Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ

 

Στην αρχαία Ελλάδα η καταγωγή πολλών σύγχρονων αθλημάτων--------

Νέος την στιγμή που ελέγχει την ισορροπία μπάλας. Για να μην την πιάσει με τα χέρια του τα έχει πίσω από την πλάτη του... Πρόκειται για μαρμάρινη επιτύμβια λουτροφόρο λήκυθο του 4ου αι. π.Χ., η οποία βρέθηκε στον Πειραιά το 1836.

Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, το πόλο, το χάντμπολ και τα υπόλοιπα ομαδικά αθλήματα κεντρίζουν το ενδιαφέρον δισεκατομμυρίων ατόμων ανά τον πλανήτη, εδώ και αρκετές δεκαετίες. --Ωστόσο, δεν αποτελούν σύγχρονη "εφεύρεση", αφού και κατά την Αρχαιότητα τα ομαδικά αθλήματα ήταν διαδεδομένα και συγκέντρωναν τα βλέμματα όλων όσοι ασχολούνταν με τον αθλητισμό.

Παρά το γεγονός δε ότι τις μεγάλες τιμές τις απολάμβαναν οι νικητές των ατομικών αθλημάτων και κυρίως αυτοί του στίβου, της πυγμαχίας και της πάλης, εντούτοις από παλιά υπήρχαν αθλοπαιδιές, που αν τις αναλύσουμε σήμερα, βλέπουμε ότι αποτελούν προδρόμους πολλών ομαδικών αθλημάτων.

Φυσικά, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι στα αγωνιστικά προγράμματα των πανελληνίων ιερών αγώνων δεν συμπεριλαμβάνονταν τα ομαδικά αθλήματα. Οι Αρχαίοι Έλληνες επιδίδονταν σε αθλοπαιδιές κυρίως για την ψυχαγωγία τους και μαζί με διάφορες ασκήσεις ήταν μέσα βελτίωσης των σωματικών τους ικανοτήτων και της ανάπτυξης αρετών, όπως του θάρρους, της καρτερίας και της ετοιμότητας.

Ανάπτυξη της παραστάσεως του παιχνιδιού «κέλευσον». Ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο ζεύγος έφιππων παικτών υπάρχει η προτροπή «κέλευσον»

Τότε, οι σφαιρίσεις, δηλαδή τα παιχνίδια που παίζονταν με την μπάλα και ενσάρκωναν τις αθλοπαιδιές, τύγχαναν ιδιαίτερης αγάπης και προτίμησης των ανθρώπων, καθώς στο χώρο των γυμνασίων υπήρχαν τα σφαιριστήρια που ήταν χώροι όπου οι αθλητές επιδίδονταν στη σφαιριστική. Μεγάλη απήχηση υπήρχε στη Σπάρτη, καθώς οι Σπαρτιάτες ήταν οι πρώτοι που την εφάρμοσαν, καθώς ταίριαζε απόλυτα με τον τρόπο ζωής, την σκληρότητα και της αυστηρής διαπαιδαγώγησής τους στο βασικό στάδιο της φυσικής τους αγωγής. Οι έφηβοι της Σπάρτης, μάλιστα, εισερχόμενοι στην ανδρική ηλικία (19-20 ετών) λέγονταν και σφαιρείς. Δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε τις πολλές αναφορές του Πλάτωνα στις σφαιρίσεις, ενώ ιδιαίτερα αγαπητό αγώνισμα ήταν και για τους Μακεδόνες βασιλείς και το Μ. Αλέξανδρο. Σε σύγγραμμά του, ο ιατρογυμναστής Γαληνός αναδεικνύει την ανωτερότητα των σφαιρίσεων έναντι των υπολοίπων ομαδικών αθλημάτων.

Ανάγλυφη βάση από επιτύμβιο μνημείο που χρονολογείται στο 510 π.Χ. Ανακαλύφθηκε στο Θεμιστόκλειο τείχος του Κεραμεικού το 1922

Η αγάπη για τη σφαιριστική αποκτά μια διαχρονικότητα στην αρχαιότητα. Η σφαίρα αρχικά κατασκευάζονταν από διάφορα νήματα και αργότερα από ραμμένες δερμάτινες ταινίες, που γεμίζονταν από τρίχες ή πούπουλα. Ήταν μαλακή και ελαστική. Οι παιδικές σφαίρες βάφονταν με διάφορα χρώματα. Τότε, τα πλέον γνωστά σφαιριστικά παιχνίδια ήταν η φαινίνδα ή αρπαστόν, όπου οι παίκτες προσποιούνταν ότι θα ρίξουν σε κάποιον την σφαίρα, ενώ την έριχναν σε άλλους (κατά κάποιο τρόπο μοιάζει στο χάντμπολ). Ο επίσκυρος ή επίκοινος παίζονταν από νέους 17-18 ετών και αποτελεί τον πρόδρομο του ράγκμπι. Το κερρητίζειν (κέρας ήταν το μπαστούνι) παίζονταν με την χρήση ενός μπαστουνιού και αποτελεί τον πρόδρομο του χόκεϊ επί χόρτου. Επίσης, ήταν η ουρανία, όπου οι παίκτες πετούσαν την μπάλα ψηλά και την κέρδιζε όποιος πηδούσε ψηλότερα και την έπιανε (υπάρχει μικρή ομοιότητα με το μπάσκετ στο τζάμπολ ή και την διεκδίκηση της μπάλας στην ρακέτα). Δεν θα πρέπει ακόμη να προσπεράσουμε και το γεγονός ότι υπήρχε και η απόρραξις, στην οποία οι παίκτες χτυπούσαν την μπάλα στο έδαφος με το χέρι και μετρούσαν τον αριθμό των αναπηδήσεων.

Στην Αρχαία Ελλάδα, η ποικιλία των αθλητικών δραστηριοτήτων ήταν ενδιαφέρουσα. Υπήρχαν ομαδικά αθλήματα χωρίς έπαθλα, όπως οι σφαιρίσεις, με στόχο τη διασκέδαση και τη σωματική βελτίωση. Όμως, τα περισσότερα αποτέλεσαν και αποτελούν πρόδρομο πολλών ομαδικών αθλημάτων, που υπάρχουν σήμερα, και γίνονταν πόλος έλξης εκατομμυρίων αθλητών. Στην Αρχαία Ελλάδα, εκτός από παιδιά, στις αθλοπαιδιές μετείχαν ενήλικες και γυναίκες. Υπήρχε μεγάλος αριθμός τέτοιων παιχνιδιών, χωρίς δυστυχώς να έχουμε επαρκή γνώση των κανονισμών. Όμως, αναλύοντας τις σφαιρίσεις, εύκολα διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες, με πολλά ομαδικά αθλήματα. Κι αυτό υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο τη σπουδαιότητά τους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=12802

Πηγή εικόνων: http://fourakis-kea.com/forum/viewtopic.php?f=40&t=3028&start=10