16/3/1921:H σοβιετοτουρκική Συνθήκη Φιλίας και Αδελφότητος

16/3/1921: Υπογράφεται η σοβιετοτουρκική Συνθήκη Φιλίας και Αδελφότητος

Οι Ρώσοι μπολσεβίκοι, μετά την υπογραφή της Συνθήκης Μπρεστ-Λιτόφσκ στις 3/3/1918, στη Λευκορωσία, επανέρχονται στα προ του 1878 σύνορά τους. Η συνθήκη, που την υπέγραψε ο Λένιν, αφορούσε τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Πολωνία Λιθουανία, Φινλανδία, Ουκρανία και Οθωμανική Αυτοκρατορία) και υπήρξε ιδιαίτερα επώδυνη για τη Ρωσία, την άλλοτε Τσαρική Αυτοκρατορία. Η Συνθήκη τής αφαίρεσε περίπου το ένα τέταρτο των εδαφών, με τους πληθυσμούς τους, και σε ίδιο ποσοστό του συνόλου της βιομηχανίας της, καθώς και το ένα δέκατο του συνόλου των πλουτοπαραγωγικών πηγών, ανθρακωρυχείων κτλ.

Ταυτοχρόνως οι Μπολσεβίκοι αλλάζουν πολιτική έναντι των Τούρκων. Η σύσφιξη των σχέσεων Λένιν-Κεμάλ οδηγεί σε συνδιάσκεψη, και οι δύο λαοί, Τουρκίας και Σοβιετικής Ένωσης, θα βαδίσουν μαζί το δρόμο της συνεργασίας. Θα ακολουθήσει στις 16 Μαρτίου 1921 η υπογραφή Συνθήκης Φιλίας και Αδελφότητος μεταξύ ΕΣΣΔ και Τουρκίας, εκχώρηση από τη Σοβιετική Ένωση στην Τουρκία των κατεχόμενων εδαφών Καρς, Αρνταχάν και Αρτβίν, και υπογραφή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας σε χρήμα και πολεμικό υλικό.

Τελετή παράδοσης του Καρς στους Τούρκους από τον ρωσικό στρατό

Η παροχή στρατιωτικής βοήθειας συνίστατο σε 35.000 τυφέκια, εκατομμύρια σφαίρες, πυροβόλα όπλα, οβίδες, άλλο στρατιωτικό υλικό, δεξαμενές με πετρέλαιο και βενζίνη αλλά και 10 εκατομμύρια χρυσά ρούβλια. Και μαζί μ’ αυτήν τη στρατιωτική βοήθεια, αποστέλλεται και ο σύμβουλος του Λένιν, Ρώσος στρατηγός Μιχαήλ Βασίλιεβιτς Φρούντζε (φωτο δεξιά), ως σύμβουλος πλέον του Κεμάλ.
Η Συνθήκη που υπέγραψαν οι δύο χώρες και η μεγάλη στρατιωτική βοήθεια που έλαβε η Τουρκία ήταν καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη των επιχειρήσεων του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.

Ο εναγκαλισμός Λένιν και Κεμάλ, η στενή συνεργασία και βοήθεια που παρείχαν οι Σοβιετικοί στην Τουρκία, ανάγκασαν τους Αγγλογάλλους να αλλάξουν τακτική απέναντι των Ελλήνων. Η Ελλάδα έμενε στην ουσία άνευ συμμάχων, αφού τα συμφέροντα των Άγγλων υπερίσχυαν στις επιλογές τους και ταυτίζονταν με την τουρκική πλευρά. Αποσπώντας τον Κεμάλ από τις αγκάλες του Λένιν και κάνοντάς τον σύμμαχό τους, οι Άγγλοι δεν θα είχαν πλέον δυσκολίες να ιδιοποιηθούν τα πετρέλαια της Μοσούλης...

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "16/3/1921:H σοβιετοτουρκική Συνθήκη Φιλίας και Αδελφότητος"

Η Συνθήκη των Σεβρών

Η Συνθήκη των Σεβρών υπεγράφη στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 στην πόλη Σεβρ (Sèvres) της Γαλλίας, φέρνοντας την ειρήνη ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Συμμαχικές και σχετιζόμενες Δυνάμεις1 μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκ μέρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε αποδεκτή από τον σουλτάνο Μεχμέτ ΣΤ΄ ο οποίος προσπαθούσε να σώσει τον θρόνο του, αλλά απορρίφθηκε από το ανεξάρτητο κίνημα των Νεότουρκων. Το κίνημα υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ χρησιμοποίησε αυτή τη διένεξη για να αυτοανακηρυχθεί κυβέρνηση και να καταργήσει το χαλιφάτο.

Ο Ε. Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών

Οι όροι

Η συνθήκη όριζε τα εξής: η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, την Συρία και τον Λίβανο στην Γαλλία επίσης ως προτεκτοράτα και η υπαγωγή της Ανατόλιας στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας.

Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.

Ελληνική επέκταση

 Ο χάρτης της Ελλάδoς σύμφωνα με τη συνθήκη των Σεβρών

Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Η περιοχή της Σμύρνης έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων, και θα μπορούσε να προσαρτήθει στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια με δημοψήφισμα.

Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ακομα οτι αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της, θα εξέπιπταν από την κυριαρχία τους στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα, κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Βενιζέλος.

Παράλληλα, η Βόρεια Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι.

Η Ιταλία συμφώνησε ακόμα να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα (εκτός από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο) στην Ελλάδα, και όταν η Βρετανία έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, τότε (μετά από δημοψήφισμα) θα παραχωρούταν και αυτά τα νησιά (η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922).

Τα στενά των Δαρδανελίων και η θάλασσα του Μαρμαρά αποστρατικοποιήθηκαν και έγιναν προσωρινά διεθνής περιοχή, οι Σύμμαχοι απέκτησαν τον οικονομικό έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τέλος καθορίζονταν η ισότητα και τα δικαιώματα των χριστιανικών μειονοτήτων.

Η επικύρωση της Συνθήκης δεν έγινε από κανένα συμμαχικό κοινοβούλιο (ούτε από το ελληνικό), καθώς μετά την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον ελληνικό θρόνο, διαταράχθηκαν οι σχέσεις με τις συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες ποτέ δεν τον αναγνώρισαν ως αρχηγό του ελληνικού κράτους.[1]

Η Σοβιετική Ένωση έκανε ξεχωριστή συνθήκη με τους Οθωμανούς. Μετά την επικράτηση των Νεότουρκων, που μετέφεραν την πρωτεύουσα στην Άγκυρα, καθώς και την Μικρασιατική Καταστροφή, οι σύμμαχοι υπέγραψαν νέα συνθήκη ειρήνης (Συνθήκη της Λωζάνης) το 1923, με ευνοϊκότερους όρους για την (πλέον) Τουρκία.

https://el.wikipedia.org/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η Συνθήκη των Σεβρών "

26 Αυγούστου 1922 η Σμύρνη Μας Ανυπεράσπιστη ! !

  Σαν σημερα στις 25 Αυγούστου αρχίζει ο ρόγχος της ετοιμοθάνατης Σμύρνης.--------- Αργά τη νύχτα κουρασμένοι οι Ελληνες αποσύρονται από την προκυμαία στα σπίτια τους απελπισμένοι.-- Τα επίτακτα πλοία δεν δέχονται να τους παραλάβουν. Είχε δώσει αυστηρές εντολές ο Στεργιάδης να μην παραλαμβάνουν πολίτες.Κι όμως χιλιάδες θα μπορούσαν να σωθούν γιατί πολλά ήσαν τα επίτακτα πλοία που μπορούσαν σε λίγες ώρες να τους μεταφέρουν στη Χίο και τη Μυτιλήνη.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας τρία, από τα επίτακτα πλοία που είχαν παραλάβει στρατιώτες απέπλεαν από την πόλη. Είχαν φτάσει στο Ξώκαστρο κι οι μαύρες τουλίπες καπνού που τις απομάκρυνε πίσω ο μπάτης, έμοιαζαν με τρία στίγματα, τρεις κουκίδες, τρία αποσιωπητικά της μεγάλης τραγωδίας.
Η 26η Αυγούστου είναι η μέρα της αγωνίας , η μέρα της απόγνωσης και του τρόμου του ελληνικού πληθυσμού της Σμύρνης. Η εφιαλτική μέρα της προσμονής. Από τις τουρκικές συνοικίες ακούγονται πυροβολισμοί, που εντείνουν την απόγνωση. Οι τελευταίοι δημόσιο υπάλληλοι και οι στρατιωτικοί έχουν αναχωρήσει. Η πόλη ανυπεράσπιστη! Εξαλα τα πλήθη ζητούν καταφύγιο σε σπίτια Ευρωπαίων και στις εκκλησίες. Πλημμυρίζει ο αυλόγυρος της εκκλησίας της Αγίας Φωτεινής από Σμυρνιούς και πρόσφυγες του εσωτερικού. Ο Χρυσόστομος προσπαθεί να τονώσει το ηθικό τους.
«Η Ελληνική διοίκηση γράφει ο Δ. Σβολόπουλος, έπαψε να υπάρχει. Οι ανώτεροι υπάλληλοι και η χωροφυλακή έφυγαν. Ολοι εφυγαν εκτός από τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο που προσπαθούσε να καθησυχάσει τον τρομαγμένο κόσμο που είχε συγκεντρωθεί στον αυλόγυρο του ναού της Αγίας Φωτεινής ,συντετριμμένος από την ξαφνική συμφορά.. Η ελληνική κατοχή της Σμύρνης είχε παύσει από τη νύκτα της 25ης Αυγούστου. Η ωραία πρωτεύουσα της Ιωνίας, χτυπημένη από τη σκληρή μοίρα της είχε αφεθεί στην τύχη της. Συντελείται έξοδος των κατοίκων της. Που πήγΟΥαιναν δεν ήξεραν. Να φύγουν ήθελαν από τηνπόλη που θα έπεφτε εντός ολίγου στα χέρια των ορδών του Κεμάλ και τους σφαγείς του Νουρεντίν.»
Απελπιστικό το τελευταίο ανακοινωθέν της Στρατιάς της Μικράς Ασίας: » Ο εχθρός στην προέλαση του έφτασε χτες το απόγευμα με τα προκεχωρημένα τμήματα πεζικού και ιππικού επί της γενικής γραμμής Οργακλί – Μπελέν Νταγ. Τμήμα εχθρικού ιππικού με 400 ιππείς κατέλαβε το Τουρμπαλί (17 χιλιόμετρα από τη Σμύρνη). Η Στρατιά θα εκκενώσει τη Μικρά Ασία το ταχύτερο μεταφερόμενη ακτοπλοϊκώς.

 Η επιβίβαση μέχρι σήμερα τα μεσάνυκτα από τη Σμύρνη (αποβάθρα Πούντας) είναι επιτυχής και θα διακοπεί για συνεχισθεί από τη χερσόνησο της Ερυθραίας (κατασκευασμένη αποβάθρα στον Τσεσμέ), απ΄όπου θα καταφύγουν οι υπόλοιπες δυνάμεις της στρατιάς .
Το δειλινό της 26ης Αυγούστου διατάσσεται ο απόπλους των πολεμικών μας από τη Σμύρνη. Προηγείται η «Λήμνος», ακολουθεί η «Ελλη» κι έπονται τα αντιτορπιλικά. Τελευταία αποπλέει και η εξοπλισμένη «Νάξος». Η ύστατη στιγμή της ελληνικής παρουσίας στη Σμύρνη. Η στερνή ελπίδα χιλιάδων Ελλήνων που κατακλύζουν την προκυμαία χάνεται. Δακρυσμένα μάτια παρακολουθούν την θλιβερή πομπή. Απο μακρυά φτάνουν οι στροφές του εθνικού μας ύμνου. Είναι οι ορχήστρες του ιταλικού θωρηκτού «Ντουϊλιο» και των γαλλικών πολεμικών » Βαλδέμ Ρουσσώ» και «Ερνέστ Ρενάν» που παιανίζουν καθώς τα πολεμικά μας περνούν δίπλα τους.Είναι ο τελευταίος χαιρετιστήριος ύμνος προς στην Ελληνική σημαία…
Στις 7:30 το βράδυ της ίδιας μέρας ο Στεργιάδης φρουρούμενος από σωματοφύλακες του κατεβαίνει την σκάλα της Αρμοστείας για να φύγει.Μόλις τον αντιλαμβάνεται ο συγκεντρωμένος εκεί κόσμος ξεσπά σε γιουχαίσματα. Πολλοί προσπαθούν να του επιτεθούν. Ο διευθυντής της Αστυνομίας Νικηφοράκης και χωροφύλακες τους απωθούν και απειλούν ότι θα τους πυροβολήσουν. 

Ο Στεργιάδης έντρομος επιστρέφει στο μέγαρο της Αρμοστείας. Η αγανάκτηση του κόσμου που τόσο τυραννήθηκε και προδόθηκε από τον μοιραίο Αρμοστή φτάνει στο κατακόρυφο. Φωνές και κατάρες ακούγονται. Στην κρίσιμη αυτή στιγμή ο Στεργιάδης ειδοποιεί την αγγλική ναυαρχίδα πως κινδυνεύει η ζωή του και σε λίγο καταφθάνει αγγλική ατμάκατος με ένοπλους πεζοναύτες. 

Οταν εμφανίζεται και πάλι ο Στεργιάδης, κάτωχρος και τρομοκατημένος , έτοιμος για να φύγει, γιουχαίσματα και κατάρες του πλήθους τον υποδέχονται. Αγγλοι πεζοναύτες σχηματίζουν ζώνη με παρατεταμένες τις ξιφολόγχες για να αποκρούσουν επίθεση του λαού κατά του Αρμοστή, κι ο Στεργιάζης τρικλίζοντας από φόβο κατορθώνει να επιβιβαστεί στην αγγλική ατμάκατο, όπου σωριάζεται σχεδόν αναίσθητος. Οταν η ατμάκατος άρχισε να απομακρύνεται ο προδομένος σμυρναικός κόσμος άρχισε να κραυγάζει: Κατάρα, κατάρα! Ανάθεμα στον προδότη!
Ο Στεργιάδης φυγαδεύτηκε με το αγγλικό πολεμικό ως την Κωνσταντινούπολη κι από εκεί στη Ρουμανία, στις δε 29 Αυγούστου με ρουμανικό πλοίο κατέφυγε στη Νίκαια της Γαλλίας.

 Κατά τη διέλευση του από την Κωνσταντινούπολη, πρόσφυγες από την Προύσα και τα Μουδανιά, που κατευθύνονταν μέσω της Πόλης στη Θράκη, όταν πληροφορήθηκαν πως στο πλοίο βρισκόταν ο μοιραίος Αρμοστής, περικύκλωσαν το Ρουμανικό πλοίο με βάρκες, με σκοπό να ανέβουν επάνω καινα τον κακοποιήσουν. 

Μόλις έμαθε αυτό ο τότε λιμενάρχης στην Πόλη Δ. Παπαμιχαλόπουλος, ειδοποίησε τον άγγλο πλοίαρχο του πολεμικού πλοίου στην Πόλη κι εκείνος έστειλε δύο ατμάκατους με οπλισμένους Αγγλους πεζοναύτες κι απομάκρυνα τους -τόσο δίκαια-εξαγριωμένους πρόσφυγες.

Σμυρναϊκά Σημειώματα του Χρήστου Σ. Σολωμονίδη

• 
  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "26 Αυγούστου 1922 η Σμύρνη Μας Ανυπεράσπιστη ! !"

Στη Σμύρνη, όλα γίνανε για τα πετρέλαια

Νάνσι Χόρτον: Στη Σμύρνη, όλα γίνανε για τα πετρέλαια.----

Η Σμύρνη καίγεται! Καταγραφή από το πλοίο HMS King George V.----

Βασίλισσα της Μεσογείου και δόξα της
ήταν η Σμύρνη, η ωραία πόλη
και το πιο όμορφο μαργαριτάρι της Ανατολής.
Σμύρνη μου, ωραία πόλη!--

Καθώς η Νάνσυ Χόρτον καθόταν απέναντί μου, η πρώτη σκέψη μου ήταν μια κοινότυπη διαπίστωση: οι γυναίκες περιποιούνται τον εαυτό τους ανεξαρτήτως της ηλικίας τους. Και, φυσικά, τι εκπληκτική ομοιότητα με τον πατέρα της!

Τη συνάντησα στο σπίτι της στη Βούλα, δυο μήνες πριν συμπληρώσει τα εκατοστά γενέθλιά της. Με κοίταζε και μου χαμογελούσε με ένα χαμόγελο άδολο, παιδικό. Αρχίσαμε να κουβεντιάζουμε για ποίηση. Κάποια στιγμή, έσκυψε, πήρε ένα βιβλίο από το τραπεζάκι που βρισκόταν μπροστά της και μου το έδωσε. Ήταν μια συλλογή ποιημάτων της.

Λίγο πριν την αποχαιρετίσω, εκείνη θα μου ζητούσε πίσω το βιβλίο για να το υπογράψει κι εγώ θα της ζητούσα να μου διαβάσει ένα ποίημα, όποιο ήθελε.

Επέλεξε ένα ποίημα του πατέρα της, Τζορτζ Χόρτον, προξένου της Αμερικής στη Σμύρνη το 1922. Είχε τίτλο «Στη γυναίκα μου». 

Το έγραψε για τη μητέρα της -και τρίτη κατά σειρά σύζυγό του- Αικατερίνη Σακοπούλου.

Ο δρόμος είναι μακρύς αγαπημένη μου.
Σου είπα πως πρέπει να προχωρήσω.
Πρόκειται για έναν σκονισμένο και κουραστικό δρόμο
χωρίς ούτε μια στάση ξεγνοιασιάς.
Και τότε αντιγύρισες και μου είπες
-μιλούσες ήρεμα και το χαμόγελό σου ήταν τόσο γλυκό-
«Αν αυτός ο δρόμος είναι αρκετά καλός για σένα,
είναι αρκετά καλός και για μένα».

[...] Κάποιο πρωινό του Σεπτεμβρίου του 1922 ένας άντρας στάθηκε στην είσοδο του κτιρίου που στεγαζόταν το Αμερικανικό Προξενείο. Από παντού ακούγονταν κραυγές τρόμου. Ξαφνικά, είδε ένα πλήθος απελπισμένων ανθρώπων να κατευθύνονται προς το μέρος του. Ο άντρας αυτός δεν ήταν άλλος από τον Τζoρτζ Χόρτον, που πριν λίγους μήνες διάβαζε στην κόρη του ποιήματα της Σαπφούς. Είναι ο ποιητής και διπλωμάτης που μέσα σε ένα βιβλίο εκατό σελίδων χώρεσε όλη την Κατάρα της Ασίας.²

«Μου διάβαζε Πλάτωνα και Θεόκριτο. Και για τη Σαπφώ, ω ναι, για τη Σαπφώ είχε μεγάλη λατρεία.

»Ο πατέρας μου ήταν ευχάριστος άνθρωπος και είχε πολύ χιούμορ. Όποτε έβρισκε την ευκαιρία να κάνει ένα αστείο, το έκανε. Ταυτόχρονα, ήταν ουμανιστής. Πάρα πολλοί άνθρωποι μου είπανε πως τους έσωσε τη ζωή στη Σμύρνη.

»Ήταν Γενικός Πρόξενος στη Σμύρνη. Όταν οι Τούρκοι διατάραξαν τις σχέσεις τους με την Αμερική, εκείνος υποχρεωτικά έπρεπε, εφόσον η Αμερική ήταν ακόμα ελεύθερη, να πάρει τα συμφέροντα από όλες τις Μεγάλες Δυνάμεις: Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ιταλία... Έπρεπε να πάρει την ευθύνη. 

Στο Κε της Σμύρνης κατά την Καταστροφή (φωτ.: Αρχείο Αρμενικού Μουσείου Γενοκτονίας)

»Η Σμύρνη ήταν μια πολύ ζωντανή πόλη. Διεθνής. Μιλούσαν όλες τις γλώσσες. Είχε πολλά σχολεία. Εγώ πήγα στη Γαλλική Σχολή, στις Καλογριές. Είχε πολλές Ελληνίδες που πηγαίνανε σε αυτό το σχολείο. Οι δασκάλες της, θεωρούνταν πρώτης τάξεως.

»Όταν έγινε η Καταστροφή δεν ήμουνα στη Σμύρνη. Στις αρχές του καλοκαιριού με πήρε ο θείος μου και πήγαμε στην Ελλάδα, στα βουνά. Στα Καλάβρυτα, συγκεκριμένα. Έμενα εκεί με τις θείες μου.

»Εμένα ο πατέρας μου δεν μου είπε τίποτα τότε. Σε ένα δεκάχρονο παιδί δε μιλάς για σφαγές...

»Ερχόταν ο τουρκικός στρατός από την Ανατολή και έσπρωχνε συνεχώς τους ανθρώπους προς την παραλία. Υπήρχε πανικός ανάμεσα στον κόσμο. Όλοι θέλανε να φύγουνε, μα βέβαια δεν υπήρχαν αρκετά πλοία. Κι από αυτά που υπήρχαν, πολύ λίγα πήραν κόσμο. Αυτό πρέπει να το πω στα αγγλικά... When he saw all the big mother-ships and people swimming in the harbour and only one taking people, he said “I had a feeling of great shame that I belong to human race”... Αισθάνθηκα μεγάλη ντροπή πως ανήκω στο ανθρώπινο γένος.

»Όλα γίνανε για τα πετρέλαια

»Ο πατέρας μου έπρεπε να φροντίσει για όλους αυτούς τους ανθρώπους. Έπρεπε να φροντίσει τους υπηκόους για τους οποίους ήταν υπεύθυνος: να δει αν είχαν αρκετά τρόφιμα να φάνε ή χρήματα για να ζήσουν. Η αμερικανική κυβέρνηση του έστελνε χρήματα και εκείνος τα μοίραζε... Αγαπούσε πολύ τους ανθρώπους και βοηθούσε τους φτωχούς. Κάποιος που είχε ένα δωμάτιο κοντά στο προξενείο έλεγε πως κάθε μέρα έμπαιναν άνθρωποι και έλεγαν: “Ο Χόρτον έσωσε τη ζωή μας”.

»Τους έδινε γράμματα που ανέφεραν ότι εργάζονταν για το προξενείο. Και έβαζε τη σφραγίδα του προξενείου από κάτω... Έτσι, δεν μπορούσε να τους πειράξει κανένας.

»Ήταν φιλάνθρωπος με όλους, βοηθούσε και τους Τούρκους που είχαν ανάγκη. Πολλοί Τούρκοι είπαν πως το μόνο μέρος που ένιωθαν ασφάλεια, όταν ακόμα ήταν ο ελληνικός στρατός εκεί, ήταν το αμερικάνικο προξενείο».

[...] «Αμέσως μετά την Καταστροφή, ο πατέρας μου ήρθε στον Πειραιά», πρόσθεσε η Νάνσυ Χόρτον [...].

Πρόσφυγες στον Πειραιά (φωτ.: Αρχείο Ερυθρού Σταυρού)

«Μια γυναίκα που ήταν υπάλληλος στο αμερικανικό προξενείο και έφυγε με το ίδιο καράβι λέει ότι μόλις φτάσανε στον Πειραιά, εκείνος πήγε στην ελληνική κυβέρνηση, δεν ξέρω σε ποιο υπουργείο, και τους είπε να στείλουν καράβια. Οι πιο πολλοί πρόσφυγες μένανε προσωρινά στον χώρο του Τελωνείου Πειραιά. Έτρεξε να τους βρει φαγητό και τους μοίραζε και κάποια χρήματα...»

¹ Τζορτζ Χόρτον, απόσπασμα από το ποίημά του Η πόλη που μαρτύρησε
² Το βιβλίο του Τζορτζ Χόρτον εκδόθηκε πρώτη φορά το 1926 στην Ινδιανάπολη των ΗΠΑ και ο πρωτότυπος τίτλος του είναι The blight of Asia.

• Προδημοσίευση από το βιβλίο του Θωμά Σίδερη Άνθρωποι πίσω από τα παράθυρα που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νότιος Άνεμος. Το υλικό για το βιβλίο έδωσαν συνεντεύξεις που έκανε για το ντοκιμαντέρ Σκιά στην Ψυχή.
• http://www.pontos-news.gr/article/147257/nansi-horton-sti-smyrni-ola-ginane-gia-ta-petrelaia

TAGS

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Στη Σμύρνη, όλα γίνανε για τα πετρέλαια"

ΠΟΝΤΙΟΙ.-Η δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα μας.

Γενοκτονία Ποντίων: Η δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του 20ου αώνα

Η γενοκτονία των Ποντίων ( 1916 - 1923 ) με 353.000 νεκρούς αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα μας.

Το Φεβρουάριο του 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο μικρασιατικό Πόντο την περίοδο 1916-1923. Η αναγνώριση αυτή, παρόλη την εβδομηκονταετή καθυστέρηση, δικαίωσε ηθικά τον ποντιακό ελληνισμό και συνέδεσε το σύγχρονο ελληνισμό με την ιστορική του μνήμη. Γιατί η ήττα του 1922, η "νέα τάξη πραγμάτων" που επικράτησε τότε, με την απόλυτη συνενοχή ολόκληρου του ελλαδικού πολιτικού κατεστημένου, περιόρισαν ουσιαστικά όχι μόνο τα γεωγραφικά όρια του ελληνισμού αλλά και τα διανοητικά. 

Ο περιορισμός των πνευματικών νεοελληνικών οριζόντων είχε άμεση αντανάκλαση στη ελλειματική ιστορική μνήμη των σύγχρονων Ελλήνων.

Τι εννούμε με τον όρο "γενοκτονία" ; 


Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου. Συγκεκριμένα ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. 
Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. 
Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί. Πως και πότε διαπράχθηκε η γενοκτονία; 
Ο ποντιακός ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας ( 1461 ) γνώρισε συνεχείς διωγμούς, σφαγές, ξεριζωμούς και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του, με αποκορύφωμα τη συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση - γενοκτονία του αιώνα μας.
Επτά χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Τραπεζούντα. Η οθωμανική κατάκτηση του μικρασιατικού Πόντου μπορεί να διαριθεί σε τρεις περιόδους.

• Η πρώτη αρχίζει με την άλωση της Τραπεζούντας το 1461 και λήγει στα μέσα του 17ου αιώνα. Την περίοδο αυτή οι Τούρκοι κρατούν μάλλον ουδέτερη στάση κατά των Ελλήνων του Πόντου.
• Η δεύτερη αρχίζει στα μέσα του 17ου αιώνα και λήγει με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου. Χαρακτηρίζεται με τη θρησκευτική βία κατά των χριστιανικών πληθυσμών. Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιούνται οι ομαδικοί εξισλαμισμοί των ελληνικών πληθυσμών.
• Η τελευταία περίοδος, που τελειώνει το 1922 υποδιαιρείται σε δύο υποπεριόδους. Η πρώτη αρχίζει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το 1774.

Χαρακτηρίζεται από τη συστηματική προσπάθεια των τοπικών αρχών να μην εφαρμόζουν προς όφελος των χριστιανώντους φιλελεύθερους νόμους. H δεύτερη υποπερίοδος αρχίζει το 1908 και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού.
Από τους βαλκανικούς πολέμους και από τους επίσημους συμβούλους, των Γερμανών, οι Νεότουρκοι διδάχθηκαν ότι μονάχα με την εξαφάνιση των Ελλήνων και Αρμενίων θα έκαναν πατρίδα τους τη Μικρά Ασία. Οι διάφορες μορφές βίας δεν αρκούσαν για να φέρουν τον εκτουρκισμό.
Η απόφαση για την εξόντωσή τους πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μούσταφα Κεμάλ ( 1919 - 1923 ).

Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο " Ένωση και Πρόοδος" ιδρύθηκε το 1889. Στο συνέδριο τους, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1911 πάρθηκε η απόφαση, ότι η Μικρά Ασία πρέπει να γίνει μωαμεθανική χώρα. Η απόφαση αυτή καταδίκασε σε θάνατο διάφορες εθνότητες.

Οι Τούρκοι στον Πόντο άρχισαν με την επιστράτευση όλων από 15 έως 45 ετών και την αποστολή τους σε Τάγματα Εργασίας. Παράλληλα αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους και επί πλέον απαγόρευσαν τους μουσουλμάνους να εργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες με την ποινή της τιμωρίας από τις στρατιωτικές Αρχές. 
Κατ΄ αρχάς οι άτακτες ορδές των Τούρκων επιτίθονταν στα απομονωμένα ελληνικά χωριά κλέβοντας, φονεύοντας, αρπάζοντας νέα κορίτσια, κακοποιώντας και καίγοντάς τα.

Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου. 
Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής ανάγκασε χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να μετοικήσουν με πολυήμερες εξοντωτικές πορείες.

Σύμφωνα με μια έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, με ημερομηνία τον Ιούνιο του 1915 είναι γραμμένα τα εξής: "Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους. Οι περισσότεροι απ'; αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα ... "

Σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολίσεις των χωριών, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν.
Το τελικό πλήγμα. 
Το 1919 αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Εκείνος ο διωγμός υπήρξε η χαριστική βολή για τον ποντιακό ελληνισμό.




Στις 19 Μαϊου, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. 
Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί μυστική οργάνωση, τη Mutafai Milliye, κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού. Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ, εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας.

Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Τα θύματα της γενοκτονίας θα ήταν πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο.
Με την επικράτηση του Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα δικαστήρια ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού. Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές λιγοστεύουν.

Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο υπήρξε το αποτέλεσμα της απόφασης των Τούρκων εθνικιστών για επίλυση του εθνικού προβλήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη φυσική εξαφάνιση των γηγενών εθνοτήτων.
Η μοίρα αυτή απετράπη με ένα εξαιρετικά οδυνηρό τρόπο: με τις; γενοκτονίες των χριστιανικών λαών, Ελλήνων και Αρμενίων, με την υποχρεωτική έξοδο όσων επιβίωσαν και με τη βίαιη τουρκοποίηση των μουσουλμανικών εθνοτήτων, όπως οι Κούρδοι, που συνέχισαν να παραμένουν στην τουρκική, πλέον, επικράτεια.

Οι Έλληνες στον Πόντο ανέρχονταν σε 700.000 άτομα την παραμονή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι το τέλος του 1923 είχαν εξοντωθεί 353.000 άτομα. Ακολουθεί μαρτυρία ενός αυτόπτη μάρτυρα. Ενός ανθρώπου που έζησε τη μεγάλη ανθρωποσφαγή.
Ένα χωριό των Κοτυώρων

Ο Σάββας Κανταρτζής εξέδοσε σε βιβλίο τις φοβερές του εμπειρίες το 1975 στην Κατερίνη. Μια από τις συγκλονιστικές αφηγήσεις του αναφέρεται στην καταστροφή του χωριού Μπεϊαλαν, της περιφέρειας Κοτυώρων από τους τσέτες του Τοπάλ Οσμάν. Το Μπεϊαλάν είναι ένα από τα εκατοντάδες ελληνικά χωριά που καταστράφηκαν από τις τουρκικές συμμορίες:

"Τα χαράματα, στις 16 Φεβρουαρίου 1922, ημέρα Τετάρτη, μια εφιαλτική είδηση, ότι οι τσέτες του Τοπάλ Οσμάν έρχονται στο χωριό, έκανε τους κατοίκους να τρομάξουν και ν' αναστατωθούν. Οι άντρες, όσοι βρίσκονταν τη νύχτα στο χωριό, βιάστηκαν να φύγουν στο δάσος... Αλλοι άντρες που είχαν κρυψώνες σε σπίτια σε σπίτια και σε σταύλους, τρύπωσαν σ' αυτές και καμουφλαρίστηκαν έτσι που να μην τους υποπτευθεί κανείς. Τα γυναικόπαιδα και οι γέροι κλείστηκαν στα σπίτια και περίμεναν με καρδιοχτύπι να δούν τι θα γίνει... Δεν πέρασαν παρά λίγα λεπτά κι' οι τσέτες , περισσότεροι από 150 έμπαιναν στο χωριό κραυγάζοντας και πυροβολώντας. Τους ακολουθούσαν τούρκοι χωρικοί από τα γειτονικά χωριά. Αυτούς τους είχαν μυήσει στο εγκληματικό σχέδιο τους και τους κάλεσαν για πλιάτσικο.

Μόλις μπήκαν οι συμμορίτες στο χωριό, η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε και ο ορίζοντας πήρε τη μορφή θύελλας που ξεσπασε άγρια. Με κραυγές και βρισιές, βροντώντας με τους υποκοπάνους τις πόρτες και τα παράθυρα, καλούσαν όλους να βγουν έξω από τα σπίτια και να μαζευτούν στην πλατεία- αλλοιώς απειλούσαν, θα δώσουν φωτιά στα σπίτια και θα τους κάψουν.

Σε λίγο, όλα τα γυναικόπαιδα και οι γέροι, βρίσκονταν τρέμοντας και κλαίγοντας στους δρόμους. Οι συμμορίτες με κραυγές και απειλές υποπτεύθηκαν, από την πρώτη στιγμή, το μεγάλο κακό που περίμενε όλους και δοκίμασαν να φύγουν έξω από το χωριό. Οι τσέτες, πρόβλεψαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είχαν πιάσει από πριν τα μπογάζια, απ' όπου μπορούσε να φύγει κανείς. Ετσι, μόλις έφτασαν, τρέχοντας, οι κοπέλλες στα μπογάζια, δέχτηκαν, από τσέτες που παραμόνευαν, πυροβολισμούς στο ψαχνό. Μερικές έμειναν στον τόπο σκοτωμένες, ενώ οι άλλες τραυματίστηκαν και γύρισαν πίσω.

Οι φόνοι αυτοί αποκάλυψαν για καλά τους εγκληματικούς σκοπούς των συμμοριτών κι' έγιναν το σύνθημα να ξεσπάσει, το τρομοκρατημένο πλήθος των γυναικόπεδων, που είχε ριχτεί στους δρόμους σε ένα βουβό κι' ασυγκράτητο κλάμα και σε σπαραξικάρδιες κραυγές απελπισίας. Τίποτα απ' όλα αυτά δεν στάθηκε ικανό να μαλάξει την σκληρότητα του τεράτων, που είχε διαλέξει ο Τοπάλ Οσμάν για την "πατριωτική" του εκστρατεία. Σκληροί σαν ύαινες, που διψούν για αίμα, και διεστραμμένοι σαδιστές, που γλεντούν με τον πόνο και τα βασανιστήρια των θυμάτων τους, χύμιξαν μανιασμένοι στα γυναικόπαιδα και τους γέρους, κραυγάζοντας, βρίζοντας, χτυπώντας, κλωτσώντας και σπρώχνοντάς τους να μαζευτούν στην πλατεία.

Η πυρπόληση

Οι μητέρες αναμαλλιασμένες, κατάχλωμες από το τσουχτερό κρύο και το φόβο, με τα βρέφη στην αγκαλιά και τα νήπια μπερδεμένα στα πόδια τους. Οι κοπέλλες άλλες με τους γέρους γονείς κι' άλλες με γριές ή άρρωστους αγκαλιασμένες, περιμαζεύτηκαν με τον χτηνώδη αυτόν τρόπο, στην πλατεία σαν πρόβατα για τη σφαγή, μέσα σε ένα πανδαιμόνιο από σπαραχτικές κραυγές και θρήνους και κοπετούς. Η πρώτη φάση της απερίγραπτης τραγωδίας του Μπεϊαλάν έκλεισε, έτσι, θριαμβευτικά για τους θλιβερούς ήρωες του νεοτουρκικού εγκλήματος γενοκτονίας.

Οταν πια όλα τα γυναικόπαιδα κ' οι γέροι μαζεύτηκαν στην πλατεία, οι τσέτες έβαλαν μπρός την δεύτερη φάση της σατανικής τους επιχείρησης. Διάταξαν να περάσουν όλοι στα δίπατα σπίτια, που βρίσκονταν στην πλατεία και τα είχαν διαλέξει για να ολοκληρώσουν τον εγκληματικό τους σκοπό. Η απροθυμία, που έδειξε το τραγικό αυτό κοπάδι των μελλοθανάτων να υπακούσει στην διαταγή, γιατί ήταν πια ολοφάνερο ότι όλους τους περίμενε ο θάνατος, εξαγρίωσε τους συμμορίτες που βιάζονταν να τελειώσουν γρήγορα την μακάβρια επιχείρηση. Και τότε, σαν λυσασμένα θεριά, ρίχτηκαν στις γυναίκες, τα μωρά και τους γέρους, και με γροθιές, με κοντακιές και κλωτσιές έχωσαν και στρίμωξαν στα δύο σπίτια τα αθώα και άκακα αυτά πλάσματα, που ο αριθμός τους πλησίαζε τις τρεις εκατοντάδες.

Κι' όταν, έτσι, ήταν σίγουροι πως δεν έμεινε έξω κανένας, σφάλισαν τις πόρτες, ενώ ο άγριος αλαλαγμός από τα παράθυρα, οι σπαραξικάρδιες κραυγές, το απελπισμένο κλάμα κι' οι βοερές ικεσίες για έλεος και βοήθεια, σχημάτιζαν μια άγριας τραγικότητας μουσική συναυλία, που ξέσκιζε τον ουρανό κι' αντιβούϊζε στα γύρω βουνά και δάση...

Και τώρα δεν έμενε παρά η τρίτη και τελική φάση της πατριωτικής... επιχείρησης των θλιβερών ηρώων-συμμοριτών του Τοπάλ Οσμάν. Δεν χρειάστηκαν παρά μια αγκαλιά ξερά χόρτα και μερικά σπασμένα πέταυρα (χαρτόματα) ν' ανάψει η φωτιά. Και σε λίγο τα δύο σπίτια, έγιναν πυροτέχνημα και ζώστηκαν, από μέσα κι' απ' έξω, από πύρινες γλώσσες και μαυροκόκκινο καπνό. Το τί ακολούθησε την ώρα εκείνη δεν περιγράφεται.
Οι μητέρες ξετρελλαμένες, έσφιγγαν, αλλαλάζοντας και τσιρίζοντας με όλη τη δύναμη της ψυχής τους, στην αγκαλιά τα μωρά τους, που έκλαιγαν και κράυγαζαν "μάνα, μανίτσα!". Οι κοπέλλες και οι άλλες γυναίκες με τους γέρους γονείς, τα παιδιά και τους αρρώστους, κραύγαζαν και αρπάζονταν μεταξύ τους σαν να ήθελαν να πάρουν και να δώσουν κουράγιο και βοήθεια, καθώς έπαιρναν φωτιά τα μαλλιά και τα ρούχα τους κι' άρχισαν να γλύφουν το κορμί οι φλόγες. Κραυγές, που ξέσκιζαν το λαρύγγι και τ' αυτιά, φωνές μανιακές και κλάμματα βροντερά, άγρια ουρλιαχτά ανθρώπων, που έχασαν από τρόμο και πόνο τα μυαλά τους, χτυπήματα στα στήθη, στον πυρακτωμένο αέρα και στους τοίχους - χαλασμός κόσμου, ένα ζωντανό κομμάτι από την κόλαση στη γη! Αυτή την εφιαλτική εικόνα παρίσταναν, τα πρώτα λεπτά, τα δύο σπίτια που τα είχαν αγκαλιάσει οι φλόγες.

Μερικές γυναίκες και κοπέλλες στον πόνο, την φρίκη και την απελπισία τους, δοκίμασαν να ριχτούν από τα παράθυρα, προτιμώντας να σκοτωθούν πέφτοντας κάτω ή με σφαίρες από όπλο, παρά να υποστούν τον φριχτό θάνατο στην φωτιά. Οι τσέτες που απολάμβαναν με κέφι και χαχανητά το μακάβριο θέαμα, έκαναν το χατήρι τους - πυροβόλησαν και τις σκότωσαν.

Δεν κράτησε πολλά λεπτά, αυτή η σπαραξικάρδια οχλοβοή, από τους αλαλαγμούς, τις άγριες κραυγές, τα τσουχτερά ξεφωνητά και το ξέφρενο κλάμα. Στην αρχή ο τόνος της οχλοβοής ανέβηκε ψηλά, ως που μπορούν να φτάνουν κραυγές, ξεφωνητά και ξελαρυγγίσματα από τρεις περίπου εκατοντάδες ανθρώπινα στόματα. Γρήγορα όμως ο τόνος άρχισε να πέφτει, ως που μονομιάς κόπηκαν κι' έσβησαν οι φωνές και το κλάμα. Κι' ακούγονταν μονο τα ξύλα, που έτριζαν από τη φωτιά και οι καμμένοι τοίχοι και τα δοκάρια, που έπεφταν με πάταγο πάνω στα κορμιά, που κείτονταν τώρα σωροί κάρβουνα και στάχτη κάτω στο δάπεδο, στα δύο στοιχειωμένα σπίτια το Μπεϊαλάν".




Μαρτυρίες Σοβιετικών

Οι σοβιετικοί υπήρξαν οι βασικοί σύμμαχοι του κεμαλικού εθνικισμού τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Πιθανότατα, οι μπολσεβίκοι να αντάλλαξαν με τον τρόπο αυτό την υποστήριξη του παντουρκιστικού κινήματος που δρούσε στη Ρωσία στην Οκτωβριανή τους Επανάσταση.
Οι σοβιετικοί λοιπόν προμήθευσαν τους κεμαλικούς με όπλα, χρήματα, στρατιωτικούς συμβούλους. Η τουρκική αντεπίθεση στο μικρασιατικό μέτωπο κατά τωνελληνικών στρατευμάτων το 1921, οργανώθηκε από τον Μ. Φρούνζε, στρατιωτικό απεσταλμένο των σοβιετικών. Κατά συνέπεια, οι μαρτυρία των αποσταλμένων αυτών έχει ιδιαίτερη αποδεικτική σημασία.

O Φρούνζε, έδωσε μια από τις ελάχιστες μαρτυρίες για τους ηττημένους αντάρτες: "Συναντήσαμε μια μικρή ομάδα από 60-70 Έλληνες, οι οποίοι μόλις είχαν καταθέσει τα όπλα. Όλοι τους είχαν εξαντληθεί στο έπακρο... Άλλοι έμοιαζαν κυριολεκτικά με σκελετούς. Αντί για ρούχα κρέμονταν από τους ώμους τους κάτι απίθανα κουρέλια. Στο κέντρο της ομάδας βρίσκονταν ένας ψηλός κι' αδύνατος παπάς, φορώντας το καλυμαύχι του... Φυσούσε κρύος αέρας και όλη η ομάδα κάτω από τα σπρωξίματα των συνοδών-στρατιωτών, κατευθυνόταν με πηδηματάκια προς τη Χάβζα. Μερικοί όταν μας αντίκρυσαν, άρχισαν να κλαίνε δυνατά ή μάλλον να ουρλιάζουν, μια και ο ήχος που ξέφευγε από τα στήθη τους, έμοιαζε περισσότερο με ουρλιαχτό κυνηγημένου ζώου". Ο Φρούνζε περιέγραψε και άλλο ένα περιστατικό. Οταν περνούσαν δίπλα από μια ομάδα αιχμάλωτων Ελλήνων στη Μερζιφούντα, ένας από τους αιχμαλώτους φώναξε στη σοβιετική αντιπροσωπεία ότι ήταν και αυτοί ένοχοι γιατί ενίσχυαν τον Κεμάλ και τους Τούρκους. 

Το συναίσθημα αυτό των ανταρτών του δυτικού Πόντου ήταν εξαιρετικά έντονο. Ο οπλαρχηγός Κισά Μπατζάκ (Κοντοπόδης) διακύρησσε: "... oι Ρώσοι κομμουνιστές δώσανε όπλα στον Κεμάλ για να χτυπήσει εμάς, του έδωσαν υποστήριξη, απελευθέρωσαν όλους τους Τούρκους στρατιώτες που είχαν συλλάβει αιχμαλώτους όταν μπήκαν στην Τραπεζούντα". Υποστήριζε ότι οι κομμουνιστές κατέδιδαν τις προσπάθειες προμήθειας οπλισμού των ανταρτών από τη Ρωσία και παρέδιδαν Πόντιους στους Τούρκους.

Ο Φρούνζε έγραφε τα εξής για την πολιτική του Τοπάλ Οσμάν: "...όλη αυτή η πλούσια και πυκνοκατοικημένη περιοχή της Τουρκίας, ερημώθηκε σε απίστευτο βαθμό. Απ' όλο τον ελληνικό πληθυσμό των περιοχών της Σαμψούντας, της Σινώπης και της Αμάσειας απόμειναν μόνο μερικές ανταρτοομάδες που περιπλανιόντουσαν στα βουνά. Εκείνος που έγινε περισσότερο γνωστός για τις θηριωδίες του ήταν ο αρχηγός των Λαζών Οσμάν Αγάς, ο οποίος πέρασε δια πυρός και σιδήρου με την άγρια ορδή του όλη την περιοχή."

Ο Αράλοβ, σοβιετικός πρέσβης στην Άγκυρα, ενημερώθηκε στη Σαμψούντα από τον αρχιστράτηγο Φρούνζε. Ο Φρούνζε του είπε ότι είχε δει πλήθος Έλληνες που είχαν σφαγιαστεί, "βάρβαρα σκοτωμένους Έλληνες -γέρους, παιδιά, γυναίκες". Προειδοποίησε επίσης τον Αράλοβ για το τι επρόκειτο να συναντήσει πτώματα σφαγιασμένων Ελλήνων τους οποίους είχαν απαγάγει από τα σπίτια τους και είχαν σκοτώσει πάνω στους δρόμους.

Για το θέμα αυτό ο Αράλοβ είχε ιδιαίτερη συνομιλία με τον Κεμάλ. Αναφέρει ο ίδιος: "Του είπα (του Κεμάλ) για τις φρικτές σφαγές των Ελλήνων που είχε δει ο Φρούντζε και αργότερα εγώ ο ίδιος. Εχοντας υπ' όψη μου τη συμβουλή του Λένιν να μην θίξω την τουρκική εθνική φιλοτιμία, πρόσεχα πολύ τις λέξεις μου..." Ο Κεμάλ απάντησε ως εξής στις "επισημάνσεις" του Φρούνζε: "Ξέρω αυτές τις βαρβαρότητες. Είμαι κατά της βαρβαρότητας. Εχω δώσει διαταγές να μεταχειρίζονται τους Έλληνες αιχμαλώτους με καλό τρόπο... Πρέπει να καταλάβετε τον λαό μας. Είναι εξαγριωμένοι. Ποιοί πρέπει να κατηγορηθούν για αυτό; Εκείνοι που θέλουν να ιδρύσουν ένα "Ποντιακό κράτος" στην Τουρκία..."

Ο Φρούνζε στο βιβλίο του "Αναμνήσεις από την Τουρκία" γράφει: "Από τους 200.000 Έλληνες που ζούσανε στη Σαμψούντα, τη Σινώπη και την Αμάσεια έμειναν λίγοι μόνο αντάρτες που τριγυρίζουν στα βουνά. Το σύνολο σχεδόν των ηλικιωμένων, των γυναικών και των παιδιών εξορίστηκαν σε άλλες περιοχές με πολύ άχημες συνθήκες. Πληροφορήθηκα ότι οι Τσέτες του Οσμάν Αγά (σ.τ.σ. Τοπάλ Οσμάν) έσπειραν τον πανικό στην πόλη Χάβζα. Έκαψαν, βασάνισαν και σκότωσαν όλους τους Έλληνες και Αρμένιους που βρήκαν μπροστά τους. γκρέμισαν όλες τις γέφυρες. Παντού υπήρχαν σημάδια γκρεμίσματος. Η διαδρομή από την πόλη Καβάκ προς το πέρασμα Χατζηλάρ θα μείνει για πάντα στη μνήμη μου όσο θα ζω. Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων συναντούσαμε μόνο πτώματα. Μόνο εγώ μέτρησα 58. Σ' ένα σημείο συναντήσαμε το πτώμα μιας ωταίας κοπέλλας. Της είχανε κόψει το κεφάλι και το τοποθέτησαν κοντά στο χέρι της. Σε κάποιο άλλο σημείο υπήρχε το πτώμα ενός άλλου ωραίου κοριτσιού, 7-8 χρονών, με ξανθά μαλιά και γυμνά πόδια. Φορούσε μόνο ένα παλιό πουκάμισο. Απ' ότι καταλάβαμε, το κοριτσάκι καθώς έκλαιγε, έχωσε το πρόσωπό του στο χώμα, δολοφονημένο από το κάρφωμα της λόγχης του φαντάρου."

Οι Τούρκοι αρνούνται σήμερα τη σφαγή του 1922 - τη σφαγή των Ελλήνων. Κι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιάσειστα ντοκουμέντα, τα αποδίδουν στις αναπόφευκτες ακρότητες του πολέμου. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.
Η γενοκτονία των Χριστιανών ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο εξόντωσης όλων των μεινοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914, με τον πρώτο διωγμό. Και ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφή του 1922.

 


ΠΗΓΗ. http://us.geocities.com/pontos1923/pages/genoktonia.html. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΠΟΝΤΙΟΙ.-Η δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα μας."

Αυτόν τον άνθρωπο έπρεπε να τον γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες..

Αυτόν τον άνθρωπο έπρεπε να τον γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες... δεν τον ξέρει όμως σχεδόν κανείς! - Ας κοιτάξουμε αυτή την φωτογραφία. Ας δούμε αυτό το πρόσωπο. -----Είναι ένας άνθρωπος που αντίστοιχό του δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία. Το όνομά του Έιζα Τζένιγκζ.----Γεννήθηκε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και τον Αύγουστο του 1922, λίγες μέρες πριν την καταστροφή της Σμύρνης, βρέθηκε στην πόλη, να εργάζεται ως γραμματέας της YMCA.
Όταν η μοιραία πόλη πυρπολήθηκε και μισό εκατομμύριο περίπου πρόσφυγες Ελληνικής και Αρμενικής καταγωγής ήταν αποκλεισμένοι στην παραλία, χωρίς ελπίδα σωτηρίας, αυτός ήταν ο μόνος δυτικός που είχε παραμείνει εκεί. Αρνήθηκε να φύγει, έτσι ώστε να μπορέσει να σώσει ζωές. Ναι. Κι΄ αν έσωσε λέει. 350 χιλιάδες! Φαντάσου το! Έσωσε 350 χιλιάδες ανθρώπους! Πως; 

Συναντήθηκε με τον Κεμάλ κ εκμαίευσε από αυτόν προθεσμία 7 κ μετά επιπλέον 4 ημερών, για να φύγουν οι πρόσφυγες... Ύστερα θα ξεκινούσαν οι Τούρκοι τις εκτοπίσεις στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας όσων προσφύγων δεν είχαν μπορέσει να φύγουν.

Πως όμως θα έφευγαν, με τι μέσα θα διασώζονταν;

Ο Έιζα, αυτός ο σύγχρονος άγιος, έπεισε καταρχήν τον πλοίαρχο ενός πλοίου να μεταφέρει όσους μπορούσε. Έναν άλλο, τον πλήρωσε με δικά του χρήματα. Και μετά βρέθηκε στη Μυτιλήνη όπου εξεβίασε (ναι, εξεβίασε) την Ελληνική κυβέρνηση αναγκάζοντάς την να δεχτεί να σώσει τους Έλληνες που παρέμεναν αποκλεισμένοι στην κατεστραμμένη Σμύρνη.

Μόνο μετά από την δική του παρέμβαση στάλθηκαν Ελληνικά πλοία στην χαμένη πόλη κ μάζεψαν σταδιακά όλους τους πρόσφυγες. Μάλιστα Ο θρύλος λέει πως το τελευταίο πλοίο με μικρασιάτες πρόσφυγες απέπλευσε από την Σμύρνη 6 ώρες πριν λήξει η προθεσμία που ο Έιζα είχε πάρει από τον Κεμάλ.

Πως ζεις όταν ξέρεις ότι έσωσες 350 χιλιάδες ανθρώπους; Γιατί δεν ξέραμε αυτόν τον άνθρωπο, γιατί δεν υπάρχει στα βιβλία ιστορίας μας; Γιατί δεν έχει το όνομά του η πιο κεντρική πλατεία στην Αθήνα;

Ο Asa K. Jennings πέθανε το 1933, σε ηλικία 56 ετών. Στα 22 είχε περάσει μια ασθένεια που τον είχε αφήσει φρικτά καμπούρη, τον είχε συρρυκνώσει σε ύψος 1,60 και τον είχε αφήσει ευάλωτο κ φιλάσθενο. Κ όμως δεν πτοήθηκε. Κ όμως προχώρησε. Ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της μοίρας, κ σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι, οι απόγονοι όσων έσωσε, ζουν χάρη σε αυτόν.

Στο πρόσωπο του Έιζα Τζένιγκζ, το γλυκό πρόσωπο ενός ασθενικού άντρα, βλέπουμε το υπέροχο της ανθρώπινης φύσης που μας εμπνέει.

 - See more at: http://www.defencenet.gr/defence/20151024/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1/%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8C%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF-%CE%AD%CF%80%CF%81%CE%B5%CF%80%CE%B5-%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BE%CE%AD%CF%81%CE%B5%CE%B9-%CF%8C%CE%BC%CF%89%CF%82-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CF%8C%CE%BD#sthash.QLwJr36E.4C8dbkdU.dpuf

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Αυτόν τον άνθρωπο έπρεπε να τον γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες.."

Τα Ελληνικά τοπωνύμια της Μικράς Ασίας και της Ανατολ.Θράκης.

Ελληνικά τοπωνύμια Μικράς Ασίας και Ανατολ.Θράκης.---- 

Χάρτης της Μικράς Ασίας με ενδεικτική απεικόνιση ορισμένως πόλεων στην ελληνική.

  

Χάρτης με την αρχαιοελληνική γεωγραφική (και ιστορική) υποδιαίρεση της Μικράς Ασίας.

 

Χάρτης του Πόντου Σημ: Πάφρα = Μπάφρα, Αμισός = Σαμψούς. Βλ. και Κρώμνη, Τρίπολις, Σάντα, Σούρμενα, τα τρία  σημαντικά μοναστήρια,κ.ά.

Το Βατούμ είναι η μυθική Κολχίδα (Βλ. Αργοναυτ. Εκστρατεία) και ανήκει σήμερα στη Γεωργία.

   

H χερσόνησος της Κυζίκου (Aρκτικόνησος) (Balkiz) στην Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά). Εικονίζεται στο μεσαίο χάρτη επάνω από την κατάληξη: -ας της περιοχής: «Τρωάς»). Κυριότερες κωμοπόλεις της είναι οι:  Πάνορμος (Bandirma),  Αρτάκη (Erdek),   Μηχανιώνα (çakılköy Βλ. Νέα Μηχανιώνα στη Χαλκιδική), Ρόδα (Narli) (Βλ. και Νέα Ρόδα πριν από την Ιερισσό στο Άγιο Όρος),  Πέραμος (Perama) (Karşıyaka) (Βλ. Νέα Πέραμος στο Μεγάλο Πεύκο μετά την Ελευσίνα, καθώς και στην Καβάλα), κ.ά.

 Ακολουθεί ο κατάλογος με τα μικρασιατικά τοπωνύμια.

 Aσφαλώς και δεν είναι μόνον αυτά… Στον κατάλογο έχουν συμπεριληφθεί όσα κατά την κρίση του αποστολέα πιθανολογήθηκε ότι θα ήταν σε αρκετούς παραλήπτες περισσότερο γνωστά.

          

Adana = Άδανα. Πόλη στην περιοχή της Κιλικίας (Βλ. μεσαίο χάρτη). Ίσως το όνομα προήλθε από τον οικιστή Δαναό/Αδανό

Afyon karahisar = μαυρόκαστρο  του όπιου, λόγω της ύπαρξης κάστρου σε μαύρο βράχο και της καλλιέργειας στην περιοχή οπίου. Η αρχαία ονομασία του ήταν Ακροϊνόν και μετονομάστηκε σε Νικόπολη μετά τη νικηφόρο μάχη των Βυζαντινών κατά των Αράβων τον 8^ο αι. Διαδραμάτισε στρατηγικό ρόλο στη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας.

 

               Το μαυρόκαστρο

Aglasun =  Σαλαγασσός.   Πανάρχαια πόλη, η πρώτη σε σημασία, της Πισιδίας (Βλ. Χάρτη περιοχών), 100 χλμ. βόρεια της Αττάλειας. Salawassa αναφέρεται σε Χετιτικά  γραπτά.

 

                                                      Το Νυμφαίο

Ahyolu Trakya Ahialu) = Αγχίαλος στην Ανατολ.Θράκη. (Βλ. και Νέα Αγχίαλο πριν από το Βόλο)

Akbaş Burnu = Λευκής κεφαλής μύτη (Sestos) = Σηστός. Αποικία των Μιλησίων. Μαζί με την Άβυδο ελέγχουν το πέρασμα του Ελλησπόντου (Δαρδανελίων).

Akhisar = Λευκό κάστρο (Thyatira) = Ασπρόκαστρο, Θυάτειρα. Γνωστός ο τιτουλάριος (ως προς τα Θυάτειρα) «αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγ.Βρετανίας».

                                                                                     

                                           Οι επτά εκκλησίες της Αποκαλύψεως στη Μ.Ασία.

Τα Θυάτειρα είναι μία από τις επτά πρώτες εκκλησίες της Μ.Ασίας που ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έστειλε την «Αποκάλυψη». Στα όρια Λυδίας και Μυσίας (Βλ. μεσαίο χάρτη).

Aksaray (Arhelais) = Αρχελαϊς, Αξάριον). Η πύλη της Καππαδοκίας. Υπάρχει οδός Αξαρίου στο Περιστέρι και αλλού.

Alaçatı (Agrilia) = Αγριλιά (Αλάτσατα).  Στη χερσόνησο της Ερυθραίας, έναντι της Χίου, κοντά στην Κρήνη (Τσεσμέ).

Alanya – Aliaga  = Αλάνια, Αλάγια, Αλίαγας (Κορακήσιον) Πόλη στην Παμφυλία (Βλ. μεσαίο χάρτη) με εντυπωσιακή θαλάσσια τείχιση και πύργο.

.  

Alaşehir (Philadelphia, Filadelfia) = Φιλαδέλφεια Στη Λυδία. Βλ. Νέα Φιλαδέλφεια στην Αττική. Μία από τις επτά πόλεις της Αποκαλύψεως. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Αττάλου Β΄ από τον αδελφό του Ευμένη.

Amasya = Αμάσια. Στον Πόντο. Πατρίδα του γνωστού γεωγράφου Στράβωνα.

Ankara (Ankyra, Angora) = Άγκυρα. Πρωτεύουσα της χώρας, γνωστή για την ακρόπολή της, το Μαυσωλείο του Ατατούρκ και το πλούσιο σε εκθέματα μουσείο Ανατολικών Πολιτισμών.

Η αρχαία ακρόπολη και στο βάθος η πόλη.

Το τεράστιο σε μέγεθος Μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ «Ατατούρκ» = πατέρα των Τούρκων

         

 Αφηγηματικές πλάκες με το Έπος του Γκιλγαμές. Μουσείο Ανατολικών πολιτισμών. Αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό λογοτεχνικό έργο. Συλλογή θρύλων και ποιημάτων των Σουμερίωνγια τον Γκιλγκαμές, μυθικό ή ιστορικό Βασιλιά τους που έζησε την 3η χιλιετία π.Χ.

Antakya (Antiochieia) του Ορόντη, (Περιοχή Hatay)  = Αντιόχεια. Στην Κιλικία, στις όχθες του ποταμού Ορόντη στα σύνορα με τη Συρία. Σημαντικότατη πόλη της ελληνιστικής εποχής. Έδρα της δυναστείας των Σελευκιδών (επιγόνων του Μεγ. Αλεξάνδρου) και ενός των Πατριαρχείων, που σήμερα έχει μεταστεγασθεί στη Δαμασκό. Υπάρχει ισχυρή αραβική μειονότητα που θυμίζει τη βίαιη αφαίρεση από τη Συρία του σαντζακίου (νομού) της Αλεξανδρέτας.

     

                  Την Αντιόχεια διασχίζει ο ποταμός Ορόντης

                                                                 

Η Τύχη της Αντιόχειας του Ευτυχίδη. Από τα γνωστότερα ελληνιστικά (324-146 π.Χ.) αγάλματα, όπου εικονίζεται η Αντιόχεια με τη μορφή της Τύχης  με πυργόμορφο στέμμα να στηρίζεται σε μορφή που παριστά τον ποταμό Ορόντη.  

Αntalya (Attaleia) = Αττάλεια. Πρωτεύουσα της Παμφυλίας (Βλ. χάρτη)  (Βλ και συνοικία Ατταλειώττικα πίσω από το λόφο του Φιλοπάππου στα Άνω Πετράλωνα).

                      

Πίσω  από το μεσαίο ανάγλυφο (Γιβλί) μιναρέ διακρίνεται η παλαιά κεραμοσκεπής ελληνική γειτονιά στο λιμάνι

             

                 Η πύλη του Αδριανού στην Αττάλεια

Arapsun = Αραβησός κοντά στη Νίγδη της Καππαδοκίας (Βλ. και πηγές Αραβησσού στην Πέλλα που υδροδοτούν τη Θεσσαλονίκη)

Αspendos = Άσπενδος. Αρχαία πόλη στην Παμφυλία. Eκτός από το καταπληκτικό θέατρο, σώζονται επίσης ερείπια από το αρχαίο στάδιο, το Νυμφαίο, την Αγορά, το υδραγωγείο κ.ά.

Το καλύτερα διατηρούμενο θέατρο της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας.

Arnavut köy = Αρβανιτοχώρι (Αρναούτης = Αρβανίτης στην τουρκική), Μέγα Ρεύμα. Στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου, στην Πόλη.

Avanos (Venessa) = Βένασα – Άβανος στην Καππαδοκία, στις όχθες του αρχαίου ποταμού Άλυος (Κizil Irmak)

Aya sofya Κωνσταντινούπολη = Αγία Σοφία 
Aydın, Tralleis  = Αϊδίνιο,  Τράλλεις Στη Λυδία (πατρίδα του αρχιτέκτονα της Αγίας Σοφίας Ανθέμιου)
Ayvalik (Kidonya, Aivali) =  Κυδωνίες – Αιβαλί. Έναντι της Λέσβου. Γενέτειρα του σημαντικού αγιογράφου και λογοτέχνη Φώτη Κόντογλου. Σώζονται ακέραιες οι  ελληνικές εκκλησίες, ορισμένες από αυτές ήδη έχουν μετατραπεί σε τζαμί. ΣτοΑϊβαλί  εγκαταστάθηκαν Τούρκοι πρόσφυγες από την Κρήτη (Τουρκοκρητικοί…)

                                              

Άγιος Γεώργιος

Εσωτερικό της Κάτω Παναγιάς
B

 Belkis = Ζεύγμα.  Ελληνιστική πόλη κτισμένη από τον Σέλευκο στην Κιλικία  ΝΑ Τουρκία (Κομμαγηνή) κοντά στη Συρία.

   

                             Ψηφιδωτά από το Ζεύγμα που πρόσαφατα έχουν αποκαλυφθεί

Bafra = Πάφρα ή Μπάφρα στον Πόντο, μεταξύ Σινώπης και Αμισού (Σαμψούντος).

Bakırköy (MakriHori,  Makriköy) = Μακροχώρι, παραθαλάσσιο θέρετρο κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Balat Milet (Miletos, Miletus/ Palatia) = Μίλητος. Η ένδοξη πόλη της Ιωνίας, πατρίδα του Θαλή και άλλων προσωκρατικών φιλοσόφων. Τραγική η Μιλήτου Άλωσις για τους γνωρίζοντες.

              Η περίφημη Ιωνική Στοά στην αρχαία Αγορά.

Balıkesir (HisarKenti, PaelaKastro) = Παλαιόκαστρο. Στη Βιθυνία.

Balikli Κωνσταντινούπολη = Μονή Ζωοδόχου Πηγής (Μπαλουκλί, όπου το γνωστό ομογενειακό νοσοκομείο και  η παράδοση της αναπήδησης των ψαριών που τηγάνιζε ο καλόγερος κατά την Άλωση της Πόλης)

Bandırma  (Εξού και Δημ. Παντερμαλής, Καθηγητής – αρχαιολόγος ανασκαφέας του Δίου, Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης). Πρόκειται γιαπαραφθορά στην τουρκική της ελληνικής πόλης: Πάνορμος, που βρίσκεται στην Προποντίδα (θάλασσα του Μαρμαρά), κοντά στη χερσόνησο της Κυζίκου.Πάνορμος =  «Πανταχόθενόρμος», δηλαδή ασφαλές φυσικό λιμάνι.  (Είναι ενδιαφέρον γλωσσολογικά ότι την Πάνορμο της Μ.Ασίας οι Τούρκοι την απέδωσαν ως Μπαντιρμά, ενώ οι οι Ιταλοί την Πάνορμο της Σικελίας ως …Παλέρμο!).

Bayrakli =  Γνωστή συνοικία της παλαιάς Σμύρνης.

Bebek (Iskeleler, Philemporon ) = Σκάλες - Φιλέμπορον (περιοχή μέσα στην Πόλη)

Behramkale (Assos) = Άσσος, στην Αιολίδα, στον κόλπο ΒΑ της Λέσβου με κατάλοιπα αρχαίου ναού

Belisirma  i h l a r a  (Peristremma)  = Περίστρεμμα. Η εντυπωσιακή κρημνώδης κοιλάδα με τις λαξευτές εκκλησίες στην Καππαδοκία.

  

                                                                            

Bergama = Πέργαμος  (Στην Αιολίδα, πρωτεύουσα του ελληνιστικού βασιλείου των Ατταλιδών)

                                                                       

Εκτός των άλλων, πολύ γνωστή για το με μεγάλη κλίση θέατρό της και το Βωμό του Διός που «φιλάρχαιοι» γερμανοί μετέφεραν σε Μουσείο του Βερολίνου.

Beşiktaş = (Diplokionion, Sergion, Dafne, Άγιος Μάμας. Περιοχή μέσα στην Πόλη

Biga = Πηγές. Στην ενδοχώρα της Προποντίδας. Εκεί που ο φίλος μου ο Μεχμέτ, σκάβοντας στην αυλή του φαρμακείου του, ανακάλυψε τυχαία μια κρύπτη με συλλεκτικά ωρολόγια τσέπης, εκείνα που κρέμονται από μια (ενίοτε χρυσή) αλυσίδα……

Bodrum = Αλικαρνασσός. Στην Καρία. Πατρίδα του Ηροδότου με το γνωστό Μαυσωλείο (ένα των επτά θαυμάτων)  και το φρούριο των Ιπποτών.

                                                                              

                                    Το λιμάνι με το κάστρο των Ιπποτών.                                Άγαλμα του Ηροδότου στην Αλικαρνασσό. 
Bolu (Klaudiopolis, Bithynium) = Κλαυδιούπολη – Στη Βιθυνία

Bozca ada =  Τένεδος. Αναφέρεται στην Ιλιάδα. Κάποτε είχε 2.800 κατοίκους, όλοι Έλληνες! Τώρα έχουν απομείνει ελάχιστοι…  

 

                    Το φρούριο της Τενέδου στο λιμάνι.
Burgaz ada = νησί = Αντιγόνη, μία των Πριγκηπονήσων

Bursa (Prusa) = Προύσα.  Πρώτη πρωτεύουσα των Οθωμανών (εκεί και οι τάφοι των πρώτων Σουλτάνων, καθώς και, σύμφωνα με την παράδοση,  του Καραγκιόζη) 

Büyük Dere  = Ο Βόσπορος,  Βαθύκολπος – Βαθυρύακας

Menderes = Μαίανδρος ποταμός.Στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης.

Buyuk ada = μεγάλο νησί =  Πρίγκηπος. Η μεγαλύτερη των Πριγκηπονήσων.

 

Το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στην κορυφή του λόφου. Πρόσφατα αποδόθηκε στους Ρωμηούς

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα..  Ίσως το μεγαλύτερο ξύλινο κτήριο της Ευρώπης.

 Γνωστά τα αρχοντόσπιτα του νησιού, φανερώνουν τις ημέρες της ακμής του.

C

Çanakkale = Δαρδανέλλια. Σε στρατηγική θέση στον Ελλήσποντο (Δαρδανέλλια). Ιδρύθηκε από Αρμένιους φυγάδες. Αρκετά αργότερα η εγκατάσταση Ελλήνων.  

 Cakil koyu (Τσακίλκογιου) = «Χαλικοπήγαδο» =  Μηχανιώνα (Βλ. Νέα Μηχανιώνα στη Χαλκιδική)

Çandarlı (Τσανταρλί) = Πιτάνη (αρχαία πόλη στον κόλπο της Άσσου ΒΑ της Λέσβου). Ορμητήριο  των προκλητικών δήθεν σεισμογραφικών τουρκικών σκαφών π.χ.  “Hora”… κ.ά.

Çatalca Trakya (Θράκη) (Petra, Metra) = Τσατάλτζα, Μετρά. Λίγο πριν από την Πόλη. (Το όριο της Ελλάδας στην Ανατ.Θράκη σύμφωνα με τη Συνθήκη των Σεβρών που μετά τη μικρασιατική καταστροφή αντικαταστάθηκε με τη δυσμενή Συνθήκη της Λωζάνης…)

Cesme Krini = Πηγή - Κρήνη (Έναντι της Χίου, με την οποία συνδέεται καθημερινά με πλοιάριο)

Çorlu (Τσόρλου) = Τυρολόη (Ανατολ.Θράκη) -  H αρχαία πόλη Σύραλλος

Cunda (Τζούντα) - Alibey Adasi =  Μοσχονήσια, πνευματικός φάρος (έναντι των Κυδωνιών/Αϊβαλί)

Η προκυμαία με ψαροταβέρνες και το καφενείο στα δεξιά.Στο βάθος η ελληνική γειτονιά.
D Dalyan (Kaunos) = Καύνος.  Το Νταλιάν είναι τουριστικό θέρετρο στην Καρία και είναι γνωστό για τον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο της Καύνου.

Διακρίνονται ψηλά οι χαρακτηριστικοί λυκειακοί τάφοι.

Σημαντικός, επίσης, αρχαιολογικός χώρος με διπλή Θόλο.

Datça (Dadia, Stadia) = Δαδιά – Στάδια. Τουριστικό θέρετρο στο Αιγαίο στην περιοχή της γνωστής Κνίδου (Βλ. Tekir).  (Κοντά στα Μουγλά). Προέρχεται από την βαθμιαία παραφθορά της αρχικής ονομασίας: Στάδια   Tadya, Dadya, Dadça και τέλος Datça

  

Χάρτης όπου διακρίνονται οι θέσεις της Κνίδου, της  Datça (Στάδια),  της ελληνικής Σύμης και της επίσης πολύ τουριστικής Μαρμαρίδας (Βλ. πιο κάτω). 

Değirmendere = Κολοφών(α)

Οι πόλεις της αρχαίας Ιωνίας

        Ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα π.Χ. από Ίωνες που προέρχονταν από την Αττική Σύμφωνα με τον τον Στράβωνα οικιστής της πόλης ήταν ο Ανδραίμων, απόγονος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόδρου. Από την Κολοφώνα καταγόταν ο λυρικός ποιητής Μίμνερμος και ο φιλόσοφος Ξενοφάνης.

Demirköy  = Βόρεια Ανατολική Θράκη.  Σαράντα Εκκλησίες (Samakovion) = Σαμακόβιον (εξού και το όνομα Σαμακοβλίδης)

Demre (Myra, Mira, Kale) = Μύρα Λυκίας. Περισσότεροι εδώ Λυκειακοί τάφοι και η εκκλησία  του Αγίου Νικολάου (Τώρα φέρει προστατευτικό στέγαστρο).

           

Denizli (Leodikia, Tonguzlu, Dengiz, Laodikeia, Tonguzluk, Laodicaes, Laodicea) = Λαοδικεία του Λύκου κοντά στο φημισμένο Παμούκ Καλέ.

Derinkuyu (Malakopi) = Μαλακοπή (Υπόγεια πολιτεία στην Καππαδοκία)

Dikili  = Δικελί  (έναντι της πόλης της Μυτιλήνης με την οποία έχει καθημερινή διά θαλάσσης σύνδεση)

Diyarbakir (Amida) = Η αρχαία Άμιδα (Η ανεπίσημη «πρωτεύουσα» του τουρκικού Κουρδιστάν).
E

Eceabat = Μάδυτος (στον Ελλήσποντο)Edirne = Αδριανούπολη - Παλαιά Ορεστιάδα. Ιδρύθηκε, σύμφωνα με τη μυθολογία από τον Ορέστη και πήρε το μετέπειτα όνομά της από τον αυτοκράτορα Αδριανό. Η πρώτη πρωτεύουσα των Οθωμανών στην Ευρώπη (1389). «Σήμα κατατεθέν» της το εντυπωσιακό τέμενος προς τιμήν του Σουλτάνου Σελίμ, έργο του διάσημου αρχιτέκτονα Σινάν.

Edremit = Αδραμύττιο (έναντι Λέσβου) στο μυχό του ομώνυμου κόλπου. Αποικία των Αθηναίων.

Efes (Ephesus) = Έφεσος. Ίσως η πιο γνωστή πόλη της Ιωνίας. Πατρίδα του  «σκοτεινού φιλόσοφου» (Ηράκλειτου). Σημαντικός αρχαιολογικός χώρος με κυριότερο μνημείο την αναστηλωμένη από τους Αυστριακούς Βιβλιοθήκη του Κέλσου.

 

Enez = Αίνος (πλησίον Αλεξανδρούπολης, φαίνεται από το Δέλτα του Έβρου)

Erdek = Αρτάκη στη χερσόνησο της Κυζίκου  (Βλ. πιο πάνω χάρτη)  (Νέα Αρτάκη βόρεια της Χαλκίδας)

Ereğli Karadeniz =  Η Ηράκλεια στον δυτικό Πόντο

Erenköy = Οφρύνιο. Γεωλογικής προέλευσης η ονομασία του, από την  "παρ' οφρύν οικησίν του". Κοντά στη Λάμψακο, στον Ελλήσποντο. (Βλ. και Οφρύνιο στην Ασπροβάλτα Θεσσαλονίκης).

Ericlice = Ηρακλείτσα. Ανατολική Θράκη. Βλ. Νέα Ηρακλείτσα,παραθαλάσσιο θέρετρο δυτικά της Καβάλας

Erzurum (Karin – Kalikala – Arzen – Garin) = Θεοδοσιούπολη. Ανατολική Τουρκία.

Eski hissar = παληό κάστρο = (Stratonikeia) = Στρατoνίκεια. Αρχαία πόλη στην Καρία (Μουγλά).

Eski şehir = παληά πόλη = (Dorylaion) = Δορύλαιο στη Φρυγία. Βλ. τους δύο πρώτους χάρτες. (Τόπος αποφασιστικής μάχης καθ’ οδόν προς την Άγκυρα στη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας).

Eκστρατεία Εσκή Σεχήρ. Ιούλιος 1921.  «Ο καταυλισμός»

 F

Fener  = Φανάρι. Πάλαι ποτέ η αριστοκρατική συνοικία της Πόλης, κοιτίδα των Φαναριωτών και σήμερα έδρα του Πατριαρχείου.

Fethiye (Makri,  Telmessos  = Μάκρη  (Βλ. Νέα Μάκρη στο Μαραθώνα), Τελμησσός

Foça (Fokea) = Φώκαια. Οι αρχαίοι Φωκαείς ίδρυσαν μεταξύ άλλων και τη Μασσαλία. (Βλ. Νέα Φώκαια στην Ανάβυσσο)
G

Galata  (Galatea) = Γαλατάς. Γνωστή περιοχή του κέντρου της Πόλης.

Gediz (Γκεντίζ) = Έρμος ποταμός

Gelibolu = Καλλίπολη. Στην Ανατολική Θράκη, στα παράλια της Πρεοποντίδας. Εκεί διαπεραιώθηκαν για πρώτη φορά οι Τούρκοι στην Ευρώπη το 1354 και έγινε η πρώτη κατακτημένη από αυτούς περιοχή στην ήπειρό μας.  

 

  Γνωστή είναι και η αποτυχημένη πολύνεκρη εκστρατεία των συμμάχων στη χερσόνησο της Καλλίπολης το 1915. 

Gemlik = Κίος Το 1919 η πόλη είχε περίπου 5000 κατοίκους (4600 Έλληνες!). Πρόσφυγες από την Κίο ίδρυσαν την Παραλία Πιερίας (κοντά στον Πλαταμώνα) και τη  Νέα Κίο (κοντά στο Ναύπλιο) .

Giresun = Η γνωστή Κερασούς στον Πόντο. Ιδρύθηκε τον 6^ο αι. π.Χ. από κατοίκους της παραπλήσιας Σινώπης, αποικίας των Μιλησίων.

Η Κερασούντα άνωθεν.

Gökçeada = Ιμβρος. Κάποτε 100 % ελληνική. Γενέτειρα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Εξαιρέθηκε από την ενσωμάτωση στην Ελλάδα επειδή κρίθηκε ότι μπορούσε να απειλήσει  τα Στενά (Δαρδανέλια)… Πρόσφατα ανακαινίσθηκε το παληό σχολείο και λειτούργησε με 8 μαθητές (Πρβλ. τις δύο φωτογραφίες)

Πριν.

Τώρα!

Göreme (Korama – Matiana) = Κόραμα (Οι λαξευτές σε περίβολο βράχων εκκλησίες στην Καππαδοκία)

        

Gullu bahce = Τριανταφυλλόκηπος = Πριήνη στην Ιωνία (Βίας ο Πριηνεύς, ένας από τους επτά σοφούς)

Ο ναός της Αθηνάς και στο βάθος δεσπόζει ο βράχινος όγκος της Ακρόπολη της Πριήνης.

Gümüş hane  = Αργύρου τόπος =    Αργυρούπολη στον Πόντο με ορυχεία αργύρου, στα οποία οφείλει το όνομά της. (Βλ. και Αργυρούπολη σήμερα μεταξύ Ηλιούπολης και Γλυφάδας). Συναποτελεί με το Ελληνικό (Σούρμενα) ενιαίο Δήμο (Κοινές οι ποντιακές ρίζες αμφοτέρων). (Βλ. Χάρτη του Πόντου)

Guzelbahce -Kilizman = Κλαζομεναί, στη Σκάλα των Βουρλών/Βρυούλων, πατρίδα του Αναξαγόρα και του Γιώργου Σεφέρη.

Güzelyurt  (Gkelveri  =  Καρβάλη στην Καππαδοκία. (Βλ. και Νέα Καρβάλη στην Καβάλα με τους γνωστούς κουραμπιέδες)
H
Heyebeliada (Chalki)  = Χάλκη, μία από τις Πριγκηπονήσους με τη γνωστή ομώνυμη Σχολή στην κορυφή του λόφου.

Hisarlık (Truva – Troya – Ilion) = Τροία – ‘Ιλιον  
Τα τείχη της Τροίας

İskenderun (Alexandreia) = Αλεξάνδρεια της (μάχης της) Ισσού = Αλεξανδρέττα. Στην Κιλικία, βόρεια της παράλιας Συρίας με αραβική μειονότητα.

Isparta  = Σπάρτη της Πισιδίας (Βλ. χάρτη). Η Βάρις των Βυζαντινών. Στην περιοχή των λιμνών και ενός μεγάλου φράγματος.  

Istanbul = Κωνσταντινούπολη. Η «Βασιλεύουσα». Η ξεναγός μας υποστήριζε ότι, όπως είχε διδαχθεί στην οικεία Σχολή,  το όνομα Ιστάνμπουλ προήλθε από παραφθορά της σύνθεσης: «Ισλάμ» και «μπολ» = άφθονος (Βλ. και μπόλικο) δηλ. αρχικά το όνομά της  ήταν Ισλάμμπολ «επειδή αφθονούσαν σ’ αυτήν οι μουσουλμάνοι…..!»  Καλά, δεν τους είπε κανείς ότι δεν αναφέρεται πουθενά  (σε κανένα έγγραφο) αυτή η ονομασία, ότι δεν υπήρχε λόγος να αλλοιωθεί αυτή η «ονομασία»,  ότι το λάμδα γλωσσικά δεν διολισθαίνει σε ταυ και ότι, εν πάση περιπτώσει, κατά την Άλωση δεν υπήρχε σ’ αυτήν ούτε ένας μουσουλμάνος;   

 

Τα Θεοφύλακτα (Θεοδοσιανά) – διπλά -Τείχη.

Izmir =   Σμύρνη. Η «Γκιαούριζμιρ», όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι δηλ. η Σμύρνη των απίστων λόγω της τότε συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού στοιχείου.

Το Κονάκι, η χαρακτηριστική όσο και ιστορική κεντρική Πλατεία της Σμύρνης (στην παραλία).

,  

Η (προ πυρκαϊάς) προκυμαία της Σμύρνης (Les Quais) από εγχρωματισμένη φωτογραφία της εποχής. Eδώ παίχθηκε το μεγάλο δράμα…

İzmit   = Νικομήδεια, στην παραλία της Βιθυνίας, στην Προποντίδα  

İznik  = Νίκαια. Στη Βιθυνία. Έδρα της αυτοκρατορίας της Νικαίας και της Α΄Οικουμενικής συνόδου (325  μ.Χ.). Γνωστή για τα διακοσμητικά πλακίδια.

 K

Kadiköy  = Χαλκηδόνα. Αποικία των Μεγαρέων. Στην Ασιατική πλευρά της Πόλης με το μεγάλο σιδηροδρομικό σταθμό. Γνωστή και η Δ΄Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνας το 451  που καταδίκασε το μονοφυσιτισμό.   

Kalikişla (K.Çekmece  (Kallikratya) = Καλλικράτεια λίγο πριν από την Πόλη στη λίμνη Κιουτσούκ Τσεκμετζέ. (Βλ. και Νέα Καλλικράτεια στη Χαλκιδική).

Kalkan Ak deniz = Άσπρη Θάλασσα = Μεσόγειος  = Καλαμάκι. Τουριστικό θέρετρο στη Μεσόγειο στο ύψος του Καστελλόριζου.

Kandilli = Κανδήλι. Λόφος στην ασιατική πλευρά της Πόλης στο Σκούταρι ή Χρυσούπολη. Εκεί βρίσκεται το γνωστό Αστεροσκοπείο, από όπου οι πληροφορίες για την ένταση των σεισμών σατην Τουρκία.

Kara agac = μαύρο δένδρο =  Kαραγάτς.  Το σημείο  όπου ο Εβρος παύει να αποτελεί φυσικό σύνορο με την Ελλάδα και τα σύνορα γίνονται - μόνο εκεί – χερσαία,γιατί θεωρήθηκε ότι θα ήταν επικίνδυνο να υπάρχει ελληνική περιοχή σε άμεση γειτνίαση με την πόλη της Αδριανούπολης (Θράκη). Πράγματι, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, προκειμένου να πετύχει μια γενικότερη ειρήνη, παραχωρεί στην Τουρκία και την πέραν του Έβρου τριγωνική περιοχή που ορίζεται από το προάστιο της Αδριανούπολης Καραγάτς.

Karamenderes - Scamander = Ο γνωστός από την Ιλιάδα ποταμός Σκάμανδρος στην πεδιάδα της Τροίας.

Karaova Deresi = Αιγός ποταμοί. Γνωστή θέση στην έξοδο του Ελλήσποντου (Δαρδανέλλια – Τσανάκαλε) προς την Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά), απέναντι από τη Λάμψακο, πιο κάτω από την Καλλίπολη, όπου  οι Αθηναίοι το 405 π.Χ. υπέστησαν συντριπτική ήττα από τους Σπαρτιάτες με αποτελέσμα την μετά από λίγο χρόνο παράδοση της Αθήνας και τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου.

 

Karşıyaka (αντίκρυ)  =  Πέραμος στην Κιζυκινή χερσόνησο. (Βλ. Νέα Πέραμος μετά την Ελευσίνα και στην Καβάλα) (Βλ. επίσης τον κάτω Χάρτη στην αρχή του πονήματος)

Kaş (Antiphellos – Andifli)   = Αντίφελλος – Αντίφυλλο. Στη Λυκία, έναντι του Καστελλόριζου.

Kasimpaşa  (Krenides – Pegai) = Πηγές, στο μυχό του Κεράτιου Κόλπου στην Κωνσταντινούπολη

Kastamonu (Kastamoni) = Κασταμονή. Ορεινή πόλη στην Παφλαγονία του Πόντου. Κοιτίδα της αυτοκρατορικής δυναστείας των Κομνηνών, οι οποίοι προσπάθησαν με συνεχείς εκστρατείες να την ανακτήσουν από τους Σελτζούκους. Από αυτήν ο Κεμάλ Ατατούρκ διακήρυξε τον εκσυγχρονισμό της Τουρκίας. Κάποιοι συνδέουν το όνομά της με την αγοορείτικη Μονή του Κων(α)σταμανίτου.

Kaya köy Βραχοχώρι Fethiye Μάκρη (Livissi – Carmylassus) = Λιβίσι – Καρμηλασσός. Το ελληνικό χωριό φάντασμα κοντά στη Μάκρη της Λυκίας.

         

Kayseri  = Καισάρεια. Στην Καππαδοκία.  Θυμίζει τον (προ) «ερχόμενο» από αυτήν Άγιο Βασίλη.   

 

Τα τείχη της Καισάρειας από την εποχή του Ιουστινιανού. Στο εσωτερικό είναι η παληά αγορά, όπου και τα καταστήματα με τον ξακουστό ντόπιο παστουρμά.

Kesan = Κεσσάνη. Στα ελληνοτουρκικά σύνορα μετά την Αλεξανδρούπολη (Βλ. και Νέα Κεσσάνη κοντά στο Πόρτο Λάγος της Ξάνθης)

Kinali ada = Πρώτη. Η πιο  μικρή από τα τέσσερα  μεγάλα Πριγκηπονήσια.

Kirklareli  (Kirk = Σαράντα) = Σαράντα Εκκλησιές. Σημαντική ελληνική πόλη στο εσωτερικό της Ανατολικής Θράκης, κοντά στη Βουλγαρία.

Kiyi koy = σκαπτό χωριό = Μήδεια.  Ακμαία, κάποτε, ελληνική πόλη της Θράκης στα παράλια του Ευξείνου Πόντου.

Kiyi Kişlacık =  Ιασός. Λιμάνι της Καρίας στο ύψος της Κω, γνωστή για τον ποιητή κόλακα του Μεγ. Αλέξανσδρου Χοιρίλο και τα καλής ποιότητας μάρμαρα των ορυχείων της. Επίσης, έχει εντοπιστεί στην περιοχή της μινωϊκή και μετέπειτα μυκηναίκή εγκατάσταση.

Kızıl ırmak = Ο αρχαίος Αλυς  ποταμός. Διασχίζει την μέση Τουρκία από Βορρά προς Νότο

Konya  =  Ικόνιο  (στη  Φρυγία) Πρωτεύουσα του Σουλτανάτου των Σελτζούκων.  Εκεί έζησε ο μυστικιστής Τζελαλεντίν Ρουμί,   ιδρυτής του σουφικούτάγματος των Μεβλεβί Ντερβίς. Εντός του τεμένους – μουσείου είναι ο τάφος του. Εκεί γεννήθηκε επίσης το 1959 ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου.

Kumkapi  =  Κοντοσκάλι, στην Κωνσταντινούπολη με ονομαστές ψαροταβέρνες.

Kurucaşile (Kromna) =  Κρώμνη. Πόλη του ανατολικού Πόντου. Βλ. Χάρτη του Πόντου.  Ορεινός οικισμός του νομού Πέλλας στο όρος Πάικο.

Kurtulus = Ταταύλα. Κεντρική συνοικία της πόλης.

Kuş adasi = νησί του πουλιού = Νέα Σκάλα, επίνειο της Εφέσου, απαραίτητος σταθμός στις κρουαζιέρες του Αιγαίου.

Kütahya (Kοtiaion)  = Κιουτάχεια  στη Φρυγία.  Το αρχαίο Κοτύαιον, πατρίδα του Αισώπου. Γνωστή για την αγγειοπλαστική και κεραμική τέχνη που μετέφεραν στην Ελλάδα  πρόσφυγες τεχνίτες και τώρα έξοχα έργα τους εκτίθενται στο τζαμί της Πλατείας Μοναστηρακίου. Γενέτειρα του πολιορκητή του Μεσολογγίου και της Αθήνας Τούρκου πασά Κιουταχή. «Κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία παρά την πόλη αυτή συνήφθη στις 3 Ιουλίου του 1921 μεταξύ ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων η περίφημη μάχη του Κοτυαίου η οποία και κατέληξε στην απελευθέρωσή του υπό την ελληνική Στρατιά. Λίγες ημέρες μετά, στις 15 Ιουλίου συνήλθε εδώ το ελληνικό πολεμικό συμβούλιο (Σύσκεψη της Κιουταχείας) το οποίο και αποφάσισε την καταδρομική προέλαση των ελληνικών δυνάμεων προς την Άγκυρα»

  

Κεντρική πλατεία της παληάς Κιουτάχειας

 L

Lapseki = Λάμψακος.   Κτισμένη στον Ελλήσποντο. Πατρίδα του φιλόσοφου Στράτωνος (εξού και η οδός Στράτωνος στα Αναφιώτικα της Πλάκας). Επίσης, τόπος μαρτυρίου και ταφής του Αγίου Τρύφωνα. (Βλ. και Νέα Λάμψακο κοντά στη Χαλκίδα με τις πολυσύχναστες ψαροταβέρνες)

 M

Maçka  = Ματσούκα, περιοχή της Πόλης.

Malatya  = Μαλάτια, Μελετινή. Στην ανατολική Τουρκία. Γνωστή από τους αγώνες των βυζαντινών να την υπερασπίσουν. Γενέτειρα του Αγίου Ευθυμίου.

Malazgirt ( Manzikert ) = Μαντζικέρτ. Ανατολική Τολυρκία, κοντά στο Έρζερουμ (Θεοδοσιούπολη). Εκεί έγινε η μοιραία για το Βυζάντιο μάχη το 1071 που άνοιξε το δρόμο των Οθωμανών στη Μικρά Ασία.

Malkara = Μάλγαρα. Πόλη της θράκης κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. (Βλ. και Νέα Μάλγαρα στη Θεσσαλονίκη)

Manisa = Μαγνησία του Σιπύλου. Αρχαία πόλη στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, ίσως αποικία των Μαγνήτων της θεσσαλικής Μαγνησίας..  Στην κρίσιμη περίοδο υπερτερούσε το μουσουλμανικό στοιχείο. Καταστράφηκε από τον ελληνικό στρατό σε αντίποινα για την πυρπόληση ελληνοκατοικούμενων πόλεων κατά την υποχώρησή του το 1922. Πολύ κοντά το λιγνιτωρυχείο της Σόμα, όπου χάθηκαν πέρυσι 300 άνθρωποι.

Marmara Adasi = Προκόνησος στην Προποντίδα. Γνωστή ήδη από τη βυζαντινή περίοδο για τα περίφημα μάρμαρά της.

Marmaris  = Φύσκος – Μαρμαρίδα. Γνωστό θέρετρο έναντι της Ρόδου.

Menemen (Menemeni) = Μενεμένη   Αρχαία Τήμνος. Εμπορικό (και τότε) κέντρο βόρεια της Σμύρνης. (Βλ. και Μενεμένη Θεσσαλονίκης)  Από το ‘Μενεμένος’= Πλημμύρα ή υπερχείλιση (σύμφωνα με τουρκικό λεξικό) του παρακείμενου ποταμού Έρμου.

Mersin  = Μερσίνη. Το αρχαίο Ζεφύριον. Σημαντική πόλη, στην Κιλικία, Νότια Τουρκία, ορμητήριο των εισβολέων στην Κύπρο.

Άνωθεν άποψη της Μερσίνης

Mudanya = Μουδανιά. Επίνειο της Προύσας. Παραφθορά της από  την ονομασία  Μοντανιάκ που της έδωσαν οι Σταυροφόροι. Βρίσκεται στην Προποντίδα. Γνωστά από την ομώνυμη  Συνθήκη Ανακωχής του τραγικού ’22 που επιδίκασε στην Τουρκία την Ανατολική Θράκη. (Βλ. Νέα Μουδανιά στη Χαλκιδική)

Mustafapaşa  = Σινασός η «ελληνικότερη» πόλη της Καππαδοκίας.

 O Nαός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στο υπέρθυρο γράφει: «Ναός είμαι των πανσέπτων βασιλέων ευσεβών +Κωνσταντίνου και Ελένης διωκτών των ασεβών + επί μεν Σουλτάν Αχμέτη ανηγέρθην ολικώς + επί δε Απτούλ Μετζίτη καλλωπίσθην ως εικός + και επί της ιεραρχίας Παησίου του κλεινού+ δι’ αγώνων και δαπάνης του της Σινασού κοινού ανηγέρθην μεν εκ βάθρων τω 1729 επεσκευάσθην δε τω 1850».

 

Ελληνικά και τώρα τουρκικά σχολεία της Σινασού.

N

Nara = Άβυδος. Απέναντι από τη Σηστό στον Ελλήσποντο.

Narli  = Ρόδα Βλ. και Νέα Ρόδα στη χερσόνησο του Αγίου ΌρουςNigde, Tyana = Νίγδη ή Ναζιανζός, γενέτειρα του Αγίου Γρηγορίου. Τα αρχαία Τύανα στην Καππαδοκία (Βλ. και Απόλλων ο Τυανυεύς για τους γνωρίζοντες)
O

Ordu  = Κοτύωρα. Στον Πόντο Βλ. Χάρτη Πόντου.  

Ortaköy  = Μεσοχώρι, Αρχείον - Κιλήδιον - Άγιος Φωκάς στον Βόσπορο, στην Πόλη.

Odemis = Οδεμήσιoν, κοντά στη Σμύρνη.

 P

 Pamukkale (Βαμβακόπυργος) (Hierapolis) = Ιεράπολη.  Κοντά στο Ντενιζλί (Φρυγία). Διάσημος τουριστικός προορισμός. Ο γεωλογικός σχηματισμός δημιουργήθηκε από ανθρακικά ορυκτά που περιέχονται στο νερό της περιοχής. Εξίσου ενδιαφέρων ο αρχαιολογικός χώρος της Ιεράπολης με τα ταφικά μνημεία και τον τόπο μαρτυρίου του Αγίου Φιλίππου.    

                                                                                                                                                          Από τον τάφο του Αγίου Φιλίππου.

Patara = Πάταρα (παράλια Λυκίας). Αποικίστηκε από Κρήτες Δωριείς. Αρχαιότατη και ιστορική πόλη. Γενέτειρα του Αγίου Νικολάου.

Pendik = Παντείχιον. Προάστιο απέναντι από την Πόλη

Perga – Perge = Πέργη. Ένας αχανής αρχαιολογικός χώρος. Ολόκληρη η αρχαία πόλη.

Τα αρχαία λουτρά.

R

Rize (Rhizaion) = Ρίζε, Ριζούντα (Η πατρίδα του Ερντογάν κοντά στην Τραπεζούντα)
S

Safran bolu = Σαφράμπολη – Θεοδωρούπολη. Οικισμός, αναγνωρισμένο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το όνομά της και ο πλούτος της από την καλλιέργεια του κρόκου (σαφράν). Οι Έλληνες κάτοικοί της μιλούσαν ελληνικά και έγραφαν στα τούρκικα (Καραμανλήδες). Τώρα στη Νέα Ιωνία Αττικής.

 

Sakarya = Σαγγάριος. Ποταμός. Εκεί σταμάτησε η προέλαση του ελληνικού στρατού κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία ύστερα από μία δραματική και πολύνεκρη μάχη τον Αύγουστο του 1921. Κλικ: Η μάχη στο Σαγγάριο ποταμό: 10 Αυγούστου 1921  

Samatya  = Ψαμάθειά. Περιοχή της Πόλης.

Samsun  = Σαμψούς. Η αρχαία Αμισσός, πατρίδα των Αμαζόνων.  

Sariyer = Χρυσαροάς. Όμορφο προάστιο της πόλης

Sarkoy = Η ελληνική Περίστασις, στην Προποντίδα.

Sart = Σάρδεις, πρωτεύουσα της Λυδίας, με τεράστια ιστορία,  πρωτεύουσα του Κροίσου και μετέπειτα Περσών Σατραπών.

 

Το Γυμνάσιο των Σάρδεων και η μνημειώδης πρόσοψη των ρωμαϊκών λουτρών με μόνο ελληνικές επιγραφές.

Selcuk (Aya Soluk) =  Η πόλη της Έφέσου. Γνωστή για το βυζαντινό φρούριο και την εντυπωσιακή εκκλησία του  Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου,όπου, λέγεται ότι εντοπίστηκε και ο τάφος του.

Το εσωτερικό του ναού του Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπως σώζεται σήμερα.  «Το κεράκι που ακόμη καίει…»

Selimiye  (Side) = Σίδη, μαζί με την Άσπενδο και την Πέργη  αποτελούν την περίφημη αρχαιολογική τριλογία της Παμφυλίας στη Νότια παράλια Μικρά Ασία(περιοχή Αττάλειας)

Selimpaşa = Επιβάτες,  Θράκη (Βλ. τις ομώνυμες φυλακές στους Νέους Επιβάτες Θεσσαλονίκης)

Selge = Σέλγη, αρχαία πόλη της Παμφυλίας, στην ενδοχώρα της  Ασπένδου.

Sevdiköy = Xωριό της αγάπης (σεβντά) = Σεβδίκιοϊ. Κοντά στη Σμύρνη. Τώρα στην Παλλήνη και την Ανθούσα Αττικής.

Γράφει ο (μικρασιάτης) Γιάννης Καψής, πρώην Υπουργός, πατέρας των γνωστών δημοσιογράφων:

       «Ηταν το Σεβδίκιοϊ μια γωνιά της μικρασιατικής γης ακραιφνώς ελληνική. Οι 17.000 κάτοικοι της ήταν, μέχρις ενός, Έλληνες – και υπέροχοι Έλληνες. Ήταν φημισμένοι για τη πατροπαράδοτη φιλοξενία τους και τα πλούτη τους. Ονομαστοί για τα βαρύτιμα σαλβάρια τους, τα γιορτινά. Τηρούσαν ευλαβικά, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όλες τις χριστιανικές γιορτές. Τηρούσαν ακόμη και τις εθνικές γιορτές – γιόρταζαν και την 25η Μαρτίου, χωρίς οι Τούρκοι να τολμούν να τους εμποδίσουν. Γιατί, περισσότερο κι απ” τη φιλοξενία τους, περισσότερο κι απ” τα πλούτη τους, ήταν φημισμένοι για τη παλικαριά τους οι Σεβδικιανοί.

         Μόλις έμαθαν, ότι έφθασε ο Στρατός μας, οι Σεβδικιανοί ξεχύθηκαν στους δρόμους. Ξεχύθηκαν, όχι για να τους χειροκροτήσουν – να τους εμψυχώσουν προσπάθησαν. – Πού πάτε, βρε παλικάρια; τους φώναξαν. Τους Τούρκους, μωρέ φοβάστε; Ρωτήστε εμάς.

Και μετά…

        Θύμιζε αρχαία ελληνική τραγωδία η διέλευση των ανδρών από το Σεβδίκιοϊ – ήταν σπαρακτικό το θέαμα. Περνούσαν με σκυφτό το κεφάλι οι στρατιώτες μας. Προσπαθούσαν να κρύψουν την ντροπή τους. Δεν άφηναν πίσω τους μόνο άοπλους χωρικούς, άφηναν και γυναίκες και παιδιά απροστάτευτα στη μανία των Τούρκων. Κι οι λεβεντόκορμες Σεβδικιανές είχαν στηθεί στις αυλόπορτες των σπιτιών τους, κρατώντας τα παιδιά στην αγκαλιά τους, κι είχε το βλέμμα τους κλεισμένη όλη τη περηφάνια της φυλής μας. Καινούργιες Σπαρτιάτισσες, δεν έκλαιγαν, δεν κτυπιόντουσαν. Κοιτούσαν περιφρονητικά αυτούς που έφευγαν.»

Siğaçik  = Τέως, αρχαία πόλη της Ιωνίας στη χερσόνησο της Ερυθραίας, Οι κάτοικοί της: Τήιοι.  Εμπορικό λιμάνι στις ακτές της Ιωνίας,  περ. 30 χλμ. από τη Σμύρνη. Το όνομά της είναι ελληνικό  αλλά άγνωστης ετυμολογίας.  Ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του ιωνικού αποικισμού  το 10ο αι. π.Χ. από Αθηναίους με επικεφαλής τους γιους του Κόδρου.  

Şile  = Χηλή. Στην ασιατική πλευρά του Βοσπόρου, στην περοιφέρεια της Πόλης. Οι πρόσφυγες από εκεί κατέφυφγαν στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης.   

Silivri = Σηλυβρία ή Σηλυμβρία. Η βυζαντινή Ευδοξιούπολη. Σημαντική πόλη της Ανατολ. Θράκης στα βόρεια παράλια της Προποντίδας. Γενέτειρα του ΑγίουΝεκταρίου Αιγίνης και του πρώτου Πατριάρχη μετά την Άλωση Γεωργίου Σχολαρίου ή Γενναδίου.

Sinop = Σινώπη, στην Παφλαγονία του Ευξείνου Πόντου (Μαύρης Θάλασσας). Η πρώτη ελληνική αποικία στον Πόντο,  πατρίδα

του Διογένη, κυνικού φιλόσοφου και του Μιθριδάτη, μεγάλου αντιπάλου της Ρώμης.

Δεν αφήνουν τίποτε ανεκμετάλλευτο οι Τούρκοι…

Sirince Σιρίντζε  = Κιρκιντζές. Κοντά στην Έφεσο. Γνωστό χωριό από τα «Ματωμένα Χώματα» της Διδώς Σωτηρίου.

Sivas  = Σεβάστεια. Στην Ανατολική Τουρκία. Υπήρχαν τουρκόφωνοι Έλληνες με τη δική τους εκκλησία και πολλοί Αρμένιοι.

Sivrihisar/  Seferihisar).  =  Συβρισάρι(ο). Αβρόστολα,  Ιουστινιάπολη. Κοντά στη Σμύρνη. Στη θέση των Ελλήνων εγκαταστάθηκαν Τούρκοι πρόσφυγες από τη Θεσσαλονίκη...

Söke  = Σόκια (είναι μία κωμόπολη  κοντά στο Αϊδίνιο, ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, γνωστή για τη μαρτυρική θανάτωση των προσκόπων της, μαζί με εκείνους του Αϊδινίου)

Sürmene = Σούρμενα στον Πόντο. Βλ. και Σούρμενα Αττικής. Αργότερα μετονομάστηκαν: Ελληνικό.  (Βλ. Χάρτη Πόντου). T

Taksim = διχοτόμηση = Αγία Τριάδα, Σταυροδρόμι. Κεντρική πλατεία στην Πόλη.

Tarabya = Θεραπειά, γνωστό παραθαλάσσιο θέρετρο των Ρωμηών στο Βόσπορο

Tarsus  = Ταρσός. Πολύ σημαντική στην αρχαιότητα πόλη της Κιλικίας με έντονη πνευματική παρουσία. Γενέτειρα του Αποστόλου Παύλου και τόπος ταφής του αυτοκράτορα Ιουλιανού.

Ο ναός του Αγίου Παύλου στην Ταρσό

Tekir (Knidos) =  Κνίδος, στο άκρο της στενόμακρης χερσονήσου της Καρίας, έναντι της Νισύρου. Περίφημη η «Αφροδίτη της Κνίδου» του Πραξιτέλους, στο ακριβές πρότυπο της αγαπημένης του Φρύνης! (Βλ. χάρτη στη: Datça).

                                            

                                          Αρχαιολογικός χώρος                   Η Αφροδίτη της Κνίδου. Το διασημότερο αντίγραφο εκτίθεται στο Βατικανό.

Tekirdag  = Ραιδεστός, στη βόρεια πλευρά της Προποντίδας (Θάλασσας του Μαρμαρά). Ονομαστά τα κρασιά της.  

Tekirova (Phaselis)  = Φάσηλις (Αρχαία παραθαλάσσια πόλη στη Λυκία)

Trabzon = Τραπεζούντα, η βασίλισσα του Πόντου στο ανατολικό άκρο του με την Παναγία Σουμελά. Ελληνική αποικία στην αρχαιότητα, πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Κομνηνών κατά τη βυζαντινή εποχή. Βλ. Χάρτη του Πόντου)  

 

 Tirebolu = Η Τρίπολη του Πόντου. Σπουδαία πόλη του Ανατολικού Πόντου. Τη μνήμη της τιμά η ομώνυμη οδός στο Ελληνικό Αττικής και όχι την Αρκαδική. (Βλ. Χάρτη του Πόντου)  

U

 Unye = Οινόη. Πόλη του Πόντου. (Βλ. χάρτη στην: Gümüş hane). Βλ. και Οινόη στα όρια Αττικής και Βοιωτίας.

Urla,  Vriula) = Βουρλά, Μπουρλά – Βρύουλα. Η ενδοχώρα των αρχαίων Κλαζομενών στη χερσόνησο της Ερυθραίας, έναντι της Χίου..

Urfa Şanlıurfa = Όρρα στα ελληνικά. Η αρχαία Έδεσσα. Στη Νότια Τουρκία, επάνω από τη Συρία.

Üsküdar = Σκουτάρι, Χρυσούπολη, απέναντι από την Πόλη. Το όνομά της από τα τζάμια των σπιτιών της που το απόγευμα αντικαθρεφτίζουν τον ήλιο.  

Ürgüp   =  Προκόπι (Καππαδοκία) Πατρίδα του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου. Βλ. εκκλησία του στο Προκόπι Ευβοίας. Οι Έλληνες κάτοικοί του είχαν απομάθει τη γλώσσα τους αλλά δεν είχαν αποβάλει την εθνική συνείδησή τους…

 Όπως φαίνεται η πίσω πλευρά από την κορυφή του λόφου με το φρούριο και τον τόπο μαρτυρίου του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου

V

 Vize = Βιζύη  Τόπος καταγωγής του λογοτέχνη Γεώργίου Βιζυηνού - Ανατολ. Θράκη.

 Y

Yalova = Γιάλοβα.  Απέναντι από την Πόλη.  Η αρχαία Ελενούπολις. Στην είσοδο του κόλπου  της Νικομήδειας (Ιζμίτ), στη ΝΑ ακτή της Προποντίδας(Θάλασσας του Μαρμαρά).

Yassıhöyük (Gordion) =    Γόρδιο. Πρωτεύουσα  της Φρυγίας, νοτιοδυτικά της Άγκυρας. Γνωστό επίσης εξαιτίας του  γόρδιου δεσμού

Yedikule  = Επταπύργιο. Τμήμα των τειχών της Πόλης.

Yenihisar  Didym = Δίδυμα κοντά στη Μίλητο. Ιωνία.  Τεράστιος ναός του Απόλλωνα και το πιο γνωστό μαντείο στη Μικρά Ασία.

Yeni Sehirburnu = Σίγειον. Αρχαία ελληνική πόλη σε στρατηγική θέση στο στόμιο του Ελλησπόντου στο Αιγαίο. Υπήρχε ιερό του Αχιλλέα και του Πατρόκλου.

Yeşilköy =  Άγιος Στέφανος. Ακόμη ένα παραθαλάσσιο θέρετρο των Ρωμηών στα δυτικά της Πόλης.

 Z

Zelve  = Ζέλβη. Στην Καππαδοκία με λαξευμένες και σ’ αυτήν  εκκλησίες στους βράχους.

Zeytinbag (Trilye)  = Τρίγλια Πατρίδα του Χρυσοστόμου Σμύρνης. Οι πρόσφυγες από αυτήν είναι οι ιδρυτές της Ραφήνας Αττικής, καθώς και της Νέα Τρίγλιας στη Χαλκιδική.

             

Πρόσφατα ανακαινισμένη η εκεί εκκλησία της Παντο(ων)βασίλισσας - Η φημισμένη (από τότε) εικόνα της μεταφέρθηκε το 1922 στη Ραφήνα και προσκυνάται στον οικείο ναό.  
 ν.ίκος μ.ωραϊτάκης επόνησεν

“For the ashes of our fathers and the temples of their Gods”.

ΜΑΙΡΗ ΚΑΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα Ελληνικά τοπωνύμια της Μικράς Ασίας και της Ανατολ.Θράκης."