Η ζωγραφική την κλασσική περίοδο

Η αρχαία Ελληνική ζωγραφικήείναι τέχνη αντίστοιχης σημασίας με την αρχιτεκτονική και τηνγλυπτική στον Ελληνικό Κόσμο. Χάθηκε όμως κατά το μεγαλύτερο μέρος της, και ιδιαίτερα η ζωγραφική τηςκλασσικής περιόδου είναι χαμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου. Ήταν πάντοτε συνδεδεμένη με την αρχιτεκτονική και τηνγλυπτική, καθώς βάφονταν τόσο τα γλυπτά όσο και τα αρχιτεκτονικά μέλη με τρόπο που μας είναι καλά γνωστός, μια και είναι χιλιάδες τα ίχνη χρωμάτων από αρχιτεκτονικά μέλη καιγλυπτά που σώζονται σήμερα, και μας επιτρέπουν να έχουμε μια πλήρη εικόνα της Ελληνικής ζωγραφικής.


Μάλιστα, η χρήση χρώματος στις τρισδιάστατες αυτές επιφάνειες οδήγησε την ζωγραφική στην απεικόνιση, την απόδοση του διαστήματος (του χώρου) και των φωτοσκιάσεων. Η ζωγραφική, επίσης, συνδεόταν με τιςτέχνες του ψηφιδωτού και της αγγειογραφίας, από τις οποίες έχουμε επίσης απειράριθμα δείγματα, μια και κυρίως τα ψηφιδωτά σε πάρα πολλές περιπτώσεις μιμούνται πρωτότυπα ζωγραφικά έργα και σε κάθε περίπτωση μιμούνται τεχνοτροπικά τα ζωγραφικά έργα της αντίστοιχης περιόδου. Τέλος συνδέεται με τηντέχνη της σκηνογραφίας.

Οι πηγές μας είναι περισσότερες από την ύπαρξη των πρωτότυπων έργων, γιατί προστίθενται παράγοντες όπως η ζωγραφική των ρωμαϊκών χρόνων, η επιρροή που άσκησε η Ελληνική ζωγραφική στην ζωγραφική των Ετρούσκων, καθώς και οι περιγραφές αρχαίων συγγραφέων όπως του Πλίνιου του Πρεσβύτερου, του Παυσανία, του Πλουτάρχου, του Λουκιανού, του Αθήναιου, του Αριστοτέλη, τουΠλάτωνα, του Ξενοφώντα, κ.α.

Η Μινωική ζωγραφική

Η Μινωική ζωγραφική, ήταν η πρώτη σημαντική περίοδος της ζωγραφικής στην Ελλάδα. Συνδέεται με τηναρχιτεκτονική τωνανακτόρων και χαρακτηρίζεται από τα χαρούμενα χρώματα, την φυσιοκρατία και την λεπτότητα στην απόδοση των μορφών.

Η Μυκηναϊκή ζωγραφικήσχετίζεται με την Μινωική και την μιμείται ως ένα βαθμό. Τα κυριότερα δείγματά της είναι επίσης τοιχογραφίες ανακτόρων. Στην αγγειογραφία μιμείται και Κυκλαδικά πρότυπα.

Η Κυκλαδική ζωγραφική

Η Κυκλαδική ζωγραφική, που χρονικά άνθισε παράλληλα με την Μινωική, παρά το γεγονός ότι έχουμε και σ’ αυτήν έντονη την παρουσία των φυσιοκρατικών προτύπων, είναι περισσότεροανθρωποκεντρική από ότι ηΜινωική, κάτι το οποίο την συνδέει με την μετέπειτα κλασσική τέχνη. Η χρήση χρώματος στα αγγεία άρχισε στις Κυκλάδες από ενωρίς, ενώ η πολυχρωμία εισήχθη τηνμεσοκυκλαδική περίοδο. Την ίδια εποχή έχουμε την ανακάλυψη του ασβεστοκονιάματος και την ανάπτυξη της μνημειώδους ζωγραφικής.

Η Αρχαϊκή ζωγραφική

Η Αρχαϊκή ζωγραφική, όπως και οι προηγούμενες περίοδοι που περιγράψαμε, παραμένειζωγραφική δύο διαστάσεων.Χρησιμοποιούνται, άλλοτε (ιδίως στην επιχρωμάτιση των αρχιτεκτονικών μελών των Ναών) τα Πολυγνώτειαχρώματα (για τα οποία θα μιλήσουμε εκτενέστερα όταν θα αναφερθούμε στην κλασσική εποχή), και άλλοτε χρώματαόπως το κόκκινο, το μαύρο, τομπλε, το πράσινο, το λευκό,το κίτρινο, χωρίς ανάμειξη των χρωμάτων και φωτοσκιάσεις. Προέχει η καθαρότητα και σαφήνεια των μορφών και ο εσωτερικός ρυθμός της σύνθεσης.

Σημαντικοί ζωγράφοι την Αρχαϊκή εποχή ήταν: Ο Τηλεφάνης από την Σικυώνα, οι Κορίνθιοι Κλεάνθης, Αρίδικος, και Έκφαντος, ο Φιλοκλής πιθανώς από τη Ναύκρατη, ο Κίμων από τις Κλεωνές.

Από τα έργα των αρχαϊκών χρόνων που έχουμε, μπορούμε να αναφέρουμε:

-Πολυάριθμα ίχνη χρωμάτων σε αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά.

-Τέσσερις πινακίδες που βρέθηκαν σε σπήλαιο της Σικυώνας. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται είναι τοκόκκινο, το καφέ, το μπλέ, το μαύρο και το άσπρο.

-Λείψανα τοιχογραφίας από το ναό του Απόλλωνα στο Θέρμο της Αιτωλίας (πήλινες μετόπες, κλπ).

-Πέντε τοιχογραφίες από την Ποσειδωνία (στην Ιταλία, σημερινό Παίστουμ).

Η ζωγραφική την κλασσική περίοδο, όπως και στηνΑρχαϊκή, είναι ένα δημόσιο αγαθό, συνδέεται άμεσα με την λατρεία και εκφράζει συνολικά τα ιδεώδη της πόλης. Έχει μνημειώδη χαρακτήρα και αποτελεί την οπτική απόδοση, έκφραση της Ελληνικής κοσμοαντίληψης. Η κλασσική ζωγραφική εισάγει την φωτοσκίαση και προχωράει σε λεπτομερέστερη περιγραφή των μορφών, και στην διάρθρωση του χώρου.

Αναφέρουμε μερικούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Ελληνικής ζωγραφικής της κλασσικής περιόδου:

-Ο Πολύγνωτος του οποίου η συμβολή στην ανάπτυξη της κλασσικής ζωγραφικής ήταν καθοριστική. Καταγόταν από τη Θάσο και ο πατέρας του Αγλαοφών ήταν επίσης ζωγράφος. Ο Αριστοτέλης τον αποκαλεί«αγαθόν ηθογράφον».Ο Πολύγνωτος, μαζί με τον Μίκωνα, έκαναν τα σημαντικότερα βήματα στην παρουσίαση του διαστήματος και του χώρου. Η σημαντικότερη όμως προσφορά του Πολύγνωτου ήταν η αναλυτική χρήση των χρωμάτων με τα οποία δουλεύει η φύση ως επί το πλείστον στο υλικό της μέρος (και όχι στο ψευδαισθησιακό, όπως το χρώμα της θάλασσας και του ουρανού που ενώ είναι διάφανη στην πραγματικότητα, φαίνονται γαλάζια, μπλέ).

Τα καθαρά και έντονα χρώματα πχ κόκκινο, κίτρινο, , μπλέ κλπ, υπάρχουν στο υλικό μέρος της φύσης σε αναλογία μικρότερη του 1/1000. Η ζωγραφική όφειλε να μιμείται τον χρωματικό τρόπο της φύσης. Πρόκειται για την περίφημη «Πολυγνώτεια τετραχρωμία». Τα χρώματα αυτά είναι: το άσπρο, το μαύρο, το κεραμμυδί(χοντροκόκκινο), η ώχρα και όλα τα παράγωγά τους (το γκρί, το καφέ, το πράσινο, το κίτρινο, τοπορτοκαλί, το ροζ, κλπ.).

O Μέγας Αλέξανδρος και η Καμπάσπη στο εργαστήριο του Απελλή,

Η χρήση των «Πολυγνώτειων χρωμάτων» χαρακτηρίζει ολόκληρη την αρχαία Ελληνική ζωγραφική(Αρχαϊκή, κλπ) αιώνες πριν τονΠολύγνωτο. Η προσφορά τουΠολύγνωτου έγκειται στην μεγαλύτερη ανάλυση των χρωμάτων αυτών, δηλαδή στην παραγωγή περισσότερων χρωματικών διαβαθμίσεων πάνω σε αυτή την χρωματική κλίμακα.

Τα χρώματα αυτά, αποδίδουν την αίσθηση της συνέχειας και της ενότητας της συμφωνίας και της συνοχής και γι’ αυτό αποτελούν την αναγωγή στο Εν, στην συμπαντική ενότητα(το Εν ταυτίζεται με τον Δία, τον Θεό, τον Νου, την Ειμαρμένη, αλλά και με πολλά άλλα ονόματα επονομάζεται αυτή η ανώτατη θεότητα του παντός όπως μας λέει ο Ζήνων ο Κιτιεύς).

Δίκαια λοιπόν έχει αποκληθεί και«τετραχρωμία της Αγάπης»(καθώς η Αγάπη είναι η αναγωγή προς την μία των πάντων αρχή, η ένωση με το πάν, με το Έν). ΠολλοίΈλληνες μίλησαν γι’ αυτό. Παραθέτουμε εδώ ένα κείμενο του Ολυμπιόδωρου που αναφέρει το γεγονός ότι για το ίδιο θέμα μίλησαν οιΠυθαγόρειοι, ο Εμπεδοκλήςκαι ο Πλάτων. Να επισημάνουμε για την σωστή ανάγνωση του κειμένου, ότι η αρχαία Ελληνικήλέξη «φιλία» σημαίνει πρώτιστα αγάπη και δευτερευόντως έχει την σημερινή έννοια της λέξεως, καθώς, φιλώ = αγαπώ(η λέξη φιλία είναι το ουσιαστικό του ρήματος φιλώ): 

«Η δε φιλία, ως οι σοφοί φασίν [ό εστιν οι Πυθαγόρειοι και ο Εμπεδοκλής φάσκων την φιλίαν ενούν τον Σφαίρον], ενοποιός εστιν. Η γάρ φιλία προς τη μιά των πάντων εστίν αρχή, ει δε γε εκεί ένωσις πανταχού και ουδαμού διάκρισις. …. γήν γάρ και ουρανόν και πάντα τον κόσμον η φιλία συνέχει ενοποιός ούσα». (Ολυμπιόδωρος, σχόλια στον Γοργία του Πλάτωνος)…η Αγάπη είναι η αναγωγή προς την μία των πάντων αρχή..

Ο Πλάτωνας επίσης, αναφέρει ότι αν ζωγραφίζοντας κανείς ένα πρόσωπο δεν χρησιμοποιήσει Πολυγνώτεια χρώματα, αλλά κάποια άλλα, θα χάσει την φυσική χροιά του ανθρώπινου προσώπου.

-Ο Αγάθαρχος ο οποίος ήταν ο σημαντικότερος σκηνογράφος του 5ου αιώνα. Είχε γράψει πραγματεία από την οποία άντλησαν στοιχεία ο Δημόκριτοςκαι ο Αναξαγόρας και έγραψαν μελέτες για «τον τρόπο με τον οποίο τα επιπέδου επιφανείας ζωγραφιζόμενα αντικείμενα φαίνονται στην εικόνα είτε ως να προέχουν είτε ως να αφίστανται από το βάθος της».

-Ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος, ο Παράσιος από την Έφεσο και ο Ζεύξις από την Ηράκλεια της Μεγάλης Ελλάδας, οι οποίοι εισήγαγαν την τεχνική της φωτοσκίασης. Ο Πλούταρχος αναφέρει στα Ηθικά: «Και γαρ Απολλόδωρος ο ζωγράφος ανθρώπων πρώτος εξευρών φθοράν και απόχρωσιν σκιάς, Αθηναίος ην».

-Ο Εύπομπος, ο Πάμφιλος και ο Παυσίας οι οποίοι καθιέρωσαν την σχολή της Σικυώνος ως την σημαντικότερη σχολή ζωγραφικής του Ελληνικού κόσμου στην οποία φοίτησαν πολλοί από τους μετέπειτα σημαντικούς ζωγράφους, ερχόμενοι από διάφορα μέρη της Ελλάδας.

-Ο Ευφράνωρ ο οποίος έγραψε βιβλίο περί συμμετρίας και χρωμάτων.

Η Σχολή του Απελλή

-Ο Νικίας, μαθητής τουΑντιδότου και συνεργάτης τουΠραξιτέλη, ο Απελλής από την Κολοφώνα της Ιωνίας και οΠρωτογένης, οι οποίοι θεωρείται ότι έφθασαν την αρχαία Ελληνική ζωγραφικήστο απόγειο της άνθησης και της τελειότητας.

-Η Ιαία, η οποία είχε αποκτήσει την φήμη ότι εκτός από την ποιότητα των έργων της, μπορούσε να τα εκτελεί με ταχύτητα. Έλεγαν ότι κανείς δεν είχε ταχύτερο χέρι. Οι αμοιβές των έργων της ξεπερνούσαν αυτές των συγχρόνων της.

-Σημαντικοί ζωγράφοι υπήρξαν και οι Ευφράνωρ, Πάναινος, Αγλαοφών, Τιμαρέτη, Κηφησόδωρος, Έριλλος, Ευήνωρ, Καλυψώ, Διονύσιος, Έφορος, Πάμφιλος, Αθηνίων, Αετίων, Νικόμαχος, Αρισταρέτη, Αντορίδης, Περσέας, Ηρακλείδης, Κτησίλοχος, Κρατίνος, Ολυμπιάς, Τιμαίνετος, Κτησικλής, Ειρήνη, Εύδωρος, Κτησίδημος, κ.α.

Αναφέρουμε μερικά από τα σημαντικότερα ζωγραφικά έργα της κλασσικής εποχής:

-«Ο Ζεύς καθήμενος επί θρόνου», «Ελένη του Κρότωνα», «Η Αλκμήνη», Ζεύξις.

-«Ο Μελέαγρος και η Αταλάντη», «Ο Ηρακλής στη Λίνδο», Παράσιος.

-«Ιλίου Πέρσις», «Νέκυια», «Ο Οδυσσέας με τη Ναυσικά», Πολύγνωτος.

-«Αμαζονομαχία», «Θησέας», «Αργοναύτες», Μίκων.

-«Ο νικητής σε γυμνικό αγώνα που κρατά κλάδο φοίνικα», Εύπομπος.

-«Μήδεια ενώ σκέπτεται τον φόνο των παιδιών της», Αριστόλαος.

-«Νέκυια», «Περσέας και Ανδρομέδα», «Νεμέα», «Υάκινθος», Νικίας.

-«Άρτεμις εν μέσω Νυμφών», «Αναδυόμενη Αφροδίτη», Απελλής.

-«Ιάλυσος», «Κυδίππη», «Τα ιερά πλοία των Αθηναίων», Πρωτογένης.

-«Το παιδί που φυσάει την φωτιά μπροστά στο τζάκι», Αντίφιλος.

Σημαντικές είναι επίσης οι σωζόμενες επιζωγραφισμένες επιτύμβιες στήλες της Δημητριάδος, καθώς επίσης τα ψηφιδωτά της Πάφου, και όλοι οι Μακεδονικοί τάφοι στους οποίους έχουν σωθεί μεγάλες ζωγραφισμένες επιφάνειες, όπως οι βασιλικοί τάφοι στην Βεργίνα (

Η «Σκηνή βασιλικού κυνηγιού» του Φιλόξενου που σώζεται σήμερα στον τάφο τουΦιλίππου), ο τάφος στον αγ. αθανάσιο Θεσσαλονίκης (με την ζωγραφισμένη Ιωνική ζωφόρο), και οι τάφοι στα Λευκάδια της Νάουσας (ο «τάφος των ανθεμίων» και άλλοι)

Κλείνοντας, να πούμε ότι οι αυξανόμενες γνώσεις μας για την αρχαία Ελληνική ζωγραφική ως αυτόνομης τέχνης αλλά και για την ζωγραφική των Ναών και γενικά των δημόσιων οικοδομημάτων αλλά και σε όλες τις άλλες εκδηλώσεις της (αγγειογραφία, κλπ), ολοκληρώνουν την αντίληψή μας για την πορεία του Ελληνικού πνεύματος μέσα στους αιώνες.
ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ζωγραφική την κλασσική περίοδο"

Η συμβολή των μαθηματικών υπερδομών

Του Νίκου Λυγερού
Η συμβολή των μαθηματικών υπερδομών δεν περιορίζεται στα μαθηματικά, όπως θα ήταν αναμενόμενο από τον καθένα. Στην πραγματικότητα ακολουθούν το νοητικό σχήμα της στρατηγικής των ομάδων του Gabis. Έτσι βλέπουμε ότι οι εφαρμογές τους πληθαίνουν στους τομείς της φυσικής και της χημείας αλλά και της βιολογίας. Ένας από τους βασικούς λόγους αυτής της ικανότητας δεν είναι απλώς η προσαρμοστικότητα των μοντέλων τους, αλλά η πλαστικότητα της δομής τους, που διαχειρίζεται φυσιολογικά, με ορθολογικό τρόπο, τα χαρακτηριστικά της πολυπλοκότητας που απαιτεί ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των γεγονότων, όπου η μονοσήμαντη πράξη δεν επαρκεί πια για να κωδικοποιήσει τα δεδομένα αυτών των τομέων. Επίσης η ικανότητα των υπερδομών να παράγουν νέες υπερδομές είναι πραγματικά εντυπωσιακή, αφού λειτουργεί το νοητικό σχήμα της γενίκευσης μέσω της κληρονομικότητας. Οι υπερδομές δίνουν, επίσης, τη δυνατότητα να συμπληρώσουν τις υποδομές και τις δομές, δίχως να εκφυλίζουν αυτές τις έννοιες, αφού τις εμπλουτίζουν πρακτικά και αποτελεσματικά. Ακόμα κι αν είμαστε στην αρχή της αξιοποίησης αυτού του τομέα είναι προβλέψιμο ότι θα λειτουργήσουν όλο και πιο συχνά σε διάφορα πεδία, όπου η πολυπλοκότητα παίζει ένα καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη των πραγμάτων. Με τον φορμαλισμό των υπερδομών έχουμε να δώσουμε ανοιχτές δομές, που υποστηρίζουν πιο βαθιές νοητικές προσεγγίσεις, όπως είναι και το θέμα της διακλάδωσης, αφού δε μιλούμε πια για πιθανότητες, αλλά για υπάρξεις που λειτουργούν ανεξάρτητα και παράλληλα μ’ ένα τρόπο συλλογικό όσον αφορά στη θεωρία ομάδων.
Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=15616&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η συμβολή των μαθηματικών υπερδομών"

Η τιμή και η δόξα δεν μετρούνται δια της ύλης και δια του μετάλλου

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Το 1862 η Αθήνα και η Ελλάδα ολόκληρη βρισκόταν σε αναβρασμό. Ο θρόνος του πρώτου βασιλιά Όθωνα κυριολεκτικά «έτριζε» και ο κόσμος έψαχνε διάφορους τρόπους για να στείλει το μήνυμα της δυσαρέσκειας στο Παλάτι. Την Πρωτοχρονιά, λοιπόν, μια παρέα αποφάσισε να φτιάξει ένα λεύκωμα αφιερωμένο στον γέροντα μπουρλοτιέρη Κανάρη, που δεν είχε δεχτεί να λάβει τιμητική σύνταξη, ως αντίδραση για τα δεινά που υπέφεραν οι συμπατριώτες του, βουτηγμένοι στη φτώχεια και την ανέχεια.

Πρωτεργάτης ο Ιωάννης Φιλήμων. Το δε λεύκωμα θα είχε μία καινοτομία. Θα περιλαμβανόταν σε αυτό η «φωτογεγραμμένη εικών», δηλαδή φωτογραφία – η μεγάλη εφεύρεση της εποχής– του μπουρλοτιέρη. Στην απέναντι δε σελίδα με χρυσά γράμματα προβλεπόταν να είναι εκτυπωμένο το 107 άρθρο του Συντάγματος που ανέφερε πως «Η τήρησις του Συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων». Σε μία δύο ημέρες ήδη περισσότεροι από διακόσιοι επαγγελματίες και έμποροι των Αθηνών είχαν υπογράψει και εισφέρει τον οβολό τους για τη δημιουργία του λευκώματος. Το θέμα δεν άργησε να λάβει διαστάσεις και να εκδηλωθεί η πρώτη αντίδραση της Αστυνομίας, επειδή ο ποινικός νόμος απαγόρευε τους εράνους.

Ακολούθησε επιστολή στην πολιτική ηγεσία της Αστυνομίας, δηλαδή στον Υπουργό Εσωτερικών, δηλώνοντας ότι με την ενέργειά τους ήθελαν να εκφράσουν βαθιά ευγνωμοσύνη στο γηραιό αγωνιστή και όχι να υποσκάψουν «τα καθεστώτα».

Στήλες ολόκληρες γέμισε στην εφημερίδα του ο Φιλήμων αναδεικνύοντας σε μείζον θέμα την τιμή προς τον Κανάρη. «Η τιμή και η δόξα δεν μετρούνται δια της ύλης και δια του μετάλλου», έγραφε, ενώ περισσότεροι από δύο χιλιάδες άνθρωποι στέκονταν αρωγοί στην απόφαση τιμής του εθνικού ήρωα. Το γεμάτο με συμβολισμούς λεύκωμα φτιάχτηκε και παραδόθηκε στον γέρο μπουρλοτιέρη, ο οποίος λίγες ημέρες αργότερα κλήθηκε από τον Όθωνα να σχηματίσει κυβέρνηση!

 [mikros-romios.gr]

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η τιμή και η δόξα δεν μετρούνται δια της ύλης και δια του μετάλλου"

Ίασις. Υγεία, Νόσος, Θεραπεία από τον Όμηρο στον Γαληνό

Φρόντιζαν τη διατροφή και το σώμα τους στην αρχαία Ελλάδα; Πώς αντιμετώπιζαν το ζήτημα της δημόσιας υγείας; Τι έκανε ένας αθλητής εάν τραυματιζόταν 2.500 χρόνια πριν; Υπήρχαν χειρουργικά εργαλεία; Πώς χρησιμοποιούσαν το όπιο και άλλες φαρμακευτικές ουσίες και βότανα; 

Απαντήσεις στα παραπάνω και άλλα ερωτήματα θα επιχειρήσει να δώσει η έκθεση «Ίασις. Υγεία, Νόσος, Θεραπεία από τον Όμηρο στον Γαληνό», που προγραμματίζει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στις 20 Νοεμβρίου.

Μέσα από μια επισκόπηση της εξέλιξης των αρχαίων θεραπευτικών πρακτικών, η έκθεση «Ιασις» εξετάζει στις τρεις ενότητές της, τη μετάβαση από τη μαγικο-θρησκευτική θεραπεία στην ορθολογική, την επιστημονική ιατρική, καλύπτοντας το χρονικό διάστημα περίπου από το 1200 π.Χ. έως τον 3ο αιώνα μ.Χ. και παρουσιάζει σχεδόν 300 αρχαία αντικείμενα από 41 μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Πρόκειται για τη δεύτερη αρχαιολογική έκθεση της τριλογίας, που άνοιξε το 2009 με την έκθεση «Έρως» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, συνεχίζει με την «Ιασις» (20/11/2014 -31/5/2015 ) και ολοκληρώνεται με την έκθεση «Ο Θάνατος και η Ζωή μετά στην αρχαία Ελλάδα» (11/12). Και οι τρεις πραγματεύονται τον τρόπο που προσεγγίζονται πανανθρώπινα θέματα από την αρχαιότητα έως σήμερα, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν.

Στην έκθεση για τον «Θάνατο και τη Ζωή μετά» ή αλλιώς «Επέκεινα», διερευνάται μέσα από 120 αντικείμενα από 21 μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, ένα από τα σημαντικότερα μυστήρια που απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί τον άνθρωπο: η τύχη της αθάνατης ψυχής μετά τον θάνατο του φθαρτού σώματος. 

Ως αφετηρία επιλέχθηκαν οι επικές περιγραφές για τον Κάτω Κόσμο, όπως αποτυπώθηκαν στα αρχαία έργα διαφορετικών περιόδων. Ως κατακλείδα, οι πλατωνικές αντιλήψεις που σηματοδοτούν τη μεταστροφή της αντίληψης για το θείο στοιχείο συνιστώντας εξέλιξη και αντίποδα της ομηρικής σκέψης. 

Η έκθεση θα χωρίζεται στις εξής πέντε ενότητες: Η Στιγμή του Θανάτου, Έθιμα Ταφής, Ομηρικός 'Αδης, Βακχικός-Ορφικός 'Αδης και Πλατωνικός 'Αδης. Μετά την αθηναϊκή της παρουσίαση (λήγει στις 8/2/2015) η έκθεση σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, θα μεταφερθεί τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο στην έδρα του ιδρύματος Ωνάση, στη Νέα Υόρκη.

Επίσης στη Νέα Υόρκη θα παρουσιαστεί -στο πλαίσιο του Έτους Γκρέκο- και ένα μικρό αφιέρωμα στο έργο του μεγάλου ζωγράφου, με τίτλο «Ο θάνατος στο έργο του Γκρέκο», επικεντρωμένο στον πίνακα του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου «Η Ταφή του Χριστού» της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας. 

Το έργο θα πλαισιωθεί από δύο Πιετά (Θρήνος) του Γκρέκο, η μία από τη συλλογή της Hispanic Society of America και η άλλη από ιδιωτική συλλογή. Και τα δύο έργα θα εκτεθούν ψηφιακά σε φυσικό σχεδόν μέγεθος.

Η ταυτόχρονη παρουσίαση των έργων του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου με την αρχαιολογική έκθεση «Επέκεινα» θα δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες να δουν από κοντά μοναδικά έργα της παγκόσμιας κληρονομιάς που αφορούν σε ένα πανανθρώπινο θέμα: τον θάνατο και την αθανασία της ψυχής, και μάλιστα ιδωμένα μέσα από διαφορετικά πρίσματα, όχι μόνο χρονικά αλλά και θρησκευτικά και κοινωνικά.

Πηγή: Real, Το Βήμα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ίασις. Υγεία, Νόσος, Θεραπεία από τον Όμηρο στον Γαληνό"

Διάλεξη του Ν. Λυγερού με θέμα: "Η ΑΟΖ του Ελληνισμού". Κυπριακή Λέσχη, Sydney. 07/09/2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Διάλεξη του Ν. Λυγερού με θέμα: "Η ΑΟΖ του Ελληνισμού". Κυπριακή Λέσχη, Sydney. 07/09/2014 "

Ζητάμε τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, διεκδίκηση που κρίνεται με την αρχή της ακεραιότητας της καλλιτεχνικής δημιουργίας του ίδιου του μνημείου

Τα αγάλματα του Μαυσώλου και της Αρτεμισίας από το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού διεκδικούν από το Βρετανικό Μουσείο οι Τούρκοι

Την ώρα που οι δηλώσεις του Τζορτζ Κλούνι έκαναν τον γύρο του κόσμου υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, ο σπουδαιότερος μουσειακός θεσμός της Βρετανίας, αν και δέχεται βροχή αιτημάτων για να επιστρέψει παρανόμως αποκτηθέντα έργα τέχνης και παρακολουθεί την κοινή γνώμη να τάσσεται υπέρ των διεκδικούντων, εξακολουθεί να τηρεί σκληρή στάση

Μαίρη Αδαμοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ, 06/03/2014

Καυχιέται πως µε µία µόνο επίσκεψη στις αίθουσές του µπορεί κάποιος να ταξιδέψει στον χρόνο και να δει τα επιτεύγµατα του ανθρώπου τα τελευταία δύο εκατοµµύρια χρόνια. Στις προθήκες του εκτίθενται έργα τέχνης από 120 χώρες του κόσµου – από την Ελλάδα έως τη Γουινέα και από τη Γροιλανδία έως την Υεµένη – και µαζί µε όσα βρίσκονται στις κατάµεστες αποθήκες του εκτιµάται ότι διαθέτει περισσότερα από οκτώ εκατοµµύρια αντικείµενα, που πέρασαν το κατώφλι του για να τα θαυµάσουν µόνο µέσα στην περασµένη χρονιά 6,7 εκατ. επισκέπτες – αριθµός-ρεκόρ. Ο λόγος για το Βρετανικό Μουσείο, που πέρα από το αποικιοκρατικής λογικής μουσείο, το οποίο ενδύεται τον μανδύα του εγκυκλοπαιδικού, στο πνεύμα του Διαφωτισμού, θα μπορούσε να έχει και την προσωνυμία «μουσείο των αντιφάσεων». Για ποιους λόγους;

Αντίφαση πρώτη. Απέχει πολύ από αυτό που θα περίμενε κάποιος να δει κάτω από τον τίτλο ενός εθνικού μουσείου, όπως θα συνέβαινε για παράδειγμα στην Ελλάδα, την Ιταλία ή την Αίγυπτο. Για πολλούς ίσως να μοιάζει οξύμωρο το γεγονός ότι στο Βρετανικό Μουσείο χωράνε οι πολιτισμοί όλου του κόσμου όταν έχουν εξοικειωθεί με μουσεία εθνικά, θεματικά ή τοπικά με ανάλογα εκθέματα της κάθε περιοχής. Πόσω δε μάλλον όταν ακόμη και το ίδιο το μουσείο δεν προβάλλει στα έργα-σταθμούς που πρέπει οπωσδήποτε κάποιος να δει τα αντικείμενα από τη Βρετανία, αλλά εκείνα από την Αίγυπτο, τη Σκανδιναβία και τη Μεσοποταμία.

Αντίφαση δεύτερη. Αρνείται πεισματικά όχι να επιστρέψει στην Ελλάδα τα Γλυπτά του Παρθενώνα που η χώρα μας τα διεκδικεί ήδη από τον 19ο αιώνα, αλλά ούτε καν να συζητήσει το ζήτημα, καθώς επιμένει να θέτει θέμα ιδιοκτησίας. Και ενώ ως βασικό επιχείρημά του κατά του ελληνικού αιτήματος είναι ότι «τα Γλυπτά ανήκουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα», την ίδια στιγμή αρνείται να εξετάσει και το ενδεχόμενο του δανεισμού τους αν η Ελλάδα δεν αναγνωρίσει το Βρετανικό Μουσείο ως νόμιμο ιδιοκτήτη των Γλυπτών, τα οποία αφαίρεσε με βάναυσο τρόπο ο λόρδος Ελγιν από τον Παρθενώνα δωροδοκώντας τους οθωμανούς προύχοντες.

Αντίφαση τρίτη. Κάθε μουσείο ανά τον κόσμο – και το Βρετανικό ως ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα παγκοσμίως – ισχυρίζεται ότι προστατεύει τα εκθέματά του. Κι όλα αυτά την ώρα που όχι μόνο κινδύνευσε το σημαντικότερο μνημείο της κλασικής αρχαιότητας να καταστραφεί από τη βίαιη απόσπαση των Γλυπτών, αλλά και που εν συνεχεία τα Γλυπτά από τον Παρθενώνα καθαρίστηκαν με βάναυσο τρόπο, όπως αποδείχθηκε, για να γίνουν ολόλευκα.

Και βεβαίως η περίπτωση της Ελλάδας – που ήρθε για ακόμη μία φορά στο προσκήνιο και μάλιστα με αναπάντεχο τρόπο χάρη στις δηλώσεις του Τζορτζ Κλούνι, λίγες ημέρες πριν από την επέτειο θανάτου της Μελίνας Μερκούρη, η οποία ξεκίνησε το 1982 την καμπάνια υπέρ της επιστροφής – δεν είναι μοναδική.

Τον επαναπατρισμό των δικών τους «ελγινείων» (βάναυσα αποσπασμένων ή κλεμμένων αρχαιοτήτων) διεκδικούν και οι Αιγύπτιοι, οι οποίοι ζητούν επανειλημμένως – και ειδικά όταν ήταν στα πράγματα ο σκληρός διαπραγματευτής και ισχυρός άνδρας της αιγυπτιακής αρχαιολογίας Ζαχί Χαουάς – την περίφημη Στήλη της Ροζέτας, την πλάκα εκείνη με την ίδια επιγραφή γραμμένη σε ιερογλυφικά, ελληνικά και δημώδη αιγυπτιακά, χάρη στην οποία αποκρυπτογραφήθηκαν τα ιερογλυφικά.

Οι Τούρκοι διεκδικούν εδώ και καιρό μια στήλη από βασάλτη του 1ου αι. μ.Χ. στην οποία απεικονίζεται ο Αντίοχος Α’ ο Επιφανής να χαιρετά τον Ηρακλή, ενώ προσφάτως στις διεκδικήσεις τους προσέθεσαν και τα εντυπωσιακά αγάλματα του Μαυσώλου και της Αρτεμισίας που θεωρείται ότι βρίσκονταν στην κορυφή του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, το οποίο ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.

Η Νιγηρία πιέζει έντονα για να της επιστραφούν τα χάλκινα του Μπενίν – αναθηματικά ανάγλυφα πλακίδια – που λεηλατήθηκαν από το ομώνυμο παλάτι και διασκορπίστηκαν σε διάφορα μουσεία, με το Βρετανικό Μουσείο να διαθέτει στις συλλογές του τη μερίδα του λέοντος, περί τα 700 κομμάτια.

Η Κίνα από την πλευρά της προσφάτως άνοιξε θέμα επιστροφής 23.000 κομματιών που κατέληξαν στις συλλογές του μουσείου, ύστερα από λεηλασία του βρετανικού στρατού κατά την εξέγερση των Μπόξερ τον 19ο αι.

Ο κατάλογος είναι αρκετά μακρύς. Για να μη συμπεριλάβουμε βεβαίως τις αρχαιότητες που είναι μεν κλεμμένες, αλλά δεν διεκδικούνται, όπως από την πλευρά της Ελλάδας η έκτη Καρυάτιδα από το Ερέχθειο, που επίσης απήχθη από τον Ελγιν, ή η ανάγλυφη ζωφόρος από τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας.

Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το Βρετανικό δεν είναι παρά ένα από τα δημόσια και ιδιωτικά μουσεία παγκοσμίως που επιχειρούν να παρουσιάσουν το πανόραμα της Ιστορίας του Πολιτισμού, όπως το Λούβρο στο Παρίσι, το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης και το Γκέτι στο Μαλιμπού, μέσα από αντικείμενα που συχνά εκλάπησαν από τις χώρες δημιουργίας τους, κατέληξαν σε ιδιωτικές συλλογές και εν τέλει μέσω δωρεών στις αίθουσες μουσείων. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής εκτιμά ότι το 85%-90% των αρχαιοτήτων που κυκλοφορούν στην αγορά δεν συνοδεύονται από πιστοποιητικά προέλευσης. Το ζήτημα λοιπόν που εδώ και χρόνια πλανάται και κατά διαστήματα έρχεται στην επικαιρότητα, είναι αν δικαιούνται μεγάλα μουσεία του εξωτερικού να συγκεντρώνουν θησαυρούς από άλλες χώρες. Και σε ποιον ανήκουν οι αρχαιότητες και, τελικά, ο πολιτισμός;

ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ. Οι υποστηρικτές των εγκυκλοπαιδικών μουσείων υποστηρίζουν ότι αυτά έχουν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και επιτρέπουν σε περισσότερο κόσμο να γνωρίσει και να θαυμάσει τα συγκεκριμένα έργα τέχνης. Κάτι με το οποίο δεν διαφωνούν και έλληνες αρχαιολόγοι.

Ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Αγγελος Δεληβορριάς, άλλωστε έχει δημόσια υποστηρίξει ότι «η Ελλάδα δεν διεκδικεί την επιστροφή της Νίκης της Σαμοθράκης, που είναι υπέροχα στημένη στο Λούβρο και προβάλλει τον ελληνικό πολιτισμό. Ζητά τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, διεκδίκηση που κρίνεται με την αρχή της ακεραιότητας της καλλιτεχνικής δημιουργίας του ίδιου του μνημείου».

«Η διασπορά αρχαιοτήτων σε όλο τον κόσμο μειώνει τις πιθανότητες καταστροφής, που θα υπήρχαν αν ήταν όλες στο ίδιο μέρος» υποστηρίζει ο αρθρογράφος των «Νιου Γιορκ Τάιμς» Τζον Τίρνι, που εκτιμά ότι «προστατεύονται καλύτερα από ιδιώτες και μουσεία απ’ ό,τι από κυβερνήσεις, ιδιαίτερα όταν είναι διεφθαρμένες».

Πιο μακριά πάει την υπόθεση ο Τζέιμς Κούνο, διευθυντής του Ινστιτούτου Τεχνών του Σικάγου, καθώς υποστηρίζει ότι ουσιαστικά δεν πρέπει οι διάφορες χώρες να διεκδικούν έργα τέχνης που κάποτε γεννήθηκαν στην εδαφική τους επικράτεια καθόσον οι Κόπτες δεν έχουν σχέση με τους Αιγυπτίους, οι Θιβετιανοί με την Κίνα και οι Κούρδοι με το Ιράκ.

«Σημασία έχει η αξία των πολιτιστικών αγαθών για τους ανθρώπους και όχι για τους λαούς. Δεν είναι οι λαοί που βιώνουν και αξιολογούν την τέχνη. Μόλις το καταλάβουμε αυτό, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο ένα ισπανικό μουσείο δεν μπορεί και δεν πρέπει να φυλάσσει ένα σκανδιναβικό ποτήρι που έχει αποκτήσει νόμιμα σε μια δημοπρασία» υποστηρίζει από την πλευρά του ο καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, Κουάμε Απία.

«Είναι λογικό η απόφαση για την τύχη παρόμοιων αντικειμένων να λαμβάνεται από την κυβέρνηση στο έδαφος της οποίας δημιουργήθηκαν. Η σωστή κατάληξη γι’ αυτά δεν είναι ότι πάντα πρέπει να μένουν στη χώρα όπου βρέθηκαν θαμμένα» καταλήγει.

Ακόμη όμως και οι υποστηρικτές των πολυσυλλεκτικών μουσείων, όσο κι αν προσπαθούν να διατηρήσουν κεκτημένα με τα οποία γαλουχήθηκαν, όπως τα μουσεία γεμάτα από αρχαιότητες-προϊόντα αρχαιοκαπηλίας, παραδέχονται ότι «υπάρχουν έργα τέχνης που ο καλύτερος τρόπος για να τα εκτιμήσεις είναι να τα δεις εκεί όπου δημιουργήθηκαν. Γι’ αυτό πρέπει να παραμείνει η Πυραμίδα του Χέοπος στην Αίγυπτο και το Πάνθεον στη Ρώμη» επισημαίνει ο Τζον Τίρνι, «ξεχνώντας» να αναφέρει τον βαριά τραυματισμένο Παρθενώνα που είναι μεν στη θέση του, αλλά μισός, καθώς ο άπληστος λόρδος Ελγιν δεν πριόνισε απλώς τον αρχιτεκτονικό του διάκοσμο, αλλά απέσπασε πολύτιμα αρχιτεκτονικά του μέλη.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ζητάμε τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, διεκδίκηση που κρίνεται με την αρχή της ακεραιότητας της καλλιτεχνικής δημιουργίας του ίδιου του μνημείου"

Το κορανιο γραφει «Οι Ελληνες [πάντα] θα νικούν. Είναι θέλημα του Αλλάχ»

«ΤΟ ΚΟΡΑΝΙΟ» είναι ελληνική λέξη - και έχει ένα κεφάλαιο με τίτλο:

«ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ»...

Τι λέει το Κοράνιο;

    «Οι Ελληνες [πάντα] θα νικούν. Είναι θέλημα του Αλλάχ» [Surah ΧΧΧ, 1-5]  (Φυσικά, με το ισχυρότερο όπλο στον κόσμο: τον πολιτισμό τους! Τα κανόνια σκουριάζουν. Ο πολιτισμός όμως διαιωνίζεται.)----

    Λίγοι γνωρίζουν ότι η ιερή λέξη «Κοράνιο» είναι ελληνικότατη και μάλιστα ομηρική. Προέρχεται από το ιερό ελληνικό ρήμα «κορέω», που σημαίνει σπέρνω -τον Λόγο του Θεού!- και κατ' επέκταση «σαρώνω». Το ρήμα «κορέω» εκφράζει και την ιερή πράξη της δημιουργίας: όταν ο πατέρας μας «εκόρευσε», δηλαδή έσπειρε τον σπόρο του στην κόρη-μάνα μας και έπλασαν εμάς!
    Σήμερα το ρήμα είναι γνωστό ως: «δια-κορεύω», από το κόρη: δια-κορεύω<κόρη. Δηλαδή η πιο δημιουργική πράξη στον κόσμο! Στο «Κοράνιο» (η λέξη είναι ΔΑΝΕΙΟ των Αράβων, Περσών και Τούρκων από το ελληνικό-ομηρικό: κορέω). Το «Κοράνιο» έχει 114 «Κεφάλαια» (η αντίστοιχη «Αραβική» λέξη: «Surah» είναι και αυτή ελληνική, από το «Σειρά»). Αλλά και η λέξη «Αλλάχ» είναι από το ελληνικότατο «άλιος», που είναι η πρωτο-ελληνική λέξη ήλιος: Ο πρώτος πρώτος Θεός του πρωτο-Ελληνα Πελασγού ήταν, όχι ο Δίας, όχι ο Κρόνος, αλλά ο Ηλιος! Που χαρίζει το φως και τη ζωή στους Ανθρώπους: άλιος**ήλιος**Ελλάς (=το Φως)**Hellas****(Η=Χ) Αλλάχ... Και το όνομα «Μωάμεθ» είναι δάνειο από το ελληνικότατο «μεγάθυμος» = ον με πλούσιο κόσμο ψυχής.

Καθηγητής Σταύρος Θεοφανίδης
**Να προσθέσω κι εγώ ότι ΕΛ=ήλιος και ΛΑΣ= πέτρα (εξ ου και σήμερα ακόμα χρησιμοποιούμε το παράγωγο λατομείο).
Έτσι Ελλάς κατ'επέκταση σημαίνει την Φωτεινή Χώρα.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Το κορανιο γραφει «Οι Ελληνες [πάντα] θα νικούν. Είναι θέλημα του Αλλάχ» "

Ελληνικά χωρίς Ελληνισμό;

Του Νίκου Λυγερού
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα των ανθρώπων που προωθούν την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας είναι το πλήθος των μαθητών και των φοιτητών. Σε κάθε συζήτηση αναρωτιούνται τι θα κάνουμε αν του χρόνου έχουμε λιγότερους, τι θα κάνουμε τώρα που έχουμε λιγότερους και πώς θα τα καταφέρουμε να έχουμε περισσότερους. Αυτά τα ερωτήματα σε βάθος Χρόνου θεωρούνται από συνήθεια ως σημαντικά, ενώ ανήκουν μόνο και μόνο στη καθημερινότητα. Συζητούν ειδικοί της γλώσσας λες και υπάρχει μόνο η γλώσσα δίχως σκέψη. Ποιο νόημα έχει η γλώσσα δίχως σκέψη; Ποια σημασία έχει η γλώσσα δίχως πολιτισμό; Αν ο στόχος μας είναι μόνο και μόνο η επικοινωνία, σίγουρα υπάρχει και απάντηση. Το πρόβλημα είναι ότι μιλάμε για φυσικές γλώσσες και όχι για τεχνητές. Κι όταν εφαρμόζουμε αυτό το πλαίσιο στη γλώσσα μας μπορούμε ν’ αναρωτηθούμε στο τέλος τι αξία έχουν τα ελληνικά δίχως Ελληνισμό; Διότι οι συνεχείς συγκρίσεις των ελληνικών με τις άλλες γλώσσες καταντούν ένα γελοίο ανέκδοτο, αφού η ουσία των ελληνικών είναι ο Ελληνισμός. Αν δεν υπάρχει το πνεύμα του Ελληνισμού τι να την κάνω τη γλώσσα; Αν δεν υπάρχει ιστορία τι εννοώ με το παρελθόν και το μέλλον; Δίχως ιστορία, το παρόν κυριαρχεί γιατί ζούμε μόνο σε χώρο, δίχως Χρόνο. Είμαστε λαός σπάνιος κι ασχολούμαστε με τις ποσότητες. Είμαστε λαός του Χρόνου κι ασχολούμαστε με τις επιφάνειες. Το ερώτημα είναι γιατί; Ποιος είναι ο λόγος; Κι η απάντηση είναι απλή: απλώς η καθημερινότητα. Διότι είναι αυτή που μας κάνει λόγω λήθης κι αδιαφορίας να ξεχάσουμε την ουσία της ύπαρξής μας εδώ και αιώνες, τον Ελληνισμό. Αν στον χώρο των γλωσσών δεν μιλούμε πια για τον Ελληνισμό, ενώ προσπαθούμε να βρούμε γλωσσικά προτερήματα, είμαστε άξιοι της μοίρας μας, αφού τα λόγια δίχως λόγο δεν είναι σκέψεις αλλά λέξεις. Η γλώσσα μας είναι σπουδαία γιατί είναι η γλώσσα του Ελληνισμού. Η γλώσσα μας δεν είναι μόνο τα ελληνικά, αλλά η έκφραση της ελληνικής σκέψης. Ο Ελληνισμός είναι δώρο του Χρόνου στην Ανθρωπότητα και από αυτήν αντλεί την αξία της η γλώσσα μας. Δίχως ελληνική σκέψη ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός. Ας δούμε επιτέλους ότι το κλέος της γλώσσας δεν είναι πόσοι μιλούν ελληνικά, αλλά πώς ο Ελληνισμός έγινε θαύμα.
Πηγή: http://www.lygeros.org/articles?n=16745&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ελληνικά χωρίς Ελληνισμό;"