ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ----
Η ιδιοφυής στρατηγική και το οικουμενικό όραμα του Μ. Αλεξάνδρου--
Κλείνοντας την Αλεξάνδρου Ανάβασή του ο Αρριανός(2ος αι. μ.Χ.) χρησιμοποιεί ως συμπέρασμα μια φοβερή έκφραση: «Ουδ’ εμοί έξω του θείου φύναι αν δοκεί ανήρ ουδενί άλλω ανθρώπων εοικώς» (VII, 30). Ούτε, δηλαδή, και σε μένα φαίνεται ότι χωρίς ανάμειξη θείας δυνάμεως έγινε ο άνδρας που δεν μοιάζει με κανέναν άλλον άνθρωπο.
Αυτή η αίσθηση του διαφορετικού Μεγάλου της ιστορίας σημαδεύει τον Αλέξανδρο στους έκτοτε αιώνες. Δεν σφράγισε μόνο την εποχή του και τα γεγονότα της στα οποία άνοιξε όλους τους ως τότε άγνωστους ορίζοντες, αλλά συνεχίζει να σφραγίζει και να απασχολεί την ιστορία στο διηνεκές.
Ιδιοφυής πολιτικός, μεγαλοφυής στρατηλάτης, βαθειά καλλιεργημένος άνθρωπος. Βραχύτατος ο βίος του. Έζησε32 έτη και8 μήνες. Βασίλευσε12 έτη και8 μήνες.
Κατά τον Αρριανό(ενθ’ αν.VII, 28) ήταν ωραιότατος στο σώμα, εξαιρετικά φιλόπονος, ταχύτατος στη λήψη αποφάσεων, γενναιότατος, αγαπούσε τις τιμές, πολύ ριψοκίνδυνος και ευσεβέστατος απέναντι στο θείο. Εξαιρετικά εγκρατής όσον αφορά τις σωματικές απολαύσεις, αλλά ιδιαιτέρως άπληστος στους επαίνους. Αναφορικά με την εγκράτειά του ο Μέγας Βασίλειος στον περίφημο λόγο του προς τους Νέους τον προβάλλει ως παράδειγμα προς μίμηση. Υπήρξε δεινότατος να διακρίνει το δέον γενέσθαι, ενώ αυτό ήταν ακόμα αθέατο και να συμπεραίνει απ’ αυτό που έβλεπε εκείνο που ήταν πιθανό να ακολουθήσει.
Εξ ίσου αξιοθαύμαστη ήταν η ικανότητά του να παρατάσσει, να εξοπλίζει και να διευθετεί τον στρατό, να ανεβάζει το ηθικό του γεμίζοντάς τους καλές ελπίδες και εξαφανίζοντας τον φόβο τους με τη δική του αφοβία.Αξίζει να διαβάσει κανείς το εκπληκτικό κεφάλαιο VII, 28 του Αρριανού όπου το πορτραίτο του Αλεξάνδρου.Από τον χώρο της ιστορίας το ιστορικό πρόσωπο του Αλεξάνδρου βυθίζεται στο μύθο και αναδύεται από αυτόν. Μετατρέπεται σε θρύλο.
Γίνε τ αι παράδοσητων λαών και όχι μόνον εκείνων τους οποίους κάποτε κατέκτησε και εκπολίτισε καιμεταστοιχειώνεται σε διαφορετική κάθε φορά φυσιογνωμία. Έχει γραφεί εύστοχα ότι ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε θνητός, έδρασε ως υπεράνθρωπος και πέθανε ως ημίθεος. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με τους κατακτητές, ο Μακεδόνας στρατηλάτης αγαπήθηκε έως και λατρεύτηκε από τους λαούς που κατέκτησε. Στην πραγματικότητα τους απελευθέρωσε και τους χάρισε γλώσσα και πολιτισμό. Και εξακολουθεί2400 χρόνια μετά να τιμάται από αυτούς και όχι μόνον. Άνθρωπος της μελέτης περνούσε τις ώρες που δεν πολεμούσε συντροφιά με τα κείμενα του Ομήρου και των μεγάλων τραγικών, του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Μαθητής και θαυμαστής του Αριστοτέλη, κορυφαίου δασκάλου και φιλοσόφου, σφυρηλάτησε το μυαλό του
φιλοσοφικά.Χρησιμοποίησε την πειθώ και απέρριψε τη βία επιλέγοντας ως κύριο στοιχείο της πειθούς του τηναλήθεια. Πίστευε ότι μπορούσε να ξεπεράσει όλους, θνητούς και αθανάτους, και ήρωες και τον Ηρακλή και τον Αχιλλέα με τη δύναμη της δράσεώς του.
Κατά τον Αρριανό«αν είχε προσθέσει την Ευρώπη στην Ασία, θα συναγωνίζονταν τον εαυτό του μια και δεν θα υπήρχε αντίπαλος».
Η πίστη του στην συντριπτική υπεροχή του Ελληνικού πολιτισμού τού πρόσφερε τοεργαλείο αλλά εν πολλοίς και την αιτία της συναρπαστικής του πορείας έως περάτων τής τότε οικουμένης. Κομιστής και Ιεροφάντης των μεγάλων κλασσικών ελληνικών αξιών ζωής, δεν υπήρξε ούτε για μια στιγμή μισαλλόδοξος, ξενόφοβος ή ρατσιστής. Σεβάσθηκε απολύτως τα δόγματα και τις πεποιθήσεις των άλλων. Εκτιμώντας τη σημασία της Πόλεως για τον πολιτισμό και την ευημερία και την πρόοδο των ανθρώπων, ανίδρυσε70 Αλεξάνδρειες.
Υπερήφανος«να σπείρει την Ελλάδα παντού» στην Ασία κατέστηνε τις πόλεις που δημιούργησε κέντρα εκπαίδευσης των Ελληνικών Γραμμάτων. Αναγνωστικό στα Σχολεία αυτά ήταν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου, ενώ Πέρσες και Σούσιοι και Γεδρώσιοι τραγουδούσαν χορικά των Ελλήνων τραγικών. Σύγχρονος μας βιογράφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο βρετανός καθηγητής Nicolas Hammond συνοψίζει επ’ αυτού: «Ο Αλέξανδρος ήταν ο φορέας του Ελληνικού πολιτισμού.
Η επιρροή του στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό είναι σημαίνουσα, ακόμη και έως τα δικά μας χρόνια».
Πολύ χαρακτηριστικά ο Πλούταρχος διερωτάται(«Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής» 4):«ποιος στηρίχθηκε σε μέσα ασφαλέστερα και ωραιότερα από τη μεγαλοψυχία, τη σύνεση, τη σωφροσύνη και το θάρρος με τα οποία τον εφοδίασε στην εκστρατεία η φιλοσοφία;», γ ια να συμπεράνει ότι ο Αλέξανδρος«άρχιζε τον πόλεμο κατά των Περσών πιστεύοντας περισσότερο στη δύναμη που αντλούσε από τα μαθήματα του διδασκάλου του, τού Αριστοτέλη, παρά στα μέσα τα οποία κληρονόμησε από τον πατέρα του τον Φίλιππο». Αληθινό εφόδιό του, συνεχίζει ο Πλούταρχος, είχε ο στρατηλάτης«τη διδασκαλία της φιλοσοφίας και τα διδάγματα περί αφοβίας και ανδρείας, αλλά και περί σωφροσύνης και μεγαλοψυχίας».
Έτσι αν και ο Αλέξανδρος δεν προβάλλεται ως φιλόσοφος, με την επαγγελματική έννοια του όρου, «οφθήσεται οις είπεν, οις έπραξεν και οις επαίδευσε φιλόσοφος». Ο Αλέξανδρος δεν ακολούθησε τη συμβουλή του δασκάλου του Αριστοτέλη να φέρεται ως βασιλεύς προς τους Έλληνες και ως τύραννος προς τους βαρβάρους. Αντίθετα πίστεψε πως έχει από Θεού την αποστολή
να αποβεί κοινός ρυθμιστής και συμφιλιωτής όλων των εθνών. Έτσι, όσους δεν μπόρεσε διά της πειθούς να αναγκάσει, τους υποχρέωνε διά των όπλων.
Και συνένωσε όλα τα έθνη και τους δίδαξε έμπρακτα να θεωρούν πατρίδα τους τον κόσμο, ακρόπολη και φρούριο για ασφάλειά τους το στρατόπεδο, να αισθάνονται τους αγαθούς για συγγενείςκαι τους κακούς αλλόφυλους(και πάλι Πλούταρχος, ενθ’ αν. 6). 2 Αμείλικτη καταδίκη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας ο λόγος και η πράξη του Αλεξάνδρου.
Ήθελε να υπαγάγει όλα τα έθνη της γης υπό μιαν αρχήν και υπό ένα κράτος και όλους του κατοίκους του κόσμου να ενώσει και να αποτελέσει ένα λαόν.
Για το λόγο αυτό προσαρμοζόταν προς τα ήθη και τις συνήθειες τους. Αν ο Αλέξανδρος δεν πέθαινε τόσο νέος όλοι οι άνθρωποι θα είχαν έναν μόνον νόμον και θα οδηγούνταν από μιαν δικαιοσύνην ωσάν από ένα κοινό φως - (Πλούταρχος ένθ’αν. 8).
«Η της στρατείας υπόθεσις φιλόσοφον τον άνδρα συνίστησιν»διότι έβαλε στον νου τουόχι να αποκτήσει πλούτη και να ικανοποιήσει την πολυτέλειά του και τις ηδονές του αλλά να ενώσει όλους τους ανθρώπους με τον δεσμό της ειρήνης, της ομόνοιας και της αμοιβαίας επικοινωνίας (Πλούταρχος ενθ’αν. 9).
Χωρίς την μεγαλοφυΐα του ως πολιτικού ηγέτη κατά τη διεξαγωγή του πολέμου δεν ήταν δυνατόν η δεξιοτεχνία του ως στρατηγού να έχει πετύχει αυτό που πέτυχε. Ως ηγέτης υπερέβη πολύ γρήγορα την αριστοτελική κατανομή των ανθρώπων σε κυρίους και δούλους και επαλήθευσε τον πατέρα του που του δίδαξε ότι στον πόλεμοη στρατιωτική βία δεν είναι το μοναδικό όπλο και οπωσδήποτε δεν είναι το ισχυρότερο.
Κατείχε την τέχνη να κερδίζει την αφοσίωση των λαών. Η πολιτική του έναντι των κατακτουμένων υπήρξε μιαπολιτική συμφιλίωσης. Μετά την νίκη του Γρανικού άρχισε να μεταχειρίζεται τους ηττημένους ως ελευθέρους συμμάχους. Η καλή θέληση του πληθυσμού γι’ αυτόν ήταν η ηθική βάση της στρατιωτικής ισχύος. Η σημερινοί προληπτικοί πόλεμοι της Υπερδυνάμεως είναι στον αντίποδα αυτής της στρατηγικής.
Υπήρξε και λειτούργησε ως ελευθερωτής όλων των μη ιρανικών λαών της καταλυόμενης Περσικής αυτοκρατορίας. Όταν προχώρησε σε περιοχές που κατοικούνταν από καθαυτό Πέρσες και δεν μπορούσε να πάρει με το πρώτο το λαό, πήρε τους Σατράπες καθώς στα μάτια τους ο φυγάς Δαρείος είχε χάσει κάθε αξιοπιστία. Από εκεί και πέρα θέτει σε ενέργεια την λεγόμενη πολιτική εθνομειξίας. Εισήγαγε έναενιαίο νόμισμα το τετράδραχμο του Αλεξάνδρου που απέκτησε την υψηλότερη αξία μεταξύ των νομισμάτων του κόσμου. Αν και ο Αλέξανδρος δεν είχε διαβάσει τον κινέζο φιλόσοφο και πολεμολόγο, τον Sun Tzu (450 π.Χ.) η στρατηγική του διορατικότητα έπαιζε στα δάκτυλα την σοφία του κινέζου: «Η υψηλότερη μορφή διοικητικής ικανότητας είναι να ανατρέπεις τα σχέδια του εχθρού με στρατηγικές κινήσεις.
Η αμέσως επόμενη μορφή να επικρατήσεις του εχθρού συνάπτοντας συμμαχίες, ή σαμποτάροντας τις συμμαχίες του εχθρού με άλλους εχθρικά διατεθειμένους απέναντί του. η επόμενη μορφή διοικητικής ικανότητας είναι να νικήσεις τον αντίπαλο στη μάχη».
Η υψηλή του στρατηγική υπήρξε προϊόν της πολιτικής και πολεμικής τέχνης των οποίων ήταν χαρισματικός παίκτης. Η ιδιοφυΐα του εκπόνησε 3 τον νέον εκείνο πολιτικόν άξονα που δεν είχαν διανοηθεί ούτε οι φιλόσοφοι. Υποήρξε ο μεγαλύτερος κατακτητής ψυχών. Ο Αλέξανδρος επέδειξε βασιλικό σεβασμό απέναντι στις αιχμάλωτες σύζυγο και κόρες του Δαρείου και τον επέβαλε αυτόν στους υφισταμένούς του. όπως επίσης κατεδίκασε τον βιασμό γυναικών και εν γένει την βία. Κατά τον Διόδωρο«τους εχθρούς ηνάγκαζε ευδαιμονείν ο νικήσας».
Στον Πώρο, έναν σκληροτράχηλο αντίπαλό του συμπεριφέρθηκε όπως του ζήτησε, «με βασιλικόν τρόπον». Στην Έφεσο εμπόδισε να σφάξουν τους ολιγαρχικούς που είχαν ταλανίσει τους Εφέσιους ως εγκάθετοι των Περσών. Οι ηγέτες των Περσών εξαγόραζαν συχνά τους Έλληνες με χρήματα. Ο Αλέξανδρος απόκρουσε μετά βδελυγμίας αυτήν την μέθοδο εξαχρείωσης του αντιπάλου. Συμβολικά δώρα(ελάχιστα χρήματα και κάποια αντικείμενα έστελνε προς ορισμένους).
Χαρακτηριστική η αποστολή δώρων και χρημάτων προς τον γενναίο και τίμιο στρατηγό Φωκίωνα στην Αθήνα. Όταν ο απεσταλμένος του Αλεξάνδρου προσήλθε στον στρατηγό εκείνος τον ρώτησε«γιατί μου τα στέλνει αυτά ο Αλέξανδρος;» Και έλαβε την απάντηση«γιατί σε θεωρεί καλόν καγαθόν»! Τότε είπε ο Φωκίων«δώστε τα πίσω στον Αλέξανδρο και πέστε του ότι θέλω να παραμείνω καλός καγαθός»!
Δε ζήτησε ποτέ από τους στρατιώτές του να κάνουν κάτι που δεν έκανε ο ίδιος. Έθετε τις ανάγκες των ανδρών του υπεράνω των προσωπικών του αναγκών.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στην άνυδρη Γερδρωσία πεζοπορούν επί ημέρες χωρίς νερό. Αιφνιδίως σε μια λακκούβα στρατιώτες επισημαίνουν λίγο νεράκι. Το συγκεντρώνουν σ’ ένα κράνος και το προσκομίζουν στον βασιλέα. Εκείνος καίτοι διψά φοβερά, όπως όλοι, το ρίχνει κάτω. Η συνέχεια είναι ότι όλοι με την κίνησή του ένιωσαν τέτοια δύναμη ώστε νόμιζε κανείς ότι όλοι ήπιαν από το νερό εκείνο. Ο Μακεδών ηγέτης είχε μιαν ακατανίκητη ορμή δράσης. Υπήρξε γενναίος, ο γενναιότερος όλης της στρατιάς. Δεν υπελόγισε ποτέ τα μεγέθη του αντιπάλου.
Μάχη Γρανικού334 π.Χ. 30.000 πεζοί, 5.000 ιππείς(Μακεδονική φάλαγγα που πλαισιώνεται από1.500 ιππείς, 7.000 πεζούς και600 ιππείς συν άλλοι5.000 Έλληνες μισθοφόροι) και160 τριήρεις προερχόμενες από το Κοινόν των Ελλήνων. Απέναντί του20.000 Πέρσες και20.000 μισθοφόρους Έλληνες.
Τους νεκρούς Πέρσες θάβει με τιμές, τους νεκρούς μισθοφόρους των Περσών χωρίς τιμές. Τους2.000 αιχμάλωτος Έλληνες στέλνει στην Μακεδονία ως προδότες της πανελλήνιας υπόθεσης. Διότι «παρά τα κοινή δόξαντα τοις έλλησιν, Έλληνες όντες εναντίον τη Ελλάδι υπέρ βαρβάρων εμάχοντο».
Την ίδια ώρα στέλνει στην Αθήνα από τα λάφυρα300 περσικές ασπίδες με την αναγραφή«Αλέξανδρος ο Φιλίππου και οι Έλληνες πλήν Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων».
Ακολουθεί η μάχη της Ισσού333 π.Χ. Ο Δαρείος αντιπαραθέτει 400.000 πεζούς συν 100.000ιππείς (όπου 30000 Έλληνες μισθοφόροι). 4 Έπονται τα Γαυγάμηλα331 π.Χ.Ο Δαρείος1.000.000 πεζούς συν40.000 ιππείς. Εδώ ο Αλέξανδρος αντιπαραθέτει40.000 πεζούς και7.000 ιππείς.
Ο απολογισμός είναι300.000 Πέρσες νεκροί και100 μόνον Έλληνες. Ποιητής της στρατηγικής τέχνης έγραψε, όπως λένε οι βιογράφοι του, το έπος με το ξίφος του. Δεν είχε δόλο, δεν είχε υστεροβουλία, δεν έλεγε ψέμματα. Φυσικά δεν ήταν ούτε αλάθητος, ούτε αναμάρτητος.
Η δεξιοτεχνία του Αλεξάνδρου ως στρατηγού επιβεβαιώνει όλες τις αρχές που στους νεότερους χρόνους συνόψισε ο Κλαούζεβιτς: αξία της μέγιστης ενεργητικότητας, συγκέντρωση στο αποφασιστικό σημείο, ταχύτητα των κινήσεων, αιφνιδιασμός, καταδίωξη εχθρού.
Πλήγμα στην υλική βάση της στρατιωτικής ισχύος του εχθρού όχι με το να την καταστρέψει, αλλά να την καρπωθεί. Κατέστρεψε την Θήβα(το μετάνιωσε μετά) αλλά προστάτευσε την Αθήνα διότι ήταν η Αθήνα του χρυσού αιώνος. Η«Ελλάς Ελλάδος». Είχε άλλωστε έγκυρα διαγνώσει ότι η εθνική συμφιλίωση και ενοποίηση της Ελλάδος χωρίς την Αθήνα δεν γίνεται.
Από το Συνέδριο της Κορίνθου στην απελευθέρωση της μιας μετά την άλλη των Ελληνίδων πόλεων της Μ. Ασίας εφήρμοσε την πολιτική της εθνικής συμφιλίωσης αποκαθιστώντας και την δημοκρατία στις πόλεις και αποτρέποντας σφαγές των ανατρεπομένων ολογαρχικών.
Μεταχειρίστηκε τις ελευθερούμενες πόλεις ως ελεύθερους συμμάχους.
Στις Σάρδεις και τους λοιπούς Λυδούς απεκατέστησε τους παλαιούς δικούς τους νόμους. Στις κατακτούμενες μη Ελληνίδες πόλεις αφήκε του περσικούς διοικητικούς μηχανισμούς με δικλείδες ασφαλείας έναντι των σατραπών που άφησε. Στα σημαντικότερα πόλεις– φρούρια τοποθέτησε Μακεδόνες διοικητές. Στην Καρία διόρισε σατράπη την Άδα, μια ασιάτισσα γυναίκα. Στην Βαβυλώνα όπου ο πληθυσμός ήταν μη ιρανικός ο Αλέξανδρος ερχόταν ως ελευθερωτής των ως τότε κατεχομένων από τους Πέρσες. Ανατολικότερα η λύση που πρόεκρινε ήταν ότι, αφού δεν μπορούσε να έχει αμέσως με το μέρος του τον λαό έπρεπε να πάρει τους ηγέτες του.
Οι70 Αλεξάνδρειες συνιστούν τη φάση του γ΄ ελληνικού αποικισμού και σηματοδοτούν τη νέα εποχή στην ιστορία και του Ελληνισμού και του κόσμου.
Χωρίς να παρακάμψει κανείς τους στρατιωτικούς λόγους, οι πόλεις είναι το κύτταρο του εκπολιτισμού και του εξελληνισμού τής τότε οικουμένης.
Ελληνικά έθιμα, παιδεία, θρησκεία, ανακαλύπτουν σ΄ αυτές τις πόλεις τη νέα πατρίδα τους. Αλεξάνδρεια εν Αιγύπτω, εν Αρεία, εν Αραχωσία, η παρά τον Ιαξάρτην, Αλεξάνδρεια η Εσχάτη απέβησαν ισχυρά κέντρα πολιτισμού και παιδείας με υψηλή ακμή. Η αλεξανδρινή κοινή απέβη το όργανο της παγκόσμιας συνεννόησης. Δεν είναι τυχαίο ότι προς εξυπηρέτηση των Εβραίων οι Εβδομήκοντα μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη, ενώ από τοcorpus της Π. Δ. για το Μακκαβαίων Α’ δε διασώζεται το εβραϊκό πρωτότυπο, αλλά μόνον η ελληνική μετάφραση, τα Μακκαβαίων Β’ και Γ’ εξ άλλου γράφηκαν απ’ ευθείας στην ελληνική.
5 Διεθνής οικονομία και διεθνές εμπόριο αναπτύσσεται στους αιώνες που ακολουθούν χάρη στον ενοποιηθέντα χώρο οικονομικής δραστηριότητας απ΄ την Ανατολή ως το Γιβραλτάρ. Οι πρωτοβουλίες αυτού του ιδιοφυούς ηγέτη είναι πολλαπλές.Αποστολή στο Σουδάν για έρευνα των αιτίων των πλημμυρών του Νείλου, η αποστολή Νεάρχου και Ονησικρίτου στο Δέλτα του Ινδού, τα σχέδια για τον περίπλου της Αραβίας, τις διώρυγες του Ευφράτη και του Τίγρητα, ο εποικισμός των παραλίων του Περσικού Κόλπου δείχνουν ένα απίστευτα δημιουργικό νου που παράγει ιδέες και προχωρούσε με τρομερή ταχύτητα στην πραγμάτωσή τους.
Ο J. Holzner στον«Παύλο» του θυμίζει ότι στην Ταρσό, τη γενέτειρα του Αποστόλου των Εθνών, ο Αλέξανδρος σώθηκε πίνοντας το φάρμακο ενός μαθητή τού Ιπποκράτη, του Φιλίππου, που όμως με επιστολή του ο Παρμενίων τον συμβούλευε να το πετάξει, διότι δήθεν ο Φίλιππος δωροδοκηθείς από τον Δαρείο ήθελε να τον δηλητηριάσει.
Ο Μέγας Αλέξανδρος άρπαξε με το ένα χέρι το ποτήρι με το φάρμακο και το ρούφηξε και με το άλλο έδωσε το γράμμα στο γιατρό. Η μεγαλοψυχία και η εμπιστοσύνη τού έσωσε τότε τη ζωή. Σε αντίθετη εκδοχή η παγκόσμια ιστορία θα έπαιρνε βαθύτατα διαφορετική κατεύθυνση. Κατά τονHolzner δεν θα είχε υπάρξει Ελληνισμός ούτε ο ανατολικοελληνικός πολιτισμός που προπαρασκεύασε τον δρόμο για τον Χριστιανισμό.
Ο Παύλος έδρασε και ως κληρονόμος της διαθήκης του Μ. Αλεξάνδρου για την ένωση Ανατολής και Δύσεως: «Ουκ ένι Ιουδαίος, ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ.. πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού» (Γαλάτ. 3,28).
Εκπληκτικό στάθηκε το νέο νομισματικό σύστημα. Υπερέβη τον αποθησαυρισμό του Περσικού συστήματος. Με νόμισμα που έχει ως βάση τον άργυρο και την εισαγωγή του αττικού νομισματικού κανόνα άλλαξαν ριζικά οι όροι της οικονομικής ζωής του κόσμου.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, Χριστιανισμός, Βυζάντιο και παν ό,τι εφώτισε τον κόσμο οφείλονται στον Αλέξανδρο. Το οικουμενικό του όραμα υπερβαίνει εκείνο του Ισοκράτη για την Ένωση των Πανελλήνων, καθώς και του πατέρα του. Ως την εποχή του ουδείς είχε συλλάβει ιδέα πέραν της ελληνοκεντρικής. Ο Αλέξανδρος είναι ο πρώτος που οραματίζεται και δημιουργεί κράτος όπου όλες οι εθνότητες έχουν ισότητα δικαιωμάτων. Διότι ο Αλέξανδρος δεν είχε πολιτιστικές και φυλετικές προκαταλήψεις.
Είναι δυστύχημα διότι ο νοτιοελλαδικός κόσμος παρέμενε και μικροελλαδικός. Του ήταν αδύνατο να συλλάβει την μεγαλειώδη σύλληψη – εκτέλεση του Μακεδόνα αρχιστρατήγου. Και αυτός ο μικροελλαδισμός (= εμμονή στην πόλη –κράτος) καταφαίνεται στους αριθμούς. Δηλαδή στο πόσο λίγο συμμετέσχε στο όραμα και στην πραγμάτωσή του. Με τον Δαρείο πολεμούν τους Έλληνες100000 Έλληνες μισθοφόροι. Με τον Αλέξανδρο πολεμούν τους Πέρσες περίπου10000 Νότιοι Έλληνες.
6 Φαντάζεται κανείς αν ο σημερινός πλανητάρχης υιοθετούσε το καθόλου ανεπίκαιρο δόγμα του Μ. Αλεξάνδρου πόσο διαφορετικός θα γίνονταν ο κόσμος; Και πόσο αλλιώτικα θα πορεύονταν. Ας πάρουμε το Ιράκ για παράδειγμα: Ο Αλέξανδρος νικά στην μάχη των Αρβύλων τον σατράπη της Συρίας Μαζαίο, ισχυρό πολεμιστή. Αυτόν τον ως χθες εχθρό του, άνθρωπο του Δαρείου, τον παίρνει και τον κάνει σατράπη της Βαβυλώνας. Θα μπορούσε δηλαδή ο Μπους να αναθέσει την διακυβέρνηση του Ιράκ σ’ έναν ισχυρό άνδρα του καταλυθέντος καθεστώτος, αμέτοχο στα πραγματικά εγκλήματα του Σαντάμ.
Τότε ο κ. Μπους έμπρακτα θα έπειθε ότι πάει εκεί ως ελευθερωτής. Αυτό όμως επιβάλλει ριζική ανατροπή των δογμάτων που σήμερα εφαρμόζει ο ατλαντισμός. Σημαίνει αλλαγή στόχου από την Global Domination (= παγκόσμια κυριαρχία) στην Global Leadership (=παγκόσμια ηγεσία). Στην προοπτική μιας τέτοιας εναλλαγής οι ιδέες που αρχίζουν να υποφώσκουν και στις ΗΠΑ ξεκινούν από την εκτίμηση ότι το δόγμα της παγκόσμιας κυριαρχίας οδηγεί σ’ ένα κράτος πανικόβλητο και φοβικό το οποίο πρέπει να έχει δομές φρουρίου πανταχόθεν βαλλομένου για να προστατευθεί από την γενικευμένη τρομοκρατία.
Η ιδιοφυής στρατηγική του Μ. Αλεξάνδρου στόχευε όχι στην δημιουργία αφέντη και υποτελών, αλλά σ’ αυτό που προτείνει τώρα στον πλανητάρχη του δόγματος των προληπτικών πολέμων οBrzezinki, ηγεσία αντί της κυριαρχίας και παγκόσμια«κοινότητα κοινών συμφερόντων». Είναι προφανής η δραματική επικαιρότητα του Μακεδόνα αρχηγέτη.
Οι αιώνες δεν αμφισβήτησαν κανένα από τα εκπάγλου φωτός στοιχεία της ταυτότητας του Αλεξάνδρου. Στην εποχή μας ωστόσο παρουσιάστηκαν δύο αμφισβητήσεις. Οι μεν αμφισβητούν την ελληνικότητά του, οι δε τον ανδρισμό του. Οι πρώτοι είναι οι επινοητές του γνωστού σταλινοτιτοϊκού κατασκευάσματος του ψευδωνύμου κράτους –έθνους - γλώσσας των Σκοπίων. Για την στοιχειώδη αληθοφάνεια του εγχειρήματός τους ήταν απαραίτητη η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των αρχαίων Μακεδόνων και εκεί η μαύρη προπαγάνδα τους επιδίδεται μετά μανίας.
Ανιστόρητοι, ανεκπαίδευτοι και ανόητοι οπαδοί τους αναπαράγουν την πλαστογράφηση. Εσχάτως κάποιοι μεγαλόσχημοι σκηνοθέτες για της ανάγκες της σκηνής κακοποιούν και αυτοί την ιστορική αλήθεια, παρουσιάζοντας έναν Αλέξανδρο επιρρεπή προς… όλες τις μορφές σεξουαλικής διαστροφής!
Στον Πλούταρχο(ενθ’ αν. 12) διασώζεται το εξής στιγμιότυπο: Ο Φιλόξενος, διοικητής της Μικρασιατικής Παραλίας, έγραψε στον Αλέξανδρο ότι εντόπισε στη Ιωνία νεαρόν ωραιότατον όμοιον του οποίου μέχρι τότε δεν εγέννησε ο κόσμος και ρωτούσε αν θέλει να του τον στείλει. Ο Αλέξανδρος του απάντησε σκληρότατα: «Ω κάκισθε απ’ όλους τους ανθρώπους με γνώρισες ποτέ μέχρι σήμερα ένοχον τέτοιου εγκλήματος για να τολμήσεις να με κολακεύεις με ηδονές τόσον αισχρές;»
7 Υπάρχει ένα φοβερό ελληνικό έλλειμμα: το από μέρους μας απίστευτα αναξιοποίητο του Μεγάλου Εκπολιτιστή. Σκέφτομαι τι κλειδί επίλυσης εθνικών προβλημάτων και προώθησης διεθνών είναι η
αλεξανδρινή ειρήνη και η αλεξανδρινή στρατηγική. Σκεφτείτε προς στιγμή να ήταν ο Μ. Αλέξανδρος Εβραίος ή Τούρκος. Τι θα ήταν σήμερα οι Εβραίοι ή οι Τούρκοι. Από την άλλη ποιαν απολογίαν μπορούν να καταθέσουν ο Μπους, ο Σρέντερ και ο Νίμιτς να βαφτίζουν«Μακεδονία» το βορείως των συνόρων μας αλβανοσλαβικό τεχνητό μόρφωμα; Πολύ περισσότερο που οι Αλβανοί των Σκοπίων απορρίπτουν τέτοια ονομασία.
Τι απαντούν οι κατασκευαστές του ψευδωνύμου μορφώματος κράτους– έθνους– γλώσσας στον Αλέξανδρο που διακηρύσσει (Πλούταρχος ενθ’αν. 332) ότι προέκρινε ως σκοπό της ζωής του «την Ελλάδα σπείραι και καταχέασθαι γένους παντός ευδικίαν και ειρήνην», δηλαδή«να σπείρει την Ελλάδα και να απλώσει την ελληνική δικαιοσύνη και ειρήνη σ’ ολόκληρον τον κόσμο»; Οι αιώνες της ιστορίας δεν γνώρισαν άλλο τέτοιο φαινόμενο επιβίωσης το οποίο εξακολουθεί να εξάπτει την φαντασία, να ασφαλίζει όνειρα και ελπίδες λαών και ατόμων με αρρενωπή ανιδιοτέλεια και απέραντο ψυχικό μεγαλείο.
ΟTarn υποστηρίζει ότι ο Αλέξανδρος υπήρξε«κορυφαία γονιμοποιός δύναμη στην ιστορία». Έφερε νέα εποχή. Τίποτε δεν υπήρχε μετά από αυτόν το ίδιο.
Ο Ulrich Wilcken συμπεραίνει ότι«όλη η μετέπειτα πορεία της ιστορίας, η πολιτική και η πολιτιστική ζωή των κατοπινών εποχών δεν μπορούν να κατανοηθούν ξεχωριστά από τη δράση του Μεγάλου Αλεξάνδρου».
ΟFuller ασκεί οξεία κριτική στους νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου γιατί δεν έλαβαν κανένα μάθημα από τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο και καταλήγει: « Η άγνοια της ιστορίας από μέρους τους ήταν η Νέμεσή τους και ο πόλεμός τους μια ελληνική τραγωδία».
Σκέφτομαι αν κάπου εμφανιστεί η Γοργόνα του μύθου η απάντηση στην αγωνιώδη αναζήτησή της«Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;» πρέπει να είναι μία: Ζει! Και θα ζει στους αιώνες των αιώνων!
Θεσσαλονίκη12/6/05 Στέλιος Παπαθεμελής 8
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Το οικουμενικό όραμα του Μ. Αλεξάνδρου"
Η ιδιοφυής στρατηγική και το οικουμενικό όραμα του Μ. Αλεξάνδρου--
Κλείνοντας την Αλεξάνδρου Ανάβασή του ο Αρριανός(2ος αι. μ.Χ.) χρησιμοποιεί ως συμπέρασμα μια φοβερή έκφραση: «Ουδ’ εμοί έξω του θείου φύναι αν δοκεί ανήρ ουδενί άλλω ανθρώπων εοικώς» (VII, 30). Ούτε, δηλαδή, και σε μένα φαίνεται ότι χωρίς ανάμειξη θείας δυνάμεως έγινε ο άνδρας που δεν μοιάζει με κανέναν άλλον άνθρωπο.
Αυτή η αίσθηση του διαφορετικού Μεγάλου της ιστορίας σημαδεύει τον Αλέξανδρο στους έκτοτε αιώνες. Δεν σφράγισε μόνο την εποχή του και τα γεγονότα της στα οποία άνοιξε όλους τους ως τότε άγνωστους ορίζοντες, αλλά συνεχίζει να σφραγίζει και να απασχολεί την ιστορία στο διηνεκές.
Ιδιοφυής πολιτικός, μεγαλοφυής στρατηλάτης, βαθειά καλλιεργημένος άνθρωπος. Βραχύτατος ο βίος του. Έζησε32 έτη και8 μήνες. Βασίλευσε12 έτη και8 μήνες.
Κατά τον Αρριανό(ενθ’ αν.VII, 28) ήταν ωραιότατος στο σώμα, εξαιρετικά φιλόπονος, ταχύτατος στη λήψη αποφάσεων, γενναιότατος, αγαπούσε τις τιμές, πολύ ριψοκίνδυνος και ευσεβέστατος απέναντι στο θείο. Εξαιρετικά εγκρατής όσον αφορά τις σωματικές απολαύσεις, αλλά ιδιαιτέρως άπληστος στους επαίνους. Αναφορικά με την εγκράτειά του ο Μέγας Βασίλειος στον περίφημο λόγο του προς τους Νέους τον προβάλλει ως παράδειγμα προς μίμηση. Υπήρξε δεινότατος να διακρίνει το δέον γενέσθαι, ενώ αυτό ήταν ακόμα αθέατο και να συμπεραίνει απ’ αυτό που έβλεπε εκείνο που ήταν πιθανό να ακολουθήσει.
Εξ ίσου αξιοθαύμαστη ήταν η ικανότητά του να παρατάσσει, να εξοπλίζει και να διευθετεί τον στρατό, να ανεβάζει το ηθικό του γεμίζοντάς τους καλές ελπίδες και εξαφανίζοντας τον φόβο τους με τη δική του αφοβία.Αξίζει να διαβάσει κανείς το εκπληκτικό κεφάλαιο VII, 28 του Αρριανού όπου το πορτραίτο του Αλεξάνδρου.Από τον χώρο της ιστορίας το ιστορικό πρόσωπο του Αλεξάνδρου βυθίζεται στο μύθο και αναδύεται από αυτόν. Μετατρέπεται σε θρύλο.
Γίνε τ αι παράδοσητων λαών και όχι μόνον εκείνων τους οποίους κάποτε κατέκτησε και εκπολίτισε καιμεταστοιχειώνεται σε διαφορετική κάθε φορά φυσιογνωμία. Έχει γραφεί εύστοχα ότι ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε θνητός, έδρασε ως υπεράνθρωπος και πέθανε ως ημίθεος. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με τους κατακτητές, ο Μακεδόνας στρατηλάτης αγαπήθηκε έως και λατρεύτηκε από τους λαούς που κατέκτησε. Στην πραγματικότητα τους απελευθέρωσε και τους χάρισε γλώσσα και πολιτισμό. Και εξακολουθεί2400 χρόνια μετά να τιμάται από αυτούς και όχι μόνον. Άνθρωπος της μελέτης περνούσε τις ώρες που δεν πολεμούσε συντροφιά με τα κείμενα του Ομήρου και των μεγάλων τραγικών, του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Μαθητής και θαυμαστής του Αριστοτέλη, κορυφαίου δασκάλου και φιλοσόφου, σφυρηλάτησε το μυαλό του
φιλοσοφικά.Χρησιμοποίησε την πειθώ και απέρριψε τη βία επιλέγοντας ως κύριο στοιχείο της πειθούς του τηναλήθεια. Πίστευε ότι μπορούσε να ξεπεράσει όλους, θνητούς και αθανάτους, και ήρωες και τον Ηρακλή και τον Αχιλλέα με τη δύναμη της δράσεώς του.
Κατά τον Αρριανό«αν είχε προσθέσει την Ευρώπη στην Ασία, θα συναγωνίζονταν τον εαυτό του μια και δεν θα υπήρχε αντίπαλος».
Η πίστη του στην συντριπτική υπεροχή του Ελληνικού πολιτισμού τού πρόσφερε τοεργαλείο αλλά εν πολλοίς και την αιτία της συναρπαστικής του πορείας έως περάτων τής τότε οικουμένης. Κομιστής και Ιεροφάντης των μεγάλων κλασσικών ελληνικών αξιών ζωής, δεν υπήρξε ούτε για μια στιγμή μισαλλόδοξος, ξενόφοβος ή ρατσιστής. Σεβάσθηκε απολύτως τα δόγματα και τις πεποιθήσεις των άλλων. Εκτιμώντας τη σημασία της Πόλεως για τον πολιτισμό και την ευημερία και την πρόοδο των ανθρώπων, ανίδρυσε70 Αλεξάνδρειες.
Υπερήφανος«να σπείρει την Ελλάδα παντού» στην Ασία κατέστηνε τις πόλεις που δημιούργησε κέντρα εκπαίδευσης των Ελληνικών Γραμμάτων. Αναγνωστικό στα Σχολεία αυτά ήταν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου, ενώ Πέρσες και Σούσιοι και Γεδρώσιοι τραγουδούσαν χορικά των Ελλήνων τραγικών. Σύγχρονος μας βιογράφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο βρετανός καθηγητής Nicolas Hammond συνοψίζει επ’ αυτού: «Ο Αλέξανδρος ήταν ο φορέας του Ελληνικού πολιτισμού.
Η επιρροή του στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό είναι σημαίνουσα, ακόμη και έως τα δικά μας χρόνια».
Πολύ χαρακτηριστικά ο Πλούταρχος διερωτάται(«Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής» 4):«ποιος στηρίχθηκε σε μέσα ασφαλέστερα και ωραιότερα από τη μεγαλοψυχία, τη σύνεση, τη σωφροσύνη και το θάρρος με τα οποία τον εφοδίασε στην εκστρατεία η φιλοσοφία;», γ ια να συμπεράνει ότι ο Αλέξανδρος«άρχιζε τον πόλεμο κατά των Περσών πιστεύοντας περισσότερο στη δύναμη που αντλούσε από τα μαθήματα του διδασκάλου του, τού Αριστοτέλη, παρά στα μέσα τα οποία κληρονόμησε από τον πατέρα του τον Φίλιππο». Αληθινό εφόδιό του, συνεχίζει ο Πλούταρχος, είχε ο στρατηλάτης«τη διδασκαλία της φιλοσοφίας και τα διδάγματα περί αφοβίας και ανδρείας, αλλά και περί σωφροσύνης και μεγαλοψυχίας».
Έτσι αν και ο Αλέξανδρος δεν προβάλλεται ως φιλόσοφος, με την επαγγελματική έννοια του όρου, «οφθήσεται οις είπεν, οις έπραξεν και οις επαίδευσε φιλόσοφος». Ο Αλέξανδρος δεν ακολούθησε τη συμβουλή του δασκάλου του Αριστοτέλη να φέρεται ως βασιλεύς προς τους Έλληνες και ως τύραννος προς τους βαρβάρους. Αντίθετα πίστεψε πως έχει από Θεού την αποστολή
να αποβεί κοινός ρυθμιστής και συμφιλιωτής όλων των εθνών. Έτσι, όσους δεν μπόρεσε διά της πειθούς να αναγκάσει, τους υποχρέωνε διά των όπλων.
Και συνένωσε όλα τα έθνη και τους δίδαξε έμπρακτα να θεωρούν πατρίδα τους τον κόσμο, ακρόπολη και φρούριο για ασφάλειά τους το στρατόπεδο, να αισθάνονται τους αγαθούς για συγγενείςκαι τους κακούς αλλόφυλους(και πάλι Πλούταρχος, ενθ’ αν. 6). 2 Αμείλικτη καταδίκη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας ο λόγος και η πράξη του Αλεξάνδρου.
Ήθελε να υπαγάγει όλα τα έθνη της γης υπό μιαν αρχήν και υπό ένα κράτος και όλους του κατοίκους του κόσμου να ενώσει και να αποτελέσει ένα λαόν.
Για το λόγο αυτό προσαρμοζόταν προς τα ήθη και τις συνήθειες τους. Αν ο Αλέξανδρος δεν πέθαινε τόσο νέος όλοι οι άνθρωποι θα είχαν έναν μόνον νόμον και θα οδηγούνταν από μιαν δικαιοσύνην ωσάν από ένα κοινό φως - (Πλούταρχος ένθ’αν. 8).
«Η της στρατείας υπόθεσις φιλόσοφον τον άνδρα συνίστησιν»διότι έβαλε στον νου τουόχι να αποκτήσει πλούτη και να ικανοποιήσει την πολυτέλειά του και τις ηδονές του αλλά να ενώσει όλους τους ανθρώπους με τον δεσμό της ειρήνης, της ομόνοιας και της αμοιβαίας επικοινωνίας (Πλούταρχος ενθ’αν. 9).
Χωρίς την μεγαλοφυΐα του ως πολιτικού ηγέτη κατά τη διεξαγωγή του πολέμου δεν ήταν δυνατόν η δεξιοτεχνία του ως στρατηγού να έχει πετύχει αυτό που πέτυχε. Ως ηγέτης υπερέβη πολύ γρήγορα την αριστοτελική κατανομή των ανθρώπων σε κυρίους και δούλους και επαλήθευσε τον πατέρα του που του δίδαξε ότι στον πόλεμοη στρατιωτική βία δεν είναι το μοναδικό όπλο και οπωσδήποτε δεν είναι το ισχυρότερο.
Κατείχε την τέχνη να κερδίζει την αφοσίωση των λαών. Η πολιτική του έναντι των κατακτουμένων υπήρξε μιαπολιτική συμφιλίωσης. Μετά την νίκη του Γρανικού άρχισε να μεταχειρίζεται τους ηττημένους ως ελευθέρους συμμάχους. Η καλή θέληση του πληθυσμού γι’ αυτόν ήταν η ηθική βάση της στρατιωτικής ισχύος. Η σημερινοί προληπτικοί πόλεμοι της Υπερδυνάμεως είναι στον αντίποδα αυτής της στρατηγικής.
Υπήρξε και λειτούργησε ως ελευθερωτής όλων των μη ιρανικών λαών της καταλυόμενης Περσικής αυτοκρατορίας. Όταν προχώρησε σε περιοχές που κατοικούνταν από καθαυτό Πέρσες και δεν μπορούσε να πάρει με το πρώτο το λαό, πήρε τους Σατράπες καθώς στα μάτια τους ο φυγάς Δαρείος είχε χάσει κάθε αξιοπιστία. Από εκεί και πέρα θέτει σε ενέργεια την λεγόμενη πολιτική εθνομειξίας. Εισήγαγε έναενιαίο νόμισμα το τετράδραχμο του Αλεξάνδρου που απέκτησε την υψηλότερη αξία μεταξύ των νομισμάτων του κόσμου. Αν και ο Αλέξανδρος δεν είχε διαβάσει τον κινέζο φιλόσοφο και πολεμολόγο, τον Sun Tzu (450 π.Χ.) η στρατηγική του διορατικότητα έπαιζε στα δάκτυλα την σοφία του κινέζου: «Η υψηλότερη μορφή διοικητικής ικανότητας είναι να ανατρέπεις τα σχέδια του εχθρού με στρατηγικές κινήσεις.
Η αμέσως επόμενη μορφή να επικρατήσεις του εχθρού συνάπτοντας συμμαχίες, ή σαμποτάροντας τις συμμαχίες του εχθρού με άλλους εχθρικά διατεθειμένους απέναντί του. η επόμενη μορφή διοικητικής ικανότητας είναι να νικήσεις τον αντίπαλο στη μάχη».
Η υψηλή του στρατηγική υπήρξε προϊόν της πολιτικής και πολεμικής τέχνης των οποίων ήταν χαρισματικός παίκτης. Η ιδιοφυΐα του εκπόνησε 3 τον νέον εκείνο πολιτικόν άξονα που δεν είχαν διανοηθεί ούτε οι φιλόσοφοι. Υποήρξε ο μεγαλύτερος κατακτητής ψυχών. Ο Αλέξανδρος επέδειξε βασιλικό σεβασμό απέναντι στις αιχμάλωτες σύζυγο και κόρες του Δαρείου και τον επέβαλε αυτόν στους υφισταμένούς του. όπως επίσης κατεδίκασε τον βιασμό γυναικών και εν γένει την βία. Κατά τον Διόδωρο«τους εχθρούς ηνάγκαζε ευδαιμονείν ο νικήσας».
Στον Πώρο, έναν σκληροτράχηλο αντίπαλό του συμπεριφέρθηκε όπως του ζήτησε, «με βασιλικόν τρόπον». Στην Έφεσο εμπόδισε να σφάξουν τους ολιγαρχικούς που είχαν ταλανίσει τους Εφέσιους ως εγκάθετοι των Περσών. Οι ηγέτες των Περσών εξαγόραζαν συχνά τους Έλληνες με χρήματα. Ο Αλέξανδρος απόκρουσε μετά βδελυγμίας αυτήν την μέθοδο εξαχρείωσης του αντιπάλου. Συμβολικά δώρα(ελάχιστα χρήματα και κάποια αντικείμενα έστελνε προς ορισμένους).
Χαρακτηριστική η αποστολή δώρων και χρημάτων προς τον γενναίο και τίμιο στρατηγό Φωκίωνα στην Αθήνα. Όταν ο απεσταλμένος του Αλεξάνδρου προσήλθε στον στρατηγό εκείνος τον ρώτησε«γιατί μου τα στέλνει αυτά ο Αλέξανδρος;» Και έλαβε την απάντηση«γιατί σε θεωρεί καλόν καγαθόν»! Τότε είπε ο Φωκίων«δώστε τα πίσω στον Αλέξανδρο και πέστε του ότι θέλω να παραμείνω καλός καγαθός»!
Δε ζήτησε ποτέ από τους στρατιώτές του να κάνουν κάτι που δεν έκανε ο ίδιος. Έθετε τις ανάγκες των ανδρών του υπεράνω των προσωπικών του αναγκών.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στην άνυδρη Γερδρωσία πεζοπορούν επί ημέρες χωρίς νερό. Αιφνιδίως σε μια λακκούβα στρατιώτες επισημαίνουν λίγο νεράκι. Το συγκεντρώνουν σ’ ένα κράνος και το προσκομίζουν στον βασιλέα. Εκείνος καίτοι διψά φοβερά, όπως όλοι, το ρίχνει κάτω. Η συνέχεια είναι ότι όλοι με την κίνησή του ένιωσαν τέτοια δύναμη ώστε νόμιζε κανείς ότι όλοι ήπιαν από το νερό εκείνο. Ο Μακεδών ηγέτης είχε μιαν ακατανίκητη ορμή δράσης. Υπήρξε γενναίος, ο γενναιότερος όλης της στρατιάς. Δεν υπελόγισε ποτέ τα μεγέθη του αντιπάλου.
Μάχη Γρανικού334 π.Χ. 30.000 πεζοί, 5.000 ιππείς(Μακεδονική φάλαγγα που πλαισιώνεται από1.500 ιππείς, 7.000 πεζούς και600 ιππείς συν άλλοι5.000 Έλληνες μισθοφόροι) και160 τριήρεις προερχόμενες από το Κοινόν των Ελλήνων. Απέναντί του20.000 Πέρσες και20.000 μισθοφόρους Έλληνες.
Τους νεκρούς Πέρσες θάβει με τιμές, τους νεκρούς μισθοφόρους των Περσών χωρίς τιμές. Τους2.000 αιχμάλωτος Έλληνες στέλνει στην Μακεδονία ως προδότες της πανελλήνιας υπόθεσης. Διότι «παρά τα κοινή δόξαντα τοις έλλησιν, Έλληνες όντες εναντίον τη Ελλάδι υπέρ βαρβάρων εμάχοντο».
Την ίδια ώρα στέλνει στην Αθήνα από τα λάφυρα300 περσικές ασπίδες με την αναγραφή«Αλέξανδρος ο Φιλίππου και οι Έλληνες πλήν Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων».
Ακολουθεί η μάχη της Ισσού333 π.Χ. Ο Δαρείος αντιπαραθέτει 400.000 πεζούς συν 100.000ιππείς (όπου 30000 Έλληνες μισθοφόροι). 4 Έπονται τα Γαυγάμηλα331 π.Χ.Ο Δαρείος1.000.000 πεζούς συν40.000 ιππείς. Εδώ ο Αλέξανδρος αντιπαραθέτει40.000 πεζούς και7.000 ιππείς.
Ο απολογισμός είναι300.000 Πέρσες νεκροί και100 μόνον Έλληνες. Ποιητής της στρατηγικής τέχνης έγραψε, όπως λένε οι βιογράφοι του, το έπος με το ξίφος του. Δεν είχε δόλο, δεν είχε υστεροβουλία, δεν έλεγε ψέμματα. Φυσικά δεν ήταν ούτε αλάθητος, ούτε αναμάρτητος.
Η δεξιοτεχνία του Αλεξάνδρου ως στρατηγού επιβεβαιώνει όλες τις αρχές που στους νεότερους χρόνους συνόψισε ο Κλαούζεβιτς: αξία της μέγιστης ενεργητικότητας, συγκέντρωση στο αποφασιστικό σημείο, ταχύτητα των κινήσεων, αιφνιδιασμός, καταδίωξη εχθρού.
Πλήγμα στην υλική βάση της στρατιωτικής ισχύος του εχθρού όχι με το να την καταστρέψει, αλλά να την καρπωθεί. Κατέστρεψε την Θήβα(το μετάνιωσε μετά) αλλά προστάτευσε την Αθήνα διότι ήταν η Αθήνα του χρυσού αιώνος. Η«Ελλάς Ελλάδος». Είχε άλλωστε έγκυρα διαγνώσει ότι η εθνική συμφιλίωση και ενοποίηση της Ελλάδος χωρίς την Αθήνα δεν γίνεται.
Από το Συνέδριο της Κορίνθου στην απελευθέρωση της μιας μετά την άλλη των Ελληνίδων πόλεων της Μ. Ασίας εφήρμοσε την πολιτική της εθνικής συμφιλίωσης αποκαθιστώντας και την δημοκρατία στις πόλεις και αποτρέποντας σφαγές των ανατρεπομένων ολογαρχικών.
Μεταχειρίστηκε τις ελευθερούμενες πόλεις ως ελεύθερους συμμάχους.
Στις Σάρδεις και τους λοιπούς Λυδούς απεκατέστησε τους παλαιούς δικούς τους νόμους. Στις κατακτούμενες μη Ελληνίδες πόλεις αφήκε του περσικούς διοικητικούς μηχανισμούς με δικλείδες ασφαλείας έναντι των σατραπών που άφησε. Στα σημαντικότερα πόλεις– φρούρια τοποθέτησε Μακεδόνες διοικητές. Στην Καρία διόρισε σατράπη την Άδα, μια ασιάτισσα γυναίκα. Στην Βαβυλώνα όπου ο πληθυσμός ήταν μη ιρανικός ο Αλέξανδρος ερχόταν ως ελευθερωτής των ως τότε κατεχομένων από τους Πέρσες. Ανατολικότερα η λύση που πρόεκρινε ήταν ότι, αφού δεν μπορούσε να έχει αμέσως με το μέρος του τον λαό έπρεπε να πάρει τους ηγέτες του.
Οι70 Αλεξάνδρειες συνιστούν τη φάση του γ΄ ελληνικού αποικισμού και σηματοδοτούν τη νέα εποχή στην ιστορία και του Ελληνισμού και του κόσμου.
Χωρίς να παρακάμψει κανείς τους στρατιωτικούς λόγους, οι πόλεις είναι το κύτταρο του εκπολιτισμού και του εξελληνισμού τής τότε οικουμένης.
Ελληνικά έθιμα, παιδεία, θρησκεία, ανακαλύπτουν σ΄ αυτές τις πόλεις τη νέα πατρίδα τους. Αλεξάνδρεια εν Αιγύπτω, εν Αρεία, εν Αραχωσία, η παρά τον Ιαξάρτην, Αλεξάνδρεια η Εσχάτη απέβησαν ισχυρά κέντρα πολιτισμού και παιδείας με υψηλή ακμή. Η αλεξανδρινή κοινή απέβη το όργανο της παγκόσμιας συνεννόησης. Δεν είναι τυχαίο ότι προς εξυπηρέτηση των Εβραίων οι Εβδομήκοντα μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη, ενώ από τοcorpus της Π. Δ. για το Μακκαβαίων Α’ δε διασώζεται το εβραϊκό πρωτότυπο, αλλά μόνον η ελληνική μετάφραση, τα Μακκαβαίων Β’ και Γ’ εξ άλλου γράφηκαν απ’ ευθείας στην ελληνική.
5 Διεθνής οικονομία και διεθνές εμπόριο αναπτύσσεται στους αιώνες που ακολουθούν χάρη στον ενοποιηθέντα χώρο οικονομικής δραστηριότητας απ΄ την Ανατολή ως το Γιβραλτάρ. Οι πρωτοβουλίες αυτού του ιδιοφυούς ηγέτη είναι πολλαπλές.Αποστολή στο Σουδάν για έρευνα των αιτίων των πλημμυρών του Νείλου, η αποστολή Νεάρχου και Ονησικρίτου στο Δέλτα του Ινδού, τα σχέδια για τον περίπλου της Αραβίας, τις διώρυγες του Ευφράτη και του Τίγρητα, ο εποικισμός των παραλίων του Περσικού Κόλπου δείχνουν ένα απίστευτα δημιουργικό νου που παράγει ιδέες και προχωρούσε με τρομερή ταχύτητα στην πραγμάτωσή τους.
Ο J. Holzner στον«Παύλο» του θυμίζει ότι στην Ταρσό, τη γενέτειρα του Αποστόλου των Εθνών, ο Αλέξανδρος σώθηκε πίνοντας το φάρμακο ενός μαθητή τού Ιπποκράτη, του Φιλίππου, που όμως με επιστολή του ο Παρμενίων τον συμβούλευε να το πετάξει, διότι δήθεν ο Φίλιππος δωροδοκηθείς από τον Δαρείο ήθελε να τον δηλητηριάσει.
Ο Μέγας Αλέξανδρος άρπαξε με το ένα χέρι το ποτήρι με το φάρμακο και το ρούφηξε και με το άλλο έδωσε το γράμμα στο γιατρό. Η μεγαλοψυχία και η εμπιστοσύνη τού έσωσε τότε τη ζωή. Σε αντίθετη εκδοχή η παγκόσμια ιστορία θα έπαιρνε βαθύτατα διαφορετική κατεύθυνση. Κατά τονHolzner δεν θα είχε υπάρξει Ελληνισμός ούτε ο ανατολικοελληνικός πολιτισμός που προπαρασκεύασε τον δρόμο για τον Χριστιανισμό.
Ο Παύλος έδρασε και ως κληρονόμος της διαθήκης του Μ. Αλεξάνδρου για την ένωση Ανατολής και Δύσεως: «Ουκ ένι Ιουδαίος, ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ.. πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού» (Γαλάτ. 3,28).
Εκπληκτικό στάθηκε το νέο νομισματικό σύστημα. Υπερέβη τον αποθησαυρισμό του Περσικού συστήματος. Με νόμισμα που έχει ως βάση τον άργυρο και την εισαγωγή του αττικού νομισματικού κανόνα άλλαξαν ριζικά οι όροι της οικονομικής ζωής του κόσμου.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, Χριστιανισμός, Βυζάντιο και παν ό,τι εφώτισε τον κόσμο οφείλονται στον Αλέξανδρο. Το οικουμενικό του όραμα υπερβαίνει εκείνο του Ισοκράτη για την Ένωση των Πανελλήνων, καθώς και του πατέρα του. Ως την εποχή του ουδείς είχε συλλάβει ιδέα πέραν της ελληνοκεντρικής. Ο Αλέξανδρος είναι ο πρώτος που οραματίζεται και δημιουργεί κράτος όπου όλες οι εθνότητες έχουν ισότητα δικαιωμάτων. Διότι ο Αλέξανδρος δεν είχε πολιτιστικές και φυλετικές προκαταλήψεις.
Είναι δυστύχημα διότι ο νοτιοελλαδικός κόσμος παρέμενε και μικροελλαδικός. Του ήταν αδύνατο να συλλάβει την μεγαλειώδη σύλληψη – εκτέλεση του Μακεδόνα αρχιστρατήγου. Και αυτός ο μικροελλαδισμός (= εμμονή στην πόλη –κράτος) καταφαίνεται στους αριθμούς. Δηλαδή στο πόσο λίγο συμμετέσχε στο όραμα και στην πραγμάτωσή του. Με τον Δαρείο πολεμούν τους Έλληνες100000 Έλληνες μισθοφόροι. Με τον Αλέξανδρο πολεμούν τους Πέρσες περίπου10000 Νότιοι Έλληνες.
6 Φαντάζεται κανείς αν ο σημερινός πλανητάρχης υιοθετούσε το καθόλου ανεπίκαιρο δόγμα του Μ. Αλεξάνδρου πόσο διαφορετικός θα γίνονταν ο κόσμος; Και πόσο αλλιώτικα θα πορεύονταν. Ας πάρουμε το Ιράκ για παράδειγμα: Ο Αλέξανδρος νικά στην μάχη των Αρβύλων τον σατράπη της Συρίας Μαζαίο, ισχυρό πολεμιστή. Αυτόν τον ως χθες εχθρό του, άνθρωπο του Δαρείου, τον παίρνει και τον κάνει σατράπη της Βαβυλώνας. Θα μπορούσε δηλαδή ο Μπους να αναθέσει την διακυβέρνηση του Ιράκ σ’ έναν ισχυρό άνδρα του καταλυθέντος καθεστώτος, αμέτοχο στα πραγματικά εγκλήματα του Σαντάμ.
Τότε ο κ. Μπους έμπρακτα θα έπειθε ότι πάει εκεί ως ελευθερωτής. Αυτό όμως επιβάλλει ριζική ανατροπή των δογμάτων που σήμερα εφαρμόζει ο ατλαντισμός. Σημαίνει αλλαγή στόχου από την Global Domination (= παγκόσμια κυριαρχία) στην Global Leadership (=παγκόσμια ηγεσία). Στην προοπτική μιας τέτοιας εναλλαγής οι ιδέες που αρχίζουν να υποφώσκουν και στις ΗΠΑ ξεκινούν από την εκτίμηση ότι το δόγμα της παγκόσμιας κυριαρχίας οδηγεί σ’ ένα κράτος πανικόβλητο και φοβικό το οποίο πρέπει να έχει δομές φρουρίου πανταχόθεν βαλλομένου για να προστατευθεί από την γενικευμένη τρομοκρατία.
Η ιδιοφυής στρατηγική του Μ. Αλεξάνδρου στόχευε όχι στην δημιουργία αφέντη και υποτελών, αλλά σ’ αυτό που προτείνει τώρα στον πλανητάρχη του δόγματος των προληπτικών πολέμων οBrzezinki, ηγεσία αντί της κυριαρχίας και παγκόσμια«κοινότητα κοινών συμφερόντων». Είναι προφανής η δραματική επικαιρότητα του Μακεδόνα αρχηγέτη.
Οι αιώνες δεν αμφισβήτησαν κανένα από τα εκπάγλου φωτός στοιχεία της ταυτότητας του Αλεξάνδρου. Στην εποχή μας ωστόσο παρουσιάστηκαν δύο αμφισβητήσεις. Οι μεν αμφισβητούν την ελληνικότητά του, οι δε τον ανδρισμό του. Οι πρώτοι είναι οι επινοητές του γνωστού σταλινοτιτοϊκού κατασκευάσματος του ψευδωνύμου κράτους –έθνους - γλώσσας των Σκοπίων. Για την στοιχειώδη αληθοφάνεια του εγχειρήματός τους ήταν απαραίτητη η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των αρχαίων Μακεδόνων και εκεί η μαύρη προπαγάνδα τους επιδίδεται μετά μανίας.
Ανιστόρητοι, ανεκπαίδευτοι και ανόητοι οπαδοί τους αναπαράγουν την πλαστογράφηση. Εσχάτως κάποιοι μεγαλόσχημοι σκηνοθέτες για της ανάγκες της σκηνής κακοποιούν και αυτοί την ιστορική αλήθεια, παρουσιάζοντας έναν Αλέξανδρο επιρρεπή προς… όλες τις μορφές σεξουαλικής διαστροφής!
Στον Πλούταρχο(ενθ’ αν. 12) διασώζεται το εξής στιγμιότυπο: Ο Φιλόξενος, διοικητής της Μικρασιατικής Παραλίας, έγραψε στον Αλέξανδρο ότι εντόπισε στη Ιωνία νεαρόν ωραιότατον όμοιον του οποίου μέχρι τότε δεν εγέννησε ο κόσμος και ρωτούσε αν θέλει να του τον στείλει. Ο Αλέξανδρος του απάντησε σκληρότατα: «Ω κάκισθε απ’ όλους τους ανθρώπους με γνώρισες ποτέ μέχρι σήμερα ένοχον τέτοιου εγκλήματος για να τολμήσεις να με κολακεύεις με ηδονές τόσον αισχρές;»
7 Υπάρχει ένα φοβερό ελληνικό έλλειμμα: το από μέρους μας απίστευτα αναξιοποίητο του Μεγάλου Εκπολιτιστή. Σκέφτομαι τι κλειδί επίλυσης εθνικών προβλημάτων και προώθησης διεθνών είναι η
αλεξανδρινή ειρήνη και η αλεξανδρινή στρατηγική. Σκεφτείτε προς στιγμή να ήταν ο Μ. Αλέξανδρος Εβραίος ή Τούρκος. Τι θα ήταν σήμερα οι Εβραίοι ή οι Τούρκοι. Από την άλλη ποιαν απολογίαν μπορούν να καταθέσουν ο Μπους, ο Σρέντερ και ο Νίμιτς να βαφτίζουν«Μακεδονία» το βορείως των συνόρων μας αλβανοσλαβικό τεχνητό μόρφωμα; Πολύ περισσότερο που οι Αλβανοί των Σκοπίων απορρίπτουν τέτοια ονομασία.
Τι απαντούν οι κατασκευαστές του ψευδωνύμου μορφώματος κράτους– έθνους– γλώσσας στον Αλέξανδρο που διακηρύσσει (Πλούταρχος ενθ’αν. 332) ότι προέκρινε ως σκοπό της ζωής του «την Ελλάδα σπείραι και καταχέασθαι γένους παντός ευδικίαν και ειρήνην», δηλαδή«να σπείρει την Ελλάδα και να απλώσει την ελληνική δικαιοσύνη και ειρήνη σ’ ολόκληρον τον κόσμο»; Οι αιώνες της ιστορίας δεν γνώρισαν άλλο τέτοιο φαινόμενο επιβίωσης το οποίο εξακολουθεί να εξάπτει την φαντασία, να ασφαλίζει όνειρα και ελπίδες λαών και ατόμων με αρρενωπή ανιδιοτέλεια και απέραντο ψυχικό μεγαλείο.
ΟTarn υποστηρίζει ότι ο Αλέξανδρος υπήρξε«κορυφαία γονιμοποιός δύναμη στην ιστορία». Έφερε νέα εποχή. Τίποτε δεν υπήρχε μετά από αυτόν το ίδιο.
Ο Ulrich Wilcken συμπεραίνει ότι«όλη η μετέπειτα πορεία της ιστορίας, η πολιτική και η πολιτιστική ζωή των κατοπινών εποχών δεν μπορούν να κατανοηθούν ξεχωριστά από τη δράση του Μεγάλου Αλεξάνδρου».
ΟFuller ασκεί οξεία κριτική στους νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου γιατί δεν έλαβαν κανένα μάθημα από τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο και καταλήγει: « Η άγνοια της ιστορίας από μέρους τους ήταν η Νέμεσή τους και ο πόλεμός τους μια ελληνική τραγωδία».
Σκέφτομαι αν κάπου εμφανιστεί η Γοργόνα του μύθου η απάντηση στην αγωνιώδη αναζήτησή της«Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;» πρέπει να είναι μία: Ζει! Και θα ζει στους αιώνες των αιώνων!
Θεσσαλονίκη12/6/05 Στέλιος Παπαθεμελής 8