Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΩΝΥΜΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΩΝΥΜΩΝ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2023

Αναλυση τα επώνυμα επωνύμων

 

Τα επώνυμα… των επωνύμων (και τι σημαίνουν)

Είχαμε υποσχεθεί εδώ και καιρό ότι θα γράψουμε ένα άρθρο για τα επώνυμα των Ελλήνων. Πρόκειται για ένα τεράστιο θέμα, το οποίο είναι βέβαια αδύνατο να καλυφθεί σε λίγες χιλιάδες λέξεων. Θα αναφερθούμε γενικά στην ιστορία των επωνύμων και θα δούμε από πού προέρχονται τα επώνυμα μερικών διάσημων (επωνύμων) Ελλήνων και Ελληνίδων.

Πιθανότατα, θα επανέλθουμε στο μέλλον με περισσότερα στοιχεία για το θέμα των επωνύμων.

Ιστορία των επωνύμων

Στην αρχαία Ελλάδα, κατά την ομηρική εποχή είχαν χρησιμοποιηθεί από τις ευγενείς οικογένειες επιθηματικά μορφήματα, όπως – (ε)ίων, -(ε)ίδης, -(ι)άδης, τα οποία είχαν τη θέση και τη «λειτουργία» οικογενειακού ονόματος.

names-1

Στην κλασική εποχή, η ονοματοθεσία αλλάζει. Έτσι, με την επικράτηση της δημοκρατίας και την προστασία της ατομικότητας, οι Αθηναίοι με τη γέννησή τους έπαιρναν επίσημα ένα ατομικό όνομα και όταν μεγάλωναν πρόσθεταν το όνομα του πατέρα τους και το όνομα του Δήμου στον οποίο ανήκαν: Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος, Σωκράτης Σωφρονίσκου Αλωπεκήθεν κλπ. Το όνομα του πατέρα, χρησιμοποιούνταν όταν υπήρχε περίπτωση σύγχυσης με κάποιον άλλο, γιατί στην καθημερινότητα γινόταν χρήση του προσωπικού ονόματος (Σωκράτης, Θουκυδίδης κλπ). Οι συνθετικές δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας επέτρεψαν τη δημιουργία σύνθετων (βαφτιστικών) ονομάτων, με εναλλαγή των συνθετικών μερών: Θεόδωρος-Δωρόθεος, Νικόστρατος-Στρατονίκη, Λαόνικος-Νικόλαος κ.ά.

Κατά τη χριστιανική εποχή, τα αρχαία ονόματα αρχίζουν σιγά σιγά να χάνονται και δίνονται ονόματα με βάση τη καταγωγή, τα φυσικά και ηθικά χαρακτηριστικά κάποιου:Ανδρέας, Βασίλειος, Ευγένιος, Αναστάσιος, Γεώργιος, Γρηγόριος, Σωτήριος.

Οι Ρωμαίοι, είχαν έναν διαφορετικό τύπο ανθρωπωνυμίων. Ο κάθε πολίτης με τη γέννησή του, έπαιρνε ένα βαφτιστικό όνομα, που λεγόταν praenomen (προωνύμιο), γιατί έμπαινε πριν από το όνομα της γενιάς του. Έπειτα είχε το όνομα της γενιάς στην οποία ανήκε και λεγόταν nomen gentis ή nomen gentilicium ή απλά nomen (όνομα της γενιάς ή απλά, όνομα). Από τον 3ο π.Χ. αιώνα όταν οι διάφορες ρωμαϊκές γενιές (gentes) με τον πολλαπλασιασμό τους υποδιαιρέθηκαν σε πολλές οικογένειες (familiae), πρόσθεσαν στα δύο προηγούμενα ονόματα ένα τρίτο, που δήλωνε την οικογένεια στην οποία ανήκε το πρόσωπο. Το τρίτο αυτό όνομα, λεγόταν cognomen, όνομα της οικογένειας.

names-2

Έτσι ο Ρωμαίος πολίτης είχε μία σειρά από τρία ονόματα (Publius Cornelius Scipio). Καμία φορά, όταν ο Ρωμαίος έκανε κάποιο σημαντικό στρατιωτικό ή πολιτικό έργο, έπαιρνε κι ένα τέταρτο στη σειρά, που λεγόταν agnomen, παρωνύμιο (π.χ. Africanus, Αφρικανός). Άλλοτε πάλι στα ονόματα του Ρωμαίου πολίτη, πρόσθεταν ένα όνομα που δήλωνε κάποιο σωματικό ή άλλο χαρακτηριστικό του: Felix=Ευτυχής, Pius=Ευσεβής, Nasica=Μυταράς κ.ά.

Βυζάντιο – Νεότεροι χρόνοι

Στα βυζαντινά χρόνια, διαμορφώνεται ο σημερινός τύπος των ανθρωπωνυμίων, μ’ ένα βαφτιστικό όνομα κι ένα είδος επωνύμου, που ήταν αρχικά προσωνύμιο ή παρωνύμιο. Αυτό ήταν το δεύτερο όνομα, που αργότερα θα αποτελούσε και νομικά, το οικογενειακό όνομα/επώνυμο.

Αυτά δήλωναν:α) κάποιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του ατόμου (σωματικό ή ηθικοπνευματικό), β) αξίωμα, γ) καταγωγή ή προέλευση και δ) επάγγελμα

names-3

Σύμφωνα με Ευρωπαίους μελετητές, το σημερινό ονοματολογικό σύστημα για το οικογενειακό όνομα που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη, πρωτοεμφανίστηκε στην Ιταλία τον 9ο αιώνα και από εκεί πέρασε στη Γαλλία, ύστερα στο γαλλόφωνο Βέλγιο και μετά στη Γερμανία (λίγο πριν το 1.000).

Στη Γαλλία, το 1539 ο Φραγκίσκος Α’, διέταξε τους εφημέριους να κρατούν καταλόγους με τα βαφτιστικά ονόματα των πιστών και με το όνομα του πατέρα και της μητέρας. Η γενίκευση της χρήσης του οικογενειακού ονόματος στην Ευρώπη, συνδέεται με τη Σύνοδο του Τρέντο (Concile de Trente), στα 1545-1563.

Στην Τουρκία, τα οικογενειακά επώνυμα έγιναν υποχρεωτικά από τον Κεμάλ Ατατούρκ, μόλις το 1930.

Τα σύγχρονα ελληνικά επώνυμα

Τα ελληνικά επώνυμα σήμερα, έχουν τις εξής πηγές προέλευσης

α) το βαφτιστικό όνομα του πατέρα ή της μητέρας π.χ. Κώστας Γεωργίου, Νικόλαος Γιαννάκαινας
Μητρωνυμικά επώνυμα συναντάμε ήδη από το 1201 (Ιωάννης της Ράπτισσας) και αργότερα (Δημήτριος της Καλογραίας 1331).
β) ο τόπος καταγωγής κάποιου, π.χ. Γεώργιος Σαλονικιός
γ) το επάγγελμα, π.χ. Νίκος Αλευράς
δ) φυσικά ή ηθικά χαρακτηριστικά π.χ. Ευάγγελος Δοντάς
ε) οικογενειακές σχέσεις, περιορισμένα στην Ελλάδα, π.χ. Πέτρος Αφεντάκης, Νικόλαος Εγγονόπουλος
στ) ζώα, φυτά ή ορυκτά, ονόματα δηλαδή που δόθηκαν από συσχετισμό κάποιων μ’ ένα ζώο, φυτό ή ορυκτό, μεταφορικά ή μετωνυμικό.

names-4

Πολλά επώνυμα, προέρχονται απευθείας από τα λεγόμενα παρωνύμια, τα παρατσούκλια κατά τον Μ. Τριανταφυλλίδη.

Τα επώνυμα… των επωνύμων

Πολλά ελληνικά επώνυμα, είναι… αμιγώς ελληνικά. Υπάρχουν όμως και άλλα, που προέρχονται από ξένες γλώσσες: βενετικά (σχετικά επώνυμα υπάρχουν και πριν το 1200), ιταλικά, σλαβικά, τουρκικά, αρβανίτικα κλπ). Ας δούμε ορισμένα από αυτά, κυρίως επώνυμα γνωστών (πολιτικών, επιστημόνων, καλλιτεχνών κλπ.) και την προέλευσή τους (το <, σημαίνει προέρχεται από…): Αϊβάζης< τουρκ.ayvaz=υπηρέτης, Αϊβαλιώτης, ο καταγόμενος από το Αϊβαλί (Κυδωνίες) της Μ. Ασίας (ayva=κυδώνι), Ακτσόγλου < τουρκ. akca=ασπριδερός(προφανώς από εδώ και το επώνυμο Αχτσιόγλου), Αλατζάς<τουρκ. alaca=παρδαλός, Αλικάκης < τουρκ. Alik= κουτός ή το τουρκ. Allik= κοσκίνισμα, Αμπατζής< τουρκ. abaci, κατασκευαστής αμπάδων (χοντρά μάλλινα υφάσματα), Αρδίζογλου < τουρκ. ardic= κέδρος, Αρναούτης < τουρκ. Arnavut= Αλβανός, Ασλάνης < τουρκ. aslan=λιοντάρι, Ατματζίδης < τουρκ. atma=ρίξιμο, Μπαϊρακτάρης< τουρκ. bayraktar=σημαιοφόρος, Βακάλης < τουρκ. bakkal=μπακάλης, Βακιρτζής και Μπακιρτζής < τουρκ. bakirci=μπακιρτζής, χαλκωματάς, Βακουφτσής < τουρκ. vakif = ευγενής, Βαλαβάνης < τουρκ. valavan= αυτός που έχει μεγάλο κεφάλι, Μπαλτάς < τουρκ. balta= τσεκούρι, Βαξεβάνης < τουρκ. bahcevan=κηπουρός, Βασάλος< τουρκ. Vassal= υποτέλεια.

names-5

Ανάμεσα στα τουρκικής προέλευσης επώνυμα που αναφέραμε, διακρίνατε σίγουρα και κάποια που έχουν διάσημοι ή διάσημες.

Ας δούμε τώρα μερικά επώνυμα … επωνύμων κι από άλλες γλώσσες: Ζουράρης < βενετικό usararo ή το ιταλικό usurario = τοκογλύφος, εκμεταλλευτής, Λέχος = Πολωνός, Μπογδάνος = Μολδαβός, Βόγκλης = μικρός (αρβανίτικη λέξη), Αλέφαντος = υφαντής, Αλιφ(ι)έρης < ιταλ. alfiere = σημαιοφόρος, Αμάραντος, έχει την αρχή του στο ομώνυμο φυτό, Αναλυτής = αυτός που εξάγει, αναλύει το νήμα από τους βόμβυκες του μεταξοσκώληκα, Απέργης < μεσν. απέργιος = αυτός που απέχει από την εργασία, Αργυρός < αρχ. αργυρούς = αυτός που είναι φτιαγμένος από άργυρο, Ασκητής < ασκητής = ερημίτης μοναχός, Βαρούχας < εβρ. Βαρούχ = ευλογημένος, Βερέμης < τουρκ. verem=φυματίωση, μαράζι, Βουτσάς= βαρελάς (το επώνυμο Βουτζάς υπάρχει ήδη από το 1294), Γαρδέλης < λατιν. carduellis ή ιταλ. cardello και gardello= η καρδερίνα, Γέμελος < λατιν. gemellus=δίδυμος ,Γεννηματάς < γέννημα, αυτός που έχει πολλά σιτηρά αλλά και ο έμπορος δημητριακών, Γκανάς < τουρκ. gani=ζάπλουτος, Δεμέστιχας< λατιν. domesticus, που ήταν τίτλος αξιωματούχου, Δουλγέρης (και τα παρεμφερή Δουλγεράκης, Δουλγερίδης κλπ) < τουρκ. dulger=οικοδόμος, Δρακονταειδής = αυτός που έχει τρομερή (σαν δράκου) όψη, Δρούγας κ’ Δρούγος < δρούγα=ρόκα, Εμπειρίκος < μπιρίκο, είδος γιλέκου, Εξηνταβελόνης = τσιγκούνης, Ζαβός =ανάποδος, δύστροπος, Ζαΐμης < τουρκ. zaim= τιμαριούχος, Ζαμπέτας< της Ελισάβετ (< ιταλ. Elisabetta),

names-6

Ζαμπούνης < τουρκ. zabun=ισχνός, αδύνατος, Ζαρίφης < τουρκ. zarif= κομψός, λεπτός, Ζερβός = αυτός που βρίσκεται στο αριστερό μέρος, Ζορμπάς < τουρκ. zorba = ταραξίας, Ιμπροχώρης < ρουμάν. imbrihor= βασιλικός ιπποκόμος, Καβάφης < τουρκ. Kavaf < αραβ. Kafaf= ο πωλητής μεταχειρισμένων υποδημάτων, Καββαδάς και Καββαδίας < μεσν. καββάδιον = είδος χρυσοΰφαντου και μαργαροκέντητου επενδύτη, Καζαντζής και Καζαντζίδης < τουρκ. kazanci = αυτός που φτιάχνει λέβητες, Καλατζής < τουρκ. Kalanci = αυτός που φτιάχνει λέβητες, Kαληώρας, πρόκειται για παρωνύμιο, αυτός που χρησιμοποιεί συχνά τη φρ. «καλή ώρα», Καμπάς < τουρκ. Kaba = χονδροειδής, Κανάκης < μεσν. κανάκι, = θωπεία, χάδι, Κανέλλης < ιταλ. cannella= το φυτό κανέλα, Καρβέλας < καρβέλι , Κατσιφάρας < κατσηφάρα = ομίχλη, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι είναι αρβανίτικη λέξη που σημαίνει τον αρχηγό φάρας, Καψής < λατιν. capsa = δοχείο για θέρμανση ή εξάτμιση υγρών, Κουγιουμτζής < τουρκ. Kuyumcu= χρυσοχόος, Κουϊνέλης<τουρκ. Coyun=πρόβατο, Κούγιας= έτσι ονομαζόταν από τους Τούρκους κάποιος που τον χρησιμοποιούσαν ως κλητήρα,Κουμουνδούρος < πιθανότατα από το ιταλ. commodoro = μοίραρχος του στόλου, Κριεζής < αλβαν. Kryezin= μαυροκέφαλος, Λαφαζάνης < τουρκ. lafazan = φλύαρος,

names-7

Λινάρδος < ιταλ. Leonardo, Λογοθέτης < μεσν. λογοθέτης = αξίωμα αυλικό και εκκλησιαστικό , Μάνταλος < μάνδαλος = σύρτης πόρτας, Ματσούκας < λατιν. mazuca= ρόπαλο, Μαυραγάνης, μαυραγάνι = είδος σιταριού με μαύρο άγανο, Μόραλης = αυτός που κατάγεται απ’ τον Μοριά, Μουζουράκης < μουζούρι < ιταλ. missura = μέτρο δημητριακών που αντικατέστησε το μόδι, Μπαλαούρας < μπαλαούρα = θόρυβος ή το ιταλικό ballauro = το κύτος του πλοίου, (Μ) πεχλιβάνης και Πεχλιβανίδης < τουρκ. behlivan = παλαιστής, Μπουτάρης= βαρελάς(αρβανίτικη λέξη), Ξαρχάκος < Έξαρχος, Πλαστήρας < πλάστης = κυλινδρική ράβδος με την οποία πλάθουν τη ζύμη, Πλωρίτης < πλώρη και σημαίνει «αυτός που βρίσκεται στην πλώρη του πλοίου», Ρήγας και Ρηγάτος, Ρηγόπουλος < ρήγας λατιν. rex=βασιλιάς, Σαμαράς < σαμάρι < λατιν. sagma = ο κατασκευαστής σαμαριών, Σαρτζετάκης < βενετ. sergentini = στρατιώτης πεζικού, υπαξιωματικός στρατού αλλά και δικαστικός κλητήρας, Σαχίνης < τουρκ. Sahin = είδος γερακιού, Σερβετάς < ιταλ. servetta ή γαλλ. serviette= πετσέτα (αρχική σημασία), Σημίτης < τουρκ. simit= κουλούρι, Συρεγκέλας < φρ. «σύρε κι έλα»,

nems-8

Ταλιαδούρος < ιταλ. Tagliatore= ξυλογλύπτης, Τερζής < τουρκ. terzi= ράφτης, Τσαλίκης < τουρκ. celik= χάλυβας, Φελέκης < τουρκ. feleki= αστρονόμος, δεν γνωρίζουμε πώς προέκυψε η γνωστή βρισιά με τη λέξη αυτή, Κατσιμίχας= ο Μιχάλης ο κυνηγός( αρβανίτικη λέξη), Φίλης, υποκοριστικό του Φίλιππου ,Φλώρος < φλώρος = είδος ωδικού πτηνού, Χαλβατζής < τουρκ. helvaci = ο πωλητής ή παρασκευαστής χαλβά. Όλες οι πηγές μας, σχετίζουν το επώνυμο Τσίπρας με τη λ. τσούπρα= μικρό κορίτσι <αλβαν. tsupre, tsupa.Τέλος, όλα τα επώνυμα με α’ συνθετικό τη λ. Χατζη-, δηλώνουν προσκυνητή των Αγίων Τόπων (ακολουθεί το βαφτιστικό όνομα π.χ. Χατζημιχάλης, Χατζηπέτρος κλπ).

names-9

Πηγές: ΔΙΚΑΙΟΣ ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ»
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ, «ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΙΚΩΝΥΜΙΩΝ»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΟΜΠΑΪΔΗΣ, «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ», Εκδόσεις ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, 2002
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΡΑΧΟΥΡΗΣ, «Τα επώνυμα των Ελλήνων και οι αρβανίτικες ρίζες τους».

πηγή: protothema.gr


https://www.aftodioikisi.gr/politistika/ta-eponyma-ton-eponymon-kai-ti-simainoyn/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Αναλυση τα επώνυμα επωνύμων"

Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017

ΤΟ ΓΕΝΕΟΛΟΓΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ

Περίπου 40% από όσους έγιναν πρόεδροι κυβερνήσεων συνδέονταν συγγενικά με κάποιον πρώην στο ίδιο αξίωμα 
O Γιώργος Παπανδρέου είναι ο έβδομος γιος πρωθυπουργού στη νεοελληνική ιστορία που αναδεικνύεται ο ίδιος πρωθυπουργός. Mάλλον πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ στην ιστορία των σύγχρονων κρατών, με κάθε είδος αντιπροσωπευτικό σύστημα. Pεκόρ πρέπει να συνιστά και το γεγονός ότι είναι ο δεύτερος στην ίδια κατηγορία, που είχε επιπλέον και παππού πρωθυπουργό.
Aν μάλιστα συνυπολογιστεί και η προκαποδιστριακή εποχή ως ο τρίτος που παραλαμβάνει την πρωθυπουργική σκυτάλη με παρόμοιο τρόπο. Δηλαδή από παππού σε εγγονό... Oπωσδήποτε , όμως , είναι χωρίς προηγούμενο η πολιορκία και η εκπόρθηση από στενούς συγγενείς πρώην ηγετών της χώρας του πρωθυπουργικού γραφείου τα τελευταία τριάντα χρόνια. Aπό το 1980 μέχρι σήμερα, οι πέντε από τους έξι εκλεγμένους πρωθυπουργούς ήταν συγγενείς πρώην προέδρων ελληνικών κυβερνήσεων...

Tο φαινόμενο προσφέρεται για πολλαπλές αναλύσεις. Aν συνδυαστεί και με το γεγονός ότι στα ελληνικά κοινοβουλευτικά χρονικά κι άλλοι, ακόμη περισσότεροι, συγγενείς, εξ αίματος ή αγχιστείας, πρωθυπουργών έχουν, επίσης, γίνει πρωθυπουργοί, αποκτά ευρύτερες διαστάσεις.
Συνωστισμός
Aν, ακόμη, ιδωθεί το ίδιο φαινόμενο με φόντο το νεοελληνικό πολιτικό ορίζοντα διαφορετικών εποχών, όπου συνήθως παρατηρείται συνωστισμός απογόνων υπουργών και βουλευτών σε υπουργικά γραφεία και τα έδρανα της Bουλής, αρχίζει η αμφιβολία για την ποιότητα του αντιπροσωπευτικού συστήματος.
O καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου K. Xρυσόγονος σε μια πρόσφατη προσέγγιση του φαινομένου (« H Iδιωτική δημοκρατία», από τις πολιτικές δυναστείες στην κλεπτοκρατία»), συμπεραίνει σχετικά: «Πολιτικές ‘δυναστείες’ υπήρχαν στην Eλλάδα από το 19ο αιώνα και εξακολουθούν να υφίστανται και σήμερα σε όλα τα επίπεδα. Έτσι από τους 93 πρωθυπουργούς που θήτευσαν από το 1828 έως το 2007 (συνυπολογίζοντας και τις κυβερνήσεις δοσιλόγων κατά τη διάρκεια της Kατοχής), τουλάχιστον 21, δηλ. ποσοστό 22,5%, συνδέονταν μεταξύ τους με στενή συγγενική σχέση, σε ευθεία (πατέρας και γιος και σε μια περίπτωση και εγγονός) ή σε πλάγια γραμμή (θείος και ανιψιός ή εξάδελφοι)».
Tο σχετικά μεγάλο ποσοστό, το οποίο τεκμηριώνει με την αναφορά ηγετικών τζακιών, δεν είναι πλήρες. Aπό μια πιο εξαντλητική έρευνα της οικογενειακής κατάστασης όλων των νεοελλήνων πρωθυπουργών, κάποιου είδους συγγενικές σχέσεις με προηγούμενους αρχηγούς κυβερνήσεων, προκύπτει ότι έχει πολύ μεγαλύτερος αριθμός (37 πρωθυπουργοί και ποσοστό που πλησιάζει το 40%)!
H «κληρονομική» διαδοχή σε αιρετά αξιώματα δεν είναι ασφαλώς αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Aλλά η συχνότητά της στα καθ΄ ημάς αποτελεί μια διεθνή πρωτοτυπία.
Ερμηνείες
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν έγκυρες αναλυτικές μελέτες με ερμηνείες του φαινομένου. Mε λίγες εξαιρέσεις οι σχετικές αναφορές εξαντλούνται σε μάλλον συγκυριακές - επιφανειακές αναλύσεις του τύπου «οικογενειοκρατία», «πολιτικά τζάκια», «δυναστείες» και τα συναφή. Συνήθως γίνεται επίκληση της ισχύος, του πραγματικού ή μεταφορικού πλούτου, τις πελατειακές σχέσεις κι άλλα παρόμοια μέσα, που διαθέτουν τα οικογενειακά πολιτικά δίκτυα.
Aσφαλώς, τα περισσότερα απ΄ αυτά ή και όλα μαζί είναι υπαρκτά. Πλην, όμως, πρόκειται για πιο πολυδρομικές επικοινωνίες μεταξύ θεσμών και προσώπων, με τον πολιτικό πολισμό μας, το πολιτικό και κομματικό σύστημα, όπως εμφανίστηκε, εξελίχτηκε και λειτουργεί. Eρωτήματα του τύπου γιατί η κληρονομική διαδοχή και οι δυναστείες εξακολουθούν όχι μόνο να επιβιώνουν, αλλά να ενισχύονται κατά καιρούς και να εγκρίνονται με τη λαϊκή ψήφο απαιτούν σύνθετες απαντήσεις.
Oι «διαδοχές» σ’ ευθεία είτε πλάγια γραμμή
Φυσικά, εκτός από τους γιους υπάρχουν και οι άλλοι περισσότερο ή λιγότερο στενοί συγγενείς πρωθυπουργών που γίνονται πρωθυπουργοί. Aνάμεσά τους βρίσκονται:
Aδέλφια , όπως ο Zηνόβιος Bάλβης δυο φορές το 1863 - 1864 και ο αδελφός του Δημήτριος το 1886.
Ξαδέλφια , όπως ο Θεόδωρος Δηληγιάννης πέντε φορές το 1885, 1890, 1895, 1902, 1904 και Nικόλαος το 1895.
Γαμπροί, όπως ο Mπενιζέλος Pούφος του Γ. Kουντουριώτη

H πιο συνηθισμένη, όμως, διαδοχή είναι μεταξύ θείου και ανιψιού:
Kυριακούλης και Στυλιανός Mαυρομιχάλης το 1909 και 1963 αντιστοίχως.
Παναγής και Kωνσταντίνος Tσαλδάρης. O θείος έγινε δυο φορές πρωθυπουργός (1932 και 1933), ο ανιψιός τρεις (1946 και 1947).
Δημήτριος Γούναρης και Παναγιώτης Kανελλόπουλος. O πρώτος το 1915 και 1917, ο δεύτερος το 1945 και 1967.
Eλευθέριος Bενιζέλος και Kωνσταντίνος Mητσοτάκης (ο επίτιμος είχε συγγένεια με τον εθνάρχη).
Kωνσταντίνος Kαραμανλής και Kώστας Kαραμανλής.
Συγγενικές σχέσεις είχαν μεταξύ τους κι άλλοι πρωθυπουργοί. Aνάμεσά τους:
O Aλέξανδρος Mαυροκορδάτος με τον Σπυρίδωνα Tρικούπη
O Aλ. Kορυζής, με τον Aλ. Kουμουνδούρο.
Oι Πέτρος Bούλγαρης και Aντώνης Kριεζής με τον Δημήτριο Bούλγαρη.
O Aνδρέας Mεταξάς με τον Iωάννη Mεταξά.
O Σπυρίδων Λάμπρου με τον Παναγή Tσαλδάρη.
Συγγένειες πρώτου βαθμού
A) Aπό παππού σε γιο και εγγονό
O Δημήτριος Pάλλης (1844-1921) πέντε φορές πρωθυπουργός (1897, 1903, 1905, 1909 και 1920-21). O γιος του Iωάννης (1878-1946) μια φορά (κατοχικός 1943-44). Γιος και εγγονός ήταν ο Γεώργιος (1918-2006) μια φορά πρωθυπουργός ( 1980-81). Aξίζει να σημειωθεί ότι Γ. Pάλλης ήταν και εγγονός πρωθυπουργού από τη μητέρα του (κόρη του Γ. Θεοτόκη).
O Γεώργιος Παπανδρέου (1888-1968) τέσσερις φορές πρωθυπουργός (1944, 1944-1945, 1963 και 1964-65 ). O Aνδρέας Παπανδρέου (1919-1996) τρεις (1981-85, 1985- 89 και 1993-96). O εγγονός και γιος Γιώργος μόλις άρχισε την πρώτη θητεία.
O Διομήδης Kυριακός (1811-69) κατέκτησε το αξίωμα μια φορά (1863). Tο ίδιο και ογδόντα χρόνια αργότερα (1949) ο εγγονός του Aλέξανδρος Διομήδης - Kυριακός (1875-1951)
Στην ίδια κατηγορία θα μπορούσε να προστεθεί άλλη μια περίπτωση. Πρόκειται για τον Γεώργιο Kουντουριώτη (1782-1858) , που κάθισε στην καρέκλα μια φορά (1848) και ο εγγονός του Παύλος (1855-1935) έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1924-1929).
B) Aπό πατέρα σε γιο
O Σπυρίδων Tρικούπης (1788-1873) υπήρξε ο πρόεδρος (πρωθυπουργός) του πρώτου νεοελληνικού υπουργικού συμβουλίου (1833). O γιος του Xαρίλαος (1832-1896) διατέλεσε εφτά φορές πρωθυπουργός ((1875, 1878, 1880, 1882-85, 1886-90, 1892-3 και 1893-1895).

O Θρασύβουλος Zαΐμης (1825-1889) δυο φορές πρωθυπουργός (1869-70 και 1871). O γιος του Aλέξανδρος οχτώ φορές πρωθυπουργός (1897, 1901, 1915, 1916, 1917, 1926, 1927 και 1928) και Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1929-1935). Aς προστεθεί ότι ο Aνδρέας πατέρας του πρώτου και παππούς του δεύτερου είχε διατελέσει πριν την έλευση του Kαποδίστρια και μετά τη δολοφονία του πρόεδρος της «Διοικητικής Eπιτροπής Eλλάδος» (αξίωμα ανάλογο του πρωθυπουργού).
O Eλευθέριος Bενιζέλος (1864-1936) εννιά φορές πρωθυπουργός (1910-15, 1915, 1917-20, 1924, 1928-29, 1929-32, 1932, 1932-33, 1933) . O γιος του Σοφοκλής ορκίστηκε πέντε φορές (1944 και κατά διαστήματα το 1950-51).
O Γεώργιος Θεοτόκης (1844-1916) τέσσερις φορές (1899-1901, 1903 και 1903-05) . O γιος του Iωάννης (1880-1961) μια (1950).
ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΥ
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12476&subid=2&pubid=18151190
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΟ ΓΕΝΕΟΛΟΓΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ"

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

Τα Κοζανίτικα επώνυμα

Τα Κοζανίτικα επώνυμα αποκαλύπτουν την ετερογένεια του πληθυσμού

Διαβάζοντας το βιβλίο «Όψεις της Ετερότητας*», μια έκδοση που έχει άμεση σχέση με το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, αφού οι ερευνητές που υπογράφουν εργάζονται σε αυτό, βρήκαμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που προσπαθεί να εξάγει συμπεράσματα για την καταγωγή, την ταξική διάρθρωση και την κουλτούρα της περιοχής της Κοζάνης μέσα από τα επώνυμα των ανθρώπων. --
Η έρευνα αυτή βασίζεται σε ένα δείγμα 2.159 επωνύμων της Κοζάνης.
Εμείς θα επικεντρωθούμε σε κάποια σημεία της που θεωρούμε πιο σημαντικά, ώστε να κατανοήσουμε ότι είμαστε ένα μίγμα ετερογενούς πληθυσμού, να αποδεχθούμε αυτή τη πραγματικότητα και να προσπαθήσουμε να αμβλύνουμε κάποιες ρατσιστικές αντιλήψεις που εντάσσουν αυθαίρετα και ανιστορικά τους ανθρώπους σε υποτιθέμενες ομοιογενείς συλλογικότητες, τονίζοντας έτσι διαφορές που τελικά οδηγούν ακόμα και σε συγκρούσεις.
 Όλοι έχουμε αναρωτηθεί κάποτε γιατί τόσο εμείς όσο και οι υπόλοιποι άνθρωποι έχουμε αυτό το όνομα και όχι κάποιο διαφορετικό και πώς προέκυψε αυτό. Κάποια από τα ονόματα αυτά δείχνουν φανερά την σημασία τους, κάποια άλλα ενώ τα θεωρούμε αυτονόητα, μόλις προσέξουμε λίγο περισσότερο, διαπιστώνουμε πως μας είναι αδιευκρίνιστα και μοιάζουν χωρίς σημασία.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

Γιατί δίνουμε ονόματα;
«Τα ονόματα που δίνονται στους ανθρώπους, συνιστούν μια πανάρχαια πανανθρώπινη συνήθεια, που έχει σαν βάση την λαϊκή δοξασία ότι το όνομα έχει κάποια μαγική δύναμη και συνδέεται κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο με το άτομο που το φέρει […] […] Η ονοματοθεσία γινόταν πάντα με ιδιαίτερη επιμέλεια , καθώς θεωρείτο ότι ένα καλό όνομα θα είχε σημαντική επίδραση στη τύχη του ανθρώπου που θα το έφερε σε όλη του τη ζωή.
Είναι αναμφισβήτητο από την άλλη το γεγονός ότι η ονοματοθεσία σχετίζεται με τον ιστορικό βίο κάθε λαού, τις περιπέτειές του, τις ιδιαίτερες κλίσεις και τη νοοτροπία του. Αντλεί επίσης σημαντικό μέρος του υλικού της από τις καθημερινές ασχολίες των ανθρώπων, από περιστατικά της ζωής τους και από τα αντικείμενα με τα οποία έρχεται σε επαφή.
 Κάποια εποχή το όνομα που έφερε ένας άνθρωπος, και κυρίως αυτό που επικράτησε να ονομάζεται «επώνυμο», είχε λειτουργική αξία και άμεση σχέση με το επάγγελμα ή την καταγωγή εκείνου που το έφερε, με τα σωματικά, ηθικά ή άλλα χαρακτηριστικά του, και μάλιστα δημιουργείτο με βάση αυτά.
 Έτσι ένας Σαμαράς για παράδειγμα υποδηλώνει το επάγγελμα που ασκούσε ο έτσι επονομαζόμενος και ένας Κουτσογιάννης δεν μπορεί παρά να λεγόταν Γιάννης και να ήταν κουτσός. Αργότερα αυτή η λειτουργική σχέση μετατρέπεται σε εντελώς συμβατική και αποτελεί ένα αυθαίρετο σημείο αναγνώρισης ατόμων-απογόνων του συγκεκριμένου προσώπου, οι οποίοι το φέρουν πια μόνο για λόγους ιστορίας και παράδοσης.
[…] Με την έννοια αυτή στα επώνυμα αντανακλάται η πολλαπλή ετερότητα που χαρακτηρίζει μια κοινωνία ανθρώπων, γεγονός που καθιστά τη μελέτη τους χρήσιμη και ενδιαφέρουσα. Επώνυμα για παράδειγμα που εξαίρουν την σωματική δύναμη και το ψυχικό σθένος των ανθρώπων ανταποκρίνονται σε ηρωικές εποχές. Κάποια άλλα που δηλώνουν αξιώματα αντανακλούν την ταξική διαφοροποίηση και την κοινωνική διαστρωμάτωση μιας κοινωνίας. Άλλα τέλος που σατιρίζουν σωματικά ή ψυχικά ελαττώματα των ανθρώπων καταδεικνύουν την εύθυμη διάθεση ενός λαού και το ειρωνικό πνεύμα.
Κατηγορίες επωνύμων
Όσον αφορά στη θεματική τους κατηγοριοποίηση τα επώνυμα διακρίνονται συνήθως σε πατρωνυμικά ή μητρωνυμικά, εθνικά ή πατριδωνυμικά, επαγγελματικά και παρωνύμια (παρατσούκλια).
 Στο δείγμα των Κοζανίτικων επωνύμων, απαντούν εκτός από των Ελληνικής προέλευσης και επώνυμα που έλκουν την καταγωγή τους από κάποια λέξη προερχόμενη από μια από τις γειτονικές βαλκανικές γλώσσες ή από κάποια μακρινότερη δυτικοευρωπαϊκή ή φέρουν παραγωγική κατάληξη ή πρώτο συνθετικό από μία από αυτές τις γλώσσες.
Τουρκικά
Πιο συγκεκριμένα από τα 2.159 επώνυμα τα 385 (ποσοστό 17,83%) έχουν κάποιο στοιχείο που μαρτυρεί σχέση με την Τουρκική γλώσσα.
(Πχ. Γκάγκαλιας (Το Τουρκικό «gaga»= ράμφος+ την Τουρκική κατάληξη -li))
(Λαφαζάνης (Το Τούρκικο Lafazan= φλύαρος,ψωροπερήφανος)
(Σακαλής (Το Τούρκικο Sakalli= γενειοφόρος))
(Ντεληγιάννης (Το Τούρκικο «deli»= τρελός+ Γιάννης)) κλπ
Τα 113 επώνυμα (ποσοστό 29,09%) δηλώνουν κάποιο επάγγελμα που το όνομά του έχει είτε Τούρκικη προέλευση είτε Τούρκικη κατάληξη ή πρόθεμα.
(πχ. Κιρατζής (Το Τούρκικο «Kiraci»= Ενοικιαστής) ή Τουφεκτσής (απο το Τούρκικο Tufekci=οπλοπώλης κλπ))
Τα 20 επώνυμα (ποσοστό 5,19%) δηλώνουν καταγωγή ή είναι εθνικά.
(πχ Δράμαλης (Η πόλη Δράμα + την τούρκικη κατάληξη -li))
(Ρώμπαπας (Το Τούρκικο rum= Ρωμιός+ παππάς «Ελληνοπαππάς»))
Τέλος τα 7 επώνυμα (1,82%), δηλώνουν αξίωμα.
(πχ. Μουχτάς (Το Τούρκικο muhtar=Προεστός,Δημογέροντας))
(Βέιος (Το Τούρκικο bey= Κύριος))
Οι Τουρκικές παραγωγικές καταλήξεις που εμφανίζονται συχνότερα είναι οι: -ci που δηλώνει κυρίως επάγγελμα, -li, που δηλώνει κυρίως τόπο καταγωγής και -oglu, που αντιστοιχεί στην Ελληνική κατάληξη -όπουλος και -ίδης. Το πιο συχνό πρόθεμα είναι το kara- που σημαίνει κυρίως «μαύρος».
Σλαβικά
128 επώνυμα (ποσοστό 5,84%) δηλώνουν σχέση με κάποια Σλαβική διάλεκτο (κυρίως Βουλγαρική και τις διαλέκτους της ή την γλώσσα της FYROM). Τα περισσότερα επώνυμα σε αυτή τη κατηγορία είναι τα παρωνύμια (παρατσούκλια).(83 επώνυμα,ποσοστό 67,48%).
(πχ. Λιούτας απο το σλαβικό ljut=καυτερός,άγριος)
(Ζάικος απο το Σλαβικό Zaek= λαγός)
Τα 22 επώνυμα είναι πατρωνυμικά ή μητρωνυμικά (ποσοστό 17,89%)
(πχ. Λέντζης (Lence,Σλαβικό υποκοριστικό του Ελένη))
(Νίτζιος (Απο το Σλαβικό Nico,υποκοριστικό του Νικόλαος)
Τα 12 επώνυμα δηλώνουν επάγγελμα (ποσοστό 9,76%)
(πχ. Βαγινάς (Βαγένι(Σλαβικά vagan)=βαρέλι για κρασί))
(Κούιας (Σλαβικό kuja= πεταλωτής)
Τα 9 (7,14%) δηλώνουν καταγωγή ή εθνικότητα
(πχ. Ζαγορίτης απο το τωπονύμιο «Ζαγόρι» (Σλαβικά Zad=πίσω+ gora=βουνό+την κατάληξη -ίτης))
(Καζάκης (Απο το Τουρκικό ή Σλάβικο kazak=Κοζάκος)
Τέλος τα 2 (1,63%) δηλώνουν αξίωμα
(Κράιας και Κράλιας (απο το Σλαβικό kral= βασιλιάς)
Αλβανικά
Τα επώνυμα που φέρεται να έχουν σχέση με την Αλβανική γλώσσα ή τα αρβανίτικα του Ελλαδικού χώρου είναι 117 (ποσοστό 5,28%)
Πάνω από τα μισά είναι παρωνύμια (65,ποσοστό 57,02%).
(πχ Γκιάτας (απο το Αλβανικό gjate=ψηλός/μακρύς))
(Χατζημπύρος (Το Τούρκικο haci= προσκυνητής+ το Αλβανικό bir=γιός/τέκνο)
Τα 23 (20,18%) δηλώνουν καταγωγή ή εθνικότητα
(πχ Γκέκας (Απο το Αλβανικό gege-a=κάτοικος της Γκεγκουριάς))
(Λιάπης (Απο το Αλβανικό liap,μιά απο τις 4 αλβανικές «φυλές»,μουσουλμάνος της Λιαπουριάς «Laberia» στη Νότια Αλβανία)

Τα 22 (19,3%) είναι πατρωνυμικά ή μητρωνυμικά 
(πχ. Γκίνος (Το Αλβανικό Gjin= Γιάννης))
(Λέκκας (Το Αλβανικό Leke-a= Αλέξανδρος))
Τα 7 επώνυμα (6,14%), δηλώνουν επάγγελμα 
(Ντέρος (απο το Αλβανικό dere=πόρτα-πορτατζής-)
(Στούπης (Απο το Αλβανικό shtupe-a= το στουπί/το πώμα)
Κανένα από τα επώνυμα που σχετίζονται με την Αλβανική γλώσσα δεν δηλώνει αξίωμα.
Η μόνη παραγωγική κατάληξη Αλβανικής καταγωγής είναι το υποκοριστικό -ush που στα κοζανίτικα επίθετα γίνεται -ούσης.
Δυτικοευρωπαϊκές – Νεολατινικές γλώσσες
46 επώνυμα (ποσοστό 2,18%) έχουν σχέση με δυτικοευρωπαϊκή ή νεολατινική γλώσσα. Τα 36 δέχονται Ιταλικές επιδράσεις, ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται σε άλλες γλώσσες με πρώτη την Βενετική (8) Το μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι παρωνύμια 
(πχ Καραματσούκας (Το Τούρκικο kara= μαύρος+ Ελληνικό ματσούκα (το οποίο έρχεται από το βενέτικο mazzoca, που με την σειρά του έρχεται από το λατινικό maxuca)
Τα 12 επώνυμα (25,53%) δηλώνουν επάγγελμα 
(πχ. Σολδάτος (Απο το Ιταλικο soldato=Στρατιώτης/μαχητής))
(Μπερέτος (Απο το Ιταλικό beretto=σκούφος)
Τα 10 είναι πατρωνυμικά ή μητρωνυμικά 
(πχ. Μαντώνας (Απο το Ιταλικό madonna=Δέσποινα/κυρά)
Τα 2 δηλώνουν καταγωγή (Αγγλογάλλος και φρατζέζος) και 1 δηλώνει αξίωμα (Κόντης από το Ιταλικό conte)
Συμπεράσματα του ερευνητή: (Γλωσσικές παρατηρήσεις)
Αυτό που εντυπωσιάζει στα Κοζανίτικα επώνυμα είναι καταρχήν η συνύπαρξη γλωσσικών στοιχείων από τόσες πολλές γλώσσες (Ελληνική,Τουρκική,Βουλγαρική/Σλαβική ή άλλη Λατινογενής γλώσσα), σε έναν τόσο περιορισμένο γεωγραφικά χώρο, όπως είναι μια ολιγάριθμη πληθυσμιακά πολίχνη του 19ου αιώνα. Η εξήγηση δίνεται βέβαια από την ίδια την γεωγραφία και την ιστορία. Η περιοχή αυτή γλωσσικά βρίσκεται στα όρια των συμπαγών νεοελληνικών ιδιωμάτων και αυτού που στη γλωσσολογία ονομάζεται «Γλωσσική Μεταβατική Περιοχή». Πρόκειται για μια περιοχή που φτάνει μέχρι τα Σκόπια ένθεν κι ένθεν της οποίας έχουμε αμιγείς γλωσσικές περιοχές: Ελληνόφωνη και Σλαβόφωνη, ενώ στο εσωτερικό της, σε γειτονιά και διάσπαρτες συναντούμε ετερόκλητες γλωσσικές ομάδες: Ελληνόφωνες, Σλαβόφωνες, Βλαχόφωνες και Αλβανόφωνες, με επικρατέστερες στο Νότο τις Ελληνόφωνες και στο βορρά τις Σλαβόφωνες. Απ’ την άλλη μεριά είναι γνωστή η για πάνω από 500 χρόνια συνύπαρξη των πληθυσμών αυτών με τους Τούρκους κατακτητές. Η γλωσσική αυτή πραγματικότητα αποτυπώνεται στα επώνυμα της Κοζάνης αφού 672 από τα 2.159 επώνυμα (ποσοστό 31,13%) έχουν λεξιλογικού κυρίως ή και κάποιου άλλου τύπου γλωσσικές επιδράσεις από κάποια από τις παραπάνω γλώσσες.
Η ανάμιξη των καταλήξεων από τις ετερόκλητες αυτές γλώσσες έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτουν διαφορετικά επώνυμα, τα οποία όμως σημασιολογικά συμπίπτουν απόλυτα. (πχ δίπλα στο Ελληνικό «Παπαδόπουλος» συναντούμε το Τουρκικό «Παπάζογλου» (Τουρκικό papaz=παπάς+κατάληξη -oglou) 
Οι ξένες επιδράσεις και ο λεξιλογικός δανεισμός είναι ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει κάθε γλώσσα καταρρίπτοντας τον ιδεολογικώς φορτισμένο μύθο της γλωσσικής καθαρότητας. Είναι απόλυτα φυσικό οι λαοί οι οποίοι για λόγους ιστορικούς βρέθηκαν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο να έχουν ανταλλάξει πολιτιστικά και άρα γλωσσικά στοιχεία.
*(Κωνσταντίνος Ντίνας- Όψεις της Ετερότητας, εκδόσεις Gutenberg,2005)
ethelontiki-kastoria.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα Κοζανίτικα επώνυμα "

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

Οι έντιμοι & ικανοί στην Ελλαδα δεν θελουν την ανάληψη εξουσίας


Γιατί οι έντιμοι ικανοί δεν επιδιώκουν ανάληψη εξουσίας.------Ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων (427-347 π.Χ.) γύρω στο 374 π.Χ. έγραψε το κορυφαίο έργο του «Πολιτεία» μέσω του οποίου σχεδίασε την εικόνα του ιδανικού πολιτεύματος με επίγνωση τού πόσο δύσκολη είναι η πραγματοποίησή του.----

Στο έργο αυτό μέσα από την αφήγηση του Σωκράτη αναφέρεται και η συζήτηση που έγινε με θέμα τη φύση της δικαιοσύνης, αλλά κυρίως για τη δημιουργία ενός ιδανικού κράτους, στο οποίο θα κυριαρχεί η ιδέα του αγαθού και το οποίο κράτος θα υφίσταται για να παρέχει την αληθινή ευτυχία στους πολίτες του. Για να επιτευχθεί όμως αυτό οι άρχοντες πρέπει να εργάζονται για το καλό των άλλων (των αρχομένων) και όχι το δικό τους! Ένα τέτοιο κράτος όμως βρίσκεται στη σφαίρα της ουτοπίας.
Ας δούμε τι ακριβώς γράφει ο Πλάτων για την εξουσία (άρχοντες - πολιτικούς) και τους εξουσιαζόμενους (αρχόμενους - πολίτες) [Πολιτεία, Βιβλίο Α, 346-347].
Αφηγείται ο Σωκράτης:
«Καμιά τέχνη και καμιά εξουσία δεν έχει ως αντικείμενο της ασχολίας της την δική της προσωπική ωφέλεια, αλλά […] το αντικείμενο της εξουσίας και των προσταγών της είναι η ωφέλεια του εξουσιαζομένου, και το κάνει αυτό έχοντας εμπρός στα μάτια της το συμφέρον του εξουσιαζομένου που είναι ασθενέστερος και όχι το συμφέρον του ισχυροτέρου.
Γι’ αυτό ακριβώς […] κανένας δεν αποφασίζει με τη θέλησή του να γίνεται άρχων [μηδένα ἐθέλειν ἑκόντα ἄρχειν] και να έχει στα χέρια του την ξένη αθλιότητα, προσπαθώντας να τη διορθώσει, αλλά ζητά μισθό, επειδή όποιος έχει την πρόθεση να δουλέψει ως σωστός τεχνίτης, όταν οι προσταγές του είναι σύμφωνες με την τέχνη, δεν πράττει ούτε προστάζει ό,τι συμφέρει αυτόν τον ίδιον, αλλά ό,τι συμφέρει τον αρχόμενο. Γι’ αυτήν ακριβώς την αιτία, για όσους πρόκειται να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, πρέπει να εξασφαλιστεί ως μισθός, ή χρήματα ή τιμή ή τιμωρία, εάν κανένας δεν θέλει να αναλάβει την εξουσία [μισθὸν δεῖν ὑπάρχειν τοῖς μέλλουσιν ἐθελήσειν ἄρχειν, ἢ ἀργύριον ἢ τιμήν, ἢ ζημίαν ἐὰν μὴ ἄρχῃ]».
Τι θέλεις να ειπείς μ’ αυτό Σωκράτη; είπε ο Γλαύκων. Τα δύο είδη του μισθού που ανέφερες μπορώ να τα καταλάβω• δεν αντιλαμβάνομαι όμως πώς εννοείς την τιμωρία και πώς την έχεις βάζεις στην ίδια μοίρα με τον μισθό.
Από την ερώτησή σου εικάζεται ότι δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι ο μισθός των εντίμων ανθρώπων, αυτός δηλαδή που παρακινεί τους ενάρετους ανθρώπους να φορτώνονται τα βάρη της εξουσίας, όταν αποφασίζουν να γίνονται άρχοντες, Μήπως δεν γνωρίζεις πως το να αγαπά κάποιος τις τιμές και τα χρήματα, όχι μόνο κατά την γνώμη του λαού, αλλά και στην πραγματικότητα είναι όνειδος;
Αυτό τουλάχιστον το γνωρίζω, είπε.
Γι’ αυτό ακριβώς, είπα εγώ, οι καλοί δεν παρακινούνται ούτε από χρήματα ούτε από τιμές να γίνονται άρχοντες [οὔτε χρημάτων ἕνεκα ἐθέλειν ἄρχειν οἱ ἀγαθοί οὔτε τιμῆς]• γιατί δεν τους αρέσει ούτε λαμβάνοντας φανερά τον μισθό του αξιώματός τους να χαρακτηρίζονται ως έμμισθοι, ούτε να στιγματίζονται ως κλέφτες επωφελούμενοι κρυφά από την άσκηση της εξουσίας [οὔτε γὰρ φανερῶς πραττόμενοι τῆς ἀρχῆς ἕνεκα μισθὸν μισθωτοὶ βούλονται κεκλῆσθαι, οὔτε λάθρᾳ αὐτοὶ ἐκ τῆς ἀρχῆς λαμβάνοντες κλέπται], ούτε πάλι η δόξα μπορεί να είναι κίνητρο γι’ αυτούς, αφού δεν αγαπούν τη δόξα. Δεν πρόκειται λοιπόν αυτοί να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, αν δεν αναγκαστούν και απειληθούν με τιμωρία. Εξ αιτίας αυτού έχει επικρατήσει σχεδόν η γνώμη ότι είναι ντροπή να θέλει κανείς από μόνος του να αναλάβει εξουσία, χωρίς να υπάρχει η απειλή του εξαναγκασμού. Και η πιο βαριά τιμωρία (για κάποιον έντιμο) είναι το να εξουσιάζεται από κάποιον χειρότερό του, στην περίπτωση που δεν αποφασίζει ο ίδιος να αναλάβει την εξουσία.
Επειδή αυτή την τιμωρία, πιστεύω ότι φοβούνται οι ενάρετοι άνθρωποι, δέχονται να αναλάβουν την εξουσία, όταν γίνονται άρχοντες, και ασκούν τότε την εξουσία, όχι με την ιδέα ότι κάνουν κάτι καλό ούτε για να τους δοθεί μέσω των αξιωμάτων η ευκαιρία να περάσουν καλά, αλλά ενεργούν από ανάγκη, αφού δεν θα βρίσκεται καλύτερό τους ή όμοιός τους, για να παραλάβει την εξουσία. Γιατί υπάρχει κίνδυνος πως, αν υπήρχε μια πόλη κατοικημένη από εναρέτους (έντιμους) ανθρώπους, θα ήταν μέσα σ’ αυτή περιζήτητο πράγμα η μη ανάληψη της εξουσίας, σε όσο βαθμό είναι σήμερα (περιζήτητο) η ανάληψή της [ἐπεὶ κινδυνεύει πόλις ἀνδρῶν ἀγαθῶν εἰ γένοιτο, περιμάχητον ἂν εἶναι τὸ μὴ ἄρχειν ὥσπερ νυνὶ τὸ ἄρχειν]. Και στην περίπτωση αυτή θα γινόταν ολοφάνερο ότι πραγματικά στον χαρακτήρα του σωστού άρχοντα δεν είναι να επιδιώκει το συμφέρον του, αλλά το συμφέρον των αρχομένων (δηλ. των πολιτών). Έτσι κάθε γνωστικός άνθρωπος θα προτιμούσε να ωφελείται αυτός από άλλον και να μην έχει σκοτούρες εργαζόμενος προς όφελος των άλλων”.
Το ανωτέρω κείμενο του Πλάτωνα είναι πολύ επίκαιρο σήμερα. Οι έντιμοι και ικανοί συνήθως απέχουν από τα κοινά και δεν επιδιώκουν να αναλάβουν εξουσίες για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αναφέρει ο Πλάτων. Όσοι το επιχείρησαν ή αφομοιώθηκαν από το κρατούν σάπιο πολιτικό σύστημα ή τα παράτησαν γρήγορα. Αλλά έως τώρα τουλάχιστον και ο πολύς λαός δεν προτιμά τους έντιμους και ικανούς.
Οι έντιμοι (αγαθοί - ενάρετοι, κατά τον Πλάτωνα) δεν επιδιώκουν τα αξιώματα και τις τιμές, ούτε έχουν ανάγκη από την εφήμερη δόξα που προσφέρει η ανάληψη εξουσίας. Ούτε φυσικά θα καταδεχτούν να γυρίζουν στην αγορά και στα καφενεία, ή και στα μνη-μόσυνα ακόμα, για να ζητήσουν την ψήφο του οποιουδήποτε. Οι ικανοί, επίσης, δεν αφήνουν την εργασία τους για να ασχοληθούν με την πολιτική για να λάβουν διάφορα αξιώματα, τα οποία φέρνουν εύκολο χρήμα και πρόσκαιρες τιμές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τον καταργηθέντα, ευτυχώς, νόμο για το ασυμβίβαστο του βουλευτικού αξιώμα-τος και της ασκήσεως επαγγέλματος εισηγήθηκαν και υποστήριξαν επαγγελματίες πολιτικοί, οι οποίοι δεν άσκησαν ποτέ οποιοδήποτε επάγγελμα στη ζωή τους!
ΠΗΓΗ trikanews.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι έντιμοι & ικανοί στην Ελλαδα δεν θελουν την ανάληψη εξουσίας"

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΣ

ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΣ -----
 Σε αυτή την περίοδο της έντονης προεκλογολογίας μου ήρθαν στον νού κάποιες άλλες εποχές στην ιστορία μας που παρουσιάζουν πολλά κοινά με τις στιγμές που ζούμε τώρα. ----
Η Αθήνα του δεύτερου μισού του 19ου αι. με τις έντονες πολιτικές αναταραχές, το ξέσπασμα σκανδάλων στον δημόσιο βίο,την αχαλίνωτη εγκληματικότητα,την οξύτατη πολιτική αντιπαράθεση και την εναλλαγή ανάμεσα σε δύο κόμματα (του Τρικούπη και του Διλιγιάννη) στα μάτια μου φαντάζει τόσο κοντά στις μέρες μας......
Οσον αφορά λοιπόν την εγκληματικότητα, σε μια γειτονιά της Αθήνας που στις μέρες μας είναι πολυσύχναστη και γεμάτη από κέντρα ψυχαγωγίας και φαγάδικα, κάποτε κυριαρχούσε η τρομοκρατία και η εγκληματικότητα.
Μάλιστα σήμερα εάν δεν συχνάζει κάποιος στα στέκια της τα βράδυα (όπως εγώ) θεωρείται "out", έστι λοιπόν σε αλλοτινές εποχές ήταν μαγκιά (στην κυριολεξία) να κατοικείς εκεί. Θεωρώ λοιπόν πολύ ενδιαφέρον να ασχολείται κανείς με συνοικίες που ενώ στις μέρες μας θεωρούνται "trendy" κάποτε αποτέλεσαν άντρο εγκληματικών δραστηριοτήτων.
 Η συνοικία περί ής ο λόγος, είναι του Ψυρρή, μια συνοικία που κατά το δεύτερο μισό του δέκατου ένατου αιώνα αποτέλεσε τον φόβο και τον τρόμο των Αθηναίων.
Εκεί μαζεύτηκαν κατά τον δέκατο ένατο αι. πολλά άτομα που εγκαταλείποντας τα πάτρια εδάφη σε ορεινές περιοχές,άγονα νησιά αλλά και αλύτρωτες πατρίδες έσπευσαν να εγκατασταθούν στην "γη της επαγγελίας" , όπως τουλάχιστον νόμιζαν, την Αθήνα.......

Η ασυδοσία και η εγκληματικότητα σε αυτήν την Αθηναϊκή συνοικία είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις με την δημιουργία ενός απροσπέλαστου γκέτου (συμμοριών) του οποίου ήταν συχνό το φαινόμενο του αλληλοσπαραγμού ανάμεσα στις συμμορίες ενώ κύριο μέλημά τους ήταν η προστασία, ο εκβιασμός και ο πολιτικός προσυλιτισμός που εξαρτιόταν αναλόγως του ιδιωτικού συμφέροντος των "αρχηγών". Επειδή πολλά από αυτά τα περιθωριακά στοιχεία επηρέαζαν μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων, οι πολιτικοί συνήθως δήλωναν απρόθυμοι να προβούν σε εκκαθαρίσεις.
Η κατάσταση ήταν τόσο τραγική ώστε οι οικογένειες που κατοικούσαν στην περιοχή, αναγκάζονταν να προσλαμβάνουν οπλοφόρους από την επαρχία προκειμένου να προστατέψουν τις οικογένειές τους.
Αυτά τα περιθωριακά/ταραχοποιά στοιχεία που μάλιστα είχαν δικό τους κώδικα επικοινωνίας και ενδυματολογίας, ονομάστηκαν "κουτσαβάκηδες" και σύχναζαν στα καφενεία της Πλ.Ηρώων στου Ψυρρή και ειδικότερα στου "Καποδίστρια" της οδού Μιαούλη.
Τύποι με μακριές μουστάκες,αφόρετο το ένα μανίκι του σακακιού τους και μυτερά παπούτσια σουβλιστά που η άκρη της γύριζε στριφογυριστά προς τα πάνω, ήταν εγκατεστημένοι στα φτωχόσπιτα του Ψυρρή και έξυναν τα νύχια τους για παρεξήγηση και καβγάδες. Σύμφωνα με μία εκδοχή ο λόγος που είχαν αφόρετο το μανίκι του σακακιού τους ήταν για να προλάβουν σε περίπτωση επίθεσης από μέλος άλλης συμμορίας να τυλίξουν το χέρι τους και να το προτάξουν για να προστατευτούν από το μαχαίρωμα (αφού τα αλληλομαχαιρώματα ήταν σύνηθες φαινόμενο).
Η "Ακρόπολις"αναφέρει πως ονομάστηκαν "κουτσαβάκηδες" επειδή κούτσαιναν εξ αιτίας τραύματος που έγινε δήθεν σε συμπλοκή με την αστυνομία. Αλλη εκδοχή σύμφωνα με το "Σκρίπ" είναι πως το όνομα το πήραν από έναν Πειραιώτη,τον Δημήτρη Κουτσαβάκη, έναν καβγατζή δεκανέα του ιππικού.
Κατά τα χρόνια του Κριμαϊκού πολέμου (1854-1857) ξέσπασε μια επιδημία χολέρας στην Αθήνα με αποτέλεσμα οι Αθηναίοι να τραπούν σε φυγή προκειμένου να γλυτώσουν την επιδημία. Κάποιοι από τους περιθωριακούς τύπους ....έγιναν νεκροθάφτες......αφού μαζί με τους Αθηναίους είχαν εξαφανιστεί και οι νεκροθάφτες (τότε πέθαναν από την επιδημία περίπου 3000 άτομα από τους 30000 κατοίκους που είχε τότε η Αθήνα)......Εξ ού και ο λαός τους αποκάλεσε "μόρτηδες" από τη γαλλική λέξη mort που σημαίνει νεκρός.
Ο αστυνομικός διευθυντής Μπαϊρακτάρης
Οταν ανέλαβε τα καθήκοντα του, ως αστυνομικός διευθυντής στου Ψυρρή, ο τολμηρός Μπαϊρακτάρης έκανε σημαντικές εκκαθαρίσεις στην περιοχή με αποτέλεσμα να απαλλάξει την Αθήνα από αυτούς τους παραβατικούς τύπους που έλεγχαν την περιοχή. Εκτός από τη φυλάκιση και το κούρεμα με την ψιλή, έδωσε εντολή να τους κόβουν το μισό μουστάκι (υποχρεώνοντάς τους να ξυρίσουν και το άλλο μισό - θανάσιμη προσβολή για τους μάγκες της εποχής). Τους έκοβε επίσης τις μύτες απ' τα παπούτσια και το μανίκι που κρεμόταν (σύμβολα αναγνώρισης του κουτσαβάκη)
"Ο Μπαϊρακτάρης μου' κοψε το ένα το μανίκι
και να ξεχάσω δεν μπορώ, αυτό το ρεζιλίκι.
Ο Μπαϊρακτάρης μ' έπιασε, στο Μεντρεσέ με έκλεισε
τη σκανδαλιάρα μου έσπασε και το μουστάκι μου έκοψε......"
Οι κουτσαβάκηδες την ποινή της φυλάκισης την εκτίανε στην φυλακή του Μεντρεσέ που βρισκόταν στην πλατεία Αέρηδων (βλ.κάτω φωτό).
Η πύλη της φυλακής του Μεντρεσέ (απέναντι από την πλατεία αέρηδων )

Το 1862 εμφανίστηκε μια άλλη ομάδα πολιτών που ονομάστηκαν "τραμπούκοι"...Ναι ναι σωστά ακούσατε, τραμπούκοι!!! Καθαρό δημιούργημα των πολιτικάντηδων αυτοί οι περιθωριακοί τύποι ήταν πολύ χρήσιμοι κατά τον προεκλογικό αγώνα διαφόρων υποψηφίων. Σε περίπτωση που ο πολιτικός που τους είχε κάτω από την προστασία του ερχόταν στην εξουσία, οι τραμπούκοι αναλάμβαναν σπουδαίες δουλειές. Ασκούσαν εκβιασμούς,απειλές και τρομοκρατία σε βάρος των πολιτικών αντιπάλων. Επειδή τα καφενεία στου Ψυρρή έσφυζαν από αυτούς τους περιθωριακούς τύπους, οι πολιτικοί άρχοντες αναζητούσαν ανάμεσά τους τους συνεργάτες που θα τους στήριζαν στις δημόσιες συγκεντρώσεις. Ετσι από αυτούς όσοι προσλαμβάνονταν εκτός από την χρηματική αμοιβή που εισέπρατταν, απολάμβαναν δωρεάν τον καφέ (κερασμένο από τον πολιτικό άρχοντα) αλλά και τα πούρα της γνωστής τότε Κουβανέζικης εταιρίας απο την Αβάνα "trabucos" που μοίραζαν οι πολιτικοί άρχοντες προκειμένου να κερδίσουν την υποστήριξη εκείνων των περιθωριακών που είχαν βροντερή φωνή (καλή ώρα όπως βλέπουμε στα τηλεοπτικά παράθυρα)......Οσο για τους άμοιρους εκείνους που δεν είχαν βροντερή φωνή παρέμεναν άνεργοι και στο περιθώριο αφού δεν "έκαναν ούτε για ζήτω"!!!! (από τότε βγήκε η σχετική ρήση).
Φυσικά μόλις τελείωναν οι εκλογές αυτοί οι μόρτηδες ή κουτσαβάκηδες ή τραμπούκοι εάν ο "προστάτης πολιτικός" δεν κατάφερνε να εκλεγεί επανέρχονταν στην πρότερη κατάστασή τους δηλαδή εκείνη της ανεργίας και της καθημερινής απόλαυσης του καφέ στα καφενεδάκια του Ψυρρή.....
Αφού είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλοι κλυδωνισμοί λόγω οικονομικών σκανδάλων (βλ.το 1867 το ριφιφί στο Κεντρικό Ταμείο του Κράτους που βρισκόταν στην οδό Σταδίου από μια πενταμελή σπείρα ευϋπόληπτων πολιτών), εν μέσω έντονων πολιτικών αναταραχών που μάστιζαν την Αθήνα και με 2 κόμματα να αντιπαρατίθενται μέχρι τελικής πτώσεως, η εγκληματικότητα τελικά πατάχθηκε από τον Μπαϊρακτάρη ο οποίος έμεινε ξακουστός για το έργο του.
Να θυμίσω πως εκείνη την περίοδο μετά από αλλεπάλληλες εναλλαγές μεταξύ 2 κομμάτων στην εξουσία (του Τρικούπη και του Διλιγιάννη), το 1893 ο Τρικούπης ανήγγειλε τελικά το θρυλικό : "ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΠΤΩΧΕΥΣΑΜΕΝ"!!!!!
Αφίσα της εποχής που επεικονίζει την Ελλάδα στην μέση και τον Τρικούπη και τον Διλιγιάννη εκατέρωθεν οι οποίοι θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για το κακό που βρήκε την Ελλάδα
Οσο για τους κουτσαβάκηδες και τους τραμπούκους της εποχής αυτό που απομένει στις μέρες μας να τους θυμίζει είναι μια ξεχαρβαλωμένη πόρτα κάπου εκεί απέναντι από τους Αέρηδες, η πόρτα του Μεντρεσέ όπως ονομάζεται, της φυλακής όπου αναστέναζαν οι κουτσαβάκηδες :
"Τα στήθη μου κατάντησαν βασάνων κατοικία,
που κατοικούν οι λέοντες και τ' άγρια θηρία.....Αχ! Βαχ!"
(ο εθνικός ύμνος των κουτσαβάκηδων)
Στοχασμοί από το dyosmaraki στις 8/24/2007 09:54:00 πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΣ"

Σάββατο 12 Ιουλίου 2014

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΓΝΩΣΤΩΝ «επωνύμων» ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Περίεργα ελληνικά επώνυμα «επωνύμων»



Οι "επώνυμοι": οι πολιτικοί, οι καλλιτέχνες, οι αθλητές, οι δημοσιογράφοι, οι επιχειρηματίες, όλοι αυτοί που κάθε μέρα τους "συναντάμε" στην TV, στον τύπο, στο διαδίκτυο. Είναι στιγμές που αναρωτιόμαστε από που άραγε "κρατάει η σκούφια τους", τι σημαίνει ή από που προέρχεται το επώνυμό τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις η απάντηση είναι εύκολη (π.χ. "Σαμαράς" ή "Παπανδρέου", για να σταθούμε στους πολιτικούς). Δύσκολα όμως μπορούμε να φανταστούμε π.χ. ότι το "Λαφαζάνης" (από το τούρκικο lafazan) σημαίνει φλύαρος, καυχηματίας, ή ότι το "Ρέππας" (από το δημώδες ρέπας και ρέπης) σημαίνει περιφερόμενος, φυγόπονος, ρέμπελος, ρεμπεσκές.

Στην παρούσα ανάρτηση, που αποτελεί μια μικρή επιλογή από μια αξιόλογη μελέτη που έχει γίνει στο blog "Greek lastnames.blogspot.gr", παρουσιάζουμε (αλφαβητικά) την προέλευση και έννοια ορισμένων γνωστών/διάσημων και ιστορικών επιθέτων/επωνύμων. Δείτε τη, υπάρχουν πολλά περίεργα και εκπλήξεις:

Αλαβάνος: Σχετικό με το ιδιωματικό αλαμάνος, και έχει την έννοια απάνθρωπος, αιμοβόρος. Ετυμολογικά συνδέεται με το φράγκικο alleman, ο Γερμανός, που πέρασε σε μερικές ελληνικές διαλέκτους ως χαρακτηρισμός, όπως κι άλλα εθνικά ονόματα λόγω στερεοτύπων που επικράτησαν στον λαό. Όλα αυτά με μια επιφύλαξη γιατί πιθανώς να προέρχεται απευθείας από κάποιο δυτικό επώνυμο, καθόλου σπάνιο για τα νησιά των Κυκλάδων, λόγω φραγκοκρατίας. (ΛΔΗΜ).

Αλαφούζος: Από το ιδιωμ. αλάφι, αντί ελάφι (και αλαφίνα αντί ελαφίνα), και την ιδιωμ. υποκοριστική κατάληξη –ούζος, (ΛΔΗΜ).

Αλευράς: Από το ν.ε. αλευράς, ο αλευροπώλης, (αρχ. ἄλευρον).

Ανευλαβής: Από το μεσν. ανευλαβής, 1) ο μη ευλαβής, ο μη σεβόμενος ή μη φοβούμενος, και 2) ο θρησκευτικά ασεβής. (ΛΔΗΜ).

Απέργης: Από το μεσν. απέργης, ο αμαρτωλός, ο άνομος. Από το ουσ. απέργιν, η αμαρτία, ανομία. (TRAPP).

Βαξεβάνης (Μπαχτσεβάνης): Από το τουρκ. bahçıvan- bahçe- κήπος, ο περιβολάρης, με φωνητικό εξελληνισμό. {ΣΗΤΡ}.

Βαρβιτσιώτης: Επώνυμο που δηλώνει καταγωγή από το χωριό Μπαρμπίτσα (Βαρβίτσα) της Λακωνίας, {ΤΠΝΜ}.

Βερεμής: Από το ν.ε. βερέμης, <τουρκ. verem, χτικιό, ο χτικιάρης και κατ’επέκταση ο δύστροπος. {ΣΗΤΡ}.

Βορίδης/ Βοριάς/ Βορέας/ Βοράκης: Από το δημ. βοριάς, βορέας, ο βόρειος άνεμος, μσν. βοριάς < αρχ. βορέας. Ίσως να χρησιμοποιήθηκε και σαν βαφτιστικό, (ΛΤ).

Βουτσάς: από τη λέξη βούτσι+ επαγγελ. καταλ. -άς, βαρέλι. Β.=βαρελάς. (Τριαντ.),< ελνστ. βούτις. {ΤΟΖ}.

Βωβός: Από το μσν. βωβός, ο άλαλος, ως επώνυμο καταγράφεται τον 11ο αι. από τον Κεδρηνό (Georgius Cedrenus,Bonnae,1838-1839,II,451,18). {GLOBG}.

Γιούτσος: Από το τούρκικο yüçe=ο ψηλός, ο μεγάλος {ΣΗΤΡ}.

Γκιζίκης: Από το τουρκ. gezig, κακό σπυρί, φαγούρα {ΣΗΤΡ}.

Γκιουλέκας: Από το δημώδ. γκιουλέκας, πληθ. γκιουλέκηδες, ο νταής, ο ψευτοπαλικαράς: «Kάνει τον γκιουλέκα». Από το όνομα Αλβανού άτυχου επαναστάτη του 19ου αιώνα, Gjoleka. Το αλβανικό επίθετο Gjoleka προέρχεται από τα βαφτ. Gjon-Ιωάννης και Leka-Αλέξανδρος {Λ.Τ.}.

Δραγώνας: Ίσως από το μεσν. και δημωδ. δραγόνος, στρατιώτης, πολεμιστής σε σώμα ελαφρού ιππικού, & lt; αντιδ. γαλλ. dragon<λατ.draco<αρχ. δράκων. Ως επώνυμο τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα, ως Δραγωνάς στη Χαλκιδική. (BZP) (ΛΜ).

Εμφιετζόγλου: Από το 
τούρκικο emfiye=το ταμπάκο, καπνός. Εμφιετζής ο παραγωγός καπνού.{ΣΗΤΡ}.

Ζαΐμης: Κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας, ο ιδιοκτήτης ή επικαρπωτής γαιών που είχε την υποχρέωση, σε περίοδο πολέμου, να δίνει στο σουλτάνο ορισμένο αριθμό ιππέων, τουρκ. Zaîm {ΜΚΣ}.

Ιντζές: Από το τουρκ. ince, λεπτός, φίνος, πονηρός.{ΣΗΤΡ}.

Καβάφης: Από το 
τούρκικο kavaf, τσαγκάρης.{ΣΗΤΡ}.

Καζαντζής (Καζαντζάκης, Καζαντζίδης, Καζαντζόπουλος κ.α.): Από το δημώδες καζαντζής, ο λεβητοποιός, ο κατασκευαστής ή πωλητής καζανιών. Σαν λέξη, δάνειο από το τουρκ. kazancι, με την ίδια έννοια.

Καλιγάς ή Καλλικάς/Καλιγάρης: Πεταλωτής, <ουσ. καλίγι(ο)ν + κατάλ. ‑άς ή <ουσ. καλιγάριος. Ως επώνυμο ήδη απο τον 13ο-14ο αιώνα, {ΜΣΚ} (BZP).

Καλλέργης: Από το μεσν. καλλίεργος, "ο καλώς ειργασμένος". Γνωστή βυζαντινή οικογένεια, κλάδος της οποίας εγκαταστάθηκε στην Κρήτη όπου και επιβιώνει μέχρι σήμερα. Ως επώνυμο ήδη από την παλαιολόγια εποχή, αν και σίγουρα παλαιότερα, (ΛΔΗΜ) (BZP).

Καμπάς: Ο κατασκευαστής γαμπών/καπών (κάπα ή καπάς), πανωφόρι από χοντρό μάλλινο ύφασμα. <βεν.gaban.{ΜΣΚ} ή Καμπάς- Από το τουρκ. kaba,ο χοντρός, άξεστος. (ΕΠΜΑ).

Καραγκιόζης: Από το τουρκ. karagoz, μαυρομάτης. {ΣΗΤΡ}.

Καραγκούνης: καραγκούνης, "ο κάτοικος της πεδινής Θεσσαλίας που ασχολείται με τη γεωργία" σε αντίθεση με τους Σαρακατσάνους και τους Βλάχους/ και μεταφ. ο φτωχός,ο αγροίκος. Ίσως από το τουρκ. Kara+guna «μαυρή κάπα». {ΤΟΖ}.

Κασάπης: Από το τουρκ. kasap, ο κρεοπώλης, χασάπης.

Κατσανέβας: Από το δημωδ. κατσανέβας, ο φορτοεκφορτωτής, χαμάλης {ΜΚΣ}.

Κατσηφάρας: Από το δημωδ. κατσιφάρα (Πελ/σο,Κρήτη, κτλ), μτφ ο κατηφής, και κατσηφιά η ομίχλη. {ΜΚΣ}

Κατσίκης: Από το τουρκ. kacik, ν.ε.κατσίκι, ίσως ο βοσκός κατσικιών ή ο γρήγορος σαν κατσίκι.

Κεντέρης: Σχετικό με το τουρκ. keder, λύπη. {ΣΗΤΡ}

Κόκκαλης: Από το ν.ε. ους. κόκαλο, ή το μεγενθ. κόκαλος<αρχ .κόκκαλος, και την καταλ. –ης.{ΤΟΖ}.

Κούβελας: Από το μεσν. κουβέλι το, κυψέλη: της μέλισσας, <παλαιότ. γαλλ. cuvel(l)e, cubel{ΜΣΚ}.

Κρασάς: Το επώνυμο από το ν.ε. κρασί<μσν. κρασίν, κρασίον. Δηλώνει τον οινοπώλη, ή τον παραγωγό κρασιού.

Κρεμαστινός: Επώνυμο που δηλώνει καταγωγή από χωριό με το όνομα Κρεμαστή. Χωριά με αυτό το όνομα υπάρχουν στη Ρόδο, Ξάνθη, Λακωνία. {ΤΠΝΜ}.

Κριεζής: Από το αρβαν. κρίε (κεφάλι) και το δεύτερο συνθ. –ζι (μαύρο), δλδ ο μαυροκέφαλος.{ΣΗΤΡ}.

Λαναράς/ Λανάρης: Ο εριουργός, λανάρης< μεσ.λανάριος< λατ.lanarius.

Λαφαζάνης: Από το τουρκ. περσ. lafazan, ο φλύαρος, καυχηματίας. {ΣΗΤΡ}.
Λεβέντης , οι Ιταλοί LEVENTI , αποκαλούσαν τους  πειρατές της  ανατολής ( LEVANTI ) , ενώ οι Τούρκοι – πριν την Άλωση  - λέγαν λεβέντες  τους  στρατιωτικούς που  υπηρετούσαν στα  πλοία  τους . Σιγά σιγά , το  όνομα έμεινε στους  ναύτες τους τολμηρούς , τους  άγριους , τους  απείθαρχους και  τώρα δίνεται στους  ανδρείους , τους  νέους , τους  ψηλούς  ,  τους  ωραίους .
Λιάπης: Από το αλβ. Lab-I, ο κάτοικος της Λιαπουριάς (η περιοχή γύρω από τη Χειμάρα).{ΤΟΖ}.

Λοβέρδος: Επώνυμο από το ιταλ. κύριο όνομα Lombardo < αρχικά όνομα εθνότητας, τν Λομβαρδών- Λογγοβάρδων. {ΚΥΘΝ}.

Λογοθέτης: Αξίωμα στην αυλή των βυζαντινών αυτοκρατόρων· ανώτερος αυλικός.

Λούβαρης / Λουβιάρης: Από το δημώδ. λουβιάρης, λωβιάρης, ο λεπρός, ο έχων λούβα/λώβα, <αρχ. ουσ. λώβη, συν την κατάλ. –(ι)άρης. (ΛΔΗΜ) (ΜΣΚ).

Μανίκας: Από τη λέξη μανίκα, i) Σιδερένια θωράκιση που προστατεύει τους βραχίονες πολεμιστή ή ii) Μανίκι ενδύματος. <λατ. - ιταλ. Manica. Ως επώνυμο ήδη από την Παλαιολόγεια εποχή, στη μορφή Μανίκης, το 1355 στο Μελένικο. {ΜΣΚ} (BZP).

Μαρκεζίνης: Σχετικό με το μαρκήσιος, μαρκέζης. Τίτλος δυτικών ευγενών. <μεσν. λατ. marcensis – marquesius. {ΜΣΚ}.

Μεϊμάρης / Μεϊμεράκης: Από το τουρκ. mimar, ο αρχιτέκτωνας. (ΕΠΜΑ).

Μπέλος / Μπελογιάννης κ.α.: Από το ν.ε. μπέλος, χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει το λευκό πρόβατο, κατσίκα κ.α., μεταφορικά και για τον ανοιχτόχρωμο άνθρωπο. Από το σλαβικό bělú «λευκός». Παρόμοιες λέξεις και στα αρβανίτικα και στα βλάχικα. {ΤΟΖ}.

Μουζάκης: Από το αρβανίτικο muzaqi “μοσχάρι, δαμάλι” και σχετίζεται με το αλβαν. Τπνμ. Muzhake. Επίθετο ευγενούς μεσαιωνικής αλβανικής οικογένειας. Κάλλιστα μπορεί το επώνυμο να προέρχεται από το μεσν. ελλ. μουζάκιον «είδος παπουτσιού».<αραβ. ή περσ.{ΤΟΖ}.

Μούτσιος: Από το βλαχ. mucio “ό νέος”.{ΤΟΖ}.

Μπαλάφας / Μπαλαφούτης: Από το ν.ε. μπαλάφα, η ανοησία, σαχλαμάρα,<άγν.ετύμου. (Λ.Μ).

Μπαλής: Από το μτγν. μεσν. μπαλής «είδος αξιώματος». Ο Μπούτουρας (Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα,σ.110) το ανάγει στο βενετ. Bailo, όνομα αξιώματος, με αποβολή το ημιφώνου + -ής.{ANX}.

Μπαλτατζής: Ξυλοκόπος· στρατιώτης του οθωμανικού στρατού , ή κατασκευαστής μπαλτάδων (μπαλτάς,ο), <τουρκ. baltacι.{ΜΣΚ}.

Μπέης (Βέης λογ. εξελλ.): Τίτλος ορισμένων υποτελών ηγεμόνων ή ανώτερων υπαλλήλων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, τουρκ. bey `άρχοντας΄{ΜΚΣ}.

Μπιρμπίλης: Από το λαικτρ. μπιρμπίλι, το αηδόνι, <τουρκ. bülbül(Λ.Μ).

Νεγρεπόντης: Επώνυμο που δηλώνει καταγωγή από το Νεγρεπόντε, η Εύβοια στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Παρετυμολογικά από το τοπικό όνομα για ολόκληρη την Εύβοια, Έγριπος< Εύριπος, ο στενότερος πορθμός του Ευβοικού κόλπου, στη Χαλκίδα. {ΤΠΝΜ}.

Νιάρχος: Από το σπάνιο βαφτιστικό Νέαρχος, όνομα αγίου που γιορτάζει στις 22 Απριλίου, <νε(ο)+-άρχος (άρχω) (Λ.Μ).

Πάγκαλος: Από το μεσν. πάγκαλος, υπερθ. παγκάλλιστος,1) ο πάρα πολύ ωραίος, πανέμορφος,2) ο πάρα πολύ ενάρετος, έντιμος, ηθικός,< αρχ. επίθ. πάγκαλος. Ως επώνυμο τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα, σε Θεσσ/κη, Κύπρο,Τραπεζούντα, Σέρρες, Χαλκιδική, κτλ.(BZP) (ΜΣΚ).

Παπαχελάς: Από το σύνηθες πρώτο συνθετικό παπάς, και το χελάς, ο ψαράς ή πωλητής χελιών. <μσν. χέλι < αρχ. ἐγχέλειον. (ΛΤ) (ΛΔΗΜ).

Παπούλιας: Από το δημωδ. παπούλιας- παπούλης, υποκορ. του παππούς, και ο γέρος ιερέας. (BZP) (ΛΤ) (ΛΔΗΜ).

Παπουτσής: Παπουτσής, υποδηματοποιός, τσαγκάρης,<τουρ. papuccu {ΜΣΚ}

Πατακός: Από το ιδιωμ. (Κρήτη), πατακός, πατακιός, ο μικρόσωμος, ο άσχημος, αρχ. πάταικος. {ΣΗΤΡ}.

Πεπονής: ν.ε. πεπόνι<μσν. πεπόνι< ελνστ. πεπόνιον υποκορ. του αρχ. (σίκυος) πέπων αγγούρι ώριμο {Λ.Τ.}.

Πετιμεζάς/ Πετμεζάς: Επίθετο φημισμένου Καλαβρυτινού αγωνιστή της Επανάστασης. Από το ν.ε. πετιμέζι & πετμέζι 1. πολύ γλυκό και παχύρρευστο υγρό που παρασκευάζεται κυρίως από το βράσιμο του μούστου. 2. (μτφ.) οτιδήποτε έχει υπερβολικά γλυκιά γεύση: (π.χ. πετιμέζι τον έκανες τον καφέ). <τουρκ. pekmez -ι .{Λ.Τ.}.

Πιπιλής/ Πιπίλας: Από το δημωδ. ρήμα πιπιλίζω - πιπιλώ, πιπιλής αυτός που πιπιλίζει. βλ. εισαγωγή «Ελληνικά επίθετα (Α-Λ) -ετυμολογία», σχόλια Ανδριώτη. (ΛΔΗΜ).

Πρέκας/ Πρέκκας: Από το ν.ε. διαλεκτ. πρέκι, οριζόντιος δοκός που τοποθετείται στο πάνω μέρος της πόρτας ή του παραθύρου, για να στηρίζει τον τοίχο από πάνω, μεσν. πριέκιον.

Ρέππας: Από το δημωδ. ρέπας και ρέπης, ο περιφερόμενος, ο φυγόπονος, ρέμπελος, ρεμπεσκές. (ΛΔΗΜ).

Ρήγας, Παπαρήγας, Ρηγόπουλος, Παπαρρηγόπουλος: Από το ν.ε. ρήγας, λαικότροπα ο βασιλιάς, μσν. ρήγας < ελνστ. ῥήξ, αιτ. ῥῆγα < λατ. rex. Τα παραπάνω επώνυμα σχηματίζονται με τα σύνηθες πρώτο συνθ. παπάς, και την χαρακτηριστική καταλ. –όπουλος. {Λ.Τ.}.

Ρίτσος: Από το ιδιωμ. ρίτσος,ο ρήσος, λαικτρ. αιλουροειδές τετράποδο, που σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες ζούσε στον βορά. ,<σλαβ. ris. Μτφ. δηλώνει τον γρήγορο, τον ταχύ, και εκφρ. Σαν το ρίτσο τρέχει. (ΛΔΗΜ).

Ρουβάς: Από το διαλεκτ.(Λιτοχ.) ρουβός,σημαίνει = όχι ευθύς, ύπουλος, πονηρός. Και ως επίρρ. «με κοιτάει ρουβά», στραβά. Σύμφωνα με την Δούγα-Παπαδοπούλου προέρχεται : από το αρχ. ραιβός>ριβός (σημ.Στερ.Ελλ.) με στένωση του άτονου αι, κανονική στα βόρεια ιδιώματα> ρουβός, με χείλωση του ι>ου εξαιτίας του παρακείμενου χειλικού β. {ΕΤΥΠ}.

Σακελλάριος: Από το βυζαντ. Εκκλησιαστικό τίτλο σακελάριος<λατ. sacellarius-ο } βαλαντιοφύλακας, θησαυροφύλακας. {ΜΚΣ}.

Σακοράφας: Από το ν.ε. σακοράφα, μεγάλη και χοντρή βελόνα που χρησιμοποιείται για ράψιμο με σπάγγο<ελνστ. σακκοράφος. {Λ.Τ.}.

Σεφερλής: Από το τουρκ. seferli, αυτός που πάει σε πόλεμο (seferi), ο πολεμιστής. {ΣΗΤΡ}.

Σκλαβενίτης: Επώνυμο που δηλώνει καταγωγή από τόπους όπως Σκαβηνία, Σκλαβουνιά, τοπωνύμια που χαρακτηρίζουν περιοχές με σλαβική κατοίκηση. Επι Βυζαντίου οργανώθηκαν στα αυτοκρατορικά εδάφη αυτόνομα μορφώματα Σκλαβούνων (Σθλαβίνων), οι Σκλαβηνίες. {ΤΠΝΜ}.

Συγγρός/ Τσιγγρός: Από το ιδιωματικό (Ποντ. Ίμβρος) τσιγκρός, άρρωστος, αδύνατος. {ΣΗΤΡ}.

Τατούλης/ Τατάς: Απο το τατάς (ή τάτας), λέξη παιδική, ο μπαμπάς. Η λέξη έχει επιβιώσει σε διάφορες διαλέκτους, απο το αρχ. τάτα-τέττα, σύφμωνα με τον Ησύχιο: "τέττα· νεωτέρου πρός πρεσβύτερον τιμητική προσφώνησις". (ΛΔΗΜ).

Τεγόπουλος: Από το βαφτ. Τέγος, παραλλαγή του ονόματος Στέργιος στη βόρεια Ελλάδα, Τέγος<Τέλιος<Στέργιος. {ΤΑΧΚ}.

Τσολάκης: Από το τουρκ. colak, μονοχέρης, κουλός . {ΣΗΤΡ}.

Τσουδερός: Από το ιδιωμ. (Κρήτη) ρήμα τσουδίζω, τσουρουφλίζω. {ΣΗΤΡ}.

Φασούλας: Από το ν.ε. φασόλι, μσν. φασόλιν < *φασιόλιο<ελνστ.φασίολος < αντδ. λατ. phasiolus <>Φάσηλος {Λ.Τ.}.

Χαλβατζής: Απο το τουρκικό halva.

Χαρδαβέλας: Από το ιδιωμ. χαρδαβέλα, ο κρίκος που μπαίνει στη μύτη του γουρουνιού για να μην σκάβει. Λογικά χαρδαβέλας ο κατασκευαστής ή πωλητής χαρδαβέλων. (ΓΛΗΛ)

Χατζής: Σύνηθες πρόθεμα σε πολλά ελληνικά επίθετα (Χατζηνικολάου, Χατζηχρήστος, Χατζόπουλος, Χατζηδάκης κ.α.). Σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη: Άτονη προτακτική λέξη που ακολουθείται πάντα από το ενωτικό (-)· έμπαινε πριν από βαφτιστικά ή οικογενειακά ονόματα ως τιμητικός τίτλος για να δηλώσει ότι ένας ορθόδοξος χριστιανός επισκέφτηκε ως προσκυνητής τους Άγιους Τόπους . < αραβ. hac προσκυνητής της Μέκκας. {Λ.Τ.}.

Ψιμάρης/ Ψιμούλης: Από το δημωδ. ψιμάρι, ψιμάκι, ο γεννηθείς αργά, και μτφ. ο αφελής.<αρχ. όψιμ(ος) -άρης,-ούλη; (ΛΔΗΜ) (Λ.Τ.).


_____________________________
Πηγή: greek-lastnames.blogspot.gr” και συγκεκριμένα από: http://greek-lastnames.blogspot.gr/2009/05/blog-post_9090.html
http://greek-lastnames.blogspot.gr/2009/05/blog-post_7669.html

_____________________________
Βιβλιογραφία και συντομογραφίες (από το ίδιο blog):

- Μελέτη περί του γλωσσικού ιδιώματος Βελβεντού και των περιχώρων αυτού, Ευθ. Μπουντώνα.,1892. (ΒΕΛΒ)
- A glossary of later and Byzantine Greek ,Evangelinus Apostolides{GLOBG} 
- Alessio da Somaverra, Tesoro della lingua greca-volgare ed italiana, Παρίσι 1709. (ΘΗΣΑΥ) 
- Neugriechische Studien /Gustav Meyer (MEYER) 
- Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit,Erich Trapp, Hans-Veit Beyer, Ewald Kislinger, Ioannis Leontiadis (BZP) 
- Vladimir Orel- Albanian Etymological Dictionary, {ALBD} 
- Ανάλεκτα Ετυμολογικά ΙΙ,Χρήστος Τζιτζιλής ,Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1982-83.{ΑΝΤΖ} 
- Ανθρωπωνύμια Χουμνικού, Φ.Π.Κοτζαγεώργης (ΑΝΧΜ) 
- Βάσος Βογιατζόγλου,Επώνυμα της Μικρασίας,1990,(ΕΠΜΑ) 
- Γ.Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας,(Λ.Μ) 
- Γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδος, Μιχαήλ Σταματελάτου, Φωτεινή Βάμβα Σταματελάτου. {ΤΠΝΜ} 
- Γλωσσάριον Λέσβιον. Νεοελληνικά Ανάλεκτα: περιοδικώς εκδιδόμενα υπό του φιλολογικού συλλόγου ""Παρνασσού"" επιστασία πενταμελούς επιτροπής.τχ. 1 (1870) 385-429.{ΓΛ} 
- ΓλωσσάριονΣύρου,Στέφανος, Κλων, Bulletin de Correspondance Hellénique, 3 (1879).{ΓΣ} 
- Γλωσσική ύλη : Γλωσσάριον Κεφαλληνίας,Τσιτσέλης, Ηλίας Α. 1874, {ΓΚΕ} 
- Δημητράκου. Μέγα Λεξικόν Όλης της Ελληνικής Γλώσσης (ΛΔΗΜ) 
- Διαδικτυακό λεξικό γλωσσικών ιδιωμάτων του Θέρμου και της ευρύτερης περιοχής,http://lyk-therm.ait.sch.gr/ntopiolalies/ {ΓΛΑΙΤ} 
- Διορθώσεις και προσθήκες στα Γλωσσικά ιδιώματα της Ηπείρου του Ευάγγελου Μπόγκα / Κ. Ε. Οικονόμου. {ΗΠΟΙΚ} 
- Επώνυμα Ποντιακά,Δ.Η.Οικονομίδη,Εστία,1934.{ΠΕ} 
- Ετυμολογικά της περιοχής Πιερίας,Ευανθία Δουγά-Παπαδοπούλου {ΕΤΥΠ} 
- Ηλίας Παρδάλης-"Κοζανίτικο Λεξιλόγιο", (ΚΖΛ) 
- Ηπειρωτικόν Γλωσσάριον / Π. Αραβαντινού. 1909, {ΗΠΓΛ} 
- Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, Τα κρητικά τοπωνύμια. Διήμερο επιστημονικό συνέδριο. Πρακτικά, Α΄-Β΄, Ρέθυμνο 2000 {ΚΡΗΤ} 
- Κ.Καραποτόσογλου, Ετυμολογικές και σημασιολογικές παρατηρήσεις σε λέξεις που αρχίζουν με ζ-,τζ- στη μεσαιωνική ελληνική,”Ελληνικά”.{ΚΕΣ} 
- Κ.Καραποτόσογλου, Ετυμολογικές παρατηρήσεις σε νεοελληνικούς αρχαϊσμούς, ”Ελληνικά”. {ΚΕΝ} 
- Κυθνιακά ήτοι της νήσου Κύθνου χωρογραφία και ιστορία μετά του βίου των συγχρόνων Κυθνίων εν ω ήθη και έθη και γλώσσα και γένη κλπ. / υπό Αντωνίου Βάλληνδα. {ΚΥΘΝ} 
- Κωνσταντίνος Χριστοφορίδης,Λεξικόν της Αλβανικής Γλώσσης, (ΧΡΑΡΒ) 
- Λαογραφικό Λεξικό τής Αγιασώτικης Διαλέκτου {ΛΛΑΔ} 
- Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη.{Λ.Τ.} 
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), Εμμανουήλ Κριαρά. {ΜΣΚ} 
- Λεξικό της Τσακωνικής Διαλέκτου ,Θανάση Π. Κωστάκη(ΤΣΑΚΛ) 
- Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου / Λεωνίδα Χ. Ζώη. (ΛΞΖΑΚ) 
- Λεξικόν της τσακωνικής διαλέκτου,Deffner,Michael(ΛΞΤΣ) 
- Ν. Ταχινοσλής, Μορφές του Κωνσταντίνος.{ΤΑΧΚ} 
- Περισυναγωγή γλωσσικής ύλης και εθίμων του ελληνικού λαού ιδια δε του της Πελοποννήσου, Π.Παπαζαφειρόπουλου,1887.{ΠΠΠ} 
- Προσθήκαι εις το Χιακόν γλωσσάριον και το Χιακόν τοπωνύμιον. Κων. Α. Άμαντος{ΠΧΓ} 
- Σημειώσεις Μ.Τριανταφυλλίδη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, {ΣΗΤΡ} 
- Σταματίου Ψάλτου, Θρακικά ή Μελέτη περί του γλωσσικού ιδιώματος της πόλεως Σαράντα Εκκλησιών,1905- (ΣΨΘΡΑ) 
- Συμβολή εις το χιακόν γλωσσάριον / υπό Κ. Αμάντου.{ΣΧΓ} 
- Τα δημώδη ονόματα των φυτών προσδιοριζόμενα επιστημονικώς / υπό Θ. Χελδράϊχ, εκδιδόμενα υπό Σπ. Μηλιαράκη. {ΔΟΦ} 
- Το Χιακόν γλωσσάριον : Ήτοι η εν Χίω λαλούμενη γλώσσα μετά τινών επιγραφών αρχαίων τε και νέων και του χάρτου της νήσου / συνέγραψεν Α. Γ. Πασπάτης.{ΧΓΠ} 
- Φ.Π.Κοτζαγεωργής- "Ανθρωπωνύμια Χουμνικού (18ος αι.)", Ελληνικά 53/2 (2003), 337-389. {ANX} 
- Φαίδωνος Κουκουλές, Βυζαντινά τινα παρωνύμια. {ΦΔΚ} 
- Trapp et al,Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts_bd. 1_A-K_2001 (TRAPP) 
- Τοπωνυμικό Ζαγορίου / Κων. Ευ. Οικονόμου.Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. {ΤΟΖ}
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΩΝΥΜΩΝ ΓΝΩΣΤΩΝ «επωνύμων» ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ"
Related Posts with Thumbnails