ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΟΧΗ

Η ονομασία του ανθρώπου με ένα η περισσότερα ονόματα είναι πανάρχαιο φαινόμενο.--- Ήδη ο Όμηρος πιστεύει ότι η ανθρωπωνυμία είναι πανανθρώπινη συνήθεια.-----
Για τους Έλληνες κάθε ιστορική περίοδος έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ονοματοθεσίας της.

• Στην Μυκηναϊκή Εποχή π.χ. επικρατούν τα ονόματα που εκθησιάζουν πολεμική ικανότητα (Μενεπτόλεμος , Μενεχάρης , Μενεσθεύς κ.λ.π.) ενώ

• στην Βυζαντινή Εποχή επικρατούν τα χριστιανικά ονόματα, τα ονόματα των αξιωματούχων της βυζαντινής αυτοκρατορίας κ.λ.π.

Δευτερεύουσα ονομασία

Επειδή το κύριο (βαπτιστικό) όνομα δεν επαρκούσε για την διάκριση των ατόμων σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες , γι' αυτό προέκυψε αρκετά ενωρίς η ανάγκη να συνδέεται με το δεύτερο διακριτικό όνομα, το σύγχρονο επώνυμο.
Το σύγχρονο ονοματολογικό σύστημα της Ευρώπης φαίνεται εκκίνησε από την Ιταλία στα μέσα του τον 16ου αιώνα και σίγουρα έχει τις πηγές του στο ρωμαϊκό και αρχαιο-ελληνικό σύστημα.
Στην Μυκηναϊκή Εποχή ως δεύτερο διακριτικό όνομα επικρατεί το πατρωνυμικό επίθετο.
Έτσι

• ο Αχιλλεύς ονομάζεται Πηλείδης (από τον πατέρα του Πηλέα ) και Αιακίδης (από τον παππού του),
• ο Οδυσσεύς προσονομάζεται Λαερτιάδης
• ο Αγαμέμνονας ονομάζεται Ατρείδης.

Στην Κλασσική Εποχή με την παρακμή των παλαιών αριστοκρατικών γενών περιορίζονται και τα πατρώνυμα που δηλώνουν το γένος σε λίγα ονόματα όπως

• Αλκμαιωνίδαι, Αγιάδαι, Ευμολπίδαι, Κυψελίδαι κ.λ.π.

Επικρατεί τώρα ο συνδυασμός του βασικού ονόματος με την γενική του ονόματος του πατέρα αντί του πατρωνυμικού επιθέτου όπως

• Σωκράτης Σωφρωνίσκου,
• Περικλής Ξανθίππου, κ.λ.π.

Μεγαλύτερη ακρίβεια εκφράζεται με την προσθήκη του επιθέτου που δηλώνει τον τόπο καταγωγής

• Θουκυδίδης Ολώρου Αλιμούσιος ,
• Κλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος ,
• Διόδωρος ο Σικελιώτης.

Άλλη μία κατηγορία προσωνυμίων είναι αυτά που συνδέονται με κάποια ηθικά η σωματικά χαρακτηριστικά του ονομαζόμενου προσώπου στους βυζαντινούς χρόνους:

• Ανδρέας (ανδρείος) ,
• Βασίλειος (βασιλικός) ,
• Γεώργιος (γεωργός) ,
• Δημήτριος (Δήμητρα –γεωργός),
• Ευγένιος (ο ευγενής)

κ.λ.π.

Παρωνυμία 

Τα παρωνύμια έπαιξαν μεγάλο ρόλο στον σχηματισμό των επωνύμων στην βυζαντινή και νεοελληνική περίοδο. Της βυζαντινής εκφοράς έχουμε Θεόδωρος ο Αποστόλης (= Αποστόλου), Κωνσταντίνος ο Παναγιώτης ( = Παναγιώτου) συνέχεια αποτελούν τα νεοελληνικά Γεώργιος Βασιλείου, Ηλίας Πέτρου κ.λ.π. όπου το δεύτερο κύριο όνομα χρησιμεύει ως επώνυμο.
Η σύγχυση που μπορούσε να δημιουργηθεί με την εκφορά αυτή αποσοβήθηκε με την προσθήκη ενός παρωνυμίου που εξελίχθηκε σε επώνυμο Νικόλαος Πέτρου Τσαγκάρης.

Πλήρης ονομασία

Τα κύρια ονόματα λαμβάνονται:

• από την αρχαία ελληνική παράδοση
• από την εκκλησιαστική παράδοση

Κύρια Ονόματα

Αρχαιοελληνικά Ονόματα

Βαπτιστικά από την αρχαία ελληνική παράδοση. Αγαθοκλής, Αθηνά, Αλεξάνδρα, Δημοσθένης, Ηρακλής, Θεμιστοκλής, Ιππολύτη, Καλλιόπη, Λεωνίδας, Μελπομένη, Οδυσσέας, Ολυμπιάς , κ.λ.π.

Χριστιανικά Ονόματα

Βαπτιστικά από την εκκλησιαστική παράδοση .

• i) Βαπτιστικά από την Παλαιά Διαθήκη.

Αυτά τα ονόματα είχαν μεγάλη διάδοση τα πρώτα χριστιανικά χρόνια αλλά αργότερα περιορίστηκε η χρήση τους και εμφανίζονται σήμερα σποραδικά σε μερικά μέρη. Αβακούμ, Αβραάμ (Αβράμης , Μαμής) , Αδάμ (Αδάμος, Δάμος , Αδάμας, Αδαμάκης), Ανανίας (Νανιάς) , Δαβίδ (Δαβίδης , Δαβίθης) κ.λ.π.

• ii) Βαπτιστικά ονόματα αγίων

Αθανάσιος, Βασίλειος Γεώργιος ,Δημήτριος, κλπ.

• iii) Βαπτιστικά ονόματα εορτών και γενικά από την θρησκευτική ορολογία.

Αγαπητός (ιδού ο υιός μου ο αγαπητός), Άγγελος , Βαϊα , Δέσποινα , Κουνίτσα (εικόνα η όμορφη σαν εικόνα), Ευαγγελία , Ζωοπηγή (ζωοδόχος πηγή), Θεοφάνης (Θεοφάνεια) , Λάμπρος (Λαμπρή ) , Πανάγια (Παναγία) , Παράσχος (Παράσχου κύριε) κ.λ.π.

Βυζαντινά Ονόματα

Βαπτιστικά από την νεώτερη ελληνική παράδοση.
α)Βαπτιστικά από ονόματα της βυζαντινής και νεώτερης ελληνικής ιστορίας.
Ακρίτας, Ασάνης, Βατάτζης , Βελισσάριος, Βρανάς , Δούκας , Ερωτόκριτος, Καλογιάννης , Καντακουζηνός , Κομνηνός , Λάσκαρης, Μοσχωνάς, Ολόβολος, Ράλλης , Ρωμανός, Σκαρλάτος, Φωκάς, Χουρμούζης κ.λ.π.
β) Βαπτιστικά από ονομασίες αξιωμάτων και τιμητικών τίτλων .
Αμιράς (ναύαρχος), Άρχοντας, Αφέντης , Δημοκρατία, Domina (Δόμνα ) , Κοκόνα (τιμητική επίκληση διάσημων η ευγενών γυναικών) , Κράλης (βασιλέας Καράλης) , Κυρ (Κυρίτσης), Ρήγας (βυζαντινός τίτλος για ξένους βασιλείς και ηγεμόνες) κ.λ.π.

Αλλογενή Ονόματα

Βαπτιστικά από ξένους λαούς . Agnes Ανέζα , Amalie Αμαλία, Battista Μπατίστας , Bernardo Βερνάρδος , Domenico Δομένικος , Flora Φλόρα, Φλουρής , Francesko Φραντζέσκος , Francois Φραντζής , Giacomo Γιακουμάτος , Γιακουμής , Giorgio Τζορτζής, Giovanni Ζοάνος , Τζανής κ.λ.π.

Γεωγραφικά Ονόματα

Βαπτιστικά από γεωγραφικά ονόματα
Σύμφωνα με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα Ηλείος, Θεσσαλός , Λυδός κ.λ.π. δημιουργήθηκαν και τα νεώτερα χρόνια ανάλογα βαπτιστικά.
Αμερικάνος , Ασιανός , Κιρκασία , Αξιώτης (Ναξιώτης) , Αγράφω , Αθήνα , Ανατολή , Βενετία ,κ.λ.π.

Φυσιογενή Ονόματα

α) Από ονομασίες Ζώων.
Αηδόνι (Αηδόνα) , γεράκι , (Γερακίνα , Γεαρακούλα) , λιοντάρι (Λιονταρής), μέλισσα (Μελίσω) , Παγώνι (Παγώνης , Παγώνα), περιστέρι (Περιστέρα) , τρυγόνι (Τριγώνα) κλπ.

β) από ονομασίες φυτών
άνθος (Ανθή) , γαρίφαλο (Γαρούφαλος, Γαρουφαλιά ), ζουμπούλι (Ζουμπούλης . Ζουμπούλια) , μηλιά (Μηλιά , Μηλιώ), ροδιά (Ροδιά , Ροδούλα ) , τριανταφυλλιά (Τριανταφυλλιά , Τριαντάφυλλος) κ.λ.π.
γ) Από ονομασίες πολύτιμων υλικών ασήμι (Ασημής , Ασήμω ,Ασημίνα κλπ), διαμάντι (Διαμαντής , Διαμαντάρας , Μαντής , Διαμάντω κλπ.) ζαφείρι (Ζαφείρης , Ζαφείρα , Ζαφειρία κλπ.) μάλαμα (Μάλαμας , Μαλάμω κλπ) , σμαράγδι (Σμαράγδα, Σμαράγδω ) χρυσάφι (Χρυσάφης ) , χρυσός (Χρύσος, Χρυσούλα, Χρύσω κλπ),
δ) άλλα
αστέρι (Αστέρω , Αστέριος)
αυγή (Αυγή ,Αυγούλα , κλπ)

Ιδιοτητογενή Ονόματα

Βαπτιστικά που βασίζονται σε σωματικές η ψυχικές ιδιότητες. Άσπρος (Ασπρούλης ,Ασπρούλα) , λυγερός (Λυγερή) , μελαχρινός (Μελαχρινή) , ξανθός (Ξάνθος , Ξανθός , Ξανθή , Τσιάνης κλπ.) Αγαθός (Αγαθή ,Αγάθω ) , γλυκύς (Γλυκιά ,Γλυκερία ) κλπ.

Ευχετικά Ονόματα

Προϋποθέτουν ευχή των γονέων η του αναδόχου . Ζήσης (Να ζήσει.) , Πολυζώης (πολύ ζωή να έχει ) , Παναταζής (πάντα να ζει). Στην Πίνδο το θηλυκό όνομα Αγόρω (αγόρι ) δίνεται σε κορίτσι που αναμενόταν ύστερα από την γέννηση σειράς κοριτσιών να γεννηθεί αγόρι.
Τον ίδιο ρόλο παίζει και το Σταμάτα για να ((σταματήσουν)) να γεννιούνται θηλυκά: Θέμελης, Θεμελής (να θεμελιώσει από το τούρκικο temelli –θεμέλιο) , θεμελιωμένος : Καλομοίρης(καλή του μοίρα).

επώνυμα

Τα επώνυμα διακρίνονται σε

• πατρωνυμικά,
• μητρωνυμικά ,
• ανδρωνυμικά ,
• εθνικά ,
• Επαγγελματικά ,
• παρωνύμια και
• ψευδώνυμα.

Πατρωνυμικά Ονόματα

"Πατρωνυμικόν μέν ουν έστι το κυρίως άπό πατρός έσχηματισμένον, καταχραστικώ δέ καί το άπό προγόνων , οίον Πηλείδης, Αιακίδης ο Αχιλλεύς"
Στην αρχαία Ελληνική τα πατρωνυμικά σχηματίζονται είτε απλούστερα με την γενική του ονόματος του πατέρα (Περικλής Ξανθίππου ) είτε με διάφορα παραγωγικά επιθέματα που προσαρτώνται στο όνομα του πατέρα (Κρονίδης, Νεστορίδης, Πριαμίδης Κρονίων , Ασκληπιάδης, Λαερτιάδης κλπ.) ή του γενάρχη (Αιακίδαι , Αλκμαιωνίδαι.)
Στην νέα Ελληνική η πατρωνυμική σχέση εκφράστηκε αρχικά με την γενική του ονόματος του πατέρα ύστερα από τον προσδιορισμό γιος, κόρη κ.λ.π. ο Μιχάλης ο γιος του Μελέτη και έπειτα ο Μιχάλης του Μελέτη. Η πατρογονική γενική διαφυλάχτηκε σε ορισμένα επώνυμα (Γεώργιος Ιωάννου , Νικόλαος Αντωνίου), στα περισσότερα όμως που κράτησαν τον λαϊκό τους Χαρακτήρα μετατράπηκε σε ονομαστική Αποστόλης (αντί Αποστόλου) ,Αργύρης, Λουκάς κλπ. Σπανιότερα είναι τα πατρωνυμικά που βασίζονται σε σύνθεση Κωστοσήφης (ο Κώστας του Σήφη) , Πολογιώργης (ο Γιώργος Πολάκης). Ο κύριος όγκος των πατρωνυμικών ένα βαπτιστικό όνομα (αλλά δευτερευόντως και οποιαδήποτε άλλη βάση) στο οποίο προστίθενται παραγωγικά επιθήματα (Γεώργιος) Γεωργάκης , Γεωργακάκης , Γεωργακόπουλος , Γεωργαλάς , Γεωργαράκης , Γεωργάς , Γεωργάτος , Γεωργάτσος , Γεωργέλης Γεωργής , Γεωργιάδης , Γεωργιλάς ,Γεωργίου , Γεωργιτσέας , Γεωργίτσης , κλπ ,(Βάγια τα = η εορτή) Βαγιανός , Βαϊνέλης , (Λαμπρή) Λαμπρινός , Λάμπρος , Λαμπράκης.(Κανάκι , το =χάδι) Κανάκης.
Ορισμένα νεοελληνικά πατρωνυμικά βασίζονται σε βαπτιστικά ξένων γλωσσών από τις οποίες ήρθε σε επαφή η γλώσσα μας :

• Τούρκικα (Μουράτογλου , Μουρατίδης) ,
• Αρβανίτικα: (Γκίνης =Γιάννης,Γκιόκας =Γιώργος),
• Βλάχικα : (Ζιάνας =Γιάννης ,Μίσιος και Μίσιας = Μιχάλης , Σόκος= Θανάσης , Τσέλιος = Στέριος),
• Σλαβικά: (Κόλιας = Νικόλαος , Φίλτσος=Φίλιπος) κλπ.

Μητρωνυμικά Ονόματα

Είναι τα επίθετα που βασίζονται στο όνομα της μητέρας:
Κώστας Ελένης , δηλ ο Κώστας της Ελένης.
Τα μητρωνυμικά ήταν πολύ σπάνια στην αρχαία Ελλάδα. Ο Απόλλων από την μητέρα του Λητώ ονομαζόταν Λητοϊδης, Λητογενής , Λητόϊτος ενώ Μαιάδας ονομάζονταν ο Ερμής ως γιος της Μαίας.
Τα μητρωνύμια εμφανίζονται σε κοινωνίες που μητροκρατούνται, π.χ. οι Λύκιοι της Μικράς Ασίας όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος (1,73), και ο Ηρακλείδης ο Ποντικός (C.MULLER , FRAGM. HIST. GRAEK . 2, 217, XV).
Το μητριαρχικό δίκαιο των Λυκίων φαίνεται να συνεχίζεται και στα μεσαιωνικά χρόνια , γιατί ο Νικόλαος Δαμασκηνός (C.MULLER , ό.π. 3,461, CXXIX) αναφέρει ότι (Λύκιοι τάς γυναίκας μάλλον η τους άνδρας τιμώσι και καλούνται μητρόθεν , τας τε κληρονομίας ταίς λείπουσι , ου τοίς υιοίς).
Ως υπολείμματα των Λυκιακών θεωρεί ο Σ. Λάμπρος νεοελληνικά μητρωνυμικά που συγκέντρωσε στο Λιβίτσι της Λυκίας και στο Καστελόριζο και πιστεύει ότι τα μητρωνυμικά αυτά μαρτυρούν τη επίδραση του αρχαίου μητριαρχικού δικαίου των Λυκίων στους Έλληνες της Λυκίας.
Οι λόγοι για τους οποίους επιβάλλεται το μητρωνυμικό αντί του πατρωνυμικού είναι πολλοί και ποικίλοι αυτό συμβαίνει π.χ. όταν η μητέρα στην κοινωνία λόγω της δραστηριότητας και της προσωπικότητάς της, της καταγωγής της , λόγω μακρόχρονου ξενιτεμού του πατέρα η χηρεία της μητέρας κλπ.
Επίσης ένας καταπιεσμένος εσώγαμπρος μπορεί να πάρει το όνομα της γυναίκας του Μάρως (Μάρως η Μαρόπουλος) η της πεθεράς του Λαφαρούς (Γιωρτς τη Λαφαρούς , Πόντος ).
Στα Τρίκαλα της Κορινθίας ο σώγαμπρος έπαιρνε και δεύτερο όνομα από την σύζυγό του: ο Μάριος, ο Φωτεινός , ο Ελένιος ο Γαρουφαλιός κλπ.
Μητρωνυμικά συναντάμε σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος .
Αλλά και στην βυζαντινή περίοδο συναντάμε μητρωνυμικά ονόματα π.χ. Λεόντειος ο Παυλίνης , Ιωάννης ο Βαλεριανής κλπ .
Σε βυζαντινά έγραφα συναντούμε επώνυμα , όπως Ιωάννης της Ράπτισας , Λέων της Μαρίας , Δημήτριος της Καλογραίας , Παπά Δημήτριος της Ευδοξίας κλπ. Στα μητρωνυμικά έχουμε τις εξής κατηγορίες: α) Μητρωνυμικά που βασίζονται στο βαπτιστικό της μητέρας :Αγγελίνας , Άννας , Ασημίνας , Βερονίκης, Γαρουφαλιάς , Γερακίνης , Ελένης , Ζαμπέλας , Ζαμπέτας , Κατίνας, Λελούδας , Μυρσίνης , Νικολίτσας , Παγώνας , Σμαραγδής , Σουμέλας , Σπεράντζας ,Τασούλας , Χαιδος , κλπ.

• Μητρωνυμικά που βασίζονται στο ανδρωνυμικό της μητέρας , που με την σειρά του μπορεί να βασίζεται
  • στο βαπτιστικό του άντρα της: Αλέξαινας , Βασίλαινας , Γιώργαινας κλπ.
  • στο παρωνύμιο του άντρα της: Γλαβίνας , Ζωγραφίνας, Καρατζίνας , Παπαδίτσας κλπ.

• Μητρωνυμικά που βασίζονται στο επάγγελμα της μητέρας η του άντρα της : Γιατρούδενας , Καλογραίας , Μακαρονούς , Μαμμής, Παπαδιάς , Τσαγκαρίνας , Τσιγαρούς κλπ.
• Μητρωνυμικά που δηλώνουν την καταγωγή της μητέρας :Αμουργιανής ,Αραπίνης ,Βλάχας , Γυφτούδας , Γύφτσας , Λιάπαινας κλπ.
• Μητρωνυμικά που δηλώνουν ελάττωμα της μητέρας : Βουβής , Καμπούρας ,Χοντρολένης κλπ.
• Μητρωνυμικά που δηλώνουν βαθμό συγκενείας : Βάβους , Γιαγιάς , Μαννάκας , Νυφούδης κλπ.

Ανδρωνυμικά Ονόματα

Πρόκειται για ονόματα γυναικών που βασίζονται στο βαπτιστικό, επώνυμο η παρωνύμιο κλπ. Του ονόματος των συζύγων τους και αποτελούν μία πρόσθετη επωνυμία κοντά στο βαπτιστικό όνομα.
Από τη βυζαντινή περίοδο είναι γνωστά ορισμένα ανδρωνυμικά σε –εα (Κουβικουλαρέα , Σπαθαρέα , Ανδρονικέα ) και –ινα (Μαρία Αγγελίνα ), Δούκαινα Παλαιολογίνα κλπ.) Τα νεοελληνικά ανδρωνυμικά σχηματίζονται με την γενική του ονόματος του συζύγου (η Αγγέλλω του Κακριδά) και με διάφορα παραγωγικά επίθετα , π.χ.-αινα (Κώσταινα , Γιάνναινα , Τζαβέλαινα ) ,-ινα (Θοδωρίνα , Περικλήνα , Λασκαρίνα , Μπουμπουλίνα ) –ου (Νικολού , Παυλού , Μιχαλού , Πεταλού ) , -ισσα (γιάτρισσα , μαστόρισσα = η γυναίκα του γιατρού ,του μάστορα ) κλπ.

Εθνικά Ονόματα

Σύμφωνα με τον Διόνυσο τον Θράκα (εκδ.G Uhling) (εθνικόν έστιν το έθνους δηλωτικόν, ως Φρύξ , Γαλάτης) τα ονόματα αυτά που σχηματίζονται από ονόματα χωρών πόλεων κλπ. Από τα κλασσικούς χρόνους και αργότερα μεγάλη χρήση των εθνικών ονομάτων:Εκαταίος ο Μιλήσιος , Απολλώνιος ο Τυανεύς Κόιντος ο Σμυρναίος κλπ.
Τα βυζαντινά παρωνύμια που προϋποθέτουν εθνικό όνομα συγκαταλέγονται ανάμεσα σε άλλα και τα εξής: Αρμενιάκος , Βούλγαρος , Καππαδόκης , Φράγκος , Καλυβίτης (<Καλύβη ,πόλη της Μακεδονίας) , Λιβανίτης (<Λίβανα , πόλη της Συρίας), Κομνηνός (<Κόμνη Ανδιανουπόλεως), Λεκαπηνός (Λέκαπα Καππαδοκίας )Γαβαλάς (<Γάβαλα Συρίας) ,κλπ.
Τα νεοελληνικά εθνικά επώνυμα σχηματίζονται συνήθως με αρχαιοελληνικά η αρχαιότερης καταγωγής επιθήματα και σπανιότερα με ξένα: Αθηναίος , Θηβαίος , Κερκυραίος , Μυτιληναίος. -ανός/ιανός Αμοργιανός (Αμοργός) , Καλαματιανός , Κουταλιανός (<Κούταλη Προποντίδας) Σφακιανός , Ψαριανός κλπ. –ηνός Αδραμυττηνός , Ζακυνθινός . –ινός Αραβαντινός (<Αραβάντι) , Καστρινός , Πυλαρινός (<Πύλαρος Κεφαλονιάς). –ίτης Βαλαωρίτης (<Βελεώρα Ευρυτανίας ) , Δολιανίτης(Δολιανά). -αϊτης (Μοραΐτης) Χρυσαϊτης (Χρυσό Παρνασίδος) .–ιάτης Κορφιάτης , Μανιάτης. –ιώτης Αγραφιώτης , Βαρβιτσιώτης (Βαρβίτσα Αρκαδίας) , Γαρδικιώτης (Γαρδίκι).
Βενετσιάνικα η ιταλικά είναι τα επιθέματα "–άνος/-ιάνος" και "–έζος": Βενετσιάνος , Πρεβεζάνος , Σισιλιάνος, Γενοβέζος.
Σλαβικό είναι το "–ιάνος" στα Βοστιτσιάνος , Ζαβιτσ(ι)άνος , λατινικό στο Σακαριτσιάνος (Σακαρέτσι Βάλτου)κλπ.
Τούρκικο είναι το επίθεμα –λής /λης:Βελεστινλής , Κοκοσλής (Κοκόσι =Κιλκίς) Δράμαλης , Κόνιαλης (Κόνια =το Ικόνιο) , Μπρούσαλης και Προύσαλης (Προύσα).
Ορισμένα από τα εθνικά πού προσδιορίζουν ξένους λαούς που ήλθαν σε επαφή με τους Έλληνες μπορεί να ήταν αρχικά παρωνύμια: Αλαμάνος (Αλαμανούς του Βυζαντίου , Γεφύρι της Αλαμάνας κλπ) , Αμερικάνος , (Έλληνας μετανάστης από την Αμερική) , Ατζέμης (Πέρσης) , Βούλγαρος / Βούλγαρης (μεσαιωνικό Βούλγαρης «βυρσοδέψης , επεξεργαστής η πωλητής δέρματος» που δήλωσε και το έθνος των Βουλγάρων ως παραγωγών και εξαγωγέων δέρματος ) , Γερμανός (σημαίνει και ξανθός) , Εγγλέζος/Ιγγλέζης , Ζείμπέκος (τουρκικό φύλο στα περίχωρα της Σμύρνης) , Καραγκούνης (κάτοικος του θεσσαλικού κάμπου) , Καρακατσάνης ,-ος (Σαρακατσάνος).

Εθνικό ως επώνυμο μπορεί να προκύψει με την προσθήκη ενός -ς σ’ένα τοπωνύμιο Αϊδίνης ,Βαλαώρας , Γκούρας (Γκούρα Φθιώτιδος) , Γρανίτσας (Γρανίτσα Ιωαννίνων) κλπ. Επαγγελματικά Δήλωναν αρχικά επάγγελμα η αξίωμα , αλλά γρήγορα καθιερώθηκαν ως επώνυμα , καθώς διευκόλυναν τη διάκριση ατόμων με το ίδιο όνομα σε κλειστές ιδίως κοινωνίες. Εκφέρονται κανονικά στην ονομαστική (Αμπελάς ,Γούναρης ) και σπάνια στη γενική (Ιατρού ,Οικονόμου).

Επαγγελματικά Ονόματα

Τα επαγγελματικά ονόματα εμφανίζονται ήδη από τα αρχαία χρόνια (Αιπολός , Βουκόλος , Ακέστωρ <ιατρός> , Ναυπηγός , και
πολλαπλασιάζεται στα βυζαντινά χρόνια : Αμπελάς . Λαχανάς ,Ζωναράς ,Καμπανάρης , Γραμματικός ,Παλαιολόγος <που ασχολείται με τα παλαιά>.
Μια μεγάλη κατηγορία βυζαντινών επαγγελματικών ονομάτων περιλαμβάνει ονόματα κοσμικών και εκκλησιαστικών αξιωμάτων : Δομέστικος ,Δούκας , Λογοθέτης , Νοταράς , Σχολάριος <σωματοφύλακας του αυτοκράτορα>.
Αρκετά από τα βυζαντινά επαγγελματικά που προσδιορίζουν εκκλησιαστικά αξιώματα διατηρήθηκαν έως σήμερα είτε ως αξιώματα είτε ως επώνυμα χάρη στην εκκλησιαστική παράδοση : Δομέστιχος , Έξαρχος ,-άκος , -ίδης , -όπουλος , Ευταξίας (ο επί <της ευταξίας> της εκκλησίας). Τα πιο συνηθισμένα παραγωγικά επιθήματα για τον σχηματισμό των νεοελληνικών επαγγελματικών είναι τα -άρης και ας. –άρης:Αρκουδάρης , Γελαδάρης. –ας Ασβεστάς, Βαγενάς (βαρελάς). Τα περισσότερα από τα ξένα επαγγελματικά που πέρασαν στη γλώσσα μας έχουν τούρκικη καταγωγή: Αλμπάνης –οπουλος και Ναλμπάνης (nalbant πεταλωτής) .
Ορισμένα από τα επαγγελματικά τουρκικής προέλευσης δηλώνουν αξίωμα:Βεζίρης , Δερβέναγας , Ζαΐμης , Κεχαγιάς . Το παραγωγικό επίθημα των επαγγελματικών τουρκικής αρχής είναι το –τζής /-τσής (-ξής ) ,Αλτιντζής –όγλου (altinci χρυσοχόος ) Πεσμαζόγλου (pestamalci κατασκευαστής και πωλητής πετσετών μπάνιου). Από τα ξένα επιθέματα επαγγελμάτων εκπροσωπούνται με περιορισμένα παραδείγματα τα ιταλικά –iere (Καροτσιέρης ,Κασιέρης , Μπαρμπέρης.κλπ) και -oro (Σπαγγαδόρος).

Παρωνύμια

Αποτελούν το κύριο όγκο των επωνύμων και προέρχονται από χαρακτηρισμούς των παρονομαζομένων που βασίζονται , σε σωματικές , πνευματικές , ηθικές και άλλες ιδιότητες . Ο Μ.Τριανταφυλλίδης χρησιμοποιεί τον όρο παρατσούκλι.Την λέξη Παρωνύμιο την συναντάμε και σαν πινόμι , πινομή ,παραγκώμι , προσονείδιν (ποντιακό) , Περιγέλιο ,σουσούμι κλπ.
Οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τις εκφράσεις :την κλήσιν , την επίκ-λησιν , το επίκλην , τουπίκλην , την επωνυμία ,το επώνυμον , την προσηγορία , τούνομα έχων παρωνύμιο φέρων κλπ. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούν για το παρωνύμιο τον όρο επίθετον.Το παρωνύμιο ορίζεται από τον Διονύσιο τον Θράκα ως εξής :<παρώνυμον Δε έστι το παρ’ όνομα ποιηθέν , οίον θέων> Τα αρχαία παρωνύμια αναφέρονται σε σωματικές ιδιότητες (Γάστρων , Γνάθων ,Δόναξ , Κεφάλων , Μέτωπος.) Σε ψυχικές ιδιότητες :(Δέξιος , Μαργίτης , Βίαιος ,Πράος κ.α.) σε παρομοιώσεις με ζώα :(Αμνός , Γρύλος , Δράκων , Ιέραξ , Μέλισσος κ.α.) και φυτά :(Άλατος ,Καρδάμα ,Κρόκος ,κ.α.) στην ημέρα της γέννησης (Ανθεστήριος , Λήναιος , Πανιώνιος , Σωτήριος κ.α.)
 Στα βυζαντινά χρόνια και ιδιαίτερα από τον 9ον αιώνα και εξής δημιουργούνται πολλά παρωνύμια που χρησιμοποι-ούνται ως βυζαντινά και νεοελληνικά οικογενειακά ονόματα :Γρηγόριος ο Πτερωτός ,Βάρδας ο Πλατυπόδης , Βασίλειος ο Πετεινός κ.α.Πολύ γνωστά βυζαντινά παρωνύμια είναι λ.χ. τα :Βαρβάτος , Μυστάκων , Μουρζουφλός . Η κατάταξη των παρωνυμίων γίνεται με τα εξής κριτήρια: α)Σωματικές ιδιότητες :Βεργής , Βραχνός ,Ζερβός ,Καμπούρης κ.α. Β )Ψυχικές , πνευματικές ,ηθικές ,και άλλες ιδιότητες : Αγέλαστος , Βιαστικός ,Θλιμμένος , Κοιμήσης , Λεβέντης ,Τεμπέλης , Κατεργαράκος , Νταής , Νυστάζος κ.α. Γ) Παρομοιώσεις με ζώα :Αλεπουδέλης , Γάτος , Ζυγούρης , Λύκος , Ποντίκης , Τσάκαλος , Γκιόνης ,Κίρκος κ.α. Δ) Παρομοιώσει με φυτά : Βλιτάς ,Γαρούφαλος , Καρπουζάς , Πιπέρης , Ρεβίθης κ.α. Ε) Αντικείμενα καθημερινού βίου .Βελέντζας , Δακτυίδης , Κουλούρας , Λαγάνας , Ταγάρης κ.α. ΣΤ) Καιρός και χρόνος: Βοριάς ,Γρέκος , Σορόκος ,Κατσιφάρας , Χιόνης κ.α. Ζ) Συγγένεια και ηλικία :Αφεντάκης , Εγγονόπουλος , Κανακάρης , Ορφανός ,Παπούλιας , Πατέρας –άκης . Η ) Φράσεις (που συνήθιζε ο παρονομαζόμενος) Καλλιώρας ,Καλώστος , Καληνύχτας , Σιαπέρας κ.α.
Ονόματα από τις διάφορες ελληνικές διαλέκτους.
Αμαντος =(Χίος,άμαντος=μαμμόθρεφτος),Βώκος (ποντιακό βώκος =ηλίθιος),Ζυβρακάκης (Κρήτη ζυμπραγός <δίδυμος <αρχ.συμπραγής) ,Κοθρής (διαλ.κοθρής –ζητιάνος <κοθρί –κομμάτι ψωμί.Λιάρος(Ασπρόμαυρος ,για ζώα), Μάντακας (Κρήτη, τσιμπούρι των ζώων),Πατακός(Κρήτη, μικρόσωμος και άσχημος< αρχ.πάταικος), Ροίδης (ρόγι δοχείο με στενό άνοιγμα),Σαχτούρης (μεσν. σακτούρα –είσος καϊκιού), Συγγρός (διαλ.τσιγρός-αδύνατος ,αρρωστιάρης), Τσουδερός (Κρήτη ,τσουρίζω=τσουτσουρίζω, Χουρμούζης (χουρμούζη=είδος μαργαριταριού από το νησί Χορμούζ στην είσοδο του Περσικού κόλπου.
Τούρκικα. Ασλάνης,-ιδης,-ογλουΑρβανίτικα. Κέπας =κρεμμύδι , Κριεζής=μαυροκέφαλος, Κριεκούκης =κοκινοκέφαλος, Λέπουρας =λαγός,Μποκουρας =όμορφος , Μπούρας =γενναίος, Σκούρτης =κοντός Τσάλας =κουτσός, Φουρίκης =κοτέτσι.
Βλάχικα Γκίζας =μυζήθρα.Δάλας= ξινόγαλο,Μπίμπας =πάπια, Πίσας=γάτα, Σούρδος =κουφός- βλάκας,Τσάρας=γη

Ψευδώνυμα

Είναι τα πλαστά ονόματα που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς καλλιτέχνες , ηθοποιοί αλλά και κακοποιοί για λόγους ψυχολογικούς κοινωνικούς κ.λ.π. Είναι ονόματα που τα διαλέγουμε και δεν μας τα επιβάλλουν οι άλλοι.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΟΧΗ"

Πώς πήρε το όνομά της η Αγγλία

 Εδώ πρέπει να αντιμετωπίσουμε ζητήματα ονοματολογίας.

Με κοινή συναίνεση οι ιθαγενείς Άγγλοι, από την Εποχή του Σιδήρου και προς τα εμπρός, ονομάστηκαν «Βρετό.

Αλλά ο όρος είναι πραγματικά σχετικός μόνο με τα αγγλικά του Ατλαντικού των δυτικών ακτών· αυτοί είναι οι Βρετανοί που μετανάστευσαν στη Γαλατία και ίδρυσαν την επαρχία της Βρετάνης.

Είναι οι άνθρωποι που μίλησαν Κέλτικα και Γαελικά. Οι Βρετανοί ήταν επίσης ισχυροί στο βορρά, ως μόνιμη υπενθύμιση παλιών φυλετικών ομάδων. Στο κέντρο, νότια και ανατολικά της χώρας υπήρχαν και αυτόχθονες Αγγλοι, αλλά κατοικούσαν στις περιοχές όπου κυριαρχούσαν Σάξονες άποικοι, άλλοτε με ειρηνικά και άλλοτε με βίαια μέσα. Ήταν από μια ομάδα αυτών των εποίκων, τους Angles, που πρωτοεμφανίστηκε το όνομα της Αγγλίας. Η γη της Αγγλίας ήταν η περιγραφή των Βίκινγκς. Χαρακτηριστικό μιας χώρας που από τον πρώτο αιώνα έως τον δέκατο τρίτο αιώνα υπόκειτο σε σχεδόν συνεχή ξένη κατοχή.

Η «φυλή της αυτοκρατορίας» ήταν κάποτε ένας αποικιοποιημένος και εκμεταλλευόμενος λαός.

Πηγή ~ Peter Ackroyd ~ Το Ίδρυμα της Αγγλίας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Πώς πήρε το όνομά της η Αγγλία "

Ο κόσμος του Αριστοτέλη

 Εκτός από τη γνώμη του τη σχετική με τις "ιδέες" του Πλάτωνα ο Αριστοτέλης υποστηρίζει και άλλες αρχές. Δεν αποκρούει την ηδονή, αλλά προτιμά την πιο τέλεια, αυτή δηλαδή που πηγάζει από τη διάνοια. Ο σκοπός των ανθρώπινων ενεργειών, κατά τον Αριστοτέλη, είναι η ευδαιμονία, την οποία ορίζει ως ενέργεια σύμφωνη με την αρετή. Η αρετή, όταν κυριαρχεί στα πάθη και στις ορμές, τα ρυθμίζει, παίζοντας το ρόλο του μέτρου ανάμεσα στις δύο ακρότητες, δηλαδή στην υπερβολή και την έλλειψη. Έτσι π.χ. η "πραότης" είναι αρετή ως μεσότητα της οργής και της αναισθησίας, η "ανδρεία", επειδή βρίσκεται ανάμεσα στη θρασύτητα και στη δειλία, και η "αιδώς", επειδή κατέχει το μέσο της αδιαντροπιάς και της κατάπληξης, που είναι ακρότητες. Συμπλήρωμα της αρετής είναι και τα αγαθά του σώματος (δύναμη, υγεία, ομορφιά) και τα αγαθά της τύχης (πλούτος, ευγενική καταγωγή κλπ.). Σύμφωνα μ' αυτά, ευτυχισμένος είναι εκείνος που ενεργεί κατά τις επιταγές της αρετής και συγχρόνως έχει μερίδιο και στα άλλα αγαθά, τα "εκτός αγαθά", όπως τα ονομάζει.

Ο Αριστοτέλης ταλαντεύεται ανάμεσα στον ιδεαλισμό και τον υλισμό. Κάθε πράγμα, κατ' αυτόν, αποτελείται από ύλη και πνεύμα, που είναι μεταξύ τους αδιάσπαστα ενωμένα. Η ύλη είναι παθητική, είναι η δυνατότητα του πράγματος, ενώ το πνεύμα ενεργητικό, δηλ. η δύναμη που μεταβάλλει τη δυνατότητα σε πραγματικότητα.

Ο κόσμος, κατά τον Αριστοτέλη, είναι ενιαίος και αιώνιος, ενώ η οικουμένη έχει σχήμα σφαίρας με κέντρο τη Γη. Με το να δέχεται την καταγωγή των γνώσεων από τις αισθήσεις, πλησιάζει πολύ τον υλισμό. Τέλος, με την τυπική λογική, βλέπει την αντικειμενική πραγματικότητα "στατικά" και όχι μέσα στην αέναη μεταβολή και κίνησή της. Ο Αριστοτέλης ήταν ο φιλόσοφος που διετύπωσε τη θεωρία της ύπαρξης του πέμπτου στοιχείου της φύσης. Συγκεκριμένα οι Έλληνες φιλόσοφοι από την Ιωνία θεωρούσαν ότι στη φύση υπάρχουν τέσσερα στοιχεία ή ουσίες. Γη, ύδωρ, πυρ και αήρ. Ο Αριστοτέλης πρόσθεσε στην τετράδα τον αιθέρα ο οποίος θα αποτελέσει την πέμπτη ουσία την πεμπτουσία. Το στοιχείο αυτό παρουσιάζει κάποιες ιδιαιτερότητες, είναι αγέννητο, αγήρατο, άφθαρτο, αΐδιο, αναυξές και αναλλοίωτο. Επιπλέον εντοπίζεται στον "άνω τόπο" όπου κατοικεί η Θεότητα.

Σχετικά με την επιλογή προκειμένων^[22]
Ιδιαίτερη σημασία έχει η επιλογή προκειμένων άμεσων (αυταπόδεικτων), γνωριμοτέρων του συμπεράσματος και ουσιωδών αιτιών του. Αν πάρουμε τις έννοιες πλανήτης, ουράνιο σώμα που φωτίζει σταθερά (μη στίλβον) και κοντινό (εγγύς) ουράνιο σώμα θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τους 2 παρακάτω συλλογισμούς:
[Σ1] Τα μη στίλβοντα ουράνια σώματα είναι εγγύς ουράνια σώματα
Οι πλανήτες είναι μη στίλβοντα ουράνια σώματα
Οι πλανήτες είναι εγγύς ουράνια σώματα
[Σ2] Τα εγγύς ουράνια σώματα είναι μη στίλβοντα ουράνια σώματα
Οι πλανήτες είναι εγγύς ουράνια σώματα
Οι πλανήτες είναι μη στίλβοντα ουράνια σώματα
Ο Σ1 είναι συλλογισμός του ότι (του γεγονότος), ενώ ο Σ2 είναι συλλογισμός του διότι (του αιτιολογημένου γεγονότος). Δηλαδή η προκείμενη «Τα εγγύς ουράνια σώματα είναι μη στίλβοντα ουράνια σώματα» είναι ορθότερη από την προκείμενη «Τα μη στίλβοντα ουράνια σώματα είναι εγγύς ουράνια σώματα», καθόσον επειδή είναι εγγύς δεν στίλβουν, και όχι επειδή δεν στίλβουν είναι εγγύς.

Σχετικά με την επιστημονική εξήγηση ^[23]
Σημαντικό ρόλο στην επιστημονική εξήγηση γεγονότων κατά τον Αριστοτέλη έχει η αγχίνοια (ευστροφία) ή ευστοχία στην ανακάλυψη του μέσου όρου σε άσκεπτο χρόνο (ακαριαία), π.χ. βλέποντας ότι η σελήνη έχει συνεχώς στραμμένη την ίδια φωτεινή πλευρά της προς τον ήλιο, και βάσει του ότι ο ήλιος φωτίζει, αποδίδει τη φωτεινότητα της σελήνης στο φως του ήλιου.
Τυπική διατύπωση:
Προκείμενες
Αν ένα σώμα έχει στραμμένη μια πλευρά του σε μια φωτεινή πηγή (σε ένα αντικείμενο που φωτίζει) τότε φωτίζεται δανειζόμενη το φως της φωτεινής πηγής
Η σελήνη έχει συνεχώς στραμμένη την ίδια πλευρά της Α στον ήλιο
Ο ήλιος είναι φωτεινή πηγή
Συμπέρασμα
Η πλευρά Α της σελήνης φωτίζεται δανειζόμενη το φως του ήλιου

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B7%CF%82#%CE%96%CF%89%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B4%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B7

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο κόσμος του Αριστοτέλη"

Γαλλικά ονόματα: αρχαία και σύγχρονα.

 Γαλλικά αρσενικά ονόματα και η σημασία τους. 

Στη Γαλλία, υπάρχουν πολλές εντελώς μοναδικές πολιτιστικές παραδόσεις, οι οποίες μπορεί κάλλιστα να περιλαμβάνουν τον σχηματισμό ονομάτων και τη σειρά ονομασίας των παιδιών στην οικογένεια. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα ανδρικά ονόματα, τα οποία θα συζητηθούν σε αυτό το άρθρο. 

Οι σύγχρονοι γονείς, φυσικά, παρεκκλίνουν από τις οικογενειακές εντολές που είναι υποχρεωτικές για αρκετούς αιώνες στη σειρά. Πολλά ανδρικά γαλλικά ονόματα αντικαθίστανται ολοένα και περισσότερο από βιβλικά ή αγγλικά ονόματα που δεν ακούγονται καθόλου γαλλικά. 

Ωστόσο, τα γαλλικά ονόματα για αγόρια χρησιμοποιούνται συχνά σε άλλες χώρες. Αλλά δεν γνωρίζει κάθε γονέας τι εννοούν και αν είναι πραγματικά τόσο δημοφιλείς στην ίδια τη Γαλλία. Για να καταλάβετε πόσο χρησιμοποιημένο είναι το αντρικό όνομα που ξαφνικά θέλατε να δώσετε στο μωρό σας, αξίζει να μάθετε περισσότερα για αυτό. Τι είναι? Όπως τα γυναικεία, τα ανδρικά γαλλικά ονόματα έχουν μια μοναδική μελωδία και απαλότητα ήχου. Ίσως, σε καμία χώρα στον κόσμο δεν θα ακούσετε μια τόσο γοητευτική προφορά του ήχου "r". 

Είναι αυτός που κουβαλά αυτή την πολύ ιδιαίτερη γαλλική γοητεία. Παρά το γεγονός ότι οι Γάλλοι θεωρούνται απίστευτα παθιασμένοι, τα ονόματά τους ακούγονται συχνά καταπραϋντικά: Henri, Louis, Charles.

Τα ονόματα στα γαλλικά προφέρονται απαλά, ειδικά αν ήχοι όπως "r", "t", "k" και άλλοι βρίσκονται στο τέλος μιας λέξης ή ακολουθούν ο ένας μετά τον άλλο. Για παράδειγμα, το παραδοσιακό για τη Γαλλία «Godfried» τις περισσότερες φορές ακούγεται σαν «Godefrey». Και υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της χρήσης του ονόματος για τους Γάλλους των περασμένων αιώνων είναι η καθολικότητα του. 

Αυτό σημαίνει ότι και τα αγόρια και τα κορίτσια συχνά αποκαλούνταν το ίδιο. Τα ονόματα των Corentin, Michel και ορισμένων άλλων μπορούν να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα αυτού. Προέλευση γαλλικών ονομάτων Ως επί το πλείστον, τα αρσενικά γαλλικά ονόματα προέρχονται από τα βιβλικά. Τις περισσότερες φορές, τροποποιήθηκαν σύμφωνα με τις ιδέες των κατοίκων για την ομορφιά του ήχου. Ένα παράδειγμα αυτού είναι τα ονόματα Pierre (Peter), Benjamin (Benjamin) και Michel (Michael).

 Όπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα, οι ήχοι σε αυτά είναι πάντα πιο απαλοί από ό,τι στην αρχική έκδοση. Συχνά, τα γαλλικά ονόματα στα ρωσικά, για παράδειγμα, αποκτούν έναν πιο σκληρό και τραχύ ήχο, χάνοντας τη μοναδική τους γοητεία. Επίσης στη Γαλλία, ο δανεισμός των κατάλληλων ονομάτων από γειτονικούς πολιτισμούς χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα. Κατά τη διάρκεια των πολέμων κατάκτησης με τη συμμετοχή αυτού του κράτους, νέα ασυνήθιστα ονόματα «φέρθηκαν» στη χώρα, τα οποία ονομάζονταν νεογέννητα αγόρια. 

Πώς ονομάζονταν οι γιοι στη Γαλλία: οικογενειακές παραδόσεις 

Οι γαλλικές παραδόσεις στην ονομασία των παιδιών είναι πολύ ενδιαφέρουσες, ενώ ελάχιστα διαφέρουν από τους κανόνες που υιοθετούν άλλοι λαοί. Κατά κανόνα, τα αρσενικά γαλλικά ονόματα, ο κατάλογος και η σημασία των οποίων θα δοθεί παρακάτω, δόθηκαν σύμφωνα με την ακόλουθη αρχή: Στο πρωτότοκο δόθηκε το όνομα του παππού από την πλευρά του πατέρα, τα ονόματα του παππού από την πλευρά της μητέρας και του αγίου υπό την προστασία του οποίου γεννήθηκε το αγόρι προστέθηκαν σε αυτό. στον δεύτερο γιο της οικογένειας δόθηκε το όνομα του πατρικού προπάππου, το όνομα της γιαγιάς της μητέρας και το όνομα του αγίου προστέθηκαν σε αυτό.

 Αυτές οι παραδόσεις επιβλήθηκαν μέχρι το 1966, όταν οι γονείς είχαν νόμιμα τη δυνατότητα να επιλέξουν το επίθετο (άγιο) για το παιδί τους. Και μόνο το 1993 στη Γαλλία επιτράπηκε επίσημα η επιλογή του πρώτου ονόματος για το παιδί από αυτά που αρέσουν στους γονείς. Ίσως ο αναγνώστης θα έχει μια ερώτηση σχετικά με το πώς πολλά ονόματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν ένα ενιαίο σύνολο.

 Είναι απλό - στη Γαλλία, σχεδόν όλα τα αρσενικά ονόματα ήταν σύνθετα. Τι αντιπροσώπευαν, ποιο χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή ζωή και πώς έμοιαζε η ορθογραφία τέτοιων ονομάτων; Ας το καταλάβουμε τώρα.

Σύνθετα ονόματα στη Γαλλία

Η παράδοση να δίνονται στα αγόρια διπλά ή τριπλά ονόματα αναπτύχθηκε στη Γαλλία με την έλευση του Καθολικισμού. Αρχικά, αυτό έγινε έτσι ώστε αρκετοί προστάτες άγιοι να φρουρούν το παιδί ταυτόχρονα. 

Τα διπλά ονόματα ήταν πιο διαδεδομένα τους περασμένους αιώνες, ωστόσο, ακόμη και τώρα οι γονείς συχνά δίνουν στα μωρά τους παραδοσιακά αρσενικά γαλλικά ονόματα, που αποτελούνται από πολλά. Παραδείγματα αυτού είναι οι Jean-Paul, Jean-Claude και Pierre-Marie. Παρεμπιπτόντως, πολλές σύγχρονες προσωπικότητες (ηθοποιοί του κινηματογράφου, μουσικοί και καλλιτέχνες) έχουν διπλά και τριπλά ονόματα. Ανάμεσά τους ο Jean-Claude Van Damme, ο Jean-Paul Gaultier και πολλοί άλλοι. Ορθογραφία και προφορά σύνθετων ονομάτων Τα διπλά ονόματα, που γράφονται με παύλα, προφέρονται πλήρως στην καθημερινή ζωή, δηλαδή όπως γράφονται στα έγγραφα. Είναι εντελώς άλλο θέμα όταν το αγόρι ονομάζεται Antoine Michel Louis ή Leons Maurice Noel.

 Σε αυτή την περίπτωση, στην καθημερινή ζωή χρησιμοποιούν ένα από τα ονόματα και αποκαλούν τα παιδιά απλά - Antoine (Titi) ή Maurice, για παράδειγμα. Συχνά τα διπλά ή τριπλά ονόματα, τα οποία γράφονται χωρίς παύλα, επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες τους να τα αλλάζουν χωρίς χαρτιά στις αρχές εγγραφής. Για παράδειγμα, ένας άντρας με το όνομα Jean Battisto Robert, ο οποίος ήταν γνωστός ως Jean από την παιδική του ηλικία, μπορεί αύριο να ζητήσει να τον ονομάσουν Robert και στο εξής θα παρουσιάζεται μόνο έτσι. Σημασία γαλλικών ονομάτων

 Η μερίδα του λέοντος των ανδρικών ονομάτων στη Γαλλία έχει λατινικές ή ελληνικές ρίζες και ήρθε στη χώρα μέσω της υιοθέτησης του Χριστιανισμού. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολύ λίγα ιθαγενή γαλλικά ονόματα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται μόνο ο Lawrence και ο Laurentin (έφτασαν / αρχικά από το Laurentum), ο Lope (σαν λύκος) και ο Remy (κάθονται στα κουπιά, κωπηλάτης). Πολλά σύγχρονα γαλλικά ονόματα, όπως αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του άρθρου, σχηματίζονται από ξένα. Ταυτόχρονα, η ομοιότητα του ήχου τους εντοπίζεται αρκετά καθαρά. Εκτός από αυτό, έχουν την ίδια σημασία. 

Για να βεβαιωθείτε ότι οι αναγνώστες μπορούν να το δουν αυτό, ακολουθούν μερικές τιμές: Constantin (φρ.) - Constantin (ρωμ.) - σταθερός, σταθερός, σταθερός. Christophe (fr.) - Cristiano (port.) - Christian (Αγγλικά) - παρουσιάζεται από τον Χριστό. Leon (φρ.) - Leonardo (it.) - Λιοντάρι (ρωσικά) - παρόμοιο με λιοντάρι. Markel (φρ.) - Marcus (it.) - Martin (γερμανικά) - πολεμικός. Nicolas (fr.) - Nikolaus (γερμανικά) - Nicholas (ρωσικά) - η νίκη της ανθρωπότητας. 

Αυτή η λίστα μπορεί να συνεχιστεί επ' αόριστον. Ωστόσο, δεν θα το κάνουμε αυτό, αλλά θα προσπαθήσουμε να αποφασίσουμε ποια ανδρικά ονόματα οι ίδιοι οι Γάλλοι θεωρούν σήμερα τα πιο όμορφα. Τα πιο όμορφα γαλλικά ονόματα Σύμφωνα με έρευνες, οι Γάλλοι αποκαλούν τους Thierry (Thierry), Christophe (Christophe), Pierre (Pierre) και Jean (Jean) ανάμεσα στα πιο όμορφα αντρικά ονόματα. Κατά τη γνώμη τους, τέτοια όμορφα γαλλικά ονόματα για αγόρια όπως Michel (Michel), Alain (Alain) και Philippe (Philippe) δεν έχουν λιγότερη γοητεία. Σε άλλες χώρες, τα ακόλουθα ονόματα με γαλλικές ρίζες θεωρούνται όμορφα: Sebastian, Jacques, Claude, Vincent, Francois και Dominique. 

Κατά κανόνα, οι ηθοποιοί ταινιών ή άλλες διάσημες προσωπικότητες παρέχουν υψηλή δημοτικότητα ονομάτων. Είναι αυτός ο δείκτης που είναι το κύριο σημείο στην κατάταξή τους ανάμεσα στα πιο όμορφα ή απλά αρμονικά ονόματα. 

Ποια ανδρικά ονόματα είναι δημοφιλή στη Γαλλία 

Επί του παρόντος, η διαδικασία σχηματισμού νέων ονομάτων στη Γαλλία δεν έχει ολοκληρωθεί. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μόδα να ονομάζουμε τα παιδιά με συντομογραφία και κάποιες τροποποιήσεις ξένων ονομάτων. Χρησιμοποιούνται επίσης αμετάβλητα. Ποια είναι τα πιο δημοφιλή; Τα γαλλικά ονόματα που βρίσκονται στο top 10 τα τελευταία 5 χρόνια είναι τις περισσότερες φορές βρετανικής καταγωγής (Kevin, Axel, Jed and Tom), ιταλικής (Enzo και Theo). Πολύ συχνά, οι νέοι γονείς αποκαλούν τους γιους τους Lucas, Arthur και Hugo.

 Όμως το πιο δημοφιλές όνομα εδώ και 4-5 χρόνια είναι ο Nathan. Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι οι σύγχρονοι Γάλλοι σπάνια δίνουν στα μωρά τους διπλά και τριπλά ονόματα και επίσης πρακτικά δεν ακολουθούν τις παραδόσεις όσον αφορά τη σειρά με την οποία ονομάζονται τα μωρά στην οικογένεια. Επιπλέον, ορισμένοι άντρες στη Γαλλία αλλάζουν νόμιμα το όνομα που τους επέλεξαν οι γονείς τους σε ένα πιο ευφωνικό και μοντέρνο. Όπως και να έχει, αλλά πολλοί γονείς στη Γαλλία εξακολουθούν να προτιμούν τα παραδοσιακά ονόματα από τα σύγχρονα και συνεχίζουν να ονομάζουν τους γιους τους προς τιμήν των παππούδων, των γιαγιάδων και άλλων συγγενών.

 Τα γαλλικά θεωρούνται επάξια η πιο αισθησιακή γλώσσα στον κόσμο - στην καθημερινή τους ζωή υπάρχουν αρκετές εκατοντάδες ρήματα που δηλώνουν συναισθήματα και συναισθήματα διαφόρων ειδών. Η λυρική μελωδία του λαιμού του ήχου «r» και η εξαιρετική ακρίβεια του «le» δίνουν μια ιδιαίτερη γοητεία στη γλώσσα.

Read more at: https://mylandrover.ru/el/cooling-system/francuzskie-zhenskie-imena-starinnye-i-sovremennye.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Γαλλικά ονόματα: αρχαία και σύγχρονα."

Αναλυση τα επώνυμα επωνύμων

 

Τα επώνυμα… των επωνύμων (και τι σημαίνουν)

Είχαμε υποσχεθεί εδώ και καιρό ότι θα γράψουμε ένα άρθρο για τα επώνυμα των Ελλήνων. Πρόκειται για ένα τεράστιο θέμα, το οποίο είναι βέβαια αδύνατο να καλυφθεί σε λίγες χιλιάδες λέξεων. Θα αναφερθούμε γενικά στην ιστορία των επωνύμων και θα δούμε από πού προέρχονται τα επώνυμα μερικών διάσημων (επωνύμων) Ελλήνων και Ελληνίδων.

Πιθανότατα, θα επανέλθουμε στο μέλλον με περισσότερα στοιχεία για το θέμα των επωνύμων.

Ιστορία των επωνύμων

Στην αρχαία Ελλάδα, κατά την ομηρική εποχή είχαν χρησιμοποιηθεί από τις ευγενείς οικογένειες επιθηματικά μορφήματα, όπως – (ε)ίων, -(ε)ίδης, -(ι)άδης, τα οποία είχαν τη θέση και τη «λειτουργία» οικογενειακού ονόματος.

Στην κλασική εποχή, η ονοματοθεσία αλλάζει. Έτσι, με την επικράτηση της δημοκρατίας και την προστασία της ατομικότητας, οι Αθηναίοι με τη γέννησή τους έπαιρναν επίσημα ένα ατομικό όνομα και όταν μεγάλωναν πρόσθεταν το όνομα του πατέρα τους και το όνομα του Δήμου στον οποίο ανήκαν: Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος, Σωκράτης Σωφρονίσκου Αλωπεκήθεν κλπ. Το όνομα του πατέρα, χρησιμοποιούνταν όταν υπήρχε περίπτωση σύγχυσης με κάποιον άλλο, γιατί στην καθημερινότητα γινόταν χρήση του προσωπικού ονόματος (Σωκράτης, Θουκυδίδης κλπ). Οι συνθετικές δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας επέτρεψαν τη δημιουργία σύνθετων (βαφτιστικών) ονομάτων, με εναλλαγή των συνθετικών μερών: Θεόδωρος-Δωρόθεος, Νικόστρατος-Στρατονίκη, Λαόνικος-Νικόλαος κ.ά.

Κατά τη χριστιανική εποχή, τα αρχαία ονόματα αρχίζουν σιγά σιγά να χάνονται και δίνονται ονόματα με βάση τη καταγωγή, τα φυσικά και ηθικά χαρακτηριστικά κάποιου:Ανδρέας, Βασίλειος, Ευγένιος, Αναστάσιος, Γεώργιος, Γρηγόριος, Σωτήριος.

Οι Ρωμαίοι, είχαν έναν διαφορετικό τύπο ανθρωπωνυμίων. Ο κάθε πολίτης με τη γέννησή του, έπαιρνε ένα βαφτιστικό όνομα, που λεγόταν praenomen (προωνύμιο), γιατί έμπαινε πριν από το όνομα της γενιάς του. Έπειτα είχε το όνομα της γενιάς στην οποία ανήκε και λεγόταν nomen gentis ή nomen gentilicium ή απλά nomen (όνομα της γενιάς ή απλά, όνομα). Από τον 3ο π.Χ. αιώνα όταν οι διάφορες ρωμαϊκές γενιές (gentes) με τον πολλαπλασιασμό τους υποδιαιρέθηκαν σε πολλές οικογένειες (familiae), πρόσθεσαν στα δύο προηγούμενα ονόματα ένα τρίτο, που δήλωνε την οικογένεια στην οποία ανήκε το πρόσωπο. Το τρίτο αυτό όνομα, λεγόταν cognomen, όνομα της οικογένειας.

Έτσι ο Ρωμαίος πολίτης είχε μία σειρά από τρία ονόματα (Publius Cornelius Scipio). Καμία φορά, όταν ο Ρωμαίος έκανε κάποιο σημαντικό στρατιωτικό ή πολιτικό έργο, έπαιρνε κι ένα τέταρτο στη σειρά, που λεγόταν agnomen, παρωνύμιο (π.χ. Africanus, Αφρικανός). Άλλοτε πάλι στα ονόματα του Ρωμαίου πολίτη, πρόσθεταν ένα όνομα που δήλωνε κάποιο σωματικό ή άλλο χαρακτηριστικό του: Felix=Ευτυχής, Pius=Ευσεβής, Nasica=Μυταράς κ.ά.

Βυζάντιο – Νεότεροι χρόνοι

Στα βυζαντινά χρόνια, διαμορφώνεται ο σημερινός τύπος των ανθρωπωνυμίων, μ’ ένα βαφτιστικό όνομα κι ένα είδος επωνύμου, που ήταν αρχικά προσωνύμιο ή παρωνύμιο. Αυτό ήταν το δεύτερο όνομα, που αργότερα θα αποτελούσε και νομικά, το οικογενειακό όνομα/επώνυμο.

Αυτά δήλωναν:α) κάποιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του ατόμου (σωματικό ή ηθικοπνευματικό), β) αξίωμα, γ) καταγωγή ή προέλευση και δ) επάγγελμα

Σύμφωνα με Ευρωπαίους μελετητές, το σημερινό ονοματολογικό σύστημα για το οικογενειακό όνομα που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη, πρωτοεμφανίστηκε στην Ιταλία τον 9ο αιώνα και από εκεί πέρασε στη Γαλλία, ύστερα στο γαλλόφωνο Βέλγιο και μετά στη Γερμανία (λίγο πριν το 1.000).

Στη Γαλλία, το 1539 ο Φραγκίσκος Α’, διέταξε τους εφημέριους να κρατούν καταλόγους με τα βαφτιστικά ονόματα των πιστών και με το όνομα του πατέρα και της μητέρας. Η γενίκευση της χρήσης του οικογενειακού ονόματος στην Ευρώπη, συνδέεται με τη Σύνοδο του Τρέντο (Concile de Trente), στα 1545-1563.

Στην Τουρκία, τα οικογενειακά επώνυμα έγιναν υποχρεωτικά από τον Κεμάλ Ατατούρκ, μόλις το 1930.

Τα σύγχρονα ελληνικά επώνυμα

Τα ελληνικά επώνυμα σήμερα, έχουν τις εξής πηγές προέλευσης

α) το βαφτιστικό όνομα του πατέρα ή της μητέρας π.χ. Κώστας Γεωργίου, Νικόλαος Γιαννάκαινας
Μητρωνυμικά επώνυμα συναντάμε ήδη από το 1201 (Ιωάννης της Ράπτισσας) και αργότερα (Δημήτριος της Καλογραίας 1331).
β) ο τόπος καταγωγής κάποιου, π.χ. Γεώργιος Σαλονικιός
γ) το επάγγελμα, π.χ. Νίκος Αλευράς
δ) φυσικά ή ηθικά χαρακτηριστικά π.χ. Ευάγγελος Δοντάς
ε) οικογενειακές σχέσεις, περιορισμένα στην Ελλάδα, π.χ. Πέτρος Αφεντάκης, Νικόλαος Εγγονόπουλος
στ) ζώα, φυτά ή ορυκτά, ονόματα δηλαδή που δόθηκαν από συσχετισμό κάποιων μ’ ένα ζώο, φυτό ή ορυκτό, μεταφορικά ή μετωνυμικό.

Πολλά επώνυμα, προέρχονται απευθείας από τα λεγόμενα παρωνύμια, τα παρατσούκλια κατά τον Μ. Τριανταφυλλίδη.

Τα επώνυμα… των επωνύμων

Πολλά ελληνικά επώνυμα, είναι… αμιγώς ελληνικά. Υπάρχουν όμως και άλλα, που προέρχονται από ξένες γλώσσες: βενετικά (σχετικά επώνυμα υπάρχουν και πριν το 1200), ιταλικά, σλαβικά, τουρκικά, αρβανίτικα κλπ). Ας δούμε ορισμένα από αυτά, κυρίως επώνυμα γνωστών (πολιτικών, επιστημόνων, καλλιτεχνών κλπ.) και την προέλευσή τους (το <, σημαίνει προέρχεται από…): Αϊβάζης< τουρκ.ayvaz=υπηρέτης, Αϊβαλιώτης, ο καταγόμενος από το Αϊβαλί (Κυδωνίες) της Μ. Ασίας (ayva=κυδώνι), Ακτσόγλου < τουρκ. akca=ασπριδερός(προφανώς από εδώ και το επώνυμο Αχτσιόγλου), Αλατζάς<τουρκ. alaca=παρδαλός, Αλικάκης < τουρκ. Alik= κουτός ή το τουρκ. Allik= κοσκίνισμα, Αμπατζής< τουρκ. abaci, κατασκευαστής αμπάδων (χοντρά μάλλινα υφάσματα), Αρδίζογλου < τουρκ. ardic= κέδρος, Αρναούτης < τουρκ. Arnavut= Αλβανός, Ασλάνης < τουρκ. aslan=λιοντάρι, Ατματζίδης < τουρκ. atma=ρίξιμο, Μπαϊρακτάρης< τουρκ. bayraktar=σημαιοφόρος, Βακάλης < τουρκ. bakkal=μπακάλης, Βακιρτζής και Μπακιρτζής < τουρκ. bakirci=μπακιρτζής, χαλκωματάς, Βακουφτσής < τουρκ. vakif = ευγενής, Βαλαβάνης < τουρκ. valavan= αυτός που έχει μεγάλο κεφάλι, Μπαλτάς < τουρκ. balta= τσεκούρι, Βαξεβάνης < τουρκ. bahcevan=κηπουρός, Βασάλος< τουρκ. Vassal= υποτέλεια.

Ανάμεσα στα τουρκικής προέλευσης επώνυμα που αναφέραμε, διακρίνατε σίγουρα και κάποια που έχουν διάσημοι ή διάσημες.

Ας δούμε τώρα μερικά επώνυμα … επωνύμων κι από άλλες γλώσσες: Ζουράρης < βενετικό usararo ή το ιταλικό usurario = τοκογλύφος, εκμεταλλευτής, Λέχος = Πολωνός, Μπογδάνος = Μολδαβός, Βόγκλης = μικρός (αρβανίτικη λέξη), Αλέφαντος = υφαντής, Αλιφ(ι)έρης < ιταλ. alfiere = σημαιοφόρος, Αμάραντος, έχει την αρχή του στο ομώνυμο φυτό, Αναλυτής = αυτός που εξάγει, αναλύει το νήμα από τους βόμβυκες του μεταξοσκώληκα, Απέργης < μεσν. απέργιος = αυτός που απέχει από την εργασία, Αργυρός < αρχ. αργυρούς = αυτός που είναι φτιαγμένος από άργυρο, Ασκητής < ασκητής = ερημίτης μοναχός, Βαρούχας < εβρ. Βαρούχ = ευλογημένος, Βερέμης < τουρκ. verem=φυματίωση, μαράζι, Βουτσάς= βαρελάς (το επώνυμο Βουτζάς υπάρχει ήδη από το 1294), Γαρδέλης < λατιν. carduellis ή ιταλ. cardello και gardello= η καρδερίνα, Γέμελος < λατιν. gemellus=δίδυμος ,Γεννηματάς < γέννημα, αυτός που έχει πολλά σιτηρά αλλά και ο έμπορος δημητριακών, Γκανάς < τουρκ. gani=ζάπλουτος, Δεμέστιχας< λατιν. domesticus, που ήταν τίτλος αξιωματούχου, Δουλγέρης (και τα παρεμφερή Δουλγεράκης, Δουλγερίδης κλπ) < τουρκ. dulger=οικοδόμος, Δρακονταειδής = αυτός που έχει τρομερή (σαν δράκου) όψη, Δρούγας κ’ Δρούγος < δρούγα=ρόκα, Εμπειρίκος < μπιρίκο, είδος γιλέκου, Εξηνταβελόνης = τσιγκούνης, Ζαβός =ανάποδος, δύστροπος, Ζαΐμης < τουρκ. zaim= τιμαριούχος, Ζαμπέτας< της Ελισάβετ (< ιταλ. Elisabetta),

Ζαμπούνης < τουρκ. zabun=ισχνός, αδύνατος, Ζαρίφης < τουρκ. zarif= κομψός, λεπτός, Ζερβός = αυτός που βρίσκεται στο αριστερό μέρος, Ζορμπάς < τουρκ. zorba = ταραξίας, Ιμπροχώρης < ρουμάν. imbrihor= βασιλικός ιπποκόμος, Καβάφης < τουρκ. Kavaf < αραβ. Kafaf= ο πωλητής μεταχειρισμένων υποδημάτων, Καββαδάς και Καββαδίας < μεσν. καββάδιον = είδος χρυσοΰφαντου και μαργαροκέντητου επενδύτη, Καζαντζής και Καζαντζίδης < τουρκ. kazanci = αυτός που φτιάχνει λέβητες, Καλατζής < τουρκ. Kalanci = αυτός που φτιάχνει λέβητες, Kαληώρας, πρόκειται για παρωνύμιο, αυτός που χρησιμοποιεί συχνά τη φρ. «καλή ώρα», Καμπάς < τουρκ. Kaba = χονδροειδής, Κανάκης < μεσν. κανάκι, = θωπεία, χάδι, Κανέλλης < ιταλ. cannella= το φυτό κανέλα, Καρβέλας < καρβέλι , Κατσιφάρας < κατσηφάρα = ομίχλη, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι είναι αρβανίτικη λέξη που σημαίνει τον αρχηγό φάρας, Καψής < λατιν. capsa = δοχείο για θέρμανση ή εξάτμιση υγρών, Κουγιουμτζής < τουρκ. Kuyumcu= χρυσοχόος, Κουϊνέλης<τουρκ. Coyun=πρόβατο, Κούγιας= έτσι ονομαζόταν από τους Τούρκους κάποιος που τον χρησιμοποιούσαν ως κλητήρα,Κουμουνδούρος < πιθανότατα από το ιταλ. commodoro = μοίραρχος του στόλου, Κριεζής < αλβαν. Kryezin= μαυροκέφαλος, Λαφαζάνης < τουρκ. lafazan = φλύαρος,

Λινάρδος < ιταλ. Leonardo, Λογοθέτης < μεσν. λογοθέτης = αξίωμα αυλικό και εκκλησιαστικό , Μάνταλος < μάνδαλος = σύρτης πόρτας, Ματσούκας < λατιν. mazuca= ρόπαλο, Μαυραγάνης, μαυραγάνι = είδος σιταριού με μαύρο άγανο, Μόραλης = αυτός που κατάγεται απ’ τον Μοριά, Μουζουράκης < μουζούρι < ιταλ. missura = μέτρο δημητριακών που αντικατέστησε το μόδι, Μπαλαούρας < μπαλαούρα = θόρυβος ή το ιταλικό ballauro = το κύτος του πλοίου, (Μ) πεχλιβάνης και Πεχλιβανίδης < τουρκ. behlivan = παλαιστής, Μπουτάρης= βαρελάς(αρβανίτικη λέξη), Ξαρχάκος < Έξαρχος, Πλαστήρας < πλάστης = κυλινδρική ράβδος με την οποία πλάθουν τη ζύμη, Πλωρίτης < πλώρη και σημαίνει «αυτός που βρίσκεται στην πλώρη του πλοίου», Ρήγας και Ρηγάτος, Ρηγόπουλος < ρήγας λατιν. rex=βασιλιάς, Σαμαράς < σαμάρι < λατιν. sagma = ο κατασκευαστής σαμαριών, Σαρτζετάκης < βενετ. sergentini = στρατιώτης πεζικού, υπαξιωματικός στρατού αλλά και δικαστικός κλητήρας, Σαχίνης < τουρκ. Sahin = είδος γερακιού, Σερβετάς < ιταλ. servetta ή γαλλ. serviette= πετσέτα (αρχική σημασία), Σημίτης < τουρκ. simit= κουλούρι, Συρεγκέλας < φρ. «σύρε κι έλα»,

Ταλιαδούρος < ιταλ. Tagliatore= ξυλογλύπτης, Τερζής < τουρκ. terzi= ράφτης, Τσαλίκης < τουρκ. celik= χάλυβας, Φελέκης < τουρκ. feleki= αστρονόμος, δεν γνωρίζουμε πώς προέκυψε η γνωστή βρισιά με τη λέξη αυτή, Κατσιμίχας= ο Μιχάλης ο κυνηγός( αρβανίτικη λέξη), Φίλης, υποκοριστικό του Φίλιππου ,Φλώρος < φλώρος = είδος ωδικού πτηνού, Χαλβατζής < τουρκ. helvaci = ο πωλητής ή παρασκευαστής χαλβά. Όλες οι πηγές μας, σχετίζουν το επώνυμο Τσίπρας με τη λ. τσούπρα= μικρό κορίτσι <αλβαν. tsupre, tsupa.Τέλος, όλα τα επώνυμα με α’ συνθετικό τη λ. Χατζη-, δηλώνουν προσκυνητή των Αγίων Τόπων (ακολουθεί το βαφτιστικό όνομα π.χ. Χατζημιχάλης, Χατζηπέτρος κλπ).

Πηγές: ΔΙΚΑΙΟΣ ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ»
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ, «ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΙΚΩΝΥΜΙΩΝ»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΟΜΠΑΪΔΗΣ, «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ», Εκδόσεις ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, 2002
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΡΑΧΟΥΡΗΣ, «Τα επώνυμα των Ελλήνων και οι αρβανίτικες ρίζες τους».

πηγή: protothema.gr

https://www.aftodioikisi.gr/politistika/ta-eponyma-ton-eponymon-kai-ti-simainoyn/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Αναλυση τα επώνυμα επωνύμων"

ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

SURNAMES OF DAMARIONAS, DAMALAS,BOYRBOYRIA NAXOS

ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ (ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΑ) ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΔΑΜΑΡΙΩΝΑ, ΔΑΜΑΛΑ ΚΑΙ ΒΟΥΡΒΟΥΡΙΑ ΝΑΞΟΥ
Η καταγραφη των επιθέτων αρρένων που κατοικούν σημερα η έγινε γνωστό ότι κατοίκησαν κάποτε παλιά μόνιμα στα χωριά Δαμαριώνα, Δαμαλά και Βουρβουριά, έγινε σε τρεις κατnγορίεs:
α) Επίθετα αρρένων που κατοικούν μόνιμα σημερα στα χωριά μαs.
β) Επίθετα αρρένων που κάποτε κατοίκησαν μόνιμα στα χωριά μαs και σημερα λόγω μετανάστευσηs των, είτε λόγω μετακίνnσι'ιs των, κατοικούν σε άλλα μερη εντόs και εκτόs tns Ελλάδαs και έρχονται μόνο σαν επισκέπτεs σ' αυτά.
γ) Επίθετα αρρένων που μου έγιναν γνωστά από πληροφορίεs η έγγραφα ότι κατοίκησαν κάποτε σ' αυτά τα χωριά, αλλά σημερα δεν έχουν καμία επαφη με αυτά η έχουν εξαφανισθεί τελείωs τα ίχνη τoυς, από πιθανέs μεταναστεύσειs η άγνωστεs άλλες αιτίες.
Από τις πρώτεs καταγραφέs των επιθέτων αναμφισβητητα πρώτο εις πληθοs αρρένων κατατάσσεται σημερα το επίθετο Δέτσns.
Ακολουθεί με σημαντικη διαφορά σε δεύτερη σειρά μια ομάδα επιθέτων με μικρέs διαφορέs πληθουs μεταξύ των όπωs: των Προμπονά, Βερώνη, Συριανού, ΤΖαννίνη, Γρατσία.
Επίσns μια τρίτη με μικρέs επίσns διαφορέs μεταξύ των: Τζιμπλάκn, Κάτσαρη, Στρούβαλη, Ορφανού, Μάκαρη, Κάγκανη, Λεκάκη, Μαρόκη,Βασαλακη
Σε 4η σειρά θα είναι όλα τα άλλα επίθετα.
Τα πιο πάνω επίθετα που ονομαστικώs αναγράφονται αποτελούν την πλειονότητα του συνολικού πληθουs αρρένων εξ όλων των επιθέτων που είναι σημερα εν Ζωη και κατοικούν στα χωριά μαs, έχουν μετακινηθεί η μεταδημοτεύσει, αλλά επισκέπτονται αυτά.

Α.Επίθετα αρρένων που κατοικούν μόνιμα σήμερα σε Δαμαριώνα, Δαμαλά, Βουρβουριά.
Α .Ανωμερίτns, Ασλάνns
Β. Βάβουλαs, ΒαΒουλnδεs, ΒύΖns Σύζns Bυznδεs, Βούλγαρns Βουλγάρnδεs, Βρετόs, Βρετούδεs, Βλασερόs Βλασεράδεs, Βασιλάκns ιερεύs
Γ .Γρατσίαs , Γρύλλns.
Δ. Δέτσns Δέτσnδεs.
Θ. Θεοχαρης.
Κ. Κάτσαρns Καrσάρnδεs, Καλαϊτζης, Καλαβρόs, Κάγκανns, Κατσούλns
Λ. Λυμπερτάs, Λεκάκns Λεκάκnδεs, Λαμπαδάκns Λαμπαδάκnδεs.
Μ Μάκαρns Μακάρnδεs Μαράκns Μαράκnδεs Μπάνns
Ν. Νομικόs Νομικούδεs
Ιενικουδάκns (ΒουρΒουριά).
Ο. Ορφανόs Ορφανούδεs.
Π. Προμπονάs Προμπονάδεs Παραράs Παραράδεs Πίπιδαs Πιπιδάδεs Παπαδάκns Πετρόκολοs. Σ. Συριανόs Συριaνάδεs, Στρούβαλns, Σέρβοs ΣέρΒnδεs, Σαλτερηs, Σωμαρίππαs Σωμαρουππαίοι, Σοφικίτns.
Τ. Τριαντάφυλλοs, Τζιμπλάκns , Tzavvivns ΤΖαννίνnδεs.
Φ. Φράγγοs
Χ. Χοχλιόs
Ψ. Ψαρράs Ψαρράδεs
Β. Επίθετα αρρένων που κατοίκησαν παλιά μόνιμα σε Δαμαριώνα, Δαμαλά, Βουρβουριά.
Σήμερα έχουν εξαφανισθεί ή έχει πάψει κάθε επαφή tous με τα άνω χωριά.
Αρώνns Αξωτάκns
Βερνίκοs Βρυώνns
Γαβαλάs Γασπαρίτns
Δnμnτριάδns
Καμαριανόs (ΒουρΒουριά) Κουτρουκάs Κουρτελάs Καλαμπάκαs Κοκκίνns Κορρέs Κουνάs Κεφαλάs Κατσιφάρns Καλορίτns ΚΟΤΖαλάs
Λινάρδοs Λαγογιάννns Λενταρώνns Λεμπέσns Λιοφάγοs
Μυρωδιάs Μπουντάs ΜπαγούΖns Μελ ισσου ργόs MωραlΊ:π~ Μίνωαs (ΒουρΒουριά) Ματούλαs Μαυροματάκns Μαυρομιχάλns Μπούτουναs Μελισσινόs Μαρκουλίτns Μακάριοs
Ν.Νεοφώτιστοs Ντεϊλάs Νκολαδάκns
Ι.Ιενάκns
ΟΧανεσιάν Εμμ. (Δαμαριώναs)
Παπαρρnγόπουλοs Παντελάκns Παράβαs Πορτάρns Παπαϊωάννου Πουλnμένοs Πάγκαλοs Παντελόs
Σάββαs Σουλι'ιs Σαλταφέραs Σπανομαρίδns Σκοπελίτns Συκάδns
Τσακωνιάτns Τουρλίτns Τελομέρns
Φάβαs ιερεύs Φουρνιέλοs
Χαντζnγιάννns
Γ. Επίθετα αρρένων που κατοίκησαν μόνιμα παλιά σε Δαμαριώνα, Δαμαλά, Βουρβουριά
Τώρα κατοικούν μόνιμα αλλού.είναι όμωs γνωστά και επισκέπτονται τα χωριά μαs.
Α.Αγγεληs Αγγέπnδεs Αδάμ Αδάμnδεs
Β.Βερώνns Βερώνnδεs Βενιεράκns Βενιεράκnδεs Βαμβακόπουλοs ΒαμΒακοπουπαίοι Βαλινδράs Βαλινδράδεs Βάσιλαs Βασαλάκns Βασαλάκnδεs
Γ.Γρυλλάκns Γρυππάκnδεs Γλέζος
Δ.Δnμnτροκάλns Δημητροκάληδεs Δημητρίου Δρεμπεντέρns , Τρεμπεντέρns
Κ.Κόκκινοs Κόκκινοι Κρnτικοπούλns Κυπραίοs Κυπραίοι, Κεφαλλnνιάδns
Λ.Λυκοσκούφns Λιανόπουλοs Λιανοπουπαίο/ Λιαρμακόπουλοs Λιαρμακοπουπαίοι
Μ,Μάλαμαs , Μάλαγμαs Μαγερόπουλοs Μαγεροπουπαίοι Μαστρογιαννόπουλοs Μαυρογιαννόπουλοs Μαυρογιαννοπουπαίοι Μπεμπένns Μπεμπένnδεs Μαυρομάτns Ν.Ναυπλιώτns Ναυπλιωταίοι
Π.Πέποναs Πεπόνnδεs Περιστεράκns Περισrεράκnδεs
Ρ. Ρούσσοs Ρούσσnδεs
Σ. Σιδερι'ιs Σιδερnδεs
Τ.TzaVVHns ΤΖαννεrάδεs ΤΖιώτns ΤΖιώrnδεs
Χ.Χωματάs Χωματάδεs

COLIN Fraser (ΑΓΓΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣκαι ιδιοκτητης οικίαs στο Δαμαλά, συχνόs επισκέπrns του από το 1996).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ"

Πως οι αρχαίοι Έλληνες δύτες κατέστρεψαν τον Περσικό στόλο

Ο ιστορικός Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό, ο οποίος ονομάστηκε και Πατέρας της Ιστορίας, αναφέρει ότι το 480 π.Χ ο ονομαστός δύτης και κολυμβητής Σκυλλίας από την πόλη Σκιώνη, αποικία των Ευβοέων στην Παλλήνη της Χαλκιδικής, σημερινή χερσόνησος της Κασσάνδρας όπου βρίσκεται και το σημερινό χωριό Νέα Σκιώνη, συνελήφθη από τους Πέρσες που γνώριζαν τις σπουδαίες επιδόσεις και ικανότητες του με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν εναντίον του Ελληνικού Στόλου. 

Όμως ο Σκυλλίας έμαθε τα σχέδια τους και βούτηξε στη θάλασσα, έκοψε τα σχοινιά από τις άγκυρες των Περσικών Πλοίων δημιουργώντας έτσι μεγάλη αναταραχή στον Περσικό Στόλο. Χρησιμοποιώντας ένα καλάμι ως αναπνευστήρα κολύμπησε, χωρίς να ανέβει στην επιφάνεια, μέχρι το ακρωτήριο Αρτεμίσιο, απόσταση (ογδόντα περίπου σταδίων) σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, σημερινά 9 ναυτικά μίλια, και ανέφερε στους Έλληνες τα σχέδια των Περσών.

Έτσι οι Έλληνες απέφυγαν την παγίδα που τους ετοίμαζαν οι Πέρσες, οργανώθηκαν και στην συνέχεια μετά από ναυμαχία σε συνεχής ναυμαχίες και νίκησαν. 

Σύμφωνα με τον Παυσανία (Περιγραφή της Ελλάδας, 10.19.1.), πριν από μια κρίσιμη ναυμαχία με τους Πέρσες, η Ύδνα και ο πατέρας της, ο Σκυλλίας, προσφέρθηκαν εθελοντικά να βοηθήσουν τις ελληνικές δυνάμεις, προξενώντας υποβρύχιες ζημίες στον κοντινό περσικό ναυτικό στόλο. Αφού έφτασε στην Ελλάδα, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης αγκυροβόλησε τα πλοία του στα ανοικτά του Πηλίου για να περιμένει μία καταιγίδα πριν από τη Μάχη του Αρτεμισίου. 

Η Ύδνα ήταν γνωστή στην Ελλάδα ως επιδέξια κολυμβήτρια, έχοντας εκπαιδευτεί από τον πατέρα της, έναν επαγγελματία εκπαιδευτή κολύμβησης, από νεαρή ηλικία. Ήταν γνωστή για την ικανότητά της να κολυμπά σε μεγάλες αποστάσεις και να βουτάει βαθιά στον ωκεανό.

Τη νύχτα της επίθεσης, ο πατέρας και η κόρη κολύμπησαν για να φτάσουν στα πλοία. Κολύμπησαν σιωπηλά ανάμεσα στα σκάφη, χρησιμοποιώντας μαχαίρια για να κόψουν τα αγκυροβόλια και να απομακρύνουν τις βυθισμένες άγκυρες. 

Χωρίς άγκυρες και αγκυροβόλια να ασφαλίζουν τα πλοία, αυτά συγκρούστηκαν στο ταραχώδες νερό. Τα περισσότερα από τα πλοία υπέστησαν σημαντικές ζημιές και μερικά βυθίστηκαν. Η καθυστέρηση που προέκυψε επέτρεψε στο ελληνικό ναυτικό περισσότερο χρόνο να προετοιμαστεί στο Αρτεμίσιο και τελικά οδήγησε στη νίκη των ελληνικών δυνάμεων στη Σαλαμίνα.

Προς τιμή του αργότερα με διάταγμα της Αμφικτυονίας στήθηκε στους Δελφούς, στον πιο ιερό χώρο της Αρχαίας Ελλάδας, ο Ανδριάντας του Σκυλλία και της κόρης του Ύδνας, δεινή κολυμβήτρια επίσης που βοήθησε αποτελεσματικά τον πατέρα της. Σήμερα οι δύο Ανδριάντες βρίσκονται σε μουσείο της Ρώμης όπου μεταφέρθηκαν από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Νέρωνα.

Προς τιμήν του έχει ανεγερθεί στην παραλία της Νέας Σκιώνης σχετικό μνημείο.

Βιβλιογραφία:

• Ἱστοριῶν ὀγδόη ἐπιγραφομένη Οὐρανία
• Μαρκ, Τζόσουα (20 Αυγούστου 2014). «Ten Noble and Notorious Women of Ancient Greece». Ancient History Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2016.
• Μάιερ, Φικ (2014). A History of Seafaring in the Classical World (Routledge Revivals). Routledge. ISBN 9781317701118.
• A New Classical Dictionary of Greek and Roman Biography Mythology and Geography, από τον Σερ Ουίλιαμ Σμιθ, Charles Anthony LLD, 1878 σελ.792
• Lightman, Marjorie (2008). A to Z of Ancient Greek and Roman Women. Infobase Publishing. σελ. 158. ISBN 0816067104.

Πηγή εικόνας : Από Rinakieuth - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 4.0

Πληροφορίες ανλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:

Πηγή1 / Πηγή2

https://elhalflashbacks.blogspot.com/2021/10/arxaia-ellines-dytespersikos-stolos.html?fbclid=IwAR254JbC3s9Q2eq0RN2ZouCMtTQ6rSU3glHjnjK0_rTJc9Pmzskq5-ew3g0

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Πως οι αρχαίοι Έλληνες δύτες κατέστρεψαν τον Περσικό στόλο"

Επωνυμα προερχομενα απο βαπτιστικα ονοματα Ηπειρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Επωνυμα προερχομενα απο βαπτιστικα ονοματα Ηπειρου."