ρωμεσιώτης, από Ρώμεσι.

Σαμιώτης, από την Σάμο.

Σαμπανιώτης, Σιαμπάνης, από το Σαμπάνι.

Σαρακίνης, από το Σαρακίνι Αρκαδίας.

Σελασιώτης, από τα Σελλά Αχαΐας.

Σιδηροκαστρίτης, από Σιδηρόκαστρο Μεσσηνίας.

Σινάνος, από την Μεγαλόπολη (πρώην Σινάνου).

Σκιαδάς, Σκιαδόπουλος, Σκιαδαρέσης, από το Σκιαδά Αχαΐας.

Σκλίβας, από Σκλήβα Ηλείας.

Σκούρας, από το Σκούρα Τριταίας.

Σμερνιώτης, από την Σμέρνα Ηλείας..

Σμυλιώτης, Σμυλιοτόπουλος, από Σμύλα Ηλείας.

Σμυρνής, Σμυρναίος, από Σμύρνη.

Σουδενιώτης, από Σουδενά (Λουσσοί) Καλαβρύτων.

Σούλης, Σουλιώτης, από Σούλι

Σουλιμιώτης, από το Σουλιμά Μεσσηνίας.

Σπατιώτης, από Σπάτα Αχαΐας.

Σταμίρης από κάστρο Στάμιρο Πηνείας.

Στούπας, από Στούπα Μεσσηνίας.

Τζελεχοβίτης, από Τζελέχοβα.

Τουρκάκης, από την Τουρκία.

Τριπολιτσιώτης, από την Τρίπολη.

Τσάκωνας, από Τσακώνα, η Τσακώνικα Μάνης.

Τσάμης, από Τσαμουριά.

Τσελεπής, από το Αλή Τσελεπή.

Τσερεγκούνης, από το Τσερεγκούνι Λασιώνος - Κορινθίας.

Τσιπιανίτης, από Τσίπιανα.

Τσουράκης, από Τσουράκι Ανδρίτσαινας.

 - Φ -

Φίλιας, από του Φίλια Καλαβρύτων.-Φλαμπούρης, από το Φλάμπουρο Αχαΐας.

Φλοκιώτης, Φλόκας, από Φλόκα Ηλείας.-Φράγκος, από Φραγκιά.

Φραγκούλης, από Φραγκιά.-

 - Χ -

Χαβαριώτης, από Χάβαρι Ηλείας.

Χαϊκάλης, από Χαϊκάλι Αχαΐας.-Χανιάς, από Χανιά Κρήτης.

Χελιώτης, από Χέλι Κορινθίας,-Χέλμης, από Χέλμη Αμαλιάδας.

Χοζοβίτης, από Χόζοβα Τριποτάμων.-Χρέππας, από Χρέπα Αρκαδίας.

Χωραϊτης, από Χώρα Γορτυνίας.-Χωρέμης, από το Χωρέμη Αρκαδίας.

Ψαριώτης, από Ψάρι Ηραίας. 

Κώστας Παπαντωνόπουλος Γονική Κατηγορία: Μελέτες, Πνευματικά Παρατσούκλια- Παρωνύμια

https://www.antroni.gr/index.php/o-topos-mas/meletes-pnevmatika/paratsoyklia-paronymia/854-2013-07-08-23-48-46

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Επώνυμα απο την Ηλεία"