Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Κυριακή 11 Μαΐου 2014

Η πολεμική τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα

 

Από τις δύο μεγάλες σχολές μηχανικών της Αρχαίας Ελλάδας, της Σικελικής του Αρχύτα του Ταραντίνου και της Αλεξανδρινής του Διάδη του Πελαίου, έμελλε να προκύψει η γένεση του πρώτου πυροβόλου όπλου. Η πολύχρονη χρήση των βλητικών μηχανών στην μακεδονική εκστρατεία της Ασίας, εξάντλησε κάθε πειραματικό στάδιο μηχανικών εφαρμογών και έδωσε την δυνατότητα να αναζητηθούν νέες μορφές όπλων με ακόμα καλύτερη κατασκευή και αυξημένο βεληνεκές.
 
Στις ραψωδίες Δ και Φ της Οδύσσειας, ο Όμηρος, αναφερόμενος στον περίφημο τοξότη Πάνδαρο και στο ισχυρότατο τόξο του με το οποίο τραυμάτισε το Μενέλαο, καθώς και στο εξίσου ισχυρότατο τόξο του Οδυσσέα με το οποίο σκοτώθηκαν οι μνηστήρες από το μοναδικό αξιόλογο χειριστή του, παρουσιάζει τις αρχαιότερες αρχές της βλητικής. Στα δύο παραπάνω τόξα διαφαίνεται η ανάγκη της αύξησης του βεληνεκούς και η ανάλογη ανάγκη της αύξησης της ισχύος του. 
 
Τόσο οι τοξότες, οι ιπποτοξότες ή εφιπποτοξότες (Ηρόδοτος 9,49) όσο και οι ακοντιστές (Θουκυδίδης 3,97 και Ηρόδοτος 8,90), υπήρξαν αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης από τους αρχαιότερους μηχανικούς. Το βεληνεκές και η ισχύς του βλήματος αφενός και τα όρια φυσικής αντοχής του χειριστή αφετέρου, διαπιστώθηκε ότι βρίσκονταν σε μια αλληλοεξάρ-τηση αναλογιών. Με τις εμπειρίες της γνώσης αυτής, η βλητική πέρασε στο δεύτερο στάδιο του διάμεσου (δηλαδή της χρήσης αντικειμένου με την παρεμβολή κάποιου μέσου). Στο στάδιο αυτό, μετά τη χρήση των τόξων καθιερώνονται και οι σφενδόνες. 
 
Μάλιστα τα ομηρικά κείμενα αναφέρονται σε ένα εκλεκτό τύπο πολεμιστή για τον οποίο δεν υπάρχει θέση στη σύγχρονη πολεμική διαδικασία. Πρόκειται για τον αμφιδέξιο πολεμιστή. Στην κατηγορία αυτή ανήκε, για παράδειγμα, ο Αστερόπαιος, ο οποίος «εξεσφενδόνιζε ταυτόχρονα δύο δόρατα, αφού ήταν μοναδικό στο να χρησιμοποιεί και τα δύο του χέρια με τον ίδιο τρόπο» (Ιλιάδα Φ162-163). Αυτό δείχνει ότι οι δεξιόχειρες και αριστερόχειρες τοξότες και σφενδονίτες δεν αντιστοιχούσαν σε δύο σύνολα στρατιωτών, αλλά σε ένα με τις ειδικότητες χειριστού τόξου και χειριστού σφενδόνης. 
 
Σύμφωνα με το Στράβωνα, οι σφενδόνες επινοήθηκαν από τους Αιτωλούς στην περίοδο των πολέμων τους εναντίον των Επειών. Στην αρχική κατασκευή τους περιγράφονται σαν κοινοί ιμάντες πλατύτεροι στο μέσον, ή σαν τεμάχια δέρματος με προέκταση ιμάντων, ταινιών, σχοινιών ή αλυσίδων (κώλων) στα άκρα τους. Ο όρος «βελοσφενδόνη» που συναντάται στον Πλούταρχο (Σύλλας, 18), αναφέρεται στην εξέλιξη του όπλου αυτού, όπως και η κεστροσφενδόνη . 
 
Η τελειότερη μορφή της εξέλιξης αυτής ήταν η χειροβαλλίστρα, φορητή χειροσφενδόνη με μεγάλη βλητική δύναμη λόγω της χρήσης μεταλλικών ελατηρίων. Η χρήση του όπλου αυτού στα πεδία των μαχών ήταν αρκετά αποτελεσματική, και ακριβώς για το λόγο αυτό συναντάμε τη συμμετοχή σώματος σφενδονιτών στο στρατό του Δημήτριου του Πολιορκητή, στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα. Η μηχανοποίηση της τοξοβολίας, όπως φαίνεται από τις μετέπειτα κατασκευές, χωρίστηκε σε δύο σχολές έρευνας και εφαρμογής. 
Στις έρευνες των σχολών αυτών το αντικείμενο επικεντρώθηκε στο βεληνεκές, στην αποτελεσματικότητα, στην πρακτική εφαρμογή, στην οικονομία στρατιωτικών δυναμικού και, οπωσδήποτε, στην ενέργεια που απαιτούσε σφαιρικές και πολυποίκιλες γνώσεις. 
 
Για το λόγο αυτό διαπιστώνουμε πως οι εφαρμογές πρωτότυπων θεωριών, όπως αυτή των συνδυασμών, αναγνωρίστηκαν και διερευνήθηκαν πρώτα με τη διαίσθηση και ύστερα με την πρακτική χρήση. Μάλιστα, αν μεταφερθούμε στο πεδίο δοκιμών του νεογέννητου πυροβολικού του 4ου π.Χ. αιώνα, θα δούμε τη θεωρία των συνδυασμών σε πλήρη εφαρμογή. Χειριστές, σημειωτές, γεωμέτρες, τοπογράφοι και εκτιμητές συμβάλλουν στην ανεύρεση του σωστού βεληνεκούς, όπου το βλήμα θα μεταφέρει και θα αυξήσει στην πορεία του την ορμή και τη δύναμη της αρχικής του ενέργειας. 
 
Ο συνδυασμός για τη λύση τέτοιων προβλημάτων, με ανομοιογενή υλικά βλητικής (πέτρες, βέλη, ακόντια, μολύβδινα βλήματα, πυρφόρα υλικά και άλλα) είχε σαν αποτέλεσμα την αυξομείωση του μεγέθους των τηλεβόλων. Η μία σχολή προσανατολίστηκε προς τη σμίκρυνση και η άλλη προς τη μεγέθυνση των μηχανών. Τα αντίστοιχα κατασκευάσματα τους διακρίνονται στις λιθοβόλες σφενδόνες και τις χειροβαλλίστρες αφενός, και στις βαλλιστρίδες και τους τριταλινυαίους καταπέλτες αφετέρου. Ωστόσο, η ιστορία των βλητικών αυτών μηχανών αριθμεί τουλάχιστον δύο χιλιετίες. 
 
"Etodomo", οι αρχαιότεροι οπλοποιοί 
Η προπαρασκευή για πόλεμο, η οποία και δημιούργησε τις αρχαιότερες συντεχνίες κατασκευαστών όπλων, ήταν άμεσα εξαρτημένη από τους σιδεράδες, χαλκουργούς ή ορειχαλκουργούς, που στα συλλαβικά κείμενα της μυκηναϊκής εποχής τους συναντάμε με το γενικό όρο «ΚΑΚΕWΈ». 
 
Μια ενδιαφέρουσα προφορά του όρου αυτού, που προτείνεται από τον καθηγητή Πολ Φορ, η «ΚΗΑLΚΕWΕS» ανταποκρίνεται στο ετυμολογικό φάσμα που συνδέει τις αρχαιότερες μορφές του ελληνικού αλφάβητου (κυπριακό και κρητομυκηναϊκό) με σημερινά τοπωνύμια (Χαλκίδα, Χαλκιδική και άλλα) και, πάνω απ' όλα, μας δίνει την ουσιαστική ερμηνεία του παρακάτω χωρίου του ιστορικού Διόδωρου του Σικελιώτη: 
 
«Οι δε Τύριοι χαλκείς έχοντες τεχνίτας και μηχανοποιούς κατασκεύασαν φιλότεχνα βοηθήματα». (Ιστορική βιβλιοθήκη 12, 43) Τα φιλότεχνα βοηθήματα, διάφορες βλητικές και άλλες αμυντικές μηχανές (βλέπε Επιστήμη και Τεχνολογία, τεύχος 3), όπως βλέπουμε, ήταν κατασκευασμένα από τους «χαλκείς» (ορειχαλκουργούς) που αναφέρει ο Διόδωρος, δηλαδή τους «ΚΗΑLΚΕWΕS». Σε αυτούς λοιπόν αναφέρονται οι Μυκηναίοι άρχοντες, όταν χρειάστηκε να γίνει αναγκαστική εκποίηση μετάλλων για την κατασκευή όπλων, όπως αναφέρεται σχετικά: 
 
Οι επίτροποι και οι επιστάτες, οι έπαρχοι, οι κλειδούχοι, οι ελεγκτές των καρπών και των συγκομιδών θα παραδώσουν τον ορείχαλκο των ιερών για να κατασκευαστούν αιχμές ακοντίων και λάμες σπαθιών στις παρακάτω αναλογίες: Ο επίτροπος της Πίσας δύο κιλά, ο έπαρχος 750 γραμμάρια. (Πινακίδα ΡΥ, Jn 829). 
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την παράδοση αυτή κατασκευάστηκαν 34.000 αιχμές βελών. Οι ενεπίγραφες πινακίδες της Κνωσού, της Πύλου και των Μυκηνών που αναφέρονται στους ορειχαλκουργούς ξεπερνούν τις εκατό. Αν σε αυτές προσθέσουμε και άλλες συναφείς που αναφέρονται στους οπλοποιούς (ETOMODO), στα μέταλλα των ναών (KAKO NAWIYO) ή στους τοξότες (KEKIDE), θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως η οπλοποιία στήριξε το δόγμα της προπαρασκευής για πόλεμο και δημιούργησε τις βασικές προϋποθέσεις για την εξέλιξη της μηχανικής. 
 
Η αλληλένδετη σχέση της οπλοποιίας με τη μηχανική στηρίχθηκε από το απώτατο παρελθόν στις πλουσιοπάροχες στρατιωτικές χορηγίες. Μετά την Αθήνα και τις Συρακούσες, όπου γεννήθηκε το αρχαιότερο πυροβολικό, η Αλεξάνδρεια και η Ρόδος παρουσίασαν με τη σειρά τους αξιόλογες σχολές. 
 
Η οικονομική ευμάρεια, η ίδρυση της γνωστής Βιβλιοθήκης και η συγκέντρωση της γνώσης στην Αλεξάνδρεια, δημιούργησαν το αρχαιότερο πολυτεχνείο της ιστορίας. Σε διάστημα τριών αιώνων στη σχολή αυτή διερευνήθηκε το ευρύτερο φάσμα των θετικών επιστημών. 
 
Οι χορηγίες των Πτολεμαίων, μεταξύ άλλων, έδωσαν τη δυνατότητα στους ερευνητές να στραφούν στη μελέτη της τελειοποίησης των μακεδονικών πολεμικών μηχανημάτων και στη λύση των προβλημάτων που παρουσίαζε η χρήση τους. 
 
Τα έργα των μηχανικών, Αρχιμήδη (Περί των μηχανικών θεωρημάτων προς Ερατοσθένην έφοδος), Φίλωνα Βυζαντίου (Μηχανική Σύνταξις) Αθηναίου (Περί Μηχανημάτων), Κτησιβίου (Υπομνήματα Μηχανικά), Βίτωνα (Κατασκευαία Πολεμικών Οργάνων) και Ήρωνα του Αλεξανδρέα (Χειροβαλλίστρας Κατασκευής και Συμμετρία), θεωρούνται ο πυρήνας πάνω στον οποία διαμορφώθηκε η επιστήμη της βλητικής. 
 
Στη συνέχεια δίνουμε τις περιγραφές δύο τηλεβόλων της Αλεξανδρινής εποχής, όπως παρουσιάστηκαν αυτές στα πρακτικά της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου στις αρχές του αιώνα μας. Πρόκειται για διασωθέντα αποσπάσματα από τη Μηχανική Σύνταξη του Φίλωνα και τα Βερολοποιϊκάτου Ήρωνα Κτησίβιου. Ο πλήρης τίτλος του δεύτερου έργου Ήρωνος Κτησίβιου Βελοποιϊκά δεν έχει εξακριβωθεί σε ποιον συγγραφέα ανήκει. 
 
Σημειώνουμε όμως πως στις κατασκευές του Κτησίβιου, οι περιγραφές των οποίων διασώθηκαν από μεταγενέστερους συγγραφείς, αναφέρονται τριών ειδών τηλεβόλα με τα οποία μπορούσε να εκτελεστεί βολή βαρέων λίθων σε μεγάλη απόσταση. Στις δύο κατασκευές η βολή γινόταν με πεπιεσμένο αέρα (αερότονα τηλεβόλα), ενώ στην τρίτη με τη χρήση ελατηρίων ή τεντωμένων χορδών. 
 
Το τηλεβόλο του Αρχιμήδη 
 
Ο πατέρας της Αναγέννησης Φραγκίσκος Πετράρχης (1304-1374) ενθάρρυνε τους φίλους του να τον βοηθούν στην αναζήτηση χαμένων χειρογράφων της ελληνικής και της λατινικής λογοτεχνίας και στην αντιγραφή αρχαίων επιγραφών, γιατί, όπως έγραψε ο ίδιος, τα κλασικά κείμενα αποτελούσαν ιστορικά ντοκουμέντα και «ήταν το πολυτιμότερο εμπόρευμα από όσα πωλούσαν οι Κινέζοι και οι ’Άραβες» («EPISTOLAE VARIAE» 29). Πράγματι, σαν κυνηγός χειρογράφων, αντέγραψε ιδιοχείρως όσα δεν μπορούσε να αγοράσει και ταυτόχρονα είχε μισθωμένους αντιγραφείς. Αν και αντίθετος του εκκλησιαστικού κατεστημένου, σε ηλικία 42 χρόνων βρέθηκε προϊστάμενος της εκκλησίας της Πίζας. 
 
Σε μια εκκλησιαστική βιβλιοθήκη της Βερόνας ανακάλυψε ένα χαμένο χειρόγραφο του Κικέρωνα, ενώ στη Λιέγη βρήκε το λόγο «PROARCHIA» του ίδιου συγγραφέα. Ο μεγάλος αυτός σοφός λοιπόν, που το πάθος του για την αρχαιότητα του έκανε να ντύνεται με την τήβεννο των αρχαίων συγκλητικών, είναι ο μόνος συγγραφέας που αναφέρεται σχετικά στο τηλεβόλο του Αρχιμήδη. Στο έργο του «DE REMEDIIS URTIUSQUE FORTUNAE» (Περί θεραπευτικών μέσων εκατέρας των τυχών) διαβάζουμε: 
 
Έχω αναρίθμητες μηχανές και βλητικά (βαλλιστικά) μηχανήματα. Τον μη επιδεκτικόν μίμησης κεραυνό κατόρθωσε να τον μιμηθεί η ανθρώπινη μανία καταστροφικότητας. Οι εξακοντιζόμενοι από τις νεφέλες του ουρανού κεραυνοί, εξεσφενδονίζονται τώρα από ένα φονικό μηχάνημα (όργανο), η κάνη του οποίου είναι κατασκευασμένη από σκληρό ξύλο. 
Μερικοί πιστεύουν ότι το μηχάνημα αυτό εφευρέθηκε από τον Αρχιμήδη, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Συρακουσών από τα στρατεύματα του στρατηγού των Ρωμαίων Μάρκελλου. Αλλά, όμως, εκείνος (ο Αρχιμήδης) εφεύρε αυτό, στην προσπάθεια του να διαφυλάξει την ελευθερία των συμπολιτών του και να αποτρέψει την καταστροφή της πατρίδας του. 
 
Ωστόσο δε θέλησε να προχωρήσει στην τεχνική περιγραφή του όπλου αυτού. Το μυστικό διατηρήθηκε έναν ολόκληρο αιώνα μετά το θάνατο του Πετράρχη και παρουσιάστηκε από έναν άλλο συλλέκτη αρχαίων χειρογράφων, ο οποίος μάλιστα την ιδιοποιήθηκε. Πρόκειται για το διάσημο Ιταλό ζωγράφο και μηχανικό Λεονάρντο Ντα Βίντσι (1452-1519) που στην πραγματεία του με τίτλο Architronio παρουσίασε το παραπάνω τηλεβόλο. 
 
Τα σχέδια και οι σημειώσεις του αναφέρονται στο μηχάνημα για το οποίο μας πληροφορεί ο Πετράρχης. Πρόκειται για ένα τηλεβόλο με κάνη δύο μέτρων μήκους και διάμετρο μερικά εκατοστά. Στο άκρο της κάνης που ο χειριστής τοποθετούσε το σφαιρικό βλήμα, ήταν προσαρμοσμένο μέσα σε ένα δοχείο το οποίο ήταν κλεισμένο αεροστεγώς. Το δοχείο αυτό θερμαινόταν μέχρι το σημείο της διαπύρωσης. Από άλλο δοχείο, το οποίο βρισκόταν λίγο ψηλότερα, μεταφερόταν απότομα με τη χρήση ειδικής στρόφιγγας νερό στο διάπυρο δοχείο. Η ενέργεια που δημιουργούσε η αστραπιαία μετατροπή του νερού σε ατμό, εξεσφενδόνιζε το βλήμα. 
 
Ο καθηγητής Ευάγγελος Σταμάτης που ασχολήθηκε διεξοδικά με τα έργα του Αρχιμήδη, υποστηρίζει ότι το σφαιρικό βλήμα του τηλεβόλου ήταν λίθινο ή μεταλλικό, βάρους 36 κιλών και κάλυπτε ένα βεληνεκές έξι σταδίων, περίπου 1200 μέτρα. Αν και ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεν αναφέρει την πηγή των πληροφοριών του για την κατασκευή του τηλεβόλου, σήμερα είναι επίσημα παραδεκτό ότι πρόκειται για το μηχανικό επίτευγμα του Αρχιμήδη. 
 
Σε μια συλλογική εργασία αφιερωμένη στους κώδικες και τα σχέδια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, η οποία παρουσιάστηκε σε ειδικό ένθετο του περιοδικού Europeo tο 1982, γίνεται μία πλήρης παρουσίαση του έργου, συμπεριλαμβανομένων και των κωδίκων της Μαδρίτης που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, το 1967, καθώς επίσης και ενός άλλου χειρογράφου που βρέθηκε στη Φλωρεντία και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1975 από τον Cadro Pedretti. 
 
Στην εργασία αυτή, από την οποία προέρχεται και το πρωτότυπο σχέδιο του τηλεβόλου του Λεονάρντο, οι παραπάνω ερευνητές αναφέρονται «στο κανόνι θερμικής ενέργειας του Αρχιμήδη, το οποίο παρουσίασε ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι σε ένα χειρόγραφο της περιόδου 1487-1490». Μάλιστα οι ίδιοι συμπεραίνουν ότι ο Λεονάρντο χρησιμοποίησε τις πληροφορίες του Πετράρχη ή άλλες πηγές που ακόμα παραμένουν απροσδιόριστες (σημειώνοντας το όνομα του ιστορικού Gugliemo Di Pastregno). 
 
Στο ίδιο κείμενο επίσης διαπιστώνεται και το συμπέρασμα πως η χρήση θερμικής ενέργειας στο όπλο του Λεονάρντο προέρχεται από τις «περί ατομικίνηοης» θεωρίες του Ήρωνα της Αλεξάνδρειας. 
 
Η καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας αποτέλεσε την τροχοπέδη της καλπάζουοας τεχνολογικής έρευνας, η οποία κυοφορούσε ήδη την επιστήμη της ρομποτικής (αυτοματοποιητικής) με τις γνωστές κατασκευές του Ήρωνα και των άλλων μηχανικών. Το αποτέλεσμα της διασποράς των επιστημόνων και των έργων που διασώθηκαν θεωρείται σαν μια από τις μεγαλύτερες απώλειες του ελληνισμού. 
 
Τα δευτερεύοντα πνευματικά κέντρα της εποχής (Αθήνα, Ρόδος, Πέργαμος, Κόρινθος, Αντιόχεια) δε στάθηκαν ικανά να προσελκύσουν τη διανόηση της Αλεξάνδρειας. Οι επερχόμενες δυνάμεις των Ρωμαίων, του χριστιανισμού, των Βυζαντινών και της αραβικής διανόησης, επωφελούμενες από τη διασπορά αυτή, επιδόθηκαν στην αφομοίωση των όσων απέμειναν. 
 
Το τέλος της Αλεξανδρινής σχολής, επίσης, συνδέεται και με τους συλλέκτες των παλιών χειρογράφων. Από τις πληροφορίες του Σενέκα αλλά και τη θωράκιση των Αράβων με πολλά βλητικά μηχανήματα, φαίνεται ότι, η δεύτερη μεγάλη διασπορά της διανόησης των ελληνιστικών κέντρων της Ανατολής, που έγινε μεταξύ 6ου και 7ου μ.Χ. αιώνα, ωφέλησε ιδιαίτερα τους ’ραβες. Έτσι εξηγούνται και τα χιλιάδες ακαταχώρητα αραβικά χειρόγραφα της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου της Ινδικής πόλης Aligarth. 
 
Συνδετικοί κρίκοι της αλεξανδρινής εποχής με την Αναγέννηση είναι, ο νεοπλατωνικός πανεπιστήμονας Πρόκλος, ο αρχιτέκτονας-μηχανικός Καλλίνικος ο Ηλιουπολίτης, ο Μάρκος ο Γραικός, ο Ηρών ο Βυζάντιος και άλλοι σοφοί τους οποίους θα δούμε στη συνέχεια της έρευνας για τους σχεδιαστές όπλων του Βυζαντίου.  anistor.gr
 
 
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η πολεμική τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα"

Σάββατο 10 Μαΐου 2014

Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης

Αστρονομικές γνώσεις στα Κυκλαδικά Τηγανόσχημα: Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης

Αστρονομικές γνώσεις στα Κυκλαδικά Τηγανόσχημα: Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης
Ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, με πολλαπλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αιγαίου την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία πΧ), σύμφωνα με εργασία του ερευνητή των Αιγιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, του καθηγητή φυσικής διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά και τον Δημήτρη Τσικριτσή, υποψήφιο διδάκτορα στο πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Η εργασία θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα το πρωί κατά τη διάρκεια των εργασιών του 21ου συνεδρίου της SEAC (Societe Europeenne pour l'Astronomie dans la Culture) με θέμα «Αστρονομία: Μητέρα του Πολιτισμού και οδηγός για το μέλλον», που θα διεξαχθεί στην αίθουσα «Ι. Δρακόπουλος» του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.


===
Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα αυτά μελετώντας τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό και έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η «βάση» τους φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτά μοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.
Όπως τονίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσικριτσής, η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των βαβυλωνίων του 16ου αιώνα πΧ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολόγιου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μΧ) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.
Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.
«Με δυο λέξεις υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στο τέλος της Νεολιθικής εποχής, οι άνθρωποι στην Ελλάδα γνώριζαν ότι η Γη χρειάζεται 365 ημέρες για να κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, η Αφροδίτη χρειάζεται 584 ημέρες να έλθει στο ίδιο σημείο του ουρανού (πχ σε σύνοδο με τη Γη), ενώ ο πλανήτης Δίας 399 ημέρες», τονίζει ο κ. Τσικριτσής .
Οι αστρονομικές γνώσεις των κατοίκων του Αιγαίου απεικονίζονται στα τηγανόσχημα και στις διάφορες πυξίδες (αγγεία) στις οποίες σημειώνουν τις κινήσεις των αστεριών και πλανητών.
Τα τηγανόσχημα, μάλλον, αποτελούν ένα είδος τέχνης, στα οποία φαίνεται ότι οι νεολιθικοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να συσχετίζουν δραστηριότητες και συμβάντα του βίου τους, της ύπαρξης τους και του περιβάλλον τους, με τις κινήσεις των πλανητών και ειδικά με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη.
Στα τηγανόσχημα αγγεία, υπάρχει και ένα είδος συμβολικής, απλής, αλλά όχι απλοϊκής, γραφής που επιτρέπει στυλιζαρισμένα να εκφράζουν τις αστρονομικές γνώσεις, και αποτελούν ένα είδος πολύπλοκων ημερολογίων με πολλές εφαρμογές.
Όπως εξηγεί ο κ. Τσικριτσής, η Αφροδίτη εμφανίζεται πριν την ανατολή του Ήλιου για 263 ημέρες και στην συνέχεια μετά τη δύση του Ηλίου για άλλες τόσες ημέρες. «Οι 263 ημέρες αντιστοιχούν περίπου σε 9 σεληνιακούς μήνες (265 μέρες), που μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι συνδέουν με την κύηση, την πρόβλεψη της γέννας και σε όλα τα τηγανόσχημα υπάρχει σχηματικά, αλλά πολύ ρεαλιστικά το αιδοίο», λέει ο ερευνητής και προσθέτει: «Υπάρχουν σε πάρα πολλά τηγανόσχημα αγγεία χαράξεις που αναλογούν στον αριθμό των ημερών της ανθρώπινης κύησης. Φαίνεται ότι στον Αιγαιακό πολιτισμό συσχέτιζαν την κίνηση της Αφροδίτης με το βιολογικό κύκλο της κύησης. Μεταξύ των άλλων αριθμών, που είναι γραμμένοι με την συμβολική αυτή γραφή, οι γυναίκες του Αιγαίου καθημερινά, πιθανώς έβαζαν ένα σημάδι με ένα χρώμα στα έκτυπα τρίγωνα ή μηνίσκους που υπάρχουν στα τηγανόσχημα, για να παρακολουθήσουν τον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους. Με αυτό τον τρόπου μια γυναίκα μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε μείνει έγκυος, εφόσον είχε καθυστέρηση των εμμήνων και στη συνέχεια να προσδιορίσει τον χρόνο της γέννας».
Στα τηγανόσχημα εμφανίζεται ο Ηλιος και το ηλιακό ημερολόγιο
Τα κτερίσματα της Πρωτοκυκλαδικής Ι και ΙΙ περιόδου από τη Νάξο 3200 - 2300 π.Χ είναι ενδιαφέροντα γιατί τα νεκροταφεία τους αντικατοπτρίζουν μία πλούσια κοινωνία που είχε πρόσβαση σε πολυτελή αγαθά κύρους, λέει ο κ. Τσικριτσής.
Στην περιοχή βρέθηκαν ειδώλια από παριανό μάρμαρο και μεταλλικά κοσμήματα που συνόδευαν τους νεκρούς. Αγγεία αυτού του τύπου βρίσκονται κυρίως σε τάφους, δεν λείπουν, όμως, και παραδείγματα από οικισμούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν χρήση και στην καθημερινή ζωή. Μαζί με τα τηγανόσχημα βρέθηκαν μικρά πήλινα δοχεία που περιείχαν χρώμα κόκκινο και γαλάζιο. Η ύπαρξη του χρώματος πιθανόν να συνδέεται άμεσα με τα τηγανόσχημα.
Από την πλευρά του ο κ. Μουσάς επισημαίνει πως «είναι φανερό από τις αναλύσεις των "γραμμένων" αριθμών στα τηγανόσχημα ότι παρατηρούσαν τις κινήσεις των πλανητών, κατέγραφαν την πορεία τους, γνώριζαν τη συνοδική τους περίοδο (όπου η Γη, ο πλανήτης και ο Ήλιος ξαναβρίσκονται στην ίδια ευθεία) και με αυτές τις κινήσεις, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Δία και του Άρη τηρούσαν ημερολόγια χρήσιμα για την ζωή τους».
Αξιοσημείωτο είναι ότι στα τηγανόσχημα η Αφροδίτη απεικονίζεται με οκτάκτινο αστέρι και συνδέεται με την οκταετηρίδα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες (99 μήνες με δυο «Ολυμπιάδες» 49 και 50 σεληνιακών μηνών).
«Είναι φανερό, ότι οι άνθρωποι της εποχής εκείνης χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα σεληνοηλιακά ημερολόγια, όπως αυτά που έχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων», τονίζει ο κ. Μουσάς.
Το συνέδριο, που θα διεξαχθεί από τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου έως την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, διοργανώνουν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νομισματικό Μουσείο.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26514&subid=2&pubid=113103342
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης"

Ελληνικά τα 9 από τα 15 κορυφαία κλασικά βιβλία παγκοσμίως!

 Η βρετανική εφημερίδα Telegraph παρουσίασε την λίστα με τα 15 καλύτερα κλασικά βιβλία όλων των εποχών. Από τα 15 υα 9 είναι ελληνικά! Ιδού η λίστα που -και αυτή- αποδεικνύει ότι η κληρονομιά που παραλάβαμε είναι ανεκτίμητη. Στην διαχείριση πρέπει να τα βολέψουμε λίγο.


Ιδού η λίστα:

Iλιάδα -Ομηρος (775 π.Χ.)

Οδύσσεια -Ομηρος (725 π.Χ.)

Μεταμόρφωση -Οβίδιος (8π.Χ.)

Το Συμπόσιο -Πλάτωνας (385-380π.Χ.)

Η Τέχνη της Αγάπης -Οβίδιος (2π.Χ.)

Φαίδων -Πλάτωνας (385-380π.Χ.)

Το Συμπόσιο -Ξενοφώντας (360π.Χ.)

Ποιήματα -Σαπφώ (γεννήθηκε το 612π.Χ.)

Παράλληλες Ζωές -Πλούταρχος (120π.Χ.)

The Aeneid -Βιργίλιος(19π.Χ.)

Εξομολογήσεις -Αγιος Αυγουστίνος (398π.Χ.)

Η φύση των πραγμάτων -Λουκρήτιος (55π.Χ.)

Εργα και μέρες -Ησίοδος (750π.Χ.)

Ιστορίες -Ηρόδοτος (450-420π.Χ.)

The Georgics -Βιργίλιος (29π.Χ.)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ελληνικά τα 9 από τα 15 κορυφαία κλασικά βιβλία παγκοσμίως!"

AΡΕΤΗ....Η «δολοφονημένη» Αξία

Σήμερον η λέξις ΑΡΕΤΗ εξωστρακίσθη εντέχνως από το λεξιλόγιον των Ελλήνων με την δέουσαν επιμέλειαν. Η λήθη σκοπίμως έρριψε τον πέπλον της εις την μέγιστην ταύτην έννοιαν των Ελλήνων, προκειμένου μαζί με την σημασίαν της να εξοβελισθή και μέγα μέρος της φιλοσοφίας των προγόνων μας.
Το θέμα της «αρετής» είναι τεραστίων διαστάσεων και καταλαμβάνει μέγα μέρος της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.
Α Ρ Ε Τ Η
ΑΕΙ ΡΕΟΥΣΑ,
ΑΕΙΡΉΤΗ,
ΑΙΡΕΤΗ(Εκλεκτή)
(Κρατύλος 415d)
Το μέγεθος της σημασίας της προσεγγίζεται είς ύψιστον βαθμόν από τον Πλάτωνα εις την «Πολιτείαν» ή «Περί δικαίου Πολιτικός» και οι επιμέρους ιδιότητες της αναλύονται εις πολλούς διαλόγους, ώστε ο ερευνητής να μή ευρίσκεται εις την πλάνην ενός αναποδείκτου δόγματος περί «ηθικής», «πίστεως» και «αγάπης», αλλά ενώπιον συγκεκριμένων ιδιοτήτων, τας οποίας οφείλει να ελέγχη και να μελετά διαρκώς με αρχήν τα ¨ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ» των Πυθαγορείων του Ιεροκλέους.
Ο κορμός της φιλοσοφικής σκέψεως, από τον Πυθαγόρα εώς τους Νεοπλατωνικούς συθέμελος εδράζεται επί της εννοίας της ΑΡΕΤΗΣ.
Με την εμφάνισην της Αρετής στο νοητικό μας «προσκήνιο» και την προσήλωσιν εις τας λεπτομερείας της αναλύσεως της από τους Πυθαγόρα, Πλάτωνα, Αριστοτέλη και τους Στωικούς, η ουσία του ήθους των Ελλήνων δεν θα ήτο δυνατόν να βληθεί!
Ως εκ τούτου οι δυνάμεις του σκοταδισμού και της πλάνης την κατεβύθισαν εντέχνως εις το έρεβος της σιωπής.
Ο διάλογος του Πλάτωνος «Κρατύλος» δίδει μιαν πρώτην όψιν της σημασίας της Αρετής, η οποία είναι μόνον η αρχή της μεγάλης πορείας δια την κατανόησιν και ιεράρχησην των ιδιοτήτων τας οποίας οφείλει να τελειοποιεί ο Έλλην, ιδία δια να επιτελεσθεί η κάθαρσις αμφοτέρων των φορέων του, τόσον του σωματικού όσον και του ψυχικού.
«ΑΡΕΤΗ ΔΕ ΑΔΕΣΠΟΤΟΝ, ΗΝ ΤΙΜΩΝ ΚΑΙ ΑΤΙΜΑΖΩΝ ΠΛΕΟΝ ΚΑΙ ΕΛΛΑΤΟΝ ΑΥΤΗΣ ΕΚΑΣΤΟΣ ΗΞΕΙ»
(Η Αρετή είναι κτήμα αδέσποτον, ανάλογα προς την εκτίμησιν ή την περιφρόνησιν που θα της δείξει ο καθένας σας, θα πάρει και μεγαλύτερο, ή μικρότερο μερίδιο.)
Πλάτωνος «Πολιτεία» 617Ε.
Ο ορισμός τον οποίον δια της αναλύσεως δίδει ο Σωκράτης επισημαίνει την αεί ρέουσαν κατάστασιν της Αρετής, την οποίαν οφείλουμεν συνεχώς να παρακολουθώμεν, όχι επειδή η Αρετή είναι αναξιόπιστος και ασύλληπτος, αλλά διότι η ψυχική θέσις του θνητού, όταν ευρίσκεται εις εγρήγορσιν και επιθυμεί να την κατακτήσει ευρίσκεται εις συνεχήν ροήν και κινδυνεύει να παρασυρθεί από περιοριστικάς, δογματικάς και εξ αποκαλύψεως «μοναδικάς αληθείας» και να μην παραμείνει σταθερά εις την αναζήτησιν η οποία είναι η  κ ί ν η σ ι ς  των τεσσάρων ρεουσών της Αρετής των οποίων αυτή η κίνησις  θα οδηγεί την αναζήτησιν όλον και πλησιέστερον εις την ψιλάφησιν της Αληθείας.
Προϋπόθεσις αρρήκτων δεσμών Αθανάτων/θνητών είναι η θεωρητική γνώσις και η πρακτική εφαρμογή των, εν χορώ, συντονισμένων τεσσάρων ιδιοτήτων της Αρετής:
ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ,
ΑΝΔΡΕΙΑ,
ΦΡΟΝΗΣΙΣ, 
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ = ΣΩ(ΤΗΡΙΑ) ΦΡΟ(ΝΗΣΕΩΣ), εγκράτεια ηδονών και λυπών
(Κρατύλος 412a)
ΑΝΔΡΕΙΑ = ΑΝ(Δ)+ΡΕΙΑ = Μάχη κατά της αντιθέτου ροής και παρά το δίκαιον.
(413e)
ΦΡΟΝΗΣΙΣ = Κατα νόησις φοράς της ροής είναι όνησις =ωφέλεια κινήσεως εκ της ροής (ΟΝΗΣΙΣ/ΝΟΗΣΙΣ) = ΣΩ(τηρία) ΦΡΟ(νήσεως) η φρόνησις.
(411 d)
ΔΙΚΑΙΟΝ = ΔΙ(Κ)ΑΪΟΝ  Το διασχίζων με ταχύτητα το κάθε εμπόδιον!
(412d)
Ποία η ροή εις τας εννοίας αλήθεια και Αγαθόν;
ΑΛΗΘΕΙΑ = Θεία + άλη (Άλη=ορμή, κίνησις, περιπλάνησις, περιφορά), ή (π.χ. Αλήτης = ο περιπλανώμενος)
(421b)
AΓΑΘΟΝ = Άγαστον + Θοόν το αξιοθαύμαστον (άγαστον) της ταχύτητος (θοόν)…όχι κάθε ταχύτητας άλλα μόνον μέρους της.
(412c, 422a)
Ποία η η ερμηνεία της Καθάρσεως ως προς τας ανωτέρω ερμηνείας της Ροής;
ΚΑΘΑΡΣΙΣ = Άρσις κατά των εμποδίων της ροής (-ρίας) και Θάρσος, το Θαρσείν, θάρ(ση)σις κατά την επιδίωξην ιδανικού δημιουργούν κ ρ ά σ ι ν  α θ ά ν α τ ο ν.
ΚΑΘΑΡΣΙΣ =  ΑΘ + ΚΡΑΣΙΣ
(μετά αναγραμματισμού)
Εις τον «Κρατύλον» ο Πλάτων ερμηνεύει τας τέσσαρας ιδιότητες της Αρετής χωρίς να τας συσχετίζει μεταξύ των, αποδίδων όμως εις όλας το κοινόν χαρακτηριστικόν της ΡΟΗΣ.
Ο Πλάτων είς τους διαλόγους του αφιερώνει μεγάλα αποσπάσματα ή και ολοκλήρους διαλόγους εις την ανάπτυξιν των ιδιοτήτων αυτών.
Οι διάλογοι εις τους οποίους αναπτύσσει τα επί μέρους ιδιότητας, όχι όμως απομεμονωμένας και ασυνδέτους, και τας οποίας συνεχώς επαναφέρει εις την συζήτησιν, είναι οι εξής:
α. Εις τον διάλογον «Χαρμίδης» πραγματεύεται την ΣΩΦΡΟΣΥΝΗΝ
β. Εις τον διάλογον «Λάχης» την ΑΝΔΡΕΙΑΝ
γ. Εις τον «Φαίδων» την ΦΡΟΝΗΣΙΝ, με την πλέον ενδιαφέρουσα ανάλυσιν, αλλά και είς πολλούς διαλόγους…
δ. Εις τον διάλογον «Πολιτεία» ή «Περί Δικαίου ή Πολιτικός» την ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΝ , όπου στα δέκα βιβλία του διαλόγου αναπτύσσει διεξοδικώς την σημασίαν της δικαιοσύνης, η οποία στέφεται υπό των δώδεκα Βιβλίων των «Νόμων», η «Περί Νομοθεσίας Πολιτικός», τελευταίον γνήσιον έργον του φιλοσόφου. Οι «Νόμοι» καλύπτουν το ένα πέμπτον του όλου σώματος του πλατωνικού έργου.
Ο Πλάτων προ του θανάτου του αφιέρωσε την ωριμότητα της σκέψεως του εις το θέμα της Δικαιοσύνης, η οποία έν-θρονος προΐσταται, συντονίζουσα όλας ομού τας ιδιότητας της Αρετής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "AΡΕΤΗ....Η «δολοφονημένη» Αξία"

Παύλος Σαντορίνης: Το εκατοστομετρικό ραντάρ

  Μία μεγάλη Ελληνική εφεύρεση

Παύλος Σαντορίνης: Έλληνας πολιτικός μηχανικός, φυσικός, και σπουδαίος σύγχρονος εφευρέτης. (Ιούνιος 1893 - 19 Οκτωβρίου 1986)
Το εκατοστομετρικό ραντάρ είναι καθαρά Ελληνική εφεύρεση του καθηγητού του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Παύλου Σαντορίνη ο οποίος σπούδασε στην Ελβετία από το 1905 έως το 1919 και ήταν φυσικός του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης και πολιτικός μηχανικός του Ομοσπονδιακού Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, μαθητής, φίλος και συνεργάτης του Αλβέρτου Αϊνστάιν, κατά την περίοδο εκείνη.
Το 1936 ο Παύλος Σαντορίνης ήταν υφηγητής της Εφηρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά την περίοδο αυτή, ο τότε πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς πληροφορήθηκε ότι ο Έλληνας επιστήμονας είχε κάνει μία μεγάλη ανακάλυψη, σχετική με την ανίχνευση των αεροπλάνων, οπότε κάλεσε επειγόντως τον Παύλο Σαντορίνη για να του δώσει σχετικές πληροφορίες.
Επειδή αντιλήφθηκε ο Ιωάννης Μεταξάς την σοβαρότητα της εφεύρεσης αυτής για την άμυνα της χώρας, ζήτησε από τον Παύλο Σαντορίνη, να καταθέσει το ταχύτερο δυνατόν, σχετικό υπόμνημα.
Μέσα σε μερικές ημέρες το υπόμνημα κατατέθηκε στην Αντιαεροπορική Άμυνα της χώρας με τίτλο Περί μεθόδου ανιχνεύσεως εχθρικών αεροπλάνων μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.
Η υπηρεσία αυτή το υπέβαλε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (Γ.Ε.Σ.) οπότε συνεστήθη ειδική επιτροπή τόσο από καθηγητές του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου όσο και από τους ανώτερους αξιωματικούς: πλοίαρχο Πεζόπουλο, ταγματάρχη Καρκούλια και επισμηναγό Αβέρωφ.
Η επιτροπή μελέτησε τη μέθοδο του Παύλου Σαντορίνη και βρίσκοντάς την ορθή από επιστημονική άποψη συγκροτεί μία νέα επιτροπή «ελέγχου και δοκιμών» με μέλη τους καθηγητές Χόνδρο και Αθανασιάδη, τον πλοίαρχο Πεζόπουλο, αντισυνταγματάρχη Βάλβη και ταγματάρχη Πάλλη υπό την προεδρία του Ανωτάτου Διοικητού της Αντιαεροπορικής Άμυνας αντιστράτηγου Κ. Μπακόπουλου.
Η επιτροπή αυτή απεφάνθη ότι επειδή η μέθοδος του Παύλου Σαντορίνη είναι ορθή από επιστημονικής πλευράς θα πρέπει να γίνουν πειραματικές δοκιμές της. (Πηγή: Αρ. Πρωτ.  Απ. 44/19-9-1936).
Αλλά για τις δοκιμές αυτές χρειάζονταν τα απαραίτητα εξαρτήματα, ιδίως δε οι ειδικές λυχνίες εκπομπής και λήψεως μικροκυμάτων, στα οποία βασιζόταν η μέθοδος.
Όμως επειδή δεν υπήρχαν στην Ελλάδα οι απαραίτητες λυχνίες, καθώς και εξαρτήματα, έπρεπε να προμηθευτεί η Ελλάδα αυτά από το εξωτερικό. Για λόγους επίσης στρατιωτικούς, ήταν πολύ δύσκολη η εξεύρεσή τους. Αποφασίστηκε λοιπόν από το Γ.Ε.Σ. να ταξιδέψει ο Παύλος Σαντορίνης στο εξωτερικό με μεγάλη μυστικότητα, ώστε να προμηθευτεί τις απαραίτητες λυχνίες καθώς και τα άλλα υλικά.
Η ευκαιρία δόθηκε με το Διεθνές Συνέδριο βραχέων και υπερβραχέων κυμάτων στην Βιέννη το καλοκαίρι του 1937. Ο Παύλος Σαντορίνης, λόγω του κύρους και της φήμης του, ήταν πρόεδρος του Τμήματος Υπερβραχέων κυμάτων. Έτσι λοιπόν κατάφερε να προμηθευτεί όλα τα απαραίτητα για το πείραμα της κατασκευής του Ελληνικού ραντάρ.
Οι απαραίτητες για τον σκοπό αυτό λυχνίες, που δεν υπήρχαν τότε, κατασκευάστηκαν με κάθε δυνατή μυστικότητα, με τα σχέδια και τις υποδείξεις του ίδιου του Παύλου Σαντορίνη και ήταν ειδικές λυχνίες τύπου Μάγκνετρον μεγάλης ισχύος εκπομπής εκατοστομετρικών κυμάτων.
Τέλος, τα πειράματα άρχισαν το 1937 στην Αεροπορική βάση του Παλαιού Φαλήρου και συνεχίστηκαν έως το 1939. Τα αποτελέσματα αυτών των πειραμάτων ήταν καταπληκτικά! Μπορούσε το Ελληνικό ραντάρ να εντοπίσει και να παρακολουθεί αεροπλάνα μέχρι απόσταση 160 χιλιομέτρων.
Στις 7 Ιουλίου του 1940, έγινε πειραματική επίδειξη του Ελληνικού ραντάρ σε επιτροπή Άγγλων ειδικών με επικεφαλή τον ταγματάρχη Ρέυγουντ, της Αγγλικής Πρεσβείας Αθηνών.
Κατά την διάρκεια της επίδειξης αυτής διαπιστώθηκε από τις Αγγλικές Στρατιωτικές Αρχές ότι ανιχνεύθηκε από το Ραντάρ Αγγλικό αεροπλάνο πάνω από την Μήλο σε απόσταση περίπου 160 χιλιόμετρα. Μετά από αυτό το αποτέλεσμα ο ταγματάρχης Ρέυγουντ προέβαλε την εντολή του Αρχηγείου του να αποκτήσει την συσκευή, ώστε να την μεταφέρει αεροπορικώς στο Κάιρο.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ενέκρινε την παράδοση των σχεδίων του ραντάρστους Άγγλους, αντιτάχθηκε όμως κατηγορηματικά στη μεταφορά των συσκευών στη Μέση Ανατολή επειδή μέχρι την εποχή εκείνη η Ελλάδα ήταν ουδέτερη χώρα στον πόλεμο.
Μετά το τέλος του πολέμου, έγινε γνωστό ότι τα αγγλικά ραντάρ, της Μάχης της Αγγλίας, λειτουργούσαν σε μήκος κύματος άνω του ενός μέτρου, ενώ αντίθετα το Ελληνικό ραντάρ, από το 1939, ήταν εκατοστομετρικό ραντάρ, δηλαδή λειτουργούσε σε μήκη κύματος μεταξύ 40 και 50 εκατοστών του μέτρου. Οι Άγγλοι κατέληξαν στην περιοχή των εκατοστομετρικών κυμάτων μόνο το φθινόπωρο του 1942, δηλαδή δύο χρόνια μετά την επίδειξη της Ελληνικής εφεύρεσης.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός εκατοστομετρικού ραντάρ και ενός ραντάρ που λειτουργεί σε μήκος κύματος άνω του ενός μέτρου είναι ότι με το εκατοστομετρικό ραντάρ μπορούν να ανιχνευτούν αντικείμενα πολύ μικρών γεωμετρικών διαστάσεων όπως π.χ. το snorkel ενός υποβρυχίου, πράγμα αδύνατο για ένα ραντάρ που λειτουργεί με μήκος πάνω από ένα μέτρο.
Σήμερα, όλα τα ραντάρ της Πολεμικής και Πολιτικής Αεροπορίας καθώς και της ρύθμισης κυκλοφορίας των αεροσκαφών από τον πύργο ελέγχου των αεροδρομίων,  του Πολεμικού και του Εμπορικού Ναυτικού είναι εκατοστομε-τρικά ραντάρ.
Όμως ποια ήταν η τύχη του πρώτου αυτού ραντάρ Αμέσως μετά την εισβολή του Γερμανικού στρατού στη χώρα μας το Γ.Ε.Σ. διέταξε την ολοκληρωτική καταστροφή του, ώστε οι κατακτητές να μη μπορέσουν να ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες της κατασκευής του.
Ότι εξαρτήματα απέμειναν, τοποθετήθηκαν σε προσθήκη του Εργαστηρίου Φυσικής ΙΙ του Ε.Μ. Πολυτεχνείου, του οποίου, για πολλά χρόνια, διευθυντής ήταν ο ίδιος ο Παύλος Σαντορίνης.
Δεν υπάρχει συνεπώς αμφιβολία ότι η χώρα μας, παρά τα πενιχρά μέσα, πέτυχε να προηγηθεί στον επιστημονικό τομέα και να δημιουργήσει το εκατοστομετρικό ραντάρ που, δίχως αμφιβολία, είναι μία από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις της εποχής μας.
Ορισμένες από τις σημαντικότερες επινοήσεις και κατασκευές του ήταν:
1. Η επινόηση και κατασκευή του απορροφομικρομετρικού ζυγού, που θεωρήθηκε ο ευπαθέστερος ζυγός της Φυσικής. Για την επινόησή του αυτή βραβεύτηκε το 1935 από την Ακαδημία του Παρισιού.
2. Επινόησε και κατασκεύασε πρώτος το "Ελληνικό ραντάρ", εμβέλειας 130 χλμ. και που αργότερα αποδείχθηκε ως το πρώτο εκατοστομετρικό ραντάρ του κόσμου, (1936-1939).
3. Επίσης το 1936 επινόησε και κατασκεύασε τον "ραδιοπυροσωλήνα", που 8 χρόνια αργότερα, το 1944 εφευρέθηκε από τους Αμερικανούς και που τον ονόμασαν τότε το "2ο μυστικό όπλο της Αμερικής".
4. Το 1942 εφεύρε (του αναγνωρίσθηκαν δύο πρωτοπορίες - προνόμια) τον ηλεκτρονικό εγκέφαλο "Η" ως αυτόματος πιλότος πυραύλου κατ΄ εναντίον άλλου εχθρικού. Την ίδια περίπου διάταξη της επινόησης αυτής εφεύραν οι Αμερικανοί 9 χρόνια μετά, το 1951 όπου και από τότε έχει ευρεία εφαρμογή.
5. Επίσης ανακάλυψε νέα φυσικά φαινόμενα στο χώρο των ηλεκτρομαγνητικών μικροκυμάτων (1936-1940).
6. Ακόμα υπήρξε ο πρώτος που διατύπωσε τη γενική απαγορευτική αρχή σχετικά με το κατώτατο όριο χρονικής διάρκειας ενός παρατηρητέου φυσικού φαινομένου (1958).
7. To 1968 διατύπωσε τη θεωρία των "πολλαπλών διαδοχικών μικροεκρήξεων του Σύμπαντος" όπου σύμφωνα με τη θεωρία αυτή το Σύμπαν δεν προήλθε από μια πρωταρχική έκρηξη του συνόλου της ύλης του Σύμπαντος, αλλά από την εμφάνιση ενός πρωταρχικού απειροστών διαστάσεων σωματιδίου (ένα είδος κβάντουμ του Σύμπαντος) που με μικρές διαδοχικές πυρηνικές εκρήξεις δημιούργησε αβίαστα για πρώτη φορά την εικόνα του Σύμπαντος όπως είναι γνωστή σήμερα. Έτσι μ΄ αυτή τη θεωρία ο Π. Σαντορίνης ανέτρεψε βασικούς νόμους της Φυσικής όπως την "Αρχή διατήρησης της ενέργειας" καθώς και το "Δεύτερο αξίωμα της θερμοδυναμικής".
8. Το 1974 διατύπωσε μια νέα αρχή της "Φθίνουσα εντροπίας του Σύμπαντος".
9. Παράλληλα με τα παραπάνω ασχολήθηκε επίσης με τη φιλοσοφική ερμηνεία βασικών θεμάτων της σύγχρονης Φυσικής. Έτσι από το 1968 κατέληξε σε μια δική του νέα θεωρία ισόνομης συγκυριαρχίας του παράγοντα "Πνεύμα" ως τον τέταρτο παράγοντα του Σύμπαντος παράλληλα με το φυσικό συνεχές "Χώρος" - "Χρόνος" - "Ύλη". Περικοπές αυτών των εργασιών του έχουν αναφερθεί επανειλημμένα και εκτενώς σε ξένα επιστημονικά περιοδικά και συγγράμματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Παύλος Σαντορίνης: Το εκατοστομετρικό ραντάρ"

Παρασκευή 9 Μαΐου 2014

Στο Άβατο των μαύρων Ελλήνων της Θράκης.

 Η επικρατέστερη θεωρία για την καταγωγή τους είναι ότι προέρχονται από την Αφρική, πιθανόν από το Σουδάν
«Τα παιδιά μας τώρα άλλαξαν, έγιναν παρδαλά. Ο γιος μου πήρε νύφη άσπρη. Χάνεται το μαύρο σιγά σιγά». «Τι ψάχνεις κουρτσούδι μ';» λέει ο βοσκός του χωριού. Εχει αφρικανικά χαρακτηριστικά και θρακιώτικη προφορά. Συνδυασμός που ξενίζει όποιον τυχαία περάσει από το Αβατο, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Ξάνθη.

Εκεί, μακριά από τα μάτια του κόσμου, συναντά κανείς τους μαύρους Ελληνες της Θράκης. Οι πρόγονοί τους ήρθαν στην Ελλάδα την εποχή της Τουρκοκρατίας, ως σκλάβοι των μπέηδων, και παρέμειναν στη χώρα μας. Σκλάβοι της άγνοιας είναι σήμερα οι απόγονοι εκείνων των Αφρικανών. Ελληνες, με εξωτική όψη και μουσουλμανικά ονόματα, οι οποίοι δεν ξέρουν πότε ήρθαν και από πού. Κάποιοι θεωρούν ότι οι πρόγονοί τους ήρθαν ως μισθοφόροι των Αγγλων στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ρίζες ενός ολόκληρου χωριού είναι αμελητέα ποσότητα στα κιτάπια της παγκόσμιας ιστορίας.
Μοναδικό στοιχείο που ρίχνει φως στο μυστήριο της παρουσίας τους στο Αβατο είναι το χρώμα του δέρματός τους: «Μαύροι, σαν το κασκόλ σου. Ετσι ήμασταν εδώ παλιά. Σήμερα έχουμε μείνει λίγοι» μου είπαν όταν τους επισκέφθηκα στον πεδινό αγροτικό οικισμό τους.

«Δεν υπάρχει άλλος σαν εμένα, τόσο μαύρος βοσκός στην Ελλάδα» λέει ο Μεμέτογλου Μπαχρί Νωρίς το μεσημέρι, μιας παγερής ημέρας του Φεβρουαρίου, βρίσκομαι στην καλύβα -όχι του μπαρμπα-Θωμά, αλλά- του μπαρμπα-Μεμέτογλου. Στέκεται όρθιος στην αυλή, στρέφει τον καθρέφτη του στις λιγοστές ακτίνες του ήλιου και διορθώνει το σχήμα στο λεπτό γκρίζο μουστάκι του. Πέντε-έξι άγριες χήνες περιφρουρούν την περιουσία του και επιτίθενται σαν κυνηγόσκυλα σε όποιον ξένο τολμά να εισέλθει απρόσκλητος στο σπίτι. Η παρουσία μου τις εξαγριώνει, κρώζουν σαν υστερικές και οι φωνές τους ξεσηκώνουν τα υπόλοιπα ζώα της αυλής. «Τι θέλεις κορίτσι μου;» ακούγεται από το βάθος η φωνή του ιδιοκτήτη.
«Καλωσήρθατε, μα πείτε μου και το λόγο. Γιατί ήρθατε σε εμένα; Είμαι παππούς» λέει με τη χαρακτηριστική θρακιώτικη προφορά. «Αυτός είναι ο πιο μαύρος από όλους» μου είχαν πει στο καφενείο οι συντοπίτες του. Τον λένε Μεμέτογλου Χακίχ, είναι 85 ετών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αβατο. «Εμείς εδώ γεννηθήκαμε, εδώ μεγαλώσαμε. Ελληνες είμαστε κορίτσι μου. Αυτή είναι η πατρίδα μας. Πολλές φορές μας ρωτάνε ποιοι είστε εσείς. Οι παππούδες μας είχαν έρθει εδώ δούλοι των μπέηδων -κι από τότε μείναμε εδώ. Η καταγωγή μας είναι από την Αραβία» λέει υπερήφανος. Η επικρατέστερη θεωρία για την καταγωγή τους, όμως, είναι ότι προέρχονται από την Αφρική, πιθανόν από το Σουδάν.
«Οπου και να πάτε, δεν θα βρείτε μαύρο. Σε όλη τη Θράκη να πάτε, δεν θα βρείτε αλλού, παρά μόνο στο Αβατο. Παλιά υπήρχαν και στα γύρω χωριά. Τώρα μείναμε τέσσερις οικογένειες. Το χωριό ήταν "μπέικο", γι' αυτό εδώ είναι οι μαύροι. Ακουγα από τους παλιούς, από τον πατέρα μου που ζούσε αλλά συγχωρέθηκε, ότι το χωριό μας ήταν βάλτος. Γι' αυτό και λεγόταν Αβατο. Ο μπαμπάς μου ήταν μαύρος. Κατάμαυρος!» λέει ο ιδιοκτήτης του καφενείου, Ραΐμ Ρασίμ, 55 ετών. Η όψη του προδίδει πως αναμείχθηκαν οι φυλές. Είναι μιγάς, με γαλάζια μάτια.
«Ο παππούς μου έλεγε ότι τους προγόνους μας τούς φέρανε στο λιμάνι στα Αβδηρα κι από εκεί ήρθαν εδώ», λέει ο Ογκιούν Σαμπρ «Η μητέρα μου ήταν από τον Καύκασο, ο παππούς μου από το Σουδάν. Αυτό είναι το μόνο που ξέρω» λέει. «Είχα ρωτήσει τον πατέρα μου -αυτός έλεγε ότι στον Α' Παγκόσμιο έφεραν μισθωτούς να πολεμήσουν. Κάποιοι έμειναν. Επρεπε να του έχω βάλει μαγνητοφωνάκι, να έχω κρατήσει την ιστορία. Γιατί τώρα όλα αυτά θα ξεχαστούν». Απέναντι από το καφενείο το τζαμί -λόγω κρίσης δεν υπάρχει μιναρές- δίνει το θρησκευτικό στίγμα του χωριού. «Είμαστε Ελληνες μουσουλμάνοι, αφρικανικής καταγωγής» λέει ο Ρασίμ.
«Ποτέ δεν συμφωνούμε για την καταγωγή μας. Πολλά ακούς και διαφορετικά» συνεχίζει ο ίδιος. «Η γιαγιά μου ήταν από το Σουδάν. Μιλούσε αραβικά. Τη θυμάμαι που καθότανε στο τζάκι και κοιτούσε γύρω, ψάχνοντας αναπτήρα. Και μου έλεγε, δώσ' μου ναρ. Μου ζητούσε φωτιά, στα αραβικά».
Μέχρι τη δεκαετία του 1990, «κανείς δεν είχε παντρευτεί Ελληνίδα. Παλιά, τους πάντρευε ο μπέης, μεταξύ τους. Ενας ξένος, όταν είναι σε ένα μέρος, με ποιον θα παντρευτεί; Με τον ξένο. Σιγά σιγά αυτό άλλαξε» λέει ο Ρασίμ. Οι πρώτοι μικτοί γάμοι, βέβαια, έγιναν το 1945, με γυναίκες από το Κίρτζαλι της Βουλγαρίας. Αποτέλεσμα; «Οι παππούδες μου μαύροι, οι προπαππούδες ακόμα πιο μαύροι, τα παιδιά μου σπασμένα μαύρα, τα εγγόνια μου παρδαλά!» λέει ο βοσκός του χωριού, Μεμέτογλου Μπαχρί. «Δεν υπάρχει άλλος σαν εμένα, τόσο μαύρος βοσκός στην Ελλάδα» λέει. Δίπλα του, η ηλικιωμένη σύζυγός του, Μεμέτ Χαϊμέ. Αν δεν την ακούσεις να μιλάει ελληνικά, αναρωτιέσαι τι δουλειά έχει μια τροφαντή Αφρικανή στα ελληνικά χωράφια. Με μια γκλίτσα προσπαθεί να βάλει σε τάξη τα αρνάκια που ξεφεύγουν από το ποίμνιο. «Δύσκολα τα πράγματα εδώ. Ανεργία παιδί μου. Κι αυτά τα ζα, ανάθεμά τα, 60 όλα κι όλα και 30 αρνάκια, πρώτα τρώνε και μετά πληρώνουν. Εμείς πουλάμε γάλατα και αρνιά. Γεράσαμε, αλλά ακόμα δουλεύουμε από το πρωί ώς το βράδυ» λέει ο ηλικιωμένος βοσκός.
«Είναι κι άλλοι έτσι σκούροι στο χωριό;» τον ρωτάω. «Ψάχνεις τους μαύρους; Γιατί δεν μιλάς; Κανείς αυτό δεν το γνωρίζει. Εχει μαύρους πολλούς εδώ. Τα παιδιά μας τώρα άλλαξαν, έγιναν παρδαλά. Ο γιος μου πήρε νύφη άσπρη. Χάνεται το μαύρο σιγά σιγά». Η μοναδική ιστορική «προίκα» που θα δώσει στα εγγόνια του είναι ότι «μας έφεραν από την Αφρική, υπηρέτες στους μπέηδες. Τίποτα άλλο δεν ξέρουμε».
 «Αν πάμε τριακόσια χρόνια πριν, τότε θα βρούμε πώς ήρθαν οι γονείς μου. Κι αν πάμε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, θα βρούμε πώς αποφάσισαν να εγκατασταθούν εδώ. Ο παππούς μου έλεγε στον πατέρα μου ότι τους προγόνους μας τους φέρανε στο λιμάνι στα Αβδηρα κι από εκεί ήρθαν εδώ», λέει ο Ογκιούν Σαμπρί. «Οταν σε ρωτάνε από πού είσαι, τι απαντάς;» τον ρωτάω. «Φυσικά Ελληνας, τώρα μη με προσβάλλεις» λέει δυσαρεστημένος από το ερώτημα. «Συγγνώμη, αλλά είμαι λίγο περίεργος μ' αυτά. Εχω πρόβλημα. Τραύματα που έχω περάσει... Ελληνας είμαι. Εδώ γεννήθηκα, εδώ υπηρέτησα».
«Οταν είμαι σε κάποια ξένη πόλη, οι Αφρικανοί μου λένε στο δρόμο "hey man whats up". Εγώ τους κοιτάζω. Ξέρεις, εγώ με ελληνικό ντύσιμο, τζινάκι, μποτούλες, αυτοί με κάτι φαρδιά παντελόνια, περίεργα καπέλα. Τους κοίταζα όταν ήμουν μικρός και έλεγα "Τι φοράνε; Τι γίνεται εδώ;". Τώρα ξέρω, αυτοί πήραν δρόμο, εμείς μείναμε στο Αβατο».
Είναι απόφοιτος Δημοτικού και από 12 ετών εργάζεται ως αλουμινάς στο χωριό. «Οι οικονομικές συνθήκες δεν μου επέτρεψαν να συνεχίσω το σχολείο και άρχισα να φτιάχνω πόρτες και παράθυρα. Κάνω τόσα χρόνια την ίδια δουλειά, την ξέρω καλά» λέει.
«Σαν παιδί που ήμουν, άκουγα πολλά» συνεχίζει. «Κάτι θα σου πουν, κάτι θα ακούσεις στο σχολείο για το χρώμα σου». Πριν από 30 χρόνια, όταν ο 41χρονος ήταν μαθητής Δημοτικού, στο σχολείο του Αβάτου τα μισά παιδιά ήταν μαύρα. «Σήμερα ένα ή δύο έχουμε μαύρα, κατάμαυρα» λέει. Σύμφωνα με τον ίδιο, «ρατσισμός δεν υπάρχει εδώ στο χωριό. Και στην Ξάνθη ξέρουν όταν μας βλέπουν» λέει ο ίδιος και περιγράφει εμπειρίες από τα ταξίδια του στην Ευρώπη. «Οταν λέω ότι είμαι Ελληνας, όλοι μένουν με το στόμα ανοιχτό. Να πας να μάθεις την ιστορία της χώρας σου, μου λένε. Να πας από κει που είσαι».
«Είμαστε περίπου 50 παιδιά στο χωριό. Το σχολείο
              είναι στο Εράσμιο», λέει η Μερβέ Σαμπρί, μια όμορφη
              μιγάδα, μαθήτρια Γυμνασίου«Είμαστε περίπου 50 παιδιά στο χωριό. Το σχολείο είναι στο Εράσμιο», λέει η Μερβέ Σαμπρί, μια όμορφη μιγάδα, μαθήτρια Γυμνασίου Αναρωτιέμαι αν τον σταματάει για έλεγχο η ελληνική Αστυνομία. Βάζει τα γέλια. «Τι να σου πω τώρα... Ξέρεις εσύ, φαντάζεσαι. Με σταματάνε και αρχίζουν "τι κάνεις εδώ" και τέτοια. Στην Κομοτηνή με έχουν σταματήσει δύο φορές. Τη μία, μάλιστα, με πήγαν μέσα στο τμήμα, γιατί με πέρασαν για μετανάστη. Με πάνε στο διοικητή, του δείχνουν την ταυτότητά μου και εκείνος κοιτούσε μία αυτούς, μία εμένα. "Τι μου τον φέρατε αυτόν;" λέει. "Τι σας έλεγα τόση ώρα. Τι με πάτε τζάμπα μέσα; Αφήστε με στην ησυχία μου"».
«Κανείς δεν ξέρει να σου πει τίποτα με σιγουριά. Και φτάνεις να μην ξέρεις ποιος είσαι» συνεχίζει ο Ογκιούν. «Πριν από χρόνια, μέχρι και το DNA ψάχναμε, ήμασταν αποφασισμένοι. Βρήκαμε τον κοινοτάρχη από το Σουδάν στη Θεσσαλονίκη, μου ήρθε πρόσκληση να πάω εκεί, να ψάξω τις ρίζες μου. Δεν πήγα. Τελευταία στιγμή φοβήθηκα. Δεν ξέρω τι» λέει ο Ογκιούν.
«Η μαμά μου τούς θυμάται εδώ με χαλκάδες στη μύτη. Είναι απόγονοι των οικογενειών που δούλευαν στα χωράφια του Μεχμέτ Αλί» λέει ο Ιωάννης Αγκόρτσας, ο παθολόγος που «κουράρει» την κοινότητα του Αβάτου, προσπαθώντας ταυτόχρονα να τους φέρει σε επαφή με την ιστορία τους. «Τους είχαν φέρει για να δουλεύουν στα χωράφια. Οταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών με τη Συνθήκη της Λωζάννης, ή θα έφευγαν ή θα έμεναν εδώ. Δεν είχαν πού αλλού να πάνε, γι' αυτό και έμειναν εδώ. Το 1923 έγιναν επίσημα Ελληνες πολίτες, και ως τέτοιοι πήραν με εντολή της ελληνικής κυβέρνησης μερίδιο από τα τσιφλίκια των Τούρκων» λέει ο ίδιος.
«Η ιστορία των ανθρώπων αυτών είναι άγνωστη. Υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε μόνο -ότι ήταν γιοι εργατών που παρέμειναν στην Ελλάδα μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο» λέει ο καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Νικόλαος Ξηροτύρης, ένας από τους -μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού- επιστήμονες που έχουν ερευνήσει τις ρίζες αυτής της κοινότητας. Ο πρώτος επιστήμονας που εντόπισε τους μαύρους της Θράκης ήταν πρίγκιπας Πέτρος της Δανίας και της Ελλάδας. Ανθρωπολόγος ο ίδιος, σε μελέτη του στα χωριά της βόρειας Ελλάδας εντυπωσιάστηκε από την κοινότητα. «Η περιοχή αυτή ήταν αιγυπτιακό τσιφλίκι. Τους είχαν φέρει πλούσιοι Αιγύπτιοι. Από την Κατοχή και μετά όμως ξεκίνησαν οι μικτοί γάμοι και είναι δύσκολο να βρεις γνήσιους» λέει ο καθηγητής.
Οι νεότεροι θέλουν, όπως λένε, «να αλλάξει η ράτσα. Να σπάσει το μαύρο». «Εγώ λευκή παντρεύτηκα, μια Μολδαβή, αλλά δεν τη δέχτηκαν οι γονείς. Ημουν ερωτευμένος μέχρι τα κόκαλα» λέει ο Ογκιούν. «Οσο πάει και ασπρίζουμε» λέει ο Ρασίμ. «Να, αυτός εκεί ο κατάμαυρος έχει μια κόρη δυο μέτρα». Ο γιος του παντρεύτηκε στη Γερμανία. Νεαρά παιδιά παίζουν στους δρόμους του Αβάτου. «Είμαστε περίπου 50 παιδιά στο χωριό. Το σχολείο είναι στο Εράσμιο, απέχει περίπου 40 λεπτά με τα πόδια. Πηγαίνουμε με το αυτοκίνητο» λέει η Μερβέ Σαμπρί, μια όμορφη μιγάδα, μαθήτρια Γυμνασίου. Στα 14 της, μιλάει αγγλικά, τουρκικά, ελληνικά και λίγα γερμανικά, ακούει ελληνική και τουρκική μουσική, στεναχωριέται που «πολλά παιδιά δεν συνεχίζουν να σπουδάζουν μετά το Λύκειο», ονειρεύεται να γίνει κομμώτρια, παραπονιέται που δεν υπάρχει κοντά σινεμά. «Περνάμε την ώρα μας στο facebook» λέει.
Για την ιστορία της οικογένειάς της δεν γνωρίζει πολλά. Θυμάται, όπως τα περισσότερα παιδιά που ζουν μόνιμα εδώ, ότι «η γιαγιά μου ήταν μαύρη». Η ζωή των προγόνων τους, τα βάσανα, τα έθιμα, οι παραδόσεις, το ταξίδι από την Αφρική στην Ξάνθη, η σκλαβιά και η απελευθέρωση που ήρθε το 1923, έσβησαν για πάντα μαζί με τις τελευταίες ιστορίες των παππούδων που κανείς δεν θυμάται καθαρά. Κι έτσι μοναδικός σύνδεσμος της Μερβέ με το Σουδάν είναι τα άφρο μαλλιά και τα σαρκώδη χείλη. Οπως λέει ο καθηγητής Νικόλαος Ξηροτύρης: «Σιγά σιγά, το μόνο που θα μείνει θα είναι ένας μύθος. Οτι εδώ, σ' αυτό το χωριό, ζούσαν κάποτε Αφρικανοί».









ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Στο Άβατο των μαύρων Ελλήνων της Θράκης."

Ν. Λυγερός: Εισαγωγή στο παρελθόν, μέλλον και σκάκι. 29/04/2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν. Λυγερός: Εισαγωγή στο παρελθόν, μέλλον και σκάκι. 29/04/2014 "

Ο “Πόλεμος των Ελιγμών”

Η θεωρία του Πολέμου Ελιγμών
---του Ουίλλιαμ Λιντ---


Σε συνέχεια του κειμένου του φαν Κρέφελντ σχετικά με τον “Πόλεμο Ελιγμών” που ήδη αναρτήθηκε, αναρτάται ένα ακόμη σχετικό κείμενο. Πρόκειται για κείμενο του Ουίλλιαμ Λιντ από βιβλίο που έγραψε για το αμερικανικό Σώμα των Πεζοναυτών με αντικείμενο αυτό ακριβώς το θέμα.



Ο λόγος της παρουσίασης είναι ότι ο “Πόλεμος Ελιγμών” δεν αποτελεί μια μαθηματική έννοια που να μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς. Από την άλλη, δεν πρόκειται για κάποιο φάντασμα ή θεωρητική κατασκευή χωρίς περιεχόμενο. Πρόκειται για μία χρήσιμη αφαίρεση που αφορά τη στρατιωτική νοοτροπία – οργανωτική και επιχειρησιακή. Ο καλύτερος τρόπος να φωτιστεί είναι να δοθούν όσο το δυνατόν περισσότερες παρουσιάσεις και συζητήσεις (και άρα, εκδοχές) του όρου, καθώς και (προσεχώς) ιστορικά παραδείγματα. Και, φυσικά, ακολουθεί η συζήτηση για τις προϋποθέσεις και τις απαιτήσεις του.





Ο εμπνευστής της τακτικής της Λοξής Φάλαγγας: ο Θηβαίος Επαμεινώνδας

Ο Πόλεμος Ελιγμών δεν είναι κάτι καινοφανές. Πιθανότατα ανάγεται στην πρώτη φορά που ο άνθρωπος των σπηλαίων αιφνιδίασε έναν αντίπαλό του από πίσω, αντί να τον αντιμετωπίσει ρόπαλο-προς-ρόπαλο. Η πρώτη σαφής περίπτωση που καταγράφεται στην ιστορία είναι η μάχη των Λεύκτρων το 371 π.Χ. Οι Θηβαίοι κέρδισαν τη μάχη εκείνη χάρις σε ένα αιφνιδιαστικό πλήγμα εναντίον του δεξιού πλευρού της άκαμπτης Σπαρτιατικής Φάλαγγας. Η νίκη του Αννίβα επί των Ρωμαίων στις Κάννες το 216 π.Χ., μία από τις πιο αποφασιστικές τακτικές νίκες όλων των εποχών, ήταν παράδειγμα πολέμου ελιγμών. Η σύγχρονη ιστορία προσφέρει πολλά παραδείγματα: ο Ρόουζκρανς στη Σατανούγκα, ο Γκράντ στο Βίκσμπουργκ, ο Τζάκσον στην εκστρατεία της Κοιλάδας κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, οι γερμανικές τακτικές διείσδυσης κατά την επίθεση του 1918, ο Κεραυνοβόλος Πόλεμος του Β’ ΠΠ, και η επίθεση του στρατηγού Σαρόν με τη διάσχιση της Διώρυγας του Σουέζ το 1973.



Γιατί είναι όλα αυτά περιπτώσεις “Πολέμου Ελιγμών”; Τι είναι ο “ελιγμός”; Μερικές φορές η λέξη “ελιγμός” χρησιμοποιείται ως συνώνυμο της κίνησης, όπως σε αναφορές σε “πυρ και ελιγμό” (σ.τ.μ.: ο αμερικανικός τρόπος διατύπωσης του ελληνικού όρου “πυρ και κίνηση”) στην τακτική μικρών κλιμακιών. Ένας παραδοσιακός ορισμός δίνεται από τον σοβιετικό συνταγματάρχη Φ.Δ. Σβερντλώφ σε μια πρόσφατη (σ.τ.μ: το 1985) μελέτη “Τακτικοί Ελιγμοί”. “Ελιγμοί […] είναι η οργανωμένη κίνηση στρατευμάτων (δυνάμεων) κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων σε έναν νέο άξονα (γραμμή) και περιοχή με σκοπό να λάβουν πλεονεκτική θέση ως προς τον εχθρό προκειμένου να επιφέρουν αποφασιστικό πλήγμα”.



ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο “Πόλεμος των Ελιγμών” "

Τρίτη 6 Μαΐου 2014

Ανάπτυξη και Καινοτομία

Του Νίκου Λυγερού
Η ανάπτυξη δεν θα έρθει μόνη της κι αν δεν βάλουμε τα δυνατά μας με τις ίδιες τις δυνάμεις μας, πάλι θα είμαστε εξαρτημένοι αν δεν είμαστε εγκλωβισμένοι. Μόνο που δεν επαρκεί να ειπωθεί η ανάγκη της ανάπτυξης για να υλοποιηθεί, διότι η ανάκαμψη είναι προαπαιτούμενο για μας. Για να μας βοηθήσουν υπάρχουν βέβαια δύο θεμελιακά στοιχεία: η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και ο Ζεόλιθος. Πρέπει όμως να βασιστούμε και στην έννοια της καινοτομίας που είναι από τις βασικές ιδιότητες του Ελληνισμού. Η καινοτομία επειδή δεν είναι απλώς μια πατέντα, πρέπει να σχετίζεται με τη δυναμική της αγοράς που θα την απορροφήσει, κατά συνέπεια πρέπει να λύνει προβλήματα ή να δημιουργεί νέους προβληματισμούς επειδή ανοίγει δρόμους για την πατρίδα μας, ακόμα και σε διεθνές επίπεδο. Η καινοτομία δεν απαιτεί αναγκαστικά μεγάλα χρηματικά ποσά για να εφαρμοστεί. Χρειάζεται όμως νοημοσύνη και ελευθερία. Με άλλα λόγια δεν μπορεί να εμποδίζεται από τη γραφειοκρατία και δεν μπορεί να υποστηρίζεται μόνο θεσμικά. Η καινοτομία χρειάζεται ένα πλαίσιο που επιτρέπει τη δράση της νοημοσύνης. Δεν επαρκεί λοιπόν ο πανεπιστημιακός χώρος ή ακόμα και ο ερευνητικός, αφού υπάρχουν άνθρωποι και ειδικά νέοι που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά, ενώ έχουν μεγάλη ευρηματικότητα. Έτσι αν θέλουμε να βοηθήσουμε επί του πρακτέου, πρέπει να υπάρχει ένας επιπλέον χώρος, ακόμα πιο ανεξάρτητος και ελεύθερος, όπου θα μπορέσει να εκφραστεί η δημιουργικότητα δίχως εμπόδια. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης του κτιρίου Νόησις στη Θεσσαλονίκη. Εκεί θα μπορέσει κάθε ανοιχτό μυαλό να παρουσιάσει νέες ιδέες δίχως ενδοιασμούς, για να δείξει ελεύθερα το έργο του, για να επιλεχθεί χωρίς να έχει κανένα άλλον προσόν εκτός από την παραγωγή μιας ιδέας που οδηγεί εν δυνάμει στην καινοτομία. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρξουν και Master Class με θέματα ανοιχτά, όπως είναι η ιδιοθύελλα και η πλάγια σκέψη, όπου ομαδικά θα προσπαθούμε να λύσουμε αποτελεσματικά και ανθεκτικά, πρακτικά προβλήματα καινοτομίας.
Πηγή: http://www.lygeros.org/articles?n=15197&l=gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ανάπτυξη και Καινοτομία"

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

"Το δημόσιο χρέος στο ελληνικό κράτος από το 1824".

------Α. 1824-1897
Την περίοδο αυτή η Ελλάδα πήρε 10 εξωτερικά δάνεια, συνολικά 770 εκ. γαλ. φράγκα (στο εξής γ.φ.). Κατά μέσο όρο η τιμή έκδοσης κυμάνθηκε στο 72,54%, δηλαδή χρεώθηκε 770 εκ. γ.φ. αλλά “στο χέρι” πήρε 464,1 εκ. γ.φ., τα υπόλοιπα ήταν τιμή έκδοσης και διάφορα άλλα έξοδα-κρατήσεις, ή πιο απλά ήταν το... κοινωνικό έργο των τραπεζών.
1 Αναλυτικότερα:
• Δύο δάνεια από την Αγγλία κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης το 1824 και το 1825, συνολικά 2,8 εκ. λίρες στερλίνες (στο εξής λ.σ.) ή 70.261.000 γ.φ.2 • Ένα, 60 εκ. γ.φ. με την εκλογή του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας, το 1832.
• Δύο επί Κουμουνδούρου, το 1879 και το 1890, συνολικά 180 εκ. γ.φ.
•Πέντε επί Χ. Τρικούπη το 1882-1885 και το 1886-1881, συνολικά 450 εκ. γ.φ. και τέλος
•Ενα επί Σωτηρόπουλου-Ράλλη το 1893, 9.739.000 εκ. γ.φ.
Α1. Τα δάνεια της ανεξαρτησίας
- Κατά κοινή ομολογία υποκίνησαν τους δύο εμφύλιους το 1824. Οπως έλεγε ο Γκούρας, “χρυσού λαλούντος άπας άπρακτος λόγος”. 3 Επι πλέον ήταν προφανές ότι θα επικρατούσε εκείνο το κόμμα που θα έπαιρνε το δάνειο, καθʼόσον, “νόμος και ισχύς αι λίραι του δανείου”.
- Με την εξαγορά βουλευτών και στρατιωτικών διέφθειραν τον κοινοβουλευτισμό και τη διοίκηση. Οπως γράφει ο Παπατσώνης, “δια το μέσον του δανείου τούτου, εδιώρισαν εις όλας τας επαρχίας οπαδούς των υπαλλήλους”4.
Η πελατειακή διαχείριση των δανείων είχε στρέψει την αιχμή του δόρατος προς τη δύναμη της εποχής, τις οπλικές δυνάμεις, με τις μαζικές βαθμοδοσίες, το οικονομικό κόστος των οποίων κάλυπταν τα δάνεια. Οπως επισημάνθηκε “κατάντησε το έθνος να έχει υπέρ των 12.000 αξιωματικούς”, σε σύνολο οπλικών δυνάμεων 20.000 ανδρών5 .
Οι περισσότεροι καπετάνιοι εμφάνιζαν περισσότερους άνδρες για να επωφελούνται τους επιπλέον μισθούς. Έτσι ο Γκούμας έπαιρνε μισθούς για 12.000 άνδρες ενώ είχε μόνο 3.0006. Αυτήν την ευρεμισθία ο λαός την τιτλοποίησε με το σκωπτικό, “ο καπετάν ένας”, δηλαδή έπαιρνε πολλούς μισθούς για τους άνδρες του, ενώ είχε μόνον ένα, τον εαυτόν του. 7 Δεν είχαν απομείνει ούτε 20.000 λίρες για να σωθεί το Μεσολόγγι, όπως λέει ο Παπαρηγόπουλος. 8 Το “ταμείον κενόν”, όπως ενημέρωνε τη Βουλή η Επιτροπή Ταμείου. 9 Η κυβέρνηση έκτοτε επωνομάσθη ψωροκώσταινα” 10 .
Το 1825 η κυβέρνηση θα κηρύξει την πρώτη πτώχευση. Τον Απρίλιο του 1826, αναλαμβάνοντας η κυβέρνηση Α. Ζαΐμη, στο ταμείο υπήρχαν μόνο 16 γρόσια, ουτε μία λίρα! Καθαρή δανειακή πρόσοδος από μεν το πρώτο δάνειο των 800.000 λιρών, 36%.
Από το δεύτερο των 2 εκ. λιρών το 10,5%.
Α2 Οθωνική περίοδος
Το δάνειο των 60 εκ. γ.φ. του Όθωνα εγγυήθηκαν οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (στο εξής Μ.Δ.) κάθε μία το ένα τρίτο.
Η τρίτη δόση των 20 εκ. γ.φ. ουδέποτε καταβλήθηκε στην Ελλάδα.
Κατακρατήθηκε από τη δανειοδότρια τράπεζα για την εξυπηρέτηση του δανειου. Από τις υπόλοιπες δύο δόσεις, 40 εκ. γ.φ., το 56,8% κατακρατήθηκε στο εξωτερικό, το υπόλοιπο σπαταλήθηκε από την αντιβασιλεία και σε έξοδα του Βαυαρικού στρατού.11
Τέλος, το 1835, στο δημόσιο ταμείο υπήρχαν 1,8 εκ. δρχ. και απʼ αυτά έπρεπε να καλυφθούν τα ελλείμματα 1833-35 και η εξυπηρέτηση του δανείου, που ήταν 2,7 εκατ. δρχ.
Τελικά η καθαρή πρόσοδος, από το δάνειο, για την Ελλάδα ήταν 14,2%. Στο τέλος του 1859 η Ελλάδα έναντι του δανείου χρωστούσε υπερτριπλάσια των όσων λογιστικά είχε επωφεληθεί από το δάνειο, ενώ από το 1843 είχαμε τη δεύτερη χρεοκοπία.
Α3. Τρικουπική περίοδος
Κατά την περίοδο αυτή κυρίαρχος θα αναδυθεί ο έμπιστος των ανακτόρων Α. Συγγρός. Ηταν ο άνθρωπος που εξασφάλιζε στο Ελληνικό Δημόσιο δανειοδότες, στους οποίους συμμετείχε και ο ίδιος. Ήταν ο άνθρωπος που από τη δανειακή πρόσοδο εκτελούσε δημόσια έργα (Ισθμός Κορίνθου, σιδηρόδρομοι Λαυρίου, Θεσσαλίας κλπ.). Ηταν ο υπερεργολάβος με ό,τι αυτό σημαίνει.
Από την άλλη πλευρά ο Χ. Τρικούπης θα αναδυθεί σε πρωταθλητή του εξωτερικού δανεισμού. Την περίοδο του ελληνικού βασιλείου 1832-1893 στον Τρικούπη χρεώνεται το 58,4% του εξωτερικού δανεισμού, με 450 εκ. γ.φ. Παρʼόλα αυτά το 1893 θα έχουμε την τρίτη χρεοκοπία.
Τον αιώνα αυτόν μέχρι το 1897, ο συνολικός δανεισμός έφθασε στα 770 εκ. γ.φ., από τα οποία “στο χέρι πήρε” 389 εκ. γ.φ. ή το 50,5%. Μέχρι το 1993 είχε αποσβέσει 472 εκ., δηλαδή το 120% των όσων δανειακά εισέπραξε και πάλι χρωστούσε 631,4 εκ., δηλαδή το 82% των όσων είχε δανεισθεί. Την ίδια χρονιά τα ετήσια έσοδα του ελληνικού κράτους ήταν 64 εκ. φ. δηλαδή μόλις το 10% του εξωτερικού δημόσιου χρέους.
Το 1898 η Ελλάδα θα τεθεί υπό τον  Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο και ταυτόχρονα θα της παραχωρηθεί δάνειο 150 εκ. φ.
Απʼ αυτό το 62% καταβλήθηκε ως αποζημίωση της Οθ. Αυτοκρατορίας (παραχώρηση Θεσσαλίας, πόλεμος 1897), 15% χρησιμοποιήθηκε για κάλυψη των ελλειμμάτων, το 20% στο κυμαινόμενο χρέος και το 3% στα έξοδα έκδοσης.
Β. 1900-1945
Β1. 1902-1914
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και την υποχώρηση του κρατικού.12 Την ίδια αυτή εποχή η Αθήνα αντιμετωπίζει τον Μακεδονικό αγώνα και από το 1912 τους Βαλκανικούς.
Μέχρι το 1909 συνεχίζεται η ανεπάρκεια διαχείρισης των δημοσιονομικών. 13 Οι αθηναϊκές συντεχνίες με ψήφισμα τους τον Δεκέμβριο του 1908 διεκήρυτταν ότι δεν δέχονται πια νέους φόρους “προς συντήρηση εν τη αρχή του εκάστοτε κόμματος”14 , ενώ η εισαγγελία Θεσ/κης θα επέμβει για διασπάθιση του δημοσιου χρήματος κατά την εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία15 .
Την περίοδο αυτή συνομολογήθηκαν τέσσερα εξωτερικά δάνεια, συνολικά 521 εκ. φ. Τα δύο πρώτα (76 εκ. φ.) μέχρι το 1910 και το τέταρτο 335 εκ. φ. το 1914. Η δανειακή πρόσοδος χρησιμοποιήθηκε
- Υπέρ της εξυπηρέτησης των ήδη υπαρχόντων εξωτερικών δανείων.
- Υπέρ της διεξαγωγής των Βαλκανικών πολέμων και
- Στην ενσωμάτωση των νέων περιοχών που προέκυψαν μετά τους Βαλκανικούς.
Με απλά λόγια τα νέα δάνεια ξεπλήρωναν τα παλιά.
Β2. 1915-1923
Η Ελλάδα του διχασμού εν μέσω του Αʼ ΠΠ. Στη συνέχεια θα βιώσει τη Μικρασιατική καταστροφή και να βρεθεί με τους πρόσφυγες απʼ αυτήν.
Η οικονομική πορεία διαρθρώνεται από τις μεγάλες, έκτακτες πολεμικές δαπάνες (περίπου 6,2 δισ. δρχ.). Είναι περίοδος έξαρσης του εσωτερικού δανεισμού και σχεδόν έλλειψης εξωτερικού.
Στον εξωτερικό δανεισμό υπάρχουν δύο μυστικά γερμανικά δάνεια, από 40 εκ. μάρκα έκαστο προς την κυβέρνηση Σκουλούδη το 1915 και 1916. Τα δάνεια κρατήθηκαν εντελώς μυστικά, ακόμα και από τη Βουλή και ουδαμού αναγραφόμενα. Η μυστικότητα αυτή θα αποτελέσει θέμα της ποινικής δικαιοσύνης το 1918. Στο ειδικό δικαστήριο ο Σκουλούδης θα υποστηρίξει ότι κρατήθηκε μυστικό για να μην εκλειφθεί ως ένδειξη γερμανοφιλίας.
Τέλος υπήρξε ένα μικρό δάνειο καναδικό 8 εκ. δολ. Επίσης και ένα για την εξαγορά, από τη Γαλλία, της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσ/κης-Κων/λης, την οποία είχε καταλάβει ο ελληνικός στρατός το 1913.
Β3. Μεσοπόλεμος 1924-1932
Με τη Μικρασιατική καταστροφή ο ελληνισμός θα βρεθεί σε αμηχανία και σύγχυση. Από το 1924 μέχρι το 1928 ο κοινοβουλευτισμός θα βρεθεί σε οξύτατη κρίση, με 12 κυβερνήσεις, δηλαδή κάθε 4,5 μήνες και άλλη κυβέρνηση και με αποκορύφωμα το παγκαλικό “Θόδωρος κερνά και Θόδωρος πίνει”. 16
Ο Βενιζέλος θα επιστρέψει και θα κερδίσει τις εκλογές του 1928, με 223 έδρες από τις 250. Εχει επιστρέψει συμβιβαστικός για να γεφυρώσει το χάσμα του διχασμού και είχε στόχο τον αστικό εκσυγχρονισμό. Η τετραετία του θα είναι περίοδος κοινοβουλευτικής ομαλότητας.
Τα επιτακτικότερα προβλήματα είναι το προσφυγικό και η σταθεροποίηση της δραχμής που η αξίας της είχε πέσει στο δέκατο πέμπτο της προπολεμικής. Η φορολογική επιβάρυνση παραμένει δυσβάστακτη. Σε σχέση με την προπολεμική έχει αυξηθεί κατά 37 φορές.
Από το 1924 μέχρι το 1930 εισέρρευσαν στην Ελλάδα 1,16 δισ. χρυσά φράγκα, εκ των οποίων το 78% ήταν δάνεια.17
Την περίοδο 1924-1931 συνομολογήθηκαν εννιά εξωτερικά δάνεια, συνολικά 992 εκ. φρ. ή 14,9 δισ. δρχ. 18 Τα δάνεια αυτά προήλθαν από την Αγγλία κατά 48%, τις ΗΠΑ κατά 31% και τα υπόλοιπα σε μονοψήφια ποσοστά από Βέλγιο, Σουηδία, Γαλλία, Ολλανδία, Ελβετία, Αίγυπτο και Ιταλία.
Τα δάνεια χρησιμοποιήθηκαν για την αποκατάσταση των προσφύγων, την εξυπηρέτηση του εξωτερικού δανεισμού, τη σταθεροποίηση της δραχμής και παραγωγικά.
Την ίδια περίοδο η εξυπηρέτηση του εξωτερικού δανεισμού απορροφούσε το 29% των τακτικών εσόδων.
Συνολικά την περίοδο 1824-1932 είχαμε δανεισθεί από το εξωτερικό 2,2 δισ. χρ. φρ. Μέχρι το 1932 είχαμε αποσβέσει 2,38 δισ. χρ. φρ. δηλαδή 183 περισσότερα απʼ όσα είχαμε δανεισθεί και πάλι χρωστούμε 2 δισ. χρ. ερ.
Το 1932 είχαμε την τέταρτη πτώχευση.
Μέχρι το 1945 δεν θα υπάρξει νέος εξωτερικός δανεισμός ενώ θα παγώσει, λόγω παγκόσμιας κρίσης, η εξυπηρέτηση των παλαιών.
Γ. 1946-1966 Ανασυγκρότηση και ανάπτυξη
Πρώτο μέλημα της χώρας η ανασυγκρότηση της από την κατοχική καταστροφή που είχε φθάσει 33 φορές το εθνικό εισόδημα του 1946.
Το δεύτερο πρόβλημα ήταν ο εμφύλιος και το τρίτο οι υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες, οι μεγαλύτερες στη Δυτ. Ευρώπη 19 και που έφθαναν στο 27,5% των συνολικών εξόδων.
Τα προβλήματα μέχρι το 1952-53 θα τα αντιμετωπίσουν συνολικά 18 κυβερνήσεις που θα προχωρήσουν σε οκτώ υποτιμήσεις. Κατά μέσο όρο κάθε 5,5 μήνες και άλλη κυβέρνηση και κάθε χρονιά και υποτίμηση.
Το δημ. χρέος (στο εξής Δ.Χ.) συντίθεται από το προπολεμικό και το μεταπολεμικό. Το προπολεμικό, μέχρι το 1962 ήταν υπερτριπλάσιο του μεταπολεμικού. Στο προπολεμικό ΔΧ το 90% καταλάμβανε ο προπολεμικός εξωτερικός δανεισμός.
Την περίοδο 1962-67 οι ελληνικές κυβερνήσεις θα διακανονίσουν το 97% του προπολεμικού εξωτερικού Δ.Χ., το οποίο μαζί με τους τόκους ανερχόταν στα 6,41 δισ. δρχ.
Μέχρι το 1955 η Ελλάδα είχε συνάψει μόνο τρια εξωτερικά δάνεια, συνολικά 145 εκ. δολ. Στη συνέχεια θα συνάψει άλλα 28 εξωτερικά, συνολικά 406,4 εκ. δολ.
Ο μετακατοχικός δανεισμός προήλθε κατά 58,4% από τις ΗΠΑ, κατά 19% από τη Δυτ. Γερμανία και κατά 14,36% από την Αγγλία. Τα υπόλοιπα από διεθνείς οργανισμούς.
Για την εξυπηρέτηση του μετακατοχικού εξωτερικού δανεισμού η Ελλάδα κατέβαλε το 128% της δανειακής προσόδου που λογιστικά είχε πάρει!
Δ. Δικτατορία, 1967-1974
Περίοδος υπέρογκου εσωτερικού δανεισμού, ο οποίος και τετραπλασιάσθηκε. Αντίθετα ο εξωτερικός δανεισμός σημειώνει μικρή αύξηση.
Συνολικά 19 εξωτερικά δάνεια, μόλις στο 6,4% του νέου Δ.Χ. εξ αυτών το 92,2% ήταν σε δολ., ενώ η αγγλική λίρα απουσίαζε.
Την περίοδο αυτή εμφανίζονται τα δάνεια σε συνάλλαγμα.
Πρόκειται για δάνεια εργοληπτικών εταιρειών, τα οποία έπαιρναν από το εξωτερικό, υπό την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Στη συνέχεια τα παραχωρούσαν στο Ελληνικό Δημόσιο προς εκτέλεση δημοσιων εργων, με ανάδοχους τις εν λόγω εταιρείες. Συνολικά συνομολογήθηκαν 59 τέτοια δάνεια. Προφανώς το Ελληνικό Δημόσιο δεν είναι ο δανειολήπτης, έτσι δεν θεωρείται εξωτερικός δανεισμός. Στο νέο Δ.Χ. ο δανεισμός σε συνάλλαγμα αντιπροσώπευε το 23,6%.
Ε. Μεταπολίτευση 1975-1981
Το προπολεμικό εξωτερικό Δ.Χ., λόγω του διακανονισμού 1962-67 βαίνει συνεχώς μειούμενο. Από το 4% του συνολικού Δ.Χ. το 1974 θα πέσει το 1981 στο 0,6%.
Ο μεταπολεμικός εξωτερικός, κατά μέσο όρο, στο 3,9% των τακτικών εσόδων.
Συνολικά έχουμε 24 εξωτερικά δάνεια. Τρια από την γαλλική κυβέρνηση και τα υπόλοιπα απο διεθνείς οργανισμούς και τράπεζες. Κυριαρχία του δολαρίου και απουσία της αγγλικής λίρας.
Η επιδείνωση του Δ.Χ. προέρχεται από την αύξηση του εσωτερικού δανεισμού.
Στ. 1981-1989
Μετά το 1974 ο δημόσιος τομέας διευρύνεται εντυπωσιακά.
Μεταξύ 1978-87 οι απασχολούμενοι στην κεντρική διοίκηση -ΔΕΚΟ από 300.000 θα αυξηθούν σε 460.000. Μαζί δε με τις δημόσιες τράπεζες, προβληματικές και τις ελεγχόμενες από το Δημόσιο επιχειρήσεις θα φθάσουν τις 640.000.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών και εισηγητικές εκθέσεις επί του προϋπολογισμού, τα ελλείμματα του ευρύτερα δημόσιου τομέα, από το 13,4% επί του ΑΕΠ το 1981 θα φθάσουν το 1989 στο 26,1%. Τα ελλείμματα θα καλυφθούν κατά 106% από τον δανεισμό.
Το 1985 η Ελλάδα ήταν παγκόσμια πρώτη στο κατά κεφαλήν Δ.Χ. Το Δ.Χ. είχε αρχίσει να προσδιορίζει την ύπαρξη της οικονομίας και όχι την ανάπτυξή της.
Το διάστημα 1982-89, κατά μέσο όρο, η συνολική εξυπηρέτηση του Δ.Χ. κάλυψε το 33,61% των τακτικών εσόδων της ίδιας περιόδου. Μεταξύ το 1975-87 συνομολογήθηκαν 18,4 δισ. δολ. εξωτερικών δανείων, εκ των οποίων το 81% διετέθει για την εξυπηρέτηση των δανείων.
Η προσφυγή στον εξωτερικό δανεισμό έγινε για έργα συγκοινωνιακής, αγροτικής και αστικής υποδομής. Ένα, το 1982, για την αποκατάσταση των ζημιών από τους σεισμούς στην Καλαμάτα το 1981 και ένα για την υποστήριξη του ισοζυγίου πληρωμών.
Προφανώς μετά το 1824 ο εξωτερικός δανεισμός είχε γίνει έσοδο τακτικό και έξοδο υπέρβαρο.
Ζ. 1974-2008
α. εξωτερικό Δ.Χ
1990 2.452,4 δισ. δρχ.
1993 5.236,8 δισ. δρχ.
2004 2.503 εκ. ευρώ
2008 1.632 εκ. ευρώ
β. Δ.Σ. ποσοστό του ΑΕΠ
1974 22,5% του ΑΕΠ
1981 31,2% του ΑΕΠ
1987 56,1% του ΑΕΠ
1990 80,7% του ΑΕΠ
1993 111,6% του ΑΕΠ
2004 108,5% του ΑΕΠ
2008 97,16% του ΑΕΠ
http://lykawn.blogspot.com του Τάσου Ηλιαδάκη. Ο Τάσος Μ. Ηλιαδάκης είναι μαθηματικός, πολιτειολόγος, Δρ. Κοινωνιολογίας, καθηγητής Σχολής Εθνικής Ασφάλειας. Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, 3/11/2009.<
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ"

Δευτέρα 5 Μαΐου 2014

Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στο ραδιοφωνικό σταθμό ΡΙΚ1, 03/05/2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στο ραδιοφωνικό σταθμό ΡΙΚ1, 03/05/2014 "

Βρείτε πού ζούσαν οι πρόγονοί σας πριν από 1.000 χρόνια!



Παρεμφερές όνομα, αλλά και «τρόπο λειτουργίας» με το πρόγραμμα δορυφορικής πλοήγησης GPS (Global Positioning System) έχει μία τεχνική που αναπτύχθηκε από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, η οποία επιτρέπει τον εντοπισμό της περιοχής καταγωγής ενός ανθρώπου σε βάθος χιλιετίας.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου, το συγκεκριμένο εργαλείο (Geographic Population Structure- GPS) δημιουργήθηκε από τους Εράν Ελχάικ (Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ) και την Τατιάνα Ταταρίνοβα (Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια) και η λειτουργία του είναι παρόμοια με αυτήν ενός συστήματος δορυφορικής πλοήγησης, καθώς «σας επιτρέπει να βρείτε τον δρόμο προς το σπίτι, αλλά όχι σε αυτό που ζείτε τώρα, αλλά αυτό των προγόνων σας πριν 1.000 χρόνια».
Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να εντοπίσουν πού διαμορφώθηκε το DNA με ακρίβεια 700 χιλιομέτρων – κάτι που, στην Ευρώπη, μεταφράζεται σε «απόσταση» δύο χωρών. Ωστόσο, η συγκεκριμένη τεχνική έχει βαθμό επιτυχίας της τάξης του 98% όσον αφορά τον προσδιορισμό της καταγωγής πληθυσμών από τις σωστές γεωγραφικές περιοχές, και μάλιστα με ακρίβεια χωριού και νησιού.
Ένα τέτοιο επίτευγμα – το να μπορεί να βρεθεί πού έγινε η τελευταία «ανάμειξη» των γενετικών «δεξαμενών» που είχε αποτέλεσμα τη δημιουργία/ διαμόρφωση του DNA ενός ατόμου – μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις όσον αφορά στην ανάπτυξη εξατομικευμένων φαρμάκων, στην εξέλιξη της επιστήμης της σήμανσης και τη μελέτη πληθυσμών και εθνοτικών ομάδων των οποίων η προέλευση αποτελεί αντικείμενο μελέτης.
Μία γενετική μείξη προκύπτει όταν άτομα από δύο πληθυσμούς που ήταν μέχρι πρόσφατα διαχωρισμένοι ζευγαρώνουν και αναπαράγονται. Αυτό έχει αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων γενετικών δεξαμενών. Τέτοιου είδους διαδικασίες είναι πολύ κοινές στην ιστορία, ιδίως σε περιπτώσεις μαζικών μεταναστεύσεων και εισβολών.
«Αν σκεφτούμε ότι ο κόσμος μας αποτελείται από διαφορετικά χρώματα ‘σούπας’, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς πληθυσμούς, είναι εύκολο να οπτικοποιήσουμε το πώς προκύπτει η γενετική μείξη. Αν ένας πληθυσμός από μία περιοχή ‘μπλε σούπας’ αναμειχθεί με έναν πληθυσμό από περιοχή ‘κόκκινης σούπας’, τότε τα παιδιά τους θα εμφανίζονται ως ‘μωβ σούπα’» αναφέρει ο δρ. Εράν Ελχάικ.
«Όσο περισσότερη μείξη λαμβάνει χώρα, τόσο περισσότερα χρώματα εμφανίζονται, κάτι που κάνει δυσκολότερο τον εντοπισμό της καταγωγής του DNA μέσω εργαλείων όπως το SPA (Spatial Ancestry Analysis), που έχει επίπεδο ακριβείας κάτω του 2%».
«Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ένας τρόπος να βρούμε όχι το πού γεννηθήκατε- αυτό το βλέπετε και στο διαβατήριό σας – αλλά πού σχηματίστηκε το DNA σας πριν από 1.000 χρόνια, δημιουργώντας μοντέλα αυτών των διαδικασιών μείξης. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι μπορούμε να το κάνουμε με αυτό με τόσο μεγάλη ακρίβεια, ώστε μπορούμε να βρούμε το χωριό στο οποίο ζούσαν οι πρόγονοί σας πριν εκατοντάδες χρόνια. Αυτό μέχρι τώρα ήταν αδύνατο».
Για να επιδείξουν την ακρίβεια των εκτιμήσεων του GPS, ο Ελχάικ και οι συνεργάτες του ανέλυσαν δεδομένα από δέκα χωριά στη Σαρδηνία και πάνω από 20 νησιά στην Ωκεανία. Σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, ήταν δυνατός ο «γεωπροσδιορισμός» του ¼ των κατοίκων στη Σαρδηνία κατευθείαν στο χωριό καταγωγής και των περισσότερων εκ των υπολοίπων σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων από αυτό. Όσον αφορά στα αποτελέσματα για την Ωκεανία, είχαν επιτυχία 90% όσον αφορά στον προσδιορισμό του νησιού καταγωγής των κατοίκων.
«Η τεχνική αυτή σημαίνει ότι δεν μπορούμε πλέον εύκολα να χαρακτηρίσουμε τις εθνικές ταυτότητες των ανθρώπων με μία και μόνη ταμπέλα. Είναι αδύνατον να επιλέξουμε ένα ΄κουτάκι’, όπως ‘Λευκός Βρετανός’ ή ‘Αφρικανός’, καθώς αποτελούμε πολύ σύνθετα μοντέλα, με τις δικές μας, μοναδικές ταυτότητες. Η έννοια των φυλών απλά είναι αβάσιμη». 
Η δρ. Τατιάνα Ταταρίνοβα ανέπτυξε μία ιστοσελίδα για το συγκεκριμένο εργαλείο, δίνοντας στο κοινό πρόσβαση στο GPS. «Για να βοηθήσω τον κόσμο να βρει τις ρίζες του, ανέπτυξα ένα site που επιτρέπει σε οποιονδήποτε έχει τον γονότυπό του καταγεγραμμένο να ανεβάσει τα αποτελέσματά του και να χρησιμοποιήσει το GPS για να βρει την περιοχή καταγωγής των προγόνων του» αναφέρει.
«Μας εξέπληξε η απλότητα και η ακρίβεια αυτής της μεθόδου. Οι άνθρωποι σε μία γεωγραφική περιοχή είναι πιο πιθανό να έχουν παρόμοια γενετικά χαρακτηριστικά. Όταν έχουν και χαρακτηριστικά που βρίσκονται σε άλλες, απομακρυσμένες περιοχές, η περιοχή προέλευσής τους είναι γενικά η κοντινότερη περιοχή στην οποία μπορούν να βρεθούν αυτά τα χαρακτηριστικά».
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Βρείτε πού ζούσαν οι πρόγονοί σας πριν από 1.000 χρόνια!"

Η πρωτη βιομηχανική εποχή ανηκει στην αρχαια Ελλαδα

 

"Σχεδόν δύο χιλιετίες πριν η υπόλοιπη ανθρωπότητα να εισέλθει στη βιομηχανική εποχή, ο Έλληνας εφευρέτης Ήρων ανακάλυψε την ατμομηχανή, μηχανές που λειτουργούσαν με την αιολική ενέργεια και θεωρίες του φωτός που κανείς δεν μπορούσε να βελτιώσει για αιώνες. Και μετά εφηύρε κάποια πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα...".
 
Μεγάλα μυαλά, όπως ο Αϊνστάιν ή ο Νεύτωνας, γεννήθηκαν την πιο κατάλληλη στιγμή για τις ιδέες τους, που ήταν πραγματικά επαναστατικές -ήταν αρκετά μπροστά ώστε να θεωρηθούν πρωτοπόρες αλλά και αρκετά επίκαιρες ώστε να καταλαβαίνει ο κόσμος για τι ακριβώς μιλούσαν.
 
Ο Ήρων από την Αλεξάνδρεια, είχε την ατυχία να γεννηθεί γύρω στο 10 μ.Χ. Και λέμε ατυχία γιατί οι εφευρέσεις του ήταν πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους, ώστε να μην έχουν ιδιαίτερα πρακτική εφαρμογή και συνεπώς να ξεχαστούν με τα χρόνια.
 
Εάν ο Ήρωνας γεννιόταν για παράδειγμα γύρω στο 1710 μ.Χ., η μηχανολογική του δεξιοτεχνία και η απίστευτη δημιουργικότητά του ίσως να τον είχαν κάνει τον πιο πλούσιο άνθρωπο στον κόσμο. Με τα πραγματικά δεδομένα όμως, θα πρέπει να αρκεστεί στην υστεροφημία ως ο μεγαλύτερος ίσως εφευρέτης στην ανθρώπινη ιστορία.
 
Γνωρίζουμε ελάχιστα πολύτιμα πράγματα για την καταγωγή του Ήρωνα και μόνο τον τελευταίο αιώνα επιβεβαιώθηκε η ακριβής χρονολογία όπου έζησε. Ο Ήρωνας είχε γεννήθηκε στην Αίγυπτο την πρώτη δεκαετία του 1ου αι. μ.Χ. από Έλληνες γονείς, που μετανάστευσαν στην Αίγυπτο μετά τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
 
Ο Ήρωνας πιθανότατα δίδασκε στο Μουσείο της Αλεξάνδρειας, ένα ίδρυμα που ίδρυσαν οι Έλληνες άρχοντες της Αιγύπτου. Το Μουσείο δεν είχε όμοιό του σε ολόκληρη την αρχαία Μεσόγειο και ήταν ένας χώρος συνάθροισης διανοουμένων και επιστημόνων, μοναδικός μέχρι την εμφάνιση των πανεπιστημίων, αιώνες αργότερα.
 
Ο Ήρωνας εξακολουθεί όμως να μην χρειάζεται εκτενές βιογραφικό ώστε να καταλάβει κάποιος τη σπουδαιότητά του -οι εφευρέσεις και οι θεωρίες του τα καταφέρνουν μια χαρά από μόνες τους. Το πιο φημισμένο επίτευγμά του ήταν μία πρωτόγονη ατμομηχανή, γνωστή και ως αιολόσφαιρα.
 
Αρκετοί πριν από τον Ήρωνα είχαν αναφερθεί στις αιολόσφαιρες, αλλά ήταν ο πρώτος που περιέγραψε με κάθε λεπτομέρεια την κατασκευή τους, αν και δεν είναι σαφές εάν οι προγενέστεροι του μιλούσαν για την ίδια συσκευή.
 
Πως δουλεύει όμως η αιολόσφαιρα; Μία σφαίρα τοποθετείται με τέτοιο τρόπο ώστε να περιστρέφεται στον άξονά της, και καμπυλωτά ακροφύσια τοποθετούνται δεξιά και αριστερά της σφαίρας, κάθετα στον άξονά της. Στη συνέχεια, ζεσταίνεται νερό, είτε μέσα στη σφαίρα είτε σε λέβητα κάτω από αυτή.
 
Μόλις ζεσταθεί το νερό, βγαίνει ατμός, ο οποίος διοχετεύεται μέσα από τα ακροφύσια και δημιουργείται μία κινητήριος ροπή που κάνει τη σφαίρα να επιταχύνει μέχρι η τριβή και η αεροδυναμική αντίσταση να είναι αρκετά δυνατές ώστε να φέρουν τη σφαίρα σε μία σταθερή ταχύτητα περιστροφής.
 
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το ακόλουθο βίντεο για να καταλάβετε πως δουλεύει η αιολόσφαιρα.
 
Η αιολόσφαιρα ήταν περισσότερο ένα ενδιαφέρον κομψοτέχνημα παρά μία πραγματική μηχανή με πρακτική εφαρμογή, αλλά θα πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας πόσο πιο μπροστά από την εποχή της ήταν.
 
Όταν ξεχάστηκε η αιολόσφαιρα του Ήρωνα, δεν γνωρίζουμε εάν κάποιος άλλος εφηύρε κάποια ατμομηχανή μέχρι τον εφευρέτη Taqi al-Din, το 1577, που θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες παγκοσμίως από τους συγχρόνους του.
 
Επομένως, αν ο Taqi al-Din ήταν το μεγαλύτερο «κεφάλι» της εποχής του, τότε με τι λόγια μπορεί να περιγράψει κάποιος τον άνθρωπο που ουσιαστικά επινόησε το ίδιο πράγμα 1.500 χρόνια πριν από τον al-Din;
 
Αν και η αιολόσφαιρα δεν κατασκευάστηκε με κάποια χρησιμότητα, αξίζει να σημειώσουμε ότι εκείνη την εποχή δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πρακτικά κάπου.
 
Δεν υπήρχε κάποια πραγματική χρήση για μία ατμομηχανή στον προ-βιομηχανικό κόσμο της αρχαίας Αλεξάνδρειας, αν και στη Μεσόγειο υπήρχε κάτι στο οποίο θα μπορούσε ίσως να χρησιμοποιηθεί: υπήρχε σιδηρόδρομος.
 
Ναι, ο αρχαίος κόσμος διέθετε κάποιους υποτυπώδεις σιδηροδρόμους. Φυσικά, δεν κινούνταν τρένα πάνω σε αυτούς, αλλά οι αρχαίες αυτές ράγες χρησιμοποιούνταν για να σέρνονται πάνω τους οχήματα με τη βοήθεια ζώων, ανθρώπων και της βαρύτητας.
 
Ο πιο γνωστός από αυτούς τους σιδηροδρόμους ήταν η Δίολκος, που διαπερνούσε το πιο στενό κομμάτι του Ισθμού της Κορίνθου και επέτρεπε στα πλοία να μεταφέρονται γρήγορα από ξηράς, τοποθετώντας τα πάνω στα ειδικά βαγονέτα των γραμμών.
 
Η Δίολκος λειτουργούσε σχεδόν από το 600 π.Χ. μέχρι την εποχή του Ήρωνα… και αν λειτουργούσε για λίγο ακόμα ίσως κάποιος να είχε τη φαεινή ιδέα να δώσει δύναμη στα οχήματα του σιδηροδρόμου με την αιολόσφαιρα του Ήρωνα.
 
Ο Ήρωνας ο Αλεξανδρινός, εφηύρε κατά κάποιο τρόπο τα ρομπότ. Τα μηχανολογικά του επιτεύγματα χρησιμοποιούσαν συχνά αυτοματοποιημένες συσκευές, που προγραμματίζονταν να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα και ολοκλήρωναν από μόνες τους την εργασία.
 
Ο Ήρωνας θεωρείται ως ένας από τους προπαππούδες των Cybernetics, που απετέλεσε ουσιαστικά επιστήμη από τα μέσα του 19ου αιώνα.
 
Ο Ήρωνας χρησιμοποιούσε τα ρομπότ του σε θεατρικές παραστάσεις.
 
Ένα μεγάλο κομμάτι της μηχανολογικής του έρευνας επικεντρωνόταν στη βελτίωση της λειτουργίας του ελληνικού Θεάτρου, ενώ το κορυφαίο του επίτευγμα ήταν ένα εντελώς αυτοματοποιημένο έργο, διάρκειας 10 λεπτών -ουσιαστικά δημιούργησε το αρχαίο αντίστοιχο του Hall of Presidents της Disney.
 
Το έργο έμοιαζε περισσότερο ίσως με τη μηχανή του Rube Goldberg και λιγότερο με cybernetic επίτευγμα, καθώς υπήρχε ένα σύστημα από κόμπους, σχοινιά και απλές μηχανές, που λειτουργούσαν με τη βοήθεια ενός μεγάλου περιστρεφόμενου κυλίνδρου. Ακόμα και έτσι, όμως, η μηχανική παράσταση είχε κάτι από ρομποτική.
 
Κάθε κομμάτι του έργου - στην προκειμένη περίπτωση τα σχοινιά, οι κόμποι και οι μηχανές - είχε δύο διαφορετικές λειτουργίες, και μπορούσαν να προγραμματιστούν για να κάνουν διαφορετικά πράγματα, αναλόγως του τρόπου με τον οποίο ήταν στημένα.
 
Αυτό σημαίνει πως το έργο του Ήρωνα ήταν το πρώτο πρόγραμμα στα χρονικά, γραμμένο σε δυαδικό κώδικα.
 
Ο Ήρωνας δεν ήταν μόνο ένας έξοχος μηχανικός αλλά υπήρξε και ένας άξιος μαθηματικός και θεωρητικός. Ήταν ο πρώτος που διατύπωσε τις βάσεις της λεγόμενης Αρχής του Ελαχίστου Χρόνου (γνωστή και ως Αρχή του Fermat).
 
Ο Ήρωνας προέβλεψε ότι μία ακτίνα φωτός, που ταξιδεύει μεταξύ δύο σημείων, διανύει πάντα τη συντομότερη δυνατή διαδρομή.
 
Είναι μία αρκετά απλή αλλά σημαντική ιδέα - ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι τον τελευταίο αιώνα δόθηκε ένας πιο πολύπλοκος ορισμός του τι είναι μία ακτίνα φωτός και ότι χρειάστηκαν χίλια χρόνια μέχρι να έρθει ο Άραβας επιστήμονας Alhazen και να βελτιώσει την αρχική έννοια του Ήρωνα.
 
Ως προς τα μαθηματικά, ο Ήρωνας ανακάλυψε έναν απλό τρόπο για να υπολογίζει γρήγορα την τετραγωνική ρίζα οποιουδήποτε αριθμού και διατύπωσε έναν τύπο, γνωστό ως Τύπος του Ήρωνα. Με τον τύπο αυτό μπορούσε να υπολογίσει το εμβαδόν ενός τριγώνου γνωρίζοντας μόνο το μήκος των πλευρών του.
 
Το πιο σημαντικό, όμως, μαθηματικό του επίτευγμα ήταν η ανακάλυψη φανταστικών αριθμών ενώ εργαζόταν πάνω σε έναν τύπο για τον όγκο της κόλουρης πυραμίδας.
 
Το σημαντικότερο επίτευγμα του Ήρωνα παραμένουν αναμφίβολα οι εφευρέσεις του. Κάποιες από αυτές μοιάζουν αρκετά απλές. Για παράδειγμα, ο ανεμόμυλός του χρησιμοποιούσε ενέργεια από διερχόμενα ρεύματα αέρα, που έκαναν για παράδειγμα ένα όργανο να παίζει.
 
Αυτό δεν απαιτούσε ιδιαίτερη τεχνική γνώση, όπως απαιτούσε η ατμομηχανή του και τα ρομποτικά του έργα, αλλά δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία για αιολικά μηχανήματα πριν από τον Ήρωνα.
 
Κάποιες φορές, οι μεγαλοφυΐα δεν είναι απλά να βλέπεις πολύ μπροστά, αλλά να συνειδητοποιείς το προφανές που βρίσκεται ακριβώς μπροστά σου.
 
Πολλοί ίσως να σκεφτείτε ότι ωραία όλα αυτά τα μηχανήματα και οι τύποι, αλλά είχαν καμία πρακτική εφαρμογή; Τι έκανε ο Ήρωνας ο Αλεξανδρινός για τον σύγχρονο άνθρωπο;
 
Αν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι είμαστε αρχαίοι Ρωμαίοι, τότε ο Ήρωνας μας έσωσε τη ζωή. Εφηύρε μία αντλία πιέσεως, που μπορούσε να εκτοξεύει πολύ γρήγορα νερό προς πάσα κατεύθυνση, με τη δύναμη των εμβόλων του.
 
Το σχέδιο που βλέπουμε στην εικόνα είναι του Κτησίβιου, προγενέστερου του Ήρωνα, αλλά ο τελευταίος κατάφερε να το βελτιώσει και η νέα του πλέον αντλία υπήρξε πολύ σημαντικό όπλο των αρχαίων Ρωμαίων για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
 
Αν η ατμομηχανή και τα πρωτόγονα ρομπότ δεν σας συγκίνησαν ιδιαίτερα, τότε τι θα λέγατε εάν ακούγατε ότι ο Ήρωνας εφηύρε και αυτόματο πωλητή;
 
Επρόκειτο για ένα δοχείο που προσέφερε αγιασμό και λειτουργούσε όπως και οι σημερινοί αυτόματοι πωλητές, με κέρμα.
 
Ο χρήστης τοποθετούσε ένα κέρμα μέσα στην ειδική σχισμή και το κέρμα έπεφτε πάνω σε ένα δίσκο. Ο δίσκος ήταν συνδεδεμένος με έναν μοχλό. Το βάρος του κέρματος έκανε το μοχλό να ανοίγει μία βαλβίδα και έτσι έβγαινε ο αγιασμός. Το κέρμα συνέχιζε να γέρνει το δίσκο προς τα κάτω μέχρι τελικά να πέσει από το δίσκο και ένα αντίβαρο να τον επαναφέρει στην αρχική του θέση, κλείνοντας τη βαλβίδα.
 
Επομένως, την επόμενη φορά που θα αρχίσετε να βρίζεται έναν αυτόματο πωλητή που σας έφαγε το κέρμα, σκεφτείτε ότι αυτή η τεχνολογία είναι σχεδόν 2000 χρόνων.
 
Είτε λοιπόν πρόκειται για την ατμομηχανή, τον ανεμόμυλο ή τον αυτόματο πωλητή, πρέπει να παραδεχτούμε ότι κανένας άλλος επιστήμονας δεν είδε τόσο μπροστά στο μέλλον ή καινοτόμησε σε τόσο μεγάλο βαθμό, όσο ο Ήρωνας ο Αλεξανδρινός.
 
 
 
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η πρωτη βιομηχανική εποχή ανηκει στην αρχαια Ελλαδα"

Κυριακή 4 Μαΐου 2014

ΙΟΥΛΙΑΝΟ - ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ




Το Ιουλιανό Ημερολόγιο οφείλει την ονομασία του στον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος προσπάθησε με την «κατασκευή» ενός νέου ημερολογίου, να επιλύσει τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί στο ρωμαϊκό κράτος με την εφαρμογή των έως τότε ημερολογίων.
Ο βασιλιάς Πτολεμαίος Γ’ της Αιγύπτου 279-222 π. Χ , ήταν ο πρώτος που είχε προτείνει - χωρίς να γίνει δεκτό -, στους Αιγυπτίους ιερείς να διορθώσει το ημερολόγιο ακολουθώντας το ηλιακό έτος)
Ο καθορισμός του Ιουλιανού ημερολογίου έγινε με βάση τις οδηγίες του Αλεξανδρινού Έλληνα αστρονόμου Σωσιγένη, ο οποίος πρότεινε να προστεθούν 90 μέρες στο έτος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η 1η Μαρτίου να αντικατασταθεί από την 1η Ιανουαρίου του έτους 45 π.Χ.
Το μέγεθος της «ζημιάς», που είχε προκληθεί από τα παλαιά ημερολόγια, φαινόταν κυρίως από το πόσο «έξω έπεφτε» το ημερολόγιο στον υπολογισμό της εαρινής ισημερίας, αλλά και στις εποχές του χρόνου γενικότερα.
Το Ιουλιανό ημερολόγιο ήταν ηλιακό (τροπικό), ενώ το προηγούμενο(όπως και τα περισσότερα παγανιστικά ημερολόγια) ήταν σεληνιακό. (Στην αρχαία Αθήνα για παράδειγμα χρησιμοποιούσαν σεληνιακό ημερολόγιο που περιελάμβανε 6 μήνες των 30ημερών και 6 μήνες των 29 ημερών σύνολο 354 ημερών).
Το νέο ημερολόγιο προσδιόρισε τις ημέρες του έτους σε 365,25. Κάθε τέσσερα χρόνια η 0,25 ημέρα αθροιζόμενη έδινε μία πρόσθετη ημέρα, έτσι το έτος με την επιπλέον ημέρα ονομάστηκε «δίσεκτο».
Το Ιουλιανό ημερολόγιο μείωσε τα προβλήματα, η κακή της όμως εφαρμογή γρήγορα πρόσθεσε μέσα σε 36 χρόνια αντί 9 εμβόλιμων ημερών.
Το πρόβλημα λύθηκε από τον αυτοκράτορα Αύγουστο, ο οποίος με διάταγμα καθόρισε να μην υπάρξουν εμβόλιμες ημέρες για τρεις συνεχόμενες τετραετίες.Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσουμε την αλλαγή που έγινε για τον εορτασμό του νέου έτους , με την καθιέρωση του νέου ημερολογίου.
Οι εορτές του νέου έτους στις «παγανιστικές κοινωνίες», εορτάζονταν έως τότε από την 25η Μαρτίου έως την 1η Απριλίου, με την εαρινή ισημερία, καθώς η εποχή αυτή χαρακτηρίζει την αναγέννηση της φύσης. Οι Ρωμαίοι συνέχισαν να εορτάζουν τον Μάρτιο το νέο έτος, αλλά το 154 π.χ και με τις αλλαγές των ημερολογίων, υιοθετήθηκε ως ημέρα εορτής του νέου έτους η 1η του Ιανουαρίου.
Η αλλαγή αυτή της ημερομηνίας ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτή από τον κόσμο και αυτό διότι η 1η Ιανουαρίου δεν συνέπεφτε με κάποια ιδιαίτερη αγροτική ή άλλη παράδοση. Ο Ιανουάριος ονομάστηκε έτσι εξαιτίας του Θεού Ιανού ο οποίος είχε δύο πρόσωπα το ένα κοίταγε το παρελθόν και το άλλο το μέλλον.Το 525 μ. χ η Χριστιανική εκκλησία καταδικάζει ανάμεσα σε άλλα το έθιμο της πρωτοχρονιάς ως «ειδωλολατρικό», κάτι που ίσχυε έως τον μεσαίωνα.
Ο Ιανουάριος καθιερώθηκε ως αρχή του έτους στον Δυτικό κόσμο μετά το 1500 μ. Χ, όπως θα δούμε και παρακάτω.Και με την εφαρμογή του Ιουλιανού ημερολογίου όμως τα προβλήματα δεν λύθηκαν.Από την 21η Μαρτίου 45 π.Χ. και έως το 1582 μ.Χ, και λόγο των «εμβόλιμων ημερών», η εαρινή ισημερία είχε «μετατοπιστεί» στις 11 Μαρτίου.
Το πρόβλημα προσπάθησε να το αντιμετωπίσει το 1582 ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓΔ (1502-1585) ακολουθώντας τις οδηγίες της Συνόδου του Τρέντο, με βάση τις μετατροπές που του πρότεινε ο Βαυαρός αστρονόμος Hristoph Clavius (1537-1612).
Έτσι στις 4 Οκτωβρίου του 1582 προστέθηκαν 10 ημέρες, ώστε την επομένη ημέρα αντί να ξημερώσει η 5η πλασματικά να ξημερώσει η 15η Οκτωβρίου. Το πρόβλημα όμως δεν λυνόταν μόνο με τις 10 ημέρες έτσι αποφασίστηκε τα έτη που λήγουν σε δύο μηδενικά 00 και που δεν διαιρούνται ακριβώς με το 400 ότι δεν θα είναι δίσεκτα.
Με τον τρόπο αυτό υπάρχουν μόνο 97 δίσεκτα έτη σε κάθε 400 χρόνια. Το Γρηγοριανό ημερολόγιο, όπως ονομάστηκε, υιοθετήθηκε αμέσως από πολλά καθολικά κράτη, ενώ αντίθετα τα προτεσταντικά προτίμησαν να το κρατήσουν για πολλά χρόνια μακριά.Η Γερμανία υιοθέτησε την 1η Ιανουαρίου έως ημέρα εορτασμού του νέου έτους το 1700 μ. Χ, η μεγάλη Βρετανία το 1752 μ. Χ, η Σουηδία το 1753μ. Χ, η Ιαπωνία το 1873 μ. Χ and China in 1912 μ. Χ .
Η Ανατολική εκκλησία το 1924μ.Χ και η Ρωσία το 1927 μ.Χ. (Το πρόβλημα του ημερολογίου έχει δημιουργήσει «σχίσμα» στην Ορθόδοξη εκκλησία, δημιουργώντας δύο εκκλησίες, την παλαιά (παλαιο-ημερολογήτες) που ακολουθεί το «παλαιό» Ιουλιανό ημερολόγιο και την «επίσημη» που ακολουθεί το «νέο» Γρηγοριανό).
Το έθιμο του «πρωταπριλιάτικου ψέματος», έχει τις ρίζες του σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή στην αλλαγή του ημερολογίου. Πιο συγκεκριμένα το «πρωταπριλιάτικο ψέμα» το οφείλουμε όπως πιστεύεται στους Γάλλους και συγκεκριμένα στον βασιλιά Κάρολο τον 9ο. Επί της βασιλείας του (1564), και με την αντικατάσταση υιοθέτηση του Ιουλιανού ημερολογίου με το Γρηγοριανό, αποφασίστηκε η πρώτη ημέρα του χρόνου που έως τότε εορταζόταν την 1η Απριλίου, να εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου. (Κάτι που είχε αρχίσει όπως είδαμε παραπάνω από το 45 π.χ. )
Πολλοί όμως δεν δέχθηκαν την αλλαγή αυτή της ημερομηνίας του εορτασμού κυρίως οι άνθρωποι της υπαίθρου , συνεχίζοντας να εορτάζουν ως ημέρα αλλαγή του έτους και να στέλνουν δώρα την πρώτη του Απρίλη.
Αυτό προκάλεσε τον χλευασμό των αστών αποκαλώντας τους «παλαιομοδίτες», στέλνοντας τους δώρα και προσκλήσεις σε ανύπαρκτες γιορτές. Το έθιμο της «κοροϊδίας» μεταφέρθηκε και στην Αγγλία του 18ου αιώνα και από κει στην Αμερική και τον υπόλοιπο κόσμο.
Έτσι το έθιμο της πρωταπριλιάς καθιερώθηκε σ' όλο τον κόσμο ως μια ευκαιρία για φάρσες και ψέματα.
Το Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει και αυτό τις ατέλειες του, (υπάρχει η απώλεια μιας ημέρας κάθε 2.500 χρόνια) γι' αυτό και προτάθηκαν διάφορες μεταρρυθμίσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΙΟΥΛΙΑΝΟ - ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ"
Related Posts with Thumbnails