"3.800 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ..." «Μίνως γάρ… ναυτικόν εκτήσατο και της νυν Ελληνικής θαλάσσης επί πλείστον εκράτησε…» (Θουκυδίδης, Ιστοριών Α 4)

Κείμενο φωτογραφίες: Βασίλης Μεντόγιαννης

Επαγγελματίας Δύτης (Φωτογραφία – κάμερα – Σκηνοθεσία)

Ανάρτηση στο Περί Αλός με την έγκριση του

UFR TEAM Underwater Filming & Research

και του συγγραφέως Βασίλη Μεντόγιαννη, το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

«Ακριβώς δίπλα από το καλάθι συλλογής αγγείων, πλάι στον αναρροφητήρα έχουμε αποθέσει το αγγείο 52. Θέλω να το ανεβάσεις προσεκτικά, γιατί είναι γεμάτο άμμο και είναι βαρύ. Σας περιμένουμε.» μου λέει η Ελπίδα Χατζηδάκη, διευθύντρια της υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας στην Κρήτη.

«Απαλά, μαζί με την Νίκη Μάρντερ, βυθιζόμαστε για να φτάσουμε στο χώρο της ανασκαφής. Καταλήγοντας στο ναυάγιο ξεκινάμε να ολοκληρώσουμε κάποιες υποβρύχιες λήψεις και στο τέλος θα ανεβάσουμε το αγγείο. Παραδίδω την φωτογραφική μου μηχανή στη Νίκη και με πολύ προσοχή αγκαλιάζω το αγγείο. Πατάω το κουμπί παροχής αέρα φουσκώνοντας τον ρυθμιστή πλευστότητας για να μπορέσω να εξισορροπήσω το επιπλέον βάρος. Το αγγείο είναι πράγματι βαρύ, χρειάστηκε να γεμίσει σχεδόν όλο το τζάκετ για να ξεκινήσω και να έχω ανοδική πλευστότητα. Ανεβαίνοντας αργά σκέφτομαι πως το αγγείο που έχω αυτή την στιγμή στην αγκαλιά μου είναι 3.800 ετών. Στο μυαλό μου άρχισε να στριφογυρίζει η ιδέα του αριθμού, 3.800 χρόνια πριν, κάποιοι άλλοι άνθρωποι, κάποια άλλα χέρια άγγιζαν αυτό το αγγείο. Με μια πρώτη εντύπωση απλά κρατούσα άλλο ένα αρχαίο δοχείο. Αλλά κοιτάζοντας το προσεκτικά αναλογίζομαι τον χρόνο, πόσα πράγματα μπορούμε να έχουμε μπροστά μας που να έχουν τέτοια ηλικία και να παραμένουν αμετάβλητα; Στην επιφάνεια, επάνω στο σκάφος αφού ξεντύθηκα πήγα και πλησίασα ξανά το αγγείο, το κοιτούσα προσεκτικά.

Προσπαθούσα να φανταστώ τους ανθρώπους που τα μετέφεραν, να βρω στοιχεία από τον χρόνο επάνω του. Μια μαγική δύναμη με είχε συνεπάρει…»

Κρήτη, Κόλπος του Μεραμπέλλου, Ιούνιος του 2006.

3.800 χρόνια μετά μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την αρχαιολόγο της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων και διδάκτορα της ναυτικής αρχαιολογίας Ελπίδα Χατζηδάκη, καταδύεται για τέταρτη συνεχή χρονιά στο πρώτο Μινωικό ναυάγιο που έχει βρεθεί ποτέ!

Το R.O.V. που χρησιμοποιήθηκε στις έρευνες. ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Ο Θουκυδίδης στην Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, αναφέρει την θρυλική μορφή του βασιλέα και νομοθέτη Μίνωα, ως τον πρώτο θαλασσοκράτορα που εξασφάλισε τις ακτές από τις πειρατικές επιδρομές και προστάτευσε τις θαλάσσιες οδούς για το εμπόριο.

Τα μινωικά πλοία, με τα οποία ο βασιλιάς Μίνωας και οι Κρήτες κυριάρχησαν σε όλο το Αιγαίο, υπήρξαν για την έρευνα της υποβρύχιας αρχαιολογίας για περισσότερο από μισό αιώνα «πλοία φαντάσματα». Ευσεβής πόθος και ανεκπλήρωτο όνειρο μίας ολόκληρης γενιάς ερευνητών, παρέμεναν πεισματικά κρυμμένα διαφυλάσσοντας επί τέσσερις χιλιετίες τα μυστικά τους.

Τα μέχρι σήμερα τεκμήρια ύπαρξης των πλοίων της εποχής της Pax Minoica, βρίσκονται κυρίως στη εικονογραφία, όπως απεικονίσεις σε σφραγιδόλιθους, σε αγγεία, σε τοιχογραφίες, και σε ομοιώματα πλοίων, όπως παραδείγματος χάριν είναι η πήλινη λέμβος από την περιοχή της Μονής Οδηγήτριας των Αστερουσίων. Παρόλο που δια μέσου των αιώνων εκατοντάδες καράβια ναυάγησαν στις θάλασσες του Αιγαίου, του Κρητικού και του Λιβυκού Πελάγους, η απτή ύπαρξη ενός Μινωϊκού πλοίου, αποτελούσε μακρινό όνειρο για κάθε μελετητή της αρχαίας ναυσιπλοΐας και ναυπηγικής.

Οι πρώτες υποβρύχιες έρευνες ξεκίνησαν το 2003, με γεωφυσικές διασκοπήσεις των υδάτων σε θαλάσσιες περιοχές της ανατολικής Κρήτης. Εξειδικευμένο κλιμάκιο από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, χρησιμοποιώντας όργανα υποβρύχιας έρευνας και αποτύπωσης του πυθμένα ξεκίνησαν τις πρώτες ενέργειες για τον εντοπισμό πιθανών στόχων.

Ένα ηχοβολιστικό πλευρικής σάρωσης (Side Scan Sonar), με εύρος σάρωσης της τορπίλης τα 200 μέτρα, καθώς επίσης και ένα πολυδεσμικό ηχοβολιστικό υψηλής ευκρίνειας (Multi Beam), αποτύπωναν το ανάγλυφο του βυθού.

ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Σκοπός της έρευνας ήταν ο εντοπισμός αρχαίων ναυαγίων. Η περαιτέρω αξιολόγησή τους θα κατέληγε στην μελλοντική υποβρύχια ανασκαφής τους. Η θάλασσα στις προαναφερόμενες περιοχές έχει βάθη άνω των 100 μέτρων και η ιζηματογέννεση σύμφωνα με τους γεωλόγους ανέρχεται μόνο σε μερικά εκατοστά για κάθε 1.000 χρόνια. Επομένως, τα αρχαία ναυάγια σε αυτήν την περιοχή διατηρούνται καλύτερα καθώς δεν επηρεάζονται από την δύναμη των κυμάτων. Το χαμηλό ποσοστό των θαλάσσιων επικαθήσεων, μας δίνει αρκετές πιθανότητες ώστε να μην είναι βαθιά θαμμένα στην άμμο και να αφήνουν ορατά ίχνη, τα οποία διευκολύνουν στον εντοπισμό τους.

Κατά την διάρκεια της πρωταρχικής έρευνας εντοπίστηκαν πάνω από 20 στόχοι σε βάθη έως και 120 μέτρων, από το σχήμα τους - τρεις από αυτούς, αντιστοιχούσαν σε βυθισμένα αεροπλάνα, πιθανόν από την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο βυθός στις περισσότερες περιοχές ήταν αμμώδης ή ιλυώδης, ενώ ήταν ορατοί οι αύλακες των καλάδων από τις ανεμότρατες.

Η οικολογική καταστροφή του πυθμένα από αυτό το είδος της αλιείας, είναι τρομακτική. Διευκρινίζουμε ότι οι ως άνω στόχοι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ερμηνευτούν όλοι ως ναυάγια, παρόλο που υπολογίζεται ότι ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς σίγουρα είναι. Η έρευνα με τα μηχανήματα της υποβρύχιας αποτύπωσης παρέχει μια ακουστική αποτύπωση όπου πάνω σε αυτήν σημειώνονται στόχοι, που ξεχωρίζουν λόγω του μεγέθους αλλά και του σχήματος. Αυτό δεν αποκλείει κάποιοι από αυτούς, να είναι φυσικοί πέτρινοι σχηματισμοί ή άλλες γεωφυσικές παραλλαγές. Η πιστοποίηση ενός στόχου επαληθεύεται από την καταδυτική ομάδα καθώς επίσης και από την οπτική εικόνα που παρέχει το υποβρύχιο τηλεκατευθυνόμενο όχημα (R.O.V.) Ένας από τους στόχους που βρέθηκε ανήκει σε ναυάγιο χρονολογούμενο στους νεώτερους χρόνους, μετά το 1800. Σε φωτογραφία από το R.O.V. ξεχώρισε η αλυσίδα με την σιδερένια άγκυρα.

ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Ο εντοπισμός προϊστορικών ναυαγίων είναι ένα δύσκολο επίτευγμα. Εάν ληφθεί υπόψη ο παράγοντας των γεωλογικών μεταβολών μετά από χιλιάδες χρόνια και την αναμόχλευση του βυθού από την αλιεία με μηχανότρατες. Έχουμε μόνο μικρά ίχνη και αχνούς σχηματισμούς που μπορούν να μας δηλώσουν μια πιθανή θέση. Ταυτόχρονα, απαιτούνται γνώσεις σχετικά με την αρχαία ναυπηγική, τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους και των τρόπων κατασκευής των λιμενικών εγκαταστάσεων κατά την πρώιμη εποχή του χαλκού.

Η πρώτη ένδειξη ενός αρχαίου ναυαγίου είναι συνήθως σωροί αμφορέων ή άλλων αγγείων μεταφοράς προϊόντων, που αποτελούσαν μέρος του φορτίου του πλοίου. Η κατεύθυνση των αγγείων συνήθως προδιαθέτει τους αρχαιολόγους για την έκβαση της έρευνας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ξύλινο σκαρί του πλοίου θα διατηρείται κάτω από την επιφανειακή στρώση.

Η αρχαιολογική γνώση, οδήγησε την ομάδα ανοιχτά του ορμίσκου της βραχονησίδας Ψείρα, όπου ανασκάφηκε σημαντικός οικισμός των Μινωικών χρόνων από τους αρχαιολόγους Ρ. Σήγκερ το 1909 και τους καθηγητές Κ. Δαβάρα και Φίλ. Μπέτανκουρτ το 1986 και συνεχίζεται έως σήμερα.

Μεγάλο τμήμα του οικισμού που είχε οικοδομηθεί στην αρχαιότητα κατά μήκος της απότομης βραχώδους ακτής, σήμερα έχει καταποντιστεί στον όρμο μέχρι και τα 23 μέτρα βάθος.

Στον ορμίσκο αυτό, ο οποίος αποτελούσε και το αρχαίο λιμάνι του νησιού, είχε καταδυθεί το 1976 η ομάδα του Ζακ Υβ Κουστώ και τον αρχαιολόγο. Λ. Κολώνα, οι οποίοι και ανέλκυσαν αγγεία που ήταν διάσπαρτα στον πυθμένα. Ο Κουστώ είχε διατυπώσει τότε την θεωρία, ότι τα αγγεία προήρχοντο από πλοίο που βυθίστηκε με το τσουνάμι που δημιούργησε η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Η ανωτέρω θεωρία όμως δείχνει να μην ευσταθεί.

Στις χερσαίες ανασκαφές του 1991 στην βραχονησίδα Ψείρα, βρέθηκε ένας μικρός σφραγιδόλιθος, του οποίου η μία πλευρά απεικονίζει ένα πλοίο. Ξεχωρίζει το κατάρτι το οποίο ενώνεται με τα δυο άκρα του σκάφους με σχοινιά. Το πλοίο δεν έχει κουπιά, αλλά υψηλή πρύμνη με διχαλωτή προεξοχή και πλώρη σε σχήμα ράμφους, κάτι που μπορεί να ερμηνευθεί, κατά την γνώμη των αρχαιολόγων, ως πρωτότυπο έμβολο ραμφοειδούς σχήματος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της Ψείρας, διέθεταν πλοία για τα ταξίδια τους απέναντι στην Κρήτη και δεν αποκλείεται το ναυάγιο που βρέθηκε, να ανήκει σε αυτό το είδος των πλοιαρίων.

Ο συγγραφεύς και δύτης Βασίλης Μεντόγιαννης

Τον Ιούνιο του 2004 η έρευνα συνεπικουρήθηκε χρησιμοποιώντας ένα Υποβρύχιο Τηλεκατευθυνόμενο Όχημα (R.O.V.), που αποδείχτηκε ένα ιδιαίτερα χρήσιμο όργανο, διότι καταδύεται σε μεγάλα βάθη, παραμένει στο βυθό για ώρες και καθοδηγεί τους δύτες στους επιθυμητούς στόχους. Εν τούτοις, είναι αποτελεσματικό μόνο όσον αφορά στην επιφανειακή εξερεύνηση του θαλασσίου πυθμένα και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά την άμεση επαφή του ανθρώπινου οφθαλμού με το αντικείμενο και ούτε είναι δυνατόν να πραγματοποιήσει υποθαλάσσια ανασκαφή.

Τέλος, το καταδυτικό κλιμάκιο εντόπισε κάτω από μια βραχώδη κατωφέρεια, διάσπαρτα ανάμεσα σε αμμοθύλακες, θαμμένες συστάδες αγγείων, σε βάθη 42 με 50 μέτρων. Η πλειονότητα των αγγείων είχε την ίδια Βόρειο - Ανατολική κατεύθυνση, ενώ ορισμένα από αυτά βρίσκονταν σε παράταξη.

Τα αγγεία αυτά χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και μεταφορά υγρών και φαίνεται να συνανήκουν σε φορτίο ναυαγίου χρονολογούμενο στη Μέσο Μινωική ΙΙ Β περίοδο (1800–1700 π.χ.).

Πλησιάζοντας με το φουσκωτό το εικοσάμετρο ξύλινο καΐκι παρατηρώ πως φέτος είναι φρεσκοβαμμένο και ακόμα καλύτερα εξοπλισμένο. Τον Ιούνιο του 2005, ήταν η πρώτη φορά που καταδυθήκαμε, οργανωμένοι πλέον για ανασκαφή στο ναυάγιο της Ψείρας. Άρχισα να θυμάμαι όλα τα προβλήματα, τις αγωνίες μας, τα ευρήματα και το χρονικό διάστημα του ενός μηνός που ζήσαμε επάνω στο «Άγιος Γεώργιος». Έτσι και φέτος άλλο ένα μήνα θα συνεχίσουμε την ανασκαφή, με περισσότερη εμπειρία και γνώση αντιμετώπισης των τεχνικών δυσκολιών που θα μπορούσαν να προκύψουν από μια υποβρύχια έρευνα σε αυτό το βάθος.

ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Το σκάφος διαθέτει καταδυτικό θάλαμο αποσυμπίεσης, πλήρη υποστήριξη για καταδυτικές εργασίες και τρεις ανεξάρτητους αεροσυμπιεστές. Ένα για την πλήρωση των καταδυτικών φιαλών, ένα για την συνεχόμενη παροχή αέρα από την επιφάνεια (λώρος) για τον κυρίως δύτη που πραγματοποιεί ανασκαφή και ένα τρίτο για την λειτουργία του αναρροφητήρα.

Ο αναρροφητήρας είναι ένας χοντρός σωλήνας που η μια άκρη του καταλήγει στο χώρο του ναυαγίου και η άλλη στην επιφάνεια μέσα σε ένα καλάθι από μεταλλικό πλέγμα, όπου φιλτράρεται η άμμος και συγκρατεί τα μικροευρήματα. Παράλληλα με τον χοντρό και βαρύ σωλήνα της αναρρόφησης ένας άλλος μικρός σωλήνας υψηλής πίεσης καταλήγει επίσης στην άκρη του αναρροφητήρα δημιουργώντας έτσι διαφορά πίεσης αναρροφώντας με δύναμη την άμμο του πυθμένα προς την επιφάνεια.

Για να το κατανοήσουμε καλύτερα, ας φανταστούμε την ηλεκτρική σκούπα του σπιτιού μας.

Με αυτόν τον τρόπο οι καταδυόμενοι ενεργοποιούν τον αναρροφητήρα και ξεκινάνε την ανασκαφή. Ο κυρίως δύτης ο οποίος συνοδεύει τον αρχαιολόγο, φοράει μάσκα που καλύπτει ολόκληρο το πρόσωπο του (Full Face) με συνεχόμενη παρoxή αέρα από την επιφάνεια. Η μάσκα διαθέτει επίσης ενδοεπικοινωνία με το σκάφος, αλλά και μια κάμερα στερεωμένη στην δεξιά πλευρά της μάσκας του. Στο εργαστήριο του σκάφους ένας άλλος αρχαιολόγος, παρακολουθεί απευθείας την πρόοδο της ανασκαφής και επικοινωνεί με τον δύτη. Παράλληλα η εικόνα καταγράφεται σε ψηφιακά μέσα για τα αρχεία της έρευνας. Όλες η εργασίες (μετρήσεις, ανασκαφή, αποτύπωση, ανελκύσεις κ.τ.λ.) τεκμηριώνονται φωτογραφικά από καταδυόμενους φωτογράφους. Η καταδυτική ομάδα, παραμένει για 30 λεπτά περίπου, στο χώρο του ναυαγίου και καταλήγει κάτω από το σκάφος ξεκινώντας την διαδικασία της αποσυμπίεσης, αναπνέοντας καθαρό οξυγόνο που παρέχεται με σωλήνες (ρυθμιστές) από την επιφάνεια.

Δύτης με full face μάσκα.

ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Για την αρχαιολογία, η ύπαρξη της ακρίβειας και της λεπτομερούς καταγραφής αποτελεί την βάση της επιστημονικής τεκμηρίωσης όσον αφορά την αρχαιολογική έρευνα, που γίνεται με την μέθοδο της ανασκαφής, είτε αυτή είναι χερσαία είτε υποβρύχια.

Για το λόγο αυτό, το μέρος του ναυαγίου πρέπει να χωριστεί σε ίσους τομείς. Ο ορθοκανονικός κάναβος όπως ονομάζεται, δημιουργείται με πάσσαλους και νήματα ή άλλες μεταλλικές κατασκευές. Ο κάθε τομέας ονομάζεται με ένα γράμμα και με βάση αυτή την διαδικασία όλοι η ομάδα γνωρίζει ακρι-βώς σε ποιο τομέα εργάζεται. Έχοντας λοιπόν χωρίσει το συγκεκριμένο σημείο του πυθμένα σε τετράγωνα είναι δυνατόν να δημιουργηθούν τοπογραφικά σχέδια, να υπολογιστούν με ακρίβεια οι αποστάσεις αλλά και να αποτυπωθεί

στο σύνολο ολόκληρη η εικόνα που παρουσιάζει το ναυάγιο. Έτσι ανά πάσα στιγμή γνωρίζουμε από ποιον τομέα ανελκύστηκε το κάθε αγγείο, την συγκέντρωση αλλά και την στρωματογραφία.

Το να τοποθετήσεις όμως ένα κάναβο σε βάθος 45 μέτρων και μάλιστα σε ανώμαλο πυθμένα, δεν είναι τόσο απλό. Για το σκοπό αυτό χρειάστηκαν αρκετές καταδύσεις για να μεταφερθούν τα υλικά, να μετρηθούν οι αποστάσεις και να καρφωθούν οι πάσσαλοι. Φέτος καταφέραμε να επεκτείνουμε τον κάναβο του 2005 από 4 τομείς σε 8 καλύπτοντας μια περιοχή 36 τετραγωνικών μέτρων. Από αυτούς έχουν ανασκαφεί όλοι, με τους αρχαιολόγους να πιστεύουν ότι ακόμα δεν έχει εντοπιστεί ο κυρίως όγκος του ναυαγίου. Η Ελπίδα Χατζηδάκη, υποψιάζεται ότι ίσως βρίσκεται ακόμα βαθύτερα.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως η επιτυχία κάθε αρχαιολογικής ανασκαφής δεν βασίζεται μόνο στα εντυπωσιακά ευρήματα που θαυμάζουμε στα μουσεία, αλλά και στις πληροφορίες και τη γνώση που αποκτάμε για τους αρχαίους πολιτισμούς. Κατανοώντας τις θαλάσσιες διαδρομές, το εμπόριο, την τεχνογνωσία τους και πολλά ακόμα δεδομένα, οι αρχαιολόγοι βρίσκονται σε θέση να εξηγήσουν αλλά και να συνδέσουν όλα τα στοιχεία που συσσωρεύονται από τις αρχαιολογικές έρευνες.

Επάνω στο καταδυτικό σκάφος υποστήριξης. ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Η φετινή αποστολή τελείωσε με την ανέλκυση των ανασκαφέντων ευρημάτων, που φέτος ανήκουν ως επί το πλείστον σε αμφορείς, πρόχοι και πιθαμφορείς. Όπως το έχουμε θεσπίσει κάθε χρόνο κάτι σαν έθιμο, συγκεντρώνουμε όλα τα ευρήματα στην πλώρη του σκάφους και φωτογραφιζόμαστε. Βλέποντας μέσα από το σκόπευτρο της φωτογραφικής μου μηχανής τα αγγεία, η ματιά μου θολώνει, σαν χρονομηχανή ταξιδεύω πίσω χιλιάδες χρόνια πριν, διάφορες σκέψεις και ερωτηματικά με κατακλύζουν. Πόσο δρόμο έχει διανύσει η ανθρωπότητα, πότε ήταν καλύτερα τότε ή σήμερα…

Επίλογος

Κλείνοντας θα θέλαμε να θέσουμε τα εξής ερωτήματα: Γιατί είναι τόσο σημαντική η ανεύρεση και ανασκαφή του συγκεκριμένου ναυαγίου και τι νέες πληροφορίες θα μπορούσε να προσθέσει στην μελέτη της ναυτικής αρχαιολογίας;

Κατά πρώτον, εφόσον δεν έχει βρεθεί άλλο Μινωικό πλοίο, εάν εντοπιστεί έστω και μικρό τμήμα του σκελετού του σκάφους, θα μπορέσουμε να πάρουμε στοιχεία για το σχήμα και το μέγεθός του από την μεταβατική περίοδο από τα σκαφτά πλοία στα πλοία με πέτσωμα, γεγονός που φαίνεται να έλαβε χώρα γύρω στο 1900 π.Χ.

Επιπλέον, ελπίζουμε να βρούμε κάποια δεδομένα σχετικά με τα υλικά που χρησιμοποιούσαν, δηλαδή το είδος του ξύλου, τη στεγανοποίηση, τον τρόπο πλοήγησης και τα προϊόντα μεταφορών.

Τέλος πως ήταν τοποθετημένο το φορτίο του πλοίου κατά την μεταφορά του σε ανοιχτές και κυματώδεις θάλασσες.

Επισημαίνεται ότι, για πρώτη φορά εντοπίζεται φορτίο Μινωϊκού πλοίου, ενώ η επιστημονική κοινότητα πληροφορείται εκ του σύνεγγυς τα είδη των δοχείων που χρησιμοποιούντο στις θαλάσσιες μεταφορές των εμπορευμάτων κατά την αυγή της άνθισης της θαλασσοκρατίας του εμπορικού ναυτικού της Μινωικής Κρήτης.

ΦΩΤΟ: Βασίλης Μεντόγιαννης

Ευρήματα

Μεταξύ των ευρημάτων του Μινωϊκού ναυαγίου συμπεριλαμβάνονται εντυπωσιακοί ακέραιοι αμφορείς με ελλειπτικό χείλος, γνωστοί από την Κνωσό, Φαιστό και Κομμό.

Ραμφόστομες πρόχοι, που χρησιμοποιούνταν στην περιοχή του Κόλπου Μεραμπέλλου κατά την Μέσο Μινωική ΙΙ Β περίοδο.

Πιθαμφορείς, οι οποίοι κατά την μεταφορά και αποθήκευση τους στα πλοία ήταν καλυμμένοι με ύφασμα ή δέρμα γύρω από το στόμιο, το οποίο έδεναν σφιχτά με σχοινί διαπερνώντας το από τις 4 λαβές. Παρόμοιοι πιθαμφορείς έχουν βρεθεί στις χερσαίες ανασκαφές της Ψείρας και στα ανάκτορα των Γουρνιών και της Κάτω Ζάκρου.

Τα αγγεία αυτά είναι κατασκευασμένα από σχετικά τραχύ και καλοψημένο πηλό και χρονολογούνται όλα στη Μέσο Μινωική ΙΙ Β περίοδο (1800–1700 π.Χ.).

Τέλος περισυλλέχθηκε μικρός αριθμός κωνικών και τροπιδωτών κυπέλλων από λεπτό πηλό, γνωστά αγγεία, από τις ανασκαφές του νεκροταφείου της Ψείρας και του Μινωϊκού οικισμού στη Βασιλική Ιεράπετρας.

Όλα τα ευρήματα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό μουσείο της Σητείας, όπου και θα εκτεθούν μαζί με τα αγγεία των χερσαίων ανασκαφών της Ψείρας, στην ήδη υπάρχουσα έκθεση ευρημάτων.

Ένθετο

Του Δημήτρη Τιμόλογου, αρχιτέκτων

Ξεκινήσαμε την τεχνική μελέτη για την οριοθέτηση του ναυαγίου δημιουργώντας ένα τοπογραφικό διάγραμμα με μορφή συντεταγμένων (GPS), το οποίο είχε υλοποιηθεί ήδη από το καλοκαίρι του 2004, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Michael Marder.

Το διάγραμμα παρουσίαζε στόχους - ευρήματα σε συγκεκριμένα σημεία στο βυθό της νήσου Ψείρας.

Μελετώντας το διάγραμμα, σχεδιάσαμε τις ενέργειές μας από την επιφάνεια κερδίζοντας έτσι πολύτιμο χρόνο στο βυθό.

Στη συνέχεια, τον Ιούνιο του 2005, με βάση το τοπογραφικό διάγραμμα του 2004 και προκειμένου να ξεκινήσει η φάση της ανασκαφής, έγινε επισταμένη μελέτη για την οριοθέτηση του ναυαγίου.

Οι προκαταρκτικές τεχνικές εργασίες ξεκίνησαν λαμβάνοντας υπόψιν δύο σημαντικές παραμέτρους, πρώτον τα υφιστάμενα ευρήματα του επιφανειακού στρώματος και δεύτερον τον περιορισμένο επιχειρησιακό χρόνο δράσης στο βάθος των 50 μέτρων.

Αρχικά εντοπίσαμε ένα βασικό άξονα «ιδιαίτερου ενδιαφέροντος», μεταξύ 35 - 49 μέτρων και καθορίσαμε το κέντρο έναρξης των ερευνών μας στα 44 μέτρα, όπου ξεκίνησε και η οριοθέτηση του ναυαγίου με την ανάπτυξη καννάβου.

ΘΕΜΑ: Θαλάσσια έρευνα-ανασκαφή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Ναυάγιο Μεσομινωϊκής Περιόδου ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ: Νήσος Ψείρα, Κρήτη ΣΧΕΔΙΟ: Συνολική επιφάνεια ανασκαφ. Τομών ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ: Δημήτρης Τιμόλογος ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Ιούλιος 2005

Ο κάνναβος αναπτύχθηκε από ένα ανασκαφικό τομέα (ένα τετράγωνο πλαίσιο Α-Β-Γ-W) μεταβλητής διεύθυνσης διαστάσεων 2 επί 2 μέτρα, κατασκευασμένο από ανοξείδωτο ατσάλι.

Τις επόμενες μέρες τα πράγματα απλουστεύθηκαν, ακριβώς όπως εκ των υστερών είχε προβλεφθεί, η αποκάλυψη νέων ευρημάτων καθόριζε πλέον και την πορεία των ανασκαφικών τομών πέρα του αρχικού. Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε η διεύρυνση της περιοχής της ανασκαφής προς τα βόρεια, βορειοδυτικά και δυτικά, με την ανάπτυξη συνολικά 3 νέων ανασκαφικών τομών, εφαπτόμενων στο αρχικό Α-Β-Γ-W πλαίσιο.

Τέλος, οι εξαρτήσεις των αγγείων και των λοιπών ευρημάτων έγιναν με πραγματικές μετρήσεις από τα σημεία των τεσσάρων τομών και με υπολογισμό των συγκεκριμένων βαθυμετρήσεων. Όλα τα στοιχεία προσκομίζονταν καθημερινά στην επιφάνεια και καταγράφονταν σε υπολογιστή για περαιτέρω ψηφιακή επεξεργασία. Σχεδιαστικά σκαριφήματα, φωτογραφικές αποτυπώσεις και όλα τα παραπάνω, αναλύθηκαν ψηφιακά σε υπολογιστή, όπου και αποδόθηκε η τελική φωτοσχεδιαστική μορφή του ναυαγίου.

ΠΕΡΙ ΑΛΟΣ

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ""3.800 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ..." «Μίνως γάρ… ναυτικόν εκτήσατο και της νυν Ελληνικής θαλάσσης επί πλείστον εκράτησε…» (Θουκυδίδης, Ιστοριών Α 4)"

Το άρωμα του ρόδου

Του Νίκου Λυγερού

Όσο είχε τα μάτια του κλειστά, ο Δάσκαλος μύριζε το άρωμα του ρόδου, το νυχτερινό της φόρεμα, αφού είχε παλέψει και κερδίσει την παράξενη πολιορκία. Ένιωθε πάνω του εκείνη τη γωνιά κρυμμένη στην άκρη του λαιμού και του ώμου σαν να ήταν κοντά του. Και αυτή η ιδέα τον ανακούφισε. Ήταν μια άλλη αίσθηση μετά από την μνήμη. Κι αυτή κυλούσε αργά πάνω στο σώμα του. Ήταν ένα αόρατο χάδι που το είχε τόσο ανάγκη. Άνοιξε τα μάτια του. Το πορτραίτο ήταν στη θέση του. Τίποτα δεν είχε αλλάξει απλώς η νύχτα είχε πέσει πάνω στους ανθρώπους με όλο της το βάρος και μόνο μερικά κεριά αντιστέκονταν ακόμα. Έπρεπε να κρατήσει μέχρι την αυγή για να προλάβει τον ήλιο της δικαιοσύνης. Με το άρωμά της άρχισε ένα ακίνητο ταξίδι μέσα στις μνήμες που δεν ήθελαν να γίνουν αναμνήσεις. Ήταν τόσο ζωντανές. Δεν είχε ανάγκη τη φαντασία του. Απλώς την ακολουθούσε δίχως να κάνει ιδιαίτερες προσπάθειες. Το άρωμα ήταν ένα φωτεινό μονοπάτι κι αυτό. Θυμήθηκε όταν έγραφε ένα άλλο σημαντικό κείμενο για την έρευνά του κι εκείνη είχε έρθει πάνω από τον ώμο του για να του αφήσει ένα τρυφερό φιλί στον σβέρκο. Τότε είχε μυρίσει το ίδιο άρωμα μόνο και μόνο που είχε σκύψει. Είχε το βάρος ενός τριαντάφυλλου με τα πέταλά του. Άνοιξε το τετράδιό του. Δεν έπρεπε να μην αφήσει ίχνος για εκείνη τη στιγμή. Ήταν η αλληλογραφία του μέσω του έργου. Μόνο έτσι μπορούσε να την αγγίξει και σε μεγάλη απόσταση πριν επιστρέψει από το αγαπημένο της νησί. Η ιπποσύνη είχε τα καθήκοντά της. Ο Δάσκαλος το ήξερε εδώ και αιώνες. Λες και κάποιος να το είχε γράψει με το σπαθί του στη μνήμη. Η γαλαζοαίματη βελανιδιά δεν είχε ξεχάσει τίποτα. Κάθε στιγμή του παρελθόντος ήταν ο μοναδικός της πλούτος. Μόνο έτσι είχε αντέξει μέχρι να επιστρέψει και ο Δάσκαλος. Τουλάχιστον εκεί που ήταν ήξερε ότι δεν κινδύνευε από τις βάρβαρες επιθέσεις. Σημείωσε έναν κώδικα για να καρφώσει το γεγονός στη μνήμη του και άρχισε την αναφορά του. Αυτό περίμενε το τριαντάφυλλό του. Τίποτα άλλο. Το ήθελε ζωντανό ακόμα και ανάμεσα στους νεκρούς. Με αυτήν άντεξε τα πάντα ακόμα και τις γενοκτονίες που τον πλήγωναν τόσο πολύ. Εκείνη ήταν η ανθρωπιά του με την ομορφιά του ρόδου. Αυτό έλεγε το άρωμά της και αυτό άκουσε όταν το μύρισε και πάλι κοντά του.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8278-gr.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Το άρωμα του ρόδου"

ΤΑ ΧΑΠΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ

Ανακαλύφθηκε το περιεχόμενο φαρμακευτικών χαπιών αρχαίων ελλήνων γιατρών, που βρέθηκαν σε ναυάγιο

Αμερικανοί αρχαιοβοτανολόγοι μπόρεσαν για πρώτη φορά να μελετήσουν και να αναλύσουν το περιεχόμενο χαπιών που έφτιαχναν οι γιατροί στην αρχαία Ελλάδα και τα οποία ανακαλύφθηκαν προ 20ετίας, σε ένα ναυάγιο ελληνικού πλοίου στα ανοιχτά της Τοσκάνης.
Το πλοίο από ξύλο καρυδιάς, το οποίο ναυάγησε το 130 π.Χ., μετέφερε γυαλικά από τη Συρία και φάρμακα, που τα περισσότερα δεν είχαν καθόλου μουσκέψει από το νερό. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το ναυάγιο το 1989, αλλά μόλις τώρα κατέστη δυνατό να ανακοινωθεί η μελέτη των φαρμακευτικών σκευασμάτων που αυτό περιείχε.
Οι αναλύσεις DNA έδειξαν ότι κάθε χάπι ήταν ένα μίγμα από τουλάχιστον δέκα διαφορετικά εκχυλίσματα φυτών, όπως ο ιβίσκος και το σέλινο. "Για πρώτη φορά έχουμε, πια, φυσικά στοιχεία όσων περιέχονται στα γραπτά των αρχαίων Ελλήνων γιατρών Διοσκουρίδη και Γαληνού", δήλωσε ο Αλέν Τουγουέιντ του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με το New Scientist.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΑ ΧΑΠΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"

Ο νέος πίνακας

Του Νίκου Λυγερού

Ο Δάσκαλος ήθελε να γράψει τη συνέχεια αλλά δίστασε για μια στιγμή. Κοίταξε την πένα του. Δεν ήταν το κατάλληλο εργαλείο εκείνη την ώρα. Έψαξε τα πινέλα του και τα σωληνάρια. Δεν ήταν πια στο γραφείο του. Εκείνη του τα είχε ζητήσει. Πήγε λοιπόν στο εργαστήρι του και τότε θυμήθηκε το τριαντάφυλλο της Ρόδου. Το είχε δει δίπλα από την πύλη της γλώσσας του στα τείχη της Παλιάς Πόλης. Ένιωσε το βάρος του με το μέταλλο της αναπαράστασης. Λες και ήταν ένα κομμάτι της πανοπλίας του. Αυτό δεν είχε γίνει με τη πάροδο του χρόνου. Ναι, αυτή ήταν η αλήθεια. Το πήρε λοιπόν μαζί του. Έτσι θα ζωγράφιζε το δώρο της αγαπημένης του. Στο εργαστήριο κοίταξε τα χρώματα. Για το φόντο επέλεξε το πράσινο της ελιάς και του κοβάλτιου. Ήθελε όμως και το μπλε εκείνο που πήρε το όνομα του από την Τουρκία, για να μη ξεχάσει τη μάχη αλλά και αυτό του απέραντου γαλάζιου. Το προσχέδιο τηρούσε με το κάρβουνο τις καμπύλες του ρόδου. Ήταν σαν να την είχε δίπλα του. Σίγουρα θα του έλεγε να βάλει και φύλλα ακόμα και αν ήταν αυτό το μοντέλο. Χαμογέλασε και έπιασε με πάθος το πινέλο με τις τέλειες διαστάσεις. Το τριαντάφυλλο δεν ήταν πια μόνο του. Οι καμπύλες του φόντου υποστήριζαν τις δικές του ακόμα και αν δεν είχαν ακόμα τα κόκκινά της. Ο Δάσκαλος δεν σταμάτησε ούτε στιγμή. Δεν ήθελε να τον περιμένει, ήταν θέμα αρχής μεταξύ τους. Γρήγορα τελείωσε λοιπόν το πράσινο και το γαλάζιο. Τότε μόνο έπιασε το έντονο κόκκινο για να σκαλίσει με τη χρωματική του μάζα τις γεωδαισιακές των πετάλων. Ελαχιστοποιημένες επιφάνειες της ομορφιάς. Το κόκκινο που επέλεξε δεν ήταν τυχαίο. Η προέλευση ήταν από ανατολή και το όνομα του ήταν από ένα έντομο που ζούσε στη βελανιδιά. Το εκαρλάτ ήταν από την αρχή ακριβό και της ταίριαζε ακόμα και αν θα του έκανε παρατήρηση. Σκέφτηκε το πορτραίτο της και το χαμόγελο της διαδόθηκε στον πίνακα. Πρόσεξε και στα ενδιάμεσα φύλλα το κόκκινο της Ινδίας. Έτσι τελείωσε τις αποχρώσεις του ερυθρού. Το κοίταξε από πιο μακριά κι αποφάσισε να του δώσει όγκο με το μαύρο του ελεφαντοδόντου. Έτσι και έγινε. Το τριαντάφυλλο του Δάσκαλου ήταν έτοιμο. Το ίδιο και το μήνυμα. Πήρε ξανά στο χέρι του το μέταλλο του ρόδου. Κι έπιασε ασυναίσθητα τον ώμο του. Εκεί ήταν η θέση του από εκείνη την ώρα που το πήρε μαζί του στη μάχη. Το φίλησε και έκλεισε τα μάτια του.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8276-gr.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο νέος πίνακας"

Κι όμως, εγκώμιο για την Ελλάδα στην Die Welt!

«Τι χρωστάμε στην Ελλάδα: Ένας Γερμανός εκτιμά τις μεσογειακές αξίες», είναι ο τίτλος ενός… σπάνιου για τους καιρούς μας και δη για γερμανικό μέσο ενημέρωσης, άρθρου, το οποίο υπογράφει ο δημοσιογράφος Berthold Seewald.

Το κείμενο έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και κάνει ήδη τον διαδικτυακό γύρο του κόσμου…

Ο Seewald γράφει με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας, καθώς ο ίδιος με την οικογένειά του αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν αυτό το ταξίδι για να δείξουν στην 10χρονη κόρη τους τη Μεσόγειο.

Ενώ λοιπόν οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και οι πορείες ήταν καθημερινά φαινόμενα τότε (λίγες μέρες πριν από την παραίτηση του Γ. Παπανδρέου), έκπληκτος άκουσε την κόρη του να δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να ζήσει στην Ελλάδα για τους εξής «απλούς» λόγους: για το θερμό κλίμα, για το γεγονός ότι όλα είναι πιο συναρπαστικά, καθαρά, και για το ότι η ζωή είναι λιγότερο έντονη και προγραμματισμένη σε σχέση με την πατρίδα της στον Βορρά.

Στην ερώτηση λοιπόν για τον αν οι Ευρωπαίοι χρειάζονται τη Μεσόγειο και την Ελλάδα, η απάντηση για τον Seewald είναι δεδομένη: »Ναι, φυσικά την χρειαζόμαστε».

Εξηγεί στο άρθρο του ότι η Ελλάδα και ο ευρωπαϊκός Νότος είναι απαραίτητα στον ψυχρό καπιταλιστικό Βορρά, καθώς κουβαλούν μια βαριά και πλούσια ιστορία και επειδή η Δύση οφείλει τον πολιτισμό αλλά και την πολιτική της δομή στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Θυμίζει ακόμα την ιστορία της Ελλάδας και γράφει για τους Φιλέλληνες, τονίζοντας ότι η κόρη του αναγνώρισε όλες αυτές τις αξίες μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.

Ο Γερμανός δημοσιογράφος καταλήγει παραθέτοντας φράσεις γνωστών Φιλελλήνων και θέτοντας προς τις πολιτικές και οικονομικές εξουσίες το κρίσιμο ερώτημα: «Πώς είναι δυνατόν η ελίτ σε αυτές τις χώρες να καταστρέφει την πατρίδα της; Γιατί οι Έλληνες πολυεκατομμυριούχοι μπορούν να αγοράζουν ολόκληρες αστικές περιοχές στο Λονδίνο, ενώ μια δημόσια υπάλληλος στην Αθήνα δεν μπορεί να ταϊσει την οικογένειά της;»

πηγή

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κι όμως, εγκώμιο για την Ελλάδα στην Die Welt!"

Ανιχνεύοντας την Υστερη αρχαιότητα

Η περίοδος που σηματοδοτεί το τέλος της Αρχαιότητας, προσδιορίζεται ιστορικά από τον 3ο και 4ο αιώνα μ. Χ. Τα χαρακτηριστικά της, μαρτυρούν την επιβίωση ελληνικών και ρωμαικών μορφών λατρείας κατά την χρονική αυτή περίοδο, και παράλληλα, την εξάπλωση του Χριστιανισμού στο πλαίσιο του συγκεκριμένου περιβάλλοντος. Την ίδια εποχή που ο Χριστιανισμός προσάρμοζε και αφομοίωνε παλαιότερα θεματικά και μορφολογικά πρότυπα, αγάλματα προερχόμενα από χώρους λατρείας επιβεβαιώνουν ότι ο παγανισμός επιβιώνει ακόμα και στα μέσα του 6ου μ.Χ αιώνα, ενώ οι απόστολοι, αποδίδονται στον τύπο των φιλοσόφων.

Η ένταξη του Χριστιανισμού ανάμεσα στις αναγνωρισμένες θρησκείες του κράτους από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, συνδέεται με την περίοδο ανέγερσης μεγαλοπρεπών ναών στα μεγάλα αστικά κέντρα της αυτοκρατορίας. Οι παραστάσεις και τα πρόσωπα που εικονίζονται στα νομίσματα της εποχής, μαρτυρούν πως η χριστιανική εικονογραφία εντάχθηκε στην υπηρεσία της αυτοκρατορικής ιδεολογίας.

Σύμφωνα με τον Peter Brown (επίτιμο καθηγητή Ιστορίας και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Παν/μίου Πρίνστον), η περίοδος Μετάβασης προς τον Χριστιανισμό, ερμηνεύεται ανάλογα με τον τρόπο που ο σύγχρονος επιστημονικός κόσμος των τελευταίων δεκαετιών, αντιλαμβάνεται τους χρόνους παρακμής της Δυτικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας. «Υπήρχε ζωή και μετά τον 3ο αιώνα και αυτή η ζωή, ονομάστηκε «Υστερη Αρχαιότητα». Η παράξενη αυτή και πολυποίκιλη ζωή μιας εποχής που κάποτε είχε βυθιστεί στο σκοτάδι, περικλείει την εκκόλαψη ενός Βυζαντινού πολιτισμού που θα διαρκούσε για περισσότερο από μια χιλιετία. Ενός πολιτισμού που αναπτύχθηκε κάτω από έναν διαφορετικό ουρανό, πιο ειρηνικό, σε μια οικουμένη που διοικείτο ακόμα από την Κωνσταντινούπολη, από Ρωμαίους Αυτοκράτορες..Απ΄όλες τις σημαντικές εποχές της αρχαιότητας, αυτή είναι η τελευταία και αντανακλά μια σπουδαία ιστορία. Τα κομμάτια της μας μιλούν απευθείας για το πώς ήταν να ζείς εν μέσω μιας τεράστιας κοσμογονικής αλλαγής».

Τα «κομμάτια» αυτά, κατασκευασμένα από διάφορα υλικά, μας παραπέμπουν σε ποικίλες πτυχές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου της εποχής. Ψηφιδωτά, εικόνες, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, επιγραφές, νομίσματα, λειτουργικά σκεύη, κοσμήματα και αντικείμενα οικιακής χρήσης. Στο σύνολό τους, μπορούν ν΄ αποκαλύψουν το μέγεθος της δημιουργικότητας που αναπτύχθηκε στην περίοδο της Υστερης Αρχαιότητας, η οποία αποτυπώνει την σταδιακή μετάβαση σε μια κοινωνία νέα, με εντελώς διαφοροποιημένα πολιτικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά.
Ο σταδιακός εκχριστιανισμός, βάζει τέλος σε παγιωμένους θεσμούς της αρχαίας περιόδου όπως η αγορά και το θέατρο, ενώ η χριστιανική τέχνη δανείζεται παλιές μορφές λατρείας και τις προσαρμόζει στις νέες θρησκευτικές ανάγκες. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο, αποτελεί ο ρυθμός της «βασιλικής» που αποτελεί εξέλιξη του ομώνυμου ρωμαικού κοσμικού κτιρίου κι΄ εμφανίζεται όλο και συχνότερα στις πόλεις. Επίσης, σύμβολα όπως το Χριστόγραμμα, ο ιχθύς, ο σταυρός, συνδυάζονται με άλλα θέματα από την ελληνορωμαική τέχνη, με νέο όμως περιεχόμενο. Η κεφαλή της Αφροδίτης από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για παράδειγμα, φέρει χαραγμένο έναν σταυρό από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Επιδράσεις της αλλαγής, εμφανίζονται και στις ταφικές συνήθειες των ανθρώπων και εν γένει, στις λατρευτικές τους συνήθειες.

Η χριστιανική τέχνη, δανείστηκε μορφές και τεχνικές από την αρχαία τέχνη. Μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές τέχνης του ειδωλολατρικού κόσμου, η προσωπογραφία, αντικαταστάθηκε σταδιακά από την δισδιάστατη χριστιανική εικόνα. Η εικόνα αυτή, θα συνδεόταν αργότερα, όχι μόνο με την λατρεία του προσώπου αλλά και με τις θαυματουργές δυνάμεις που μπορούσε αυτό να διοχετεύει μέσω της αναπαράστασής του. Τρία από τα εννέα πινάκια του Δαυίδ που προέρχονται από τον περίφημο «θησαυρό» της Λάμπουσας στην Κύπρο, αναδεικνύουν στοιχεία επιβίωσης της ελληνορωμαικής τέχνης στο περιβάλλον του χριστιανικού αυτοκράτορα που συνδέθηκε με τον επουράνιο Βασιλέα, τον Χριστό, απόγονο του οίκου Δαυίδ.

Η έκθεση που διοργανώνουν από κοινού το Θυγατρικό Κοινωφελές Ιδρυμα Ωνάση (ΗΠΑ) και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο με την ακαδημαϊκή υποστήριξη μιας συμβουλευτικής επιτροπής από το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, συνιστά τα χαρακτηριστικά τέχνης της Υστερης Αρχαιότητας, αποκαλύπτοντας στο κοινό μια περίοδο αξιοσημείωτης δημιουργικότητας που έλαβε χώρα στον ελληνικό κόσμο εκείνης της εποχής, όταν οι επαναπροσδιορισμοί και οι ανακατατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, άλλαζαν την ροή του κόσμου. Η έκθεση που θα παρουσιαστεί στο Ωνάσειο Μορφωτικό Κέντρο, στο Μανχάταν, από τις 7 Δεκεμβρίου 2011 εως τις 14 Μαίου 2012, συγκεντρώνει περίπου 170 εξαιρετικά αντικείμενα που προέρχονται από μουσεία της Ελλάδας, της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ανάμεσά τους, συμπεριλαμβάνονται σημαντικά έργα τέχνης που δεν έχουν βγεί ποτέ εκτός ελληνικών συνόρων, καθώς και πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά παγκοσμίως. Μερικά απ΄αυτά είναι τα ελεφαντοστέινα πλακίδια που βρέθηκαν στην Μαρωνεία. Οι επτά θεματικές ενότητες από τις οποίες αποτελείται η έκθεση, εξιστορούν τα στάδια της μετάβασης ενός κόσμου που βίωσε ριζικές αλλαγές και μεταλλάχτηκε, αποτυπώνοντας τις εκφάνσεις ζωής στα γράμματα και τις τέχνες, στοιχεία πολιτισμού ανεξίτηλα και αιώνια.

της Ελίνας Γαληνού

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ανιχνεύοντας την Υστερη αρχαιότητα"

Μία σπάνια ανακάλυψη.Ένας χαραγμένος πολύτιμος λίθος με την όψη του ΜΕΓΆΛΟΥ ΑΛΕΞΆΝΔΡΟΥ.

Ένα σπάνιο και μια εκπληκτική αρχαιολογική ανακάλυψη στην περιοχή DEL TOR.Ένας πολύτιμος λίθος με χαραγμένο το πορτραίτο του ΜΕΓΆΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ αποκαλύφθηκε κατά ΄τις ανασκαφές από μια αρχαιολογική ομάδα υπό την διεύθυνση του δρ. Ayelet Gilboa του πανεπιστημίου της Χάιφα κατ του δρ.Ilan Sharon του πανεπιστημίου του Ισραήλ.

Παρά τις μικροσκοπικές διαστάσεις του η πέτρα είναι μικρότερη από ένα εκατοστό ύψος και το πλάτος του μικρότερο από μισό εκατοστό οι επιστήμονες είναι σε θέση να δηλώσουν ότι στο στολίδι απεικονίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος χωρίς αν έχει παραλειφθεί κανένα στοιχείο από τα χαρακτηριστικά του ηγεμόνα δηλώνει ο δρ. GILBOA πρόεδρος του τμήματος αρχαιολογίας.Ο αυτοκράτορας απεικονίζεται ως νέος και ισχυρός με ισχυρό πηγούνι,ίσια μύτη και μακριά σγουρά μαλλιά διάδημα.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο τέχνης βρέθηκε στο Ισραήλ στην περιφέρεια του ελληνιστικού κόσμου.Είναι παραδεκτό ότι οι καλλιτέχνης που χάραξε την εικόνα του ΑΛΕΞΆΝΔΡΟΥ απασχολούνταν στις κορυφαίες πρωτεύουσες όπως αυτές της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο και τη Σελεύκεια της Συρίας.

Ο πολύτιμος λίθος θα βρίσκεται σε δημόσια επίδειξη στο μουσείο Dor σε Kibbutz Nahsholim।
ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Μία σπάνια ανακάλυψη.Ένας χαραγμένος πολύτιμος λίθος με την όψη του ΜΕΓΆΛΟΥ ΑΛΕΞΆΝΔΡΟΥ."

Ν.Λυγερός "Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας" 10/12/11

Εισήγηση του Νίκου Λυγερού
με θέμα: "Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας"
Αλεξανδρούπολη, Grecotel ΕΓΝΑΤΙΑ, αίθουσα Σαμοθράκη.
Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2011

http://www.lygeros.org/Talks/invitation_2011_12_10.jpg
http://www.lygeros.org/Talks/Alexandroupolis_20111210.php

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν.Λυγερός "Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας" 10/12/11"

Η μουσική και το χαμόγελο

Του Νίκου Λυγερού

Έπρεπε να την πιστέψεις για ν' ακούσεις εκείνη τη μουσική που ερχόταν από τα βάθη του χρόνου για να μας αγγίξει. Αυτό σκέφτηκε ο Δάσκαλος μπροστά στο χαμόγελο του πορτραίτου. Το τέρας είχε την πεντάμορφη στο μυαλό του κι αν αυτό δεν άλλαζε τίποτα, δεν θα άλλαζε γι' αυτό. Το χρώμα του αοράτου ήταν πάνω στις σελίδες που μελετούσε. Οι αιώνες είχαν περάσει αλλά είχε πάντα την ίδια αγάπη για το τριαντάφυλλό του. Αυτό του έδινε τη δύναμη να παλέψει ενάντια στη βαρβαρότητα. Ήταν το στίγμα του από τότε. Όταν η διασταύρωση της βελανιδιάς και της ελιάς ανακάλυψε το τριαντάφυλλο… Ποτέ δεν φοβήθηκε τα αγκάθια. Πάντα τα έβλεπε σαν μια προσπάθεια άμυνας. Χαιρόταν που είχε αγκάθια το λουλούδι του. Η μουσική έλεγε το ίδιο. Την είχαν ακούσει μαζί σε μια στιγμή μοιρασιάς για να μη χαθεί. Την έδεσαν πάνω στη σχέση τους για να είναι σίγουροι και οι δύο ότι δεν θα ξεχνούσαν να πιστέψουν σε αυτή αφού έλεγε την αλήθεια για το παρελθόν. Άκουγαν το παρελθόν κι έβλεπαν το μέλλον την ώρα που ζούσαν το παρόν. Άρχισε να γράφει για να καταγράψει τη σχέση τους τις σκέψεις του για να ξέρει κι αυτή τα αισθήματά του ακόμα και τη νύχτα πριν δώσει τη μάχη για το απέραντο γαλάζιο. Αυτή η μουσική ήταν ένα χάδι πάνω στην πληγή για να μετατραπεί ο πόνος του βέλους σε ανάγκη ζωής, ο ένας για τον άλλον. Είχαν το ίδιο κόκκινο. Ακόμα κι αν ο ένας ήταν ο κορμός κι ο άλλος τα πέταλα. Όμως και οι δύο μαζί, ήταν ένα βιβλίο, από δέντρο και λουλούδια. Ήταν κάθε μέρα μια νέα σελίδα κι εκείνος πάντα εκείνο το δερμάτινο εξώφυλλο που την προστάτευε. Ναι, αυτό έλεγε και η μουσική τους. Αλλά ποιος θα την άκουγε για να καταλάβει την αγάπη τους; Δεν είχε σημασία θα την έλεγαν στα παιδιά τους, την κατάλληλη ώρα για να καταλάβουν τα δεινά που πέρασαν το τριαντάφυλλο και ο ιππότης για να σταθούν μαζί μέσα στη θύελλα σ' εκείνο το νησί που χωρούσε μόνο και μόνο ένα κάστρο. Μέσα στη νύχτα έλαμπαν τα βλέμματά τους, διότι ήταν το παρελθόν και το μέλλον μαζί. Δύο φώτα, που φωτίζουν το ένα το άλλο. Αυτό έλεγε λοιπόν η μουσική και αυτό έγραφε ο Δάσκαλος εκείνο το παράξενο βράδυ πριν τη μάχη.

Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8273-gr.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η μουσική και το χαμόγελο"

Ο ανώτατος άθλος του ανθρώπου

Αρχικώς θα τονίσουμε ότι αφενός το ισχυρότερο όπλο του ανθρώπου, η σημαντικότερη δυνατότητα, που του δόθηκε στον αγώνα του να προσεγγίσει του “Είναι” (όντως ύπαρξη), την τελειότητα & το όλον, είναι ο Έρως : Άλλωστε όπως λέγει ο Σωκράτης του «Συμποσίου, 192.e.10 – 193.a.1» : «Του ολοκλήρου η επιθυμία και η ορμή έχει το όνομα έρως – τοῦ ὅλου οὖν τῇ ἐπιθυμίᾳ καὶ διώξει ἔρως ὄνομα»!.

Άλλωστε ο αιώνας του σύμπαντος αισθητοποιεί την κίνησή του απάνω στην διαδοχική ταλάντωση που ενεργεί το φαινόμενο του αφανισμού και της ξαναδημιουργίας. Έτσι το σημείο που σχεδόν συναγγίζεται η ανθρώπινη ύπαρξη με έναν απο τους βαθύτερους νόμους της φύσης είναι το ενικό γεγονός του έρωτα και του θανάτου. [1]

Αφετέρου ότι η ουσία της ανθρώπινης φύσης συνοδεύεται σταθερά από την «αρχή του Αντιθέτου». Άλλωστε «ἐκ τῶν διαφερόντων καλλίστην ἁρμονίην» έλεγε ο Ηράκλειτος (απ. Νο.8).

Ο αυθεντικός έρωτας, δηλ., προϋποθέτει την υποταγή στην αρχή της κοσμικής αντίφασης.

Το ίδιο όμως και ο ίμερος, η αντιφατική σύσταση της ερωτικής ορμής, χαρακτηρίζεται από δύο συστατικές αρχές : την ηδονή και τη οδύνη ως στέρηση & κορεσμός μαζί, λαχτάρα και αποστροφή μαζί, δάκρυ και γέλωτας μαζί – «δακρυόεν γελάσασα» στον Όμηρο![2]

Μάλιστα η Σαπφώ – η αιολική ποιήτρια που ο ερωτικός της άθλος ταυτίζεται με τα έργα του Ηρακλή - είχε εφεύρει νέα μονάδα μέτρησης του ίμερου, την οποία δίνει η οργανική σύγκραση του “πόθου” και του “πόνου”. Όλη η ποίηση της Σαπφώς είναι αυτό το αρχιμήδειο «εύρηκα» της ερωτικής Φυσικής.

Κατά αυτή την έννοια η ουσία του Ίμερου είναι ο «πόθος» ως αμφίσημο έρεισμα του «πάθους». Από το «ποθώ» που αντιστοιχεί στο «έχειν και μη έχειν» (που ως άλλο σωκρατικό «Ἐν οἶδα, ὅτι οὐδέν οἶδα» καταδεικνύει την γνώση της απουσίας και την άγνοια της παρουσίας, ή την παρουσία της άγνοιας και την απουσία της γνώσης.) και στο «πάσχω» που δηλοί το Ηρακλείτειο «εἶμέν τε καὶ οὐκ εἶμεν – είμεθα και δεν είμεθα» (που καταδεικνύει την οντολογική πραγματικότητα του ανθρώπου : είμαστε της στιγμής : μια αείροη παρουσία – απουσία.). Μάλιστα ο ίμερος στον Όμηρο, στην Ιλιάδα ραψωδία Ψ’ σ. 14, είναι γείτονας του θρήνου : «και μεταξύ τους η Θέτις τον ίμερο του γόου όρθωσε – μετὰ δέ σφι Θέτις γόου ἵμερον ὦρσε».

Ως εκ τούτων μόνο ο ερωτικός δεσμός που πληρούται από την οδύνη του θανάτου είναι γνήσιος, μιας και μόνο τότε η ερωτική πλησμονή είναι ευγένεια της πενίας και αρχέγονη στέρηση απέναντι στο τέλειο και στο απόλυτο, στις αρχετυπικές καταβολές του όντος. Με άλλα λόγια μόνο ο ερωτικός δεσμός που στο σμίξιμο έχει την ένταση και την ποιότητα που μετριέται και βρίσκεται ισόμετρη προς την ένταση και τη σκληρότητα του θανάτου! Άλλωστε η ταύτιση του έρωτα και του θανάτου, κατά το ηρακλείτειο «Άδης και Διόνυσος εν και το αυτό - ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος», πρακτικά σημαίνει ότι η ερωτική ζωή είναι συνυφασμένη με τον πόνο. Ένα είδος πόνου ζωντανού, που δεν γαυριά, αλλά ούτε πραΰνεται ούτε μετριάζεται ούτε τελειώνει [3] – (εξ ου και η συνηθισμένη μορφή του έρωτα της υπερ-πλειοψηφίας των ανθρώπων είναι ολονυκτία καρικών γυναικών & σκηνοπηγία πτωμάτων).

Μάλιστα, για του λόγου το αληθές, μέσα στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης υπάρχουν πάμπολα παραδείγματα που το αποδεικνύουν. Υπάρχει, όμως, ένα παράδειγμα που το δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο: είναι η συναπαντή του Φάουστ και της Μαργαρίτας. Με αυτή, ο Γκαίτε θα χτίσει έναν μεγάλο έρωτα στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης. Έναν έρωτα που θα τον εξορύξει από τα κρύσταλλα της μεγάλης έμπνευσης. Τα υλικά του θα τα λάβει από τη στέρνα του Ομήρου με την Ανδρομάχη, του Δάντη με τη Βεατρίκη, του Πλάτωνα με τη Διοτίμα, του Σαίξπηρ με την Ιουλιέττα, του Ευριπίδη με την Μήδεια και την Άλκηστη. Και όχι αλλιώτικα, παρά καθώς όλοι εκείνοι οι μεγάλοι ερωτολόγοι, την ουσία του έρωτα θα την αποκαλύψει στην καταστροφή και την οδύνη.

Εν ολίγοις, ο Γκαίτε μας ξαναέδωσε με τη σειρά του το απόσταγμα της παλαιής σοφίας: ο έρωτας που δε φέρνει μέσα του σπόρο τη συφορά και το θάνατο είναι θέμα της κωμωδίας!

Έτσι καθώς θα τελειώσει η τρυφερή ιστορία, η μικρή Μαργαρίτα θα βρεθεί χρεωμένη με πολλαπλό άγος. Θα σκοτώσει το εξώγαμο μωρό της. Θα φαρμακώσει τη μητέρα της. Θα σταθεί αφορμή να σφαχτεί ο στρατιώτης αδερφός της. Θα δικάσει τον εαυτό της να της κοπεί το κεφάλι από τον ουδέτερο δήμιο. Και όλα αυτά τα φοβερά θα τα κάνει η Μαργαρίτα. Η παιδίσκη η ακηλίδωτη. Που πριν απαντήσει τον έρωτα, έζησε καθαρή όσο μια σταγόνα δροσιάς στο κύπελλο της αυγής.

Ο ορισμός, λοιπόν, που δόθηκε στον έρωτα, και που όλοι οι ποιητές τον διατύπωσαν με τα δικά τους λόγια ο καθένας, είναι ο ακόλουθος : έρωτας είναι τέχνη του να φεύγεις, έτσι που η σφαγή που νιώθεις να είναι πολύ πιο σφαγερή από την σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αφήνεις. Αν εκείνος πονάει τρεις, εσύ να πονέσεις εννιά.[4]

Φανταστείτε μια ερωτευμένη γυναίκα (ή έναν ερωτευμένο νέο αντίστοιχα) που περιμένει τον εραστή/αγαπημένο της (ή την ερωμένη/αγαπημένη του αντίστοιχα), ο πόνος της έλλειψης που νιώθει….. δεν συγκρίνεται με τίποτα.

Η γυναίκα όμως είναι η ευνοημένη της ερωτικής εκλογής, οι δεσμοί της με τον ίμερο/έρωτα είναι πολύ πιο οικείοι και ισχυροί από τους δεσμούς του άντρα και η μετοχή της στο ερωτικό αγαθό της χορηγεί ηγεμονικά προνόμια. Ακόμα και σε καθαρά υλική σφαίρα την ευαισθησία της στις προσβολές του ρίγους, που συνοδεύει την γενετήσια πράξη, χαρακτηρίζει εύνοια. Η Ελληνική μυθολογία μας παραδίδει την σχετική διένεξη των φύλων και την κρίση του ερμαφρόδιτου Τειρεσία, ο οποίος ελεεινολόγησε την ηδονιστική πενία του αρσενικού. «Αν είναι δέκα τα μερίδια ευχαρίστησης κατά την συνουσία, το ένα ανήκει στον άνδρας και τα υπόλοιπα στην γυναίκα – δέκα μοιρῶν περὶ τὰς συνουσίας οὐσῶν τὴν μὲν μίαν ἄνδρας ἥδεσθαι, τὰς δὲ ἐννέα γυναῖκας» είπε ο Τειρεσίας. [5]

Στον έρωτα δηλ. όλα γίνονται για το θηλυκό! Η Φύση ορίζει το αρσενικό να γίνεται ατελείωτη προσφορά, και θεία στέρηση για το θηλυκό. Πάντα, όταν φεύγει η γυναίκα, θα φταίει ο άντρας : γιατί όταν το θηλυκό είναι θηλυκό, την ευθύνη για να γίνει και να μείνει ως το τέλος σωστή η ερωτική σμίξη, την έχει ο άντρας. Στην διαλεκτική με τον έρωτα η γυναίκα λαμβάνει 1 μέρος ερωτικής απουσίας & 9 μέρη ερωτικής παρουσίας, ενώ ο άνδρας το αντίστροφο (εξ ου και άλλοτε ο ένας και άλλοτε ο άλλος δεν “χορταίνουν” την πείνα τους, και το αποτέλεσμα είναι γνωστό).

Όμως o έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί και ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δυο όψεις του ίδιου προσώπου : επί παραδείγματι ένας δημοτικός 15-σύλλαβος που λέγει: «Τι έρωτας, τι θάνατος, δεν έχει να διαλέξεις» αλλά κυρίως ο Ηράκλειτος που έλεγε: «Άδης και Διόνυσος εν και το αυτό - ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος» το επικυρώνει και κάνει τον Έρωτα να είναι η ιερογλυφική ονομασία του θανάτου και αντίστροφα! Ως εκ τούτου, και παραφράζοντας τα λόγια του Τειρεσία, αν «είναι δέκα τα μερίδια ερωτικού πόνου (μικρού θανάτου), το ένα ανήκει στον άνδρα και τα υπόλοιπα στην γυναίκα» : η σφαγή που βιώνει η γυναίκα, ο πόνος που νιώθει, ο βαθμός που πάσχει είναι ανάλογος.

Στην διαλεκτική με τον ερωτικό πόνο - ως μικρό θάνατο – η γυναίκα λαμβάνει 1 μέρος θανατηφόρου παρουσίας και 9 μέρη θανατηφόρου απουσίας, ενώ ο άνδρας το αντίστροφο – εξ ου και τον θάνατο οι γυναίκες τον αντιμετωπίζουν ξεσκίζοντας τα μάγουλά τους, κυρίως όμως με γοερά μοιρολόγια που σε ένταση και δυναμική δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα την ερωτική κορύφωση!

Εξ όλων αυτών συμπεραίνουμε ότι ο ερωτικός πόνος της «απαρνημένης» είναι ο ανώτατος άθλος του ανθρώπου και μόνο αυτός αρκεί για να την ανυψώσει ως τα γόνατα των θεών !! [6]

Κατά αυτή την έννοια λέμε ότι το τιμιότερο έργο που θα είχε να παρουσιάσει ο άνθρωπος σαν απολογία μπροστά στην θεότητα και να το επικαλεσθεί για να μαρτυρήσει την αγωνιστική προθυμία του, δεν είναι ούτε η αρχιτεκτονική ούτε η μουσική τέχνη, αλλά μια ερωτευμένη γυναίκα, που ατενίζει ήρεμα από το παράθυρό της τη νύχτα και διαλέγεται με τα σκοτάδια της ερωτικής απουσίας της![7]

*******Μάλιστα τα ερωτικά έργα της γυναίκας αντιπροσωπεύουν την ανώτερη επίδοση του ανθρώπου και ουδέποτε θα μπορέσουμε να τα υμνήσουμε άξια! Και ακόμη πιο πέρα: τα μεγάλα έργα του ανθρώπου, που καθρεφτίζουν την ανεξάντλητη δυνατότητα της ανδρικής φύσης, δεν ημπορούν να υπομείνουν τη δοκιμασία της σύγκρισης με τα ερωτικά έργα της γυναίκας, εφόσον είναι αληθινά. Μάλιστα από την άποψη της ανδρείας ότι είναι ο ήρωας άνδρας ανάλογο και αντίστοιχο του είναι η ερωτευμένη γυναίκα, τα μεγάλα όμως κατορθώματα του ήρωα άνδρα υστερούν μπροστά σε θαυμάσια έργα εκείνης. Άλλωστε γνωστό είναι ότι η γυναίκα υπήρξε η μούσα της δημιουργίας. Οι μεγάλοι διδάσκαλοι του ανθρώπου δεν εζήτησαν να τους φωτίσουν οι θεοί, για να κάμουν το όραμά τους έργο. Εζήτησαν ταπεινά την συμπαράσταση και την εύνοια της γυναίκας, της μούσας! Η γυναίκα ανοίγει τις πύλες της ανδρικής ψυχής, αποσφραγίζει τους καταρράκτες του ίμερου/έρωτα, φέρνει τον άντρα σε φωτισμό και του διδάσκει του έρωτα. Είναι η σωκρατική Διοτίμα. Ταυτόχρονα όμως κατευθύνει την ερωτική του ορμή, καθοδηγεί την πορεία, εξευγενίζει το ήθος και ημερώνει την πράξη του. Αυτή την φορά είναι η φαουστική Μαργαρίτα. Ο έρωτάς της συνενώνει τη γνώση και την πράξη στη μεγαλειώδη σύνθεση, που ανεβάζει τον άντρα επάνω : το αιώνιο θηλυκό μας τραβάει ψηλά – όπως έλεγε ο Φάουστ! Η γυναίκα συνοδοιπόρος του άνδρα στην οδυνηρή του πορεία, εμπνεύστρια, φρουρός και οδηγήτρια, θα μεταλλάξει την οργή καταστροφής σε πνοή δημιουργίας. Ο μεγάλος, μάλιστα, λυρικός ποιητής & πεζογράφος Ράινερ Μαρια Ρίλκε (Rainer Maria Rilke) γνώρισε τη βαθειά φύση της γυναίκας όσο λίγοι και περιέγραψε το χρέος της προς τον άνδρα και τον Κόσμο με τρόπο απλό : συγκράτα τον! Έτσι η αντίληψη που θέλει το έργο του πολιτισμού να κατοπτρίζει τη δημιουργία του άντρα μόνο [ήρωες, νομοθέτες, φιλόσοφοι, ποιητές], είναι παντελώς λάθος, μιας και παραβλέπει το γεγονός ότι η παρουσία της γυναίκας υπήρξε όρος εκ των «sine qua non, δηλαδή απαραίτητη προϋπόθεση»). Εξίσου λανθασμένο όμως είναι και το σύγχρονο κίνημα για την αποκατάσταση της γυναίκας (φεμινισμός), ανεξάρτητα αν εκφράζει τη δίκαιη αντίδραση στην πολυαιώνια υποτίμησή της, και αυτό διότι στηρίζεται στην εξωτερική όψη της δύναμης της γυναίκας αλλά παραβλέπει την πηγή της. Δυστυχώς. Και αυτό είναι μέγα λάθος. Ο φεμινισμός σήμερα κινδυνεύει να περιπέσει στη χονδροκόπο και άκριτη εξομοίωση των φύλων με την αγνόηση της φυσικής διαφοράς τους. Εκείνης της διαφοράς που καθρεπτίζεται στην μακάρια σύμπλεξη του αρχαίου γυμνού, που ηρεμεί ανάμεσα στον κοίλο Ερμή και στην κυρτή Αφροδίτη. Ο φεμινισμός αξιώνει και οι δύο θεοί να ευρίσκονται στην ίδια στάση. Εν ολίγοις η γυναίκα αντί να επιδιώκει την επανενθρόνιση της στο θρόνο της μούσας, κυνηγά μετά μανίας αφενός ανούσια και αφετέρου επικίνδυνα πράγματα!).[8] *******

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κατά μία εκδοχή απαρνημένη και εγκαταλελειμμένη από τον Θησέα στην νήσο Δία/Νάξο Αριάδνη. Έπειτα ο Διόνυσος παντρεύεται την απαρνημένη που λαμβάνει δώρο από την Αφροδίτη και τις Ώρες ένα χρυσό στεφάνι. Η Αριάδνη μετά τον θάνατό της καταστερίζεται από τον Διόνυσο μαζί με το στεφάνι της ως Βόρειος Στέφανος (Γκέμμα)!!

Μια άλλη μορφή με την ίδια όμως ποιότητα και δυναμική είναι η Πηνελόπη, που ζει το κλίμα της απουσίας είκοσι έτη. Μάλιστα η Πηνελόπη δεν αποτελεί απλά ένα οικοδομικό εράνισμα στο γενικό σχέδιο της Οδύσσεια. Εάν το κεντρικό πρόβλημα του ομηρικού έπους είναι η δραματική κίνηση του ήρωα πάνω από καταιγίδες και κατακλυσμούς, που μέλλουν να τον οδηγήσουν στην τελική του υπαρκτική αυτό-βεβαίωση, την ίδια πορεία πρέπει να περπατήσει και η Πηνελόπη στην σιωπή και την απουσία – η άλλη μορφή των κινδύνων και των τεράτων του ομηρικού ήρωα – για να φθάσει στην δική της υπαρκτική αυτό-βεβαίωση, στην επιστροφή του αγαπημένου. Η Πηνελόπη πρέπει να καταταχθεί στις «απαρνημένες» και αξίζει περισσότερο από τον Οδυσσέα, τον ήρωα!![9]

Παράδειγμα είναι και η Ηρώ, η κόρη που με τον λύχνο (το άστρο) καθοδηγεί κατά την ενύπνιο διαδικασία τον αγαπημένο της να έρθει προς αυτή : η παρθένος κόρη που από τον πύργο της στην Σηστό του Βοσπόρου/Ελλήσποντου αγναντεύει τα αντικριστά ασιατικά παράλια και την εκεί πόλη της Αβύδου, περιμένοντα τον αγαπημένο της «ἱμερόει Λέανδρο – θελκτικό Λέανδρο» να έρθει κολυμπώντας από την μία άκρη στην άλλη, καθώς ήτο κάτοικοι αντικριστών πόλεων και κατά συνέπεια πολικά αντίθετα!

Το σπουδαιότερο όμως παράδειγμα είναι η Μαγδαληνή : Η Μαγδαληνή, η νύφη στα νερά. Συντροφιά με Νημερτή και Κυμοθόη, με Δωτώ και Πρωτώ, με Δεξαμένη και Φέρουσα. Είναι η σύνοδος και η συμβολή σε πολιτείες και πύλες παλαιές. Το Δίπυλο, η Τρίπολη, η Πεντάπολη, το Σεπτιμόντιο, ο Επτάλοφος. Στην μορφή της Μαγδαληνής συρρέουν και όρχουνται όλες οι θεμελιώδεις κατηγορίες του θηλυκού στην διαλεκτική του με τον άντρα: Η αγία μητέρα Ιοκάστη. Η σταμνοφόρος στο φιλιατρό του πηγαδιού. Η μοιχαλίδα, που κυνηγιέται να λιθασθεί από τον όχλο στην πλατιά ρούγα. Η πόρνη στο πανδοχείο της νύχτας, που δίνει τους μαύρους κρίκους των ματιών της, για να πάρει τα δηνάρια του στρατιώτη της λεγεώνας των Αγριοχοίρων. Η μυροφόρος, όταν πλένει με αλόη τα πόδια του άντρα εραστή, και τα σπογγίζει με το λαιμό και τα μαλλιά της. Και η άλλη Μαρία, που γονατίζει σιωπηλή μπροστά στα μάτια του δασκάλου, και διαλέγει την αγαθή μερίδα. Να ακούει. Να ακούει τα λόγια του, την ώρα που στάζει τη δροσιά της αυγής το περιβόλι. Η Μαγδαληνή δεν προπέμπει τον Ιησού στον Άδη, όπως έκαμε η Κίρκη, η Σίβυλλα και η Λιβιδώ. Αντίθετα, υποδέχεται τον άντρα που αγάπησε στους κήπους και στις ελιές, όταν εκείνος θα γυρίσει από την έκπληξη του θανάτου. Υποδέχεται, δηλ., και φιλοξενεί τον αιώνιο χωρισμό, ζωντανό και λειτουργικό και νύσσοντα στη συνείδηση της. Και τον μεταμορφώνει σε βασική θυρίδα των διαλογισμών της, όσο χρόνο της μέλλεται να ζήσει. Της μένει τώρα α θυμάται. Να θυμάται τον κλονισμό του φευγαλέου, και τους δονητούς οίστρους. Την στάση την αρχαία με τα ανοιχτά γόνατα και τα ανοιχτά μάτια. Και τις φωνές της, καθώς ανέβαινε στην παραλαλιά, όταν τις μεθούσε το σπίρτο του ονείρου. Έτσι στέκεται, και έτσι παντυχαίνει. Τον ζητεί καθισμένη στο λευκό μνημείο της απουσίας. Και σιγά – σιγά μαθαίνει να τρώει και να πίνει τη θύμηση του, όπως οι άλλοι τρώνε και πίνουν το κρασί και τον άρτο. Και κλαίει. Κλαίει ήσυχα, τραβηγμένη σε παράμερο μέρος. Γιατί τώρα είναι που έμαθε ότι δε θα τον ξαναγγίξει ποτέ. Εκείνο το αγρίμι, που αγκάλιαζε τρέμοντας κάτω από τα αγκάθια του λευκού θάμνου στους λόφους, έγινε το λευκό σημείο στα βάθη του σύμπαντος. Είναι και στέκει εκεί με το θάνατο του άστρου, τον αφεγγή και παγωμένο στους αιώνες αιώνων. Στην Μαγδαληνή ότι μένει είναι η μνήμη. Μονιά και μνημείο στο μυαλό της. Μέσα της έχει το λατομείο του μαρμάρου για τα αγάλματα, και την αλωνιά του σταριού για τους άρτους. Την σκηνή του κήπου τη σκέπασαν τα στερνά του λόγια : Μαρία με τα γλαρά μάτια, δεν θα μ’ αγγίξεις πια![10]

πηγή
Κεφάλας Ευστάθιος [Αμφικτύων] (15/12/2008, Ελλάς)

---

[1] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Ο Νηφομανής – η ποιητική του Σεφέρη, σελ. 37».
[2] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 190.

[3] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 201 & 351 – σχόλιο 212,12 – 26 & σχόλιο 213,22.

[4] Βλ Λιαντίνης Δημήτριος «Γκέμμα», σελ. 170.

[5] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 202 – 203.

[6] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 200.

[7] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 202.

[8] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 201 – 208

[9] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Έξυπνον Ενύπνιο – Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», σελ. 195.

[10] Βλ. Λιαντίνης Δημήτριος «Γκέμμα», σελ. 197-198.

Πηγή: http://www.ellinikoarxeio.com/2011/12/anotatos-athlos-tou-anthropou.html#ixzz1gmDHfLfL

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ανώτατος άθλος του ανθρώπου"

Με το τριαντάφυλλο στο βλέμμα

Του Νίκου Λυγερού

Ο Δάσκαλος μελετούσε το βιβλίο με πάθος. Υπήρχαν όντως πολλά στοιχεία. Ο συγγραφέας ως ιχνηλάτης είχε βρει σπάνια χειρόγραφα που επέτρεπαν την ταυτοποίηση των στιγμάτων που έκρυβαν τα τείχη. Κάθε σελίδα τον βοηθούσε να εισβάλει όλο και πιο βαθιά στον κόσμο των Ιπποτών. Πέρα από την κλασική εραλδική που του ήταν γνωστή εδώ και αιώνες, προσπαθούσε ν' αντλήσει νέες γνώσεις από την παλαιογραφία και τη νομισματική. Η πατρίδα του ήταν πλουσιότερη απ' ότι πίστευε η κοινωνία της λήθης και της αδιαφορίας. Ήταν βαθιά αγκυροβολημένη μέσα στο χρόνο για ν' αντέξει τις επιθέσεις της βαρβαρότητας. Αλλά ποιος το έβλεπε; Κοίταζαν όλοι ποιος κυριαρχούσε στα μέσα και ξεχνούσαν τις στρατηγικές λεπτομέρειες που καθοδηγούσαν τη σκέψη του στο μονοπάτι του φωτός. Γύριζαν γρήγορα οι σελίδες του βιβλίου του πάνω στο γραφείο του όπου υπήρχαν οι πένες, τα μελάνια, και το πορτραίτο με το τριαντάφυλλο. Το φως κάλυπτε όλη την επιφάνεια αλλά δεν επαρκούσε. Μόνο οι υπολογιστές ήταν ικανοί να κατανοήσουν τις σημειώσεις του. Σε αυτές, έβαζε τα νοητικά στρατηγικά σχήματα που θα έπρεπε ν' ακολουθήσουν οι μαθητές του για να υποστηρίξουν το έργο των Υπηρετών της Ανθρωπότητας. Ποιος πρόσεχε πια τα κεριά κι όμως αυτά ήταν οι μικροί φάροι των βιβλίων μας. Ο Δάσκαλος κοιτούσε προσεκτικά τα λατινικά κείμενα των επιγραφών για να διασταυρώσει τις γνώσεις του πάνω σ' ένα θέμα που τον έκαιγε. Το οθωμανικό πλαίσιο ήταν το ίδιο. Μόνο μερικοί Ιππότες έβλεπαν τον κίνδυνο και προετοίμαζαν τα τείχη. Οι κάτοικοι αδιαφορούσαν και προσπαθούσαν απλώς να επιβιώσουν ονομάζοντας αυτήν την πράξη, ζωή. Όμως η ζωή δεν είχε σχέση με αυτό. Το είχε ανακαλύψει ένα κλαδί εδώ και αιώνες. Και τώρα προσπαθούσε η βελανιδιά να προστατεύσει όχι μόνο το αίμα του Χριστού αλλά και το σώμα του από τη βάρβαρη επίθεση. Το βιβλίο περιέγραφε όλο το σκηνικό. Κάθε λεπτομέρεια ήταν χρήσιμη για τη μάχη που θα γινόταν. Κοίταξε το πορτραίτο. Το τριαντάφυλλο του χαμογελούσε όπως πάντα. Αυτό του έδινε κουράγιο για να συνεχίσει παρά την κούραση και το σκοτάδι. Πήρε και πάλι την γυάλινη την πένα και άρχισε να γράφει αναλυτικά το σύστημα της αντεπίθεσης κάνοντας χρήση της πλάγιας σκέψης, όπως είχε μάθει στα κονταροχτυπήματα των άλλων αιώνων κι ένιωθε το βάρος της αόρατης πανοπλίας του.



Πηγή: http://www.lygeros.org/lygeros/8272-gr.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Με το τριαντάφυλλο στο βλέμμα"

“ΤΟΥΡΚΙΚΗ” Η ΡΟΔΟΣ ΣΕ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ!

«Τουρκική» η Ρόδος σε χάρτη των Βρυξελλών!

Απίστευτη πρόκληση για τη ν Ελλάδα αποτελεί η παρουσία χάρτη σε διεθνές αεροδρόμο, στον οποίο εμφανίζεται η Ρόδος να ανήκει στην Τουρκία!

Το εξωφρενικό είναι, ότι ο χάρτης αυτός δεν βρίσκεται αε κάποιο αεροδρόμιο της γείτονας χώρας – εξάλλου δεν θα ήταν ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία πρόκληση από τηv πλευρά της Τουρκίας, αλλά στην”καρδιά’ της Ευρώπης, στις Βρυξέλλες!

Το θέμα έφτασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, έπειτα από σχετική ερώτηση της Κύπριας Ευρωβουλευτού κα Ελένης Θεοχάρους.

Ερώτηση στη Βουλή______

Ερώτηση στο ελληνικό Κοινοβούλιο κατέθεσε πριν από λίγες ημέρες ο βουλευτής του ΛΑΟΣ κ. Ιωάννης Κοραντής.

Συγκεκριμένα, σπς· 22 Νοεμβρίου ρώτησε τον αρμόδιο υπουργό Εξωτερικών:

“Σε μεγάλου μεγέθους χρωματιστό χάρτη της Ευρώπης, που έχει αναρτηθεί στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, η Ρόδος παρουσιάζεται ως ανήκονσα στην Τουρκία (έχει δηλαδή το ίδιο χρώμα με εκείνο της γειτονικής μας χώρας), ενώ δεν εμφανίζεται καθόλου η Κύπρος.

Είναι πρόδηλη συνεπώς η αρνηπκή και εσφαλμένη η εικόνα που αποκομίζουν όσοι ταξιδεύουν από και προς Βρυξέλλες, mv πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός: Εχει ενημερωθεί το ΥΠΕΞ για τον ανωτέρω χάρτη;

Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, προκειμένου να διορθωθεί η απαράδεκτη αυτή εικόνα;”.

Την ίδια ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών κ. Σταύρος Δήμας ’ απάντησε στον βουλευτή του ΛΑ ΟΣ., ότι εστάλη διάβημα στο βελγικό υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να διορθωθούν οι ανακρίβειες με τη Ρόδο και την Κύπρο, ενώ ειδικότερα για την τελευταία, δεν εμφανίζεται, διότι ο χάρτης είναι του 2002, δηλαδή πριν την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

“Κατόπιν σχετικής ενημέρωσης, η βελγική πλευρά ζήτησε συγγνώμη και μας διαβεβαίωσε όπ θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να διορθωθούν τα όποια λάθη (λανθασμένη χρωματική απεικόνιση Ρόδου, απουσία Κύπρου), και ο ενλόγω χάρτης, να αντικατασταθεί, ενώ δεσμεύθηκε να ζητήσει από τις Αρχές του αεροδρομίου, την επικαιροποίηση όλων των αναρτημένων εκεί χαρτών προς αποφυγή τυχών άλλων ανακριβειών.

Όπως, λοιπόν, παραδέχεται ο υπουργός Εξωτερικών, επί χρόνια ο χάρτης αυτός βρισκόταν στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών χωρίς κανείς να ανπληφθεί πς σοβαρότατες ανακρίβειες, αλλά και παραπληροφορώντας τους ταξιδιώτες όσον αφορά mv εθνική κυριαρχία και τα σύνορα της Ελλάδας και ειδικότερα τη Ρόδο।

ΠΗΓΕΣ

http://nationalpride।wordpress.com/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "“ΤΟΥΡΚΙΚΗ” Η ΡΟΔΟΣ ΣΕ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ!"

Η Άμεση Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας

(φώτο): Ο τόπος όπου συνεδρίαζε η αθηναϊκή εκκλησία του δήμου, η Πνύκα, βρίσκεται δυτικά της Ακρόπολης.

Η άμεση δημοκρατία έλκει την καταγωγή της από την αθηναϊκή δημοκρατία της κλασικής εποχής, όπου η Εκκλησία του δήμου (η συνέλευση όλων των πολιτών της αθηναϊκής πόλης-κράτους) λάμβανε τις πολιτικές αποφάσεις και για την εκτέλεσή τους όριζε κάποιους αξιωματούχους άμεσα ανακλητούς και ελέγξιμους, με περιορισμένη διάρκεια θητείας, προκειμένου να μην «επαγγελματοποιηθούν» ως πολιτικοί ηγέτες. Για τον ίδιο λόγο η μεγάλη πλειονότητα των αξιωματούχων επιλεγόταν με κλήρωση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από το σύνολο των συμμετεχόντων στην εκκλησία του δήμου.

Ωστόσο μόνο άρρενες ενήλικοι που είχαν ολοκληρώσει τη διετή (από τα 18 μέχρι τα 20) στρατιωτική τους θητεία είχαν το δικαίωμα να συμμετάσχουν και να ψηφίσουν στη συνέλευση. Αυτό απέκλειε την πλειονότητα του πληθυσμού, δηλαδή τους δούλους, τις γυναίκες και τους μετοίκους. Επίσης, δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στη συνέλευση αυτοί των οποίων τα πολιτικά δικαιώματα είχαν ανασταλεί (συνήθως γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις οφειλές τους προς την πόλη). Για ορισμένους Αθηναίους αυτό ισοδυναμούσε με μόνιμη (και κληρονομήσιμη) στέρηση δικαιώματος. Παρ’ όλα αυτά, σε αντίθεση με τις ολιγαρχικές πόλεις, δεν υπήρχε ουσιαστικά όριο ελάχιστης απαιτούμενης περιουσίας ή εισοδήματος.

Τη δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε στο β' μισό περίπου του 5ου αι. τη γνωρίζουμε καλύτερα από μια σειρά αναθεωρήσεων των νόμων της ανάμεσα στο 410 και το 399. Τμήματα του συστήματός της αναλύονται στο 2ο μισό του έργου «Αθηναίων πολιτεία» του Αριστοτέλη (42-69). Τα εμφανέστερα χαρακτηριστικά αυτής της δημοκρατίας ήταν η εκκλησία του δήμου και η βουλή των πεντακοσίων. Τα μέλη της επιλέγονταν με ένα σύνθετο σύστημα που βοηθούσε στην ευρεία αντιπροσώπευση των δήμων.

Η βουλή εκτός των άλλων διαχειριστικών καθηκόντων της για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης περνούσε ψηφίσματα για ιδιαίτερα ζητήματα, ενώ αντίθετα οι νόμοι διαμορφώνονταν από τους νομοθέτες και εξετάζονταν ενίοτε λεπτομερειακά σε περιπτώσεις ένστασης. Το επαγγελματικό προσωπικό σε ζητήματα διαχειριστικά της τάξης της πόλης, καθώς και σε θρησκευτικά οργανωτικά ζητήματα ήταν ελάχιστο, λίγες εκατοντάδες δούλοι περιουσία του κράτους που ήταν στη διάθεση διάφορων αξιωματούχων ή λειτουργούσαν ως απλή αστυνομική δύναμη. Τα δικαστήρια ήταν σημαντικό τμήμα της δημοκρατικής ζωής τόσο για τα πολιτικά ζητήματα που εξέταζαν όσο και σαν μέσα επίλυσης επιχειρηματικών διαφορών.

Το εντυπωσιακό στην όλη περίπτωση είναι ότι περίπου το 1/3 των πολιτών πάνω από τα σαράντα υπηρετούσε επί διετία σε κάποια στιγμή στη ζωή του στη βουλή των 500, ένα λειτούργημα εξαιρετικά απαιτητικό και χρονοβόρο, που βοηθούσε ωστόσο στην εξοικείωση με τα προβλήματα της πόλης. Καθίσταται φανερό ότι η αθηναϊκή δημοκρατία ήταν άμεση, η αμεσότερη δυνατή τουλάχιστον, καθώς μέσω των συλλογικών διεργασιών της εκκλησίας, της βουλής και των δικαστηρίων κατόρθωνε να ελέγχει τις πολιτικές της διαδικασίες με συστήματα εναλλαγής των προσώπων που προφύλασσαν σε σημαντικό βαθμό από τη διαφθορά της υπηρεσίας επί μακρόν σε υψηλά αξιώματα.

Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, η αθηναϊκή δημοκρατία δεν λειτουργούσε βάσει συντάγματος, αλλά χρησιμοποιούσε μια προφορική παράδοση, σκοπός της οποίας ήταν κυρίως η διατήρηση ενός συνόλου ουσιαστικών ιδεών για τη λειτουργία της πόλης. Το ίδιο το σύστημα εξελισσόταν μέσω των δημοκρατικών διαδικασιών, στις οποίες σπάνια συμμετείχε το σύνολο των Αθηναίων πολιτών.
Αν και το αθηναϊκό σύστημα εξελίχθηκε, δεν ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τον πυρήνα των ιδεών της δημοκρατίας. Το τίμημα που πλήρωσαν οι Αθηναίοι για την απομάκρυνση από τις βασικές ιδέες που διαμόρφωσαν την κλασική Αθήνα φόβισε πολλούς από τους ιστορικούς και φιλοσόφους της εποχής, που είδαν καθαρότερα τη σκοτεινή πλευρά της αθηναϊκής δημοκρατίας.

Η κλασική δημοκρατία έπεσε σε παρακμή μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και υπήρξαν περίοδοι που στην πόλη επικρατούσε εμφανής ολιγαρχία. Μερίδα του πληθυσμού και ορισμένοι φιλόσοφοι (π.χ. ο Πλάτων) υποστήριζαν ανοιχτά την ολιγαρχία και θεωρούσαν τη δημοκρατία σαθρή και ασταθή διακυβέρνηση από τον όχλο. Οι απόψεις τους και η κρίση τους πέρασε διαδοχικά στους αιώνες στις επερχόμενες γενεές διανοητών με τόση σφοδρότητα ώστε η ιδέα της δημοκρατίας απέκτησε «βαριά μυρωδιά για περισσότερα από 2.000 χρόνια».

Μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους κάθε ίχνος δημοκρατικής διακυβέρνησης εξαφανίστηκε από τον μεσογειακό κόσμο, αν και συνέχισαν να υπάρχουν εστίες αυτοδιοίκησης στα αστικά κέντρα, με ολιγαρχικό όμως χαρακτήρα και ευρισκόμενες στα χέρια των οικονομικά ισχυρότερων οικογενειών κάθε περιοχής.

Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τον πρώιμο Μεσαίωνα, όταν αυτές οι δυνατότητες τοπικής αυτοδιοίκησης πέρασαν οριστικά στον έλεγχο της Εκκλησίας.

Πηγή: http://www.ellinikoarxeio.com/2011/07/amesh-dhmokratia-athinas.html#ixzz1RDHhoqk5

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η Άμεση Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας"

Ν.Λυγερός - Θ.Καρυώτης Ημερίδα περί ΑΟΖ. Αθήνα 12/11/11

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν.Λυγερός - Θ.Καρυώτης Ημερίδα περί ΑΟΖ. Αθήνα 12/11/11"

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΘΕΣΠΕΣΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ"

Οι καστροηρώισσες του Αιγαίου.

Μαρούλα και Μαριέττα στην Λήμνο,

Αριάνα και Οριέττα στην Λέσβο!

Άγνωστες ηρωικές σελίδες Ελληνίδων

Στο φύλλο της 22^ας Νοεμβρίου 2011

της εφημερίδος «ΧΡΟΝΟΣ» Κομοτηνής

δημοσιεύθηκε το παραπάνω άρθρο

του Γιώργου Λεκάκη, μέλους της ΕΜΑΕΜ.

Το άρθρο αυτό – μαζί με άλλα - μπορείτε να τα διαβάσετε,

να τα αποθηκεύσετε

ή να τα εκτυπώσετε

στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση:

http://www.lekakis.com/index.php?option=com_content&view=article&id=95&Itemid=116

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι καστροηρώισσες του Αιγαίου."

ΕΛΛΑΔΑ=ΕΥΡΩΠΗ

Νιώθω βαθιά ταπεινωμένος, ως φιλέλληνας, όταν μια εφημερίδα τολμά να βάλει τίτλο πως η Ελλάδα είναι «μια χώρα ίσως λιγότερο "ευρωπαϊκή" απ' ό,τι φαίνεται» κι όταν το περιεχόμενο αυτού του άρθρου είναι κακή σύνοψη μιας ιστορίας την οποία οι συντάκτες δεν έχουν ζήσει. Νιώθω ταπεινωμένος, ως Γάλλος, που συμπατριώτες μου πληγώνουν με τέτοιο τρόπο την ιστορία και τροφοδοτούν τον μύθο του ψεύτη και πονηρού (poniros στο πρωτότυπο) Ελληνα.

Αν λοιπόν δεν είναι η Ελλάδα ευρωπαϊκή χώρα, ποιος αξίζει αυτόν τον τίτλο; Ο γερμανός βάρβαρος ή η ύπουλη Αλβιών, την οποία ο μεγαλύτερος ποιητής της, ο Βύρωνας, κατηγορούσε ήδη για λεηλασία της χώρας του Ομήρου; Περισσότερο ευρωπαϊκή η Αγγλία, που δεν επιθυμεί καμία ευρωπαϊκή αλληλεγγύη - και κυρίως όχι εκείνη που θα της κόστιζε χρήματα; Δεν είναι αυτή η χώρα που επανέφερε στην Ελλάδα τον στρατό και τον βασιλιά στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πυροδοτώντας έναν κατακλυσμό που η Ελλάδα έμελλε να πληρώσει πολύ ακριβά, μια χώρα που μπορεί εντούτοις να υπερηφανεύεται για την αντίσταση την πιο υποδειγματική απέναντι στον Ναζί κατακτητή. Η ιδέα της Ευρώπης δεν έχει και πολλά χρόνια ζωή, αμφιβάλλω αν μπορούμε να διανέμουμε διπλώματα ευρωπαϊκότητας. Τόσο η ιδέα όσο και το γεωγραφικό της περιεχόμενο είναι προς οικοδόμηση και όχι ένα ακέραιο δεδομένο.

Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη διότι, λέει, από αυτή τη χώρα έρχονταν η δημοκρατία και ο πολιτισμός. Εστω, αν και μπορεί κανείς να πει πολλά για αυτή την αθηναϊκή δημοκρατία, την οπαδό της δουλείας, την ιμπεριαλιστική… Αλλά ο τόνος τοποθετείται εσφαλμένα, διότι το πρόβλημα δεν είναι να μάθουμε πού γεννήθηκε η δημοκρατία, το πρόβλημα είναι να αναγνωρίσουμε ότι ο ελληνικός ή, καλύτερα ας πούμε, ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός είναι το μόνο κοινό σκυρόδεμα σε μια ιστορία φτιαγμένη από αντιπαλότητες και παγκόσμιους πολέμους. Αυτός ο περίφημος ελληνικός πολιτισμός έθρεψε την Αναγέννηση, τα γράμματα και τις τέχνες, τους κλασικούς μας του 18ου αιώνα και γονιμοποίησε τις ελίτ του ίδιου αυτού αιώνα που συντάραξαν τον κόσμο.

Η θέση της Ελλάδας είναι στο κέντρο της Ευρώπης, πρόκειται άλλωστε για μία από τις πιο ζωντανές και τις πιο λαμπερές εστίες της ευρωπαϊκής κουλτούρας: με πρόσωπα αξιοσημείωτα σε όλους τους τομείς, και όχι μόνο στην ποίηση, με μια πρωτότυπη σχολή ζωγραφικής που αρχίζει από τον Θεόφιλο και οδηγεί στον Τσαρούχη μέσω του Εγγονόπουλου, με φιλόσοφους όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης… Δείτε ποιοι μεταφράζονται στην Ελλάδα: ο Βερνάν, ο Φουκό και ο Ντεριντά• δείτε πού διαπλάθονται οι ελίτ: στον τομέα της ιστορίας, η EHESS (Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών) έχει παίξει μεγάλο ρόλο. Και θα βρείτε στην Ελλάδα μια γενιά αξιόλογων ιστορικών που συμμετέχουν στην ανανέωση του κλάδου.

Ολοι λοιπόν ψεύτες και κλέφτες τους οποίους πρέπει να υπερασπιστούμε γιατί εφηύραν κάποτε τη λέξη «δημοκρατία»; Υπάρχουν πολλά ακόμα πράγματα να βάλουμε στη ζυγαριά: η φιλοσοφία (α λα δυτικά), η ιστορία, το θέατρο… Υπάρχουν σήμερα σε αυτή τη χώρα άνδρες και γυναίκες από τους πιο καλλιεργημένους και τους πιο πολιτισμένους που γνωρίζω• δεν δέχομαι να τους βάζουν «βάρβαροι» στον πάγκο της Ευρώπης. Οσο για τους αξιοθρήνητους κομπιναδόρους, σε ποια χώρα δεν υπάρχουν, έχοντας διασπαθίσει δεκάδες δισεκατομμύρια;

Το ερώτημα δεν είναι αν η Ελλάδα είναι περισσότερο ή λιγότερο ευρωπαϊκή: τα ίδια τα θεμέλια της Ευρώπης δεν υφίστανται χωρίς τον ελληνισμό. Να θυμίσουμε πως η Ευρώπη ήταν μια πριγκίπισσα από τη Φοινίκη που απήχθη από Κρήτες προκαλώντας μία από τις πρώτες διαμάχες μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η Ευρώπη έχει λοιπόν και ανατολίτικες ρίζες κι αυτός είναι ένας πολύ χρήσιμος μύθος σε αυτές τις εποχές διασταύρωσης των πληθυσμών. Τσιμέντο της Ευρώπης δεν είναι οι τράπεζες και οι τραπεζίτες αλλά ένας πολιτισμός, και ο ελληνικός πολιτισμός είναι ένα από τα στοιχεία που μας ενώνουν• αλίμονο, υπάρχουν τόσο λίγα!

Vive la Grece! Και ας μην αφήσουμε τεχνοκράτες να γονατίσουν φίλους και αδελφούς, πόσω μάλλον να τους ταπεινώσουν και να ταπεινώσουν κι εμάς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΛΛΑΔΑ=ΕΥΡΩΠΗ"

Εισήγηση του Νίκου Λυγερού "Τα διαγράμματα Voronoi ως υπόβαθρο της ΑΟΖ"

Εισήγηση του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Τα διαγράμματα Voronoi ως υπόβαθρο της ΑΟΖ".
Ομάδα Ανεξάρτητων Πολιτών Σαρωνικού.
Αμφιθέατρο Δήμου Σαρωνικού.
Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011, ώρα: 18.30

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Εισήγηση του Νίκου Λυγερού "Τα διαγράμματα Voronoi ως υπόβαθρο της ΑΟΖ""

ΕΣΥ ΕΛΛΗΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕ....

Όλα αυτά και όλα τα άλλα που κλέβουν κάτω από το τραπέζι, τα πληρώνουμε εμείς, ο απλός κόσμος... και σαν να μην έφτανε αυτό, μας ζητούν να συνεισφέρουμε για να σωθεί η πατρίδα... η ειρωνεία σε όλο της το μεγαλείο δηλαδή!
Δείτε παρακάτω...

1. Μηνιαίος μισθός 6.100 ευρώ.

2. Σύνταξη μετά από 4 χρόνια βουλευτικής θητείας. Ποσό σύνταξης μηνιαίως 4.880 ευρώ.

3. Για συμμετοχή σε επιτροπές, 250 ευρώ την ώρα…

4. Οι βουλευτές της επαρχίας παίρνουν το μήνα 1.000 ευρώ για ενοίκιο.

5. Όλοι οι βουλευτές παίρνουν άπαξ 1.500 ευρώ για οργάνωση γραφείου και 1.000 ευρώ τις γιορτές λόγω αυξημένης επικοινωνίας με τους ψηφοφόρους τους. Το Δώρο Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα αδείας είναι ξεχωριστά.

6. Δικαιούνται 104 αεροπορικά εισιτήρια ετησίως δωρεάν και απεριόριστες μετακινήσεις με ΟΣΕ και ΚΤΕΛ.

7. Πολυτελές αυτοκίνητο, δωρεάν καύσιμα με επίδομα 600 ευρώ το μήνα, ένα χωροφύλακα για φρουρό, 4 κινητά τηλέφωνα τελευταίας τεχνολογίας και ένα στο σπίτι, σταθερό, όλα δωρεάν.

8. Απολαμβάνουν πλήρους ασυλίας για όποιο αδίκημα διαπράξουν κατά τη διάρκεια της θητείας τους ως βουλευτές.

9. Δεν πληρώνουν φόρο για ένα μέρος του μισθού ή της συντάξεως.

10. Δικαιούνται γραμματειακή υποστήριξη για 4 υπαλλήλους και 1 επιστημονικό συνεργάτη. Όλους αυτούς τους πληρώνει το Δημόσιο.

11. Δικαιούνται άτοκα δάνεια ως βουλευτές και ως επαγγελματίες.

12. Δωρεάν γυμναστήριο, σάουνα, νηπιαγωγείο για τα παιδιά τους.

13. Τηλεφωνική ατέλεια.

14. Δωρεάν επισκέψεις σε αρχαιολογικούς και καλλιτεχνικούς χώρους.

15. Δωρεάν διόδια.

16. Δωρεάν εισιτήρια, ξενοδοχεία, γεύματα όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό ως μέλη επιτροπών κλπ…..

www.on-news.gr

ΚΑΙ ΕΔΩ ΤΙ ΕΛΕΓΕ Ο ''ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
«…Είμαι ευτυχής διότι ηδυνήθην να προσφέρω… διά την εθνικήν ανεξαρτησίαν και ελευθερίαν, δι΄ αυτό το τόσον θεάρεστον έργον, τα λείψανα της μετρίας καταστάσεώς μου εις το θυσιαστήριον της πατρίδας… Διά τον αυτόν τούτον λόγον θέλη αποφεύγει και ήδη να δεχθή την προσδιοριζόμενην ποσότητα διά τα έξοδα του αρχηγού της Επικρατείας, απεχόμενος, εν όσω τα ιδιαίτερά μου χρηματικά μέσα μου επαρκούν από το να εγγίσω μέχρι οβολού τα δημόσια χρήματα προς την ιδίαν μου χρήσιν… Αποστρέφομαι το να προμηθεύω εις τον εαυτόν μου τας αναπαύσεις του βίου, αι οποίαι προϋποθέτουν την ευπορίαν, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων περικυκλωμένοι από πλήθος ολόκληρον ανθρώπων βυθισμένων εις την εσχάτην αμηχανίαν… Ελπίζω ότι όσοι εξ΄ υμών συμμετάσχουν εις την κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μετ΄ εμού ότι εις τας παρούσας περιπτώσεις όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατό να λαμβάνουν μισθούς ανάλογους με τον βαθμό του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ΄ ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η κυβέρνησις εις την εξουσίαν της». (Ο Καποδίστριας προς την Δ’ Εθνικήν Συνέλευση, Άργος 4 Αυγούστου 1829).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΣΥ ΕΛΛΗΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕ...."

Συνέντευξη Ν.Λυγερού "D.N.A" Δ.Δούκας 13/12/11

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού
στην εκπομπή του Δημοσθένη Δούκα "D.N.A"
Δέλτα T.V
13/12/2011

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Συνέντευξη Ν.Λυγερού "D.N.A" Δ.Δούκας 13/12/11"

13 Δεκεμβρίου 1943: Η τραγική Σφαγή των Καλαβρύτων

Στους χαλεπούς και σκοτεινούς καιρούς που ζούμε, γίνεται ακόμη πιο επιτακτική και ζωτική η ανάγκη να ανατρέχουμε στις μεγάλες δραματικές στιγμές της Ιστορίας μας, όσο οδυνηρό κι αν είναι αυτό. Η συλλογική ιστορική μνήμη παραμένει εσαεί πολύτιμη, για πολλούς και ευνόητους -σε όλους- λόγους.
Ήταν 13 Δεκεμβρίου του 1943, όταν στο τρίγωνο Καλάβρυτα, Κερπινή, Ρογοί, κορυφώθηκαν οι θηριωδίες των ναζιστικών δυνάμεων στην περιοχή, με τη μαζική εκτέλεση Καλαβρυτινών στη μαρτυρική κωμόπολη.
Αφορμή για τις αγριότητες στις οποίες προέβησαν οι Γερμανοί υπήρξε η συντριπτική ήττα επίλεκτου γερμανικού τάγματος από τις αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην Κερπινή, τον Οκτώβριο του 1943.

Ως αντίποινα, γερμανικά στρατεύματα σκόρπισαν τον όλεθρο στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων προχωρώντας σε ομαδική εκτέλεση κατοίκων στην κοινότητα Ρόγων. Ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα η μαζική εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού στα Καλάβρυτα και η ολοσχερής καταστροφή της πόλης.

Επρόκειτο για το μεγαλύτερο και φρικιαστικότερο μαζικό έγκλημα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στην Ελλάδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "13 Δεκεμβρίου 1943: Η τραγική Σφαγή των Καλαβρύτων"

Από την ανθεκτική στρατηγική στην αποτελεσματική τακτική

Πραγματοποιήθηκε χθες 11 Δεκεμβρίου 2011 στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητρόπολης Αλεξανδρούπολης εισήγησης του κύριου Λυγερού με θέμα: "Από την ανθεκτική στρατηγική στην αποτελεσματική τακτική". Η διοργάνωση της εκδήλωσης έγινε από την XXIII Ταξιαρχία Τεθωρακισμένων.

Στην εισήγηση του ο κύριος Λυγερός υποστήριξε ότι η σύγχρονη τάση της αντιμετώπισης του πολέμου ως μάχη για λόγους επικοινωνιακούς, έχει προεκτάσεις και στις έννοιες της στρατηγικής και της τακτικής.

Η αντιπαράθεση του τοπικού και του ολικού δεν αρκεί για να διαχωρίσει αυτές τις έννοιες, ειδικά σ’ ένα σύγχρονο πλαίσιο. Η έλλειψη σαφήνειας δεν είναι τωρινή. Το σκάκι θεωρείται από τους περισσότερους ως στρατηγικό παίγνιο, ενώ στην ουσία ανήκει στην τακτική.

Το πρόβλημα της απομόνωσης της μάχης από το πεδίο δράσης του πολέμου για να μη φανεί το ολικό πλαίσιο, είναι ότι στην ουσία αντικαθιστά τη στρατηγική με την τακτική. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν εξετάζονται οι στρατηγικές επιπτώσεις. Η επικέντρωση της σκέψης πάνω στο πλήγμα ακόμα κι όταν είναι έντονο, δεν μπορεί ν’ αποφύγει την στρατηγική ουρά.

Η αναλογία όμως είναι φυσιολογική, όταν εξετάζουμε το μοντέλο του Gauss. Ενώ ο πληθυσμός καλύπτει όλο το εύρος του φάσματος, η κοινωνία επιμένει να θεωρεί το κέντρο της μάζας ως το μοναδικό στοιχείο που υπάρχει. Προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κόσμο δίχως ουρές. Όμως οι ουρές υπάρχουν και διαμορφώνουν όλο το πλαίσιο.

Η οικονομία το ανακάλυψε πρόσφατα με τη μορφοκλασματική ανάλυση. Το θέμα είναι να μην αναγκαστεί να γίνει μια αποκάλυψη για τα στρατιωτικά δεδομένα. Τα νοητικά σχήματα υπάρχουν, όπως και το μαθηματικό πεδίο που εμφανίζεται μόνο επιφανειακά με τη θεωρία παιγνίων και τη θεωρία ομάδων.

Η έμφαση της τακτικής γίνεται από τους ισχυρούς παίκτες που βασίζονται στη δύναμη του στρατηγικού δόγματος. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό είναι ισχυρό όσο βρίσκεται στο δυνητικό χώρο. Η ολική αντιπαράθεση αλλάζει όλα τα δεδομένα. Και ο λόγος είναι απλός. Η αντιπαράθεση είναι το αποτέλεσμα της αμφισβήτησης του στρατηγικού δόγματος.

Αυτό σημαίνει ότι de facto θα αναπτυχθεί αναπόφευκτα μια στρατηγική ουρά πέρα από το γεγονός της τακτικής. Ενώ η μάχη θα δώσει έμφαση στο χώρο, η αντίσταση θα βασιστεί στο χρόνο. Η ανάπτυξη της στρατηγικής ουράς θα δημιουργήσει το χρόνο της αντίστασης και θα καταρρεύσει το μοντέλο του πολέμου – μάχης και θα εμφανιστεί και πάλι η μάχη του πολέμου.

Βέβαια, επικοινωνιακά το τέλος της μάχης μπορεί ν’ αποτελέσει το τέλος του πολέμου. Όμως αυτός ο τεχνητός εκφυλισμός παγιδεύει μόνο την κοινωνία και κανέναν άλλο. Αλλά ακόμα και η κοινωνία, όταν αντιλαμβάνεται ότι ο αριθμός των νεκρών στρατιωτών συνεχίζει να μεγαλώνει, ενώ τελείωσε ο επίσημος πόλεμος, αρχίζει να αντιδρά.

Στο ενδιάμεσο έχει αναπτυχθεί ο ανταρτοπόλεμος που λειτουργεί μόνο μέσα στο χρόνο και όχι στο χώρο λόγω έλλειψης δυνάμεων. Αυτή η νέα κρίση που δεν θέλει ν’ αντιμετωπιστεί στο επικοινωνιακό πλαίσιο υπάρχει. Και δίχως τη διαχείριση της δεν μπορεί να υπάρξει επίλυση. Κατά συνέπεια, πρέπει ν’ αναλυθεί η συμβολή της τακτικής και να εκτιμηθεί αν έχει δημιουργήσει ένα ασύμμετρο πεδίο.

Δίχως αλλαγή φάσης, η επιρροή της τακτικής του χώρου αφοπλίζεται από την αντίσταση της στρατηγικής του χρόνου. Συνεπώς, η επιμονή της αντικατάστασης της στρατηγικής με την τακτική αποτελεί ένα στρατηγικό λάθος. Διότι με την έλλειψη της αρχής δεν συνεπάγεται το τέλος.

Ο χρόνος θα ενσωματώσει την τακτική μέσα στο πλαίσιο και θα αναδείξει τα στρατηγικά νοητικά σχήματα.

Στο τέλος της ομιλίας ο Ταξιαρχος Στεφανής Αλκιβιάδης έδωσε στον κύριο Λυγερό αναμνηστική πλακέτα με το έμβλημα της XXIII ΤΘΤ, η οποία έχει ως σύνθημα της το ρητό του Περίανδρου "ΚΑΙΡΟΝ ΠΡΟΣΜΕΝΕ"

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Από την ανθεκτική στρατηγική στην αποτελεσματική τακτική"

THE ART OF WAR

Η μονομαχία όλων των εποχών, ΑΧΙΛΕΥΣ ΚΑΙ ΕΚΤOΡΑΣ,

δυο από τους σημαντικότερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας.

Εδω σκιαγραφείται μια ολόκληρη εποχή, κατά την οποία η έννοια του πολέμου ήταν ταυτόσημη με την έννοια της αρετής και της τέχνης.

Παρόλο που ο Όμηρος είναι ποιητής και όχι ιστορικός, ωστόσο, μέσα από τη μονομαχία των δύο ηρώων μας αποκαλύπτει με πειστικότητα τον τρόπο με τον οποίο διεξάγονταν οι μάχες εκείνη την εποχή.

Οι ατομικές μονομαχίες και η επιδίωξη του προσωπικού κλέους ήταν για τους αρίστους τα ιδανικά για τα οποία εκπαιδεύονταν όλη τους τη ζωή, αφού ο πόλεμος θεωρείτο αποκλειστικό προνόμιο της αριστοκρατικής τάξης. Μονομαχίες σώμα με σώμα, σε μια αναμέτρηση όπου υπερισχύει ο καλύτερος στο σώμα και στο πνεύμα.Ατρόμητοι ήρωες που θα θεοποιηθούν κατά τα αρχαϊκά χρόνια και θα λατρευτούν ως πρότυπα ομορφιάς, αγωνιστικότητας και ηρωικού κλέους.

Σύντομα, η τακτική της μονομαχίας σώμα με σώμα που καθόριζε την έκβαση της μάχης στα ομηρικά χρόνια, αντικαταστάθηκε από μια νέα τακτική, που θα μονοπωλούσε τις πολεμικές επιχειρήσεις στον ελλαδικό χώρο σε όλη την διάρκεια των κλασικών χρόνων, την οπλιτική φάλαγγα.

Την ανάγκη γι’ αυτή την αλλαγή επέβαλε η εμφάνιση της πόλης ως νέο πλαίσιο δράσης και ανάπτυξης των πολιτών, η υπεράσπιση της οποίας χρειαζόταν πλέον ισχυρούς αμυντικούς μηχανισμούς που θα απέτρεπε να καταπάτηση των εδαφών της από τις γειτονικές πόλεις-κράτη.Έτσι, την τέχνη του πολέμου οικειοποιούνται ευρύτερες μάζες πολιτών, οι οποίοι επωμίζονταν την ευθύνη της υπεράσπισης της πόλης τους όταν το καλούσε η ανάγκη. Όσοι ήταν σε θέση να προμηθευτούν οι ίδιοι τον απαραίτητο εξοπλισμό, αποκτούσαν και την ιδιότητα του οπλίτη.

Σύντομα οι ηρωικές μονομαχίες αντικαταθιστώνται από μαχόμενους που προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, παραταγμένους σε γραμμές που σχημάτιζαν μια συμπαγή μάζα που προστατευόταν από το αδιάσπαστο τείχος μιας νέας ασπίδας, η οποία θα έφερνε την επανάσταση στον τρόπο διεξαγωγής των μαχών.

Ο προηγούμενος τύπος ασπίδας, ο λεγόμενος Πύργος, που ακουμπούσε λόγω μεγέθους στο έδαφος, έκανε την δυνατότητα ελιγμών σχεδόν αδύνατη, γι’ αυτό και θεωρείτο καθαρά αμυντικό όπλο.

Τώρα, με την χρήση της νέας ασπίδας, οι οπλίτες είχαν τη δυνατότητα να κινηθούν, να ελίσσονται, να αλλάζουν διάταξη και να πολεμούν με μεγαλύτερη ευχέρεια.

Το Όπλο (από όπου πήραν και το όνομά τους οι οπλίτες) ήταν στρογγυλή ασπίδα διαμέτρου 90 περίπου εκατοστών, όπου η λαβή είχε μετατεθεί από το κέντρο της ασπίδας στο άκρο της. Με αυτή την αλλαγή καλυπτόταν μόνο το αριστερό τμήμα του σώματος του οπλίτη, αφήνοντας ακάλυπτο το δεξί, την κάλυψη του οποίου αναλάμβανε ο συμπολεμιστής που βρισκόταν ακριβώς στα δεξιά του κ.ο.κ.

Η αλληλοκάλυψη των οπλιτών που αποτελούσαν την οπλιτική φάλαγγα, όπου κανείς δεν ήταν αναντικατάστατος και όλοι εξαρτιώνταν από όλους, γέννησε την έννοια της ισότητας. Η διεύρυνση του προνομίου της εκπαίδευσης στις πολεμικές τεχνικές και η ισότιμη συμμετοχή στην μάχη, οδήγησε στην ίση απονομή των λαφύρων, είτε επρόκειτο για όπλα είτε για γη.

Ήταν λοιπόν αναπόφευκτο η στρατιωτική ισότητα να οδηγήσει σταδιακά στην διεκδίκηση ισότητας συμμετοχής και στην πολιτική εξουσία, την οποία μέχρι τότε είχαν στα χέρια τους αποκλειστικά οι αριστοκράτες, αφού αυτοί ήταν οι μόνοι που γνώριζαν την τέχνη του πολέμου μέχρι τότε.

Ο φαλαγγίτης δεν έχει άλογα και δεν είναι εκπαιδευμένος σε μονομαχίες. Είναι πεζός με όπλα του ένα μακρύ δόρυ, ένα κοντό σπαθί και την νέα στρογγυλή ασπίδα, που καλύπτει το μισό σώμα του ίδιου και το μισό σώμα του διπλανού του. Πολεμούν ο ένας δίπλα στον άλλον, ο αριστοκράτης δίπλα στον αγρότη, ο πλούσιος δίπλα στον φτωχό, όπου η ζωή, η περιουσία και το μέλλον του ενός εξαρτάται από όλους τους υπόλοιπους, μια αδιάσπαστη έννοια συνοχής, αλληλεξάρτησης και ισότητας, σε μια μάχη για τη δόξα της πόλης και όχι των αριστοκρατών ή την ατομική δόξα (κλέος).Έτσι ξεκίνησε η έννοια της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Λίγο οξύμωρο, αν το σκεφτεί κανείς: η τέχνη του πολέμου να γεννά την ιδέα της δημοκρατίας… Από τότε μέχρι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει όσον αφορά στις πολεμικές τακτικές. Έχουμε φτάσει στο σημείο να γίνονται μάχες χωρίς την ανθρώπινη παρουσία στα πεδία των μαχών (παιχνίδια πολέμου). Όλα να γίνονται ηλεκτρονικά. Η εκπαίδευση γίνεται μέσα από ηλεκτρονικούς εξομοιωτές, που αντικαθιστούν τον αντίπαλο, αλλά και όλες τις συνθήκες της μάχης με απόλυτη ακρίβεια. Τα σενάρια πολέμου έχουν μεταφερθεί στις αίθουσες των υπολογιστών. Τα σύγχρονα όπλα δέχονται χειρισμούς εξ' αποστάσεως και εντοπίζουν τον στόχο με τη βοήθεια δορυφόρων.

Η απόβαση των πολέμων δεν εξαρτάται πλέον ούτε από την αριθμητική υπεροχή ούτε από την προσωπική ικανότητα του στρατιώτη. Νικά όποιος κατέχει την πιο σύγχρονη τεχνολογία. Όλα υπακούν σε αυτήν και χωρίς αυτήν τίποτα δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία.
Ίσως σήμερα να έχουν γίνει πιο απρόσωπα τα πράγματα, να χάνονται ολόκληροι λαοί με το πάτημα ενός κουμπιού, όμως η τέχνη του πολέμου εξακολουθεί να υπάρχει. Φαίνεται μέσα από τα ονόματα με τα οποία βαπτίζονται τόσο οι πολεμικές επιχειρήσεις («καταιγίδα της ερήμου», «κόκκινος Οκτώβρης» κτλ) όσο και οι εξοπλισμοί.

Παραθέτω μερικούς για του λόγου το αληθές:
Αεροπλάνα:- mosquito (νυκτερινά καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά-Αγγλία)- spitfire (καταδιωκτικά-Αγγλία)- hurricane (καταδιωκτικά-Αγγλία)- «ιπτάμενα φρούρια» (βομβαρδιστικά-USA)- mirage (καταδιωκτικά-Γαλλία)- phantom (καταδιωκτικά-USA)- starfighter ή «ιπτάμενα φέρετρα» (USA)- zero Mitsubishi (Ιαπωνία)- tomachok (καταδιωκτικά-Γερμανία)- hercules (μεταφορικά)- falcon (Γαλλία)
Άρματα μάχης:- challenger (Αγγλία)- panther (Γερμανία)- leopard (Γερμανία)

Ελικόπτερα:- hioui- apache- comache- puma (USA)- sea hawk- sea king

Υποβρύχια:- typhoon

Πύραυλοι:- patriot (αντι-αεροπορικοί εδάφους-αέρος)- sidewider (αέρος-αέρος)- sparrow (αέρος-αέρος)- penguin (εδάφους-θαλάσσης, θαλάσσης-θαλάσσης)
Βόμβες:- «μαύρη χήρα» (η βόμβα στη Χιροσίμα)Αντιαεροπορικά πυροβόλα:- άρτεμις (Ελλάδα)
Πλοία:- enterprise (αεροπλανοφόρο-USA)- πυρπολητής (κανονιοφόρο-Ελλάδα)- ζαν ντ’ αρκ (αεροπλανοφόρο-Γαλλία)

Ονόματα που εντυπωσιάζουν στο άκουσμά τους, αλλά που όμως δεν θα καλύψουν ποτέ την ζοφερότητα της επόμενης μέρας, όσο κι αν εξελιχθεί η ηλεκτρονική πλέον τέχνη του πολέμου...
ΑΡΘΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ art & culture ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ Π.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "THE ART OF WAR"

"Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας" Αλεξανδρούπολη 10/12/11

Φωτογραφικό υλικό από την εισήγηση του κύριου Λυγερού στην Αλεξανδρούπολη με θέμα: "Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας".
Στην εισήγηση του ο κύριος Λυγερός τόνισε την σημασία της ΑΟΖ ως νομική ορολογία αλλά και την ανέλυσε μέσω μαθηματικών μοντέλων και πιο συγκεκριμένα μέσω της Θεωρίας των Διαγραμμάτων Voronoi. Επίσης, για ακόμη μια φορά σημείωσε την εξαιρετική σημασία που έχουν τα νησιά Ζουράφα και Γαύδος καθώς και το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ""Το μέλλον της γης μας, η θάλασσά μας" Αλεξανδρούπολη 10/12/11"