Το Έθνος στην Αρχαία Ελλάδα

Η έννοια του Έθνους στην Αρχαία Ελλάδα------

Επειδή έχουμε φτάσει στο σημείο, όπου θα πρέπει να δίνονται απαντήσεις και για τα πλέον αυτονόητα, κι επειδή η προπαγάνδα όταν μένει αναπάντητη, ισχυροποιείται στον μέσο νου ως η απόλυτη αλήθεια, καλό θα είναι να δοθεί ένα τέλος σ’ αυτόν τον στείρο «αντιαρχαιοελληνισμό» (το άλλο άκρο της προγονολατρείας) που έρπει, καιρό τώρα στα διάφορα μονοπάτια του διαδικτύου και όχι μόνο.

Πολλοί είναι λοιπόν αυτοί -κι ανάμεσά τους και αρκετοί «μορφωμένοι»- που υποστηρίζουν πως δεν υπήρχε το έθνος ως έννοια στους αρχαίους Έλληνες. Ένα ακλόνητο «επιχείρημα» είναι πως ο χώρος της Ελλάδος ήταν χωρισμένος σε πόλεις-κράτη που ενίοτε πολεμούσαν το ένα το άλλο.
Δυστυχώς όμως γι’ αυτούς, τους διαψεύδει η ίδια η ιστορία…

Παρ’ ότι η έννοια «εθνικό κράτος» και όχι απλά έθνος άρχισε να σχηματοποιείται, έτσι όπως την γνωρίζουμε σήμερα, κυρίως από τον 18ο αιώνα, εντούτοις ο όρος «έθνος» (αλλά και «γένος»), δεν ήταν άγνωστος στον αρχαίο κόσμο. Ο Ηρόδοτος συχνά χρησιμοποιεί τον όρο «έθνεο» για να περιγράψει τις διάφορες φυλές, ελληνικές και μη που είχαν κοινή καταγωγή, γλώσσα, θρησκεία κ.τ.λ. (π.χ. «…Ἄβαντες μὲν ἐξ Εὐβοίες εἰσὶ οὐκ ἐλαχίστη μοῖρα, τοῖσι Ἰωνίης μέτα οὐδὲ τοῦ οὐνόματος οὐδέν, Μινύαι δὲ Ὀρχομένιοί σφι ἀναμεμίχαται καὶ Καδμεῖοι καὶ Δρύοπες καὶ Φωκέες ἀποδάσμιοι καὶ Μολοσσοὶ καὶ Ἀρκάδες Πελασγοὶ καὶ Δωριέες Ἐπιδαύριοι, ἄλλα τε ἔθνεα πολλὰ ἀναμεμίχαται…» [βιβλίο «Κλειώ»], «ἔθνεα Βοιωτῶν καὶ Χαλκιδέων» [βιβλίο «Τερψιχόρη»], «Μακεδόνων ἔθνεα» [βιβλίο «Ερατώ»] κ.ά.)
Η έννοια της πανελλήνιας εθνικής συνείδησης, έστω και σε πρώιμο στάδιο· και η γνώση ότι υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία που ενώνουν τις διάφορες ελληνικές φυλές και πόλεις-κράτη, κάτω από τον όρο «Έλληνες»δεν απουσιάζει («οἱ δὲ Ἕλληνες κατὰ τάξις τε καὶ κατὰ ἔθνεα κεκοσμημένοι ἦσαν» [«Ηροδότου ιστορίαι», βιβλίο «Πολύμνια»]), όπως δεν απουσιάζει και η κατανόηση της ελληνικότητας («τὸ Ἑλληνικὸν ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον καὶ θεῶν ἱδρύματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι ἤθεά τε ὁμότροπα» [«Ηροδότου ιστορίαι», βιβλίο «Ουρανία»]).
Τα ιστορικά τεκμήρια είναι αρκετά. Ενδεικτικά:

1. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συμμετείχαν μόνο όσοι ήταν Έλληνες και την ευθύνη της εξακρίβωσης της καταγωγής των αθλητών, επιφορτίζονταν οι γνωστοί Ελλανοδίκες, ή Ελληνοδίκες (Έλλην+δίκη). Ο Ηρόδοτος αναφέρει μάλιστα, ότι απ’ αυτόν τον έλεγχο πέρασε και ο βασιλιάς των Μακεδόνων Αλέξανδρος ο Α’ κι αφού απέδειξε την ελληνικότητά του, τού επετράπη να συμμετάσχει στους αγώνες («πρὸς δὲ καὶ οἱ τὸν ἐν Ὀλυμπίῃ διέποντες ἀγῶνα Ἑλληνοδίκαι οὕτω ἔγνωσαν εἶναι. Ἀλεξάνδρου γὰρ ἀεθλεύειν ἑλομένου καὶ καταβάντος ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο, οἱ ἀντιθευσόμενοι Ἑλλήνων ἐξεῖργόν μιν, φάμενοι οὐ βαρβάρων ἀγωνιστέων εἶναι τὸν ἀγῶνα ἀλλὰ Ἑλλήνων· Ἀλέξανδρος δὲ ἐπειδὴ ἀπέδεξε ὡς εἴη Ἀργεῖος, ἐκρίθη τε εἶναι Ἕλλην καὶ ἀγωνιζόμενος στάδιον συνεξέπιπτε τῷ πρώτῳ» [«Ηροδότου ιστορίαι», βιβλίο «Τερψιχόρη»]).
2. Σε κείμενο που έγραψε οΙσοκράτης με αφορμή τους εκατοστούς Ολυμπιακούς Αγώνες και το οποίο απέστειλε για ανάγνωση στην Ολυμπία,διαβάζουμε: «Ταύτην γὰρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ’ ἐρήμην καταλαβόντες οὐδ’ ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἀλλ’ οὕτω καλῶς καὶ γνησίως γεγόναμεν, ὥστ’ ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμεν, αὐτόχθονες ὄντες…».
Δηλαδή: «Κατοικούμε σ’ αυτήν την χώρα, χωρίς να έχουμε εκδιώξει άλλους από εδώ, ούτε την καταλάβαμε βρίσκοντάς την έρημη, ούτε είμαστε μιγάδες ανακατεμένοι από διάφορα έθνη ανθρώπων, αλλά υπάρχουμε καλώς και γνησίως, διότι κατέχουμε την χώρα στην οποία γεννηθήκαμε και ζούμε καθ’ όλη την διάρκεια της ιστορίας μας, αφού είμαστε αυτόχθονες…» (Πανηγυρικός, εδάφιο 24).
3. Στον «Πανηγυρικό» που εκφώνησε προς τους Αθηναίους ο Ισοκράτης, αναφέρεται σαφέστατα στο γένοςτων Ελλήνων: «Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας».
Δηλαδή: «Είναι δε τόσο μεγάλη η απόσταση που χωρίζει την πολιτεία μας από τούς άλλους ανθρώπους ως προς την πνευματική ανάπτυξη και την τέχνη τού λόγου, ώστε οι μαθητές της έχουν γίνει διδάσκαλοι τών άλλων και κατόρθωσε ώστε το όνομα τών Ελλήνων να είναι σύμβολο όχι πλέον τής καταγωγής αλλά τής πνευματικής ανυψώσεως, και να ονομάζονται Έλληνες εκείνοι που παίρνουν τη δική μας μόρφωση και όχι αυτοί που έχουν την ίδια καταγωγή».

4. Στην μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.), ο Σιμωνίδης ο Κείος αφιέρωσε το εξής επίγραμμα:
«Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι, χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν»
(Μετάφραση: «Αμυνόμενοι υπέρ των Ελλήνων οι Αθηναίοι στον Μαραθώνα, κατέστρεψαν τη δύναμη των χρυσοφορεμένων Περσών»).
Να θυμίσουμε, ότι στην νικηφόρα μάχη του Μαραθώνα, απέναντι από τους 55.000 Πέρσες, μαζί με τους10.000 Αθηναίους, συντάχθηκαν και 1.000 Πλαταιείς, ενώ υπήρχε και στρατιωτική βοήθεια 1.000 οπλιτών από την Σπάρτη, που όμως έφτασε καθυστερημένα στο πεδίο της μάχης.

Στην ναυμαχία της Σαλαμίνας που ακολούθησε το ίδιο έτος, ο Αισχύλος (ο οποίος συμμετείχε ενεργά στην μάχη του Μαραθώνα και στις ναυμαχίες του Αρτεμισίου και της Σαλαμίνας) μάς αφηγείται μέσα από την τραγωδία του «Πέρσες», τον παιάνα των Ελλήνων: «Ὦ παῖδες Ἑλλήνων ἴτε, ἐλευθεροῦτε πατρίδ’, ἐλευθεροῦτε δὲ παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τέ πατρῴων ἕδη, θήκας τε προγόνων: νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών». (Μετάφραση: «Εμπρός, τέκνα των Ελλήνων, ελευθερώστε την πατρίδα, ελευθερώστε τα παιδιά σας, τις γυναίκες σας, τα ιερά των πατρογονικών θεών σας, τους τάφους των προγόνων σας· τώρα ο αγώνας είναι για τα πάντα»).
5. Έλληνες δεν λογίζονταν μόνο όσοι κατοικούσαν στον κυρίως ελλαδικό χώρο, αλλά και έξω απ’ αυτόν. Το 481 π.Χ., έναν χρόνο πριν την επική μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.), συγκλήθηκε πανελλήνιο συνέδριοστην Κόρινθο, για να αποφασιστεί η στάση που θα έπρεπε να κρατήσουν οι Έλληνες απέναντι στους Πέρσες.Προσκλήθηκαν επίσης οι Έλληνες της Μασσαλίας και της Κριμαίας, που δεν μπόρεσαν να προσέλθουν λόγω απόστασης, ενώ το παρόν έδωσαν οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας, οι Κρήτες, οι Κερκυραίοι κ.ά. Σ’ αυτό το συνέδριο δεν προσκλήθηκαν μόνο οι Έλληνες που είχαν υποταχθεί στους Πέρσες, δηλαδή οι Έλληνες της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Ιωνίας, της Μακεδονίας κ.ά. Έχουν ιδιαίτερη σημασία δε, οι δύο εκ των αποφάσεων που τελικά ελήφθησαν και που όριζαν πως:

α) Οι Έλληνες να πολεμήσουν μέχρι θανάτου τους Πέρσες.
β) Να τιμωρηθούν όσοι Έλληνες πολεμήσουν με το μέρος των Περσών.
6. Τις παραμονές της ιστορικής μάχης των Πλαταιών (479 π.Χ.), όπου σύμφωνα και με το επίγραμμα του περιηγητή Παυσανία «Σε αυτόν το πόλεμο πολέμησαν: Λακεδαιμόνιοι, Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Τεγεάτες, Σικυώνιοι, Αιγινήτες, Μεγαρείς, Επιδαύριοι, Ορχομένιοι, Φλειάσιοι, Τροιζήνιοι, Ερμιονείς, Τιρύνθιοι, Πλαταιείς, Θεσπιείς, Μυκηναίοι, Κείοι, Μήλιοι, Τήνιοι, Νάξιοι, Ερετριείς, Χαλκιδείς, Στυρείς, Ηλείοι, Ποτειδαιάτες, Λευκάδιοι, Ανακτορείς, Κύθνιοι, Σίφνιοι, Αμβρακιώτες και Λεπρεάτες», ο βασιλιάς των Μακεδόνων, Αλέξανδρος ο Α’, που είχε υποταχθεί στους Πέρσες, πάει κρυφά στο στρατόπεδο των Ελλήνωνκαι τους μεταφέρει το στρατιωτικό σχέδιο του Μαρδόνιου και αιτιολόγησε την πράξη του, ότι ως Έλληνας δεν θα ήθελε να δει την Ελλάδα σκλαβωμένη: «αὐτός τε γὰρ Ἕλλην γένος εἰμὶ τὠρχαῖον καὶ ἀντ᾽ ἐλευθέρης δεδουλωμένην οὐκ ἂν ἐθέλοιμι ὁρᾶν τὴν Ἑλλάδα» («Ηροδότου ιστορίαι», βιβλίο «Καλλιόπη»).

7. Όπως εξιστορεί ο Αρριανός, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε τους Πέρσες στην μάχη του Γρανικού ποταμού (334 π.Χ), αιχμαλώτισε όσους Έλληνες είχαν πολεμήσει ως μισθοφόροι στο πλευρό των Περσώνκαι είχαν παραβιάσει την κοινή απόφαση, να μην πολεμήσουν Έλληνες εναντίον Ελλήνων, και τους έστειλε στη Μακεδονία για να εργαστούν σε καταναγκαστικά έργα. Παράλληλα έστειλε 300 περσικές πανοπλίες στηνΑθήνα, ως ανάθημα στη θεά Αθηνά, με τη εντολή να συνοδεύεται από το επίγραμμα «Ἀλέξανδρος Φιλίππου καὶ οἱ Ἕλληνες πλὴν Λακεδαιμονίων ἀπὸ τῶν βαρβάρων τῶν τὴν Ἀσίαν κατοικούντων»:
«ἔθαψε δὲ καὶ τοὺς μισθοφόρους Ἕλληνας, οἳ ξὺν τοῖς πολεμίοις στρατεύοντες ἀπέθανον. ὅσους δὲ αὐτῶν αἰχμαλώτους ἔλαβε, τούτους δὲ δήσας ἐν πέδαις εἰς Μακεδονίαν ἀπέπεμψεν ἐργάζεσθαι, ὅτι παρὰ τὰ κοινῇ δόξαντα τοῖς Ἕλλησιν Ἕλληνες ὄντες ἐναντία τῇ Ἑλλάδι ὑπὲρ τῶν βαρβάρων ἐμάχοντο. ἀποπέμπει δὲ καὶ εἰς Ἀθήνας τριακοσίας πανοπλίας Περσικὰς ἀνάθημα εἶναι τῇ Ἀθηνᾷ ἐν πόλει. καὶ ἐπίγραμμα ἐπιγραφῆναι ἐκέλευσε τόδε. Ἀλέξανδρος Φιλίππου καὶ οἱ Ἕλληνες πλὴν Λακεδαιμονίων ἀπὸ τῶν βαρβάρων τῶν τὴν Ἀσίαν κατοικούντων» («Αλεξάνδρου Ανάβασις», Βιβλίο Α).
8. Αιώνες αργότερα, τον 15ο αιώνα, όταν ο όρος «Έλληνας» είχε αποκτήσει μια αρνητική σημασία, ο Έλληνας φιλόσοφος Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, «υπενθυμίζει» στον αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Εμμανουήλ Παλαιολόγο, πως «Ἑλληνες ἐσμέν ὧν ἡγεῖσθε καί βασιλεύετε, δέσποτα, ὡς ἡ φωνή ἡμῶν καί ἡ πάτριος παιδεία μαρτυρεῖ» (Μετάφραση: «Έλληνες είμαστε, αυτοί των οποίων είστε βασιλιάς, όπως η γλώσσα μας και η παιδεία μας μαρτυρούν»).

pare-dose

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Το Έθνος στην Αρχαία Ελλάδα"

Ελλάδα κοιτίδα της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης

Γιατί στην Ελλάδα; -----

Τί ήταν εκείνο που έκανε την Ελλάδα κοιτίδα της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης;
 Γιατί ο φιλοσοφικός στοχασμός, από τον οποίο αργότερα γεννήθηκε η επιστημονική μεθοδολογία και σκέψη δεν άνθισαν στην Αίγυπτο ή στη Βαβυλώνα, όπου και πλούτος μεγαλύτερος υπήρχε και γνώσεις περισσότερες είχαν συσσωρευτεί και επί πλέον η ισχυρότερη κρατική ισχύς εξασφάλιζε πιο μακροχρόνιες περιόδους ειρήνης;
Πολλοί μιλάνε για το ελληνικό θαύμα, το οποίο, όπως ισχυρίζονται, οφείλεται στη φυλετική ανωτερότητα των Ελλήνων.
 Παρόμοιοι ισχυρισμοί είναι φυσικά απλές αντιεπιστημονικές καυχησιολογίες. Κατ' αρχήν η ίδια η ιδέα του θαύματος δεν είναι μονάχα αντιεπιστημονική αλλά και ανελληνική. Οι Έλληνες διανοητές απέρριπταν τα θαύματα. Το θαύμα δεν εξηγεί τίποτα. Αντικαθιστά την εξήγηση με θαυμαστικά.
 Ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης ήθελε ο άνθρωπος με τη γνώση να κατακτήσει την αθαμβία, να μη θαυμάζει ως υπερφυσικά, πράγματα και φαινόμενα που μπορούν να ερμηνευθούν. Όσο για τη φυλετική ανωτερότητα, οι αμέσως ενδιαφερόμενοι, οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες, ουδέποτε ισχυρίστηκαν κάτι τέτοιο.
Αντίθετα όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς μιλάνε με σεβασμό και μεγάλη εκτίμηση για τον πολιτισμό και τις γνώσεις των συγχρόνων τους Αιγυπτίων και Βαβυλωνίων, για την ηθική των Περσών, τη γενναιότητα των Θρακών και γενικά για τις αρετές των γειτονικών τους λαών.
Το ρητό ΠΑΣ ΜΗ ΕΛΛΗΝ ΒΑΡΒΑΡΟΣ είχε αρχικά καθαρά γλωσσική κι όχι πολιτιστική ή πολιτική σημασία.
Σήμαινε απλώς ότι οι μη Έλληνες μιλούσαν ακατάληπτα . Η ίδια η λέξη βάρβαρος απόχτησε τη μειωτική της σημασία πολύ αργότερα, κατά την ελληνιστική εποχή και τη
ρωμαιοκρατία.
Ήταν μήπως η εμπορική και ναυτική δραστηριότητα των Ελλήνων, που προκάλεσαν την πνευματική άνθιση των ελληνικών πόλεων; Οπωσδήποτε το εμπόριο και η ναυτιλία υπήρξαν αποφασιστικά θετικοί παράγοντες, όχι όμως γενεσιουργά αίτια. Εκτός του ότι και στις πιο εμπορικές ελληνικές πόλεις, τη Μίλητο, την Κόρινθο ή την Αθήνα, η γεωργική παραγωγή ήταν πάντοτε ο κυρίαρχος οικονομικός παράγων, επισημαίνω ότι στις φοινικικές πόλεις υπήρξε πολύ μεγαλύτερη ναυτική και εμπορική δραστηριότητα, χωρίς να συνοδεύεται από ανάλογη πνευματική άνθιση. Προφανώς άλλη ήταν η αιτία της ελληνικής ιδιαιτερότητας.
Κι αυτή είναι, κατά κύριο λόγο, η κοινωνική συγκρότηση των ελληνικών πόλεων, ριζικά διαφορετική από τη δομή των κοινωνιών στην Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, τη Φοινίκη και τις άλλες χώρες της Ανατολής. Κατά την Αρχαιότητα, στις πολιτισμένες χώρες της κοντινής Ανατολής, όπως και στις Ινδίες στην Κίνα και αλλού, οι ανάγκες της κατασκευής και συντήρησης εκτεταμένων αρδευτικών έργων, οδήγησε στη συγκρότηση μεγάλων ισχυρών και συγκεντρωτικών κρατών.
 Στα κράτη αυτά όλη η εξουσία βρισκόταν στα χέρια του Ανακτόρου και του Ναού, γιατί είχαν τον έλεγχο των αρδευτικών δικτύων και ήταν οι μοναδικοί κάτοχοι της Γνώσης.
 Οι απλοί αγρότες, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, ήταν νομικώς ελεύθεροι και συλλογικοί κάτοχοι της γης, αλλά χωρίς τον έλεγχο των αρδευτικών δικτύων και χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις για τον υπολογισμό των εποχών και τον προσδιορισμό της καταλληλότερης εποχής για τις γεωργικές ασχολίες, ήταν ανίκανοι να επιβιώσουν.
 Έτσι δέχονταν να υποταχτούν στο δίδυμο της εξουσίας, στο Ανάκτορο και το Ναό και ουσιαστικά ήταν συλλογικοί δούλοι του κράτους. Αυτό ήταν το κοινωνικό σύστημα που οι κλασσικοί ονόμασαν ασιατικό ή ανατολικό
τρόπο παραγωγής, ενώ άλλοι το θεωρούν μια προδρομική μορφή της φεουδαρχίας και που διέφερε ουσιαστικά τόσο από το δουλοκτητικό σύστημα του ελληνορωμαϊκού κόσμου όσο και από το φεουδαρχικό της Δυτικής Ευρώπης, που το διαδέχτηκε.
Η εικόνα που σχηματίζουμε για τα μινωικά και μυκηναϊκά κράτη, από τα αρχαιολογικά ευρήματα και τα κείμενα των πινακίδων με τη γραμμική γραφή Β μας πείθουν ότι έχουμε να κάνουμε με κοινωνίες του ίδιου περίπου τύπου με αυτόν των ανατολικών δεσποτειών και όχι της μορφής των δουλοκτητικών πόλεων-κρατών. Πραγματικά, το κύριο γνώρισμα των κρατικών αυτών σχημάτων του Αιγαίου είναι ότι το ανάκτορο κυριαρχούσε απόλυτα στην οικονομική και πνευματική ζωή της περιοχής που εξουσίαζε.
 Ολόκληρη η παραγωγή, το εμπόριο και κάθε πνευματική ή άλλη δραστηριότητα ήταν στα χέρια του άνακτα, της αυλής και της πολύπλοκης γραφειοκρατίας που τους περιστοίχιζε. Έμοιαζαν δηλαδή τα μινωικά και μυκηναϊκά αυτά "βασίλεια" με τα σύγχρονά τους κράτη της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας, με τα οποία προφανώς διατηρούσαν στενούς εμπορικούς και πνευματικούς δεσμούς από την προϊστορία ακόμη.

Αλλά τα μινωικά και τα μεταγενέστερα μυκηναϊκά κρατικά σχήματα, μολονότι δεσπόζουν στον ελλαδικό και αιγιακό χώρο για πολλούς αιώνες, δεν είναι και οι μοναδικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης στην περιοχή αυτή. Στα περισσότερα μικρά νησιά του Αιγαίου, αλλά και σε παράλιες ή ορεινές, απομονωμένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, ταυτόχρονα και παράλληλα με τα ισχυρά μυκηναϊκά βασίλεια, υπήρχαν μικρές ανεξάρτητες κοινότητες, στις οποίες απουσίαζαν ή ήταν ασήμαντες τόσο η ταξική ανισότητα και η περιουσιακή διαφοροποίηση των μελών τους.

Στις κοινωνίες αυτές επιβίωναν πολλοί από τους θεσμούς του παλαιότερου γενοφυλετικού συστήματος. Μολονότι η οικονομική, πολιτιστική και πολιτική συμβολή των περιοχών αυτών στην εικόνα που σχηματίζουν οι ιστορικοί για το προϊστορικό Αιγαίο είναι πολύ μικρή, η επίδραση που είχαν στις μεταγενέστερες εξελίξεις είναι στην πραγματικότητα πολύ σημαντική.
 Στις νησιωτικές και ηπειρωτικές αυτές κοινότητες ο πλούτος, που προερχόταν από το ψάρεμα, τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη ναυτιλία, το εμπόριο (και την πειρατεία), δεν ήταν αρκετός για να συντηρήσει προνομιούχα στρώματα κι ακόμα λιγώτερο, για να εξασφαλίσει τους όρους για να υπάρξει ανάκτορο και αυλή, ενώ από την άλλη μεριά η ισότιμη συμμετοχή όλων των ενήλικων μελών τους σε ριψοκίνδυνες δραστηριότητες, όπως η ναυτιλία, το ψάρεμα και η πειρατεία, απέκλειαν την ανάδειξη αρχηγικών στρωμάτων.
 Στα μέρη αυτά επιβιώσανε οι δημοκρατικές παραδόσεις του κοινοτικού συστήματος, όπως η συνέλευση των μελών της κοινότητας, το αιρετό των αρχοντων κλπ. που μεταβιβάστηκαν αργότερα στις ελληνικές πόλεις- κράτη.

Τα μυκηναϊκά κράτη τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στην Κρήτη και τα νησιά παρακμάσανε και αποσυντέθηκαν, κατά τον 12ο και 11ο αιώνες πριν από τη χρονολογία μας. Λίγο πιο πριν το ισχυρό κράτος των Χετταίων στη Μικρασία εξαφανίζεται από την ιστορία, ενώ μεγάλες επιδρομές και άλλες αναστατώσεις είχαν προηγηθεί στην Κάτω Αίγυπτο και τις ακτές της Συρίας.
 Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για τα αίτια των αναστατώσεων αυτών και ειδικότερα για τα αίτια της αποσύνθεσης των μυκηναϊκών βασιλείων. Η ιστορική επιστήμη δεν έχει ακόμα πει την τελευταία λέξη. Η κοινωνία που διαδέχτηκε τα μυκηναϊκά βασίλεια, διατήρησε χαρακτηριστικά γνωρίσματα τόσο από αυτά όσο και από τις παλαιότερες κοινότητες των γενών.
 Ο Όμηρος ενώ μιλά για ισχυρούς άνακτες σαν τον Αγαμέμνονα ή το Νέστορα, ταυτόχρονα αναφέρει συνελεύσεις των πολεμιστών στις οποίες οι ισχυροί αυτοί βασιλείς έπρεπε να δώσουν λόγο.
Στην κατακερματισμένη από βουνά και θάλασσες Ελλάδα, όπου οι μεγάλοι κάμποι σπάνιζαν και δεν υπήρχε ανάγκη αλλά ούτε και δυνατότητα κατασκευής μεγάλων αρδευτικών έργων, στη θέση των παλιών μυκηναϊκών βασιλείων, που χάθηκαν, δε συγκροτήθηκαν ξανά ισχυρά συγκεντρωτικά κράτη, παρόμοια με εκείνα της Ανατολής.
 Τόσο οι οικονομικές όσο και οι πολιτικές συνθήκες είχαν αλλάξει. Εξ άλλου για πολλούς αιώνες έχουμε πλήρη σχεδόν διακοπή των εμπορικών και πνευματικών δεσμών του Αιγαίου με την Αίγυπτο, τη Συρία και τη Μεσοποταμία.
Κάθε μικρή περιοχή, νησί ή χερσόνησος ή κοιλάδα, αποτελούσε ιδιαίτερη οικονομική και συνεπώς και πολιτική ενότητα κι ο πληθυσμός της αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, που τα ξεπερνούσε με σκληρή εργασία ενώ η κοινωνική ανισότητα και η περιουσιακή διαφοροποίηση μεγάλωναν. Εδώ βαθμιαία αναπτύχθηκε η κλασσική μορφή δουλοκτησίας, μολονότι η έκταση της, η σημασία της και η θεσμική της κατοχύρωση παρουσιάζουν πολύ μεγάλη ποικιλία από περιοχή σε περιοχή.
Στην Ελλάδα της γεωμετρικής και αρχαϊκής εποχής, δημιουργήθηκαν ομοσπονδίες αρκετών χωριών (κωμών) μιας περιοχής, που αποτελούσε γεωγραφική και οικονομική ενότητα. Βαθμιαία μια από τις κώμες αυτές, που βρισκόταν στο κέντρο της περιοχής ή σε πλεονεκτική γεωγραφική θέση, συνήθως πάνω σε κάποιον οχυρό λόφο, μετατρέπεται σε πόλη .
Είναι ο λεγόμενος συνοικισμός, εξέλιξη κοσμοϊστορικής σημασίας, σ'ότι αφορά τις επιπτώσεις της. Η διαδικασία δημιουργίας πόλεων με την πολιτική και κοινωνική σημασία του όρου, κράτησε αιώνες, συνοδεύτηκε από έντονες κοινωνικές αναστατώσεις και ταξικές διαμάχες και σε ορισμένες απομονωμένες περιοχές της Ελλάδας συνεχίστηκε ακόμα και μετά την κλασσική εποχή. Στην ελληνική πόλη οφείλονται οι περισσότεροι από τους πολιτικούς θεσμούς που ισχύουν ως σήμερα.

Η διαδικασία δημιουργίας πόλεων ως αυτοδύναμων πολιτικών κυττάρων δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Προηγήθηκαν ανάλογα φαινόμενα συνοικισμού στη Σουμερία και στην κοιλάδα του Νείλου, κατά την 4η χιλιετία, στην κοιλάδα του Ινδού, στις κοιλάδες των Χουάγκ Χο και του Γιαγκτσε Κιαγκ, κατά την 3η και 2η χιλιετία, στις ακτές της Φοινίκης και σποραδικά σε άλλα σημεία του κόσμου. Όμως, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών, η πόλη που δημιουργήθηκε από το συνοικισμό δεν μακροημέρευσε ως αυτόνομος πολιτικός οργανισμός. Πολύ σύντομα υποτάχθηκε στο Ναό του τοπικού θεού και έγινε απλό εξάρτημά του ή συνενώθηκε σε μεγαλύτερες πολιτικές οντότητες, σε μεγάλα βασίλεια ή αυτοκρατορίες, χάνοντας τα κυριώτερα αυτόνομα χαρακτηριστικά της.
Αυτό δεν έγινε στην Ελλάδα της αρχαϊκής εποχής. Εδώ οι πόλεις έγιναν κέντρα μικρών ανεξάρτητων κρατών, η έκταση των οποίων περιορίζονταν ουσιαστικά στην πόλη με τη γύρω περιοχή της. Στα κράτη αυτά στην αρχή την εξουσία κατείχαν οι γαιοκτήμονες , συνήθως απόγονοι είτε των αρχηγών των φυλών που είχαν εισβάλει στα παλιά μυκηναϊκά βασίλεια, είτε των αρχαίων βασιλικών οικογενειών.
 Σε πολλά κράτη η κυριαρχία των αριστοκρατών αυτών συνεχίστηκε για πολύ μεγάλο διάστημα, αλλά σε πολλά άλλα οι γαιοκτήμονες πολύ σύντομα, ύστερα από έντονους ταξικούς αγώνες, αναγκάστηκαν να μοιραστούν την εξουσία με τα ανερχόμενα μεσαία στρώματα των ναυτικών, των εμπόρων και των βιοτεχνών κι αυτό είχε βαθύτατες συνέπειες όχι μόνο στην πολιτική αλλά και στην πνευματική εξέλιξή τους.
 Υπήρξαν βεβαίως περιοχές όπου για ειδικούς λόγους δεν δημιουργήθηκαν πόλεις με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου αλλά εξακολούθησαν να υφίστανται οι ομοσπονδίες των παλιών χωριών.
 Στις περιοχές αυτές, κατά κανόνα καθυστερημένες από κοινωνικής πλευράς) αργοτερα εμφανίζονται τα λεγόμενα κοινά (Βοιωτών, Θεσσαλών κ.ά.) που δεν έχουν το χαρακτήρα των πόλεων - κρατών.
 Σε πόλεις-κράτη που έμειναν αποκλειστικώς αγροτικές, η εξουσία των αριστοκρατών διατηρήθηκε επί αιώνες. Στα κράτη αυτά οι λαϊκές συνελεύσεις, παρόμοιες με τις συνελεύσεις των πολεμιστών, όπως τις περιγράφει ο Όμηρος, είχαν πολύ λίγες αρμοδιότητες, κατά κανόνα γνωμοδοτικές και επικυρωτικές των αποφάσεων της ολιγαρχικής εξουσίας.
Οι θεσμοί ήταν αδιαμόρφωτοι και αδύναμοι και οι νόμοι, βασισμένοι στο εθιμικό δίκαιο, δεν ήταν συνήθως γραπτοί. Αντίθετα σε πόλεις-κράτη, όπου αναπτύχθηκε το εμπόριο, η βιοτεχνία και η ναυτιλία, τα μεσαία στρώματα σε συμμαχία με τους μικροϊδιοκτήτες ανέτρεψαν την ολιγαρχία των αριστοκρατών και εγκαθιδρύσανε τυραννίες, δηλαδή αυταρχικές κυβερνήσεις επικεφαλής των οποίων ήταν δημοφιλή άτομα, πολλές φορές λαϊκής καταγωγής, που χτύπησαν την κοινωνική και οικονομική βάση της αριστοκρατίας.
Κατά κανόνα τις τυραννίες αυτές τις διαδέχτηκαν δημοκρατικά καθεστώτα, στα οποία η έκταση και το βάθος της δημοκρατίας ποικίλλει. Η πορεία από την κληρονομική μοναρχία στην αριστοκρατική ολιγαρχία και από αυτήν στην τυραννία και τη δημοκρατία σηματοδοτεί και τη μετάβαση από την κλειστή κοινωνία της μυκηναϊκής εποχής στην ανοικτή κοινωνία της αρχαϊκής και κλασσικής Ελλάδας και βρήκε τη σπουδαιότερή της έκφραση στον πνευματικό κυρίως τομέα.

Στις μεγάλες πολιτισμένες χώρες της Ανατολής, όπως στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, όχι μονάχα η οικονομική αλλά και κάθε πνευματική δραστηριότητα ήταν συγκεντρωμένες στο Ανάκτορο και το Ναό. Οι ιερείς των αιγυπτιακών και βαβυλωνιακών ναών, μοναδικοί κάτοχοι της Γνώσης και της Σοφίας, συγκέντρωναν κατά καιρούς τα εξυπνότερα και πιο προικισμένα παιδιά της περιοχής στο ναό και εκεί σε ατμόσφαιρα υποβολής και μυστικισμού τους δίδασκαν όσα εκείνοι γνώριζαν, για να γίνουν εν καιρώ ικανά να τους διαδεχθούν.
Ο,τι μάθαιναν με τον τρόπον αυτόν οι νεαροί μαθητές ήταν δεδομένο και αδιαμφισβήτητο και την αλήθεια του την εγγυόταν το κύρος των δασκάλων. Η Γνώση δηλαδή μεταβιβαζόταν ως εξ αποκαλύψεως αλήθεια, χωρίς να συνοδεύεται από καμμιά διαδικασία απόδειξης της αλήθειας αυτής, εφ' όσον η ιερή προέλευσή της έκανε περιττή κάθε παρόμοια διαδικασία. Αυτό απέκλεισε οριστικά και τελεσίδικα κάθε δυνατότητα να μετατραπούν οι συσσωρευμένες γνώσεις σε Επιστήμη.
Αντίθετα στις ελληνικές πόλεις, των αρχαϊκών χρόνων, όπου η παραγωγή ήταν υπόθεση όλης της κοινωνίας και βασιζόταν στην εργασία των ελεύθερων μκροϊδιοκτητών, το Ανάκτορο είχε από νωρίς εκλείψει και ο Ναός είχε πολύ μικρή ισχύ. Οι διανοητές στις ελληνικές πόλεις ήταν και αυτοί σαν τους λοιπούς πολίτες. Δεν ήταν οι αποκομμένοι από την κοινωνία ιερείς των αιγυπτιακών και βαβυλωνιακών ναών, αλλά μετείχαν στην πολιτική ζωή. όπως ο Σόλων ο Αθηναίος, ο Εμπεδοκλής ο
Ακραγαντίνος, ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος ή ο Ζήνων ο Ελεάτης, ο οποίος μάλιστα έχασε τη ζωή του κατά τις πολιτικές διαμάχες. Είχαν επίσης οικονομικές δραστηριότητες, όπως ο Θαλής ο Μιλήσιος και ήταν πάντοτε σε στενή σχέση με τους εμπόρους, τους τεχνίτες και τους ναυτικούς της πόλης τους.

Θέλοντας να ικανοποιήσουν τα ερωτήματα που έβαζαν οι ναυτικοί και οι έμποροι της Ιωνίας, οι οποίοι ταξίδευαν σ'όλα τα πλάτη και μήκη της Μεσογείου, ερεύνησαν τον έναστρο ουρανό και τον γνωστό τότε κόσμο.
Μελέτησαν τη φύση στο σύνολο της, αλλά και τον άνθρωπο ως αναπόσπαστο μέρος της και την ανθρώπινη κοινωνία ως απαραίτητο για την επιβίωσή του πλαίσιο. Σε όλα τα αντικείμενα της έρευνάς τους αναζήτησαν το βαθύτερο νόημα τους και την πρωταρχική ουσία τους, δημιουργώντας έτσι τη Φιλοσοφία.

Σ' αντίθεση με όσα συνέβαιναν στην Ανατολή, η παρακολούθηση των μαθημάτων των ελλήνων σοφών ήταν εθελοντική και κατά κανόνα γινόταν με πληρωμή. Ήταν λοιπόν υποχρεωμένοι οι Έλληνες δάσκαλοι να αποδείξουν την αλήθεια των όσων δίδασκαν, υποχρέωση που δεν είχαν οι Αιγύπτιοι ή Βαβυλώνιοι συνάδελφοί τους. Η υποχρέωση αυτή γέννησε τις διαδικασίες της απόδειξης, της δοκιμασίας και της επαλήθευσης, τον ορισμό, το θεώρημα και το αξίωμα, τη διαλεκτική και τη λογική, βάζοντας έτσι τα θεμέλεια των Επιστημών.
Καταλήγοντας, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι και οι Έλληνες της αρχαιότητας ήταν οπωσδήποτε άνθρωποι πρωτόγονοι. Πίστευαν σε μύθους, μυστήρια και οιωνούς, είχαν δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Όμως για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας η κοινωνική ζωή ενός ολόκληρου πληθυσμού πήρε τόσο κοσμική - λαϊκή έκφραση. Η πολιτική, η νομοθεσία, η οικονομία, η λογοτεχνια και η τέχνη από πολύ νωρίς απελευθερώθηκαν από τα δεσμά της θρησκείας και τον έλεγχο του ιερατείου. Γεννήθηκε η φιλοσοφία, που άρχισε να διαμορφώνει μια τελείως πρωτότυπη ερμηνεία του κόσμου, της κοινωνίας και του ανθρώπου, στηριγμένη στη φύση. Μπήκαν τα θεμέλια της επιστήμης, που καθιέρωσε τη μελέτη του κόσμου και του ανθρώπου, με βάση τη λογική.

Ανάμεσα σε έναν πληθυσμό πρωτόγονων ανθρώπων εμφανίστηκαν τα πνεύματα εκείνα που με τη διαύγεια, την ευθύτητα και την παρρησία της σκέψης τους, τον απελευθέρωσαν σε μεγάλο και πρωτοφανή έως τότε βαθμό, από το δεσποτισμό, τη μυστικοπάθεια και το φόβο.

Οι Ελληνες αντάλλαξαν πολλά, γνώσεις, ανακαλύψεις, θεσμούς και ιδέες με τους άλλους γειτονικούς λαούς, με τους οποίους ειχαν ταχτικές επαφές, ιδίως από τους Αιγύπτιους, τους Φοίνικες, τους Βαβυλώνιους. Ο,τι πήραν όμως δεν ήταν μια δουλική αντιγραφή και μίμηση αλλά στάθηκε αφορμή για τη δημιουργική του μεταμόρφωση.
 Η Φιλοσοφία και η Επιστήμη, όπως και η Δημοκρατία και η Πολιτική, δεν ήρθανε από την Ανατολή αλλά δημιουργήθηκαν εδώ.
Του Δ. Σαραντάκου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ελλάδα κοιτίδα της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης"

Η ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ ΤΗΣ 23ης ΜΑΙΟΥ 2006 ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ 23ης ΜΑΙΟΥ 2006, ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ «ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ»-----

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης-------

Τρίτη 23 Μαΐου 2006 δώδεκα η ώρα το μεσημέρι και τα τρία μεγάλα τουρκικά ειδησεογραφικά κανάλια, το NTV, το CNNTürk και το TGRT, είχαν ξεκινήσει τα μεσημβρινά μεγάλα δελτία ειδήσεων με κύριο θέμα τις εξελίξεις σχετικά με την υπόθεση ενός ισλαμιστή δικηγόρου που είχε επιτεθεί πριν από μέρες και είχε δολοφονήσει δυο δικαστές του τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας επειδή είχαν βγάλει καταδικαστική απόφαση για την ισλαμική μαντίλα.

Ξαφνικά και ενώ συνεχίζονταν η ροή των ειδήσεων, πρώτο το NTV διέκοψε για να μεταδώσει μια έκτακτη είδηση.

Βγήκε τηλεφωνικά ο ανταποκριτής του καναλιού από την Αθήνα, ο Στέλιος Μπερμπεράκης και μετέδωσε το γεγονός της σύγκρουσης του τουρκικού και ελληνικού αεροσκάφους, ενημερώνοντας για τα όσα δηλαδή μεταδίδονταν από τα ελληνικά κανάλια.

Σε λίγο και το CNNTürk διέκοψε και αυτό την ροή των ειδήσεων για να μεταδώσει από την Αθήνα ο ανταποκριτής του, Γιώργος Κιρμπάκης την είδηση, ενώ ακολούθησε το TGRT με τον ανταποκριτής του, τον Μανώλη Κωστίδη, που αναμετέδωσε τις ειδήσεις που έβγαιναν στην δημοσιότητα για το θέμα από την Αθήνα.

Η αμηχανία που επικράτησε στα τουρκικά ΜΜΕ ήταν εμφανής, καθώς ενώ το θέμα ήταν σοβαρό οι Τούρκοι δημοσιογράφοι δεν μπορούσαν να πάρουν καμία είδηση από δικές τους πηγές και το μόνο που έκαναν ήταν να αναμεταδίδουν τα όσα μεταδίδονταν στην ελληνική πρωτεύουσα, ενώ το θέμα είχε ήδη κάνει το γύρω σε όλα τα τουρκικά ΜΜΕ.

Πέρασε περίπου μια ώρα και στις μια και τέταρτο περίπου, βρήκε εκτάκτως στο κανάλι NTV ο γνωστός δημοσιογράφος, Ουγούρ Σεφκάτ, εντεταλμένος στο τουρκικό υπουργείο Άμυνας, για να δηλώσει ότι η κατάσταση παρακολουθείται και από τουρκικής πλευράς, ενώ γίνονταν προσπάθειες να σχηματιστεί μια εικόνα για το τι έγινε μετά την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Τύπου για το επεισόδιο.

Την ιδία ώρα όμως, περίπου ογδόντα τουρκικά αεροσκάφη μετά από γενικό συναγερμό απογειώνονταν για το Αιγαίο με πολεμικές προθέσεις.

Την ιδία ώρα η τουρκική στρατιωτική ιεραρχία βρίσκονταν στην Άγκυρα σε επίσημη τελετή για την κηδεία κάποιου αξιωματικού που είχε πέσει θύμα του ΡΚΚ, όταν ειδοποιήθηκε τηλεφωνικά ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου,  Χιλμί Οζκιόκ, για το συμβάν της αερομαχίας στο Αιγαίο.

Όπως έδειξαν τα τουρκικά κανάλια, ο Χιλμί Οζκιόκ αναχώρησε εσπευσμένα και κατευθύνθηκε στο αρχηγείο, ενώ οι δημοσιογράφοι που ρωτούσαν επίμονα τον υπουργό Άμυνας, Βετζντί Γκιονούλ, τι συμβαίνει, αυτός απάντησε πως εκείνη την στιγμή ο Τούρκος αρχιστράτηγος συνομιλούσε με τον Έλληνα συνάδελφο του.

Η τουρκική στρατοκρατική μηχανή είχε κινητοποιηθεί αστραπιαία με όλες τις δυνατότητες που είχε για να κάνει εμφανές στην ελληνική πλευρά ότι είναι παρούσα για όλες τις πιθανές «εξελίξεις».

Το ίδιο βράδυ με μια προφανώς κατευθυνόμενη αρθογραφία η εφημερίδα Χουριέτ εκμεταλλευομένη την ευκαιρία έβγαλε στην ιστοσελίδα της το σχόλιο πως το επεισόδιο αυτό έφερνε ξανά στην επικαιρότητα τα τέσσερα σημαντικά ελληνοτουρκικά προβλήματα στο Αιγαίο, δηλαδή, (σύμφωνα πάντα με τους Τούρκους), α) Εναέριος χώρος, β) Χωρικά ύδατα, γ) Υφαλοκρηπίδα και, δ) Βραχονησίδες.

Μάλιστα αποκάλυπτε πως για όλα τα ζητήματα είχε ανοίξει διάλογος.

Παράλληλα ανταπόκριση του καναλιού NTV από το αρχηγείο του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλες, τόνιζε πως κύκλοι του ΝΑΤΟ έριχναν το σφάλμα στην… ελληνική πλευρά, γιατί το ελληνικό μαχητικό είχε παρενοχλήσει το τουρκικό με επικίνδυνο τρόπο.

Η… Ελλάδα έφταιγε, σύμφωνα με τον Τούρκο ανταποκριτή γιατί με ευθύνη της εδώ και δεκαοχτώ μήνες είχαν διακοπεί οι συνομιλίες για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο. Επίσης οι Τούρκοι και εδώ είναι το εντυπωσιακό, είχαν προεξοφλήσει από την πρώτη στιγμή ότι ο Έλληνας πιλότος είναι νεκρός.

Εδώ θα μείνουμε για να αναφέρουμε κάτι το εντυπωσιακό.

Το ίδιο βραδύ του επεισοδίου στην ιστοσελίδα του CNNTürk είχε ανοίξει χώρος για σχολιασμό της αερομαχίας από το τουρκικό κοινό. Διάβασα περίπου είκοσι από αυτά τα τουρκικά σχόλια.

Ε, λοιπόν κανείς δεν πίστευε πως ήταν ατύχημα, όπως είχε μεταδοθεί επίσημα από ελληνικής πλευράς.

Όλοι υποστήριζαν ότι είχε προηγηθεί κανονική αερομαχία με πραγματικά πυρά και το αποτέλεσμα σχολιάζονταν με ποικίλους τρόπους καθώς υπήρχαν και αρνητικά και θετικά σχόλια.

Μερικοί είχαν τονίσει πως το τουρκικό μαχητικό που είχε πέσει κόστιζε εκατομμύρια δολάρια που θα βαρύνουν την τουρκική οικονομία!!!

Την επόμενη μέρα άρχισε μια βαθμιαία στροφή της τουρκικής ειδησεογραφίας προς μια πιο επιθετική στάση, που συνεχίστηκε με χαρακτηριστικό τρόπο το βραδύ της 24ης Μαΐου, στα κεντρικά δελτία ειδήσεων όλων σχεδόν των τουρκικών καναλιών.

Στην ίδια γραμμή και οι τουρκικές εφημερίδες.

Έτσι η Σαμπάχ κυκλοφορούσε με πρωτοσέλιδο, «Ο Έλληνας πιλότος έκανε σφάλμα», αναφερομένη σε παρενόχληση όπως ισχυρίζονταν από τους Έλληνες στα τουρκικά αεροσκάφη.

Οι άλλες εφημερίδες σχολίαζαν ποικιλοτρόπως στο περιστατικό με τίτλους όπως, «Τραγωδία σε Αερομαχία», της Μιλιέτ, «Επικίνδυνο Παιχνίδι», της Σταρ, «Αυτή την φορά η αερομαχία στο Αιγαίο τελείωσε θανατηφόρα», της Ζαμάν, «Τραγωδία της αερομαχίας του Αιγαίου», της Ακσάμ, «Δυστύχημα σε Αερομαχία», της Χουριέτ.

Οι τουρκικές εφημερίδες παρουσίαζαν και χάρτες για να αποδώσουν εγκυρότητα στους τουρκικούς ισχυρισμούς, ότι το ελληνικό αεροσκάφος παρενόχλησε και μάλιστα, όπως ανέφερε η Ραντικάλ, μπήκε επικίνδυνα ανάμεσα στα δυο τουρκικά αεροσκάφη με αποτέλεσμα να γίνει το ατύχημα.

Ούτε λόγος για το τι γύρευαν τα δυο τουρκικά μαχητικά κοντά στην Κρήτη.

Το βραδύ στα κεντρικά δελτία ειδήσεων το κλίμα ήταν καθαρά ανθελληνικό, καθώς από τα πρώτα δελτία φάνηκε ξεκάθαρα πως η Ελλάδα ενοχοποιούνταν εξ ολοκλήρου για όλο το επεισόδιο, ενώ ο Τούρκος πιλότος, Χαλίτ Ιμπραήμ, γίνονταν ήρωας και κατά την έξοδο του από το νοσοκομείο του Νταλαμάν για να μεταφερθεί στην αεροπορική βάση του στο Μπαλίκ Εσίρ.

Εκεί έγινε αντικείμενο χειροκροτημάτων από τους παραβρισκόμενους γιατί είχε γίνει γνωστό πως αρνήθηκε ακόμα και με όπλο να παραδοθεί στους Έλληνες. Ο πιλότος αυτός ήξερε πως σκοτώθηκε ο Έλληνας πιλότος, όπως το είχαν ήδη μάθει και οι άλλοι δυο πιλότοι, ένας Έλληνας και ο άλλος Τούρκος.

Το πρωί της Πέμπτης 25 Μαΐου το σκηνικό είχε «ξεκαθαριστεί» από τουρκικής πλευράς.

Όλο το φταίξιμο, σύμφωνα και με την επίσημη ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, ήταν της ελληνικής πλευράς, γιατί, «το ελληνικό αεροσκάφος παρενόχλησε με παράνομο τρόπο τα δυο τουρκικά F16».

Παράλληλα γίνονταν γνωστό πως είχε εξαπολυθεί διπλωματική επίθεση κατά της Ελλάδας στις Βρυξέλλες, για να αποδοθούν ευθύνες στην ελληνική πλευρά για την …επιθετικότητα της και ακόμα να ζητηθεί και αποζημίωση για την απώλεια του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους!!

Στην Αθήνα προσπαθούσαν ακόμα να εξηγήσουν πως και γιατί ο Τούρκος διασωθείς πιλότος παρελήφθη από το τουρκικό διασωστικό ελικόπτερο και αν έγινε πολεμική σκηνή κατά την διάρκεια της αποχώρησης του με τους Έλληνες που είχαν σπεύσει να τον συλλάβουν. Βέβαια πολλοί μιλούσαν και για την τραγική πλευρά της υπόθεσης με τον ηρωικό και περήφανο Κρητικό λαό να θρηνεί ακόμα ένα παλικάρι του στα βαθειά νερά του Αιγαίου.

Η ιστορία και αυτού του επεισοδίου θα μείνει σκοτεινή και ίσως ποτέ ο κόσμος δεν θα μάθει την πλήρη αλήθεια. Για άλλη μια φορά όμως η πίκρα της εθνικής απογοήτευσης έμεινε να αιωρείται πάνω από τις ελληνικές ακτές.

Στην Άγκυρα, οι τρέχουσες προτεραιότητες, όπως η διαμάχη Ισλαμιστών -Κεμαλιστών και κυρίως το κουρδικό, δεν έδωσε έδαφος για πιο εκτενείς αναφορές στο επεισόδιο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως για άλλη μια φορά ο «λύκος» δεν δίστασε να δείξει τα δόντια του.

Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα πρόβαλαν για άλλη μια φορά στην πραγματική τους διάσταση προς δόξα όλων όσων τα τελευταία χρόνια με τις κουμπαριές και τα ζειμπέκικα προσπάθησαν να εξαπατήσουν τον ελληνικό λαό για αυτή την πραγματικότητα.

Το τι θα γίνει στο μέλλον θα εξαρτηθεί και μονό από το πόσο επεισόδια σαν και αυτό, θα μας προσφέρει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση κυρίως στους πολιτικούς ταγούς αυτής της χωράς, στο να κατανοήσουν, (και όχι να κάνουν λογοπαίγνια), ότι δεν φτάνουν τα χαμόγελα και οι θερμές χειραψίες για να προστατευόσουν τα εθνικά μας συμφέροντα που είναι κατοχυρωμένα με διεθνείς συνθήκες.

Και το Αιγαίο είναι ύψιστο ελληνικό εθνικό συμφέρον.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
http://www.nikosxeiladakis.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ ΤΗΣ 23ης ΜΑΙΟΥ 2006 ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ"

Νεάντερνταλ στο νησί της Νάξου

Υπήρχαν Νεάντερνταλ στο ελληνικό νησί της Νάξου; [ειχe παει για διακοπες].----

Πιθανότατα, ναι. Σύμφωνα με έρευνα στην περιοχή της Στελίδας- που βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πρωτεύουσας της Νάξου και είναι μια πολύ αναπτυγμένη τουριστικά περιοχή.

Το Καναδικό Ινστιτούτο, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων των Κυκλάδων, πραγματοποίησε ανασκαφική έρευνα στην περιοχή που έφερε στο προσκήνιο μια σειρά από αντικείμενα που πιστοποιούν την ύπαρξη των πρώτων ανθρώπων στην περιοχή, πριν από 260 χιλιάδες χρόνια.

Η πλειοψηφία των ευρημάτων, που έχουν έρθει στο φως κατά τη διάρκεια του 2013, αποτελείται από λαξευμένους λίθους, ενώ η ποσότητα της σμύριδας που βρέθηκε (ένα υλικό που είναι ευρέως διαδεδομένο στο νησί, αλλά όχι στη Στελίδα). Τα κεραμικά που βρέθηκαν στην περιοχή είναι πολύ σπάνια και ανήκουν, μάλλον, σε μεταγενέστερη εποχή.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ενέκρινε ένα πενταετές πρόγραμμα για τη συνέχιση της έρευνας που θα επικεντρωθεί στη χρονολόγηση των ευρημάτων, τα οποία αλλάζουν τα προϊστορικά δεδομένα των Κυκλάδων.

Μέχρι πρόσφατα, οι αρχαιολόγοι πίστευαν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα στα νησιά ξεκίνησε πολύ αργότερα, περίπου την 5η χιλιετία π.Χ. , ενώ μόνο το 1981 με την ανακάλυψη του χώρου της Στελίδας, προέκυψε η δυνατότητα μιας παλαιότερης χρονολόγησης.

Η χρηματοδότηση του νέου προγράμματος έχει πολλαπλούς στόχους. Ένας από αυτούς είναι  η χρονολόγηση του χώρου με τη χρήση των επιστημονικών τεχνικών, προκειμένου να διευκρινισθεί πότε οι πρώτοι άνθρωποι μετανάστευσαν στην Ευρώπη, μέσω της λεκάνης του Αιγαίου και εάν η μετανάστευση αυτή πραγματοποιήθηκε από τη θάλασσα.

Επιπλέον,  μια λεπτομερής ανάλυση των ευρημάτων  θα διαπιστώσει τις σχέσεις μεταξύ των Νεάντερνταλ και του Homo Sapiens, όπως σημειώνει το σχετικό σημείωμα του Πανεπιστημίου του Μάκ Μάστερ (McMaster στο Hamilton- Οντάριο του Καναδά).

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Νεάντερνταλ στο νησί της Νάξου"

FIAT και Τουρκια

Το ελληνικό όνομα Aegea, για να «τιμήσει τους Τούρκους συνεργάτες της» επέλεξε η Fiat για το νέο μοντέλο της… Αυτό τουλάχιστον αναφέρεται στο αγγλόφωνο Δελτίο Τύπου της Ιταλικής εταιρείας, που στάλθηκε στου Δημοσιογράφους όλου του κόσμου, εκτός των Ελλήνων.

ΠΗΓΗ: http://www.newsauto.gr/

Στο Ελληνικό Δελτίο η Ελληνική εισαγωγική αρνήθηκε -και καλά έκανε – να συμπεριλάβει το προκλητικό αυτό σημείο, της αφιέρωσης δηλαδή του ονόματος στους Τούρκους.

Το Δελτίο γράφει χαρακτηριστικά: “Hence the name of the project – Fiat Ægea – pays tribute to Turkey, which has always played a strategic role for Fiat Chrysler Automobiles and represents a symbolic bridge between East and West…”. Στα τούρκικα το Αιγαίο ονομάζεται Ege.

Σημειώστε δε πως το νέο μικρό σεντάν Fiat θα κατασκευάζεται στο εργοστάσιο που βρίσκεται στην Προύσα, όπου τα τελευταία 50 χρόνια η ιταλική εταιρία κατασκευάζει τα αυτοκίνητα της και τα επαγγελματικά οχήματα της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "FIAT και Τουρκια"

ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ

Ψάχνοντας τον προ.προ.προπαππού στο Δίκτυο.---- Η αναζήτηση προγόνων στα ψηφιακά αρχεία του Ελις Αϊλαντ αλλά και άλλες ιστοσελίδες.-----

Η γενεαλογία είναι μόδα.----

Χιλιάδες άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, απόγονοι εποικιστών, μεταναστών, εκτοπισμένων και προσφύγων -ανάμεσα στους οποίους και πολλοί ελληνικής καταγωγής- προσπαθούν να ενώσουν τους χαμένους κρίκους της οικογενειακής τους ιστορίας.

Ενα «αναπροσαρμοσμένο» στην τοπική γλώσσα ξενόφερτο επώνυμο, ή κάποια ιστορία από μια ηλικιωμένη θεία είναι συχνά τα μόνα εφόδια εκείνων που ξεκινούν να συμπληρώσουν το παζλ της πορείας της οικογένειάς τους μέσα στο χρόνο.

Οι ανά τον κόσμο ερασιτέχνες γενεαλόγοι έχουν, όμως, τα τελευταία χρόνια και έναν νέο, ανέλπιστα πολύτιμο σύμμαχο: το Διαδίκτυο.
Kάθε ημέρα, δεκάδες ιδιώτες, φορείς, οργανισμοί και εταιρείες διαθέτουν στο Ιντερνετ μεγάλο όγκο πληροφοριών για άτομα, γεγονότα και προϊόντα. Ανάμεσα σε αυτούς, σε πολλές χώρες έχει ξεκινήσει η ηλεκτρονική καταγραφή αρχείων και βιβλιοθηκών, με σκοπό να γίνονται προσβάσιμα τα στοιχεία στο μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ενδιαφερομένων.

Την ίδια στιγμή, οι ιστοσελίδες που «ειδικεύονται» στην αναζήτηση προγόνων ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ιδίως σε αγορές όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, κράτη όπου οι αυτόχθονες αποτελούν πλέον... «γραφικές» μειονότητες. Kάποιοι μάλιστα δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν την «αγορά της γενεαλογίας», τη δεύτερη στο Ιντερνετ μετά την πορνογραφία.
Μια απλή αναζήτηση, χρησιμοποιώντας τους όρους «genealogy», «ancestry» ή «pedigree files», θα φέρει τον ενδιαφερόμενο μπροστά σε χιλιάδες ιστοσελίδες, που όλες παρουσιάζονται ως... οι απόλυτα ειδικοί στο χώρο της γενεαλογίας. «Εκατομμύρια αρχεία στη διάθεσή σας με το πάτημα ενός πλήκτρου», «η παγκόσμια μόνη μηχανή αναζήτησης επωνύμων», «άμεση πρόσβαση σε δεδομένα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο Ιντερνετ» και άλλα... ηχηρά θα είναι η πρώτη εικόνα.

Πίσω, όμως, από όλα αυτά κρύβεται μια συνήθως καλά οργανωμένη βιομηχανία, που υπόσχεται θαύματα, φυσικά με το αζημίωτο.
Τα sites
Η πρώτη επαφή των περισσοτέρων, όμως, συνήθως δεν είναι οι εμπορικές ιστοσελίδες των εταιρειών που ασχολούνται με τη γενεαλογία, αλλά τα sites κρατικών φορέων και ιδρυμάτων.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν η δημοσίευση στο Διαδίκτυο των περίφημων αρχείων της νήσου Ελις, πρώτο σταθμό δεκάδων εκατομμυρίων μεταναστών στις ΗΠΑ, από το 1892 ώς το 1954. Στη διεύθυνση www.ellisislandrecords.org, ο επισκέπτης μπορεί πλέον να χρησιμοποιήσει την ειδική μηχανή αναζήτησης για να εντοπίσει τους προγόνους του ανάμεσα στους 22 εκατομμύρια επιβάτες, μετανάστες και ναυτικούς που έφθασαν στις ΗΠΑ μεταξύ των ετών 1892-1924, να δει την κάρτα επιβίβασής τους (με ημερομηνία άφιξης, ηλικία του μετανάστη, οικογενειακή κατάσταση κ.ά.), ακόμα και τη λίστα των επιβατών του καραβιού που τους έφερε στην τότε «γη της επαγγελίας».

Η δημοτικότητα του site ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, αναγκάζοντας τους υπευθύνους του να «περιορίσουν» τη δυνατότητα επισκεψιμότητας: περίπου ένα μήνα από τα εγκαίνιά του, η ιστοσελίδα παραμένει μπλοκαρισμένη τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
Αντίστοιχα, δεκάδες δημόσιες υπηρεσίες από όλο τον κόσμο, αλλά και διάφορες υπηρεσίες, φορείς και εκκλησίες δημοσιοποιούν σταδιακά τα αρχεία τους στο Διαδίκτυο.

Οι πηγές του ερασιτέχνη γενεαλόγου είναι ανεξάντλητες: από τις πιο... μακάβριες (αρχεία νεκροταφείων, πιστοποιητικά ή αγγελίες θανάτου) μέχρι τις πιο τεχνοκρατικές (αρχεία εκκλησιών, κατάλογοι επιβατών σε πλοία, στρατιωτικά αρχεία, δημοτολόγια, τηλεφωνικοί κατάλογοι).

Οι περισσότερες, βέβαια, αφορούν τις ΗΠΑ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λείπουν και οι πηγές από Αυστραλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Βέλγιο και πολλές άλλες χώρες που εισέρχονται δυναμικά στην ψηφιακή εποχή.
Σε αυτό το σημείο έρχονται οι εταιρείες. Τα αρχεία αυτά δεν είναι πάντοτε εύκολα προσβάσιμα, ή απαιτούν συνδρομή για να καλύψουν οι εταιρείες τα έξοδα ψηφιοποίησης των αρχείων τους.

Με διάφορα ηχηρά ονόματα (για παράδειγμα, genealogy.com ή ancestry.com) και εντυπωσιακά γραφικά, φιλικά στους «πρωτάρηδες» του Διαδικτύου, οι εν λόγω επιχειρήσεις διατείνονται ότι μπορούν να εντοπίσουν τον «χαμένο» προπάππο από την Πολωνία, τον απένταρο ναυτικό από την Ελλάδα, τον Μεξικανό αντικαθεστωτικό που βρήκε καταφύγιο στις ΗΠΑ, τον Αφρικανό που διέσχισε ως σκλάβος τον ωκεανό. Για να «γλυκάνουν» τον επισκέπτη, κάποια από τα αρχεία διατίθενται δωρεάν.

Τα υπόλοιπα, όμως, κατόπιν συνδρομής, που συνήθως προσφέρεται είτε ετήσια είτε σε μηνιαία βάση και κυμαίνεται από 80 έως 100 δολάρια για την ετήσια και 30-60 για τη μηνιαία.
Οι δελεαστικές προσφορές συνεχίζονται, καθώς ο ερασιτέχνης γενεαλόγος, που απλά ενδιαφέρεται να ανακαλύψει τις ρίζες της δικής του οικογένειας... ανακαλύπτει σταδιακά τα δεκάδες ελκυστικά προϊόντα: προγράμματα λογισμικού (software), προσφορές για δημιουργία ιστοσελίδας στο Ιντερνετ, όπου θα παρουσιάζεται το γενεαλογικό δένδρο της κάθε οικογένειας, βιβλία, περιοδικά, μπλουζάκια, προσφορές για την οργάνωση οικογενειακών επανασυνδέσεων και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα.
Προσοχή, όμως.

Αν αποφασίσετε να γίνετε συνδρομητής σε κάποιες από αυτές τις σελίδες, πρέπει να έχετε υπόψη ότι μπορεί κάλλιστα και να εξαπατηθείτε. Για παράδειγμα, η ιστοσελίδα gensuck.com μας αναφέρει περιπτώσεις ανθρώπων, των οποίων η συνδρομή ανανεώθηκε αυτόματα χωρίς τη συναίνεσή τους και χρεώθηκε στην πιστωτική τους κάρτα, ενώ άλλοι διαμαρτύρονται ότι τα στοιχεία που ανακάλυψαν ήταν απαρχαιωμένα, ή δεν ίσχυαν.
Ψάχνοντας για τους δικούς μας
Οι ανάγκες του ελληνικού κοινού είναι, βέβαια, λίγο διαφορετικές. Kατ' αρχήν, είναι απίθανο να ανακαλύψεις στο Διαδίκτυο ανάλογα αρχεία από κάποιες χώρες (όπως η σημερινή Τουρκία, Ρωσία, Ρουμανία κ.ά.), όπου υπήρχαν ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες.

Οι διαδοχικοί πόλεμοι, οι αλλαγές των συνόρων, οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και διάφορες άλλες ειδικές συνθήκες καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη ακόμα και την ύπαρξη δημοτολογίων ή θρησκευτικών, τοπικών και άλλων αρχείων, πόσο μάλλον σε ηλεκτρονική μορφή.

Τα πράγματα είναι σχετικά πιο προσβάσιμα, όταν κάποιος αναζητεί στοιχεία για συγγενείς, που έφυγαν από τη «μητρόπολη» Ελλάδα τις δύο τελευταίες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής διασποράς: από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και από τα μέσα της δεκαετίας του '40 ώς τις αρχές της δεκαετίας του '70 (Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς, Ι. K. Χασιώτης, εκδ. Βάνιας 1993).

Kαι πάλι, βέβαια, με τον ίδιο γεωγραφικό περιορισμό: ευκόλως προσβάσιμα είναι τα αρχεία από τις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία. Εδώ έρχεται και πάλι το Ιντερνετ.
Οι ιστοσελίδες αποκλειστικά για Ελληνες είναι λίγες• πρόκειται κυρίως για sites που απευθύνονται σε Ελληνοαμερικανούς, που ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν τις χαμένες τους ρίζες στη «μητροπολιτική» Ελλάδα. Kαμία από αυτές δεν μπορεί να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της μετανάστευσης, έστω σε μια περιοχή. Πολλές, όμως, περιέχουν καταλόγους με επώνυμα, ενώ παραπέμπουν και σε ενδιαφέρουσες πηγές.
Ξεκινώντας
Το πιο απλό, αν δε σας λένε Παπαδόπουλο, Δημητρίου, Αντωνίου κ.λπ. (οπότε, ούτως ή άλλως θα έχετε σοβαρό πρόβλημα να ξεχωρίσετε τους προγόνους από τους συνονόματους), μπορείτε να κάνετε μια πολύ, πολύ απλή αρχή: πηγαίνετε σε κάποια από τις μεγάλες «μηχανές αναζήτησης» (π.χ. Yahoo, Altavista) και πληκτρολογήστε το επώνυμό σας. Σε λίγα δευτερόλεπτα θα έχετε μια ιδέα από τους... πιθανούς συγγενείς σας, με οποιαδήποτε παρουσία στο Ιντερνετ. Οσο πιο ασυνήθιστο είναι το επώνυμο, τόσο πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Δοκιμάστε διαφορετικές «εκδοχές» του επωνύμου, καθώς η «ηχητική» και η ορθογραφική απόδοσή του μπορεί να διαφέρουν.
Για όσους, επίσης, επιθυμούν να κάνουν μια πιο «επιστημονική» αναζήτηση, υπάρχουν δεκάδες sites που προσφέρουν δωρεάν οδηγίες για «πρωτάρηδες» στη δημιουργία γενεαλογικού δένδρου.

Επισκεφθείτε sites όπως το greeklegacy.com, greekfamilies.com, daddezio.com, mediterraneangenweb. org, για να πάρετε μια ιδέα για το τι μπορείτε να βρείτε.
Επίσης, μην παραλείψετε να ασχοληθείτε με τις διάφορες mailing lists, που υπάρχουν σε όλες τις διευθύνσεις του είδους, όπου Ελληνοαμερικανοί ψάχνουν για κάποιον συγγενή ή κάποια πληροφορία σχετικά με την οικογένειά τους (γίνονται και θαύματα).
Οι πιο «προχωρημένοι» μπορούν να ανταλλάξουν εργασία με άλλους ερασιτέχνες γενεαλόγους από όλο τον κόσμο: πολλά sites (π.χ. genexchange.com) ειδικεύονται στο να «αντιστοιχούν» αναζητήσεις, να σας φέρουν δηλαδή σε επαφή με ανθρώπους από την περιοχή που ζητείτε, οι οποίοι θα μπορέσουν να ψάξουν για εσάς τοπικά αρχεία, αν εσείς αντίστοιχα τους εξυπηρετήσετε ανάλογα στην Ελλάδα (για τους συγγενείς που ψάχνουν αυτοί).
Ακούγονται όλα αυτά δύσκολα; Το ζήτημα είναι η εξοικείωση με το μέσο, υποστηρίζουν οι ειδικοί.

Από εκεί και έπειτα, ειδικά εφόσον αναζητείτε κάποιον στις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία ή τη Γερμανία, το Ιντερνετ μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο επικοινωνίας με τις υπηρεσίες εκείνες που διαθέτουν αρχεία.

Ξεκινώντας από τα «βασικά» και εντοπίζοντας τοπικά και χρονικά την έρευνά σας, μπορείτε πλέον να κινηθείτε αυτόνομα, ψάχνοντας σε βιβλιοθήκες, δημοτολόγια, τηλεφωνικούς καταλόγους και προσωπικές ιστοσελίδες. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι απογοητευτικά, αλλά και απρόσμενα εντυπωσιακά.
Πού οφείλεται η νέα μόδα
Γιατί, όμως, κάποιος να προσπαθεί ν' ανακαλύψει ποιοι ήταν οι πρόγονοί του, άνθρωποι που έζησαν και πέθαναν πολλές γενεές πριν από αυτόν;

Γιατί αυτή η «μανία» με τα γενεαλογικά δένδρα και με διερεύνηση του οικογενειακού παρελθόντος;
«Η αναζήτηση αυτή πηγάζει από την εσωτερική ανάγκη να βρούμε τη θέση μας στο ιστορικό νήμα που έχουν υφάνει οι πρόγονοί μας, με απώτερο σκοπό να προσδιορίσουμε το νόημα της ύπαρξής μας», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Ελένη Kουλούτζου. «Ως άνθρωπος, δηλαδή, νιώθω μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, το οποίο διερευνώ, με σκοπό να ανακαλύψω τον εαυτό μου. Προσπαθώ να ανακαλύψω χαρακτηριστικά, ταλέντα και ιδιαιτερότητες των προγόνων μου, για να βρω τα «πώς» και τα «γιατί» του παρόντος της δικής μου ζωής».
Η διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου χρησιμοποιείται μάλιστα και από τους επιστήμονες της ψυχανάλυσης. «Η μέθοδος αυτή ονομάζεται Γενεογραμματική και είναι μια μέθοδος διάγνωσης της δυναμικής μιας οικογένειας μέσα στις γενεές και της θέσης του ατόμου σε αυτήν.
 Ομως, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάλυσή της».
Αντίστοιχα, ψάχνοντας να βρούμε ποιοι είναι οι πρόγονοί μας, αναζητούμε ένα κομμάτι μας σε αυτούς. «Η διαδικασία αυτή είναι όμορφη, αλλά ενέχει έναν κίνδυνο», εξηγεί η κ. Kουλούτζου. «Να ασχοληθούμε ελαφρά, να αποδώσουμε τα πώς και τα γιατί του παρόντος σε μια αόριστη κληρονομικότητα, χωρίς να πάρουμε την ευθύνη της δικής μας συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, να αποδώσουμε τη δική μας επιθετικότητα σε κάποιον πρόγονο, που εμφάνιζε ανάλογες συμπεριφορές».

Γιατί είναι «μόδα» η διερεύνηση του γενεαλογικού μας δένδρου; Γιατί σήμερα; «Παλαιότερα, ήταν προνόμιο μόνο των ευγενών, αυτοί έψαχναν την καταγωγή τους, ακόμα αγόραζαν και τίτλους ευγενείας.

Ο περισσότερος, όμως, κόσμος έπρεπε να ασχοληθεί με το παρόν, με την επιβίωσή του. Αντίθετα σήμερα, όταν πλέον έχεις λύσει το βιοποριστικό, έχεις πλέον την πολυτέλεια να κοιτάξεις στο παρελθόν και να το διερευνήσεις. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, στον βαθμό βέβαια που δεν εξελίσσεται σε μανία, σε ψυχαναγκασμό».

Του Γιώργου Λιάλιου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ"

Ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΔΡΟΜΟΥΣ ΣΤΟ         

         ΥΠΑΡΞΙΑΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ

Ο Πλούταρχος, στα έργα του :

·         Περί του Σωκράτους δαιμονίου,

·         Περί του ει του εν Δελφοίς, και στο

·         Περί του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν,

εμβαθύνει με αξιοθαύμαστο και αριστοτεχνικό τρόπο στις έννοιες για το δελφικό Ε, τον (ένα) θεό, τον άνθρωπο, τον θάνατο και τον χρόνο και μας προβληματίζει με την εξωπραγματική φιλοσοφική εμβρίθεια του αφού βάζει σε άλλη διάσταση τα υπαρξιακά αυτά ζητήματα που ταλανίζουν διαχρονικά τον άνθρωπο.

Μας λέει λοιπόν:

Νομίζω, ότι το γράμμα Ε δεν συμβολίζει ούτε αριθμό ούτε σειρά ούτε σύνδεσμο ούτε κάποιο άλλο από τα ελλιπούς σημασίας μόρια.

Αλλά είναι μια αυτοτελής προσαγόρευση και προσφώνηση του θεού, η οποία με την εκφώνησή της κάνει αυτόν που την πρόφερε να συλλαμβάνει τη δύναμη του θεού.

Γιατί ο θεός σε κάθε έναν που προσέρχεται εδώ απευθύνει το γνώθι σαυτόν σαν ενός είδους χαιρετισμό, ο οποίος δεν είναι σε καμιά περίπτωση κατώτερος από το "χαίρε".

Εμείς πάλι, απαντώντας στον θεό λέμε "εί-σαι", θεωρώντας ως αληθή, αψευδή και μόνη ταιριαστή μόνο σ' εκείνον προσφώνηση αυτήν που σημαίνει το είναι.

Γιατί εμείς δεν έχουμε στην πραγματικότητα κανένα μερίδιο στην ύπαρξη, αλλά κάθε θνητή φύση βρίσκεται μεταξύ της γέννησης και της φθοράς και παρέχει μόνο ένα φάσμα και μια αμυδρή και αβέβαιη εικόνα του εαυτού της.

Αν τώρα προσηλώσεις τον νου σου επιθυμώντας να τη συλλάβεις όπως το δυνατό δράξιμο του νερού κάνει να χαθεί το περιεχόμενο διαρρέοντας (από τα δάχτυλα) με την πίεση και τη συγκέντρωση του νερού στο ίδιο σημείο, έτσι και η λογική αποτυγχάνει, όταν επιζητεί την άκρα σαφήνεια για κάθε πράγμα από εκείνα που μπορούν να αλλοιωθούν και να μεταβληθούν, επειδή άλλοτε εξετάζει τη γέννησή του και άλλοτε τη φθορά του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κατανοήσει τίποτα από τα σταθερά και όντως όντα.

Αδύνατο να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι, κατά τον Ηράκλειτο, ούτε ν' αγγίξεις θνητή ουσία δυο φορές στην ίδια κατάσταση, αλλά εξαιτίας της οξύτητας και της ταχύτητας της μεταβολής "σκορπά και πάλι μαζεύεται", ή καλύτερα ούτε πάλι ούτε ύστερα, αλλά ταυτόχρονα και συγκεντρώνεται και διαλύεται και "έρχεται και φεύγει".

Γι' αυτόν τον λόγο και δεν οδηγεί στο είναι ό,τι γεννιέται απ' αυτήν (ακριβώς επειδή η γέννηση ποτέ δεν σταματά ούτε στέκεται), αλλά μεταβάλλοντάς το αδιάκοπα, από τότε που είναι ακόμη σπέρμα, δημιουργεί το έμβρυο, έπειτα το βρέφος, μετά το παιδί, κατόπιν στη σειρά τον έφηβο, τον νέο, τον άνδρα, τον ώριμο άνθρωπο, τον γέροντα, καταστρέφοντας τις πρώτες γενέσεις και ηλικίες με τις επόμενες.

Κι εμείς με τρόπο γελοίο φοβόμαστε ένα και μόνο θάνατο, τη στιγμή που έχουμε πεθάνει και πεθαίνουμε τόσους θανάτους!

Γιατί δεν ισχύει μόνο, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος, ότι "ο θάνατος της φωτιάς είναι γέννηση για τον αέρα και ο θάνατος του αέρα είναι γέννηση για το νερό", αλλά ακόμη σαφέστερα στη δική μας περίπτωση ο άνθρωπος που βρίσκεται στην ακμή του καταστρέφεται όταν γεννιέται ο γέροντας, καταστρέφεται ο νέος μεταπίπτοντας σε άνθρωπο στην ακμή του, το παιδί σε νέο, το νήπιο στο παιδί.

Ο χθεσινός άνθρωπος έχει πεθάνει μεταπίπτοντας στον σημερινό, ενώ ο σημερινός θα πεθάνει μεταπίπτοντας στον αυριανό.

Κανείς δεν μένει ο ίδιος και κανείς δεν είναι ένας, αλλά γινόμαστε πολλά πρόσωπα, καθώς η ύλη περιστρέφεται και γλιστρά γύρω από ένα είδωλο και ένα κοινό εκμαγείο.

Γιατί πώς παραμένουμε οι ίδιοι, ενώ χαιρόμαστε τώρα με άλλα πράγματα, πρωτύτερα με άλλα, ενώ αγαπάμε και μισούμε, θαυμάζουμε και ψέγουμε (κάθε φορά) αντίθετα πράγματα, ενώ διαθέτουμε διαφορετικά λόγια και διαφορετικά συναισθήματα, χωρίς να διατηρούμε την ίδια όψη, την ίδια μορφή, ούτε καν την ίδια σκέψη;

Γιατί ούτε είναι λογικό να νιώθει κανείς διαφορετικά συναισθήματα άνευ μεταβολής, ούτε και κανείς αν μεταβληθεί μένει ο ίδιος.

Αν, τώρα, κανείς δεν είναι πάντα ο ίδιος, τότε ούτε και υπάρχει, αλλά μεταβάλλει την ίδια του τη φύση καθώς γίνεται άλλος από άλλον.

Και η αίσθηση, επειδή αγνοεί το ον, αποφαίνεται λανθασμένα ότι αυτό που μας φαίνεται υπάρχει στ' αλήθεια.

Τι είναι, λοιπόν, το όντως ον;

Είναι το αιώνιο, το αγέννητο και άφθαρτο, στο οποίο χρόνος κανείς δεν προξενεί μεταβολή.

Γιατί ο χρόνος είναι κάτι που βρίσκεται σε κίνηση και εμφανίζεται σε συνάρτηση με την κινούμενη ύλη, κάτι που πάντα ρέει και δεν συγκρατεί τίποτα, σαν αγγείο φθοράς και γεννήσεως.

Σ' αυτόν ανήκουν το "έπειτα" και το "πριν" και το "θα γίνει" και το "έχει γίνει", λέξεις που και μόνο με την εκφορά τους αποτελούν πάραυτα ομολογία του μη όντος.

Γιατί είναι αφελές και άτοπο το να λες ότι υπάρχει αυτό που ακόμη δεν έχει υπάρξει στο είναι ή έχει ήδη παύσει να είναι.

Όσο γι' αυτό στο οποίο προπάντων βασίζουμε τη νόηση του χρόνου και προφέρουμε το "υπάρχει", το "είναι παρόν", το "τώρα", όταν η λογική προσπαθεί υπερβολικά να διεισδύσει μέσα του το χάνει.

Γιατί το "τώρα" εκθλίβεται και διαχωρίζεται αναγκαστικά σε μέλλον και παρελθόν, σαν ακτίνα για εκείνους που θέλουν να τη δουν.

Αν, λοιπόν, η φύση που γίνεται αντικείμενο μέτρησης υφίσταται τις ίδιες μεταβολές με το υποκείμενο της μέτρησης, τότε κανένα τμήμα της δεν είναι σταθερό ή υπαρκτό, αλλά όλα γεννιούνται και φθείρονται ανάλογα με τη χρονική τους κατανομή.

Επομένως, δεν επιτρέπεται και να λέει κανείς για το ον ότι υπήρξε ή θα υπάρξει.

Γιατί αυτά είναι παρεκκλίσεις και μεταβάσεις και παραλλαγές αυτού που εκ φύσεως δεν μπορεί να παραμείνει στο είναι.

Όμως ο θεός υπάρχει - αν χρειάζεται να το πούμε - και υπάρχει όχι κατά οποιοδήποτε χρονικό μέτρο, αλλά κατά τον αιώνα τον ακίνητο, τον άχρονο, τον αμετάβλητο, που δεν έχει πριν και μετά, ούτε μέλλον και παρελθόν, ούτε παλιότερο και νεότερο.

Αλλά ο θεός, όντας ένας, πληροί την αιωνιότητά του μέσα στο τώρα, και το μόνο που υπάρχει είναι αυτό που υπάρχει κατά τον τρόπο του θεού, δηλαδή αυτό που δεν υπήρξε και ούτε άρχισε ούτε θα τελειώσει.

Ως εξής, λοιπόν, πρέπει με σεβασμό να χαιρετίζουμε και να προσαγορεύουμε το θεό: είσαι.

Και, μα το Δία, όπως ορισμένοι από τους παλαιούς: είσαι ένα.

Γιατί το θείο δεν είναι πολλά, όπως ο καθένας από μας είναι ετερόκλιτο άθροισμα μυρίων διαφοροποιήσεων που οφείλονται στις μεταβολές μας, ένα ανακάτεμα πανηγυριού.

Αλλά το ον πρέπει να είναι ένα, όπως και το ένα ον, ενώ η ετερότητα, καθόσον διαφέρει από το ον, μεταπίπτει στη γέννηση του μη όντος.

Επομένως ταιριάζει καλά στο θεό και το πρώτο και το δεύτερο και το τρίτο από τα ονόματά του.

Γιατί είναι Απόλλωνας, καθόσον αρνείται τα πολλά και αποποιείται το πλήθος, Ιήιος ως ένας και μόνος. Φοίβος, τέλος, ήταν δίχως αμφιβολία το όνομα που οι παλαιοί έδιναν σε κάθε τι καθαρό και αγνό, όπως ακόμη και σήμερα οι Θεσσαλοί, νομίζω, λένε για τους ιερείς τους ότι "φοιβονομούνται", όταν αυτοί περνούν τον καιρό τους κατά τις αποφράδες μέρες έξω από την πόλη μόνοι τους.

Το ένα, λοιπόν, είναι απλό και καθαρό.

Γιατί η μόλυνση προκύπτει από τη μείξη του ενός με το άλλο, έτσι όπως λέει κάπου και ο Όμηρος ότι το ελεφαντόδοντο που γίνεται κόκκινο με τη βαφή μολύνεται.

Και για τα χρώματα που αναμιγνύονται οι βαφείς λένε ότι "φθείρονται" και τη μείξη τους την ονομάζουν "φθορά".

Ταιριάζει, επομένως, στο άφθαρτο και καθαρό να είναι ένα και αμόλυντο.

Αυτούς, πάλι, που θεωρούν ότι ο ήλιος και ο Απόλλωνας ταυτίζονται αξίζει να τους ασπαζόμαστε και να τους αγαπάμε για την καλή τους διάθεση να συσχετίζουν την έννοια του θεού με αυτό που τιμούν πιο πολύ απ' όσα γνωρίζουν και ποθούν.

Αλλά ας τους ξυπνήσουμε, σαν ανθρώπους που τώρα ονειρεύονται τον θεό στο πιο ωραίο από τα όνειρα, και ας τους προσκαλέσουμε να υψωθούν και να αντικρίσουν ένα πραγματικό όραμα του θεού και την ουσία του, να τιμούν όμως και τούτη εδώ την εικόνα του και να δείχνουν σεβασμό στη γονιμοποιό της δύναμη, γιατί η εικόνα αυτή αντανακλά κατά κάποιο τρόπο είδωλα και ανταύγειες της χάρης και της μακαριότητας που πηγάζουν από το θεό, όσο βέβαια είναι δυνατόν στο αισθητό να ανακλάσει το νοητό και στο κινητό το ακίνητο.

Από την άλλη δεν επιτρέπεται ούτε να ακούει κανείς για μεταμορφώσεις και μεταβολές του θεού που διαλύει τον εαυτό του σε φωτιά μαζί με όλα τα πράγματα, όπως λένε, και συμπιέζεται ξανά και απλώνεται για να σχηματίσει γη, θάλασσα, ανέμους, ζώα και να υποστεί τις φοβερές μεταβολές των ζώων και των φυτών.

Ειδάλλως ο θεός θα είναι κατώτερος κι απ' το παιδί που αναφέρει ο Ποιητής, αν πλάθοντας τον κόσμο που δεν υπήρχε και μετά καταστρέφοντάς τον, μόλις γίνει, αιωνίως παίζει με τα πάντα το ίδιο παιχνίδι, το οποίο παίζει κι εκείνο το παιδί με την άμμο που συγκεντρώνει και σκορπά ξανά.

Αντἰθετα, στο βαθμό που ο θεός είναι παρών μέσα στον κόσμο, μ' αυτή του την παρουσία συνέχει την ουσία του κόσμου και υπερνικά την αδυναμία του σωματικού στοιχείου που τείνει προς τη φθορά.

Και μου φαίνεται ότι πάνω απ' όλα μαρτυρεί και αντιτάσσεται προς αυτή την ερμηνεία το να λες στον θεό "είσαι", θεωρώντας ότι αυτός δεν υφίσταται ποτέ διάσπαση ή μεταβολή, αλλά πιστεύοντας ότι ταιριάζει σε κάποιον άλλο θεό (ή καλύτερα σε δαίμονα, ο οποίος είναι ενταγμένος στη φύση που υπόκειται σε φθορά και σε γέννηση) να ενεργεί και να πάσχει ανάλογα.

Αυτό γίνεται αμέσως φανερό από τα ονόματα, έτσι που είναι σαν αντίθετα και μοιάζουν σαν αντίφωνα.

Γιατί ο ένας λέγεται Απόλλωνας και ο άλλος Πλούτωνας, ο ένας Δήλιος και ο άλλος Αϊδωνεύς, ο ένας Φοίβος και ο άλλος Σκότιος.

Δίπλα στον έναν στέκονται οι Μούσες και η Μνημοσύνη, δίπλα στον άλλον η Λήθη και η Σιωπή.

Ο ένας είναι Θεώριος και Φαναίος, ο άλλος "βασιλιάς της αόρατης Νύχτας και του άεργου Ύπνου".

Αλλά βέβαια το γνώθι σαυτόν φαίνεται κατά κάποιο τρόπο και να αντιτίθεται και να συνάδει, τρόπον τινά, με το εί(σαι).

Γιατί το δεύτερο το αναφωνούμε από έκπληξη και σεβασμό προς τον θεό, επειδή υπάρχει για πάντα, ενώ το πρώτο αποτελεί υπόμνηση στο θνητό ον για τη φύση και την αδυναμία του.

Επιμέλεια παρουσίασης : Γιώργος Χαβαλές

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " "