Η άγνωστη συμβολή των Κυπρίων στην Επανάσταση του 1821

Πολλά είναι αυτά που γνωρίζουμε για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, είτε από το σχολείο, είτε από τα δικά μας αναγνώσματα (αν και συνήθως τα θυμόμαστε μόνο εκεί, γύρω στην 25η Μαρτίου και μετά τα ξεχνάμε πάλι). Ένα θέμα όμως που σπάνια εξετάζεται είναι το πώς ενεπλάκη η Κύπρος στη μάχη για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό.

Από μαρτυρίες και ιστορικά έγγραφα προκύπτει ότι περίπου 1.000 Κύπριοι πολέμησαν στην Ελληνική Επανάσταση, με πολλούς από αυτούς να χάνουν τη ζωή τους στη διάρκεια των μαχών. Ακόμα περισσότερα ήταν τα θύματα των αντιποίνων από τους Τούρκους στην Κύπρο για τη συμμετοχή Κυπρίων στον απελευθερωτικό αγώνα.

Η δέσμευση στη Φιλική Εταιρεία

Στο σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας για την οργάνωση της εξέγερσης των Ελλήνων κατά των Οθωμανών κατακτητών, η Κύπρος δεν αναφέρεται ως μία από τις περιοχές όπου θα πραγματοποιούνταν απελευθερωτικές ενέργειες. Ωστόσο, στο «Σχέδιον Γενικόν» των φιλικών, και συγκεκριμένα στο 15ο άρθρο, υπάρχει αναφορά στη δέσμευση του τότε αρχιεπισκόπου Κύπρου, Κυπριανού, για συνεισφορά στον απελευθερωτικό αγώνα με χρήματα και με προμήθειες. Αυτό αποδεικνύει αφενός ότι η Φιλική Εταιρεία ήλπιζε στην υποστήριξη της Κύπρου για την επιτυχία του αγώνα, αξιοποιώντας την ως βάση ανεφοδιασμού των ελληνικών δυνάμεων, αφετέρου ότι ο αρχιεπίσκοπος Κυπριανός ήταν ενήμερος για τα σχέδια των φιλικών, και πιθανότατα είχε και ο ίδιος μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.

Εξάλλου, τον Οκτώβριο του 1820 ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης είχε στείλει επιστολή στον Κυπριανό, ευχαριστώντας τον για τη «γενναία συνεισφορά» που είχε υποσχεθεί δήθεν για το «Σχολείο της Πελοποννήσου» – προφανώς, ο επικεφαλής της Φιλικής Εταιρείας χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο για να μην κινήσει υποψίες σε περίπτωση που η επιστολή έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών.

Η υπόσχεση του Κυπριανού έγινε πράξη το 1821, όταν ο ναύαρχος Κανάρης με τα καράβια του έφτασε στην Κύπρο για να τα φορτώσει με προμήθειες για τους επαναστατημένους Έλληνες, χρήματα, αλλά και με Κύπριους εθελοντές που ήθελαν να ενισχύσουν τον αγώνα για την απελευθέρωση. Υπάρχουν καταγεγραμμένα επίσης στη διάρκεια της Επανάστασης δρομολόγια ελληνικών πλοίων από και προς την Κύπρο, όπου φορτώνονταν με αναγκαίες προμήθειες.

Η Φάλαγγα των Κυπρίων

Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Είναι σχετικά γνωστή η δράση της λεγόμενης «Φάλαγγας των Κυπρίων» στην Ελληνική Επανάσταση. Πρόκειται για μία ομάδα Κύπριων στρατιωτών, με επικεφαλής τον στρατηγό Χατζηπέτρο, που πολέμησαν με ιδιαίτερη γενναιότητα σε διάφορες μάχες. Είχαν μάλιστα και τη δική τους σημαία, που ήταν λευκή με έναν μπλε σταυρό στη μέση και στο ένα τεταρτημόριο έγραφε: «Σημαία ελληνική πατρίς Κύπρου». Η σημαία αυτή εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας.

Ο συνολικός αριθμός των Κυπρίων αγωνιστών που πολέμησαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Επανάστασης υπολογίζεται στους 1.000. Από πηγές της εποχής προκύπτει ότι περίπου 130 Κύπριοι έχασαν τη ζωή τους στη Μάχη των Αθηνών, ενώ Κύπριοι ήταν και μεταξύ των νεκρών της εξόδου του Μεσολογγίου. Μάλιστα, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου υπάρχει ένα μνημείο αφιερωμένο στους Κύπριους πεσόντες.

Έχει μείνει ιστορική μία ρήση του στρατηγού Χατζηπέτρου για τον ηρωισμό που επέδειξαν οι άνδρες της Φάλαγγας των Κυπρίων στις μάχες όπου συμμετείχαν. Δείχνοντας τα παράσημα στη στολή του, έλεγε: «Αυτά μου τα ‘δωκεν ο ηρωισμός και η παλικαριά των Κυπρίων Φαλαγγιτών».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Φάλαγγα των Κυπρίων ανασυγκροτήθηκε και πάλι με ηγέτη τον στρατηγό Χατζηπέτρο το 1853 και πολέμησε στη Θεσσαλία.

Τα σκληρά αντίποινα των Οθωμανών

Πίσω στην Κύπρο, οι Ελλαδίτες προσπαθούσαν να υποστηρίξουν με κάθε τρόπο την εξέγερση κατά των Οθωμανών, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής τους. Αυτό φυσικά εξόργισε τους Οθωμανούς, που προέβησαν σε θηριωδίες για να κάμψουν το φρόνημά τους και να τιμωρήσουν όσους ενίσχυαν τον ελληνικό αγώνα, αποτρέποντας έτσι και μία ενδεχόμενη εξέγερση επί κυπριακού εδάφους.

Με το ξέσπασμα της Επανάστασης, ο Τούρκος σουλτάνος διέταξε να αφοπλιστούν όλοι οι Έλληνες της Κύπρου, και ο αρχιεπίσκοπος Κυπριανός τους κάλεσε να υπακούσουν, προκειμένου να κατευνάσει τις υποψίες των Οθωμανών ότι σχεδιαζόταν εξέγερση επί κυπριακού εδάφους. Όμως παρά τις παραινέσεις του, ο αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Θησεύς (που αργότερα πολέμησε στην Επανάσταση) επιχείρησε να ξεσηκώσει τους κατοίκους της Λάρνακας μοιράζοντας επαναστατικά φυλλάδια, μία κίνηση που εξόργισε τους Τούρκους.

Ο ίδιος ο Κυπριανός, βέβαια, γνώριζε καλά πως οι Οθωμανοί ήθελαν να τον βγάλουν από τη μέση και έψαχναν μία αφορμή για να τον εκτελέσουν, λόγω των πατριωτικών του αισθημάτων. Σύμφωνα με τον Άγγλο περιηγητή Τζον Καρν, που είχε συνομιλήσει μαζί του στη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Κύπρο, ο Κυπριανός του είχε πει: «Ο θάνατός μου δεν είναι μακριά. Ξέρω ότι περιμένουν μία ευκαιρία να με σκοτώσουν». Είχε μάλιστα τη δυνατότητα να φυγαδευθεί εκτός Κύπρου για να γλιτώσει, όμως ο ίδιος επέλεξε να μείνει εκεί.

Στις 9 Ιουλίου του 1821 ο πασάς Κιουτσούκ Μεχμέτ, ο τοπικός Οθωμανός κυβερνήτης, μετά από εντολή του σουλτάνου, κάλεσε σε συνάντηση στη Λευκωσία τους εκκλησιαστικούς ηγέτες και τους προκρίτους της Κύπρου. Εκεί εκτυλίχθηκε το μεγάλο δράμα: οι οθωμανικές δυνάμεις εκτέλεσαν δι’ απαγχονισμού τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και τον αρχιδιάκονο Μελέτιο, και αποκεφάλισαν τους μητροπολίτες Πάφου, Κηρυνείας και Κιτίου.

Όμως αυτή ήταν μόνο η αρχή, καθώς τις επόμενες μέρες έφτασαν στο νησί 4.000 στρατιώτες από τη Συρία (ή από την Αίγυπτο, σύμφωνα με άλλες ιστορικές πηγές), οι οποίοι προχώρησαν σε μαζικές εκτελέσεις Κυπρίων που θεωρήθηκαν ύποπτοι για υποκίνηση πατριωτικών αισθημάτων στον ελληνόφωνο πληθυσμό. Εκτιμάται ότι μέσα σε πέντε μέρες εκτελέστηκαν δι’ απαγχονισμού ή αποκεφαλισμού τουλάχιστον 470 Κύπριοι.

Τα αντίποινα των Οθωμανών συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της Επανάστασης και εκτιμάται ότι πάνω από 2.000 ήταν οι Έλληνες της Κύπρου που σφαγιάστηκαν συνολικά.

«H 9η Ιουλίου 1821 εν τη Λευκωσία Κύπρου»

Τα γεγονότα της 9η Ιουλίου 1821 κατέγραψε σε ένα μνημειώδες ποίημά του ο Κύπριος ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης. Πρόκειται για το ποίημα «Η 9η του Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου», το οποίο αποτελείται από 24 ραψωδίες και 560 δεκαπεντασύλλαβους στίχους. Γραμμένο σε κυπριακή διάλεκτο, μεταφέρει με γλαφυρό τρόπο τον απαγχονισμό του Κυπριανού και τα όσα προηγήθηκαν, αναδεικνύοντας τον πατριωτισμό του αρχιεπισκόπου και την αγριότητα των Οθωμανών.

 Δούκας Γαϊτατζής

http://www.proelasi.org/i-agnwsti-symvoli-twn-kypriwn-stin-epanastasi-tou-1821/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η άγνωστη συμβολή των Κυπρίων στην Επανάσταση του 1821"

Οθωμανικός ζυγός στην Ελλάδα - Πόσο έμεινε σε κάθε περιοχή της (φώτο)

Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως εθνική εορτή της χώρας μας στις 15 Μαρτίου 1838, με διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, που εκτελούσε παράλληλα και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού εκείνη την περίοδο.

Μπορεί για εμάς η 25η Μαρτίου 1821 να σηματοδοτεί την έναρξη της επανάστασης αλλά και την αναγέννηση του ελληνικού έθνους δεν είναι όμως η ημερομηνία που απελευθερώθηκαν όλες οι περιοχές.

Σε χάρτη που επιμελήθηκε το Wedaneus παρουσιάζονται οι περιοχές αλλά οι χρονολογίες ανά περιοχή που είχε οθωμανική κατάκτηση με τις αντίστοιχες περιοχές και χρονολογίες απελευθέρωσης.

Στον χάρτη θα δείτε περιοχές που δεν υποδουλώθηκαν ποτέ και αυτές που έμειναν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για περισσότερα από 500 χρόνια

https://www.pronews.gr/istoria/760918_othomanikos-zygos-stin-ellada-poso-emeine-se-kathe-periohi-tis-foto

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οθωμανικός ζυγός στην Ελλάδα - Πόσο έμεινε σε κάθε περιοχή της (φώτο)"

Οι Βόες του Ηλίου και τα βόδια

Της ανοησίας της σπατάλης της επίδειξης  της διασκέδασης  της απληστίας

μ Οδυσσείας

Επιστρέφοντας από τον Κάτω Κόσμο ο Οδυσσέας περνά πάλι από το νησί της Κίρκης, όπου η μάγισσα του δίνει συμβουλές για ν’ αντιμετωπίσει τα εμπόδια που θα βρει στον δρόμο του. Το πλοίο περνά από το νησί των Σειρήνων και, ακολουθώντας τις οδηγίες της Κίρκης, ο Οδυσσέας βουλώνει με κερί τ’ αυτιά των συντρόφων που τον δένουν σφιχτά στο κατάρτι κι ακούει το μαγευτικό τραγούδι τους χωρίς να υποστεί το τραγικό τέλος όσων το είχαν ακούσει. Ύστερα πέρασαν από το στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης, όπου τα έξι κεφάλια του φοβερού τέρατος, της Σκύλλας, άρπαξαν έξι συντρόφους του Οδυσσέα. Τέλος έφτασαν στο νησί του Ήλιου. Ο Οδυσσέας επανέλαβε στους συντρόφους την προειδοποίηση του Τειρεσία και της Κίρκης να μη πειράξουν τα βόδια του Ήλιου, αλλά οι άνεμοι ήταν ενάντιοι, οι προμήθειες τελείωσαν και οι άντρες άρχισαν να πεινούν. Τελικά έσφαξαν κι έφαγαν τις αγελάδες την ώρα που ο Οδυσσέας κοιμόταν. Ο Ήλιος παραπονέθηκε στον Δία κι αυτός σήκωσε θύελλα τρομερή και χτύπησε με κεραυνό το πλοίο. Όλοι οι σύντροφοι του Οδυσσέα χάθηκαν κι αυτός έφτασε ύστερα από εννιά μέρες, άθλιος ναυαγός, στο νησί των Φαιάκων. ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Στο νησί του Ήλιου οι συντρόφοι του, ανόητοι  πεινασμένοι  για φθηνή επιβεβαίωση, εγωμανείς και κουρασμένοι  σφάζουν όλους  τους Βόες  του Χρόνου σαν βόδια. Η προειδοποίηση όμως  είναι σαφής. Δεν θα επιστρέψει κανείς εκτός από τον Οδυσσέα  που θα συνεχίσει μόνος για το νησί της Καλυψούς.
Ο θεός του Ήλιου ο Απόλλων αμείλικτος δεν θα δεχθεί  καμία δικαιολογία.

Στο νησί του Ήλιου  σπαταλούν τον χρόνο τους  διασκεδάζοντας  σε in πολύβουα  μέρη, με in  ηλίθιους ανθρώπους που το πιο ακριβό πράγμα που έχουν πάνω τους είναι η πανάκριβη τσάντα Λουι Βιττόν, παντρεύονται  ανύπαρκτου εγκεφάλου τοπ μόντελ, παρακολουθούν παραστάσεις στο μέγαρο για να φωτογραφηθούν με επώνυμους  «μνηστήρες» και οδηγούν τζιπ 4χ4 σην πόλη  «σπουδαίοι «πολύ, προσέχουν τις μάρκες  και τις φίρμες  οπωσδήποτε γιατί έχουν ακριβά γούστα αν και φθηνοί και, μερικές φορές χωρίς να πληρώνουν τα τέλη κυκλοφορίας,  καθώς το θέμα που τους απασχολεί είναι  τα ποσοστά  τηλεθέασης της  πρωινής γλάστρας  μαζί με τις συνταγές άφθονες της μαγειρικής και τους χαρωπούς  κομμωτές  της ασυμμάζευτης ακριτομυθίας. Ενίοτε ασχολούνται και με την πολιτική  για να την καταντήσουν μια διασκέδαση άρτων και θεαμάτων φθηνή μαζί με τα βλακώδη περιοδικά του down down   life που οδηγούν  την  ζωή όλο και  πιο κάτω χαμηλά…… Λόλα.

Τα βόδια τα  ξανασυναντούμε στο παλάτι της Ιθάκης μαζί με την σπατάλη, την απληστιά των μνηστήρων που τα σφάζουν,.Τα  φυλά ο  τυχερός Φιλοίτιος που την τελευταία στιγμή στην τύχη τους τα παρατά και είναι χαρακτηριστική η πανίδα στην Ομηρική Αλληγορία.

Το πρόβλημα των βοδιών είναι πάντοτε ένα. Πάντα θα κοιτούν τα τρένα να περνούν  χωρίς αυτά με το βλέμμα της αγελάδος γιατί βόσκουν  ηλίθια  σε λιβάδια μεγάλης ανοησίας, ούτε δακρύζουν ούτε καταλαβαίνουν ούτε  ξέρουν να χαμογελούν.

Το πρόβλημα της  ψυχαγωγίας είναι ένα πρόβλημα   ψυχολογίας και η αγωγή της ψυχής απουσιάζει  στην διασκόρπιση της διασκέδασης.

Το πρόβλημα στο νησί του Ήλιου είναι η  γνώση και η  συνείδηση,  όταν  απουσιάζει ο άνθρωπος  καταστρέφεται χωρίς επιστροφή.

Και είναι πάντοτε  ερωτική η αναζήτηση για την γνώση αυτή  στον μεγάλο ΕΡΩΤΙΚΟ Λόγο τον Ομηρικό.
ΠΗΓΗ
astreaastreaa.wordpress.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι Βόες του Ηλίου και τα βόδια"

Στην κορυφή βρέθηκε η Οδύσσεια του Ομήρου

H «Οδύσσεια» του Ομήρου ανακηρύχθηκε ως «η κορυφαία ιστορία που διαμόρφωσε τον κόσμο»

Το αριστούργημα του επικού ποιητή βρέθηκε στην πρώτη θέση της λίστας του BBC σχετικά με τα έργα που στιγμάτισαν την ιστορία της ανθρωπότητας, διαμορφώνοντας κοσμοθεωρίες.
Η «Οδύσσεια του Ομήρου, το δεύτερο κατά σειρά έπος που δημιουργήθηκε στις απαρχές της ανθρώπινης ενασχόλησης με την συγγραφή κειμένων, ανακηρύχθηκε ως η κορυφαία ιστορία που διαμόρφωσε τον κόσμο, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στην σχετική λίστα του BBC Culture.

Τον περασμένο Απρίλιο, το BBC Culture ζήτησε από δεκάδες ειδικούς ανά τον κόσμο να δημιουργήσουν την κορυφαία πεντάδα σχετικά με τις ιστορίες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της παγκόμσιας κουλτούρας και σκέψης.
Έτσι τουλάχιστον 108 συγγραφείς, δημοσιογράφοι, πανεπιστημικοί, κριτικοί και μεταφραστές από 35 κράτη, επέλεξαν τα βιβλία, τα μυθιστορήματα, τα ποιήματα και τα θεατρικά έργα που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Στην κορυφή βρέθηκε η Οδύσσεια του Ομήρου και ακολουθεί στη δεύτερη θέση η «Καλύβα του μπαρμπα-Θωμά», ενώ η πρώτη δεκάδα κλείνει με το έτερο αριστούργημα του Ομήρου, την Ιλιάδα.
Αναλυτικά η πρώτη δεκάδα, που συμπεριλαμβάνει μοναδικά αριστουργήματα της ανθρώπινης έμπνευσης
1. Οδύσσεια (Όμηρος, 8ος αιώνας πΧ)
2. Η Καλύβα του μπαρμπα-Θωμά (Χάριετ Μπίτσερ Στόου, 1852)
3. Φρανκενστάιν (Μαίρη Σέλεϊ, 1818)
4. 1984 (Τζορτζ Όργουελ, 1949)
5. Τα πάντα γίνονται κομμάτια (Τσινούα Ατσέμπε, 1958)
6. Χίλιες και Μία Νύχτες (πολλαπλοί συγγραφείς, 8ος- 18ος αιώνας)
7. Δον Κιχώτης (Μιχαήλ Θερβάντες, 1605-1615)
8. Άμλετ (Σαίξπηρ, 1603)
9. 100 Χρόνια Μοναξιά (Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, 1967)
10. Ιλιάδα (Όμηρος, 8ος αιώνας πΧ).
ΠΗΓΗ ellaniapili.blogspot.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Στην κορυφή βρέθηκε η Οδύσσεια του Ομήρου"

Έτσι...για να μήν ξεχνιόμαστε,μία αγγελική φωνή..Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα.

Μακεδονία Ξακουστή Ύμνος της Μακεδονίας Τραγουδάει η Αποστολία Φιλέντα Επιμέλεια - Ενορχήστρωση : Νίκος Φιλέντας Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα που έδιωξες τους βάρβαρους κι ελεύθερη είσαι τώρα. Είσαι και θα `σαι ελληνική Ελλήνων το καμάρι κι εμείς θα σ’ αντικρίζουμε περήφανα και πάλι. Οι Μακεδόνες δεν μπορούν να ζούνε σκλαβωμένοι όλα και αν τα χάσανε η λευτεριά τους μένει. Μακεδονόπουλα μικρά χορέψτε και χαρείτε προτού κι εσείς στα βάσανα του κόσμου τούτου μπείτε

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Έτσι...για να μήν ξεχνιόμαστε,μία αγγελική φωνή..Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα."

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΟ 1821.

Μα υπήρχε αθλητισμος στην επανασταση του 1821;» Ρητορικό.--- Βεβαίως και υπήρχε.-- Όχι τυποποιημένα, «σημερινά». Αυτοσχέδια, ευκαιριακά. Πρώτη ύλη ακατέργαστη, χωρίς φτιασίδια, ατόφια, σε λόγγους και σε σχόλες.

Για να μπορεί, σαν ήρθε το λυτρωτικό μπαρούτι, να γράφει ο Μακρυγιάννης (Απομνημονεύματα) εκείνες τις άγιες αράδες: «Λέγω εις τους αναγνώστες μου, μα την πατρίδα, οι τριακόσιοι αυτήνοι δεν ήταν άνθρωποι, ήταν αϊτοί στα ποδάρια και λιοντάρια εις την καρδιά. Εν τουφέκι ρίξανε στους Τούρκους και βγάλαν’ τα σπαθιά... Και μετά τη μάχη χορός, τραγούδι και αγωνίσματα...».

«Λεβέντικος» και «λαϊκός» αθλητισμός...

Οι σοφοί χώρισαν τον αθλητισμό της (προ)επαναστατικής περιόδου σε δυο κατηγορίες: «λεβέντικη» και «λαϊκή».

Η πρώτη, των Κλεφταρματολών. Μια σταθερή έκφραση στα ορεσίβια λημέρια, με βασικό της στόχο την «καλλιέργεια» της σωματικής ρώμης, ενόψει των μαχών.

Η άλλη, ήταν του λαού. Παιδιές και αγωνίσματα, ενίοτε σε πλαίσιο αυτοσχέδιων αγώνων, κομμάτι ενός εθιμοτυπικού, που πλαισίωνε θρησκευτικές εορτές και πανηγύρια, σε εξωκκλήσιες αυλές, αλώνια ή πλατέματα, συχνότερα τις Κυριακές, την Πασχαλιά. Με (υποσυνείδητο) στόχο, πλην της ψυχαγωγίας, τη διατήρηση της εθνικής ενότητας – ταυτότητας.

Από παραδείγματα, σωρός... Σε βενετσιάνικη έκδοση του 1815 («Αρχαιολογία»), ο Ηπειρώτης καλόγερος, Γρηγόρης Παλιουρίτης περιγράφει αγώνες, ανήμερα του Άη Γιώργη, σε χωριό των Ιωαννίνων.

Ο Θεόδωρος Χατζημιχάλης («Ένα πανηγύρι στα χρόνια της σκλαβιάς») καταγράφει το πανηγύρι των Αγ. Αντωνίων στην Αγιά, ο δε Κώστας Τσιαντάς («Τα αγωνίσματα των κλεφταρματωλών ως προσφορά και ως έπος στην εθνεγερσία») αυτό του Αγ. Γεωργίου στην Αράχωβα...

 Τα αγωνίσματα...

Και τ’ αγωνίσματα; Όσα δεν διέσωσε η πένα των Γάλλων περιηγητών (Didot, Pouqueville κ.λπ.), τη διέσωσε η συγκλονιστική δεξαμενή των δημοτικών μας τραγουδιών.

● ΣΗΜΑΔΙ: «Toυφέκι μου περήφανο, σπαθί μου παινεμένο και το καριοφιλάκι μου σαν κόρη φυλαγμένο...». Το δημοφιλέστερο «σπορ» των Κλεφταρματολών. Ένας στόχος, σημάδεμα και βόλι, καριοφύλλι και κουμπούρα. Μαρτυρείται κι «εναλλακτικά»: πετούσε κάποιος στον αέρα ένα δακτυλίδι και ο σκοπευτής προσπαθούσε να περάσει το βόλι από μέσα!

● ΠΗΔΗΜΑ: Σε τρεις μορφές: άλμα μ’ ένα βήμα («τσμια»), δύο («τσδυο»), τρία («τστρεις»). «Εις μήκος» (πάνω από ρυάκια, θάμνους, βράχους), αλλά και σε «εις ύψος». Π.χ., πάνω από... ενωμένες πλάτες αλόγων! Πώς υπολόγιζαν την επίδοση; Πάντως, στο «Υπόμνημα των Ψαρών» του Νικόδημου, το ρεκόρ του καπετάν Μακρή στο τριπλό, υπολογίστηκε ίσο με «960 βελόνες του ραψίματος»!

● ΠΑΛΕΜΑ: Κληρονομιά αιώνων. Σταθερό θέαμα και των τοπικών γιορτών, «μπροστά στα μάτια της πανέμορφης κοπελιάς, της τσούπας», κατά την παρατήρηση του Βασίλη Βυτίναρου («Αθλητική Ηχώ», φ. 25/3/1987). Ο Βρατσάνος («Αθλητικά Χρονικά», φ. 20/4/1932) αναφέρει ότι στα Ψαρά, σε σχόλες και γιορτές, «μερικοί εγυμνώνοντο, άλειφαν το κορμί τους με λάδι και εγυμνάζοντο στην τούρκικη πάλη».

● ΛΙΘΑΡΙ: «Εκατό οργιές το πήδημα, εξήντα το λιθάρι...». Εξίσου δημοφιλές, «προγονάκι» της σφαιροβολίας. Μια πέτρα (λιθάρι) ακανόνιστου σχήματος και βάρους και... όποιος της πετάξει πιο μακριά. Παραμονές του ’21, ο Didot το «αποκάλυπτε» και σε μορφή... δισκοβολίας: «Το ρίξιμο του μαρμαρένιου δίσκου διατηρείται ακόμη σε μερικά νησιά...».

● ΔΡΟΜΟΙ: «Τρέξιμο», «πηλάλα» ή «γλάκιο» (ανάλογα τον τόπο), ποιος θα πάει γρηγορότερα ως την πηγή, το λόφο απέναντι, τον πλάτανο. Στη λαϊκή του εκδοχή, απαντάται και μετ’ εμποδίων (φυσικά για τους «λημερίτες», τεχνητά ή φυσικά για τους «πανηγυρτζήδες»), σε ανηφοριά ή αυτό: «το κυνήγι του λαγού»! Έπρεπε, λέει, να τον πιάσουν, δίχως να χρησιμοποιήσουν άλογο ή όπλα. Με τα χέρια...

● ΙΠΠΑΣΙΑ: Ο καλός αγωνιστής ήταν, εξ ορισμού, και έξοχος αναβάτης. Πέραν της ένοπλης ιππικής επιδεξιότητας, αγώνες ταχύτητας ή υπερπήδησης εμποδίων γίνονταν συνέχεια. Συν κάτι πολύ πιο σύνθετο: αναβάσεις και καταβάσεις, ενώ ο ίππος κάλπαζε, έχοντας αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα! Ο απλός λαός το ασκούσε σπανιότερα. Αναγκαστικά. Τα άλογα τους τα ‘παιρναν οι Τούρκοι...

● ΔΟΚΙΜΙ: «Λιθάρι έχω ‘ς την πόρτα μου, δοκίμι ‘ς την αυλή μου κι όποιος το σηκώσ’ απότ’ εσάς, εκειός θελά με πάρει...». Άρση (βαρών) ογκώδους λίθου ή μαρμάρου, είτε μ’ ένα, είτε με τα δύο χέρια – ανάλογα του βάρους. «Όταν δε είναι πολύ, μέχρι του ώμου και εκείθεν προς τα οπίσω “του νώμου των”» (λεξικό Παντελίδη). Κι ενίοτε, στην πλάτη. Οι ρίζες του χάνονται στα ακριτικά χρόνια (Διγενής).

Αυτά ήταν... Κι ακόμα, ο χορός, το τόξο (περίφημη, παράδειγμα, στην Κρήτη, η αντάρτικη δράση των Χαϊνηδων σε «σαϊτα» και «δοξάρι»), το κολύμπι (νησιώτες, κύρια, Υδραίοι, Σπετσιώτες, Ψαριανοί. Κρήτες, του Αιγαίου), το σπαθί...

«Τρόπαιο», ένα... οικόσιτο αρνί!

Στους λαϊκούς αγώνες, τα έπαθλα δεν έλειπαν. Συνηθέστερα, ένα οικόσιτο αρνί. Η άλλο «σφαχτό». Μαρτυρούνται κι άλλα τρόφιμα (όλα πήγαιναν μετά στο κοινό τραπέζι). Παράδειγμα, κουλούρες.

Ο Παλιουρίτης («Αρχαιολογία») λέει: για τον πρώτο «εν αρνείον», για τον δεύτερο χέλι («έγχυλυ») για τον τρίτο «οψάριον», ενώ οι αποτυγχόντες «συριγμούς απεκόμιζον».

Στο Υπόμνημα του (Ψαριανού) Νικόδημου, πάλι, τονίζεται ότι «οι χαμένοι επλήρωναν τα έξοδα γεύματος πλουσίου», ενώ ο Μπουοντελμόντι (Κρήτη) γράφει πως «τιμούν τον νικητή μ’ ένα στεφάνι από πράσινα φύλλα ελιάς. Και τις γυναίκες (χορός) με στεφάνι καμωμένο από λουλούδια».

Έπαθλα, εν είδει κινήτρου, φαίνεται να «έπαιζαν» και στα κλεφταρματολίτικα λημέρια. Ο καπετάν Γιαννιάς, π.χ., υπόσχεται στον Καραχάλιο «μια ‘σημένια στο ζωνάρι». Πιθανόν, ίσχυε και σε εορτές. Όπως κι αυτό: ο νικητής να έπαιρνε γυναίκα του «μια όμορφη»!

Ιστορικοί και λαογράφοι, άλλωστε, καταγράφουν τους νικητές των λαϊκών αγώνων ως... περιζήτητους γαμπρούς! Στα «Τρικαλινά», μάλιστα, ο φιλόλογος – λαογράφος, Θ. Νημάς, αναφερόμενος στην περίπτωση της Χάσιας (ορεινή Δυτική Θεσσαλία), επισημαίνει πως συχνά η επιλογή του μνηστήρα γινόταν με αγώνα δρόμου -ή, σπανιότερα, πάλης- που προκήρυσσε ο ίδιος ο πατέρας της κοπέλας! Για να βρει τον πιο λεβέντη...

Οι (πρωτ)αθλητές της εποχής...

Η ρώμη (αγωνίσματα) και οι... Ρωμιοί (αθλητές)! «Μήπως οι πρωτεργάται της εθνικής μας παλιγγενεσίας δεν ήσαν όλοι αθληταί;» αναρωτιόταν το ’31 η Αθηνά Σπανούδη («Ο αθλητισμός σύγχρονη θρησκεία»). Κι έδινε το στίγμα για τους «πρωταθλητές» της εποχής. Αυτοί ήταν, οι ήρωες του ’21...

Δικά τους «πρωτοσέλιδα», κι εδώ, λογοτεχνία και παράδοση. Έστω (συχνά) με τις όμορφες υπερβολές τους...

● «Καραχάλιο παλικάρι, σήκω πέτα το λυχνάρι», καλεί το δημώδες το πρωτοπαλίκαρο τ’ Ανδρούτσου, Καπετάνιο στη Λιβαδειά. Που τον παλούκωσε κι έκαψε ο Ομέρ, Απρίλη του ’21...

● «Ο θεοσεβής αθλητής», έγραψε για τον Αθανάσιο Διάκο ο Βαλαωρίτης. Επιβεβαιώνοντας απόλυτα το λαϊκό το σώσμα: «Πρόμαχος και αθλητής, Λεωνίδου μιμητής...»

● Σε μια στροφή του ανέκδοτου «Οδός Ακροπόλεως», ο Δημήτρης Λιαντίνης (ο καθηγητής με το μυθικό εγκόσμιο «αντίο» στα μονοπάτια του Ολύμπου), γράφει: «Εδώ, στον ξύλινο Κουλέ, εκρεουργήθηκε ο πρώτος αθλητής, Οδυσσέας Ανδρούτσος». Ήταν. Ασύλληπτος στο τρέξιμο, «ωκύπους» (φτεροπόδαρος). Τόσο, που κάποτε, λέει, έβαλε στοίχημα πως θα νικούσε ένα άλογο του Αλή και το «’σκασε»! Το άλογο...

● Ένας τούτος κι ένας ο Νικηταράς (Σταματελόπουλος)... «Ο Τουρκοφάγος αθλητής του γένους νέος ακρίτας», καταπώς τραγουδήθηκε, αντάμα με αυτό: «Γεια σου και ‘σύ Νικηταρά, που ‘χεις στα πόδια σου φτερά»…

Ο Νικολαράς και «ο αράπης του Σουλτάνου»...

Κι άλλοι, πολλοί, λιγότερο γνωστοί... Απ’ τον Νικοτσαρά (Αρματωλός του Ολύμπου, για τον οποίο «διηγούνται ότι ηδύνατο να υπερπηδήσει επτά συγχρόνους ίππους στοιχηδόν τεταγμένους» - Αδρεόπουλου, «Αρματολίτικος και Κλέφτικος αθλητισμός») και τον Ζαχαριά (Μωραϊτης Πρωτοκλέφτης, για τον οποίο ο Σαράντης Καργάκος έγραψε πως ήταν τόσο γρήγορος, που, όταν έτρεχε, τα πόδια του ακουμπούσαν στα... αφτιά του!), μέχρι τους Ψαριανούς, που διέσωσε ο (Ψαριανός) πυρπολητής, Νικόδημος («Υπόμνημα της Νήσου Ψαρών»)...

Τον Κοκωσή («φαινόμενο ρώμης») και τον ξακουστό, Νικολαρά...

Κάποτε, λέει, που οι Τούρκοι είχαν όμηρους στην Πόλη κάτι Ψαριανούς, πήγε πρεσβεία να παρακαλέσει τον Σουλτάνο να τους αφήσει ελεύθερους. Μαζί και δαύτος. Γίγαντας, θεριό.

«Μόλις τον είδε ο Σουλτάνος τον εθαύμασε.

- Βάϊ, βάϊ! Νε μπεχλιβάν βαρ! Μάσσαλα! Μάσσαλα! Φτου! Φτου!

Ας τα εξηγήσωμε: Πώ, πώ, πω! Τι παλαιστής είν’ αυτός! Να μη βασκαθή! Φτου! Φτου!»

Και, μέσω του δραγουμάνου του, έστειλε στους Ψαριανούς το μήνυμα: αν ο Νικολάρας παλέψει και νικήσει τον αράπη παλαιστή του, θα τους αφήσει λεύτερους.

«Ο Νικολάρας εδέχθη πρόθυμος. Έβγαλε αφελέστατα το γελέκο, το πουκάμισό και τη φουφούλα του μέσα στο σουλτανικό διαμέρισμα και περίμενε. Καμμιά φορά ήλθε και ο Αράπης και τον ετίναξε κι αυτόν κάτω, ενώ ο Σουλτάνος κατάπληκτος και χειροκροτών, όχι μόνον απέλυσε τους ομήρους, αλλά και εφόρτωσε τους Ψαριανούς με δώρα...»

Και... «αθλήτριες»!

Και «αθλήτριες»; Σε μια ιδιότυπη περίπτωση ηρωικού «φεμινισμού», εντοπίζονται και δαύτες. 

«Και μιαν αυγή και μια λαμπρή, μια ‘πίσημη ημέρα,

βγήκαν να παίξουν τα σπαθιά, να ρίξουν το λιθάρι,

κι από το πείσμα το πολύ και από τη λεβεντιά της,

εκόπη τ’ ασημόκουμπο κι εφάνη το βυζί της»

Δεν ίσχυε παντού. Στη Μάνη, πάντως, όπου «αντιθέτως απ’ ό,τι ίσχυε εις άλλας περιοχάς της Ανατολής, ούτε κλεισμέναι εις τον γυναικωνίτην, ούτε σκλάβοι ήσαν. Διότι η απόμακρος αύτη περιοχή, διετηρήθη ελευθέρα», ο Γάλλος, Pouqueville (αρχές 19ου αι.), εντόπισε «αθλήτριες».

Τις Καλλιπάτειρες της λεφτεριάς, που στις γιορτές, ασκούνταν στο λιθάρι και το «πήδημα» και «κατά της ημέρας του θερισμού συνεκεντρούντο την εσπέραν, μετά την εργασίαν των εις τους αγρούς εις ορισμένας εξοχικάς τοποθεσίας και ηγωνίζοντο μεταξύ των εις τα όπλα, εις την ρίψιν ενός φυσικού και ακατεργάστου λίθου και εις το τριπλούν άλμα».

Κάτι τέτοιο, διηγείται, είχε δει ο ίδιος, με τα μάτια του, κοντά στην Καρδαμύλη («όμιλος γυναικών, με το πουκάμισο και τον ποδήρη χιτώνα, να αγωνίζωνται ως άνδρες εις ένα καταπράσινο λιβάδι»). Όταν, δε, εξέφρασε απορία, ένας απ’ τους πρόκριτους, ο καπετάν – Τρουπάκης, του επιβεβαίωσε πως οι Μανιάτισσες, ήταν πολύ γυμνασμένες και άσοι στο σημάδι και σχεδόν πάντα ενεργές στις ένοπλες μάχες με τους Τούρκους...

Αθλητισμός, όπου δεν πάτησαν οι Τούρκοι...

Τα ελληνικά τα χώματα που «φώναζαν» κάτω απ’ το οθωμανικό λεπίδι... Υπήρχαν, όμως, και τα άλλα. Εκεί που η εθνική συνείδηση κούρνιαζε μεν εξαντλώντας και δαύτη υπομονές (μέχρι τη μεγάλη ώρα, που...), κάτω από (άλλη) «μπότα», αλλά δίχως το βάσανο από τη μυρωδιά του αίματος και τον ανατριχιαστικό ήχο της «χατζάρας». Πιο «πολιτισμένα», πιο «ελεύθερα». Εκεί, λοιπόν –το επιτρέπαν’ οι συνθήκες- ο αθλητισμός αναπτύχθηκε αλλιώς. Όχι ως ορμέμφυτη ανάγκη, «ηρωικά», με υποσυνείδητους εθνο-πατριωτικούς σκοπούς. Αλλά, απλά, «ως σπορ». Παιχνίδι- κληρονομιά από τους κτήτορες.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, στρέφει το μάτι στην αριστερά μεριά του χάρτη. Ιόνιο, Επτάνησα. Με επίκεντρο την Κέρκυρα. Τούρκου, εκεί, μετά την Άλωση, ποδάρι δεν επάτησε. Βενετσιάνοι, ναι. Γάλλοι, ναι. Ρώσοι, ναι. Εγγλέζοι, ναι. Τούρκοι, ποτέ.

Τα χρόνια γύρω απ’ τον ξεσηκωμό, βρίσκουν τα Ιόνια υπό την «προστασία» (από το 1815) των Εγγλέζων. Sportsmen του λόγου τους και το νησί το βίωσε, «κληρονομώντας» πράμα. «Αποκαλυπτική» μοιάζει μια σειρά επιστολών ενός στρατιώτη, ονόματι Ουήλερ για δρώμενα των ετών 1823-’24 (πρώτη δημοσίευση το 1974, στα «Κερκυραϊκά Νέα», μτφρ. Ι. Δαμασκηνού).

Σε μία εξ αυτών, δίνοντας έξοχα το πλήρες εορταστικό «πορτραίτο» που συνόδευσε τα εγκαίνια του ανακτόρου των Αγ. Μιχαήλ και Γεωργίου, στις 23 Απριλίου του 1823, γράφει: «Η μέρα πέρασε καλά και πολλά ήταν τα αγωνίσματα, δηλαδή πάλη, μποξ, τρέξιμο, άλματα και πολλά άλλα...». Μεταξύ τους και το κρίκετ. Αγώνας μεταξύ Άγγλων αξιωματικών του 32ου τάγματος.

Το (επιπλέον) σημαντικό; Είναι η πρώτη, ίσως, φορά επί (σημερινού) ελληνικού εδάφους, που καταγράφεται αθλητική δραστηριότητα υπό τη μορφή αθλοπαιδιών, με προφανές το στοιχεία της ομαδικότητας (κατά την αγγλοσαξωνική αθλητική κουλτούρα). Ήδη, βέβαια, απ’ τους προηγούμενους αγώνες, η αθλητική δράση στο νησί έχει ενσωματώσει κι άλλα «σπορ». Απ’ τις λεμβοδρομίες (αρχές Φεβρουαρίου του 1820, μαρτυρείται  αγώνας με τη συμμετοχή 12 τετράκωπων σκαφών) και τους ιππικούς, μέχρι κάποια περισσότερο... φευγάτα! Μια ιδέα;

● ΤΖΙΟΣΤΡΑ: Μεσαιωνικό ιππικό αγώνισμα, σε δύο εκδοχές. Στην πρώτη (giostra dell’ anello), οι ιππείς (cavalieri) έτρεχαν ως την άκρη του οριοθετημένου χώρου, προσπαθώντας, με τις λόγχες τους, να σηκώσουν ένα δακτυλίδι που κρεμόταν σ’ ένα κοντάρι. Στη δεύτερη (giostra della Quintana), να χτυπήσουν ένα ανδρείκελο που κρεμόταν από ξύλο.

● ΚΟΚΚΑΝΙΑ: Στην κορυφή ενός ψηλού κονταριού (ιστός) κρεμούσαν τρόφιμα, κυρίως κρέατα. Κατόπιν, άλειφαν τον ιστό (ύψους 4-5 μ.), με λιπαρή ουσία (λίπος, σαπούνι, λάδι) και οι συμμετάσχοντες άρχιζαν την αναρρίχηση. Όποιος έφθανε στην κορυφή, έπαιρνε τα δώρα.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΟ 1821."

Η ωραιότερη φυλή που έζησε υπό τον ήλιον, η Ελληνική.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Ντεσάρμ (Decharme 1839-1905) 

Γάλλος καθηγητής Πανεπιστημίου, ακαδημαϊκός και ελληνιστής.

Σύγγραμμα βραβευθέν υπό της Γαλλικής Ακαδημίας και του προς ενθάρρυνσιν των Ελληνικών σπουδών συλλόγου

Η ωραιότερη φυλή που έζησε υπό τον  ήλιον, η Ελληνική. 

  Ντεσάρμ (Decharme 1839-1905) 

Γάλλος καθηγητής Πανεπιστημίου, ακαδημαϊκός και ελληνιστής.

Οι μύθοι είναι, απλούστατα, το περίβλημα θησαυρών μυστηριώδους επιστήμης, εντός  του οποίου οι πρώτοι φιλόσοφοι απέκρυψαν τα γνώσεις των περί των μεγάλων νόμων του φυσικού κόσμου, και τας θεωρίας των περί  της καταγωγής των όντων. Όταν η αλληγορική γλώσσα, την οποίαν ούτοι μεταχειρίσθηκαν, δια να μεταδώσουν στους μαθητάς των, το απόθεμα της σοφίας των, έπαυσε ,με την πάροδο του χρόνου, να ερμηνεύεται, έπαυσε και από του να είναι καταληπτή. μόνο το γράμμα αυτής αντελαμβάνοντο πλέον.

.....

Απανταχού εν τω κόσμω οι Έλληνες ενόμισον ότι διέκρινον την αεί παρούσα δράσι όντων μυστηριωδών και εν τη υπερχειλίσει  του μέχρις υπερβολή φθάνοντος θρησκευτικού συναισθήματος, έπλασον το θείον τοσούτον ποικίλον, όσον και τα καθημερινώς εις τους οφθαλμούς των υποπίπτοντα φαινόμενα. Έχοντας δε επίγνωσιν της αξιοπρέπειας και της ευγένειας αυτών έδωσαν εις τα φάσματα ταύτα των θεών ανθρώπινη μορφήν, ήτοι ταύτα τα τα χαρακτηριστικά της Ελληνικής φυλής, της ωραιτότερας εξ όσων έζησαν υπό τον ήλιον. Οι θεοί λοιπόν του Ομήρου έμοιαζον προς τα τέκνα των Ελλήνων. Έχουσι σώμα ως εκείνα, τα πάθη των είναι ανθρώπινα, ο τρόπος ζωής των είναι ο των ηρώων.

Πωλ Ντεσάρμ, σελ.6, 31

 Ο Paul Decharme, συνέγραψε πολλά αξιόλογα έργα, από τα οποία τα σημαντικότερα τιτλοφορούνται: Συλλογή επιγραφών της Βοιωτίας (1867), Οι Μούσες και τα θηβαϊκά τεχνουργήματα (1869), Ο Ευριπίδης και το θέατρό του (1894), Κριτική των θρησκευτικών παραδόσεων των Ελλήνων από τα αρχαιότατα χρόνια έως τον Πλούταρχο (1905). Το σπουδαιότερο όμως σύγγραμμά του είναι η Μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας (1879), έργο βραβευμένο από τη Γαλλική Ακαδημία, στο οποίο εκτός από την αναγραφή των διαφόρων μυθολογικών δοξασιών, περιλαμβάνεται και η ερμηνεία τους από τον ίδιο.

Εκδόσεις Χρήσιμα Βιβλία 1959

ΠΗΓΗ homeristes.blogspot.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ωραιότερη φυλή που έζησε υπό τον ήλιον, η Ελληνική. "

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

Η στοίχιση των ονομάτων---

Οι περιπέτειες βαφτιστικών και επωνύμων αποτελούν κατά κάποιο τρόπο αναπόσπαστο κομμάτι του ευρύτερου μακεδονικού ζητήματος -αλλά και των διαδικασιών εθνικής συγκρότησης στα Βαλκάνια εν γένει.-- Ακολουθώντας έναν απαράβατο κανόνα, τα ονόματα των κατοίκων -και ιδίως οι καταλήξεις τους- τροποιούνταν ανάλογα με την εκάστοτε πολιτική (εθνική) συγκυρία στην περιοχή.--

Η σερβική Μακεδονία του Μεσοπολέμου αποτελεί το πιο κλασικό παράδειγμα αυτής της διαδικασίας. --
Αμέσως μετά την κατάληψή της από το σερβικό στρατό το 1912-13, οι χριστιανοί κάτοικοί της υποχρεώθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες να προσθέσουν την κατάληξη -ιτς στα επώνυμά τους.
Το 1915 ο βουλγαρικός στρατός καταλαμβάνει την περιοχή και οι καταλήξεις μετατρέπονται σε -ωφ και -εφ, για να ξαναγίνουν -ιτς μετά τη συμμαχική νίκη του 1918. Ανάλογη μεταβολή θα επιβληθεί και στη διάρκεια της δεύτερης βουλγαρικής κατοχής (1941-44). Η τελευταία αλλαγή θα γίνει μετά την ίδρυση της ομόσπονδης ΛΔ Μακεδονίας, το 1944, όταν πολλά επώνυμα αποκτούν τις καταλήξεις -όφσκι ή -έφσκι (ενώ άλλα διατηρούν το -ωφ ή -εφ).

Στην ελληνική Μακεδονία, η ανάλογη διαδικασία υπήρξε περισσότερο σταδιακή και λιγότερο πανηγυρική, εξίσου όμως μαζική.
Η εγκατάλειψη ή τροποποίηση των "ξενικών" επιθέτων και βαφτιστικών και η υιοθέτηση αρχαιοελληνικών ήταν ήδη μια υπαρκτή διαδικασία στην ελεύθερη Ελλάδα και τις ελληνικές κοινότητες της διασποράς, από τις αρχές ήδη του ΙΘ' άι.
 Πρόκειται για μια συμβολική κίνηση "επιστροφής στις ρίζες", στενά συνδεδεμένη με το ρομαντικό κλίμα της εποχής και με πρωτεργάτες κυρίως τους δασκάλους των ελληνικών σχολείων. "Κάτι ανάλογο έγινε και στον αιώνα μας, με το μεγάλωμα της Ελλάδας στα 1912 και ύστερα από την προσφυγική μετοικεσία του 1923", σημειώνει λακωνικά στο σχετικό βιβλίο του ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, "ιδίως από τους νομάρχες και σωματάρχες στους κληρωτούς της Μακεδονίας" ("Τα οικογενειακά μας ονόματα", σ.140).
 Με το Β.Δ. της 5/2/1918, αρμόδιος για "την πρόσληψιν και την διόρθωσιν επωνύμων και τας διορθώσεις εγγραφών εν τοις μητρώοις αρρένων" καθίσταται ο Γενικός Διοικητής Μακεδονίας -αρμοδιότητα που αργότερα θα μεταβιβαστεί στο διευθυντή της Διοικήσεως του Υπ.Εσωτ. (1922) και στο νομάρχη (1938).
Στις τοπικές τέλος εφημερίδες του 1930, συναντά κανείς ανακοινώσεις των ΤΤΤ (των ΕΛΤΑ της εποχής) που προειδοποιούν το κοινό ότι "επιστολαί με το επώνυμον των παραληπτών φέρον την κατάληξιν εις -ωφ, -βιτς κλπ εν ώ τούτοι είναι Ελληνες εγγεγραμμένοι εις τα οικεία δημοτολόγια με επώνυμα Ελληνικής καταλήξεως" δεν πρόκειται να διακινούνται.

Για τις λεπτομέρειες αυτής της ονοματολογικής κοσμογονίας, σποραδικές πληροφορίες αντλούμε από διάφορες πηγές. Η ριζικότερη μεταβολή συντελέστηκε, φυσικά, στις σλαβόφωνες περιφέρειες. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ενός δασκάλου από την περιοχή της Φλώρινας: "Το Κούφεφ έγινε Κούφες - Κούφης, Τάντσεφ - Τάντσες - Τάντσης - Ταντσίδης. Αλλαξαν και οι ρίζες ονομάτων, όπως: το Ιβάνοφ έγινε Κωστόπουλος, Νόβακοφ - Ιωακειμίδης, Ντήμτσεφ - Δημητριάδης, Νόβατσεφ - Χρηστίδης, Γκράτσσοφ - Ιωαννίδης (του οπλαρχηγού Σίμου).
 Ο Μπόρις έγινε Παναγιώτης, Βύρων ή Περικλής, ο Στόϊτσε - Ιωάννης, ο Τράαν - Τραγιανός, ο Τσβέτκο - Στέφανος, η Στογιάνκα - Στυλιανή, η Στόϊα - Σοφία, η Μένκα - Μελπομένη, η Ντόστα - Θεοδότα, η Τζβέζντα - Αστέρω, η Μπόζζνα - Χριστίνα. Ανεύθυνα, αυθαίρετα, ετσιθελικά" (Παύλος Κούφης "Αλωνα Φλώρινας. Αγώνες και θυσίες", Αθήνα 1990, σ.54).

Ανάλογες είναι οι παρατηρήσεις μιας κοινωνικής ανθρωπολόγου από ένα χωριό των Σερρών: "Στον καλύτερα διατηρημένο επιτάφιο σταυρό που είδαμε και που φέρει χρονολογία 1843, είναι σκαλισμένο το όνομα Χαριτζέ, που είναι όνομα σύνηθες στην περιοχή.
Οπως προκύπτει από τα μητρώα του χωριού, το όνομα αυτό δατηρήθηκε ώς την αρχή της ελληνικής διοίκησης, οπότε και μεταγράφηκε σε Χαριζάνης. Εκτοτε, διακόπτεται η παράδοση που θέλει να ονομάζεται ο πρωτότοκος γιός με το όνομα του παππού του και το Χαριζάνης εγκαταλείφθηκε μια φορά για να γίνει Ευριπίδης και μια άλλη για να γίνει Βασίλειος" (Δώρα Λαφαζάνη "Μικτά χωριά του κάτω Στρυμόνα: εθνότητα, κοινότητα και εντοπιότητα", περ. Σύγχρονα Θέματα, τχ. 63, 1997).
Η ίδια θα συνδέσει την παρουσία της Κρητικής Χωροφυλακής στην περιοχή με "το εκ πρώτης όψεως παράδοξο γεγονός, ότι από μια χρονική στιγμή και έπειτα η μακεδονική ύπαιθρος γέμισε από κρητικά επώνυμα".
Αλλαγές αυτού του είδους σημειώνονται ακόμα και σε κοινότητες που οι στατιστικές της εποχής καταγράφουν ως ελληνόφωνες πριν από το 1912. "Στην Ασσηρο", διαβάζουμε σε άλλη διατριβή, "σλαβόηχα επώνυμα που περιέχονταν στο παλιό δημοτολόγιο του 1918 είναι απόντα από το καινούριο δημοτολόγιο που άνοιξε στη δεκαετία του '50. Ακόμα και τα βαφτιστικά ονόματα γυναικών, όπως Βελίκα ή Ντόνα, μεταμορφώθηκαν σε ελληνικά ονόματα" (Anastasia Karakasidou "Fields of wheat, hills of blood", Σικάγο 1997, σ.189).
(Ελευθεροτυπία, 18/7/1998)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ"

Στα αμέτρητα χρόνια της σκλαβιάς, είχαν προηγηθεί 123 ξεσηκωμοί κατά των Τούρκων

1453-1821: 124 επαναστάσεις ενάντια στους Οθωμανούς Τούρκους
Στα αμέτρητα χρόνια της σκλαβιάς, είχαν προηγηθεί 123 ξεσηκωμοί κατά των Τούρκων. Οι περισσότεροι, αυθόρμητοι κι απαράσκευοι. Όχι λίγοι, με προτροπή ξένων δυνάμεων, που εγκατέλειπαν στην πορεία τους ξεσηκωμένους. Πνίγηκαν όλες στο αίμα.

Ένας ταχυδρόμος έφερε το δυσάρεστο μήνυμα στην Υψηλή Πύλη, την 1η Μαρτίου του 1821: Ο υπασπιστής του τσάρου Αλέξανδρου Α’ της Ρωσίας, στρατηγός Αλέξανδρος Υψηλάντης, εδώ και πέντε μέρες, ξεσήκωσε τους Έλληνες της Μολδοβλαχίας σε επανάσταση και βοηθά και τους Βλάχους του Βλαδιμηρέσκου που επαναστάτησαν από τις 17 Ιανουαρίου. Για τον σουλτάνο Μαχμούτ Β’, το μήνυμα ήταν σαφές: Ο τσάρος παρασπόνδησε τη στιγμή που η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε προβλήματα και προσπαθούσε να του πάρει κι άλλα εδάφη. Το ίδιο άλλωστε είχε κάνει και η μεγάλη Αικατερίνη, καμιά τριανταριά χρόνια πριν.

Με τον Αλή πασά επαναστατημένο και τους Σουλιώτες να έχουν γυρίσει στα μέρη τους και να ξαναχτυπούν τους Τούρκους στην Ήπειρο, με τους Μολδαβούς ξεσηκωμένους στον Δούναβη και με προβλήματα στην Περσία, στη Συρία (με τους Δρούσους), στην Αραβία (με τους σεΐχηδες) και στην Αίγυπτο που έδειχνε χωριστικές τάσεις, ένα του έλειπε του Μαχμούτ: Ν’ ανοίξει μέτωπο και με τους Ρώσους. Θα περνούσε καιρός, ώσπου να μάθει πως ο τσάρος δεν είχε καμιά σχέση. Ως τότε, η ασπίδα της επανάστασης θα κρατούσε τους Τούρκους μακριά από την Πελοπόννησο. Το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας πετύχαινε στο ακέραιο.
Στις 21 Φεβρουαρίου, οι Έλληνες είχαν την πρώτη τους «ανεπίσημη» σύγκρουση με τους Τούρκους, τους οποίους εξόντωσαν στο Γαλάτσι της Μολδαβίας. Στις 23 του μήνα, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης είχε απευθυνθεί «προς το έθνος της Μολδαβίας» διαβεβαιώνοντάς τους ότι οι Έλληνες θα σταθούν στο πλευρό τους. Ήταν 24 Φεβρουαρίου του 1821, όταν, στο Ιάσιο της Μολδαβίας, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης δημοσιοποίησε την προκήρυξή του με τίτλο «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Ήταν η προκήρυξη της επανάστασης. Άρχιζε με την αναγγελία: «Η ώρα ήλθεν, ω Έλληνες». Και κατέληγε: «Εις τα όπλα, λοιπόν, φίλοι, η Πατρίς μας προσκαλεί». Την ίδια μέρα, έγραφε στον τσάρο, ζητώντας τη βοήθειά του.

Τα νέα έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη την 1η Μαρτίου, μέρα που ο Υψηλάντης άφηνε το Ιάσιο και με 2000 επαναστάτες βάδιζε δυτικά, παραγγέλλοντας στους Έλληνες ναυτικούς, στο Γαλάτσι, ν’ αναπλεύσουν τον Δούναβη και να χτυπήσουν τα τουρκικά πλοία. Έφτασε στο Βουκουρέστι.
Αντιδρώντας, ο σουλτάνος Μαχμούτ ετοίμαζε θρησκευτικό πόλεμο φανατίζοντας τους Τούρκους. Προγραμμάτισε γενική σφαγή των χριστιανών. Όμως, ο ανώτατος θρησκευτικός αρχηγός των Οθωμανών, Χατζή Χαλίλ εφέντης, αρνήθηκε να υπογράψει τον φετφά. Την ίδια ώρα, 49 Φαναριώτες που κατείχαν ανώτατες θέσεις, υπέγραφαν κοινή δήλωση ότι «το γένος αγνοεί την επαναστατικήν εταιρείαν». Στις 23 Μαρτίου, διαβάστηκε στις εκκλησίες αμνηστία του σουλτάνου προς τους επαναστάτες, με την προϋπόθεση ότι θα κατέθεταν τα όπλα, και αφορισμός του Αλέξανδρου Υψηλάντη από το ορθόδοξο πατριαρχείο. Ο αφορισμός υπογράφηκε με τη σκέψη ότι έτσι θα γλίτωναν οι Έλληνες της Πόλης. Όμως, από τις 24 Μαρτίου, οι Τούρκοι άρχισαν να δολοφονούν όποιον είχε ίδιο όνομα με κάποιον επαναστάτη.

Έτσι κι αλλιώς, η επανάσταση δεν μπορούσε πια ν’ ανακοπεί. Την ημέρα, που οι επαναστάτες αφορίζονταν (23 Μαρτίου), η Μεσηνιακή Σύγκλητος ανήγγειλε την επίσημη έναρξη του Αγώνα, με την «προειδοποίησιν προς τας ευρωπαϊκάς αυλάς». Ανάλογη προκήρυξη επιδιδόταν στους προξένους των ευρωπαϊκών δυνάμεων, στις 26 Μαρτίου, από το Αχαϊκό Διευθυντήριο.
Ήταν ο 124ος ξεσηκωμός. Στα αμέτρητα χρόνια της σκλαβιάς, είχαν προηγηθεί 123 ξεσηκωμοί κατά των Τούρκων. Οι περισσότεροι, αυθόρμητοι κι απαράσκευοι. Όχι λίγοι, με προτροπή ξένων δυνάμεων που εγκατέλειπαν στην πορεία τους ξεσηκωμένους. Πνίγηκαν όλες στο αίμα.
Ήταν στα 1481, μόλις 28 χρόνια μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, όταν ο Κορκόδειλος Κλαδάς και οι Μανιάτες αγωνιστές επαναστάτησαν. Έφτασαν ως την Ήπειρο κι απελευθέρωσαν την περιοχή της Χιμάρας. Αβοήθητος από τη Δύση, που τον είχε ενθαρρύνει, ο Κλαδάς αιχμαλωτίστηκε, εννέα χρόνια αργότερα, και γδάρθηκε ζωντανός.

Ήταν το 1489, όταν ο τελευταίος του βυζαντινού αυτοκρατορικού οίκου Ανδρέας Παλαιολόγος σήκωσε την επαναστατική σημαία στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Από το 1492, ο επαναστατικός άνεμος πήρε τη μορφή σταυροφορίας με σύμμαχο τον Κάρολο Η’ της Γαλλίας. Πέντε χιλιάδες επαναστάτες απελευθέρωσαν την Ήπειρο και μεγάλο μέρος της Θεσσαλίας. Ο αγώνας είναι τόσο δυνατός (γράφει ο Κωνσταντίνος Σάθας), ώστε οι Τούρκοι «αποσύρονται εκ των παραλίων και ετοιμάζονται να εγκαταλείψωσι την Κωνσταντινούπολιν». Όμως, συνασπισμός χριστιανικών κρατών συμμαχεί κατά του Καρόλου, που αναγκάζεται να γυρίσει στη Γαλλία. Αβοήθητοι, οι Έλληνες σφάζονται ανηλεώς. Το 1496, η επανάσταση έχει σβήσει.

Νέες επαναστατικές κινήσεις, από το 1525 ως το 1533, κατέληξαν στη σφαγή των Ελλήνων:
Στη Ρόδο, του μητροπολίτη Ευθυμίου και των προυχόντων. Στην Πελοπόννησο, των επαναστατών που εγκαταλείφθηκαν στη Μεθώνη από τους ιππότες της Μάλτας. Και, το 1565, πνίγεται στο αίμα ο ξεσηκωμός στην Ήπειρο, με αιτία το παιδομάζωμα.

Η ναυμαχία της Ναυπάκτου, το 1571 με την καταστροφή του τουρκικού στόλου, έδωσε νέες ελπίδες στους ραγιάδες. Η συμμαχία Ενετών, Ισπανών και πάπα ώθησε σε νέα επανάσταση. Οι ξεσηκωμένοι εγκαταλείφθηκαν για μια ακόμη φορά. Ακολούθησαν σφαγές στην Παρνασσίδα, στη Θεσσαλονίκη, στο Αιγαίο. Οι μητροπολίτες Πατρών και Θεσσαλονίκης κάηκαν ζωντανοί.

Νέος ξεσηκωμός στην Ακαρνανία και την Ήπειρο, το 1585: Οι αρματολοί της Βόνιτσας Θόδωρος Μπούας Γρίβας και της Ηπείρου Πούλιος, Δράκος και Μαλάμος ελευθέρωσαν Βόνιτσα, Ξηρόμερο, Άρτα και βάδισαν για τα Γιάννενα. Νικήθηκαν, όμως, και οι πολλοί σκοτώθηκαν. Ο Μπούας έφυγε στην Ιθάκη, όπου πέθανε υποκύπτοντας στις πληγές του. Εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα, οι κλέφτες του Γιάννη Μπουκουβάλα πήραν εκδίκηση πολεμώντας τους προγόνους του Αλή πασά.
Από το 1609 ως το 1624, ο δούκας του Νέβερ της Γαλλίας και Έλληνες συνωμότες οργάνωσαν ένα φιλόδοξο σχέδιο για να διώξουν τους Τούρκους από την Ελλάδα και δημιούργησαν τη χριστιανική στρατιά που θα ενωνόταν με τους επαναστάτες. Το σχέδιο ποτέ δεν μπήκε σ’ εφαρμογή. Όμως, στα δεκαπέντε αυτά χρόνια, οι Μανιάτες επαναστάτησαν κάμποσες φορές, ενώ ο μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος ξεσήκωσε τους χωρικούς και, το 1616, εκστράτευσε στα Γιάννενα και κυρίευσε την πόλη. Νικήθηκε τελικά, αιχμαλωτίστηκε και γδάρθηκε ζωντανός. Το 1659, ξέσπασε νέα επανάσταση των Μανιατών που κράτησε ως το 1667. Τρία χρόνια αργότερα, οι Στεφανόπουλοι και άλλοι Μανιάτες έφυγαν στην Κορσική.

Αλλεπάλληλοι ξεσηκωμοί των Ελλήνων, από το 1660, υποκινήθηκαν από τους Ενετούς. Ο Μοροζίνι ναυμαχούσε και πολεμούσε τους Τούρκους, ενισχυμένος από ενθουσιώδεις Έλληνες επαναστάτες. Πεθαίνει το 1694 στο Ναύπλιο αλλ’ ο ξεσηκωμός συνεχιζόταν. Το 1699, το βασίλειο της Πελοποννήσου πέρασε στους Ενετούς. Το κράτησαν ως το 1716, οπότε το ξαναπήραν οι Τούρκοι.
Όμως, από το 1711, μια ακόμη μεγάλη δύναμη ενεπλάκη στην Ελλάδα: Ο τσάρος της Ρωσίας, Μέγας Πέτρος, εξέδωσε προκήρυξη, με την οποία καλούσε τους Έλληνες να επαναστατήσουν. Ονόμασε τον εαυτό του «Ρωσογραικών αυτοκράτορα», δίνοντας τροφή στη φαντασία. Στις εκκλησιές, μνημόνευαν τ’ όνομά του, ο Αγαθάγγελος προφήτευε τον λυτρωμό που «θα φέρει το ξανθό γένος» και, στα βουνά, τραγουδούσαν:

Ακόμη τούτ’ η άνοιξη, ραγιάδες, ραγιάδες,
τούτο το καλοκαίρι, καημένη Ρούμελη.
Όσο να ρθει ο Μόσκοβος, ραγιάδες, ραγιάδες
να φέρει το σεφέρι, Μοριά και Ρούμελη.

Πενηνταπέντε χρόνια αργότερα, τα κοσμοκρατορικά σχέδια της Μεγάλης Αικατερίνης οδήγησαν στην επανάσταση του 1766 και στα ορλωφικά του 1770. Οι επαναστάτες εγκαταλείφθηκαν και πάλι. Άντεξαν ως το 1779, οπότε η Πελοπόννησος ειρήνευσε.
Την αμέσως επόμενη χρονιά, το 1780, οι Τούρκοι βάλθηκαν να ξεπαστρέψουν τους κλέφτες της Πελοποννήσου. Οι Κολοκοτρωναίοι αντιστάθηκαν δώδεκα μερόνυχτα στη Μάνη και μετά έκαναν ηρωική έξοδο. Χάθηκαν οι περισσότεροι. Ο δεκάχρονος τότε Θόδωρος Κολοκοτρώνης, η μάνα του και μια του αδερφή οι μόνοι που σώθηκαν.

Ο νέος ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1787 ώθησε την Αικατερίνη να ζητήσει από τους Έλληνες να επαναστατήσουν και πάλι. Τα ορλωφικά, όμως, ήταν πρόσφατα. Λίγοι σηκώθηκαν. Το 1788, επαναστάτησαν οι Σουλιώτες. Την ίδια χρονιά, φάνηκε στις θάλασσες ο μικρός στόλος του Λάμπρου Κατσώνη. Ήταν χιλίαρχος του ρωσικού στρατού. Ο οπλαρχηγός Ανδρίτσος με 500 κλέφτες επάνδρωσε τα καράβια. Ως το 1790, τσάκισαν πολλές φορές τους Τούρκους σε ναυμαχίες. Εκείνη τη χρονιά (1790), σε μια φοβερή σύγκρουση ανάμεσα στην Άνδρο και την Εύβοια καταναυμάχησε τους Τούρκους αλλ’ έμεινε με επτά μόνο πλοία. Την επόμενη μέρα, βρέθηκε ανάμεσα σε δυο εχθρικούς στόλους και νικήθηκε.

Ο Λάμπρος Κατσώνης και ο Ανδρίτσος συνέχισαν να πολεμούν. Το 1792, Ρωσία και Τουρκία υπέγραψαν ειρήνη. Ο Κατσώνης αρνήθηκε να καταθέσει τα όπλα και εξέδωσε προκήρυξη, την περίφημη «Φανέρωσιν του χιλιάρχου Λάμπρου Κατσώνη», με την οποία κατάγγελλε την Αικατερίνη και διακήρυσσε πως μόνοι τους οι Έλληνες θ’ αποκτούσαν την ελευθερία τους. Κατσώνης και Ανδρίτσος νικήθηκαν στο ακρωτήριο Ταίναρο και χώρισαν. Ο Κατσώνης αποσύρθηκε. Ο Ανδρίτσος με τους 500 του, πολεμώντας σαράντα μερόνυχτα, κατόρθωσε να φτάσει στην Πρέβεζα.
Η επανάσταση των Σουλιωτών έσβησε στις 12 Δεκεμβρίου του 1803 με τη συνθήκη, που τους επέτρεπε να φύγουν με τον οπλισμό τους. Ο Αλή πασάς, όμως, παρασπόνδησε και τους κυνήγησε. Μια ομάδα Σουλιώτες βρέθηκε, στις 23 Δεκεμβρίου στη Ρινιάσα, ανάμεσα στην Πρέβεζα και την Άρτα. Πάνω τους έπεσαν στίφη Αλβανών και τους κατέσφαξαν. Η Δέσπω Μπότση, με δέκα κόρες, εγγονές κι εγγόνια, πρόλαβε να οχυρωθεί στον πύργο του Δημουλά. Οι Αλβανοί την πολιόρκησαν. Αντιστάθηκε όσο μπορούσε. Στο τέλος, ανατινάχτηκαν όλοι, για να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια του εχθρού.

Ο Κίτσος Μπότσαρης κατάφερε να φτάσει ως τ’ Άγραφα, όπου τον πρόλαβαν οι Αλβανοί. Οχυρώθηκε σ’ ένα μοναστήρι κι άντεξε ως τον επόμενο Απρίλιο. Ογδόντα κατάφεραν να ξεφύγουν. Τα παιδιά του Κίτσου, ο Γιάννης και η δεκαπεντάχρονη Λένω, συνέχιζαν να πολεμούν. Ο Γιάννης σκοτώθηκε στο μοναστήρι. Η Λένω έφτασε σ' έναν θείο της, που πολεμούσε στον Αχελώο. Με το όπλο στο χέρι, η Λένω έγινε ο φόβος των εχθρών της. Όταν έμεινε μόνη και κυκλώθηκε, η 15χρονη Σουλιώτισσα βούτηξε στο ποτάμι και πνίγηκε.

Νέος επαναστατικός άνεμος διέτρεχε την Ελλάδα, το 1806, από την Πελοπόννησο ως τη Μακεδονία, καθώς οι Ρώσοι και οι Γάλλοι του Ναπολέοντα ανταγωνίζονταν, ποιοι θα προσεταιριστούν τους Έλληνες. Για μια ακόμα φορά, οι ξεσηκωμένοι εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους και οι Τούρκοι ξέσπασαν επάνω τους. Στην Πελοπόννησο, οι Τούρκοι ζητούσαν να τελειώνουν με τους Κολοκοτρωναίους. Οι σύντροφοι του Θόδωρου Κολοκοτρώνη δεν ήθελαν να φύγουν. Πολέμησαν μήνες, ώσπου να αναγκαστούν να περάσουν στα Κύθηρα κι από κει, στη Ζάκυνθο.
Ακολούθησαν η εποποιία του Νικοτσάρα στη Μακεδονία και του Γιάννη Σταθά στο Αιγαίο, που ανάγκασαν την Υψηλή Πύλη να έρθει σε συνδιαλλαγή με τους επαναστάτες.


Στα 1814, ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία. Επτά χρόνια αργότερα, ξεσπούσε ο 124ος ξεσηκωμός που οδήγησε στην ελευθερία.
ΠΗΓΗ http://mathainoumeellinikiistoria.blogspot.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Στα αμέτρητα χρόνια της σκλαβιάς, είχαν προηγηθεί 123 ξεσηκωμοί κατά των Τούρκων"

ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ

Τα παρατσούκλια των κατοίκων κάθε Ελληνικης πόλης------
Δεν ξέρω αν έχει τύχει ποτέ να τ’ ακούσετε αλλά οι άνθρωποι που ζουν σε κάθε πόλη δεν ονομάζονται μόνο από την πόλη (π.χ. Θεσσαλονίκη – Θεσσαλονικιός) αλλά έχουν και κάποιες ειδικές ονομασίες ανα πόλη οι οποίες έχουν βγει για διαφορετικό λόγο σε κάθε μία.
 Ορίστε λοιπόν μερικές απ’ τις πόλεις. Για όποιες άλλες ξέρετε που δεν υπάρχουν, ή ξέρετε κάτι παραπάνω που δεν υπάρχει εδώ αφήστε σχόλιο.
+ Θεσσαλονίκη – Καρντασια:
Καρντασι είναι ο αδερφός στα τουρκικά. Παλιά επεφτε πολυ κοροϊδεμα από τους Αθηναίους επί του θέματος.
Σαλονίκη δε, γνωστή και ως Καρντασούπολη!
+ Έβρος (κυρίως Κομοτηνή) – Γκάτζοι ή Γκάτζολοι:
Στο Σουφλί του νομού Έβρου παλαιότερα υπήρχαν πολλά γαϊδούρια, τα οποία.... τα έλεγαν αλλιώς και γκάτζους. Έτσι οι φαντάροι έβγαλαν κοροϊδευτικά την περιοχή Γκατζολία και έμεινε να φωνάζουν τους κατοίκους Γκάτζολους. Η ιστορική αμαξοστοιχία 604 ΕΒΡΟΣ ΕΞΠΡΕΣ καλείται και Γκάτζος Εξπρές.
+ Πτολεμαΐδα – Καϊλαριώτες:
Αυτό συμβαίνει γιατί η πτολεμαϊδα λέγεται αλλιώς και Καϊλάρια. Επίσης λέγεται και λασποχώρι γιατί παλιά ήταν χωριό όλο λάσπες όταν έβρεχε.
+ Κοζάνη – Σούρδοι:
Λέγονται έτσι διότι προσποιούνταν ότι δεν άκουσαν κάτι – κοινώς ποιούσαν την νήσσαν – όταν φυσικά δεν τους συνέφερε. Και ενώ οι μεν υπόλοιποι Έλληνες τους δέχτηκαν με αυτήν τους τη νοοτροποία, οι δε Εβραίοι δεν κατάφεραν να στεργιώσουν ούτε στιγμή στην περιοχή. Στα βλάχικα σούρδος σημαίνει κουφός / βλάκας.
+ Κέρκυρα – Παγανέλια ή Φρανκολαντσέρηδες:
Αυτοί ονομάστηκαν έτσι γιατί παγανέλι στην κερκυραϊκή διάλεκτο σημαίνει περιστέρι και η Κέρκυρα (κυρίως οι πλατείες αλλα γενικά όλη η πολη της) είναι γεμάτη περιστέρια. Το φρανκολαντσέρηδες δεν ξέρουμε από που βγαίνει.
+ Ιωάννινα – Παγουράδες:
Λέγονται έτσι γιατί παλιά λέγανε ότι στην λίμνη στα γιάννενα καθρεπτίζοταν το φεγγάρι και οι γιαννιότες έτρεχαν με τα παγούρια για να μαζέψουν και καλά το μαγικό νερό!
 + Λάρισα – Πλατυποδαράδες ή Πλατύποδες ή Τυρόγαλα:
Αυτοί λέγονται έτσι λόγω του κάμπου που είναι επίπεδος και δεν βοηθάει στο σχηματισμό καμάρας στο πόδι. Το τυρόγαλα βγαίνει απ’ το τοπικό προϊόν.
+ Βόλος – Αυστριακοί:
Kυκλοφορούν διάφορες εκδοχές:
* Διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες – σαν τους Αυστριακούς
* Διότι είναι ψυχροί άνθρωποι – σαν τους Αυστριακούς
* Διότι είναι μοχθηροί – επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ’ τους Τούρκους.
* Διότι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα Αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.
Αυτά τα λένε οι Λαρισαίοι. Οι εξηγήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι Βολιώτες είναι:
* Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη Αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό Αυστριακή προστασία.
* Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά την Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους «Έλληνες το γένος» (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, Αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.
Και υπάρχει και η εκδοχή της Φρικηπαίδειας.
* Ο Βόλος είναι μία πόλη στην κεντρική Ελλάδα. Γνωστή αυστριακή αποικία που εξελίχθηκε σε αποικία των ΕΛ, μετά την εκδίωξή τους από την αφιλόξενη προσωρινή τους κατοικία, την γνωστή υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας.
(Πηγή: http://www.slang.gr/lemma/show/Austriakoi_5697:Αυστριακοί)
+ Άρτα – Νερατζοκώλιδες:
Λόγω του ότι στην Άρτα έχουν πολλά νεράτζια και μεγάλους κώλους άρα έχουν κώλους σαν νεράτζια…
+ Πρέβεζα – Σαρδέλες:
Διότι λέγεται ότι βάζουν τις σαρδέλες στο κλουβί.
+ Αθήνα – Γκάγκαροι:
Γκάγκαρο ήταν το βαρύ ξύλο που ήταν κρεμασμένο με σκοινί πίσω από τις αυλόπορτες, τις οποίες έκλεινε με το βάρος του. {gaga στα τούρκικα το ράμφος – Lady gaga that can’t be good for you )
Γκάγκαρος λεγόταν επί τουρκοκρατίας ο Αθηναίος της ανώτερης κοινωνικής τάξης, ο οποίος στην πόρτα του είχε γκάγκαρο…
Σημαίνει σήμερα ο γνήσιος Αθηναίος.
+ Φλώρινα – Απόγονοι της Γιουργίας:
Γιατί η γιούργα ήταν η Γεωργία στα Φλωρινιώτικα. Ήταν η μεγαλύτερη που**να της Φλώρινας… Απ’ τις μεγαλύτερες βρισιές για τους Φλωρινιώτες.
+ Πόντος – Ντουντούμια / Τουρκούλια:
Δυστυχώς δεν εχω ιδέα από που βγαίνει αυτό.
+ Λέσβος – Γκαζμάδες:
Τη Μυτιλήνη τη λένε Γκασμαδία ή Κασμαδία οι φαντάροι που υπηρετούν εκεί, επειδή η στρατιωτική ζωή εκεί έχει πολύ σκάψιμο, σκάβουν ορύγματα. Επίσης υπάρχει και ο παλιός μύθος που λέει ότι (σύμφωνα με την στόμα-στόμα παράδοση των φαντάρων) όταν ήταν να φτιαχτεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, όλοι οι κάτοικοι πήγαν να συνδράμουν κρατώντας από έναν κασμά (και κανένας δεν κρατούσε φτυάρι ή σκαπέτι).
+ Καστοριά – Τσιρουνιάιδες:
Δυστυχώς δεν εχω ιδέα από που βγαίνει αυτό.
+ Σέρρες – Ακανέδες:
Λόγω του ότι στη πόλη των Σερρών φτιάχνονται ακανέδες (ένα είδος γλυκού σαν λουκούμι)…
+ Πάτρα – Μινάραδες:
Λίγο υποτιμητική λέξη για τους Πατρινούς που σημαίνει μαλάκας αλλά σε πιο light εκδοχή.
+ Ηράκλειο – Σουμπερίτες ή Καστρινούς:
Σουμπερίτες διότι στην κατοχή ο Σούμπερ είχε την έδρα του στο Hράκλειο και Καστρινούς επειδή το Ηράκλειο ονομαζόταν και Κάστρο.
+ Αγρίνιο – Βλάχοι:
Έτσι τους αποκαλούν οι μεσολογγίτες, οι οποίοι θεωρούν τον εαυτό τους πολύ διακεκριμένο.
+ Ναύπλιο – Κωλοπλένηδες:
Οι Aργίτες τους αποκαλούν έτσι διότι πλένονταν στις τούρκικες τουαλέτες.
+ Άργος – Πρασάδες:
Ως αντίποινα οι Aναπλιώτες τους έβγαλαν έτσι διότι έτρωγαν το πράσο με το οποίο χτυπούσαν το γαϊδούρι τους.
+ Καβάλα – Ψαροκασέλες:
Έτσι τους αποκαλούν οι Ξανθιώτες.
+ Αρκαδία – Σκορδάς ή Αβγοζύγης:
Σκορδάς λόγω των τοπικών προϊόντων και αβγοζύγης γιατί πρώτοι οι αρκάδες πουλούσαν αυγά βάσει του μεγέθους τους – των αυγών -.
+ Καλαμάτα – Σωματέμπορες:
Δυστυχώς δεν εχω ιδέα από που βγαίνει αυτό.
+ Κόρινθος – Λαΐδες:
Γιατί Λαΐδα ήταν μια εταίρα της αρχαιότητας από την Κόρινθο.
+ Κρήτη – Πέτσακες ή Σβούρους:
Μάλλον από Ρέθυμνο, Ηράκλειο. Ο ορεσίβιος ή χωρικός που κατεβαίνει στην πόλη με ιμπεριαλιστικές διαθέσεις ως προς γυναίκες, μπάρια κλπ. με τα γνωστά αξεσουάρ (4χ4, μαύρο πουκάμισο κλπ κλπ). Τείνει να αντικαταστήσει και στα Χανιά το «κούργιαλος». Σβούροι είναι οι κάγκουρες στην τοπική διάλεκτο.
+ Κως – Μπόχαλοι:
Γιατί στην τοπική διάλεκτο το μπουκάλι το λένε μποχάλι.
+ Ρόδος – Τσαμπίκοι:
Λόγω τοπικού ονόματος.
+ Τρίκαλα – Κασέρια ή Σακαφλιάδες:
Κασέρια λόγω τοπικού τυριού και Σακαφλιάδες λόγω του Σακαφλιά, ο οποίος έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ήταν ο Δον Ζουάν της εποχής. Ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματα του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε (εξού και το γνωστό στιχάκι “Στα τρίκαλα στα δυό στενά σκοτώσανε τον σακαφλιά”). Το σακαφλιάς κατά λέξη σημαίνει ο φίλος της σάρκας.
Πηγή : http://salonicasunitedbitches.wordpress.com/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ"

ΤΑ ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΤΟΥ «ΒΛΑΚΑ»

Αασίφρων, αεσίφρων, αβαθής, αβδηρίτης, αβέλτερος, αβελτεροκόκκυξ, άβουλος, αγαθιάρης, αγαθοβιόλης, αγαθός, αγρεύσιμος, αδιανόητος, ακαύκαλος, ακέφαλος, άκριτος, άλαλος, αλαφροκούκουλος, αλαφρόμυαλος, αλαφρονούσης, αλόγιστος, άλογος, αμβλύνους, αμβλύς, αμνοκών, άμυαλος, ανάβαθος, αναίσθητος, ανάσβολος, ανεγκέφαλος, ανέμυαλος, άνετος, ανοήμων, ανόητος, άνους, ανώριμος, απερίσκεπτος, αποβλακωμένος, αποκοιμισμένος, αποχαυνωμένος, αποχασκιασμένος, απτάλης , αργός, αργόστροφος, αρχιβλάκας, αρχιμαλάκας, άσκεπτος, άσκεφτος, άσοφος, αστόχαστος, ασυλλόγιστος, ανεμοκαύκαλος, ασύνετος, ασυνήμων, ασύννους, άφρων, αφυής, αχμάκης, αχυρένιος, βαθρακόμυαλος, βαλάκας, βαλβίδας, βαρεμένος, βαρυκέφαλος, βερέσχεθος, βερσέμης, βλάκας, βλακέντιος, βλακίστατος, βλακόμετρο, βλακόμουτρο, βλαμμένος, βλεννός, βλήμα, βληχρός, βλίτο, βλιτομάμμας, βλιτώδης, βλίτων, βλογημένος, βόδι, βοσκηματώδης, βουβάλι, βουγάιος, βουδουνάριος, βούρλο, βραδύνους, βραδύς, βραδυγνώμων, βρέτας (το), γίδι, γκα γκα, γκασμάς, γρόθος, δυσμαθής, δύσνους, έκφρων, ελαφρόμυαλος, ελαφρόνους, ελαφρύς, έμβαρος, ενεός, ενεόφρων, επιπόλαιος, ερίφης, ευήθης, εύπιστος, ζαβός, ζεβζέκης, ζουλάπι, ζωντανό, ζωντόβολο, ζώο, ηδύς, ηλέματος, ηλεόφρων, ηλίθιος, θεοβλαβής, θεομανής, θεόργητος, θεοσκοτωμένος, ιδιώτης, καθυστερημένος, κακόφρων,κάλος, καπλαμάς, κασέτης, κενός, κεφάλας, κλούβιος, κλουβιοκέφαλος, κοάλεμος, κόθορνος, κοιμήσας, κοιμισμένος, κόκκυξ, κοκοβιός, κοκορόμυαλος, κολλημένος, κολοκύθας, κοντόθωρος, κοντόμυαλος, κόπανος, κούκος, κουκουβάς, κουμπούρας, κουνενές, κουρουνόμυαλος, κουτάβι, κουτεντές, κούτιος, κούτλας, κουτορνίθι, κουτός, κουτούλιακας, κουτσοκέφαλος, κουφιοκέφαλος, κούτσουρο, κουφιοκέφάλος, κραπαταλός, κρεμάστρα, κρετίνος, κριομύξης, κρονοληρος, κύμβαλο, κωθώνι, κωφός, λακαμάς, λεβεντομαλάκας, λειψός, λεμφώδης, λευκηπατίας, λάρος, λήρος, ληρώδης, λιγόμυαλος, μαλάκας, μαλακιστήρι, μαλακίων, μαλακομαλάκας, μαλακοπίτουρας, μαλακοπρόξενος, μαλακοτρίφτης, μάλαξ, μαλαπέρδας, μαλαστούπας, μαλέας, μαλθακός, μανικός, μάπας, μαργίτης, μάταιος, ματαιόφρων, μικρόμυαλος, μικρόνους, μινάρας, μισοκούντελος, μοσχάρι, μπαγλαμάς, μπάζο, μπέκος, μπουζούκι, μπουζουκοκέφαλος, μπουμπουνοκέφαλος, μπούμστος, μπουνταλάς, μπούφος, μυαλοφυγόδικος, μωρός, μωροθάμαχτος, μωρόπιστος , μωρόχαυλος, νενός, νερόβραστος, νήπιος, νηπύτιος, νταούλι, ντενεκές, ντεσμένος, ντουβάρι, ντούλντας, νωθής, νωθρός, νωθροκάρδιος, νωθρώδης, νωχελής, ξεκαυκαλισμένος, ξέμυαλος, ξεπαρμένος, ξυλόσοφος, ξωπαρμένος, ολιγόφρων, ολολυγών, ολοχάσκωτος, ορνιθόμυαλος, όρνιο, ούζο, ούφο, παλκάνας, παλτό, πανίβλακας, παπάρας, παπαρδέλης, παράκοπος, παράορος, πάραρος, παρήορος, πάρηρος, πάφιλας, παχύνοος, πετεινοκαύκαλος, πετεινόμυαλος, πίτουρο, προβατώδης, προβατόνους, προκομμένος, πυροβολημένος, ραπάνας, ρηχός, ρηχόμυαλος, σαλός, σερσέμης, σίαλος, σκαιός, σκαρπέλο, σκεπάρνι, σκερβελές, σκιμβόλος, στειλιάρι, στενόμυαλος, στόκος, στομωμένος, στυφεδανός, συκομάμας, ταρίχιον, τάριχος, τετράποδο, τετυφωμένος, τζαζ, τιριτόμπας, τούβλο, τούμπανο, τρίχας, τρόμπας, τυφλόνους, τυφώδης, υδροκέφαλος, ύπνος, φελλός, φλογέρα, φλούφλης, φυρόμυαλος, χάβαρο, χαζός, χαζοβιόλης, χαζούλιακας, χαζοχαρούμενος, χαηλωμένος, χαϊβάνι,χαλές, χαλβάς, χαμένος, χάννος, χάπατο, χαύνος, χάχας, χασκωτός, χλιάρας, χοντροκέφαλος, χοντρομαλάκας, χοντρόμυαλος, ψαροκέφαλος,ψαρόμυαλος, ψήσσα (η), ψήττα, ψωλοκοπάνας και ... Γ.Α.Π.!
 Μ.Π.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΑ ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΤΟΥ «ΒΛΑΚΑ»"

Μποβολής ή Μπόβολης

 Μποβολής ή Μπόβολης κατ’ άλλους.

Κατάγομαι από τον νομό Αιτ/νίας περιοχή Μεσολογγίου-παραχελωίτιδα.

Το επίθετο αυτό απαντάται στην περιοχή αυτή και στην Πελοπόννησο/Καλαμάτα,

Μάλλον από προγόνους προερχόμενους από την Αιτ/νία.

Έχει καταχωρηθεί και ως «Μπόβολας», αναφερόμενο σε πεσόντα αγωνιστή

κατά την Έξοδο του Μεσολογγίου.

Πιστεύω ότι προέρχεται από το μπόβολας ή μποβόλιας, μποβόλι, μποβόλια δηλ. σαλίγκαρος,

όπως ονομάζεται στην Στερεά-Ελλάδα-Ήπειρο.

Απαντάται επίσης ευρέως και στην Ιταλία, ως «Bovoli» (το επίθετο της μητέρας

του τέως πρωθυπουργού Ματέο Ρέντζι), που και εκεί έχει την έννοια

του κοχλία-σαλίγκαρου-κυκλικής σκάλας, γεγονός που δεν αποκλείει και Ιταλική προέλευση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Μποβολής ή Μπόβολης"

Παίζουμε τα ίδια παιχνίδια από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα...

Παίζουμε τα ίδια παιχνίδια από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αξίζει να δείτε ποια είναι και τα παράξενα ονόματά τους...

Όσο και αν η τεχνολογία προχωρήσει και τα ενδιαφέροντα των παιδιών αλλάξουν δε θα σταματήσουν ποτέ να παίζουν τα ίδια παιχνίδια, στη φύση ή στο δρόμο. Παιδί και παιχνίδι, δυο λέξεις που συνεπάγεται η μια την άλλη και γιαυτό εδώ και χιλιάδες χρόνια με κάποιους ίδιους τρόπους τα παιδιά ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δημιουργούν προσωπικότητα, κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους με τα παιχνίδια. «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού», είπε ο Φροιντ.

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με τα ίδια παιχνίδια Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο παιχνίδι και στο ρόλο του. Αφιέρωναν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους σε ομαδικά παιγνίδια και σε αγώνες, στους δρόμους, τις αυλές των σπιτιών και είχαν πάντα σαν στόχο να υπάρχουν κανόνες και να τηρούνται.  Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποια παιγνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν, ενώ ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιγνίδια, για να αφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία.... 

Στον Ιπποκράτη συναντάμε τη συμβουλή να παίζουν με το στεφάνι και οι μεγάλοι, τότε ονομαζόταν κρίκος σε εμάς τσέρκι ή ρόδα. Τα αγόρια έπαιζαν διαφορετικά παιχνίδια από τα κορίτσια αλλά όχι πολύ διαφορετικά από τα σημερινά, κυνηγητό, κρυφτό, τόπι, στεφάνι, κότσια, σβούρα. Τα κορίτσια παίζανε με πήλινες ή κέρινες «πλαγγόνες» (κούκλες),που τις έντυναν με ρούχα. Ακόμα έπαιζαν με τόπια, στεφάνια, μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού. ...

Στους βυζαντινούς χρόνους συνέχισαν με κάποια ίδια παιχνίδια, κρυφτό,  κυνηγητό,  τσιλίκι, γουρούνα, τυφλόμυγα, αλώνι,  μήλο και άλλα, και τα κορίτσια με τις κούκλες στο σπίτι. Το ίδιο και στην Τουρκοκρατία Μερικά από τα παιγνίδια που έπαιζαν ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό ), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό. Υπήρχαν υπαίθρια παιγνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό  το μήλο, η πινακωτή η τυφλόμυγα το τσιλίκι.Οι μεταπολεμικές αλάνες φιλοξένησαν τα παιχνίδια των παιδιών μετά  τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν σχεδόν τα ίδια με των προηγούμενων χρόνων....

Μικρό λεξικό με παιχνίδια της αρχαιότητας που αγαπάμε και σήμερα Μπορεί οι ονομασίες τους να είναι διαφορετικές, αυτά όμως τα παιχνίδια τα αγαπούν τα παιδιά και σήμερα και ας μην έχουν ονομασίες που μας φαίνονται παράξενες.... 

Αιώρα, η γνωστή κούνια ή κρεμάστρα Ακινητίνδα, στα νεώτερα χρόνια το παίζονταν με την ονομασία τ΄ Αγκούτς. Παραλλαγή του παιγνιδιού είναι τα σημερινά  στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα  και τα αγαλματάκια. Αμπάριζα , κυνηγητό, σήμερα το συναντάμε με το ίδιο όνομα και σαν σκλαβάκια... 

Ασκωλιασμός , παιγνίδι ισορροπίας,  σήμερα το βρίσκουμε ως ασκί και με παραλλαγές ,στον τρόπο παιξίματος, σαν :κουτσαλωνάκι, προζύμι, κουτσοκαλόγερος, άντζης, κουτσό-κουτσό. Αστραγαλισμός , τυχερό παιγνίδι,(ζάρια), παίζονταν με πεσσούς-κύβους (ζάρια) και κόττα (αστραγάλους-κότσια) .στους νεώτερους χρόνους έχουμε κάποιες παραλλαγές στον τρόπο παιξίματος, χρησιμοποιώντας όμως τα κότσια, αλλά και αμύγδαλα, ποντιακά καρύδια (μικρά στο μέγεθος) και μεταλλικά νομίσματα. Βασιλίνδα, όμοιο με το  κλέφτες και αστυνόμοι Διελκυστίνδα, το σημερινό τράβηγμα του σχοινιού, το τραβηχτό...

Εφεδρισμός, το συναντάμε σαν πλακίτσες, λούμπαρδα, τσουνιά , κά. Ιμαντελισμό,  το συναντάμε σήμερα σαν λουρί Κολλαβισμός , το γνωστό μπιζ ή βζζ. Κρικηλασία,παιγνίδι με κρίκο, τροχό, το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι. Κρυπτίνδα ή αποδιδρασκίνδα ή μυίνδα, το γνωστό κρυφτό Κυνδαλισμός, παίζεται το ίδιο και σήμερα, με άλλες ονομασίες: παλούκια, αλαμάνα, μπηχτιές, καζίκια, καρφιά. Κώνος, ή στρόμβος, στρόβιλος, ρόμβος, βόμβυκας, η γνωστή σβούρα.... 

Πέταυρον, η τραμπάλα με διάφορες ονομασίες σήμερα: τράμπα, ξυλογαϊδάρα, νταντζαλαβίτσα , κά. Πεντέλιθα,  τα  πεντόβολα, επίσης  ονομάζεται: πετράδια, πενταπέτρια, πεντεκούκια, πεντεγούλια, στα βυζαντινά χρόνια το ονόμαζαν καλαλάτζια ή καλολαλάκια. Πετροπόλεμος, επικίνδυνο παιγνίδι παίζεται και σήμερα αλλά όχι τόσο έντονα όπως παλιά. Στρεπτίνδα, σήμερα το βρίσκουμε σαν γυριστάρι, πετράδι, βωλάκι, γκαζές Σφαίρα, η  μπάλα, το τόπι. Όπως και σήμερα παίζονταν πολλά παιγνίδια με την μπάλα.  Κάποια που τα ονόμαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγμα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπημα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίματος ήταν: το χτύπημα της με κάποιο αντικείμενο (ξύλο ή ρακέτα),  το να σημαδέψει κάτι μ΄ αυτήν ή να την ρίξει μέσα σ΄ ένα αγγείο ή μια τρύπα . Όλες αυτές οι χρήσεις της μπάλας τις βρίσκουμε σε πολλά σημερινά παιγνίδια.... 

Σοινάκι,  το γνωστό μας σχοινάκι που παίζεται από ένα η περισσότερα άτομα. Σχοινοφιλίνδα,παίζεται το ίδιο και σήμερα αλλάζει ονομασία ,όπως μαντιλάκι, λουρί, λουριδίτσα, πετρούλα, χτυπητό, βαρετό, βαλμάς. Φωτιά,  το συναντάμε σαν αγιώργηδες, τζίφο, καστροπαρσιά, κάστρο κτλ.  Χυτρίνδα, παίζεται και σήμερα με τον ίδιο τρόπο. Το βρίσκουμε σαν γύρω γύρω  το ψητό, παπαδίτσα, φεσάς, μυζηθρούλα, μπλαγόμεσο, χύτρα κ.τ.λ. Χαλκή μυία ή ψηλαφίνδα,  η τυφλόμυγα γνωστό παιγνίδι και σήμερα. Το συναντάμε  σαν: τυφλοπάννι, τυφλοπαννιάρα, τυφλοπάννα, τυφλός, ζουρλοπαννιάρα, γούσταρ-πάτσα, μπούφος... 

ΠΗΓΗ arxaia-ellinika.blogspot.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Παίζουμε τα ίδια παιχνίδια από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα... "

Οι τροχοπέδες της όρασης

Το παραμύθι είναι πολύ γνωστό και υπέροχα διαχρονικώς  αλληγορικό. Ο υπερφίαλος αυτοκράτορας ράβει συνεχώς καινούργια ρούχα και οι ράφτες του και οι αυλοκόλακες του τον ξεγελούν με αποτέλεσμα να  παρελαύνει γυμνός. Από φόβο, χειραγώγηση και συνήθεια, οι υπήκοοι υποτελείς του, τον χειροκροτούν και ο ίδιος καμαρώνει αυτάρεσκα. Οι πολλοί έχουν πάντα δίκιο;;;;

Όχι, θα αποδείξει ένα παιδί.

Μαμά, λέει, το παιδί, ο αυτοκράτορας είναι γυμνός, δεν φοράει τίποτα.

Βλέπει το παιδί;

Βλέπει καθαρά με τα μάτια της ψυχής του και εκτός κοινωνικής διαμόρφωσης,πριν παγιωθεί.

Τι είναι κοινωνική διαμόρφωση;

Κοινωνική διαμόρφωση, είναι ένα ΜΑΤΡΙΞ, ένα σπήλαιο. Μπαίνουμε γύρω στην ηλικία των τεσσάρων χρόνων, χάνοντας την παιδική αθωότητα και γύρω στα 12, με την είσοδο στην εφηβεία, έχουμε τον πλήρη διαχωρισμό του ενεργειακού σώματος με το φυσικό σώμα. Τα παιδιά και οι έφηβοι βρίσκονται στο έλεος του άγριου Κέρβερου και της φιλελεύθερης σεξουαλικότητος  να χρησιμεύουν σαν φρέσκια ενέργεια για ζόμπι ενήλικες.Αποστραγγίζονται νωρίς. Στην ουσία πεθαίνουν νωρίς ακόμη και αν αυτός ο θάνατος δεν είναι φυσικός. Ό,τι απομένει θα το αποστραγγίξει το κατεστημένο μιας εργασιακής συνθήκης δουλοπαροικίας, το αδιέξοδο μιας ανεργίας, οι πληρωμές των φόρων και των ειδικών τελών, στο ανύπαρκτο περιτύλιγμα των κατά συνθήκη κοινωνικών σχέσεων.

Έρωτας; Πληρωμένος ή εξαγορασμένος.

Φιλία; Γνωστοί και άγνωστοι του Φβ. Καμιά σχέση με τον Δάμωνα και τον Φιντία.

Κοινωνικές επαφές, καθαρά συμφερολοντογικές, χρησηοθηρικές, με μόνη αξία, τη χρηματοπιστωτική.

Ο δε «αυτοκράτωρ» ανακοινώνει νέα μέτρα για την αγάπη, την ισότητα για την ειρήνη μέσω κομμάτων,  επιχορηγούμενων ΜΚΟ και οργανώσεων θρησκευτικών σε μία αλλοτρίωση λέξεων και εννοιών, καθολική.

-Μαμά, λέει τι παιδί, αφού ο αυτοκράτωρ θέλει την ισότητα γιατί είναι αυτός πολύ πλούσιος και εμείς φτωχοί; Υπάρχει αληθινή ισότητα σε μια μεγάλη οικονομική ανισότητα;

-Μαμά, τον αυτοκράτορα τον ψηφίζει ο θεός ή εμείς; Πως είναι ο ίδιος πάντα ή, παρόμοιος;

-Μαμά, πόσα ρούχα, κόμματα, εκκλησίες και αρώματα, έχει ένας αυτοκράτορας;

-Πόσους ράφτες και μανδαρίνους, υπουργούς και συμβούλους;

-Γιατί τον χειροκροτούν όλοι αυτοί με τις αλυσίδες γύρω  στο λαιμό τους, που φορούν;

-Δεν κρυώνει τόσο γυμνός που κυκλοφορεί ;

-Σε τι κλίμακα μετριέται η παγωνιά της ψυχής και η ανυπαρξία της φωτιάς του πνεύματος;

«Θέλω να δω με τα δικά σου μάτια, τον κόσμο από την αρχή, τον αυτοκράτορα, τα ρούχα του, τους ραφτάδες του, τις σκιές που τον ακολουθούν. Θέλω να δω αυτή την παρέλαση, όλων αυτών που τον χειροκρ0τούν χωρίς τις αλυσίδες τους να φορούν στην απέλαση των νιφάδων του χιονιά

Δείξε μου πως βλέπεις καθαρά μέσα στην ομίχλη με μια ελεύθερη ψυχή, ενός νέου Ηρακλή, λέει η μητέρα καρδιά, σε ένα παιδί και, μονομιάς ένα διεφθαρμένο σύστημα θα γκρεμιστεί.»

ΠΗΓΗ.astreaastreaa.wordpress.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι τροχοπέδες της όρασης"

Η οθωμανική εντολή που να επιτρέπει στον Λόρδο του Έλγιν να αφαιρέσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν υπάρχει, λένε οι ειδικοί.

Ακουαρέλα του 19ου αιώνα της Ακρόπολης από τον Edward-Dodwell (1767-1832)  : Μουσείο Μπενάκη

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Λόρδος Έλγιν λεηλατούσε το μνημείο της Ακρόπολης χωρίς την άδεια του Σουλτάνου. Αυτό το επιχείρημα αψηφά τον ισχυρισμό του Βρετανικού Μουσείου ότι υπήρχε ένας οθωμανικός σφραγισμένος που του επέτρεψε να πάρει τα γλυπτά.



Σύμφωνα με το Βρετανικό Μουσείο, ο Elgin αφαιρεί τα γλυπτά του Παρθενώνα με άδεια του σουλτάνου, ωστόσο αυτό το έγγραφο δεν σώζεται και αυτό που έχει το μουσείο στα αρχεία του, είναι μια μεταγενέστερη μετάφραση στα ιταλικά, μιας φιλικής επιστολής από τον Καϊμακάμ Πασά, να κάνει εκμαγεία των γλυπτών αλλά δεν τον εξουσιοδότησε να προκαλέσει ζημιές στο μνημείο, λέει ο Επίτιμος Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων Ελένη Κόρκα.
Η κ. Κόρκα τόνισε επίσης ότι το γράμμα δεν ήταν από τον ίδιο τον σουλτάνο, αλλά από τον Καϊμακάμ Πασά, ο οποίος ήταν τότε στην Κωνσταντινούπολη, αντικαθιστώντας τον Μεγάλο Βισέρη και δεν είναι επίσημο οθωμανικό έγγραφο
Οι Βρετανοί ισχυρίζονται ότι έχουν και άλλα έγγραφα εκτός από αυτό, ωστόσο, ο Ιρανός ερευνητής Sarian Panahi, ένας από τους λίγους ιστορικούς που μπορεί να διαβάσει τους Οθωμανούς Τούρκους και έχει ερευνήσει όλα τα επίσημα έγγραφα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχει πουθενά άδεια στα στελέχη για τη μεταφορά γλυπτών.

Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε από δύο Τούρκους ερευνητές σε μια συνέντευξη που έδωσαν στο Μουσείο της Ακρόπολης. Ειδικότερα, οι Τούρκοι ερευνητές Zeynep Aygen και Orhan Sakin παρουσίασαν τα αποτελέσματα μιας μακράς μελέτης των επίσημων εγγράφων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τα οποία σχετίζονται με τον Λόρδο Έλγιν και τόνισαν το γεγονός ότι: "Όλα τα φιρμάνια  καθώς και το περιεχόμενό τους, αναγράφονταν σε  ειδικό βιβλίο ". (Σαν πρωτόκολλο)

Ο Σάκιν απέρριψε τον βρετανικό ισχυρισμό ότι τα έγγραφα του σουλτάνου  έδωσαν στον Έλγιν την άδεια να εξάγει τα Μάρμαρα. "Πρώτα απ 'όλα, αυτό δεν ήταν σε κάποιο στέλεχος. Ίσως ήταν μια προσωπική επιστολή, αλλά όχι ένα στέλεχος αναγραφής φιρμανιού . Ένα φιρμάνι  μπορούσε να υπογραφεί μόνο από τον σουλτάνο, όχι από τον πασά. Υπήρχε μόνο άδεια για επίσκεψη », δήλωσε ο Τούρκος ερευνητής.

ΠΗΓΗ

ellinondiktyo.blogspot.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η οθωμανική εντολή που να επιτρέπει στον Λόρδο του Έλγιν να αφαιρέσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν υπάρχει, λένε οι ειδικοί."