ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ

ΕΠΩΝΥΜΑ ΚΕΦΑΛΛΗΝΩΝ

Ιστορική έρευνα του Διονυσίου Π. Μαντέλλη, μέλους του Συλλόγου.

…………………………………………………………………………………………

’Επί τῶν ἐπωνύμων τῶν κατοίκων τῆς Κεφαλληνίας παρατηρεῖται ὃτι το τέταρτον περίπου τοῦ ἀριθμού αὐτῶν λήγει εἰς  -ᾶτος-  και ὂτι μέγας ἀριθμός τῶν μή φερόντων τήν κατάληξιν ταύτην σχετίζεται πρός τά ὀνόματα τῶν χωρίων τῆςνήσου τα λήγοντα είς  ᾶτα, τῶν ὀποίων χρησιμεύουσι καί ὡς ἐθνικά.  ’Αμφότεραι δ’ αί καταλήξεις αὗται εἶναι λείψανον τῆς ἐπί της νήσου ἐπί πολλάς ἑκατονταετηρίδας ἀπό τῆς πτώσεως τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους ξενικῆς κυριαρχίας και ἐγκαταστάσεως ἐν αὐτῇ οἰκογενειῶν ἐξ ’Ιταλίας.

Παρατηρητέον δέ ὡς πρός τά ἐπώνυμα ὃτι ἐν Κεφαλληνίᾳ ὡς ἐκ τῆς ὑπάρξεως πολυαρίθμων κατοίκων φερόντων τό αὐτό ἐπώνυμον ὡς εἶναι τα Τιπάλδος, Μεταξᾶς, Αντίπας, Ζερβός, Σβορῶνος, ῍Αννινος, Καλλιγᾶς κτλ. προστίθεται καί παρεπώνυμον πρός διάκρισιν τῶν ὁμωνύμων κατά το ἐπώνυμον οἰκογενειών. 

Οὕτω πολλοί Τιπάλδοι διακρίνονται διά τῆς προσεπωνυμίας Πρετεντέρης, Φορέστης, Ποβερέτος, Κοζάκης, πολλοί ῎Αννινοι δια της προσεπωνυμίας Πετρᾶτος, Θεοτοκᾶτος, Φράγκος, ‘Ροδοθεᾶτος, πολλοί Ζερβοί διά τῆς ’Ιακωβᾶτος, Κοψαχείλης, κτλ.  Πολλά τῶν προσεπωνύμων τούτων σύν τῷ χρόνῳ κατήντησαν κύρια ἐπώνυμα καί ὑπό ταῦτα και μόνον ὀνομάζονται οι φέροντες ταῦτα και ὑπογράφουσι.  Τῶν προσεπωνύμων τούτων τά πλεῖστα φέρουσι τύπον ἑλληνικόν ὡς Βοργιᾶς, ’Οκρωρᾶς, Στραβόλαιμος, Λιανός, Γενατᾶς, Καλός, ‘Ροδοθεᾶτος κτλ. ἄλλα δέ καί ταῦτα εἰσι τά ὀλιγώτερα, τύπον ξενικόν ὡς Λοβέρδος, Δανελᾶτος, Πρετεντέρης, Ποβερέτος, Μαρκαντωνᾶτος, Λουρεντζᾶτος, Φορέστης κτλ.

‘Η τοιαύτη πληθύς τῶν προσεπωνύμων ἀπαντᾷ καί ἐν ’Ιθάκῃ.

Τά ἐν τῷ κατωτέρῳ ὀνομαστικῷ καταλόγῳ ἐντός παρενθέσεως ἐπώνυμα ἐξέλιπον τῆς νήσου, τῶν φερόντων ταῦτα ἤ ἐκλιπόντων ἐντελῶς ἤ ἀποδημησάντων ἀλλαχοῦ.

Κατάλογος  ἐπωνύμων.

Α                                 ’Αβάσταγος                ’Αβλάμης                    ῎Αβλιχος

’Αγγελᾶτος                  ’Αγγελῆς                     ’Αγγούριας                 ’Αγούδημας 

’Αγραπίδης                  ’Αδαμόπουλος            ’Αδηλίνης                   ’Αθανασᾶτος

’Αθανάσιος                 ’Αθανασούλης            ’Αλαβεντοῦρος           ’Αλεξανδρᾶτος

’Αλεξανδρόπουλος     ’Αλεξᾶτος                   ’Αλέπορος                   ’Αλιφόνσος

’Αλιβιζᾶτος                 ’Αλιπράντης                ’Αλισανδρᾶτος           ’Αλισαφᾶτος

’Αλοϊζᾶτος                  ’Αλύπιος                     ’Αλφονσᾶτος              ’Αλφόνσος

’Αμαραντίνης             ’Αμιραλῆς                   ’Αμίτσης                     ’Αμούργης

’Αμπάτης                    ’Αμπατιέλος                ’Αναγνωστᾶτος          ’Αναλυτής

’Αναστασᾶτος             ’Ανδρεᾶτος                 ’Ανδρεοδίτης               ’Ανδρίτσης

’Ανδρουτσᾶτος           ’Ανδροῦτσος               ’Ανδρωνᾶς                  ’Ανεμογιάννης

῎Ανθης                        ’Αννέτης                     ’Αννιᾶς                       ῎Αννινος

’Αντζουλακᾶτος         ’Αντζουλᾶτος             ’Αντίπας                      ’Αντωνακᾶτος

’Αντωνάκος                ’Αντωνᾶτος                 ’Αντωνελᾶτος             ’Αντωνέλλος

’Ανυφαντής                ’Απέργης                     ’Απολλωνᾶτος            ’Αποστολᾶτος

’Αραβαντινός              ’Αρακλεισιᾶνος          ’Αρβανιτάκης             ’Αρβανίτης

’Αργυρᾶτος                 ’Αργυρός                    ’Αρδαβάνης                ’Αρετᾶτος

’Αρκαδιανός               ’Αρμοδότος                 ’Αρσένης                     ’Αρτελάρης

’Αρτινός                      ’Ασάνης                      ’Ασκητής                    ’Ασπρογέρακας

’Ατσάρος                    Αὐγερινός                   ’Αυγουστᾶτος             Αὐγουστινιᾶτος

’Αφάντος

Β                                 Βαβάσης                     Βαγγελᾶτος                 Βαζίγος

Βαϊονίτης                    Βαλᾶτος                      ( Βαλδέζης )                Βαλδεσέρας

Βαλεντῆς                    Βαλέντος                     Βαλερής                      Βαλεριᾶνος

Βαλιανᾶτος                 Βαλιάνης                     Βαλιᾶνος                    Βαλλιέρης

Βαλσαμάκης               Βαλσαμῆς                   Βάλσαμος                   Βαλτιτιάρης

Βανδῶρος                   Βαπτιστᾶτος                Βαρδαραμᾶτος           Βαρθολομᾶτος

Βαρθολόμος                Βάρλας                       Βάρος                          Βαρούχας

Βαρτελᾶτος                 Βασιλᾶτος                   Βασιλιᾶς                     Βασιλόπουλος 

Βέγιας                         Βεδές                           Βεκατὼρος  *              Βελάρδος

Βελεντῆς                     Βελιανίτης                   Βελισσαρᾶτος             Βενιερᾶτος 

Βενιέρης                     Βεντουρᾶτος               Βεντουργιέρης             Βεντοῦρας

Βεργᾶτος                     Βεργωτῆς                    Βερέτας                       Βερναδᾶτος 

Βερονίκης                   Βερτεούρης                 Βερτζῶτος                   Βικᾶτος

Βιλάνδος                     Βιολαντῆς                   Βιολᾶτος                     Βιτσεντσᾶτος 

Βιτωρᾶτος                   Βλαντῆς                      ( Βλαστός )                 Βλαχογιαννᾶτος

Βλάχος                        Βλαχούλης                  Βόγκας                        Βοθρωντός 

Βολτέρας                    Βόντας                         Βοντιτσιᾶτος               Βοργιᾶς

Βουῆς                          Βουλισμᾶς                  Βουνιτσᾶνος               Βούρβαχης 

Βούλτεψης                  Βουτσινᾶς                   Βρανᾶς                        Βρετός

Βρυσούλης                  Βρυώνης                     Βυζάντιος                    Βυζίρης

Βῶρος

*και  Μπεκατώρος

Γ                                 Γαβριελᾶτος               Γαβρίλης                     Γαζῆς

Γαλᾶνος                      Γαλάτης                      Γαλιατσᾶτος               Γαλιατσῆς

Γαρμπῆς                      Γασπαρᾶτος                Γασπαρινᾶτος             Γέμος

Γεννατᾶς                     Γερακάρης                  Γεράκης                      Γερασιμᾶτος

Γερμενῆς                     Γερολυμᾶτος              Γεροντῆς                     Γερουλᾶνος

Γεωργᾶνος                  Γεωργαντήρης            Γεωργᾶτος                  Γεωργίνης

Γεωργίτσης                 Γεωργόπουλος            Γεωργουλῆς                Γιακουμᾶτος

Γιαμπανᾶς                   Γιαννάκης                   Γιαννᾶς                       Γιαννᾶτος

Γιαννελῆς                    Γιαννικάκης                Γιαννικώστας              Γιαννουλᾶτος

Γιαννούλης                  Γιουλᾶτος                   Γκελάρδος                  Γκελές

Γκεντίλης                    Γκεντιλίνης                 (Γκιόστρος)                Γκιόλμας

Γκολφινόπουλος         Γλοσκώφ                     (Γόμπος)                     Γονατᾶς

Γονῆς                          Γοργορίνης                  Γουζῆς                        Γουλιμῆς

Γραικούσης                 Γρατσιᾶτος                  Γρέζης                        Γρηγορᾶτος

(Γρηγορίνης)               Γρηγορόπουλος          (Γρίλης)                      Γρίντας

Γρουζῆς                      (Γρύλλος)

Δ                                 Δαβενέζιας                  Δαλμανιέρος               Δαμουλιὰνος 

(Δαμωδός)                  Δαναλᾶτος                  Δανάλης                      Δανᾶτος

Δάνδολος                    Δανελᾶτος                  Δαρᾶτος                      Δαριᾶτος

Δαούσης                     Δαυῆς                          Δεγαλλέτος                 Δελλακᾶς

Δελάλης                      Δελλαδέτσιμας            Δελλαπόρτας              Δεμουτσάντος

Δεμπονέρος                Δενδρινός                    Δεπούντης                   Δερβίζης

Δερές                          Δεσαλέρνος                 Δεσάντης                    Δεσίλας

Δεστούνης                   Δετορέλης                   Δευτεραῖος                  Δευτερᾶτος

Δεφαράνας                  Δημᾶτος                      Δημησιᾶνος                Δημητρᾶς

Δημητρᾶτος                Δημουλᾶς                    Διακᾶτος                     Διακρούσης

Διαμαντᾶτος               Διαμαντῆς                   Διατσεντᾶτος              Διβάρης

Δίλαλος                       Διονᾶτος                     Διονυζᾶτος                  Διονύζης

Διονυσᾶτος                 Δίπλας                         Δόβας                          Δοκορός

Δομένικας                   Δοναδᾶτος                   Δορᾶτος                      Δόριζας

Δοτορᾶτος                  Δραγκονόρης               Δραγόνας                    Δρακᾶτος

Δρακοντοειδής            Δρακόπουλος               Δροσόπουλος             Δρόσος

Ε                                 ’Ερνικός                      ῞Έρτσος                      Εὐαγγελᾶτος

Εὐθυμιᾶτος                

Ζ                                  Ζαγορίτης                   Ζακυνθινός                 Ζαμάνης

Ζαμπάφτης                  Ζαμπέλης                    Ζαπάντης                    Ζαφειρᾶτος

Ζαφείρης                     Ζαχαρᾶτος                  Ζαχαρίας                     Ζάχος

Ζεππᾶτος                     Ζερβός                        Ζευγιός                        Ζησιμᾶτος

Ζιμπιλάκης                  Ζόλος                          Ζούλας                        Ζύγουρας

Θ                                 Θεοδοσᾶτος                Θεοδόσης                    Θεοδωρακᾶτος

Θεοδωρᾶτος                Θεοπεντᾶτος               Θεοτοκᾶτος                 Θεοφανᾶτος

Θεοφιλᾶτος                 Θεοχαρᾶτος                 Θηνιάτης                     Θιακός *

Θωμᾶς                         Θωμᾶτος

*εξ Ιθάκης

Ι                                   ’Ιακωβᾶτος                 ’Ιγγλέσης                    ’Ιωαννᾶτος

Κ                                 Καβαλλιερᾶτος           Καββαδίας                  Καγκάδης

Κάγκας                       Καγκελλάρης              Κακαρούμπας             Κάκιας

Κακονύκτης                Κακουρᾶτος                Κακούρης                   Καλαβίτης

Καλάβριας                  Καλαμποκᾶς               (Καλαποδιάρης)         Καλαφάτης

(Καλέργης)                 Καλιακούδης              Καλιβοκᾶς                  Καλιμάνης

Καλίτσης                     Καλλιγᾶς                    Καλλινακᾶτος             Καλλίνικος

Καλογερόπουλος        Καλογηρᾶς                 Καλογηρᾶτος              Καλόγηρος

Καλομαρᾶς                 Καλομοίρης                Καλός                         Καλούκας

Καλούρης                   Καμινάρης                  Καμηλιέρης                 Καμπίτσης*

Καμήλος                     Κάμπαλος                   Καμπανός                   Κανάκης

Καναλᾶτος                  Κανατσέλης                Κανέλης                      Κανονᾶς

Κανταρέλας                Καούρης                     Καπαγιαννᾶτος           Καπᾶτος

Καπατσόρης               Καπέλλης                    Καπιτσῆς                     Καπιτσόλης

Καπόνης                      Καραβᾶς                     Καραβέλας                 Καραβίας

Καράλης                     Καραμπᾶτος               Καραμπουρνιώτης      Καρανδινός

Καραντζᾶς                  Καρᾶς                         Καρδάκης                   Καρδαρᾶς

Καρκαβέλας               Καρλῆς                       Κάρλος                       Καρναβᾶς

Καρούζας                    Καρουσᾶτος               Καροῦσος                   Καρύδης

Κασιμάτης                  Κασκάνης                   Κασσανδρινός            Καστελλιᾶνος

Καστρινός                   Καταιβάτης                Κατάνιας                     Καταρέλος     

Κατηφόρης                 Κατραβᾶς                   Κατσαΐτης                   Κατσαμάνης

Κατσαμπούρης           Κατσούνης                  Κατσαρός                   Κάτσενος

Κατσιάλος                  Κατσιβέλης                 Κατσίγερας                 Κατσικογιάννης

Κατσιλίνης                  Κατσινᾶτος                 Κατσούρης                  Καψάλης

Καψαμπέλης               Καψοκώλης                Καψονόρης                 Κεκᾶτος

Κεμπερῆς                    Κεφαλᾶς                     Κιντιλίνης                   Κίτσαλης

Κλαδᾶς                       Κλαουδᾶτος                Κλήμης                       Κληρονόμος

Κλοζορῆς                    Κλονῆς                        Κλουδάκης                  Κόγκος

Κοζάκης                      Κοζανιτᾶς                   Κοζάτσας                    Κόκκαλης

Κοκκινᾶτος                 Κοκκίνης                     Κόκκινος                     Κοκκολᾶτος

Κοκκόλης                    Κοκκόσης                   Κολαΐτης                     Κολέντης

Κολιαντώνης               Κολοκοτσᾶς                Κολόμβος                   Κολόνιας

Κολόρης                      Κολυβᾶς                     Κολλύρης                    Κόμης

Κόμητας                      Κομητόπουλος            Κομινᾶτος                   Κομινός

Κομποθέκρας              Κονιδάρης                   Κονταρᾶς                    Κονταρίνης

Κοντογιαννᾶτος          Κοντογιώργης             Κοντογούρης              Κοντολέων

Κοντομίχαλος             Κοπελίτσης                 Κορέσης                      Κοριαλένιος

Κορισιᾶνος                 Κορκός                        Κορνελᾶτος                Κορνέλος

Κορονάκης                  Κορονιός                     Κοσμᾶτος                   Κοσμετᾶτος

Κοτσιφῆς                    Κοτσομύτης                Κουβάτσος                  Κουγιανός

Κουκουρᾶτος              Κουλάτσος                  Κουλουμπαρίτσης      Κουλουμπῆς

Κουλούρης                  Κουμαριώτης              Κουμᾶτος                    Κουμεντέρης

Κουμοῦδος                  Κουνάδης                    Κουντούρης                Κούπας

Κουρᾶτος                    Κουρβισιᾶνος             Κουρῆς                        Κουρκουμέλης

Κουρκουσάκης           Κούρνιλης                   Κουρούκλης                Κούρτελης

Κούρτσουλας              Κουσουμπρῆς             Κουστουμπάρδης        Κουταβᾶς

Κουταλᾶς                    Κουτουφᾶς                 Κουτροκόης                Κουτρούλης

Κουτσᾶτος                  Κουτσαύτης                Κούτσης                      Κουτσουμπῆς

Κοψίνης                      Κρασσᾶς                     Κρεμμύδης                  Κρητικός

Κροῦσος                     Κυπριώτης                  Κυράγγελος                Κυριακᾶτος

Κυριακόπουλος          Κυρίτσης                     Κύτικας                       Κωνσταντακᾶτος

Κωνσταντάκης            Κωνσταντάτας           Κωνσταντᾶτος             Κώπας

Κώστας                       Κωστᾶτος                   Κωστῆς                       Κωστόπουλος

*και Καμβίσης

Λ                                 Λαγάκης                     Λαγγούσης                 Λαδᾶς

Λαδικός                      Λαζαρᾶτος                  Λαζαρῆς                     Λάλης

Λάλιας                        Λάμαρης                     Λαμπᾶτος                   Λαμπίρης

Λαμπρινᾶτος              Λαμπρινός                  Λάμπρος                     Λάντος

Λαπάκης                     Λασκαρᾶτος               Λάσκαρης                   Λαυράγκας

Λεβαδίτης                   Λεβενιώτης                 Λέβης                          Λεγᾶτος

Λεκατσᾶς                    Λέλος                          Λέντσης                      Λευκαδίτης

Λευκόκοιλος               Λευκόπουλος              Λευτερᾶτος                 Ληξουργιωτᾶτος

Λιᾶτος                         Λιβαδᾶς                      Λιβαθηνόπουλος        Λίβανος

Λιβιερᾶτος                  Λιβιέρης                      Λικιαρδόπουλος *      Λιμπερᾶτος

Λιμπίδης                     Λιναρδᾶτος                 Λινάρδος                     Λιόκης

Λιονᾶτος                     Λιοσᾶτος                    Λιοπύρης                    Λοβέρδος

Λογαρᾶς                     Λοΐζος                         Λορεντζᾶτος               Λουβερδῆς

Λουβέρδος                  Λούζης                        Λουκάκης                   Λουκᾶτος

Λουκέρης                    Λουκίσσας                  Λουράντος                  Λουρδᾶς

Λουρεντζᾶτος             Λουριώτης                  Λυγκούρης                  Λυκούδης

Λυπιᾶτος

*και ‘Ρικιαρδόπουλος

Μ                                Μαγγίνας                    Μαγδαλινός                Μαγκλαβέρας

Μαγουλᾶς                   Μαζαράκης                 Μάζης                         Μαθεᾶτος

Μακῆς                         Μακρῆς                       Μαλάκης                    Μαλασπίνας

Μαλαταρᾶς                 Μαλιαγρός                  Μαλιόρης                    Μαλισιᾶνος *

Μανδαλβᾶνος             Μανέντης                    Μάνεσης                     Μανέτας

Μανιᾶς                        Μανουβέλος               Μαντᾶς                       Μαντελένης

Μαντέλλης                  Μάντζαρης                 Μαντζουρᾶτος            Μαντζαβινᾶτος

Μαντζαβίνος               Μαντίνης                    Μάντουκας                 Μανωλᾶτος

Μαραβέγιας                Μαρᾶτος                     Μαργαρίτης                Μαργέτης

Μαρέντος                    Μαρινάκης                  Μαρινᾶτος                  Μαρίνης

Μαρῖνος                      Μαρκαντωνᾶτος         Μαρκαντώνης             Μαρκᾶτος

Μαρκεσίνης                Μαρκέτος                   Μαρκόπουλος             Μαρκότος

Μαρμαρᾶς                  Μαρούλης                   Μαρτσέλος                 Μάσσας

Μαστρόκαλος             Ματαράγκας               Ματθαῖος                    Ματιᾶτος

Ματιός                        Μάτουκας                   Ματσούκης                 Μαυρίκης

Μαυρογιάννης            Μαυροειδής                Μαυροκέφαλος          Μαυρομμάτης

Μαῦρος                       Μεγαδούκας               Μεγαλογένης              Μέγκουλας

Μέης                           Μελᾶς                         Μελέτης                      Μελιδόνης

Μελισσαρᾶτος            Μελισσηνός                Μελισσιᾶνος               Μενάγιας

Μενεγᾶτος                  Μενεγῆς                      Μέντες                        Μεντῶρος

Μέργιανος                  Μερκούρης                 Μεσάρης                     Νεσήρης

Μεσολουρᾶς               Μεσσήνης                   Μεταξᾶς                     Μεταξᾶτος

Μήλας                         Μηλᾶτος                     Μηλιαρέσης                Μηλιόνης

Μηλιόρης                    Μηνᾶς                         Μηνετᾶτος                  Μηνέτος

Μηνιάτης                    Μήντζης                      Μητάκης                     Μιγκάρδος

Μικελᾶτος                  Μίνης                          Μινῶτος                      Μισελουρᾶς

Μιχαλᾶτος                  Μιχαλίτσης                 Μιχαλιτσιᾶνος             Μιχελῆς

Μοθωνιός                   Μοκανιᾶς                    Μολεζίνης                   Μολφέτας

Μομφερρᾶτος             Μονιᾶς                        Μονοκροῦσος             Μονόπολης

Μοντεγιάννης             Μόντες                        Μοντεσάντος              Μόρδος

Μορέζης                      Μορτσέας                   Μοσχονᾶς                   Μοσχόπουλος

Μουδῆλος                   Μουλτρεζῖνος             Μουργέλης                 Μουρελᾶτος

Μουρίκης                    (Μουσουλιάρης)         Μουσμούτης               Μουσούρης

Μουστάκης                 Μουτζούλης                Μουτουβός                 Μπαζᾶς

Μπαζίγος                    Μπαζίνος                    Μπαλαρῆς                  Μπάλας

Μπαλδεσέρας             Μπάλδος                     Μπαλτσαβιᾶς             Μπαμπούρης

Μπάξας                       Μπαξιβάνης                Μπαράκος                  Μπαρδῆς

Μπαρμπάτης               Μπαρτῆς                     Μπαρτσούκας             Μπασιᾶς

Μπάτας                       Μπατιστάκης              Μπατιστᾶτος               Μπάτσης

Μπεβερᾶτος                Μπεκατῶρος               Μπελέλης                    Μπελίτσης

Μπελόνιος                  Μπενᾶτος                    Μπενέζης                    Μπενετᾶτος

Μπένος                       Μπέουλας                   Μπερβεράκης              Μπέργιος

Μπερδεμπές                Μπερδούσης               Μπέρης                       Μπερλάκης

Μπετσάκης                 Μπέτσης                     Μπιάζος                       Μπικῆς

Μπίνης                        Μπίρης                        Μπλέσας                     Μπογιές

Μποζᾶς                       Μποζίκης                    Μπόκιος                      Μπονᾶνος

Μπονᾶς                       Μπονίκος                    Μπόνος                       Μποντεγίνης

Μπορτολᾶτος             Μποῦζος                      Μπουμπούλης             Μπουρδέτος

Μπούρης                     Μπουρκᾶς                   Μποῦρος                     Μπούτσικας

Μποῦσκος                   Μπούχειλος                Μπριάμος                    Μπρούμης

Μυλωρᾶς                    Μυρτίλλος                   Μωραίτης                   Μωρᾶτος

Μωϋσῆς               

*εξ ‘Ομαλῶν

Ν                                 Ναστᾶτος                    Νεόφυτος                    Νεοχωρίτης

Νεστωρᾶτος                Νέτης                          Νικᾶτος                       Νικολᾶτος

Νικολετᾶτος                Νικολοβιένης              Νίκος                           Νιφορᾶτος

Νοβόγιας                     Νοδαρᾶτος                  Νοδάρος                      Νόμπολης

Ντελᾶτος                     Ντίνος                         Ντονάδος                    Ντούνης

Ξ                                 Ξένος                          Ξενόφιλος                   Ξηδάκτυλος

Ξυγκάκης                    Ξυδιᾶς

Ο                                 ’Οκτωρᾶτος                ’Ολιβιέρης                   ‘Ορκουλᾶς

’Ορλαντᾶνος               ’Ορτέγας                     ’Ορτεντζᾶτος              ’Ορφανός

Π                                 Παβιέλος                     Παγγέφας                    Πάγκαλης

Παγκόης                      Παγουλᾶτος                Παγώνης                     Παζίγος

Παλιατσάρας              Παλιμέρης                   Παλιός                        Παλιτραμῆς

Παλούμπης                 Παναγᾶτος                  Παναγιωτᾶτος             Πανᾶς

Πανόριος                     Πανούρης                    Πανταζᾶτος                Πανταζῆς

Παντελᾶτος                 Παντελέως                  Παντελιός                   Παντούλης

Παντρουβής                Παξινόπουλος             Παπαγεωργόπουλος   Παπαγιαννᾶτος

Παπαγρηγορᾶτος        Παπαδᾶτος                  Παπαδημᾶτος             Παπαδημητρᾶτος

Παπαζαφειρᾶτος         Παπαθερόπουλος        Παπαθοδωρᾶτος         Παπαθωμᾶτος

Παπαλασκαρᾶτος       Παπαλάρδος               Παπαλεξανδρᾶτος      Παπαλεξᾶτος

Παπαμαρκᾶτος           Παπανελόπουλος        Παπασπυρᾶτος           Παπαναστασᾶτος

Παπανικολᾶτος           Παπαντωνᾶτος            Παπασταματᾶτος       Παπαστελλᾶτος

Παπαστεφανᾶτος        Παπαφλωρᾶτος          Παπούρης                   Παπύρης

Παραμερίτης               Παραμπαστιᾶς            Παρασκευᾶς              Παρασκευᾶτος

Παργινός                     Παρέντης                    Παρηγόρης                 Παρθενᾶτος

Παρίσης                      Παρτίδος                     Πασαλιμανιώτης         Πασαρᾶς

Πάστρας                      Πασχάλης                   Πάσχος                       Πατρίκιος

Πάτσαρης                   Παυλᾶτος                    Παυλῆς                       Παυλογεωργᾶτος

(Πέζαρος)                   Πεκατῶρος                  Πελεγρῖνος                  Πελεκούδας

Πεντόγαλλος               Περαρῆς                      Περάτης                      Περδικάρης

Περδίκης                     Περιβολάρης               Περιστιάνος                Περλιγῆς

Πεστάνας                    Πεταλούδης                Πετεινᾶτος                  Πετρᾶτος

Πετρίτσης                    Πετροῦτσος                 Πετσάλης                    Πεφάνης

Πήλικας                      Πιερρᾶτος                   Πικόνης                       Πιλάλης

Πινιατόρος                  Πιτσαμᾶνος                Πιτσινᾶς                      Πιτσινίγος

Πνευματικᾶτος           Ποβερέτος                   Πόγγης                        Ποδαρᾶς

Ποδηματᾶς                  Πολάκης                     Πόλης                          Πολίτσης

Πολλάνης                    Πολλᾶτος                    Πολύδωρος                 Πολυκαλᾶς

Πολυμέρης                  Πολυχρονᾶτος            Πομόνης                      Πόπορος

Ποταμιᾶνος                 Πουλάκης                   Πουλαρᾶς                    Ποῦλος

Πρεβεζιᾶνος                Πρεντᾶνος                  Πρετεντέρης                Προβολισιᾶνος

Προλόπης                    Πρόντζας                    Πρωτολάτης                Πρωτομάστορας

Πυλαρινός                   Πυργιώτης                  Πῶλος

Ρ                                  Ραζᾶτος                       Ραζῆς                          Ραΐσης

Ραλλᾶτος                     Ράλλης                        Ρασιᾶς                         Ρατσιᾶτος

Ραυτόπουλος               Ρεγγίνης                      Ρεμούντης                   Ρεμοῦντος

Ρένεσης                       Ρεπάρος                      Ρεπούσης                     Ρηγᾶτος

Ρηγγίνης *                   Ρίκος                           Ρισιάνος                       Ριφιώτης

Ροδοθεᾶτος                 Ρόζας                           Ροκανᾶς                       Ρόκος

Ροσόλυμος                  Ροτιάνης                      Ρουμαντζᾶς                  Ρουμανός

Ρουμελιώτης               Ρουμπᾶτος                   Ροῦσος                         Ρουχωτᾶς

Ρωμάνος

...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ"

Η Αρχαία Ελληνική τεχνολογία

Την ώρα που η προσφορά των αρχαίων Ελλήνων στους τομείς της λογικής σκέψης, της επιστήμης και των καλών τεχνών παραμένει αξεπέραστη, η ιστορία της αρχαιοελληνικής τεχνολογίας παραμένει εν πολλοίς άγνωστη, ακόμα και σε μας.

Τα απίστευτα τεχνολογικά επιτεύγματα των προγόνων μας φαίνεται να έχουν υποχωρήσει κάτω από το πελώριο βάρος των κολοσσιαίων συνεισφορών τους σε αυτό που ονομάζουμε γέννηση του σύγχρονου κόσμου, αν και αυτό μόνο άδικο μπορεί να χαρακτηριστεί.

Γιατί οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έκαναν τη μεγάλη πολιτισμική διαφορά και στον τομέα της τεχνολογίας, αφήνοντας παγκόσμια κληρονομιά ένα πρωτάκουστο τεχνολογικό θαύμα που όμοιό του δεν υπήρχε στον τότε γνωστό κόσμο.

Εδώ δεν θα μιλήσουμε φυσικά για τη συνωμοσιολογική «απόκρυφη τεχνολογία» των Ελλήνων, καθώς αυτές οι ιστορίες γι’ αγρίους το μόνο που κάνουν είναι να συσκοτίζουν τη λαμπρή παρακαταθήκη του ελληνικού πολιτισμού. Οι αρχαίοι δεν είχαν εξάλλου ανάγκη από «μυστικές τεχνολογίες», καθώς οι φανερές τους έφταναν και περίσσευαν για να τους στέψουν πρωτομάστορες ενός κόσμου που ερχόταν ολοταχώς να κόψει δεσμούς με τα παλιά και να βάλει τα πρώτα θεμέλια αυτού που θα ονομαζόταν αργότερα δυτικός πολιτισμός.

Τα τεχνολογικά δημιουργήματά τους είχαν εξάλλου την οσμή του απόκοσμου, καθώς πώς μπορείς να ισχυριστείς σε κάποιον ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ρομπότ-υπηρέτριες, κινηματογράφο, αυτόματα ρολόγια και αναλογικούς υπολογιστές και να μη σε κοιτάξει σαν εξωγήινο!

Κι όμως, η ενδελεχής μελέτη της αρχαιοελληνικής, λατινικής και αραβικής γραμματείας, των αγγειογραφικών πληροφοριών και των λιγοστών σχετικών αρχαιολογικών ευρημάτων υποδεικνύουν έναν κόσμο γεμάτο από τεχνολογικά καλούδια που θα ζηλεύαμε ενδεχομένως ακόμα και σήμερα.

Η σχετικά άγνωστη αυτή πτυχή του αρχαιοελληνικού πολιτισμού φανερώνει πράγματι ότι η τεχνολογία αιχμής των αρχαίων Ελλήνων, εκεί στα τέλη του αρχαιοελληνικού κόσμου, ήταν εξαιρετικά όμοια με τις απαρχές της σύγχρονης δυτικής τεχνολογίας. Κοχλίες και περικόχλια, οδοντωτοί τροχοί, κανόνες, τροχαλίες, ιμάντες, αλυσίδες και βαλβίδες επιστρατεύτηκαν για να φτιάξουν όλων των λογιών τα gadgets, αποτελώντας τον θεμέλιο λίθο της πολύπλοκης ελληνικής τεχνολογίας. Και την ίδια τη βάση για τη σύγχρονη τεχνολογική περιπέτεια φυσικά, καμιά αμφιβολία!

Μετά το τέλος του ελληνικού κόσμου, η ανθρωπότητα θα χρειαζόταν περισσότερα από χίλια χρόνια για να επανακτήσει την αξιοθαύμαστη και λησμονημένη τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων. Πάνω της πάτησε, υιοθετώντας τη ανέξοδα και απροβλημάτιστα, και ανοίχτηκε με θάρρος σε αυτό που θα ονομαζόταν σύγχρονη επιστήμη, αντλώντας από τους Έλληνες τις ίδιες τις εννοιολογικές βάσεις του δυτικού τεχνολογικού πολιτισμού.

Περισσότερες από 300 εφευρέσεις των Ελλήνων είναι σήμερα γνωστές και όλες τους σε κάνουν να ξύνεις το κεφάλι σου για τα πώς και τα γιατί της ύπαρξής τους: από το «ρομπότ-υπηρέτρια» του Φίλωνα, τον υδραυλικό τηλέγραφο του Αινεία και τον «κινηματογράφο» του Ήρωνα μέχρι το αυτόματο ωρολόγιο του Κτησίβιου, τον αστρολάβο του Πτολεμαίου και τον αναλογικό υπολογιστή των Αντικυθήρων, οι έλληνες τεχνουργοί πάτησαν πάνω στους πρωτοπόρους μαθηματικούς, γεωγράφους, αστρονόμους και φιλοσόφους και σκάρωσαν εφευρέσεις που έμελλε να γίνουν τα δομικά χαρακτηριστικά της μοντέρνας τεχνολογίας.

Ήταν όμως και οι ίδιοι οι επιστήμονες που έβρισκαν πρακτικές εφαρμογές στις θεωρίες τους, δημιουργώντας έναν εκρηκτικό τεχνολογικό κόσμο που παλλόταν από εφευρέσεις, αυτόματα και υπολογιστές, λες και ξεπήδησε από σελίδες επιστημονικής φαντασίας. Πλάτωνας (ξυπνητήρι), Αριστοτέλης (ρολόι-ξυπνητήρι), Πυθαγόρας (κούπα), Αρχιμήδης (υδραυλικό ωρολόγιο), Αρχύτας (πτητική συσκευή) μπόλιασαν την τεχνολογία με θαυμαστά έργα, δίνοντας την ιδανική πάσα στους αλεξανδρινούς μηχανικούς να γεμίσουν τον κόσμο με καταπληκτικά «μαγικά» αυτόματα τεχνουργήματα, ρομπότ, «κινηματογράφο», «αυτοκίνητο-κουκλοθέατρο» και άλλα πολλά εξώκοσμα μαραφέτια.

Η Ελληνική τεχνολογία απλώθηκε πάνω σε όλους τους τομείς του επιστητού και αφορούσε, πέρα από τα θρυλικά «αυτόματα», τα αστρονομικά ρολόγια (αστρολάβος, τετράντας κ.λπ.) και τους μετρητικούς μηχανισμούς (διόπτρες, αλφάδια, οδόμετρα, ναυτικά δρομόμετρα, ποδοκίνητους τόρνους, παντογράφους, γωνιόμετρα, ανεμολόγια, τρύπανα, εσωτερικούς σπειροτόμους κ.λπ.), σε ιατρική τεχνολογία («Πυουλκός», η σύριγγα δηλαδή), αγροτική (ελαιοτριβεία, μύλοι, πρέσες λαδιού και άροτρα), υφαντική («Αργαλειός της Πηνελόπης»), αθλητική (Ύσπληγα και Ιππάφεση), μηχανική (γερανοί, ανυψωτικά μηχανήματα, πολύσπαστα, βαρούλκα, σύνδεσμοι, γόμφοι και εμπόλια), υδραυλική (Κηλώνιον, αλυσιδωτές αντλίες, υδραυλικοί τροχοί, πυροσβεστικές αντλίες, φυσερά και αεραντλίες), αλλά και τηλεπικοινωνίες (Πυρσεία και Φρυκτωρίες, υδραυλικοί και ακουστικοί τηλέγραφοι, κρυπτογραφικοί δίσκοι), πολιορκητικές συσκευές (Αιωρούμενος Κριός του Γήρα, Χελώνη Επίχωσης του Διάδη, Ελέπολις του Επιμάχου, Σαμβύκη του Δαμίου, Φλογοβόλο των Βοιωτών, Γαστραφέτης, αλλά και τα πάμπολλα είδη καταπέλτη) και τόσα ακόμα!

Το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας «Κώστας Κοτσανάς», που εδρεύει στο Κατάκολο Ηλείας από το 2003, φιλοξενεί την απίστευτη τεχνολογία των προγόνων μας, η οποία καλύπτει μια μακρά περίοδο από το 2000 π.Χ. μέχρι και το τέλος του ελληνικού κόσμου. Ο Κώστας Κοτσανάς, έπειτα από την 25χρονη έρευνά του, κατάφερε να ανασυγκροτήσει την εγκυρότερη και πληρέστερη έκθεση για την αρχαία ελληνική τεχνολογία. Όλες οι φωτογραφίες των αρχαιοελληνικών τεχνολογιών προέρχονται από το υπέροχο μουσείο του.

Κι αν ο υπολογιστικός μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο φορητός υπολογιστής της αρχαιότητας και η πρώτη ποτέ αναλογική υπολογιστική μηχανή του κόσμου που χρησιμοποιούνταν για τον καθορισμό και την πρόβλεψη σημαντικών αστρονομικών και ημερολογιακών γεγονότων, παραείναι δημοφιλής για να αναλυθεί, ώρα να ανακαλύψουμε μερικές μόνο από τις κολοσσιαίες σε σύλληψη και εκτέλεση τεχνολογικές συνεισφορές της αρχαίας Ελλάδας…

http://apocalypsejohn.com/archea-elliniki-technologia-exopragmatikes-efevresis-archeon-ellinon/#

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η Αρχαία Ελληνική τεχνολογία"

Οι περίφημοι στρατοί του αρχαίου κόσμου των Ελλήνων

Από την αρχαιότητα  μέχρι και τον Μεσαίωνα, εμφανίστηκαν στρατοί τρομεροί που έμοιαζαν με την πειθαρχία και την ανωτερότητά τους ως μαζικές ειδικές δυνάμεις, την ίδια ώρα που μεμονωμένα σώματα μάχης κατάφεραν να ξεχωρίσουν και να γίνουν φόβητρο απαράμιλλο για κάθε εχθρό που είχε την τραγική ατυχία να τα αντιμετωπίσει στο πεδίο της σύγκρουσης.----

Είτε μιλάμε για πόλεις-κράτη με σιδηρά στρατιωτική οργάνωση, όπως η περίφημη αρχαία Σπάρτη, είτε για επίλεκτα σώματα στρατών, το δόγμα ότι ο πόλεμος είναι μια τέχνη που κατακτιέται με την εκπαίδευση ποτέ δεν βρήκε καλύτερη ενσάρκωση στα πρώιμα αυτά χρόνια των ανθρώπινων συρράξεων.

Εδώ θα μιλήσουμε τόσο για περίφημα
στρατεύματα που ο κόσμος δεν είχε ξαναδεί και κανείς δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει, όσο και για μεμονωμένα εκλεκτά τάγματα που έκαναν πάντα τη μεγάλη διαφορά σε όρους φονικής αποτελεσματικότητας, όπως τις παρακάτω που δεν μπορείς να τις προσπεράσεις, καθώς έμειναν ορόσημα ανδρείας και θανάσιμης ικανότητας…

Οι Μυρμιδόνες του Αχιλλέα

Η ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Φθίας (η σημερινή ανατολική Φθιώτιδα) φιλοξενούσε, σύμφωνα με τον Όμηρο, τον περίφημο πολεμικό λαό των Μυρμιδόνων και αποτελούσε πατρίδα του Αχιλλέα, γιου του Πηλέα και της Θέτιδας. Ο ημίθεος Αχιλλέας και οι Μυρμιδόνες του πήραν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με 50 πλοία και διέπρεψαν με τα στρατιωτικά ανδραγαθήματά τους και τον απαράμιλλο ηρωισμό τους στη μάχη. Ένας στρατός που λειτούργησε άψογα ως επίλεκτο σώμα δηλαδή, καθώς οι Μυρμιδόνες του Αχιλλέα ήταν υπόδειγμα πολεμιστή στην αρχαία Ελλάδα αλλά και άνθρωποι υπερήφανοι που η λέξη «ήττα» δεν περιλαμβανόταν στο λεξιλόγιό τους.

Οι ηρωικοί τους άθλοι προκάλεσαν τον θαυμασμό θεών και ανθρώπων, στέλνοντας μυριάδες στον άλλο κόσμο: στα πρώτα χρόνια του Τρωικού Πολέμου, ο Αχιλλέας λεηλάτησε με τους Μυρμιδόνες του 11 πολιτείες γύρω από την Τροία και 12 σε γειτονικά νησιά, παραδίδοντας μάλιστα όλα τα λάφυρα στον αρχιστράτηγο Αγαμέμνονα. Αν πιστέψουμε το ομηρικό έπος, κανείς από τους Αχαιούς δεν προκάλεσε μεγαλύτερες απώλειες αλλά και τρόμο ανείπωτο στους Τρώες από τον Αχιλλέα και το επίλεκτο στράτευμά του…

Η Σπαρτιατική Φάλαγγα

Ήταν η πόλη του Λυκούργου, ειδικά μετά τους Μεσσηνιακούς Πολέμους, που καθόρισε τον τρόπο «επιστημονικής» διεξαγωγής του πολέμου, αναγορεύοντας τη μάχη σε υπέρτατη πολεμική τέχνη. Η Σπάρτη δημιούργησε τον πρώτο τακτικό στρατό του αρχαίου κόσμου, έναν στρατό επαγγελματικό μεν, αλλά χωρίς μισθό, στον οποίο ο πολίτης ήταν διά βίου (μέχρι το 65ο έτος της ηλικίας του) και για όλο το διάστημα της ημέρας οπλίτης. Η αξιοθαύμαστη δομή του σπαρτιατικού στρατού, ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., είχε ως κύριο σώμα μάχης τη λακωνική φάλαγγα, ενώ ο βασικός πυρήνας του αποτελούνταν από άντρες που ήταν στενά δεμένοι μεταξύ τους με όρκο.

Οι οπλίτες της λακωνικής φάλαγγας φορούσαν ερυθρά χλαίνη -για να μην είναι άμεσα ορατό το αίμα τους κατά τον τραυματισμό-, κρατούσαν χάλκινη ασπίδα μεγάλου μεγέθους (με σήμα ένα τεράστιο κεφαλαίο «Λ») και πολεμούσαν με δόρυ 3-4 μέτρων. Για τις μάχες σώμα με σώμα (εκ του συστάδην) χρησιμοποιούσαν τα ειδικής κατασκευής λακωνικά ξίφη τους. Η μακρά πολεμική παράδοση των Λακεδαιμονίων δεν συγχωρούσε εκείνους που έδειχναν δειλία προ του εχθρού: ονομάζονταν χλευαστικά «τρέσαντες» (τρέμοντες) και τόσο οι ίδιοι οι «ριψασπίδες» όσο και οι οικογένειές τους δεν είχαν πλέον καμία υπόληψη στην πόλη.

Η πολεμική αρχή των Σπαρτιατών, το «νικάν ή απόλλυσθαι» (να νικούν ή να σκοτωθούν) είναι που έκανε τον στρατό τους πανίσχυρο, αφού στην αρχαία Σπάρτη δεν ήταν αξιοσημείωτο το να είναι αλλά το να μην είναι κανείς γενναίος. Βέβαια, παρά το αξιόμαχο του συνόλου του σπαρτιατικού στρατεύματος, υπήρχε ωστόσο ένα επίλεκτο τμήμα 300 ανδρών, οι περίφημοι «Ιππείς», το οποίο συγκροτούσαν οι καλύτεροι σπαρτιάτες «Όμοιοι» πολεμιστές, δηλαδή οι καλύτεροι των καλυτέρων! Αυτοί είχαν την τιμή να πολεμούν στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον βασιλιά τους. Οι «Ιππείς» δεν είχαν καμιά διαφορά στον τρόπο μάχης από τον υπόλοιπο στρατό των Λακεδαιμονίων, καθώς σχημάτιζαν κι αυτοί φάλαγγες. Αν και ονομάζονταν «Ιππείς», ήταν στην πραγματικότητα πεζοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα δράσης των «Ιππέων» ήταν η μάχη των Θερμοπυλών, όπου ο Λεωνίδας ηγούνταν αυτού ακριβώς του τμήματος…

 Ιερός Λόχος Θηβών

Ο Ιερός Λόχος των Θηβών ήταν μια από τις κορυφαίες πολεμικές μονάδες που έδρασαν ποτέ στην αρχαία Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 379 π.Χ. από τον Γοργίδα, σε μια εποχή που η Θήβα είχε αποτινάξει τον σπαρτιατικό ζυγό. Ο λόχος απαρτιζόταν από 300 άνδρες, από τους πλέον εξέχοντες νέους της πόλης στις αθλοπαιδιές και ειδικά στην πάλη. Είχαν όλοι τους αριστοκρατική καταγωγή και ήταν προσεκτικά διαλεγμένοι σε ζευγάρια επιστήθιων φίλων, για να κρατούν τις γραμμές του λόχου αδιάσπαστες. Η εντατική εκπαίδευση και οι συχνές μάχες τους, με δημόσια δαπάνη, έκαναν τον λόχο φόβητρο ξακουστό.

Οι μεγαλύτερες στιγμές του λόχου σημειώθηκαν υπό τις διαταγές του Πελοπίδα, καθώς παρέμεινε αήττητος για 35 ολόκληρα χρόνια σφοδρών συγκρούσεων, ενώ καταστράφηκε ολοκληρωτικά στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) από το Μακεδονικό Ιππικό του Φιλίππου, το οποίο διοικούσε πλέον ο γιος του Μέγας Αλέξανδρος. Αν πιστέψουμε τον Πλούταρχο, ο Ιερός Λόχος των Θηβών ιδρύθηκε από τον Γοργίδα, αν και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης μαρτυρεί ωστόσο την ύπαρξη του Ιερού Λόχου ήδη από το 424 π.Χ., κατά τη μάχη του Δηλίου…

Το Αθηναϊκό Ναυτικό

Μέχρι το 490 π.Χ., η μετέπειτα θαλασσοκράτειρα Αθήνα διέθετε μεν στόλο, την ανταγωνίζονταν ωστόσο στη θάλασσα στα ίσα τόσο οι Μεγαρείς όσο και οι Κορίνθιοι. Τη χρησιμότητα ισχυρού στόλου την αντιλήφθηκε πρώτος ο Θεμιστοκλής, ο οποίος και έπεισε τους Αθηναίους να αναλάβουν τις σχετικές δαπάνες. Για την επάνδρωση των πλοίων πολλοί οπλίτες αναγκάστηκαν να μετατραπούν σε ναύτες, κατηγορώντας τον Θεμιστοκλή ότι μετέτρεψε τους αριστοκράτες από ευγενείς πολεμιστές σε κωπηλάτες.

Το 480 π.Χ. ωστόσο, κατά την εισβολή των Περσών, η Αθήνα μπορούσε να αντιπαρατάξει 200 ετοιμοπόλεμες τριήρεις και να νικήσει τους Πέρσες κατά κράτος στη θάλασσα. Μετά την ήττα των Περσών, η Αθήνα είχε ήδη μετατραπεί σε σημαντική ναυτική δύναμη, ενώ με τους φόρους επί των συμμάχων της κατάφερε να αυξήσει κι άλλο τον στόλο της σε 400 τριήρεις. Η αθηναϊκή θαλασσοκρατορία ήταν πλέον αδιαμφισβήτητη και το ναυτικό της ήταν το επίλεκτο σώμα του στρατιωτικού δυναμικού της! Από τότε ως και τον θάνατο του Αλέξανδρου (323 π.Χ.), η Αθήνα αποτελούσε τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη της Ελλάδας…

Η Μακεδονική Φάλαγγα

Την ώρα που το ιππικό που συντρόφευε τον μέγα στρατηλάτη Αλέξανδρο ήταν το επίλεκτο σώμα του στρατού του, η τιμή οφείλει να πάει στον τρόπο παράταξης της μακεδονικής φάλαγγας, που μεταμορφώθηκε έτσι σε ένα από τα πλέον αξιόμαχα στρατεύματα του αρχαίου κόσμου! Ο χαρακτηριστικός τρόπος παράταξης μάχης, αρχικά των Μακεδόνων και στη συνέχεια όλων των κρατών των επιγόνων του Αλεξάνδρου, ήταν και ο πρώτος σχηματισμός βαρέως πεζικού στη Μακεδονία, παραμένοντας ο πιο αποτελεσματικός στρατιωτικά σχηματισμός της αρχαιότητας. Η μακεδονική φάλαγγα, στην πλήρη ανάπτυξή της, αποδίδεται στον Μέγα Αλέξανδρο, η μεταρρύθμιση πάντως της οπλιτικής φάλαγγας στην περίφημη μακεδονική συντελέστηκε από τον Φίλιππο Β’.

Η φάλαγγα αποτελούταν από ελεύθερους επαγγελματίες της Μακεδονίας, από μικροϊδιοκτήτες αγρότες και αστούς των πόλεων, ενώ η προέλευση κάθε τάξης στη φάλαγγα από συγκεκριμένη περιοχή συνέβαλε στο να σφυρηλατείται το ομαδικό πνεύμα και να εξασφαλίζεται έτσι η καλύτερη απόδοση του σώματος. Υπό τη διοίκηση λοιπόν του Φιλίππου Β’ και μετέπειτα του γιου του Αλεξάνδρου, η Μακεδονική Φάλαγγα έγινε πανίσχυρος σχηματισμός, με ακρογωνιαίο λίθο της πολεμικής της τακτικής την περίφημη σάρισα: η τρομερή εμπρόσθια δύναμη κρούσης της φάλαγγας, με τις σάρισες των τριών πρώτων σειρών να εκτείνονται τουλάχιστον πέντε μέτρα μπροστά από το μέτωπό της, της έδινε μια ακαταμάχητη ορμή που ήταν πρακτικά αδύνατο να σταματηθεί κατά μέτωπο. Το μακεδονικό υπερόπλο έδωσε στον Αλέξανδρο την υπεροχή στην εκστρατεία του στα πέρατα της οικουμένης…

Οι Αθάνατοι της Περσικής Αυτοκρατορίας

Περιγράφοντας τον πανίσχυρο στρατό των Περσών, ο ιστορικός Ηρόδοτος έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα σε ένα ελίτ τάγμα που ονόμασε «Αθάνατοι» και αποτελούταν από 10.000 στρατιώτες. Κι ενώ ο περσικός στρατός ήταν ένα συνονθύλευμα εθνών και φυλών, οι Αθάνατοι κατάγονταν όλοι από τις κεντρικές επαρχίες της χώρας. Ντυμένοι με πολύχρωμα ενδύματα, που έκρυβαν τη θωράκισή τους, οι Αθάνατοι ήταν εφοδιασμένοι με τόξα και ξίφη, ενώ τέτοια ήταν η φήμη και τα προνόμια που απολάμβαναν ώστε να εκστρατεύουν με ομάδα από μάγειρες και παλλακίδες. Χιλιάδες χρόνια αργότερα, ο σάχης του Ιράν, σε μια προσπάθεια να αναβιώσει το ένδοξο παρελθόν, ονόμασε τη δική του ελίτ στρατιωτική μονάδα «Javidan» («Αθάνατοι»)…

Η Ρωμαϊκή Πραιτοριανή Φρουρά

Την ώρα που η πανίσχυρη ρωμαϊκή λεγεώνα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επίλεκτο σώμα της εποχής, ακολουθώντας το παράδειγμα της σπαρτιατικής και μακεδονικής φάλαγγας, εδώ θα μιλήσουμε μόνο για την Πραιτοριανή Φρουρά, καθώς δεν είναι και πολύ συχνό το φαινόμενο ένα ελίτ τάγμα να γίνεται παντοδύναμο, να ξεκόβεται από τη στρατιωτική πεπατημένη και να αναλαμβάνει ρόλους πολύ μεγαλύτερους από αυτούς για τους οποίους φτιάχνεται. Ορόσημο στέκει εδώ η αυτοκρατορική φρουρά του Ρωμαίου ηγεμόνα, οι φοβεροί και τρομεροί Πραίτορες, οι οποίοι από την αρχή σχεδόν της ίδρυσής τους ως αυτοκρατορικοί σωματοφύλακες διαδραμάτισαν κεφαλαιώδη ρόλο στο εσωτερικό της κοινωνίας.

Η αυτοκρατορική φρουρά ήταν σχεδόν αδιαχώριστη από τον όλο κρατικό μηχανισμό και δεν ήταν σπάνιο να ανεβάζει και να κατεβάζει αυτοκράτορες (όπως τη δολοφονία του Καλιγούλα), για τέτοια δύναμη μιλάμε. Από την ίδρυσή της το 27 π.Χ. από τον Αύγουστο μέχρι και την οριστική της διάλυση το 312 μ.Χ. από τον Κωνσταντίνο, η Πραιτοριανή Φρουρά ήταν το επίλεκτο σώμα των ρωμαϊκών δυνάμεων. Το σώμα αποτελούταν από 9 κοόρτεις (αργότερα έγιναν 10) των 1.000 αντρών η καθεμία. Όλα τα μέλη του ήταν ιταλοί εθελοντές, η δε αμοιβή τους ήταν διπλάσια ή τριπλάσια από τις απολαβές ενός λεγεωνάριου. Ο Τιβέριος κράτησε το επίλεκτο σώμα συγκεντρωμένο στη Ρώμη χτίζοντας οχυρωμένους στρατώνες στα τείχη της πόλης και παρέχοντάς του ακόμα πιο αυξημένες αρμοδιότητες.

Μολονότι κάποιες από τις κοόρτεις μπορεί να στέλνονταν σε ξένες χώρες, τρεις ήταν πάντοτε εγκατεστημένες στη Ρώμη και μία από αυτές κατέλυε σε ειδικούς στρατώνες που επικοινωνούσαν απευθείας με το ανάκτορο του αυτοκράτορα. Εφόσον η Πραιτοριανή Φρουρά ήταν βασικά το μοναδικό μόνιμο στρατιωτικό σώμα στην Ιταλία, κατέληξε να αποτελεί ισχυρή πολιτική δύναμη όσον αφορά στην υποστήριξη ή την ανατροπή του αυτοκράτορα. Με τον καιρό, το μέγεθος και η σύσταση της Πραιτοριανής Φρουράς άλλαξαν και πλέον γίνονταν δεκτοί σε αυτή ακόμη και άντρες από τις επαρχίες, παραμένοντας πάντα το πλέον αξιόμαχο ρωμαϊκό σώμα…

Η Βυζαντινή Βαράγγια Φρουρά

Την ώρα που ο πανίσχυρος βυζαντινός στρατός χρησιμοποιούσε πολλές μισθοφορικές εθνοτικές ομάδες, με πολλές από αυτές να λειτουργούν ως ειδικά επίλεκτα σώματα, και μια σειρά ακόμα από τάγματα να μεταμορφώνονται σε ελίτ προσωπικές φρουρές του αυτοκράτορα και των συγκλητικών οίκων του Βυζαντίου (όπως οι εξκουβίτορες και οι βουκελάριοι), ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στους θρυλικούς Βάραγγους, απογόνους των πρώτων Βίκινγκς που κατοικούσαν σε οικισμούς της σημερινής Ουκρανίας, Ρωσίας και Λευκορωσίας και ο πρίγκιπας του Κιέβου, Βλαδίμηρος Α’, έστειλε ως δώρο στον βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο Β’ περί το 988 μ.Χ. Η αγριότητα και η απαράμιλλη ανδρεία τους στη μάχη οδήγησαν τους βάραγγους μισθοφόρους να ενταχθούν στις τάξεις των πλέον παντοδύναμων στρατών της Μεσογείου.

Στις αρχές του 11ου αιώνα, ο Βασίλειος Β’ σχημάτισε την επίλεκτη βασιλική του φρουρά αποκλειστικά από Βάραγγους, καθώς φοβόταν τις ίντριγκες και τις δολοπλοκίες της αυλής του. Για τους επόμενους δύο αιώνες, η Βαράγγια Φρουρά θα γινόταν ο φόβος και ο τρόμος της αυτοκρατορίας, επεμβαίνοντας σε διαμάχες και επιβάλλοντας τον νόμο. Το επίλεκτο σώμα των Βάραγγων ξεθώριασε με την παρακμή του Βυζαντίου, όμοια με τους Πραιτοριανούς της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αφού έδωσαν βέβαια ένα καλό μάθημα στους Σταυροφόρους που άλωσαν την Κωνσταντινούπολη το 1204…

Οι Κατάφρακτοι

Ο ελληνικός και αργότερα ρωμαϊκός όρος «κατάφρακτος» αναφερόταν στο πολύ καλά θωρακισμένο και πάνοπλο ιππικό που χρησιμοποιούσαν οι λαοί της Ανατολής, όπως οι Πέρσες, οι Πάρθοι, οι Σασανίδες κ.λπ. Η ολόσωμη θωράκιση τόσο του αλόγου όσο και του ιππέα έκαναν το ιδιαίτερο αυτό σώμα ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο πεδίο της μάχης, τόσο μάλιστα που σύντομα Ρωμαίοι και Βυζαντινοί θα το υιοθετούσαν στις πολεμικές τους μηχανές.

Σασσανίδες: Κλιβανάριος δεξιά Κατάφρακτος

Από ανασκαφές στην Κεντρική Ασία, ξέρουμε σήμερα ότι οι παλιότερες εκδοχές των κατάφρακτων όργωναν τις στέπες της Ασίας ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., αν και με τη μορφή του πάνοπλου και θωρακισμένου μέχρι τα νύχια έφιππου πολεμιστή που τους ξέρουμε θα έπρεπε να περιμένουμε μερικούς ακόμα αιώνες για να εμφανιστούν. Ασσύριοι, Πέρσες και ιδιαίτερα οι Αχαιμενίδες χρησιμοποιούσαν για αιώνες το επίλεκτο σώμα, πριν οι επίγονοι του Αλεξάνδρου και ειδικά οι Σελευκίδες το εισάγουν στον στρατό τους.

Δεξιά κατάφρακτοι του στρατού των Σελευκιδών

Ο βασιλιάς των Σελευκιδών, Αντίοχος Γ’ ο Μέγας, θεωρείται ο πρώτος που οργάνωσε τάγματα στα πρότυπα του ανατολίτη κατάφρακτου και αυτά πήραν στα σίγουρα μέρος στις μάχες κατά των Πτολεμαίων και των Ρωμαίων περί τα 200-180 π.Χ. Κι έτσι πέρασαν αργότερα στο ρωμαϊκό στράτευμα, το οποίο επιζητούσε να εντάξει τα καλύτερα ξένα στοιχεία στην πολεμική του μηχανή, με τους πρώτους ρωμαίους κατάφρακτους να εμφανίζονται πλάι στις λεγεώνες κάπου δύο αιώνες αργότερα.

Κι έτσι οι Πέρσες, Σκύθες και Πάρθες κατάφρακτοι έφτασαν μέχρι και τη Ανατολική Ρωμαϊκή (βυζαντινή) αυτοκρατορία ακόμα, πριν μετατραπούν στον κλασικό ιππότη της μεσαιωνικής Ευρώπης.

Κατάφρακτοι του ρωμέϊκου «Βυζαντινού» στρατού

Από τους Βασιλικούς Κατάφρακτους των Περσών μέχρι και τους βυζαντινούς αντίστοιχούς τους, ο περίφημος ιππέας ήταν πάντα τρομερός και πειθαρχημένος πολεμιστής, αν και σαφώς λιγότερο ευέλικτος από τους άλλους ιππείς. Στο Βυζάντιο γνώρισαν ιδιαίτερη δόξα πλάι στον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, καθώς πλέον ένα ακόμα πιο βαριά οπλισμένο σώμα κατάφρακτων είχε εμφανιστεί, οι διαβόητοι Κλιβανοφόροι!

Οι Ασασίνοι

Στον 12ο και 13ο αιώνα, μια αποσχισθείσα σέχτα Νιζαριτών Ισμαηλιτών βρήκε την πολιτική και στρατιωτική φωνή της στους Ασασίνους. Καθώς η Μέση Ανατολή συνταρασσόταν από τις Σταυροφορίες και τις εισβολές των Σελτζούκων πολεμάρχων, οι Ασασίνοι (το όνομα των οποίων φημολογείται ότι προέρχεται από την τάση του τάγματος να εντρυφάτε στο χασίς, αν πιστέψουμε τουλάχιστον τους Σταυροφόρους) ανέλαβαν το δύσκολο έργο να υπερασπιστούν τα εδάφη τους από τους χριστιανούς κατακτητές και τις τουρκικές δυναστείες, θεωρώντας τους σουνίτες χαλίφηδες ακόμα χειρότερους και από τους χριστιανούς εισβολείς.

Ο Χασάν-ι-Σαμπάχ, που ίδρυσε το τάγμα των Ασασίνων κάποια στιγμή του 11ου αιώνα στο μακρινό Ιράν, οδήγησε τους ακολούθους του στη σημερινή βορειοδυτική Συρία. Οι Ασασίνοι έφτιαξαν κάποια στιγμή και δικό τους βασίλειο πάνω στα βουνά. Το τάγμα ήταν πρακτικά ανίκητο, ενώ ο χειρισμός του γιαταγανιού έμεινε στην Ιστορία. Οι Ασασίνοι ήταν τόσο έμπειροι και επιδέξιοι στον ανταρτοπόλεμο και τις πολιτικές δολοφονίες των αντιπάλων τους, που η αγγλική λέξη για τον δολοφόνο «assassin» έλκει την καταγωγή της από το περίφημο τάγμα των Ασασίνων!

Το σιιτικό στρατιωτικό-θρησκευτικό τάγμα με τις τόσες πολιτικές δολοφονίες στη φαρέτρα του σκόρπισε τον τρόπο στη Μέση Ανατολή για τουλάχιστον ενάμιση αιώνα, μέχρι να το διαλύσουν οι μογγολικές ορδές στα ορμητήριά του στην Περσία και οι Μαμελούκοι στα εναπομείναντα κάστρα του στη Μέση Ανατολή (γύρω στο 1265 μ.Χ.)…

http://maiandros.blog-spot.gr/2015/03/06/perifimi-strati-ke-tagmata-tou-archeou-kosmou-stis-perioches-ton-ellinon/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι περίφημοι στρατοί του αρχαίου κόσμου των Ελλήνων"