Τα χημικά στοιχεία είναι, όπως ξέρουμε, τα απλούστερα σώματα στη φύση, αυτά που δεν είναι δυνατό να διασπασθούν σε πιο απλά. Τα εκατομμύρια διαφορετικά σώματα που μας περιβάλλουν είναι φτιαγμένα από αυτά ακριβώς τα χημικά στοιχεία (που σε αριθμό μόλις που ξεπερνούν τα 100), τα οποία ενώνονται μεταξύ τους με πολλούς τρόπους και σε διάφορες αναλογίες.
Θα προσπαθήσουμε παρακάτω να ανιχνεύσουμε τη ρίζα, την ετυμολογία, του ονόματος του κάθε στοιχείου (Με ατομικό αριθμό από 1 έως και 103).
Μερικά απ' αυτά τα στοιχεία (π.χ. άνθρακας, θείο) ήταν γνωστά στον άνθρωπο από την αρχαιότατη εποχή, χωρίς βέβαια αυτός να έχει συνείδηση του στοιχειακού τους χαρακτήρα: γι' αυτόν ο σίδηρος ή ο άνθρακας δεν είχαν -ως προς τη σύστασή τους- κάτι το ξεχωριστό από την άμμο, το νερό ή το ξύλο (που όπως γνωρίζουμε σήμερα δεν είναι χημικά στοιχεία). Τα ονόματα αυτών των στοιχείων έχουν, τις πιο πολλές φορές, προέλευση άγνωστη, χαμένη στην αυγή του ανθρώπου και της γλώσσας του.. Τα περισσότερα στοιχεία όμως δε συναντώνται στη φύση σε ελεύθερη κατάσταση, αλλά ενωμένα με άλλα στοιχεία, σε μορφή χημικών ενώσεων.
Αυτά απομονώθηκαν όλα μόνο κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες, αφού κατά τις αρχές του 18ου αιώνα έγιναν τα πρώτα βήματα της σύγχρονης χημείας (Mendeleev περιοδικός πίνακας των στοιχείων 1869). Έτσι τα ονόματα αυτών των στοιχείων πλάστηκαν από τους επιστήμονες μετά την ανακάλυψη καθενός, και βέβαια, τις πιο πολλές φορές, το όνομα ήθελε να εκφράσει κάτι σχετικό με το στοιχείο. Στη συνέχεια ακολουθούν τα 103 στοιχεία με σειρά αύξοντος ατομικού αριθμού.
Οι πληροφορίες που αφορούν σε κάθε στοιχείο είναι οι ακόλουθες:
Ατομικός αριθμός.
Σύμβολο.
Αγγλικό όνομα.
Ελληνικό όνομα.
Χρονολογία ανακάλυψης ή απομόνωσης του στοιχείου (όπου είναι γνωστή).
Ομάδα πηγής προέλευσης του ονόματος του στοιχείου, δηλαδή:
α. Όνομα που προέρχεται από το όνομα ενός προσώπου ιστορικού ή μυθικού.
β. Όνομα που προέρχεται από το όνομα ενός τόπου δηλ. χωριού, οικισμού ή και πλανήτη.
γ. Όνομα που προέρχεται από το όνομα κάποιου χρώματος.
δ. Όνομα που προέρχεται από κάποια χαρακτηριστική ιδιότητα του στοιχείου (εκτός του χρώματός του).
ε. Όνομα που προέρχεται από το όνομα του ορυκτού ή γενικότερα του υλικού από το οποίο απομονώθηκε το στοιχείο.
ζ. Όνομα αρχαίας προέλευσης για στοιχεία που ήταν γνωστά από την αρχαιότητα στην καθαρή τους (ή στην σχεδόν καθαρή τους) μορφή. Στην περίπτωση αυτή, η ετυμολογία του ονόματος είναι συνήθως άγνωστη ή αμφισβητήσιμη.
η. Όνομα που δεν επιτρέπει την κατάταξή του σε κάποια από τις προηγούμενες κατηγορίες. Πρόκειται για λίγες ειδικές περιπτώσεις.
7. Ετυμολογία του ονόματος του στοιχείου (όπου είναι γνωστή). Αξίζει να προσεχθεί, ιδιαίτερα στις ομάδες γ. και δ., το πόσα στοιχεία έχουν όνομα που η ρίζα του είναι ελληνικής προέλευσης.
1. Η HYDROGEN ΥΔΡΟΓΟΝΟ 1766 (δ)
Το όνομα προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ύδωρ και γίγνεσθαι. Δείχνει ότι από το στοιχείο αυτό μπορεί να γίνεται νερό (όταν αντιδρά με το οξυγόνο).
2. He HELIUM ΗΛΙΟ 1868 (β)
Από το όνομα του ήλιου, γιατί εκεί επισημάνθηκε με φασματοσκοπική μέθοδο για πρώτη φορά.
3. Li LITHIUM ΛΙΘΙΟ 1817 (δ)
Το όνομα προέρχεται από την ελληνική λέξη λίθος = πέτρα, και πλάστηκε για να εκφράσει την ορυκτή, πέτρινη προέλευση του στοιχείου, σε αντιδιαστολή με τα άλλα αλκάλια (νάτριο και κάλιο), που είχαν απομονωθεί από φυτικά προϊόντα.
Πιο πάνω αναφερθήκαμε για διασταύρωση της είδησης αυτής. Μας φάνηκε τόσο εξωπραγματικό το εύρημα της Μεσσηνίας που για μια στιγμή νομίσαμε πως επρόκειτο για πρωτοαπριλιάτικο δημοσίευμα της εφημερίδας…
αντήχησε η φωνή της Μαρίας Κάλλας από την άρια "Κάστα Ντίβα"... Όσο διαρκούσε η φωνητική μυσταγωγία κανένας δεν έβγαλε κιχ, αλλά μόλις τέλειωσε όλοι χειροκρο-τήσανε και συμφωνήσανε ότι η θεϊκιά αυτή φωνή άξιζε ν' αντιπροσωπεύσει τον άνθρωπο στον αχανή διαστρικό χώρο του σύμπαντος... Αυτή ήτανε η μεγάλη Ελληνίδα τραγουδίστρια, που αν κι η στάχτη της σκορπίστηκε στο Αιγαίο, η φωνή της θ' αντηχεί και μετά τη συντέλεια της Γης, συντροφιά με τα γραφτά του Πλάτωνα, τη μουσική του Μπετόβεν κι άλλα υπέρλαμπρα δημιουργήματα του ανθρώπου, που θα ταξιδεύουνε σε κάποιο δορυφόρο στο διαστρικό αχανές, ώσπου να τα συλλέξουνε άλλα εξωγήινα όντα προηγμένα τεχνολογικά.. 
Αφού το ξεκινήσαμε πρέπει να το τελειώσουμε, ώστε να μη μείνουν οι αναγνώστες του press-gr ανημέρωτοι για τον βίο και την πολιτεία της υπ΄αριθμόν 1 πολιτικής μπλόκερ των ΗΠΑ, που τυγχάνει να είναι Ελληνίδα, αλλά έχει απαρνηθεί το πατρικό της επώνυμο για χάρη εκείνου του πρώην συζύγου της, που είναι ζάπλουτος, εκκεντρικός και γκέι...
Αναρτήσεις
