ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΑΝΔΡΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

Άγγελος: Από το αρχαίο ρήµα αγγέλλω (µεταφέρω κάποιο µήνυµα, µια είδηση).

— Άνθρωπος του Θεού, αξιολάτρευτος που έχει ψυχή και αισθήµατα αγγελικά.

Αγησίλαος: Αρχαίο όνοµα από το ουσιαστικό άγησις ή ήγησις (καθοδήγηση, αρχηγία) < ηγούµαι + το ουσιαστικό λαός· αυτός που θαυµάζεται από το λαό.

— Προσωπικότητα µε στρατιωτικά και ηγετικά προσόντα, που οδηγεί τους άλλους εκεί που επιθυµεί.

Αθανάσιος: Από το ουσιαστικό αθανασία < α - στερητικό + θάνατος' αθάνατος, αιώνιος.

— Χαρισµατικό δηµιούργηµα του θεού, µε ιδιάζουσες ανησυχίες και φιλόκαλες διαθέσεις.

Αλέξανδρος: Αρχαίο όνοµα από το ρήµα αλέξω (αποκρούω, προστατεύω) + το ουσιαστικό ανήρ, γεν. ανδρός, αυτός που προστατεύει τους ανθρώπους, ο υπερασπιστής τους, ο βοηθός τους.

— Γενναίος, κοινωνικός και δηµοφιλής, που µάχεται και αγωνίζεται για το καλό των συνανθρώπων και της πατρίδας του.

Ανάργυρος: Από το αν - στερητικό + το αρχαίο ουσιαστικό άργυρος χωρίς χρήµατα και µεταγενέστερα αυτός που δίνει δωρεάν, που δεν εξαγοράζεται, ο αδέκαστος.

— Εκείνος που προσφέρει τις υπηρεσίες του χωρίς χρηµατικά ή άλλου είδους ανταλλάγµατα.

Αναστάσιος: Από το ουσιαστικό ανάστασις <ανίστηµι (εγείρω) <ανά + ίστηµι (στέκοµαι) αυτός που αναστήθηκε, ο αναγεννηµένος, ο αιώνιος.

— Σοβαρός, ευσυνείδητος, υπεύθυνος, αποτελεσµατικός.

Ανδρέας: Από το αρχαίο ουσιαστικό ανήρ, γεν. ανδρός ο ανδρείος, ο πραγµατικός άντρας, ο πολεµιστής, ο γενναίος.

— Εκείνος που έχει όλα τα χαρακτηριστικά του ισχυρού φύλου: θάρρος, δύναµη, αποφασιστικότητα, τόλµη.

Αντώνιος: Από το λατινικό Antonius, το οποίο είναι άγνωστης ετυµολογίας ο εξυµνήσιµος, ο ανεκτίµητος, ο εκλεκτός.

— Πιστός, που δεν προδίδει τις ιδέες και τους φίλους του.

Βασίλειος: Από το αρχαίο επίθετο βασίλειος < βασιλεύς.

— Eυγενικός και αγαπητός, που θεµελιώνει ενάρετα και έντιµα την ευτυχία του όταν ασχολείται µε τα κοινά.

Γεώργιος: Από το αρχαίο ουσιαστικό γεωργός < γη + έργον, δηλαδή αυτός που καλλιεργεί τη γη.

— Άνθρωπος της φύσης, της ζωής, του µόχθου, της εργασίας, προκοµµένος και τίµιος.

Γρηγόριος: Μεσαιωνικό όνοµα από το ρήµα γρηγορώ (άγρυπνος, αυτός που γρηγορεί < µεταγενέστερο γρηγορώ (αγρυπνώ, φρουρώ).

— Ευέλικτος, διπλωµάτης, ανοιχτοχέρης, επιδέξιος, καλόβολσς και καλοπροαίρετος.

Δηµήτριος: Αρχαίο όνοµα από το επίθετο δηµήτριος (αυτός που έχει σχέση µε τη θεά Δήµητρα).

— Eκείνoς που παράγει και δηµιουργεί υλικά, κυρίως, αγαθά επινοητικός, αυτόνοµος κι ολιγαρκής.

Δηµοσθένης: Αρχαίο όνοµα από το ουσιαστικό δήµος + την κατάληξη -σθένης <σθένος (δύναµη ) – το σθένος του δήµου, η δύναµη του λαού.

— Άνθρωπος λαϊκός, µε δύναµη και εξουσία.

Διονύσιος: Από το αρχαίο όνοµα Διόνυσος Ι Διόνυσσος / Ζόνυσσος < Διόσνυσος αβέβαιης ετυµολογίας ως προς το δεύτερο συστατικό, η πιο αληθοφανής υπόθεση το συνδέει µε το Νύσα / Νύσσα, νύµφες που θεωρούνταν τροφοί του Διονύσου.

— Αυτός που έχει θεϊκή προέλευση, µε πνευµατικές εµβαθύνσεις και αναζητήσεις.

Ελευθέριος: Από το αρχαίο επίθετο ελευθέριος <ελεύθερος.

— Λεβέντικη και γενναιόδωρη προσωπικότητα ο εραστής, ο κήρυκας και πρόµαχος της ελευθερίας.

Ευάγγελος: Αρχαίο όνοµα από το επίρρηµα ευ - (καλά, εύκολα) + το ουσιαστικό άγγελος (αυτός που φέρει καλές ειδήσεις).

— Καλοπροαίρετος, καλοσυνάτος και αισιόδοξος.

Ευκλείδης: Αρχαίο όνοµα από το ουσιαστικό εύκλεια < ευκλεής < ευ + κλέος (δόξα).

— Ο ένδοξος, ο τιµηµένος.

Ευστάθιος: Από το αρχαίο επίθετο ευσταθής (σταθερός, ακλόνητος).

— Ήρεµoς, ήσυχος, ο σταθερός στις απόψεις και στις αποφάσεις του.

Ηλίας: Από το εβραϊκό Eliyahu (θεός µου είναι ο Γιαχβέ )- αυτός που έχει θεία δύναµη.

— Βαθύτατα θρησκευόµενος, µε έντονους φιλοσοφικούς προβληµατισµούς και ρεαλιστικές τοποθετήσεις.

Θεμιστοκλής: Αρχαίο όνομα από το Θέμις (η θεά της δικαιοσύνης ) + καταληξη –κλής <κλέος (δόξα ) Ο υπερασπιστής του δικαίου.

— Είναι ο δίκαιος ο ειρηνόφιλος.

Θεόδωρος: Από το θεο - + το ουσιαστικό δώρον δηλ. το δώρο του θεού.

— Καλόβουλος, χαρισµατικός, αισιόδοξος, εύχαρις και δηµιουργικός.

Θωμάς: Εξελληνισμένη μορφή του αραμαικού Te ΄ öma (δίδυμος).

— Άτομο που εύκολα επηρεάζεται και πείθεται.

Ιάκωβος: Από το εβραϊκό Ya'akov, που πιθανόν συνδέεται µε το επίσης εβραϊκό aqeb (φτέρνα) ή µε το aqab (υποσκελίζω).

— Θριαµβευτής αγώνων, ικανότατος, τεχνίτης και παραπλανητικός.

Ιάσων: Αρχαίο όνοµα, πιθανόν από το ιάσθαι, απαρέµφατο του ιώµαι =(θεραπεύω)- ο θεραπευτής.

— Εκείνος που παρηγορεί, συµπαρίσταται και κατανοεί.

Ιωάννης: Από το εβραϊκό Υ(eh)okhanan, o Θεός, ο Γιαχ, αυτός που δείχνει εύνοια ο τυχερός, ο αγαθός.

— Τυχερός, χαρισµατικός, που έχει την εύνοια του Θεού, καλότυχος και καλόψυχος.

Κυριάκος: Από τη λέξη κύριος δηλαδή αυτός που είναι αφιερωμένος και ανήκει ολόψυχα στον Κύριο.

Κωνσταντίνος: Από το λατινικό Cοnstantinus < constans (σταθερός, βέβαιος).

— Εκείνος που έχει σταθερό και ισχυρό χαρακτήρα, εµµένει στις ιδέες του, αγωνίζεται νόµιµα και αναδεικνύεται χωρίς τυµπανοκρουσίες.

Μάριος: Από το λατινικό marius < mare (θάλασσα)- ο θαλασσινός.

— Ταξιδιάρης, θαλασσόφιλoς, περιγραφικός, στοχαστής.

Μιχαήλ: Από το εβραϊκό MΪkhael (ποιος είναι σαν το Θεό;)-αυτός που είναι όµοιος µε το Θεό.

— Θεοσεβής, αγνός, γαλήνιος, παρηγορητικός, συµπονετικός.

Νικήτας: Από το αρχαίο ουσιαστικό νίκη, ο νικητής.

— Μεθοδικός, ευφυής, στρατηγικός, θριαμβευτής, λαοφιλής.

Νικόλαος: Από τα αρχαία ουσιαστικά νίκη + λαός η νίκη του λαού, ο λαϊκός καταξιωμένος νικητής.

— Φιλολαϊκός, φιλόνομος, εξουσιαστής, πλανευτής και δημαγωγός.

Ορέστης: Αρχαίο όνομα από το ουσιαστικό όρος γεν. όρους < όρεσ-ος, ήδη μυκηναϊκό O-re-ta·ο ορεινός, ο κάτοικος των βουνών //από το όρος + ίσταμαι (στέκομαι, τοποθετούμαι)·ο άνθρωπος του βουνού, ο ορεσίβιος, ο βουνίσιος.

— Εξελικτικός, φυσιολάτρης, ερευνητής, ονειροπόλος.

Παναγιώτης: Από το Παναγία (η Θεοτόκος, η μητέρα του Χριστού)·αυτός που είναι άγιος, πάναγνος.

— Πανάρετος, παναληθής, ήρεμη και αγαθή προσωπικότητα, μειλίχια και σεβαστική.

Παντελής: Μεσαιωνικό όνομα από το πάν, παντ(ο)-, γεν. παντός + το επίθετο ελεήμων: αυτός που όλους ελεεί, ο ελεήμων, ο ευσπλαχνικός.

— Φιλάνθρωπος, αγαπητός, συμπονετικός, καλοπροαίρετος, καλόκαρδος.

Παύλος: Από το λατινικό paulus (μικρός)· ταπεινός, σεμνός. Αναφέρεται στο πρόσωπο του διώκτη του χριστιανισμού Σαούλ ή Σαύλος (αυτός που ορμητικά ποθεί), που μετονομάστηκε Παύλος (ο πολύ μικρός από τους Αποστόλους ), προς τιμήν του ρωμαίου ανθύπατου της Κύπρου Παύλου που τον έκανε χριστιανό.

— Άνθρωπος της λεπτομέρειας, της τυπικότητας, της ηρεμίας και της απλότητας.

Πέτρος: Από το αρχαίο ουσιαστικό πέτρος (πέτρα)· o σταθερός, ο ακλόνητος.

— Σταθερός. σκληρός, αμετάκλητος, προσηλωμένος, έμπιστος, αβέβαιος.

Ραφαήλ: Από το εβραϊκό Rafae’l (ο θεός έχει θεραπεύσει, ο θείος θεραπευτής).

— O Προσηλωμένος, o ήσυχος, o ακούραστος, o θεοσεβής.

Σπυρίδων: Άγνωστης ετυμολογίας // ίσως από το αρχαίο σπυρίς, γεν. σπυρίδος (ψαροκόφινο, ζεμπίλι, πλεκτό σκεύος)· το εκλεκτό σκεύος του Θεού, ο άνθρωπος του Θεoύ.

— Φιλάνθρωπος, φιλαλήθης, μετριόφρων, συνετός.

Σταύρος: Από το σταυρός με αναβιβασμό του τόνου ·το όνομα προέκυψε από τη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και της θεοποιήσεως και ιερού συμβολισμού του σταυρού του Κυρίου.

— Βαθύτατα θρησκευόµενο άτοµο, έτοιµο να δοκιµαστεί, να τυραννιστεί για κάποιον υψηλό σκοπό ή για να υπερασπίσει ένα υψηλό ιδεώδες.

Στυλιανός: Ίσως από το αρχαίο ουσιαστικό στύλος, ο σταθερός ο υποστηρικτής·ο στύλος του σπιτιού αλλά κι ευχετικό να στεριώσει σαν στύλος, να γίνει η κολόνα του σπιτιού.

— Βοηθός, ακούραστος, µετρηµένος σε λόγια, οικογενειάρχης, ενήµερος.

Σωτήριος: Από το αρχαίο επίθετο σωτήριος // από το αρχαίο ουσιαστικό σωτήρ (λυτρωτής, σωτήρας, αυτός που σώζει από το κακό, ο προστάτης, ο Ιησούς Χριστός.

Φίλιππας: Αρχαίο όνοµα από τα ουσιαστικά φίλος + ίππος αυτός που αγαπά τα άλογα ή την ιππασία.

— Άνθρωπος της ενέργειας, της δράσης, της περιπέτειας και της ανάδειξης.

Χρήστος: Παράλληλη γραφή του Χρίστος // από το επίθετο χρηστός ( ο χρήσιµος, ο ηθικός, ο πιστός, ο ανδρείος, ο κατάλληλος).

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

Αγγελική: Θηλυκή προσαρμογή του Άγγελος.

Ακριβή: Από το αρχαίο επίθετο ακριβής

— Καλόβολη, συμπονετική, απλοχέρα και απαιτητική.

Αθανασία: Χριστιανικό. Θηλυκή μορφή του Αθανάσιος.

Αικατερίνη: Θρησκευτικό. Πιθανόν από το αρχαίο επίθετο εκάτερος = (καθένας από τους δύο). Αποφασιστική, απόλυτη, διαλλακτική, ενήμερη και κοινωνική.

Αιμιλία: Από το λατιν. Aemulus(ζηλωτής, θαυμαστής).

— Ενεργητική, γεμάτη ζήλο, προθυμία και δραστηριότητα.

Αναστασία: Θρησκευτικό. Θηλυκή μορφή του Αναστάσιος.

Ανθή: Από το αρχαίο ουσιαστικό άνθος. Αυτή που ανθίζει, η λουλουδένια. Νεοελληνικό όνομα που αποδίδεται και επιθυμεί να μεταδώσει τη θαλερότητα, την ακμάδα, την ομορφιά και τη ζωντάνια του άνθους.

— Χαρούμενη, καλοπροαίρετη και καλοσυνάτη.

Ανθούλα: Υποκοριστικό του Ανθή.

Άννα: Από το εβραϊκό (Hannah=εύνοια, χάρη ). Αυτή που έχει δεχτεί την εύνοια του θεού.

— Χαρισματική, έντιμη, κοινωνική και κοσμαγάπητη.

Αντωνία: Λατινικό. Θηλυκή μορφή του Αντώνιος.

Αρλίντα: Ξενικό.

Άντζελα: Ξενική μορφή του Αγγέλα.

Ασπασία: Αρχαίο όνομα, θηλυκό του επιθέτου ασπάσιος =χαρούμενος, ευτυχισμένος.

— Αγαπημένη, προσφιλής με ηγετικά οξυδερκή και μακρόπνοα σχέδια.

Βασιλική: Από το αρχαίο επίθετο βασιλικός, αυτή που ανήκει στο βασιλιά.

— Ναζιάρα, καμωματού, σκερτσόζα, αγγελοκαμωμένη, διπλωματού, ικανότατη, εύστροφη, πανέξυπνη κι επίμονη.

Γαβριέλα: Από το εβραϊκό (tabhriel= δύναμή μου είναι ο θεός μου

Γεωργία: Θηλυκή μορφή του Γεώργιος.

Γιολάντα: Παραφθορά του Βιολάνθη, υποκοριστικό του Ιολάνδη. Από το λατινικό (Julius = Ιούλιος, Ιουλία).

— Φιλόκαλη, ρομαντική, ποιητική, δημιουργική πρωτότυπη.

Γρηγορία: Μεσαιωνικό. Ευέλικτη, διπλωμάτισσα, ανοιχτοχέρα, επιδέξια, καλόβολη, καλοπροαίρετη.

Δήμητρα: Αρχαίο όνομα από το Δημήτηρ / Δαμάτηρ / Δωμάτηρ, αβέβαιης ετυμολογίας. Το β΄ συνθετικό περιέχει τη λέξη μήτηρ και το α΄ συνθετικό ταυτίζεται μάλλον με το αρχαιότατο δά (γη), δηλ. μητέρα γη. Η καλλιεργήτρια, παραγωγός, και δημιουργός αγαθών.

— Εκείνη που παράγει και δημιουργεί αγαθά, επινοητική, αυτόνομη, και ολιγαρκής.

Διονυσία: Αρχαίο. Θηλυκή μορφή του Διονύσιος.

Ειρήνη: Αρχαιοελληνικό όνομα από το ουσιαστικό ειρήνη (ησυχία, ηρεμία, ομαλότητα) Αυτή που έχει δημιουργική διάθεση, γαλήνια, ήρεμη, πνευματική και διπλωμάτισσα.

Ελένη: Αρχαιοελληνικό όνομα άγνωστης ετυμολογίας. Ίσως Ελένη (από την λέξη σέλας = λάμψη, φεγγοβολή ).Η εκθαμβωτική.

— Επιβλητική, σίγουρη, καθοριστική, όμορφη, θελκτική και μοιραία.

Ευαγγελία: Θηλυκή μορφή του Ευάγγελος.

Ευγενία: Αρχαίο όνομα από το επίθετο ευγενής (ευγενικός, που έχει καλούς τρόπους). Εκείνη που διαπνέεται από υψηλά συναισθήματα.

Ευθυμία: Από το αρχαίο επίθετο εύθυμος (καλόκαρδος, αστείος, αυτός που πάντα είναι χαρούμενος). Χαρούμενη, αισιόδοξη, ανθρωπίστρια και αγαπητή.

Ευσταθία: Αρχαίο όνομα. Θηλυκή μορφή του Ευστάθιος.

Ευτυχία: Από το αρχαίο ουσιαστικό ευτυχία. Μακάρια και πληθωρική προσωπικότητα με ήθος.

Ευφροσύνη: Αρχαίο όνομα από το ουσ. Ευφροσύνη = βαθιά χαρά, μεγάλη ψυχική ευχαρίστηση.

— Καλόβολη, καλλιεπής, καλοδεχούμενη καλόπιστη μα και επαναστάτρια, προοδευτική και φιλόδοξη.

Ζωή: Αρχαιοελληνικό. Από το αρχαίο ουσιαστικό ζωή. Αυτή που έχει και δίνει ζωή, η ζωντανή, η αλέγρα, η δραστήρια. Ενεργητική, ευέλικτη, διορθωτική, έξυπνη, αποφασιστική και πρωτοπόρα.

Ηλιάνα: Εβραϊκό όνομα.Θηλυκή μορφή του αντρικού ονόματος Ηλιανός / Ηλίας. Σημαίνει ο θεός μου είναι ο Γιαχβέ που έχει θεία δύναμη. Είναι σύνθετο όνομα που ως πρώτο συνθετικό έχει το αντρικό όνομα Ηλίας και δεύτερο διάφορα γυναικεία ονόματα.

— Πληθωρική, φανταχτερή, εύθικτη, διαχυτική και αέρινη.

Ιωάννα: Εβραϊκό όνομα. Θηλυκή μορφή του Ιωάννης. Τυχερή, χαρισματική, που έχει την εύνοια του θεού, καλότυχη και καλόψυχη.

Κλημεντία: Θηλυκή μορφή του Κλήμης. Από το λατινικό Clementia = επιείκεια, ηπιότητα, ευμένεια.

— Αυτή που είναι φιλεύσπλαχνη.

Κυριακή: Αρχαίο. (Κυριάκος< κύριος) // Από την ονομασία της πρώτης ημέρας της εβδομάδας. Ευχάριστη, γενναία, ανώτερη, και θαρραλέα προσωπικότητα. Αυτή που επιζητά τα πρωτεία, η πρώτη, αυτή που διακρίνεται.

Κωνσταντίνα: Λατινικό όνομα. Θηλυκή μορφή του Κωνσταντίνος.

Λουίζα: Από την τευτονική λέξη που σημαίνει φημισμένη πολεμίστρια. Αγαπητή, υπομονετική, τολμηρή, αποφασιστική.

Λυδία:

Μαρία: Από το εβραϊκό Marjam Αυτή που πικράθηκε, αλλά υψώθηκε και δοξάστηκε, δικαιώθηκε. Από την αιγυπτιακή ρίζα mrh (δυνατός, εύφορος, γόνιμος) // Από την εβραϊκή λέξη που σημαίνει το ανατέλλον άστρο της αυγής τον αυγερινό.

— Δυναμική, φρόνιμη, εντυπωσιακή, γλυκιά, πρόσχαρη.

Μάρθα: Από το αραμαικό Marta.

— Καθαρή, σεμνή, δραστήρια, συμπαθής, φιλόξενη, φίλη.

Μαριάννα: Σύνθετο όνομα από το Μαρία και Άννα.

Μαρίνα: Από το λατινικό marinus (θαλάσσιος)

Μελίνα: Μεσαιωνικό όνομα από το αρχαίο ρήμα μελετώ άνθρωπος της μελέτης.

— Βιβλιόφιλος, ερευνητής, πολυμαθής, ευγενικός και πράος άνθρωπος.

Μελπομένη: Αρχαίο όνομα από το ρήμα μέλπω ( ψάλλω, τραγουδώ), Αυτή που τραγουδάει, που είναι αοιδός.

— Ανέμελη, διασκεδαστική, ατάραχη, μεγαλόψυχη.

Νεφέλη: Αρχαίο όνομα από το ουσιαστικό νεφέλη(το σύννεφο, το νέφος).

— Χειμαρρώδης, ανανεωτική, δροσερή, γλυκιά.

Νίκη: Από το ουσιαστικό νίκη.

— Νικήτρια και μεθοδική.

Νικολέτα: Θηλυκή μορφή του Νικόλαος.

Ολυμπία: Από την ονομασία του θεϊκού βουνού Όλυμπος.

— Αυτή που είναι επιβλητική, ακριβοδίκαιη, περίοπτη, ξεχωριστή, λαμπερή, επιμελής, ακούραστη, φλύαρη.

Παναγιώτα: Θρησκευτικό (από το Παναγία η Θεοτόκος, η μητέρα του Χριστού).

— Πανάρετη, παναληθής, ήρεμη και αγαθή προσωπικότητα, μειλίχια και σεβαστική.

Παρασκευή: Από το ουσιαστικό παρασκευή(παρά+-σκευή<σκευάζω (τακτοποιώ)

— Αυτή που είναι πρόθυμη, προστατευτική, σαρκαστική, σκληρή μα και δίκαιη.

Πηνελόπη: Αρχαίο όνομα από το ουσιαστικό πηνέλοψ=είδος πάπιας.

— Υπομονετική, φιλόστοργη, τίμια, πιστή, αγωνίστρια.

Σοφία: Από το αρχαίο ουσιαστικό σοφία(πολυγνωσία, πολυμάθεια). Αυτή που προσωποποιεί τη γνώση, η σοφή.

— Προοδευτική, επιτυχημένη, καλοδιάθετη, φιλότιμη, καλλιεργημένη, οργανωτική.

Σταυρούλα: Χριστιανικό όνομα. Θηλυκή μορφή του Σταύρος.

Στέλλα: Από το λατινικό stella (άστρο). Αυτή που είναι όμορφη σαν άστρο.

— Καθοδηγήτρια, συμπαραστάτης, στοργική, ενάρετη.

 Φλωρεντία: Όνομα προερχόμενο από το λατινικό Florentia (πόλη της Ιταλίας).

— Σοβαρή, αξιοπρεπής, τίμια, ευαίσθητη, δημιουργική.

Φρειδερίκη: Από τευτονική λέξη που σημαίνει τη βασίλισσα της ειρήνης.

— Κακομαθημένη, δύστροπη, προστατευτική, ευρυμαθής, διπλωμάτισσα.

Φωτεινή: Από το αρχαίο επίθετο φωτεινός. Καθάρια, γλυκιά και τίμια, με ήθος, αξιοπρέπεια, και ανθρωπιά.

Χαρίκλεια: Αρχαίο όνομα από το ουσιαστικό χάρις ( η χάρη, το χάρισμα )+ κλέος (δόξα, καλή φήμη ).Αυτή που έχει χάρη και δόξα.

— Ευγενική, υποτακτική, ήρεμη, μελαγχολική, απλή, ευκολοϊκανοποίητη.

Χριστίνα: Από το Χριστός με αναβιβασμό του τόνου (αυτός που έχει λάβει το χρίσμα, ο κεχρισμένος), που χρησιμοποιήθηκε για να αποδοθεί το εβραϊκό Μεσσίας (χριστός, χρισμένος, από το όνομα του Μεσσία, του Ιησού Χριστού, του Γιου του Θεού).

— Εκλεκτή, απεσταλμένη του Κυρίου, επιλεκτική, ανώτερη, συμπονετική δημιουργική, εργατική, ειλικρινής, φιλάνθρωπος, δραστήρια και καλότυχη.

Χρυσούλα: Από το αρχαίο ουσιαστικό χρυσός (δηλαδή αυτή που είναι πολύτιμη σαν χρυσάφι).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ"

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ

Νησιώτικες ιστορίες μυθολογίας

------Στη Δήλο γεννήθηκαν ο Απόλλωνας και η Άρτεμις, στην Κρήτη ο Μινώταυρος κατασπάραζε κάθε χρόνο μερικούς Αθηναίους για κολατσιό. Τα Ελληνικά νησιά είναι ποτισμένα από τις διηγήσεις για τους έρωτες και τις περιπέτειες ανθρώπων και θεών, τους μύθους και τις ιστορίες ηρώων και γιγάντων. Έξι από αυτές, τις πιο ενδιαφέρουσες και λιγότερο διαδεδομένες, νησιώτικες ιστορίες μυθολογίαςσυγκεντρώσαμε, για να έχετε κάτι να διηγείστε καθ’ οδόν για το νησί.
Στη Νίσυρο
Τις μέρες εκείνες που στο Αιγαίο μαίνεται ο πόλεμος μεταξύ των Γιγάντων, γιων της Ρέας, και των δώδεκα θεών του Ολύμπου, ο Ποσειδώνας καταδιώκει έναν από τους Γίγαντες, τον Πολυβώτη, σε στεριές και θάλασσες. Μην μπορώντας να τον πιάσει, κι έχοντας φτάσει πια στην Κω, κόβει με την τρίαινα ένα κομμάτι του νησιού και το ρίχνει κατά πάνω του.
Ο Πολυβώτης θάφτηκε ζωντανός από κάτω, με το στόμα του να ανοίγει στη θέση που βρίσκεται σήμερα το ηφαίστειο και τους βρυχηθμούς του να προκαλούν τακτικές δονήσεις στο μικρό κομμάτι γης που αργότερα ονομάστηκε Νίσυρος. Ένας ακόμα από τους Γίγαντες συνδέθηκε αργότερα με τους σεισμούς, και θάφτηκε κι εκείνος κάτω από ένα νησί, την Σικελία, από τον Δία. Το όνομά του ήταν Εγκέλαδος.
Στη Νάξο
Κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, η πανέμορφη Αριάδνη ερωτεύτηκε τον Θησέα, που είχε έρθει στην Κρήτη για να σκοτώσει τον Μινώταυρο, βάζοντας τέλος στο αιματηρό χρέος των Αθηναίων να στέλνουν κάθε χρόνο δέκα νέους θυσία στο τερατάκι του βασιλιά πατέρα της.
Η Αριάδνη του έδωσε τον μίτο, τον οποίο της είχε χαρίσει ο ίδιος ο Ήφαιστος, και ο γενναίος Αθηναίος κατάφερε να βρει τον δρόμο του βγαίνοντας από τον λαβύρινθο. Για να της ανταποδώσει την χάρη, ο Θησέας υποσχέθηκε να την παντρευτεί, και την πήρε μαζί του φεύγοντας από την Κρήτη.
Όταν, όμως, το πλοίο έφτασε στη Νάξο, ο γιος του Αιγέα, που δεν ήταν στην πραγματικότητα ερωτευμένος μαζί της, την εγκατέλειψε καθώς εκείνη κοιμόταν σε μια παραλία, και άνοιξε πανιά για την Αθήνα. Εκεί την βρήκε ο Διόνυσος, ο οποίος την ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά. Την πήγε στη Λήμνο, την παντρεύτηκε και ζήτησε από τον Δία να την κάνει αθάνατη και αγέραστη για χάρη του, όπως και έγινε. Παιδιά του Διονύσου και της Αριάδνης είναι ο Οινοπίων, ο Στάφυλος, ο Θόας, ο Πεπάρεθος και ο Ευρυμέδων.

Στην Χίο
Ο γιος του Διονύσου και της Αριάδνης, Οινοπίων, ήταν ο πρώτος βασιλιάς του νησιού. Η όμορφη κόρη του, Μερόπη, υπήρξε ο πρώτος έρωτας του γίγαντα Ωρίωνα, γιου του Ποσειδώνα, τον οποίο ο Οινοπίων φιλοξενούσε στο παλάτι του. Όταν, κατά μία εκδοχή, ο Ωρίωνας βίασε την Μερόπη ή κατά μία άλλη απλώς την ερωτεύτηκε και θέλησε να την πάρει μακριά από τον πατέρα της, ο Οινοπίων τύφλωσε τον γίγαντα, δίνοντάς του να πιεί ένα ποτό, και τον πέταξε στη θάλασσα.
Ο Ωρίωνας, που είχε από τον πατέρα του το χάρισμα να περπατά επάνω στο νερό, έφτασε περπατώντας στη Λήμνο, όπου ζήτησε βοήθεια από τον Ήφαιστο. Εκείνος με την σειρά του τον έστειλε στον Απόλλωνα, ο οποίος του ξανάδωσε την όρασή του.
Ο Ωρίωνας επέστρεψε στη Χίο για να εκδικηθεί τον Οινοπίωνα, αλλά ο βασιλιάς κρύφτηκε σε μια σπηλιά, και ο γίγαντας, μην μπορώντας να τον βρει, εγκαταστάθηκε για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Δήλο, όπου κυνηγούσε παρέα με την Άρτεμις. Πέθανε από δάγκωμα σκορπιού, τον οποίο έστειλε, σύμφωνα με τον Όμηρο, η θεά να τον δαγκώσει τυφλωμένη από την ζήλια της, όταν ο Ωρίωνας ερωτεύτηκε την Ηώ. Οι δύο εχθροί, Ωρίωνας και Σκορπιός, έγιναν αστερισμοί που κυνηγιούνται μέχρι σήμερα στο ουράνιο στερέωμα –εξ ου και όταν ο ένας ανατέλλει, ο άλλος δύει.
Στη Ρόδο
Κόρη της Θάλασσας και αδελφή των Τελχινών, η Αλία ήταν μία νύμφη την οποία είχε ερωτευτεί ο Ποσειδώνας. Μαζί της απέκτησε έξι γιους και μία κόρη, τη Ρόδο. Οι γιοι του Ποσειδώνα και της Αλίας δεν έδωσαν καταφύγιο στην Αφροδίτη, η οποία ταξίδευε στις θάλασσες από τα Κύθηρα προς την Κύπρο, και η θεά προσβεβλημένη τιμώρησε τους νεαρούς με την κατάρα της παραφροσύνης.
Επάνω στην τρέλα τους, εκείνοι βίασαν τη μητέρα τους, η οποία ντροπιασμένη αυτοκτόνησε πέφτοντας στην θάλασσα. Ο Ποσειδώνας τιμώρησε τους γιους του φυλακίζοντάς τους στις θαλάσσιες σπηλιές κάτω από το νησί, τις οποίες στοίχειωσαν ως δαίμονες. Το νησί αργότερα ονομάστηκε Ρόδος, από το όνομα της αδελφής τους.

Στην Αίγινα
Γιος του Δία και της νύμφης Αίγινας, ο Αιακός ήταν ο πρώτος βασιλιάς του νησιού και, σύμφωνα με τον Πλίνιο, εκείνος που ανακάλυψε το ασήμι και έκοψε το πρώτο νόμισμα. Ο Αιακός απέκτησε τρεις γιούς από δύο διαφορετικές γυναίκες: τον Πηλέα, τον Τελαμώνα και τον Φώκο.
Επειδή αυτός ο τελευταίος ήταν καλύτερος από τον Τελαμώνα σε όλα τα αθλήματα, όταν ο Τελαμώνας τον σκότωσε κατά λάθος ενώ εξασκούνταν στην δισκοβολία, οι κάτοικοι της Αίγινας πίστεψαν ότι το έκανε από φθόνο.
Ο πατέρας του, που τον αγαπούσε πάρα πολύ, εξόρισε και τους δύο γιους του από την Αίγινα για να κατευνάσει τους δύσπιστους πολίτες της. Έτσι ο Πηλέας κατέφυγε στη Φθία όπου παντρεύτηκε την Θέτιδα με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Αχιλλέα, ενώ ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα, όπου έγινε βασιλιάς και πατέρας του Αίαντα –τα δύο εγγόνια του Αιακού θα συναντηθούν πολλά χρόνια αργότερα, στον Τρωικό Πόλεμο.
Καθώς έβαλε τη δικαιοσύνη πάνω από τους συγγενικούς δεσμούς, ο Αιακός θεωρήθηκε ο πιο ευσεβής και δίκαιος άνθρωπος στον κόσμο και για αυτό τον λόγο έγινε μετά τον θάνατό του κριτής στον Κάτω Κόσμο και κάτοχος των κλειδιών του Άδη.
Στη Σάμο
Γιος του Ωκεανού και της Τέθυδας, ή κατά μία διαφορετική εκδοχή του Απόλλωνα και της Νύμφης Ωκυρρόης, ο Ίμβρασος ήταν ποτάμιος θεός (*) στην όχθη του οποίου γεννήθηκε η Ήρα. Ονομαζόταν και Παρθένιος, λόγω της μαγικής του ιδιότητας να… ξανακάνει την θεά παρθένα κάθε φορά που εκείνη λουζόταν εκεί.
Η κόρη του, η Νύμφη Ωκυρρόη, προσπάθησε να ξεφύγει από την… ερωτική πολιορκία του Απόλλωνα φεύγοντας από το νησί με μια βάρκα με κουπιά. Ο θεός του φωτός, όμως, μεταμόρφωσε την βάρκα σε βράχο επάνω στον οποίο συνευρέθηκε με τη νύμφη.
(*) Συνηθισμένα πρόσωπα στην ελληνική μυθολογία, οι ποτάμιοι θεοί ήταν ποταμοί οι οποίοι μπορούσαν να πάρουν τη μορφή ανθρώπων ή άλλων πλασμάτων –σε μία από τις μεταμορφώσεις του, για παράδειγμα, ο Αχελώος είχε σώμα ανθρώπου και κεφάλι βοδιού, από τη γενειάδα του οποίου έτρεχαν νερά. Ο Ίμβρασος σήμερα είναι χείμαρρος της Σάμου.
Πηγή: Η. Κουνάδη in2life.gr

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2013/08/nhsiwtikes-istories-mythologias.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ"

ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ Υμνητής της Ελληνικής Εθνικής Ιδέας

ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ Ένας υμνητής της Ελληνικής Εθνικής Ιδέας

Ο μεγάλος μυθιστοριογράφος και ποιητής Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885) υπήρξε ένας συνεπής αναγνώστης των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και ανυπόκριτος θαυμαστής τους. Στα γραπτά του έκανε δεκάδες κολακευτικές αναφορές στα έργα τους, τα οποία και τοποθετούσε στην κορυφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Π.χ. έγραφε για τον Όμηρο: "Ο 'Ομηρος είναι η μεγαλοφυΐα που λύνει αυτό το ωραίο πρόβλημα της Τέχνης, το ωραιότερο ίσως απ΄όλα, την αληθινή απεικόνιση της ανθρωπότητας, που κατορθώνεται με την μεγέθυνση του ανθρώπου, δηλαδή με την γενεσιουργία του πραγματικού μέσα στο ιδανικό. Μύθος και Ιστορία υπόθεση και παράδοση, χίμαιρα και επιστήμη, συνθέτουν τον Όμηρο. Δεν έχει βάθος και γελάει. όλα τα βάθη των παλαιών εποχών μετακινούνται, αχτινοβολούν φωτισμένα, στο απλόχερο γλαυκό διάστημα του πνεύματος αυτού..."


"Ο Ελληνικός πολιτισμός με την ποίηση και την τέχνη είχε τέτοια δύναμη, ώστε πολλές φορές νικούσε και τον πόλεμο. Οι Σικελοί, λέει ο Πλούταρχος, εξαιτίας του Νικία, ελευθέρωναν τους Έλληνες αιχμαλώτους που τραγουδούσαν στίχους του Ευρυπίδη."

Ο ρομαντισμός του Ουγκώ και η πίστη του στις Ιδέες ως αυθύπαρκτες έννοιες που καθορίζουν την Ιστορία και τον πολιτισμό, τον έστρεψε σταδιακά υπέρ του αναδυόμενου Ελληνικού Έθνους ως αληθινού συνεχιστή του Αρχαίου Ελληνικού κλέους. «Ο κόσμος είναι μία διεύρυνση της Ελλάδος και η Ελλάς είναι ο κόσμος σε σμίκρυνση» έλεγε χαρακτηριστικά. Ως γνήσιος πνευματικός άνθρωπος προσπαθούσε να αναδείξει την υπεροχή του Πνεύματος έναντι της Ύλης και ως αξιοσημείωτο παράδειγμα θεωρούσε την διάρκεια και την διαχρονική επικαιρότητα του Αρχαίου Ελληνικού πνεύματος έναντι της προσωρινότητας άλλων εμπορικών και οικονομοκεντρικών Αρχαίων πολιτισμών.

Αναφέρει σχετικά:

"Χορτάρι φυτρώνει στα έξη σκαλοπάτια του βήματος που μιλούσε ο Δημοσθένης και ο Κεραμεικός είναι ένα φαράγγι γεμάτο μαρμάρινη σκόνη που ήταν το παλάτι του Κέκρωπος. Ο ναός του Θησέα ανήκει στα χελιδόνια και οι κατσίκες βόσκουν πάνω στην Πνύκα, η Ελληνική Ιδέα όμως είναι ζωντανή, η Ελλάδα είναι Θεά. Το να είσαι ένα ταμείο είναι κάτι που περνάει, το να είσαι όμως σχολή είναι κάτι που διαρκεί."

"Είναι θαυμαστή η δύναμη του φωτεινού λυτρωμού της Ελλάδας ακόμη και σήμερα που μπροστά στα μάτια μας υπάρχει η Γαλλία. Η Ελλάδα δεν έκανε αποικίες χωρίς να εκπολιτίζει και έτσι αποτελεί παράδειγμα για πολλά νέα κράτη. Δεν αρκεί να αγοράζεις και να πουλάς..."

"Η Τύρος αγόραζε και πουλούσε. Η Βυρητός αγόραζε και πουλούσε και η σιδώνα αγόραζε και πουλούσε. Που είναι τώρα αυτές οι πολιτείες; Η Αθήνα δίδασκε. Ακόμη και σήμερα είναι μια πρωτεύουσα της ανθρώπινης σκέψης."

Χάρις αυτή την πνευματική παρακαταθήκη ο Ουγκώ μοιραία υποστήριξε με θέρμη την προσπάθεια των Ελλήνων να αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό. Οι πρώτες ποιητικές αναφορές του Ουγκώ σχετικά με τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων εμφανίζονται το 1826 με τη δημοσίευση στο γαλλικό Τύπο του ποιήματος "Τα Κεφάλια του Σαραγιού" (Les têtes du serail), εμπνευσμένου από την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου, όπου εμφανίζονται μεταξύ των 6000 κεφαλών, που είχαν αποσταλεί στο σαράγι να συνομιλούν μεταξύ τους τα τρία κεφάλια του Μάρκου Μπότσαρη, του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ και του Κωνσταντίνου Κανάρη.

Το 1827 συνθέτει τα ποιήματα "Ναβαρίνο" (Navarin) και "Ενθουσιασμός" (Enthousiasme) και την επόμενη χρονιά τα "Κανάρης" (Canaris), "Λαζάρα" (Lazzara) καθώς και το περίφημο "Ελληνόπουλο" (L' enfant) στο οποίο αναφέρεται με μεγάλη συγκινησιακή φόρτιση στην σφαγή των Ελλήνων της Χίου από τους Τούρκους. Όλα τα παραπάνω ποιήματα περιελήφθησαν στη συλλογή "Τα Ανατολίτικα" που εκδόθηκε αρχικά στην Γαλλία.

Μετά την μερική απελευθέρωση της Ελλάδας, ο Ουγκώ, σε αντίθεση με την επίσημη πολιτική της Γαλλικής κυβέρνησης και του Ναπολέοντα Γ', δεν έπαψε να υποστηρίζει δημοσίως τις Ελληνικές προσπάθειες για Εθνική αποκατάσταση, καθώς θεωρούσε το Ελληνικό Έθνος ένα από τα Ιστορικότερα της Ευρώπης. Σύμφωνα με τον Ροζέ Μιλλιέξ όταν ο Ουγκώ στις 25 Αυγούστου 1856 έλαβε την αλυτρωτική εφημερίδα του πατρινού δημοσιογράφου Ρηγόπουλου "Ελληνική σημαία" η οποία κυκλοφορούσε και στα Γαλλικά, τη διάβασε, όπως έγραψε,«με θερμό ενδιαφέρον», τoν συνεχάρη ως «σημαιοφόρο της ελευθερίας» και τον ενεθάρρυνε να εξακολουθήσει να εργάζεται «για την ένωση των λαών», γιατί, όπως είπε:

«στα πιο ένδοξα έθνη, στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Γαλλία, πέφτει η τιμή να δώσουν το παράδειγμα. Αλλά πρέπει να ξαναγίνουν κυρίαρχα. Πρέπει να ξαναβρούν το πρόσωπο τους. Πρέπει η Ελλάδα να ολοκληρώσει την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, πρέπει η Ιταλία να απαλλαγεί από την Αυστρία, πρέπει η Γαλλία να γκρεμίσει την Αυτοκρατορία. Όταν αυτοί οι μεγάλοι λαοί θα βρεθούν έξω από τα σάβανα τους, θα φωνάξουν: Ενωση! Ευρώπη! Ανθρωπότητα! Εδώ βρίσκεται το μέλλον: η φωνή της Ελλάδας θα είναι μια από εκείνες που θα ακουστούν περισσότερο».

Του σημείωσε ακόμη: «Εδώ και ήδη πολλά χρόνια αγωνίσθηκα και πολέμησα για την απελευθέρωση της Ελλάδος• σας ευχαριστώ που το θυμάστε... Ας γίνουμε, άτομα και λαοί, όσο γίνεται λιγότερο εγωιστές και όσο γίνεται περισσότερο άνθρωποι. Ζητωκραυγάστε ''Ζήτω η Γαλλία! ",την ώρα που εγώ θα φωνάζω: "Ζήτω η Ελλάδα!"». Κατά την άποψη του Ουγκώ, δεν υπάρχουν μικροί και μεγάλοι λαοί. Είχε γράψει:« Έχω για όλα τα έθνη βαθύ σεβασμό κι όσο πιο μικρός είναι ένας λαός,τόσο ο σεβασμός μου είναι μεγαλύτερος».

Το ενδιαφέρον του Ουγκώ για την ελεύθερη πλέον Ελλάδα φάνηκε ιδιαίτερα και σε σχέση με το κρητικό ζήτημα και τις θυσίες των Κρητών για "Ένωση" που συγκλόνησε την Ευρώπη. Το διάστημα της Κρητικής Επανάστασης του 1866 – 1869 δημοσιεύει τρεις επιστολές υπέρ των Κρητών στον ευρωπαϊκό τύπο το Δεκέμβριο του 1866, το Φεβρουάριο του 1867 και το Φεβρουάριο του 1869, παρά το γενικότερο αρνητικό για τα ελληνικά ζητήματα κλίμα της εποχής. Η επανάσταση τους φαινόταν ότι δεν θα έφερνε το ποθητό για αυτούς αποτέλεσμα, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον Ουγκώ να γράψει την «Πρώτη Επιστολή στους Κρήτες», για να τους δώσει θάρρος καθώς σημείωσε ο ίδιος. Έγραψε μεταξύ άλλων:

«Επιμένετε. Εστω και καταπνιγμένοι θα θριαμβεύσετε... Η κατάπνιξη μιας επανάστασης δεν σημαίνει καθόλου κατάργηση των αρχών της... Το δίκιο δεν καταποντίζεται. Κύματα γεγονότων το σκεπάζουν, αλλά ξαναπροβάλλει...Έλληνες της Κρήτης έχετε το δίκιο με το μέρος σας κι έχετε μαζί σας τη λογική. Να υπάρχει πασάς στην Κρήτη δεν το χωράει μυαλό ανθρώπου.

Εκείνο που ισχύει για την Ιταλία, ισχύει και για την Ελλάδα. Δεν μπορεί να δοθεί η Βενετία στη μία χωρίς να δοθεί η Κρήτη στην άλλη. Δεν μπορεί η ίδια αρχή να λέει «ναι» στη μια και να αρνιέται στην άλλη... Στο μεταξύ το αίμα κυλάει κι η Ευρώπη το ανέχεται. Αρχίζει να το συνηθίζει... Να έχεις το ξίφος στο πλευρό και να παρακολουθείς ήρεμος τις σφαγές!... Το κρητικό ζήτημα έχει πια τεθεί. Θα λυθεί και θα λυθεί όπως όλα τα ζητήματα αυτού του αιώνα, προς την κατεύθυνση της απολύτρωσης. Η Ελλάδα ακέραιη, η Ιταλία ακέραιη, πάνω από τη μια η Αθήνα, πάνω από την άλλη η Ρώμη,να αυτό που εμείς, Γαλλία, χρωστάμε στις μάνες μας».

Σε άλλο μήνυμα του προς τους σκλαβωμένους Κρήτες,το 1867, ο Ουγκώ θα γράψει μεταξύ άλλων: "Η Κρήτη είναι η Ελλάδα. Υπολογίζετε σε εμένα ως συγγραφέα και πολίτη... Ανήκω στην Ελλάδα όσο και στη Ιταλία. θα έδινα για την Ελλάδα τους στίχους μου όπως ο Τυρταίος και το αίμα μου όπως ο Βύρωνας... Η ιερή σας πατρίδα έχει την πιο βαθιά μου αγάπη. Σκέφτομαι την Αθήνα όπως σκέπτεται κανείς τον ήλιο». Και υπέγραψε: «Ο αδελφός σας Βικτόρ Ουγκό».

Η Ελλάδα προκάλεσε το ενδιαφέρον του Ουγκώ και σε άλλες περιπτώσεις. Κι επειδή είναι επίκαιρο το ζήτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο από τον οποίο τα πήρε ο Ελγιν πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ουγκώ ήταν ένας από τους πρώτους που εξέφρασε τον αποτροπιασμό του για το πολιτιστικό αυτό έγκλημα. Στην πολύπτυχη ωδή του «Στη θριαμβευτική Αψίδα» (A l'Arc de Triomphe) έγραψε (σ.σ. η απόδοση στα ελληνικά είναι του Κωστή Παλαμά): «Η Αθήνα λυπημένη είναι, κρύβει στου Παρθενώνα το μέτωπο του κανονιού και του Άγγλου τα σημάδια και των ναών της κλαίοντας τα ρημάδια, τον Έλληνα ονειρεύεται, της τέχνης το καμάρι, που σκόρπισεν εκεί όπου των Προπυλαίων υψώνεται γραμμένη η εικόνα, σκόρπισ'εκεί με του δικού του του χεριού τη χάρη/κάτι πανώριο σα χαμόγελο του ανθρώπου».

Ο θάνατός του, τέλος, είχε μεγάλο αντίκτυπο στην Ελλάδα και στο σύνολό του σχεδόν ο ελληνικός Τύπος κάλυψε με λεπτομέρειες το γεγονός της απώλειας του διακεκριμένου φιλέλληνα συγγραφέα, ενώ ο Εμμανουήλ Ροΐδης έγραψε μια συγκινητική νεκρολογία. Μάλιστα πραγματοποιήθηκαν τελετές στην Αθήνα προκειμένου να τιμηθεί ο μεγάλος νεκρός αντίστοιχες με αυτές, που έλαβαν χώρα στη Γαλλία. Στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ουγκώ,το 1902, ο Παλαμάς από το βήμα του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» του αφιέρωσε λίγους στίχους:

«Σ' εσένα ο ύμνος, που έσπειρες και λόγοι ξαναβλάστησαν η Ωδή,το Δράμα,η Σάτιρα,κ' η επική Καλλιόπη. Από βοριά προφητικού και ανταρτικού το φύσημα/τρέμουν ακόμα ολόγιομοι τη Φαντασίας οι τόποι.

Μα πρώτα απ' όλα ευλογητός και παινεμένος που έκραξες-Ω Μισολόγγι! Μπότσαρη! Κανάρη! Κρήτη! Ελλάδα!...»
defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ Υμνητής της Ελληνικής Εθνικής Ιδέας"

Ρωμηός, Γραικός, Έλλην

   "Κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας διεξάγεται αγών επικρατήσεως
μεταξύ των τριών ονομάτων: Ρωμηός, Γραικός, Έλλην. Ο αγών είναι πολλές
φορές σκληρός, καμμιά φορά όμως τα βρίσκουμε και αδελφωμένα, όπως στον
"Θρήνο και Κλαυθμό Κωνσταντινουπόλεως" του Ματθαίου Μυρέων:

 "Αλλοίμονον, αλλοίμονον 'ς το γένος των Ρωμαίων.
 Ω, πώς εκαταστάθηκε το γένος των Ελλήνων.
 Σ' εμάς, εις όλους τους Γραικούς να έλθη τούτ' την ώρα."

   Το όνομα Ρωμηός λαμβάνει περισσότερο εθνικό χρώμα (αφού δεν
υπήρχε πλέον ελεύθερο κράτος ρωμαϊκό), αλλά και πάλι χρησιμοποιείται
περισσότερο από τους αστούς, χωρίς να αποφεύγεται και από τους λόγιους
και τους χωρικούς.
   ’λλωστε την ανασύσταση της Ρωμανίας ονειρεύονται οι επαναστάτες.
Λέγει κάποιος φιλικός στον Μακρυγιάννη (Στρατηγού Μακρυγιάννη,
"Απομνημονεύματα"):

   "Τι στοχάζεσαι, αυτό το Ρωμαίγικο θα κάμει άργητα να γίνει; Θα
κοιμηθούμε με τους Τούρκους και θα ξυπνήσουμε με τους Ρωμαίγους."

   Ο Ρήγας Φερραίος γράφει ("Θούριος", στ. 45):

 "Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμηοί"

   Στό "Σύνταγμά" του όμως κάνει λόγο μόνο περί ελληνικής δημοκρατίας,
ελληνικού λαού, Ελλήνων και Ελληνίδων.

   Το Γραικός, εκτός από τους χωρικούς, το προτιμούν και πολλοί
λόγιοι, οι οποίοι το βρίσκουν ομόηχο με τους ξενικούς τύπους. Ο Κοραής
γράφει ("Διάλογος δύο Γραικών", Βενετία 1805):

   "Οι πρόγονοί μας ωνομάζονταν παλαιότερα Γραικοί, αλλά έπειτα επήραν
το όνομα Έλληνες από έναν Γραικό που ωνομαζόταν Έλλην. Εν από τα δύο
λοιπόν ταύτα είναι το αληθινόν του έθνους όνομα. Επρότεινα το Γραικός,
επειδή ούτω μας ονομάζουσι και όλα τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης."

[Σημ. Φ.Μ.: Ωστόσο άλλοι λόγιοι, υπέρμαχοι του ονόματος "Έλλην",
καταδικάζουν όχι μόνο το "Ρωμηός", αλλά και το "Γραικός".
Π.χ. Π. Ιωαννίδης, εφημ. "Μουσείον", Παρίσι, Ιούλιος 1819:
   "Το εδικόν μας γένος, το οποίον παρωνομάσθη με διαφόρους επωνυμίας
κατά διαφόρους εποχάς και χαρακτηρίζεται τώρα εσχάτως με τας λέξεις
Χριστιανός ή Ρωμαίος ή Τουρκομερίτης, δεν θέλει προτιμήσει βεβαίως
άλλην επωνυμίαν εκτός του Έλληνος, εάν προτεθώσιν εις αυτό αι
ονομασίαι Αχαιός, Δαναός, Μυρμιδών κ.ά. Το όνομα Γραικός πρέπει αξίως
να αποδίδεται εις εκείνους οίτινες κατοικούσι την Ελλάδα και δεν
ηξεύρουσι την ελληνικήν φωνήν."
Και αποκαλεί τους συνεργάτες του Αδ. Κοραή "γραικοκόρακες"!
(Βλ. περιοδικό "Δαυλός", τ. 218, Φεβ. 2000, Δ.Γ. Παπαϊωάννου,
"Ο Ελληνικός τύπος στο Παρίσι πριν από την Επανάσταση του '21".)]

   Οι ομογενείς της Οδησσού, στην οναφορά τους προς τον αυτοκράτορα
της Ρωσίας, ζητούν συμπαράσταση προς το επαναστατημένο "άθλιον γένος
των Ελλήνων", αλλά υπογράφουν ως "οι εν Οδησσώ σεσωσμένοι Γραικοί".
(Ι. Φιλήμονος, "Δοκίμιον της Ελληνικής Επαναστάσεως", 1859).

   Το λαϊκό ποίημα παρουσιάζει τον Αθανάσιο Διάκο να λέγει:

 "Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θεν' αποθάνω."

   Έχει παρατηρηθή ότι η χρήσις του ονόματος Έλλην επύκνωσε αμέσως
μετά την έκρηξι της Επαναστάσεως και οι απλοϊκοί οπλαρχηγοί κάνουν
διάκρισι μεταξύ υποδούλων Ρωμηών και αγωνιζομένων Ελλήνων. (Βλ.
Ι. Κακριδή, "Αρχαίοι Έλληνες και Έλληνες του Εικοσιένα", Θεσσαλονίκη
1956.) Ο Μακρυγιάννης διηγείται ότι κάποιος παπάς από τας Θήβας "έκανε
τον άγιον εις τους Ρωμαίους (=εις τον άμαχο πληθυσμό) και μάθαινε
τα μυστικά των Ελλήνων (=των αγωνιστών)". Σαν να αναβαπτίζονταν οι
επαναστάτες θέλησαν και νέο όνομα, αποτινάσσοντας αυτό που είχαν επί
δουλείας, και βρήκαν πρόσφορο το αρχαιότατο, το οποίο ηχούσε μάλιστα
γνώριμο ως προσηγορία ηρώων και ημιθέων.
   Ο Αμβρόσιος Φραντζής διηγείται ότι ενώ οι Τούρκοι του Νιοκάστρου
είχαν παραδοθή δια συνθήκης τον Αύγ. του 1821, προεκλήθηκε παραξήγησις
που απέληξε στην σφαγή τους, διότι "ωμίλησαν εις τινας μικρούς και
απλούς Έλληνας· βρε Ρωμαίοι! Ως να τους είπον· βρε σκλάβοι! Την λέξιν
αυτήν του βρε Ρωμαίοι μη υποφέροντες ν' ακούουν οι Έλληνες, φέροντες
δ' εν ταυτώ εις τον νουν των και τας παρ' αυτών όσας εδοκίμασαν
τυραννίας...".

   Πριν φτάσουμε εδώ, οι λόγιοι που προετοίμασαν την Επανάσταση
είχαν προωθήσει το όνομα Έλλην. (Ρήγας Φερραίος, Διονύσιος Πύρρος
("Χειραγωγία Παίδων", Βενετία 1810), ανώνυμος της "Ελληνικής
Νομαρχίας" (Παβία 1806) ("Ήγγικεν η ώρα, ω Έλληνες, της ελευθερώσεως
της πατρίδος."))
   Τέλος, ο αρχηγός της Επαναστάσεως έφερε τον τίτλο "Γενικός
επίτροπος του ελληνικού έθνους" και άρχιζε την προκήρυξι που εξέδωσε
στο Ιάσιο με την φράση:

   "Η ώρα ήλθεν, ω άνδρες Έλληνες."

   Με το όνομα αυτό εσυνειδητοποιήθηκε σαφέστερα η σύνδεσις με την
κλασική αρχαιότητα, αλλά και τούτο με τη σειρά του ωδήγησε στην
καλλιέργεια μονομερούς προσηλώσεως στην κλασική παράδοσι και
περιφρονήσεως των άλλων περιόδων της ιστορίας του έθνους. Αλλά με τον
καιρό επήλθε εξισορρόπησις, αφού με την γιγαντιαία ιστορική σύνθεσι
του Κων. Παπαρρηγόπουλου, "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", απεδείχθη
ότι το έθνος αυτό δεν απέθανε το 146 π.Χ. [Σημ. Φ.Μ.: ή το...
338 π.Χ.!] για να αναστηθή το 1821, όπως περίπου ήθελαν να παραστήσουν
οι ξένοι κι εδέχονταν πολλοί κλασικισταί δικοί μας.

[Σημ. Φ.Μ.: Βλ. ρήσεις Αδ. Κοραή και Κων. Σχοινά στην σελίδα
"Νεοέλληνες" της παρούσης συλλογής.]

   Την αντίδραση στον μονομερή κλασικισμό έφερε το κίνημα του
δημοτικισμού (Γ. Ψυχάρης, Α. Πάλλης, Π. Βλαστός, Αργ. Εφταλιώτης),
το οποίο επανέφερε στο προσκήνιο την "ρομέηκη γλόσα" (πρβλ. τις
"ρωμανικές" γλώσσες και το κίνημα του ρωμαντισμού στη Δύσι, το
οποίο στην Ελλάδα είχε μεταφερθεί τότε, προ 60 ετών, νοθευμένο, ως
αρχαιολατρεία) και γενικώς την Ρωμιοσύνη.
   Οι ακρότητες των δημοτικιστών προεκάλεσεν την αντίδραση όχι μόνο
φανατικών αντιδραστικών όπως ο Γ. Μιστριώτης, αλλά και προοδευτικών
επιστημόνων όπως ο Ν. Πολίτης. Ο Κ. Παλαμάς, προς απογοήτευσιν του
Πολίτη, παίρνει θέση υπέρ του ονόματος της Ρωμιοσύνης, εισδύει όμως
βαθύτερα στην ιστορική μνήμη και ζωή του έθνους και κρατά και τα δύο
ονόματα παντοτινά ("Δωδεκάλογος του Γύφτου", 1907):

 "Βάρβαροι δυσκολοταίριαστοι
 στη Ρωμαία των Κωνσταντίνων
 πολεμούσαν κάτω από το λάβαρο
 των Ελλήνων"

[Σημ. Φ.Μ.: Ο Παλαμάς γράφει επίσης: "[Είμαστε] Έλληνες, για να
ρίχνουμε στάχτη στα μάτια του κόσμου, αλλά πραγματικά είμαστε Ρωμιοί.
Το όνομα [Ρωμιός] κάθε άλλο είναι παρά ντροπή. Αν δεν το περιζώνει
αγριλιάς στεφάνι από την Ολυμπία, το ανυψώνει στέμμα ακάνθινο
μαρτυρικό και θυμάρι μοσκοβολά και μπαρούτι."]

   Κατά τα τελευταία χρόνια, θέση υπέρ της "Ρωμαιοσύνης" παίρνει,
εξετάζοντας το θέμα μέσα από ευρύτερο και καθαρώτερο πρίσμα, ο
Ι. Ρωμανίδης ("Ρωμαιοσύνη", Θεσσαλονίκη 1975).

   Σήμερα όμως έχει κατασταλάξει η αποδοχή του ονόματος Έλλην, μαζί
με την συνείδηση της ιστορικής συνέχειας του έθνους. Το έθνος που
εδημιούργησε τον μυκηναϊκό πολιτισμό, εγκαινίασε τους Ολυμπιακούς
αγώνες, καθιέρωσε το πνεύμα της θυσίας στις Θερμοπύλες, ύψωσε τον
Παρθενώνα, έδωσε τον Πλάτωνα και τον Μέγα Βασίλειο, έστησε την Αγία
Σοφία, εκράτησε αναμμένη τη φλόγα του πνεύματος σε όλους τους αιώνες
των βαρβαρικών επιδρομών και έπλεξε το έπος του 1821. Και αφού
Έλληνες ελέγονταν εκείνοι οι απώτεροι πρόγονοι, Έλληνες πρέπει να
λέγωνται και οι σημερινοί."

Παν.Κ. Χρήστου, "Οι περιπέτειες των εθνικών ονομάτων των Ελλήνων",
Κυρομάνος, 1993 (α' έκδ. 1960):

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " Ρωμηός, Γραικός, Έλλην"

Ο ζεόλιθος είναι θέμα νοημοσύνης

Του Νίκου Λυγερού

Όσοι ακόμα αναρωτιούνται αν πρέπει να ασχοληθούν με το ζεόλιθο, πρέπει να καταλάβουν ότι είναι θέμα νοημοσύνης. Δεν μπορείς από τη μία πλευρά να κλαίγεσαι συνεχώς γιατί δεν τα βγάζεις πέρα οικονομικά κι από την άλλη να μη βλέπεις ότι ο ζεόλιθος είναι η λύση στα προβλήματά σου. Ο ζεόλιθος σου επιτρέπει εξοικονόμηση νερού για το πότισμα, εξοικονόμηση λιπάσματος για τον εμπλουτισμό της γης, αύξηση παραγωγής, απολύμανση του νερού, αξιοποίηση του κατσίγαρου και όλα αυτά με ένα τρόπο οικονομικό. Μπορεί βέβαια οι παραγωγοί να μην το αντιλαμβάνονται αμέσως ότι ακόμα κι η επένδυση για τη μεταφορά και τη διανομή του ζεόλιθου είναι τεράστιας σημασίας και στρατηγικά ως επένδυση και οικονομικά ως απόσβεση, αλλά οι ελαιοπαραγωγοί που βλέπουν μεγάλες ποσότητες λαδιού δεν έχουν καμιά δικαιολογία. Διότι μπορούν να δουν επί του πρακτέου τα τεράστια οφέλη του ζεόλιθου ακόμα και για την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς. Δεν μπορούμε ν’ αφήνουμε παραγωγούς να υποφέρουν από αυτή την ασθένεια, ενώ γνωρίζουμε τη λύση που μάλιστα είναι και βιολογική. Σε γενικό επίπεδο όμως τα πράγματα προχωρούν γιατί όλο και περισσότεροι αγρότες και κτηνοτρόφοι καταλαβαίνουν την αξία του ζεόλιθου για τη γη μας και κατά συνέπεια θα πιέσουν την αγορά για να γίνει η αξιοποίηση αυτού του φυσικού προϊόντος που έχει και οικολογικές επιπτώσεις, αφού καλυτερεύει όλη τη διαχείριση της φύσης. Έτσι αναπόφευκτα όλοι θα αντιληφθούν τη σημασία του σε βάθος χρόνου. Θα θέλαμε απλώς να είναι χαρούμενοι και να μη βρίζουν τον εαυτό τους όσοι δεν σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν την πηγή γνώσης που προσφέρεται, αφού θα έχουν αποδείξει στον εαυτό τους ότι είναι βάρβαροι. Γιατί η νοημοσύνη κάνει τη διαφορά.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=13032&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ζεόλιθος είναι θέμα νοημοσύνης"

Ο εξωτερισμός του Ελληνισμού

Του Νίκου Λυγερού

Ο Ελληνισμός δεν κρύβει τίποτα κι όλο το έργο του είναι μια προσφορά για την Ανθρωπότητα. Δεν προσπαθεί να επισκιάσει τους άλλους. Αν μερικοί τον φοβούνται είναι απλώς επειδή φωτίζει τον κόσμο. Είναι ένας φάρος που προσέχει τη θάλασσα και τους ανθρώπους, γιατί έχτισε τα θεμέλιά του μέσα σε αυτήν με την ανθρωπιά. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο Ελληνισμός έχτισε μέσα στη θάλασσα, διότι με τη νοημοσύνη του μπορούσε, μπορεί και θα μπορεί να διαχειριστεί τη δυναμική της δίχως να φοβηθεί γιατί είναι ικανός να είναι διαχρονικός. Ο εξωτερισμός του Ελληνισμού ακολουθεί τη διδασκαλία του Σωκράτη στην Αγορά και μερικά ανοιχτά μαθήματα του Αριστοτέλη. Διότι η έννοια της σχολής, δεν επαρκεί για να χωρέσει τις γνώσεις που αποτελούν αναφορά για τους ανθρώπους. Ως ανοιχτή δομή, το μοντέλο του είναι ο ίδιος ο κόσμος και δεν προσπαθεί ν’ αποκλείσει κανένα. Γι’ αυτό το λόγο όταν αντιμετωπίζει εχθρούς δεν έχει φοβίες, ξέρει ότι πρόκειται για βάρβαρους που δεν αγαπούν την Ανθρωπότητα. Έτσι περνά στην αντεπίθεση διότι θέλει να προστατέψει κάθε αθώο με τη δικαιοσύνη όποιος και να είναι ο αντίπαλος. Κι επειδή είναι τις περισσότερες φορές πιο ισχυρός από αυτόν, αλλιώς δεν θα τολμούσε να τον πειράξει, επινόησε τη στρατηγική που με τη διαχρονικότητά της του επέτρεψε να γίνει ανθεκτικός στις επιθέσεις και να αποτελέσει ένα παράδειγμα για όλους τους λαούς που αντιστέκονται στα αναρχικά συστήματα. Είναι ο εξωτερισμός του Ελληνισμού που επέτρεψε σε άλλες ψηφίδες της Ανθρωπότητας να παλεύουν ενάντια στη βαρβαρότητα γιατί τις έμαθε ότι απαγορεύεται. Αυτή είναι η αξία της ανθρωπιάς του.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=13030&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο εξωτερισμός του Ελληνισμού"

Οι περιπέτειες των εθνικών ονομάτων των Ελλήνων

  "Από παλαιότερα, αλλά και προσφάτως, έχει επιστηθή η προσοχή σε μια
άλλη μετάπτωσι της εννοίας του ονόματος. (Βλ. Ι. Κακριδή, "Αρχαίοι
Έλληνες και Έλληνες του Εικοσιένα", Θεσσαλονίκη 1956, σελ. 8-10.)
Αφού συμπληρώθηκε ο εκχριστιανισμός, σ' ένα σημείο της κυρίως Ελλάδος
μάλιστα με μεγάλη καθυστέρηση, το όνομα Έλληνες έμεινε μόνο για την
ιστορία. 

Τότε οι απλοϊκοί απόγονοί τους τούς απέδωσαν υπεράνθρωπες
ιδιότητες· σωματικές διαστάσεις απίθανες, δύναμι ακατάβλητη,
επιτηδειότητα ανυπέρβλητη. Προφανώς στη διαμόρφωσι της εννοίας αυτής
συνετέλεσαν η θέα των μνημείων με τους ογκολίθους και οι μυθικές περί
των κατορθωμάτων των ηρώων διηγήσεις, τις οποίες ανεγίνωσκαν στα
παλαιά βιβλία οι μορφωμένοι και μετεβίβαζαν στους απαιδεύτους. 

Πλήθος παραδόσεων φανερώνει ότι κατά την λαϊκή αντίληψι οι Έλληνες ανήκαν σε
άλλο είδος όντων, ήσαν ήρωες, υπεράνθρωποι, ημίθεοι· ήσαν θεόρατοι,
διασκέλιζαν ποταμούς και παρέμειναν αθάνατοι στη φαντασία του λαού.
(Έλληνες, Έλληνοι, Ελληνάδες, Ελλένηδες. Βλ. Ν. Πολίτη, "Μελέται περί
του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού", "Παραδόσεις" Α', Αθήναι
1904, σσ. 52-58. 729 εε.) Μεταγενέστερο δημοτικό τραγούδι της Ηπείρου
φανερώνει ότι παρομοία χρήσις του ονόματος εγινόταν έως προσφάτων
χρόνων.

 "Η Αγγελική της Κούμαινας έχει άντρα παλληκάρι·
 σαν Έλληνας έχει τσαμπά και στήθια σα λιοντάρι."

   Η έννοια αυτή μεταδόθηκε και στον ξενόγλωσσο τύπο του ονόματος,
μολονότι αυτός εχρησιμοποιείτο πάντοτε για δήλωσι του ελληνικού
έθνους. Τουλάχιστον τούτο είναι βέβαιο περί του νοτιοσλαβικού τύπου
Grk, ο οποίος σημαίνει συχνά τον ήρωα, τον γίγαντα. (Nico Zupanic,
"Der Name Grk in der Bedeutung Rieze bei den Belokranici in
Jugoslavien", Actes du IV Congres des Et. Byzantines, Sofia 1936.)
Ίσως και σε άλλα μέρη προσέλαβε την έννοια αυτή παραλλήλως με την
εθνική και την μειωτική, περί της οποίας έγινε λόγος αλλού, και ίσως
οι λόγοι συγχρόνων ξένων ανδρών περί της ανδρείας των Ελλήνων, όπως
π.χ. ότι "οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες" (Churchill, Β' παγκ. πόλεμος)
έχουν βαθύτερη ρίζα.

   Δεν ήταν πολύ δύσκολο η λέξις να μεταβληθή σ' επίθετο για την
δήλωσι του ηρωικού. Η χρήσις αυτή απαντά σε δημοτικά τραγούδια του
Πόντου και ιδιαιτέρως στο "Πάρσιμο της Πόλης" για τον χαρακτηρισμό του
τελευταίου αυτοκράτορος. (Ν.Γ. Πολίτου, "Εκλογαί από τα τραγούδια του
ελληνικού λαού", έκδ. δ', Αθήναι, σ. 268. ’λλο ποίημα, σ. 270. Βλ.
επίσης του ιδίου, "Έλληνες ή Ρωμιοί", "Λαογραφικά Σύμμικτα", τ. Α',
Αθήναι 1920, σ. 130.)

 "την Πόλιν όνταν ώριζεν ο έλλεν Κωνσταντίνον"

όπου η τελευταία φράσις σημαίνει "ο ήρως Κωνσταντίνος".

   Τέλος και αυτές οι θέσεις όπου διατηρούνται ερείπια αρχαίων
οικοδομών, ωνομάσθησαν όχι μόνο "Ελληνικά" αλλά και "Έλληνες". (Βλ.
Κ. Κρυστάλλη, "Οι Βλάχοι της Πίνδου", στα "’παντα Κρυστάλλη", εκδ.
Γ. Βαλέττα, τ. 2, Αθήνα 1959, σ. 653, σημ. 26.)"

Παν.Κ. Χρήστου, "Οι περιπέτειες των εθνικών ονομάτων των Ελλήνων",
Κυρομάνος, 1993 (α' έκδ. 1960):

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι περιπέτειες των εθνικών ονομάτων των Ελλήνων"

Ο τορπιλισμός της ''Έλλης'' στην Τήνο

Τον Αύγουστο του 1940, η Γερμανία είχε θέσει ήδη υπό τον έλεγχό της το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και η Luftwaffe βομβάρδιζε ανηλεώς (αλλά χωρίς αποτέλεσμα) την τελευταία εστία αντίστασης που είχε απομείνει στις Βρετανικές Νήσους. Παράλληλα, ο Χίτλερ κατέστρωνε το πλέον μεγαλεπήβολο από τα σχέδιά του - την εισβολή στη Σοβιετική Ενωση. Το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας όμως δεν είχε ανάλογες επιτυχίες να επιδείξει. Ο Μουσολίνι χρειαζόταν επειγόντως μια γρήγορη και αποφασιστική νίκη, ώστε να ενισχύσει το κύρος του. Η Ελλάδα φάνταζε ιδανικός στόχος, καθώς θα εξυπηρετούσε και τα ιταλικά σχέδια για απόλυτη κυριαρχία στη Μεσόγειο.

Από την «Καθημερινή», 6 Ιουνίου 2010

Εξάλλου, ουδέποτε σχεδόν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα οι ελληνοϊταλικές σχέσεις υπήρξαν αρμονικές: από την κατάληψη των Δωδεκανήσων έως την αμφιλεγόμενη πολιτική της Ιταλίας έναντι της ελληνικής απόβασης στη Σμύρνη και από τον βομβαρδισμό της Κέρκυρας έως τη σταθερή υποστήριξη των αλβανικών θέσεων για την Ήπειρο, η Ρώμη δεν άφηνε καμία αμφιβολία ότι θεωρούσε την Αθήνα περιφερειακό της αντίπαλο.

Για να ξεκινήσει όμως ο πόλεμος, που τόσο επιζητούσε ο Μουσολίνι, χρειαζόταν μία αφορμή. Έτσι, ήδη από το 1939, άρχισαν οι αλλεπάλληλες ιταλικές προκλήσεις, με την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει σπασμωδικά. Εντούτοις, ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς δεν σήκωνε το γάντι, φροντίζοντας να θωρακίσει πρώτα την άμυνα της χώρας απέναντι σε έναν αντίπαλο με αριθμητικά πολλαπλάσιες δυνάμεις. Στις 15 Αυγούστου του 1940, οι προκλήσεις ξεπέρασαν κάθε όριο, με τον απρόκλητο τορπιλλισμό του καταδρομικού «Έλλη».  

Το γέρικο σκαρί υπέκυψε και όλα συνέτειναν πλέον στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος δεν θα αργούσε. Η «εκδρομή στην Ελλάδα», που προσδοκούσε όμως ο Μουσολίνι, θα κατέληγε σύντομα σε ναυάγιο...

Σειρά προκλήσεων

Του Ζήση Φωτάκη, διδάκτωρ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Στο ξεκίνημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η ναυτική σημασία του γεωγραφικού χώρου και στόλου της Ελλάδας δεν είχε την αντίστοιχη βαρύτητα που εμφάνιζε το καλοκαίρι του 1914. Το γεγονός αυτό που, εν πολλοίς, απέρρεε από την προτεραιότητα που απέδιδε η Μεγάλη Βρετανία στην προάσπιση των αυτοκρατορικών της συμφερόντων στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, τη ναυτική ρώμη του Γαλλικού Ναυτικού στη Μεσόγειο και την αρχική ουδετερότητα της Ιταλίας, γέννησε ίσως σε κάποιους την ελπίδα ότι η χώρα μας δεν θα χρειαζόταν να αναμειχθεί στον νέο αυτόν Αρμαγεδδώνα.

Τα πράγματα όμως άλλαξαν με την πτώση της Γαλλίας στον Άξονα και την έξοδο της Ιταλίας στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας τον Μάιο του 1940. Τους μήνες που ακολούθησαν, η καχυποψία του Μουσολίνι αναφορικά με τις γερμανοσοβιετικές επιδιώξεις στα Βαλκάνια, η πιθανότητα ότι ο αγγλικός στόλος θα κατέφευγε στα ελληνικά ύδατα στην περίπτωση που η αγγλοκρατούμενη Αίγυπτος κυριευόταν από τους Ιταλούς και ο προσανατολισμός της κυβέρνησης Μεταξά στην αγγλική πολιτική -κυριότερα δείγματα του οποίου υπήρξαν η αποδοχή της αγγλο-γαλλικής εγγύησης της Ελλάδας έναντι πιθανής απειλής από τον Άξονα (Απρίλιος 1939) και η άρνησή της να ανανεωθεί το Ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας, τον Σεπτέμβριο του 1939- οδήγησαν στην ωρίμαση των επεκτατικών επιδιώξεων που έτρεφε, από παλιά, το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας εναντίον της χώρας μας.

Η προετοιμασία του εδάφους για την εφαρμογή της επεκτατικής αυτής πολιτικής επιχειρήθηκε με μια σειρά από προκλήσεις ο χαρακτήρας των οποίων ήταν συχνά ναυτικός λόγω της θαλάσσιας γειτνίασης των δύο δυνάμεων. Η πρώτη από αυτές έλαβε χώρα τη 12η Ιουλίου 1940 όταν βομβαρδίστηκαν διαδοχικά από αέρος το βοηθητικό πλοίο «Ωρίων» και το αντιτορπιλικό «Ύδρα» ανοιχτά της Γραμβούσας στην Κρήτη.

 Τέσσερις μέρες μετά, τέσσερα ελληνικά υποβρύχια βομβαρδίστηκαν από ιταλικά αεροπλάνα, ενώ ήταν μεθορμισμένα στον κόλπο της Ιτέας. Στο τέλος του ίδιου μήνα τα ελληνικά αντιτορπιλικά, «Βασιλεύς Γεώργιος» και «Βασίλισσα Όλγα», ό,τι καλύτερο είχε τότε το ελληνικό Ναυτικό, καθώς και δύο ελληνικά υποβρύχια δέχτηκαν αιφνιδιαστική επίθεση της ιταλικής αεροπορίας. Οι ιταλικές προκλήσεις κορυφώθηκαν στις 2 Αυγούστου 1940 όταν βομβαρδίστηκε η τελωνειακή ακτοφυλακίδα Α6 την ώρα που έπλεε μεταξύ Σαλαμίνας και Αίγινας.

Η ηγεσία του Π.Ν.

Τα συνεχή και ολοένα πιο προκλητικά αυτά επεισόδια δημιούργησαν εύλογη ανησυχία στην ηγεσία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, στον βαθμό που εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις όταν αποφασίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση η συμμετοχή του εύδρομου καταδρομικού «Έλλη» στον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο νησί της Τήνου. Η μονάδα αυτή, αν και σχετικά παλιά, αφού ναυπηγήθηκε τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είχε ριζικά ανακαινιστεί στη Γαλλία μεταξύ του 1925 και του 1927 και αποτελούσε την κυριότερη ναρκοθέτιδα του ελληνικού στόλου. Διέθετε επίσης δυνατότητες αποτελεσματικής συμμετοχής σε συνοδείες νηοπομπών και ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις.

 Oι επιφυλάξεις λοιπόν του Αρχηγού Στόλου, ναύαρχου Καββαδία και άλλων στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού υπήρξαν εύλογες δεν οδήγησαν όμως στην αναίρεση της ληφθείσας απόφασης ίσως γιατί θεωρήθηκε ότι η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, που τιμάται πολύ και από τους καθολικούς Ιταλούς, δεν θα επέτρεπε την πραγματοποίηση μιας ακόμη προκλητικής ενέργειας εναντίον της χώρας μας.

Χτύπημα με ασαφή αίτια

Τα άμεσα αίτια του τορπιλισμού της «Έλλης» δεν είναι ακόμα σαφή. Ορισμένες πηγές κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι ο Μουσολίνι είχε αποφασίσει να εισβάλει στην Ελλάδα ακριβώς τότε και θεώρησε πως ο τορπιλισμός του ελληνικού πολεμικού θα διευκόλυνε τα σχέδιά του. Άλλοι, όπως ο τότε Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα, Εμανουέλε Γκράτσι, εικάζουν ότι η κίνηση αυτή υπήρξε προϊόν της οργής του Μουσολίνι, όταν πληροφορήθηκε την άποψη που εξέφρασε ο Μεταξάς στον Γερμανό πρέσβη στην Αθήνα, Πρίγκιπα Ερμπαχ, ότι δηλαδή η Ελλάδα δεν μπορούσε να αγνοήσει τη βρετανική ναυτική ισχύ στη Μεσόγειο.  

Ο υφυπουργός Εξωτερικών και γαμπρός του Μουσολίνι, Τσιάνο, αποδίδει τον τορπιλισμό της «Έλλης» στην προπέτεια του Ντε Βέκι, του Ιταλού διοικητή των Δωδεκανήσων και κορυφαίου στελέχους του φασιστικού καθεστώτος.

Τέλος, οι επιχειρήσεις που ανέλαβε ο Αϊκάρντι, o κυβερνήτης του ιταλικού υποβρυχίου Delfino που τορπίλισε την «Έλλη», πιθανώς να εντάσσονταν στο ευρύτερο πλαίσιο της παρεμπόδισης των αγγλικών συγκοινωνιών με τη Μαύρη Θάλασσα, από το ιταλικό ναυτικό, τουλάχιστον αν ληφθεί υπόψη η ασάφεια και η προχειρότητα των οδηγιών που αυτός έλαβε.  

Όποια πάντως κι αν είναι η ακριβής άμεση αιτία για την προσβολή του ευδρόμου καταδρομικού «Έλλη», γεγονός είναι ότι στις 8.25 π.μ. της 15ης Αυγούστου 1940 αυτό επλήγη από τορπίλη του Delfino ακριβώς κάτω από τον μόνο εν ενεργεία λέβητά του. Το αποτέλεσμα ήταν αυτός να εκραγεί και η έκρηξη να δημιουργήσει κάθετη ρωγμή στη δεξιά πλευρά του πλοίου, η οποία στην ίσαλο γραμμή είχε διάμετρο 10 εκατοστών.  

Συνάμα δημιουργήθηκε οπή δύο περίπου μέτρων μεταξύ των δύο καπνοδόχων του πλοίου ακριβώς πάνω από το σημείο της έκρηξης. Οκτώ μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους, ενώ δεκάδες υπήρξαν και οι τραυματίες. Οι άλλες δύο τορπίλες που έβαλε το ιταλικό υποβρύχιο εναντίον των επιβατηγών πλοίων που βρίσκονταν στο λιμάνι της Τήνου ευτυχώς αστόχησαν.

Το αιφνίδιο πλήγμα που υπέστη το ελληνικό καταδρομικό δεν βρήκε ούτε το πλήρωμά του ούτε τη ναυτική ηγεσία της χώρας απαράσκευη. Σύντονες προσπάθειες ανελήφθησαν από τον κυβερνήτη του πλοίου, Χατζόπουλο, ώστε τουλάχιστον να σωθεί το πλοίο προσαράζοντας στα αβαθή του λιμανιού, κάτι όμως που δεν κατέστη δυνατό γιατί τα συστήματα του πλοίου είχαν νεκρώσει μετά τη διάρρηξη των ατμοσωλήνων και την παρεπόμενη διακοπή της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.  

Επιπροσθέτως, το επιβατηγό «Εσπερος» που ανέλαβε τη ρυμούλκηση δεν είχε τη δυνατότητα ούτε και τα εφόλκια που θα μπορούσαν να ρυμουλκήσουν το καταδρομικό, τη στιγμή μάλιστα που η αποκρίκωση της άγκυράς του δεν υπήρξε εφικτή για μια σειρά από λόγους.

Σε κάθε περίπτωση, η εξέταση που ακολούθησε από ανώτατα στελέχη του ναυτικού επιβεβαίωσε ότι όλα τα προσήκοντα μέτρα είχαν ληφθεί και για την άμυνα του πλοίου από εχθρική προσβολή, αλλά και για τη διάσωσή του μετά τον τορπιλισμό του. Αποδείχτηκε, επίσης, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι ο τορπιλισμός της «Έλλης» ήταν έργο Ιταλών, κάτι όμως που αποσιωπήθηκε για λόγους υψηλής πολιτικής μέχρι την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 1940. Τότε ήταν που επίσημα και τεκμηριωμένα δόθηκαν στη δημοσιότητα τα στοιχεία που είχαν συλλεγεί από την αλίευση και την ποικιλότροπη εξέταση των υπολειμμάτων της 2ης και 3ης τορπίλης που αστόχησαν.

Tήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο τορπιλισμός της ''Έλλης'' στην Τήνο"