Αρχαίο Ελληνικό σκυρόδεμα αδιαπέραστο από ραδιενέργεια!

Αρχαίο Ελληνικό σκυρόδεμα αδιαπέραστο από ραδιενέργεια!

Έχει καλλιεργηθεί η άποψη ότι οι τεχνολογικές γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων ήταν ελάχιστες και υπολείποντο κατά πολύ των επιστημονικών τους θεωριών.

Όμως ένα πλήθος ιστορικών μαρτυριών, που συστηματικά αποσιωπώνται, καταδεικνύουν το εντελώς αντίθετο.

Ακόμη και κάποια διασωθέντα μνημεία της αρχαιότητας παρουσιάζουν ως προς την τεχνολογία τους και τις ιδιότητές τους εκπληκτικά επίπεδα γνώσεως, που είναι γνωστά σε λίγους ερευνητές σήμερα.

Παράδειγμα αποτελούν οι αποδείξεις για την επιστήμη της Χημείας, ένα γνωστικό κλάδο του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού με τεχνολογικές εφαρμογές που δεν υπολείποντο σε τίποτε των σημερινών, κλάδο που εν τούτοις είναι λησμονημένος από το διεθνές ακαδημαϊκό κατεστημένο.

Ο Ιωάννης Τσαγκάρης, καθηγητής της Χημείας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, είναι απ’ τους ελάχιστους ερευνητές , που εδώ και χρόνια προσπαθεί να ανασύρει απ’ την ιστορία την θαμμένη γνώση των προγόνων μας.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο καθηγητής κ. Τσαγκάρης στο περιοδικό “Δαυλός” που φωτίζει άγνωστες πτυχές της Χημικής επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα, καθώς και η συνέντευξη του κ. Ευσταθιάδη του μηχανικού που έκανε την μελέτη του αρχαίου σκυροδέματος.

Τσιμέντο καλύτερο από το σημερινό στην αρχαία Ρόδο

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κύριε Τσαγκάρη, ελάχιστα γνωρίζουμε σήμερα για τις Χημικές γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων.

Ποια είναι η κυρίαρχη άποψη που προβάλλεται σχετικά με την γέννηση αυτής της επιστήμης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Οι περισσότεροι και σήμερα δέχονται, ότι η Χημεία έχει τις ρίζες της στην Αίγυπτο, που διέσωσαν οι Άραβες αλχημιστές και κατόπιν οι αλχημιστές του Μεσαίωνα.

Η Ελληνική συμβολή δεν ήταν καθόλου γνωστή παλαιότερα, αλλά και σήμερα δεν προβάλλεται επαρκώς.

Εκείνος που ανέδειξε την καταλυτική συνεισφορά των Ελλήνων στην γένεση αυτής της επιστήμης ήταν ο Γάλος χημικός Marcelin Berthelot γύρω στα 1888.

Ο Μπερτελώ μελέτησε αρχαία και μεσαιωνικά κείμενα καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι χημικές γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων ήταν μεγάλες και πέρασαν στην Αλεξάνδρεια της Ελληνιστικής εποχής.

Στην Ελλάδα συνεχιστής των απόψεων του Μπερτελώ και πρωτεργάτης της ανάδειξης της Ελλάδος ήταν ο Μιχαήλ Στεφανίδης από την Λέσβο, καθηγητής της Ιστορίας των Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Πέρα από τις ιστορικές πηγές, που ερεύνησαν αυτοί οι δύο επιστήμονες, υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα, που να καταδεικνύουν ένα μέρος της γνώσης αυτής;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Βεβαίως. Για παράδειγμα στην Ρόδο ήκμασε η πόλη Κάμιρος, απ’ τους Ομηρικούς χρόνους μέχρι το 400 π.Χ. , όταν ο μεγάλος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος Ιππόδαμος έκτισε την πόλη της Ρόδου και η Κάμιρος παρήκμασε.

Στην ακρόπολη λοιπόν της Καμίρου σώζεται σήμερα κτίσμα μιας μεγάλης δεξαμενής από μπετόν, χωρητικότητας 600 κυβικών μέτρων που χρονολογείται γύρω στο 500 π.Χ.

Είναι πράγματι από μπετόν με προδιαγραφές, σύσταση, ποιότητα, ποιοτική αντοχή και ελαστικότητα όμοια με τις σημερινές, σύμφωνα με εργασία του κ .Ευσταθιάδη.

Ο Ε. Ευσταθιάδης είναι ένας πολύ καλός μηχανικός – συνταξιούχος νομίζω τώρα – με μεγάλη πείρα στα μπετόν – μπετόν αρμέ, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Δημοσίων έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Η αξιέπαινη αυτή εργασία του έγινε το 1978, η οποία δεν αμφισβητείται πειραματικώς και αποδεικνύει ότι το μπετόν της δεξαμενής της Καμίρου είναι όμοιο και ίσως καλύτερο από το σημερινό τύπου “πόρτλαντ”.

Το εύρημα αυτό, που έχει ασφαλώς τεράστιο επιστημονικό, ιστορικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, δυστυχώς δεν προεβλήθη απ’ το Ελληνικό κράτος.

Τσιμέντο του 1000 π.Χ. αδιαπέραστο από την ραδιενέργεια

ΕΡΩΤΗΣΗ : Είχατε αναφερθεί και στα μεταλλεία του Λαυρίου…

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : …να σας πω και για το Λαύριο.

Το 1992 η Αμερικανίδα φυσικοχημικός Μάρθα Μπουντγουαίη έκανε μία ανακοίνωση σε συνέδριο στην Βοστώνη, στην οποία έλεγε ότι το κονίαμα της κατασκευής των επιχρίσεων των αρχαίων μεταλλευτικών δεξαμενών του Λαυρίου είναι αδιαπέραστο από την ραδιενέργεια.

Πρόκειται για ένα είδος τσιμέντου που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες 3000 χρόνια πριν – τουλάχιστον.

Μάλιστα η κυρία Μπουντγουαίη συνέστησε να χρησιμοποιηθεί το υλικό αυτό ως μέσο επιχρίσεως των δεξαμενών αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων!

ΕΡΩΤΗΣΗ : Κύριε Τσαγκαράκη, μας αναφέρετε σπουδαία πράγματα, που όμως ελάχιστοι γνωρίζουν.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Σας είπα : Αν δεν ήταν ο Μπερτελώ και ο Στεφανίδης – θα προσθέσω και τον καθηγητή μου στο Πολυτεχνείο Προκόπη Ζαχαρία, ο οποίος και με δίδαξε τις γνώσεις αυτές – ίσως να μην γνωρίζαμε τίποτα σήμερα.

Μάλιστα ο Στεφανίδης με σειρές βιβλίων του απεδείκνυε, ότι στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν οι “χυμευταί”, κάτι αντίστοιχο των σημερινών χημικών ή χημικών μηχανικών.

Ο καθηγητής Ζαχαρίας υποστήριξε, ότι η Χημεία έπρεπε να γράφεται με υ και να αναφέρεται και ως “Χυμευτική”.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Πως το δικαιολογούσε αυτό;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Οι αρχαίοι έλεγαν, πως, για να γίνει μία χημική πράξη, έπρεπε οι ουσίες να περάσουν από την κατάσταση του “χύματος”, που ήταν η λεπτή λειοτρίβηση της ύλης, πολύ λεπτή όπως το αλεύρι, για να αναμειχθεί με άλλο “χύμα” και με την διαδικασία της μεταλλοίωσης, της μεταβολής δηλαδή, θα δώσει ένα άλλο προϊόν.

Η πράξη αυτή λεγόταν “χυμίζειν” ή ακριβέστερα “χυμεύειν” .

Αυτοί που έκαναν την εργασία αυτή, που κατεύθυναν τους εργάτες, ονομάζονταν “χυμευταί”.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια ονόματα Ελλήνων χυμευτών που διασώθηκαν;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Είναι αρκετά. Σας αναφέρω τον Θεόδωρο τον Σάμιο (6ος π.Χ. αιών), τον Γλαύκο τον Χίο (6ος – 5ος π.Χ.), τον Αρχύτα τον Ταραντίνο, που ανακάλυψε και την πρώτη πετομηχανή (αεριωθούμενο) κ.λ.π.

Πως έγινε στάχτη η Ελληνική Επιστήμη

ΕΡΩΤΗΣΗ : Γιατί δεν υπάρχουν στα αρχαία κείμενα οι λέξεις χυμευτική και χυμευτής ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Διότι τα σχετικά βιβλία κάηκαν το 323 στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Στην Αίγυπτο την εποχή αυτή οι Ελληνομεμφίτες είχαν αποκτήσει τεράστιο πλούτο, λόγω της ικανότητάς τους να μετατρέπουν διάφορα ευγενή μέταλλα σε χρυσό, τα οποία πούλαγαν σε υψηλές τιμές, και έτσι αποτέλεσαν απειλή για την οικονομία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Μπορούσαν δηλαδή να φτιάχνουν χρυσό;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Όχι. Ουσιαστικά πρόκειται για επιχρυσώσεις.

Τις γνώσεις αυτές τις είχαν πάρει από τους Έλληνες χυμευτάς, που με τον Μ. Αλέξανδρο έφτασαν εκεί.

Έτσι ο Διοκλητιανός διατάζει, όλα τα βιβλία που περιείχαν τις λέξεις “Χυμεία” και “Χυμευτική” να καούν, όπως και έγινε.

Τα έκαψαν και στο Σεράπειο και στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Οι στρατιώτες έμπαιναν ακόμη και σε σπίτια, όπου είχαν πληροφορίες ότι υπήρχαν τέτοια βιβλία.

Και ξέρετε πως σώθηκαν μερικά;

Κάποιοι χυμευτές πέθαναν πριν τον διωγμό, ήταν Αιγύπτιοι με Ελληνική μόρφωση. Όπως ξέρετε μέσα στην μούμια έβαζαν και τα αγαπημένα αντικείμενα του νεκρού.

Έτσι στις Θήβες της Αιγύπτου τον 19ο αιώνα βρέθηκαν δύο μούμιες, που περιείχαν χειρόγραφα Χυμευτικής, τα οποία μεταφέρθηκαν στο μουσείο Λέυντεν της Ολλανδίας, που αναφέρουν εκπληκτικά πράγματα :

Παρασκευή χρωμάτων, γυαλιών, τεχνητών πολύτιμων λίθων, επιχρυσώσεις, όπως ακριβώς κάνουν σήμερα, και ονομασίες στοιχείων όπως π.χ. η σημερινή σόδα ήταν το “νίτρον” αρχαίων Ελλήνων.

Αυτά διάβασε ο Μπερτελώ και πείσθηκε, πως η σημερινή επιστήμη της Χημείας προέρχεται απ’ τους αρχαίους Έλληνες.

Το “λεξικό της Σούδας” – και όχι του “Σουΐδα”, όπως το λένε – αναφέρει, ότι σύμφωνα με το διάταγμα του Διοκλητιανού στην Αλεξάνδρεια, και πιθανώς και σε άλλες πόλεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, κατακάηκαν “ΤΑ ΠΕΡΙ ΧΥΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΥ ΤΟΙΣ ΠΑΛΑΙΟΙΣ ΑΥΤΩΝ ΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΡΟΣ ΜΗΚΕΤΙ ΠΛΟΥΤΕΙΝ ΑΙΓΥΠΤΙΟΙΣ ΕΤΙ ΤΟΙΑΥΤΗΣ ΠΕΡΙΓΙΓΝΕΣΘΑΙ ΤΕΧΝΗΣ, ΜΗΔΕ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΥΣ ΘΑΡΡΟΥΝΤΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΝ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΑΝΤΑΙΡΕΙΝ” [= τα περί χημείας και χρυσού βιβλία που είχαν γράψει οι αρχαίοι, για να μην πλουτίζουν πια οι Αιγύπτιοι ασχολούμενοι με την τέχνη αυτή και με τα χρήματα να αποκτούν θάρρος, για να επαναστατούν εναντίον των ρωμαίων].

ΕΡΩΤΗΣΗ : Ασφαλώς οι χημικές γνώσεις των Ελλήνων θα επηρέασαν τις φιλοσοφικές τους αντιλήψεις για την ουσία της ύλης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Βεβαίως.

Οι χυμευτές, αυτοί οι πρακτικοί φιλόσοφοι, ήταν κατά κάποιο τρόπο η πειραματική πλευρά και ταυτόχρονα η εφαρμογή της επιστημονικής θεωρίας.

Η απάτη του δόγματος “Εξ ανατολών το φως”

ΕΡΩΤΗΣΗ : παρ’ όλη αυτή την πληρότητα η κατεστημένη άποψη διεθνώς μιλά για την γέννηση του Πολιτισμού αλλού και όχι στην Ελλάδα.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Ακούστε, τα πράγματα είναι απλά.

Η επιστημονική γνώση είναι καθαρή Ελληνική σκέψη.

Από την ιστορική πλευρά υπάρχουν πολλά κείμενα αρχαίων συγγραφέων, ενώ αντίθετα κείμενα Περσών, Βαβυλωνίων, Χαλδαίων, Αιγυπτίων, Φοινίκων δεν υπάρχουν.

Η παλαιά Διαθήκη είναι το μόνο κείμενο που αναφέρεται στην ύλη, όμως καθαρά θεοκρατικά.

Οι Ελληνικές αντιλήψεις αντίθετα συμβαδίζουν με τις σημερινές κατακτήσεις της επιστήμης.

Αυτά σκοπίμως αποκρύπτονται διεθνώς από ανθελληνικά κέντρα και από θεωρίες όπως του μπερνάλ ή του χάντινγκτον.

Καταλαβαίνετε πως αν δεν υπήρχε ο Μπερτελώ, δεν θα ξέραμε τίποτε για την συμβολή των Ελλήνων στην Χημεία.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με όλες τις επιστήμες.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Υπάρχει σε κάποιο Ελληνικό πανεπιστήμιο έδρα Ιστορίας της Χημείας, ώστε να ανασκευαστούν οι κατασκευασμένες απόψεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Όχι.

Υπήρχε όσο ζούσε ο Στεφανίδης και την κρατούσε γιατί ήταν ο Στεφανίδης. Προσπαθούμε σήμερα να την καθιερώσουμε και πάλι.

Εγώ θέλω να κάνω το χρέος μου στην επιστήμη που υπηρετώ.

Να καταδείξω δηλαδή την συμβολή των προγόνων μας.

Αν ήμουν γιατρός θα το έκανα στην Ιατρική.

Στον λόφο όπου εντοπίζεται η ακρόπολη της αρχαίας Καμίρου στην Ρόδο, πλησίον του ναού της Αθηνάς Καμιράδος, βρίσκεται αρχαιότατη δεξαμενή χωρητικότητας 600 περίπου κυβικών μέτρων.

Η δεξαμενή αυτή, το κτίσιμο της οποίας χρονολογείται κατά προσέγγιση στο 900 π.Χ., είναι κατασκευασμένη από ένα υλικό σκληρό και αδιάβροχο, η παρουσία του οποίου προέτρεψε προ πολλών ετών τον επίτιμο διευθυντή του τ. Υπουργείου Δημοσίων Έργων κ. Ευστάθιο Ευσταθιάδη, που βρισκόταν για επαγγελματικούς λόγους στην Ρόδο, να λάβει δείγματα του υλικού αυτού και να προχωρήσει σε χημική ανάλυσή τους.

Όπως τελικά διαπίστωσε, πρόκειται για ένα μείγμα αδρανούς υλικού, το οποίο συνιστά έναν τύπο σκυροδέρματος (τσιμέντου), που ελάχιστα διαφέρει από το εν χρήσει σημερινό (τύπου πόρτλαντ).

Ο κ. Ευσταθιάδης συνέγραψε και ειδική μονογραφία για το θέμα με πληθώρα ιστορικών, τεχνικών και χημικών πληροφοριών.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Ευσταθιάδης στο περιοδικό «ΔΑΥΛΟΣ»

ΕΡΩΤΗΣΗ : Θα ήθελα να μας πείτε, κ. Ευσταθιάδη, εάν υφίστανται διαφορές μεταξύ του σκυροδέματος που ανακαλύψατε στην Κάμιρο και του σημερινού εν χρήσει μπετόν.(Το τεμάχιο αυτό του σκυροδέματος από την δεξαμενή της Καμίρου απεκόπη για περαιτέρω μελέτη από τον κ. Ευστ. Ευσταθιάδη και φυλάσσεται έως σήμερα επιμελώς από τον ίδιο (φωτ. Ε. Ευσταθιάδη δημοσίευση περιοδ. Δαυλός)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Ουσιαστικά δεν έχουν καμία απολύτως διαφορά.

Η τεχνολογία του σημερινού μπετόν, που χρησιμοποιείται στα οποιαδήποτε έργα, οικοδομές, λιμάνια, γέφυρες, αεροδρόμια κλπ, είναι ακριβώς ίδια με αυτήν του αρχαίου Ελληνικού μπετόν.

Μία μικρή ωστόσο αλλά αξιοπρόσεκτη και σημαντική υπέρ του αρχαίου Ελληνικού σκυροδέματος διαφορά είναι, ότι οι αρχαίοι πρόσεξαν να δώσουν στην τσιμεντένια μεμβράνη, που παρεμβάλλεται μεταξύ όλων των κόκκων της συνθέσεως του μπετόν, λίγο μεγαλύτερο πάχος απ’ ότι βλέπει κανείς στο σημερινό μπετόν.

Αυτό αποτελεί μία από τις αποδείξεις της σοφίας των αρχαίων Ελλήνων μηχανικών.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Εκτός απ΄ το συγκεκριμένο δείγμα της Καμίρου, ενδέχεται το σκυρόδεμα να ήταν γνωστό και εν χρήσει και σε άλλα μέρη του Ελλαδικού χώρου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Είχα παρακαλέσει το Υπουργείο Πολιτισμού να μου υποδείξει θέσεις κι άλλων αρχαίων κατασκευών, κυρίως δεξαμενών.

Πράγματι μου είχε στείλει ένα πίνακα με υπάρχουσες δεξαμενές και σε άλλα μέρη του Ελλαδικού χώρου.

Η διατήρηση όμως της στεγανοποίησης αυτών δεν ήταν τόσο καλή, όσο αυτή της προτύπου κατασκευής της Καμίρου.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Γνωρίζουμε, κ. Ευσταθιάδη ότι το τσιμέντο είναι εφεύρεση των τελευταίων εκατό ετών από τους Άγγλους.

Πως συνέβαινε οι αρχαίοι Έλληνες να γνωρίζουν ένα πανομοιότυπο υλικό στην εποχή τους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Οι τεχνικοί είχαν την σοφία, παράλληλα με όλες τις άλλες φιλοσοφικές τοποθετήσεις τους, να παρατηρήσουν ότι το χώμα της Σαντορίνης, που είχε βγει από το ηφαίστειο, έχει ιδιαίτερες ιδιότητες, που το κάνουν να διαφέρει από όλα τα γνωστά ανά τον Ελλαδικό χώρο εδάφη.

Πειραματίστηκαν επάνω σ’ αυτό, αφού τους κίνησε την περιέργεια, και κατέληξαν όχι μόνο να το χρησιμοποιούν αναμιγνύοντάς το με ασβέστη, ο οποίος τους ήταν ήδη από παλαιότερα γνωστός, αλλά και να παράγουν μία “λάσπη”, η οποία άντεχε περισσότερο στο νερό και μπορούσε να πήξει μέσα σε αυτό, σε αντίθεση με άλλα κοιτάσματα από φυσική άμμο και ασβέστη.

Αλλά εν συνεχεία, αφού επεξέτειναν τις μελέτες τους, διαπίστωσαν ότι το λεπτότατο υλικό της “Θηραϊκής γης”, που υφίσταται σε πολύ μικρό ποσοστό, ίσως κάτω του 20%, είναι και το πλέον ουσιώδες.

Γι’ αυτό το λόγο επινόησαν κάποια γνωστή μόνο σ’ αυτούς μέθοδο την οποία εφήρμοσαν σε εκτεταμένη κλίμακα για την παραγωγή των γεωδών χρωστικών υλών, τις οποίες χρησιμοποιούσαν για την βαφή και ζωγραφική των αρχαίων Ελληνικών αγγείων.

Κατασκεύαζαν έτσι αυτά τα απαράμιλλα έργα τέχνης, η αντοχή των οποίων ακόμα και μέσα στην θάλασσα με την πάροδο όχι μόνο των αιώνων αλλά και των χιλιετιών παραμένει αναλλοίωτη.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Είναι γνωστό ότι η παρασκευή τσιμέντου σήμερα προϋποθέτει την καύση των συστατικών σε καμίνους. Αυτό συνέβαινε και τότε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Σε ότι αφορά την παραγωγή, η διαφορά με το σημερινό τσιμέντο είναι ότι σε όλη την υφήλιο παρασκευάζεται μέσα σε απλές καμίνους, στις οποίες προσθέτουν το μίγμα των πρώτων υλών, το οποίο ψήνεται εκεί, ενώ στην αρχαία Ελλάδα θεωρώ ότι χρησιμοποιούσαν διπλές καμίνους.

Η μία εξ’ αυτών δεν ήταν άλλη από το ηφαίστειο, όπου στα έγκατα της γης ψηνόταν το φυσικό γεώδες υλικό, που κατόπιν χρησιμοποιούσαν ως πρώτη ύλη, για να παρασκευάσουν το τσιμέντο.

Το δεύτερο καμίνι ήταν το τεχνητό, όπου έψηναν τον ασβεστόλιθο και έβγαζαν ασβέστη.

Σε συνδυασμό τώρα της μεθόδου της “υδαταιώρησης” του επεξεργασμένου υλικού του ηφαιστείου, της αναμίξεως δηλαδή της Θηραϊκής γης με νερό και της αφαιρέσεως του νερού μετά από εικοσιτετράωρη καθίζηση, πετύχαιναν την λήψη του ανωτάτου στρώματος της στάθμης, που αποτελεί και το ένα συστατικό του τσιμέντου.

Το δεύτερο συστατικό, όπως είπαμε, ήταν ο ασβέστης που ψηνόταν σε δεύτερο καμίνι.

Τα δύο αυτά υλικά σε ορισμένη αναλογία μεταξύ τους και με την προσθήκη νερού δίνουν ένα κράμα, που έχει τις ίδιες χημικές ιδιότητες με το σημερινό τσιμέντο “Portland”.

Επομένως η μόνη ουσιαστική διαφορά του αρχαίου τσιμέντου με το σημερινό τσιμέντο είναι, ότι το πρώτο παρήγετο με βάση την εμπνευσμένη τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων τεχνικών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Αρχαίο Ελληνικό σκυρόδεμα αδιαπέραστο από ραδιενέργεια!"

Θεμιστοκλής, ο πατέρας της δόξας του Πειραιά

Το μνημείο του Θεμιστοκλή βρίσκεται δεξιά της εισόδου του λιμένα Πειραιώς

Δεν πρόκειται για τον τάφο του (αυτός βρισκόταν εκεί που τάφηκε αρχικά), αλλά για ένα μνημείο τιμής και προσκύνησης στον άνθρωπο εκείνο που η ιδιοφυΐα του δεν έφτιαξε οχηρωματικά έργα, αλλά και μηχανισμούς άμυνας, προέβλεψε την εκπαίδευση των πληρωμάτων των πλοίων, την κατασκευή νεωσοίκων, την ύπαρξη αλυσίδων ασφαλείας των τριών Πειραϊκών Λιμανιών, τους τρόπους επικοινωνίας και τόσα άλλα, που έκαναν την πόλη απόρθητη.

Αυτό το μνημείο που βρίσκεται δεξιά της εισόδου του Λιμανιού, ούτε έξω από αυτό, ούτε εκτός των πυλών των τειχών, ούτε βγαίνοντας δεξιά! Ένα μνημείο προς τιμή ενός ήρωα γίνεται εκεί όπου τιμάται από τον κόσμο και όχι μακριά σε σημείο απρόσιτο και απόκεντρο!

Και η οχύρωση του Πειραιά αποτέλεσε στοιχείο βασικό για την μετέπειτα λαμπρή ανάπτυξή του. Κι αν η Αθήνα την εποχή που ακολουθεί προκαλεί το μένος των Σπαρτιατών λόγω του δημοκρατικού πολιτεύματός της, τότε ο Πειραιάς προκαλεί και τον φθόνο τους, καθώς οι δημοκρατικές ιδέες εδώ είναι μπολιασμένες όχι μόνο με ιδεολογία όπως στην Αθήνα, αλλά και με το εμπόριο που είναι πόλος χρήματος! Πλοία φεύγουν από το λιμάνι του Πειραιά, οι επαφές ανοίγουν και οι Πειραιώτες έχουν το προνόμιο να βλέπουν και να συγκρίνουν την ζωή σε μέρη Τυραννίας και σε μέρη που οι Δημοκρατίες μεσουρανούν.

Οι Πειραιώτες βλέπουν καθαρά την διαφορά μεταξύ ενός υπηκόου και ενός ελεύθερου πολίτη! Όσο όμως ο Πειραιάς αναπτύσσονταν τόσο τα λιμάνια της Κορίνθου, της Αίγινας και των Μεγάρων καταστρέφονταν και μαράζωναν οικονομικά. Και οι μαραζωμένοι έβρισκαν μια φιλόξενη Σπαρτιατική αγκαλιά, πάντα ανοικτή. Κάποτε οι Αθηναίοι προσπαθώντας να σταματήσουν την διαρροή, πέφτουν στο λάθος των αντιποίνων. Και απαγορεύουν την εισαγωγή στον Πειραιά, αγαθών από περιοχές που πρόσκεινται στην Σπάρτη. Και έτσι ξεκινά ένας πόλεμος που αν και ονομάσθηκε Πελοποννησιακός, μάλλον Αττικός ήταν, αφού Αθήνα και Πειραιάς βρίσκονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα υπό πολιορκία και λοιμό! Είκοσι επτά χρόνια κρατά αυτός ο πόλεμος! Η Αθήνα το λίκνο του πολιτισμού και της Δημοκρατίας παρουσιάζει έναν στρατό 30.000 ανδρών. Ο Πειραιάς όμως που κάποιοι απαξιωτικά τον αποκαλούν απλά επίνειο, σαν να ήταν κάποιο ασήμαντο προάστιο, προσφέρει τόσους κι ακόμα περισσότερους, όχι απλούς στρατιώτες, αλλά με ναυτική εξειδίκευση στην τέχνη του πολέμου και της ναυσιπλοΐας.[pireorama.blogspot.gr]

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Θεμιστοκλής, ο πατέρας της δόξας του Πειραιά"

«Οι Δωσίλογοι της κατοχής», Ιάκωβου Χονδροματίδη

Στις 12 Οκτωβρίου 1944 ήταν η ημέρα που άρχισαν να αποχωρούν τα γερμανικά στρατεύματα από την Αθήνα. Ο λαός της Αθήνας, υπό τον χαρμόσυνο ήχο των καμπάνων των εκκλησιών ξεχύθηκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας την ελευθερία του.

Την ίδια ημέρα η εφημερίδα «Ριζοσπαστική Ηχώ» είχε ένα άρθρο με τίτλο «Οι Καπάτσοι». Το άρθρο αναφέρονταν στον Γεώργιο Σημίτη, πατέρα του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη.

Ο Γεώργιος Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1899. Αφού σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έγινε διδάκτορας το 1928 και το 1936, σε ηλικία 37 ετών εξελέγη υφηγητής του Εμπορικού Δικαίου. Κατά την διάρκεια του Μεταξικού καθεστώτος υπήρξε φιλοβασιλικός και θιασώτης της 4ης Αυγούστου, λόγω δε της φιλίας του με τον Μεταξά διορίσθηκε καθηγητής της Ανωτάτης Εμπορικής με συνοπτικές διαδικασίες.

Κατά την διάρκεια της κατοχής διατέλεσε στενός συνεργάτης του αγαπημένου θείου της Μελίνας Μερκούρη, Γεωργίου Μερκούρη. Ο τελευταίος ήταν αρχηγός του μόνου πολιτικού κόμματος του οποίου η λειτουργία επετρέπετο στην κατοχή: τουΕθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος. Τον Δεκέμβριο του 1943 ο Γ. Μερκούρης πέθανε αιφνίδια και ο Γ. Σημίτης έχασε τον προστάτη του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάσει την θέση του στην Ανωτάτη Εμπορική ως «παρανόμως διορισθείς» και να μεταστραφεί στο ΕΑΜ, καθώς το 1944 ανέτειλε ελπιδοφόρο για το ίδιο και τους οπαδούς του.

Ένα αποκαλυπτικό κείμενο για τον πορεία και τις μεταλλάξεις του Γ. Σημίτη μεταξύ 1936-1944 έγραψε ο πατέρας της Μελίνας Μερκούρη και αδελφός του Γεωργίου Μερκούρη στην αντιστασιακή εφημερίδα «Ριζοσπαστική Ηχώ» στις 12 Οκτωβρίου του 1944, ημέρα απελευθέρωσης των Αθηνών με τίτλο «Οι Καπάτσοι». Ιδού:

«Διά μίαν ακόμη φορά διέλαμψε η Ελληνική κουτοπονηριά, την οποία λογιοτίζοντες και μη, ονομάζομεν αθάνατον δαιμόνιον της φυλής. Ιδού λ.χ. όκνον της μαστίζουσης τον τόπον από μίας εικοσαετίας επιτηδιοκρατίας, επεζήτησε και επέτυχε να σφηνωθεί σωρηδόν και αδιακρίτως, εις όλας σχεδόν τας ανωνύμους εταιρίας και ιδιαιτέρως τας τραπεζικάς υπο τον εύηχον τίτλον του νομικού συμβούλου, με αποτέλεσμα να εισπράττει καθόλον το διαρεύσαν μέχρι της Κατοχής, αλλά και μετ΄ αυτήν, και ημείς δεν ηξεύρωμεν πόσα κατά μήνα, πάντως όμως πολύ περισσότερα των όσων, κατά το ισόχρονον διάστημα , εισέπραξε λόγω μισθού το σύνολον των απαρτιζόντων το ανώτατον ημών δικαστήριον, τον Άρειον Πάγον, δικαστών συνυπολογιζομένων και των υπαλλήλων των.

Ήδη ο κ. Γεώργιος Σημίτης αλλάζει δια μιας πορείαν. Αντιλαμβάνεται ότι το καθεστώς της εμίσθου ραστώνης, του οποίου και χτες ακόμη ήτο αυτός υπέρ πάντα άλλον ο εκλεχτός, βαίνει βιαίως προς την δύσην του. Και ο υπερέξυπνος κ. Γεώργιος Σημίτης κάμνει τι; Απλούστατα: Εγκαταλείπε οικεία θελήσει, ως αφήνει να πιστεύεται, τα οχυρά του, θέλομεν να είπωμεν τας παντοειδείς θέσεις του, και μεταπηδά εις το στρατόπεδον, όθεν, καθώς τον συμβουλεύει η αλάθητος όσφρησίς του, φαίνεται εγγίζουσα του κρατούντος οικονομικού συστήματος η ανατροπή. Γίνεται λοιπόν ο Κ. Γεώργιος Σημίτης– κρατηθείτε καλώς εις το καθισμά σας – κοινοκτήμων. Και καθόλου απίθανον, οψίας γενομένης, να τον ίδωμεν και μετ’ ου πολύ κομισσάριον, απαγγέλοντα από υψηλού βήματος το ανάθεμα του συγκεντρωμένου κεφαλαίου, δι’ όσα ανόσια και ειδεχθή εξύφανε τούτο εις βάρος του βιοπαλαίοντος λαού!

Αλλά ας μένει ήσυχος ο κ. Γ. Σημίτης. Η ευφυΐα εις τον τόπον μας, δεν είναι προνόμιον των ολίγων. Ποιος λίγο, ποιος πολύ, όλοι οι Έλληνες είμεθα εξ ίσου εκ της φύσεως προικισμένοι με το είδος εκείνο της εξυπνοκουταμάρας, του οποίου τόσον δα ψιλή χρήσιν έκαμεν ο κ. Γ. Σημίτης κατά το πρόσφατον και το απώτερον παρελθόν. Τον γνωρίζομεν και μας γνωρίζει. Δεν μας διαφεύγουν τα πανουργήματά του, είτε φέρει την ψευδεπίφασιν του πάσχοντος αστού, είτε παρίσταται ως προσωπιδοφόρος ξένης προς τας αρχάς του ιδεολογίας.

Ο κ. Γ. Σημίτης είναι κάθαρμα. Όπως καθάρματα κακού ποιού είναι και η συνομοταξία των υπερεξύπνων, όσοι αφού συνέφαγον και συνεκόπρισαν μέχρι σκασίματος επί δύο τρία έτη, εν σφιχτώ εναγκαλισμώ με τον κατακτητήν, ηνοίχθησαν εγκαίρως εις το πέλαγος δια να ευρεθούν, ως πράγματι ευρίσκονται, σήμερον επί αιγυπτιακού εδάφους ασφαλείς, ως εν τη απεράντω αφελεία των πιστεύουν, από πάσης εντεύθεν ενοχλήσεως. Και αυτοί και εκείνος – ο κ. Γ Σημίτης – και οι όμοιοι των, έχουν ανοικτήν την μερίδα των εις τα μαύρα κατάστιχα της τετραετίας. Η ημέρα της εκκαθαρίοεως δεν είναι μακράν».

Λίγες ημέρες αργότερα, ο Γ. Σημίτης θα εισερχόταν ως “θριαμβευτής” στην απελευθερωμένη Λαμία έχοντας στο πλευρό του τον Άρη Βελουχιώτη (φώτο). Ήταν εποχή που ο πατέρας του τέως πρωθυπουργού έφερε τον βαρύτιμο τίτλο του Γενικού Διοικητή Ρούμελης. Μερικούς μήνες μετά θ’ ακολουθούσε η αποκαθήλωσή του.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " «Οι Δωσίλογοι της κατοχής», Ιάκωβου Χονδροματίδη"

Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ

                        

              Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ

Θα ήθελα να ξεκινήσω αυτή την πνευματική περιήγηση με ανορθόδοξο τρόπο υπενθυμίζοντας τα λόγια του Δαλάι Λάμα:

«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΓΙΑΤΙ ΘΥΣΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΛΕΦΤΑ.

ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΘΥΣΙΑΖΕΙ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ.

ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΑΓΧΩΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ.

ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΖΕΙ ΟΥΤΕ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ ΟΥΤΕ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ.

ΖΕΙ ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΖΗΣΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ

Ωστόσο παρόλα τα σοφά λόγια του Δαλάι Λάμα η δική μου άποψη έχει μια άλλη αφετηρία.

Ο πολεμιστής επιχειρηματίας  είναι πρόθυμος να ρισκάρει πόρους, αξιοπρέπεια, υπόληψη για να ζήσει τ’ ‘Όνειρο’ του, να αλλάξει την ζωή του, να ανατρέψει πρότυπα και θεωρήσεις και να δημιουργήσει άλλα πιο ευνοϊκά.

Το να δημιουργήσει κάποιος μια επιχείρηση, μια ομάδα εργασίας, να μεταδώσει τον ενθουσιασμό και το πάθος για το Στόχο, για το ‘Όνειρο’ του, να αναλάβει την ευθύνη, να καλλιεργήσει τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας, συνεργατών, ευκαιριών, πόρων.. είναι καταστάσεις εσωτερικής, ανώτερης πνευματικής υπευθυνότητας.

Όλα αυτά τα επιχειρηματικά χαρακτηριστικά είναι ιδιότητες του ‘Είναι’ για να ανέβει κάποιος σε ανώτερα επίπεδα ύπαρξης όχι μόνο οικονομικής αλλά και πνευματικής.

Ένα είναι το βασικό χαρακτηριστικό όλων αυτών των ιδιοτήτων.

Ένας επιχειρηματίας, ένας πολεμιστής, ένας αθλητής (ήμουν πρωταθλητής Ελλάδας στην άρση βαρών το 1970) κάθε άνθρωπος υψηλών επιδόσεων μπορεί να δει αυτό που δεν μπορούν να δουν οι άλλοι, (ευκαιρίες για ανάπτυξη, χρήματα, πλούτο, αφθονία, πελάτες…) και όχι μόνο αυτό, αλλά δεν βλέπει αυτό που βλέπουν οι άλλοι (ανεργία, ανέχεια, κρίση, έλλειψη, στερήσεις).

Πως γίνεται αυτό;

Η απάντηση είναι απλή.

‘Όλη η αντίληψη, ιδιαίτερα οι εκλεπτυσμένες και ανώτερες μορφές αντίληψης, απαιτούν σοβαρή εκπαίδευση, πειθαρχία και ανάπτυξη.

Αυτή η ανάπτυξη δεν κερδίζεται στο θόρυβο της ζωής (κλαμπ, καφέ, αλόγιστο σεξ, φαγητό, αλκοόλ, ύπνος, επίκριση, εξαρτήσεις..) αλλά στο Κενό του Νου, στην εσωτερική μοναχικότητα πετυχαίνεται η ανώτερη αντίληψη, με αντίπαλο τον Εαυτό σου και έπαθλο την .. Αθανασία>>.

Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι το ‘’επιχειρείν’’ δεν είναι μόνο χρηματικό έπαθλο αλλά κυρίως είναι μεγάλο πάθος για ένα ατελείωτο ταξίδι που ποτέ μα ποτέ δεν θα το βαρεθείς!!

Και μην ξεχνάμε ότι κάποια ‘’Πάθη’’ είναι μερικές φορές τόσο δυνατά ,που δεν μπορεί παρά να είναι αρετές!!!

Άλλωστε Ζωή είναι το άθροισμα των επιλογών μας!!

Αυτά είναι μερικά που εμένα προσωπικά θα με συνοδεύουν ‘’όταν και αν’’ θα φτάσω στη ‘’κουνιστή καρέκλα καθώς και η υπέροχη και λατρευτή οικογένεια μου.

Και να μην ξεχνάμε:

    ‘’ΜΗΝ ΚΛΑΙΣ

ΕΠΕΙΔΗ ΤΕΛΕΙΩΣΕ

    ΧΑΜΟΓΕΛΑ

ΕΠΕΙΔΗ ΣΥΝΕΒΕΙ’’        

 Γιώργος Χαβαλές       

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ"

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΛΙΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ

 ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΥΚΗ

Ψυχαναλύτρια

Οι λαϊκοί ονειροκρίτες, οι βίβλοι και τα λεξικά ονείρων δεν έχασαν το αναγνωστικό κοινό τους όταν, στο γύρισμα του 20ού αιώνα, η καθοριστική φροϋδική τομή επέστρεψε το όνειρο και την ερμηνεία του στην ψυχική πραγματικότητα του υποκειμένου. Είναι όμως γεγονός ότι στην αρχαϊκή, την κλασική και την ύστερη αρχαιότητα, που θα μας απασχολήσει εδώ, ήταν κανόνας και πολιτισμικό κατεστημένο να πιστεύουν οι άνθρωποι στη θεϊκή προέλευση και την προφητική διάσταση του ονείρου, δηλαδή να στρέφεται προς το μέλλον το όνειρο, να είναι πρόγνωση, να σκηνοθετεί το άγνωστο.1 Ωστόσο, ήδη από τότε έχουμε και ενδείξεις, λίγο ή πολύ σαφείς, απόψεων περί διαφορετικού προσανατολισμού του.

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΛΙΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ

 Στα ομηρικά έπη συναντάμε κυρίως όνειρα-επιταγές που απευθύνουν ρητά στον κοιμώμενο θεοί, μορφές αγαπημένων προσώπων, είδωλα νεκρών. Υπάρχουν ενίοτε και όνειρα που εικονίζουν με σύμβολα και ζητούν ερμηνεία. Ακριβώς, λοιπόν, ως προς αυτά διατυπώνεται μια πρώτη αντίρρηση: δεν είναι όλα φορείς κάποιου μηνύματος. Το ότι είναι θεόσταλτα τα όνειρα δεν εγγυάται το να είναι οπωσδήποτε και αληθή. «Όσα ονειρεύονται οι θνητοί δεν αληθεύουν όλα», λέει η συνετή Πηνελόπη διακρίνοντας τα ψεύτικα, τα κούφια όνειρα που έρχονται από τη φιλντισένια πύλη από εκείνα που είναι προφητικά διότι περνούν την πύλη από κέρατο σκαλιστό.2 Προαναγγέλλεται έτσι η ταξινόμηση των μεταγενέστερων ονειροκριτικών συγγραμμάτων που επιχειρούν να εξηγήσουν ορθολογικά το ονειρικό φαινόμενο, αλλά και οι επεξεργασίες φιλοσόφων και ιατρών οι οποίοι, ανιχνεύοντας τη φύση και την καταγωγή του ονείρου, το «προσγειώνουν» από τη σφαίρα του υπερφυσικού στον ίδιο τον ονειρευμένο, προσεγγίζουν, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του ο καθένας, τον τρόπο και τη φορά της σημασίας του, καθώς επίσης και το επίμαχο ερώτημα που θέτει: τη σχέση σώματος και ψυχής.3

Ταξίδι της ψυχής στον άλλο κόσμο των πνευμάτων απ’ όπου επανέρχεται ως άγγελος μελλόντων.4 Αυτό πρεσβεύουν οι ορφικοί. Απεναντίας, ο Ηράκλειτος μιλά, αινιγματικά, για απόσυρση του κοιμώμενου από τον κοινό σε όλους κόσμο της εγρήγορσης στον έσω κόσμο του.5 Στον Ηρόδοτο, ο Αρτάβανος βεβαιώνει τον Ξέρξη ότι το όνειρο φέρνει στο προσκήνιο σκέψεις και έγνοιες της ημέρας.6 Ο Πλάτων κρατά μια στάση τουλάχιστον αμφίθυμη. Θεωρεί το όνειρο διαταραχή της ψυχής (ένα είδος ελαττωματικής αντίληψης), που μοιάζει με την τρέλα, τη μανία.7 Όταν στον ύπνο υπερισχύει το άγριον, το θηριώδες μέρος της ψυχής, με το όνειρο αναδύονται επιθυμίες άνομες.8 Πρόκειται για πάθος των αισθήσεων, δηλαδή του αισθητικού μέρους της ψυχής, λέει ο Αριστοτέλης: είναι οι εμπειρίες των ανθρώπων όταν είναι ξύπνιοι, οι οποίες σκηνοθετούνται με τέτοιο τρόπο από το όνειρο ώστε στην αφύπνιση να φαντάζει εντελώς παράλογο.9 Και ενώ ο ίδιος ενδιαφέρεται για την ψυχοφυσιολογία ως αίτιον του ονείρου, όχι τόσο γ ια το περιεχόμενο ή την ερμηνεία του, υπογραμμίζοντας το ότι είναι τυχαία σύμπτωση η έκβασή του, οι ιπποκρατικοί ιατροί εκτιμούν ότι «όποιος καταλαβαίνει τα σημεία που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, θα δει ότι έχουν μεγάλη ση­μασία γ ια τα πάντα».10 Το όνειρο δείχνει τη φυσική κατάσταση του κοιμώμενου· μπορεί να είναι πρώιμη ένδειξη κάποιας πάθησης, διότι στον ύπνο, απερίσπαστη, «η ψυχή του σώματος παθήματα προ-σημαίνει».11 Κλινικό σύμπτωμα δηλαδή το όνειρο, και η ερμηνεία του πολύτιμη για τη διάγνωση σωματικών παθήσεων. Αλλά και για την πρόληψη ψυχικών διαταραχών, αφού το όνειρο ενδέχεται να σημαίνει «ψυχής τινα τάραξιν υπό μερίμνης».12 Σε αντίθεση με άλλα ιατρικά όνειρα, τα λεγόμενα εγκοιμητικά,13 δεν περιέχει κανένα θεϊκό στοιχείο. Ο ιπποκρατικός ιατρός δεν αρνείται την ύπαρξη θείων ονείρων, λέει απλώς ότι δεν ασχο­λείται με αυτά. Στην ύστερη αρχαιότητα, με εξίσου επιδέξιο τρόπο αποδεσμεύεται από το θέμα της θεϊκής προέλευσης του ονείρου και ο Αρτεμίδωρος. Συμβουλεύει: «Θεόσταλτα όνειρα να θεωρείς αυτά που εμφανίζονται αιφνιδιαστικά, όπως και όλα τα απροσδόκητα πράγματα τα αποκαλούμε θεόσταλτα».14 Διακρίνει το ενύπνιο (στη σκηνή του έρχονται διάφο­ρα πάθη, ένδεια, φόβος, πόθος ή ελπίδα, της τρέχουσας, σωματικής ή ψυχικής πραγματικότητας του υποκειμένου που ολοκληρώνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου), του οποίου η ισχύς εξαντλείται με την αφύπνιση, από τον όνειρο, πολύμορφη κίνηση και δημιούργημα της ψυχής που την κινητοποιεί και μετά το πέρας του ύπνου διότι εκφράζει αινιγματικά κάτι που την αφορά κι αυτό τη διεγείρει, την ξεσηκώνει.15 Ονειρευόμαστε πράγματα για τα οποία αισθανόμαστε παράφορη ορμή ή επιθυμία, λέει ο Αρτεμίδωρος, μιλώντας γ ια την υποκατηγορία των μεριμνηματικών ονείρων16 και συμπληρώνει ότι κανείς δεν βλέπει όνειρα για κάτι που δεν τον απασχολεί.

Τα Ονειροκριτικά είναι το μοναδικό εγχειρίδιο μεθοδολογίας ερμηνείας του ονείρου που έφτασε ατόφιο στις μέρες μας. Ο Αρτεμίδωρος επινοεί μια ερμηνευτική μέθοδο που αναδεικνύει την πολυσημία του ονειρικού φαινομένου και τον καλειδοσκοπικό χαρακτήρα του, ιδιότητες που επικυρώνονται από την πλούσια θεματική συλλογή και τα καταγεγραμμένα από τον ίδιο και ερμηνευμένα όνειρα.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι γ ια να μελετήσει κανείς το όνειρο (ως αφήγημα ή την ερμηνεία του) και ένας από αυτούς είναι να δει πώς λειτουργεί για έναν συγκεκριμένο ονειρευόμενο, μια δεδομένη ιστορική στιγμή. Πώς επενεργεί ψυχικά στο υποκείμενο; Πώς παρεμβαίνει στην ιστορία του; Όσον αφορά την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, το εγχείρημα αποδεικνύεται φυσικά εξαιρετικά δύσκολο διότι, στο ευρύ φάσμα των ονείρων που μας έχει κληροδοτήσει, ούτε τα αρτεμιδώρεια και τα ιατρικά όνειρα, ούτε τα συνοπτικά, τα τυποποιημένα γ ια λόγους προπαγάνδας όνειρα της θρησκευτικής παράδοσης των Ασκληπιείων ενδείκνυνται για τέτοιου είδος μελέτη, ούτε όμως και τα όνειρα του έπους, της τραγωδίας ή αργότερα του μυθιστορήματος διότι, μολονότι εμπεριέχουν μεγάλη ψυχική αλήθεια, δεν παύουν να είναι επινοημένα για τις ανάγκες της δομής και της εξέλιξης του γραπτού στο οποίο εντάσσονται. Μια λαμπρή εξαίρεση είναι τα όνειρα που διαβάζουμε στους Ιερούς Λόγους του Αίλιου Αριστείδη (117- περ. 180 μ.Χ.).17 Το κείμενο αυτό ξεχωρίζει από το υπόλοιπο έργο του ρήτορα (έχουν σωθεί πενήντα πέντε λόγοι) και χαρακτηρίζεται από τους ερευνητές ως πρώιμη και ιδιότυπη μορφή αυτοβιογραφίας, συγκροτημένης γύρω από έναν διπλό άξονα: ονείρων και ασθενειών. Κυρίως είναι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, το μόνο συνεπές corpus προσωπικών, αυθεντικών ονείρων από την ύστερη αρχαιότητα, το οποίο μας επιτρέπει να τολμήσουμε να το επεξεργαστούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ας σημειωθεί ότι στα όνειρα των Ιερών Λόγων συναντώνται τα βασικά χαρακτηριστικά της λαϊκής πίστης εκείνα τα χρόνια: είναι θεόσταλτα, προφητικά και θεραπεύουν.

  Ευθύς εξαρχής προείπεν ο θεός απόγραφαν τα ονείρατα18

  Σύγχρονος του Αρτεμίδωρου, από τους σπουδαίους εκπροσώπους της Δεύτερης Σοφιστικής, ο Αίλιος Αριστείδης γεννήθηκε το 117 μ.Χ. στην περιοχή Αδριανού Θηρών, κοντά στη Σμύρνη και την Πέργαμο.19 Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, μεγάλωσε κοντά σε τροφείς-παιδαγωγούς, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει τον Ζώσιμο και τη γυναίκα του Φιλουμένη. Δεκαπέντε ετών αρχίζει σπουδές ρητορικής στη Σμύρνη κοντά στον διάσημο τότε δάσκαλο, τον γραμματικό Αλέξανδρο· την ίδια εποχή μαθήτευε κοντά του και ο Μάρκος Αυρήλιος. Στη Σμύρνη, παρακολούθησε διαλέξεις του Πολέμωνα και στην Αθήνα τον Ηρώδη τον Αττικό. Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 140 ή 141, ταξιδεύει για ένα χρόνο σε διάφορα μέρη της ανατολικής Μεσογείου, με σημαντικό σταθμό την Αίγυπτο. Από την Αλεξάνδρεια ήθελε να φτάσει στις πηγές του Νείλου, αλλά διέκοψε πρόωρα το ταξίδι του γιατί αρρώστησε άσχημα από κάποια τροπική νόσο ή, ίσως, από τις κακουχίες στην έρημο. Στο μεταξύ, ο Μάρκος Αυ­ρήλιος έχει ανεβεί στο θρόνο. Ο Αλέξανδρος, που είναι ήδη στην αυτοκρατορική αυλή από το 139, τον καλεί στη Ρώμη και ο Αριστείδης αναχωρεί στην καρδιά του χειμώνα, τον Ιανουάριο του έτους 144, διά ξηράς, χωρίς να περιμένει να ανοίξει η θαλάσσια οδός Σμύρνης-Ρώμης.

Τρεισήμισι μήνες αργότερα φτάνει στη Ρώμη ετοιμοθάνατος, με άσθμα, μετά μια σειρά νοσημάτων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Οι προσπάθειες των γιατρών να τον γ ιατρέψουν μένουν άκαρπες. Επιστρέφει στη Σμύρνη, διά θαλάσσης αυτή τη φορά, πάντα άρρωστος· και πάλι οι γ ιατροί δεν κατανοούν από τι ακριβώς πάσχει. Τον στέλνουν στα ιαματικά λου­τρά έξω από την πόλη.

Τότε λοιπόν, αφού κανείς γ ιατρός δεν είναι ικανός να «διαβάσει» το σώμα του, το αίτημα του Αριστείδη μετατοπίζεται σε έναν άλλο τρόπο ανάγνωσης των παθήσεών του: μέσω των ονείρων. Εκεί, στον ποταμό Μέλητα, μια νύχτα του Δεκεμβρίου του 144, φέρνει στον ύπνο του τον Ασκληπιό, ο οποίος του ζητά να καταγράφει τα όνειρά του και τον καλεί στην Πέργαμο. Το καλοκαίρι του 145 ο Αριστείδης εγκαθίσταται στο Ασκληπιείο συνοδευόμενος από τον Ζώσιμο. Στην Πέργαμο ονειρεύεται, εννοεί να ερμηνεύει μόνος τα όνειρά του, δηλαδή να σκιαγραφεί ο ίδιος λύσεις και, εφαρμόζοντας τις παράδοξες, όπως λέει, επιταγές του Ασκληπιού, να θεραπεύεται, να μαθαίνει να ζει, να ξαναβρίσκει τη ρητορική. Παρέμεινε στο ιερό μέχρι το 147. Κατόπιν, επιστρέφει τακτικά όταν υποτροπιάζει ή όταν το επιτρέπει η ρητορική του δραστηριότητα.

Επί τουλάχιστον είκοσι πέντε χρόνια ο Αριστείδης κρατά ένα μακροσκελές (πάνω από 300.000 γραμμές) ημερολόγιο των ονείρων του και των ερμηνειών τους. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος έχει χαθεί κι ό,τι χαρτιά έχουν απομείνει εί­ναι ανακατεμένα ή δεν διαβάζονται πια, το 171, αρχίζοντας να γράφει τους Ιερούς Λόγους, παραθέτει εν είδει εισαγωγής ένα πρόσφατο δείγμα που έχει σωθεί, το ημερολόγιο από 2 Ιανουαρίου έως 15 Φεβρουαρίου 166. Και στη συνέχεια ανακαλεί το ονειρικό παρελθόν αυτοσχεδιάζοντας, συνειρμικά (ΙΙ, 4 και 8 Κ). Κάποιες φορές το ύφος του προδίδει μια επιπρόσθετη επεξεργασία (η οποία μπορεί μεν να παραμορφώνει το περιεχόμενο, αυτό όμως αποτελεί, όπως έλεγε ο Φρόυντ, μέρος της διεργασίας του ονείρου), αλλά κυρίως έχει την ασάφεια της «εν θερμώ» γραφής όσον αφορά την ονειρική αφήγηση. Το περιεχόμενο των περίπου 130 ονείρων του ποικίλλει: υπάρχουν τα όνει­ρα που επικεντρώνονται αποκλειστικά στα δεινά του σώματός του, διότι εκεί θεμελιώνει την ερμηνεία του (αυτά τα όνειρα αλλάζουν την οπτική γωνία θεώρησης των συμπτωμάτων του και ο ίδιος ο Αριστείδης αποστασιοποιείται από το σώμα του και το σκέπτεται διαφορετικά) και υπάρχει το πάρεργον των ονειράτων (Ι, 16 Κ), όπως ονομάζει τα υπόλοιπα όνει­ρα, καθόλου δευτερεύοντα για τον ίδιον, τα οποία αναφέρονται στην ανάκτηση της ρητορικής και το θαυμασμό που μπο -ρεί (ή θέλει) να εμπνέει στους άλλους. Ανεξάρτητα πάντως από τη θεματική τους, μπορούμε σίγουρα να πούμε ότι σε γενικές γραμμές τα όνειρά του τον κινητοποιούν σε μια διεργασία ψυχικής απαρτίωσης, όπως θα λέγαμε σήμερα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ενότητα των ονείρων που σχετίζονται με την αρρώστια και το θάνατο του αγαπη­μένου του τροφέα, του Ζώσιμου.

  Η περί τον Ζώσιμον συμφορά20

  Από τους τρεις τροφείς γ ια τους οποίους μιλά ο Αριστείδης στους Ιερούς Λόγους ξεχωρίζει τον Ζώσιμο. Μεγάλωσε στο σπίτι του (ΙΙΙ, 20 Κ). Έχουν «τηλεπαθητική» σχέση μεταξύ τους, ονειρεύεται ο ένας στη θέση του άλλου ή κάνουν παράλληλα τα ίδια όνειρα· ακόμη κι όταν δεν είναι μαζί, ο Αριστείδης ξέρει αν είναι άρρωστος ο Ζώσιμος και αντιστρόφως (Ι, 69 Κ). Αυτός τον συνόδευσε στην Πέργα­μο το 145. Δεν αναφέρεται πόσο έμεινε μαζί του, πάντως ο Ζώσιμος ονειρεύτηκε, μόλις έφτασαν εκεί, ότι ο Αριστείδης πρέπει να γράψει τους Ιερούς Λόγους, με τον συγκεκριμένο τίτλο μάλιστα, και σε αυτόν δόθηκαν, ονειρικά, τα πρώτα φάρ­μακα για λογαριασμό του Αριστείδη (ΙΙ, 9 και 10 Κ). Δεκαεπτά φορές αναφέρεται ονομαστικά στους Ιερούς Λόγους και πολλές άλλες τον σκέφτεται ο Αριστείδης γράφοντας. Ο Ζώσιμος αρρώστησε πρώτη φορά το καλοκαίρι και κατόπιν τον Νοέμβριο του 148. Πέθανε γύρω στον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Στους Ιερούς Λόγους ο Αριστείδης θυμάται τη στενοχώρια του τότε για την κατάσταση της υγείας του τροφέα του και παραθέτει τα όνειρα (με έντονη ψυχική φόρτιση) που είχε δει εκείνο το καλοκαίρι. Το πρώτο ήταν το εξής: «Μόλις λοιπόν εμφανίστηκε στον ύπνο μου (ο Ασκληπιός) αρπάζω το κεφάλι του, εκ περιτροπής με το ένα και μετά με το άλλο μου χέρι, κι έτσι κρατώντας τον, εκλιπαρούσα να μου σώσει τον Ζώσιμο· ο θεός έκανε νόημα πως όχι. Τον ξαναπιάνω με τον ίδιον τρόπο και πάλι εκλιπαρούσα να κατανεύσει· και πάλι έκανε νόημα ότι αρνείται. Τρίτη φορά τον πιάνω προσπαθώντας να τον πείσω να μου γνέψει πως ναι· εκείνος δεν έδειξε ούτε ότι αρνείται ούτε ότι δέχεται, μόνο στεκόταν με το κεφάλι ακίνητο λέγοντάς μου τα λόγια που πρέπει να προφέρονται σε τέτοιες περιστάσεις διότι είναι αποτελεσματικά, και τα θυμάμαι, αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να τα ξεστομίζω έτσι, εική και ως έτυχε. Είπε λοιπόν να προφερθούν και θα είναι αρκετό· ένα από αυτά ήταν: “φυλάξου”» (Ι, 71 Κ).21 Συνεχίζοντας να γράφει, θυμάται πόσο θυμωμένος ήταν με τον Ζώσιμο που δεν φυλάχτηκε, που αψήφησε τα επανειλημμένα όνειρα του Αριστείδη, αρρώστησε πάλι, βαριά αυτή τη φορά, και πέθανε (Ι, 74-77 Κ).

Μετά το θάνατο του Ζώσιμου, ο Αριστείδης ερμηνεύει όλα τα όνειρα στην Πέργαμο σαν εντολές του Ασκληπιού γ ια μια σειρά καθαρμών, ως τον Φεβρουάριο του 149, οι οποίοι μπορούν, πιστεύω, να συνδεθούν με αυτή την απώλεια (ΙΙ, 11-17 Κ). Όπως επίσης με το πένθος που διανύει ίσως να σχετίζεται και το όνειρο-χρησμός που βλέπει τον Φεβρουάριο στη Σμύρνη, γ ια το πόσο του μέλλεται να ζήσει ακόμα (ΙΙ, 18 Κ). Τα όνειρα πένθους, όπως τα ονομάζω, συνεχίστηκαν ως το τέλος Απριλίου του 149.

Το τελευταίο όνειρο αυτής της ενότητας είναι το ακόλουθο: «Επίσης, όταν συνέβη η συμφορά με τον Ζώσιμο -ας μην πω τι είχε προφητέψει ο θεός και πώς με παρηγόρησε- όταν λοιπόν συνέβη και υπέφερα από τη θλίψη, ονειρεύτηκα τον Σάραπι, στη στάση που ξέρουμε από τα αγάλματα, να κρατά ένα λεπίδι και να κόβει γύρω γύρω από το πρόσω-πό μου σα να ήταν κάτω από (…),22 σα να αφαιρούσε ακαθαρσίες, να καθάριζε και σα να με ξανάφερνε στην κανονική κατάσταση. Κι ύστερα μου ήρθε ένα όνειρο από τους χθόνιους θεούς που έλεγε ότι αν πάψω να στενοχωριέμαι τόσο γ ια τους πεθαμένους, αυτό θα με βοηθούσε πολύ περισσότερο» (ΙΙΙ, 47 Κ).

Δεν είναι βέβαια διόλου τυχαίο το ότι στην επεξεργασία του πένθους για τον Ζώσιμο, που διήρκεσε περίπου πέντε μήνες, ονειρικός συνοδός του Αριστείδη δεν είναι ο Ασκληπιός αλλά ο Σάραπις. Σημαίνει άραγε ότι ο Αριστείδης απομακρύνεται, θυμωμένος, από τον Ασκληπιό επειδή δεν «του» έσωσε τον Ζώσιμο; Ή μήπως γιατί ο Σάραπις είναι θεός των νε­κρών και του Κάτω Κόσμου; Πρόκειται όμως για ένα ερώτημα που υπερβαίνει τα όρια αυτού του άρθρου.

  ...ψυχής έργα εισίν οι όνειροι...23

  Μπορεί η διαδικασία του ονειρεύεσθαι να είναι ψυχοβιολογικό φαινόμενο. Μπορεί η προέλευση του ονείρου να είναι είτε το σώμα είτε οι θεοί. Όμως το περιεχόμενό του (ως έργον, ως ποίησις) είναι κατεξοχήν ψυχικής φύσεως και η αμφίσημη ρητορική του απευθύνεται στον ονειρευόμενο ως πρόσκληση σε μια ιδιότυπη γνώση. Αυτό μας μαθαίνει ο Αρτεμίδωρος, του οποίου, είναι σίγουρο, οι πελάτες, όπως ο Αίλιος Αριστείδης, δεν διακατέχονταν από το πάθος της άγνοιας,24 δηλαδή δεν αδιαφορούσαν καθόλου για την ενύπνια φαντασμαγορία τους.

 Σημειώσεις

1 Βλ. τον τόμο Δ. Κυρτάτας (επιμ.), Όψις ενυπνίου. Η χρήση των ονείρων στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, Ηράκλειο 1993· Patricia Cox-Miller, Dreams in Late Antiquity: Studies in the Imagination of a Culture, Princeton University Press, 1994· το αφιέρωμα «Το όνειρο στην αρχαιότητα», Αρχαιολογία και Τέχνες 78 (2001)· William V. Harris, Dreams and Experiencein Classical Antiquity, Harvard University Press, 2009.

2 Οδ. τ 562-567.

3 Φυσικά, η έννοια της ψυχής δεν είναι παγιωμένη· εξελίσσεται, ακολουθώντας τις θεωρήσεις κάθε εποχής, κάθε στοχαστή, και η σχέση της με το σώμα εξαρτάται από τη μονιστική ή δυαδιστική προσέγγιση του θέματος.

4 Ορφικοί Ύμνοι, 86.

5 Απόσπασμα Β89 Diels-Kranz.

6 Ηρόδ., /στορίαι,VII, 16Β.

7 Πλάτ., Θεαίτητο,158β.

8 Πλάτ., Πολιτεία IX, 571 κ.ε. Μεταξύ των άνομων επιθυμιών, ο Πλάτων απαριθμεί την αιμομιξία, την ανθρωποφαγία, το φόνο.

9 Αριστοτέλης, Μικρά Φυσικά, 463α.

10 Ιπποκρατική Συλλογή, ΠερίΔιαίτηςΔ, 86.

11 Στο ίδιο, 87.

12 Στο ίδιο, 89.

13 Σχετικά με τα εγκοιμητικά όνειρα, ιδιαιτέρως τα επιδαύρια, βλ. Δ. Λυπουρλής, Πήγε να εγκοιμηθείστο Ασκληπιείο της Επιδαύρου, εκδ. Πολύτυπο, Αθήνα 1992· Ελισάβετ Κούκη, «Τα θεραπευτικά όνειρα της Επιδαύρου», Αρχαιολογία και Τέχνες 78 (2001), σ. 36-40.

14 Αρτεμίδωρος, Ονειροκριτικά, IV, 3.

15 Στο ίδιο,     Είναι ενδιαφέρον το ότι το κατεξοχήν παράδειγμα ενυπνίου που παραθέτει ο Αρτεμίδωρος είναι ο ονειρωγμός. Βλ. Jackie Pigeaud, «Le reve erotique dans l’antiquite greco-romaine: l’oneir6gmos», στο Litterature Medecine Societe (LMS, Universite de Nantes) 3 (1981), σ. 10-23.

16 Αρτεμίδωρος, Ονειροκριτικά, IV, 2.

17 Βλ. Ελισάβετ Κούκη, «Τα όνειρα του Αίλιου Αριστείδη», στο Δ. Κυρτάτας (επιμ.), Τα εσόμενα. Η αγωνία της πρόγνωσης τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1996, σ. 143-163· W.V. Harris/B. Holmes (επιμ.), AeliusAristides between Greece, Rome and the Gods, Brill, Leiden-Boston 2008· Alexia Petsalis-Diomidis, (Truly Beyond Wonders». Aelius Aristides and the Cult of Asclepios, Oxford University Press, 2010.

18 Αίλιος Αριστείδης, Ιεροί Λόγοι, II,2K.

19 Τα βιογραφικά στοιχεία για τον Αριστείδη βρίσκονται διάσπαρτα στους Ιερούς Λόγους. Η απόδοση στα νέα ελληνικά των παραθεμάτων είναι δική μου.

20 Αίλιος Αριστείδης, ΙεροίΛόγοι, ΙΙΙ, 47Κ.

21 Ο Αριστείδης εκλιπαρεί το άγαλμα του Ασκληπιού με χειρονομίες που είναι εντελώς ξένες από τον συνήθη τελετουργικό τρόπο «συνομιλίας» με τους θεούς (μπορούσε κανείς να ζητήσει αυτό που θέλει αγκαλιάζοντας τα γόνατα του αγάλματός τους ή χαϊδεύοντας το πηγούνι τους).

Εδώ ο τρόπος είναι εξαιρετικά επιθετικός και δείχνει την ταραχή του Αριστείδη.

22 Στο σημείο αυτό το χειρόγραφο είναι φθαρμένο.

23 Αρτεμίδωρος, Ονειροκριτικά, IV, 59.

24 Βλ. www.jeanallouch.com/ document/90/2005-historicite-du-reve-hypnophilie-de-l-histoire.html

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΛΙΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ"

Πρώτοι και στο ΝΑΤΟ οι Έλληνες Καταδρομείς

Οι Έλληνες Καταδρομείς απέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο οτι είναι και οι πρώτοι των πρώτων και στο ΝΑΤΟ. Μια Ομάδα αποτελούμενη από πέντε από τα φαντάσματα των Ειδικών Δυνάμεων της Ελλάδος με υψηλό ηθικό κακοπληρωμένοι και ταλαιπωρημένοι, ξεπέρασαν τους εαυτούς τους και έγραψαν ιστορία στο «MILITARY CHALLENGE» στο Λουξεμβούργο.

Από 23 έως 25 Σεπτεμβρίου 2014, μια ομάδα 5 ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων, συμμετείχε στον Νατοϊκό διαγωνισμό με την ονομασία «MILITARY CHALLENGE»στο Λουξεμβούργο.

Η ομάδα διαγωνίστηκε σε αντικείμενα στίβου μάχης που περιελάμβανε τρέξιμο 18 χιλιομέτρων και τη διέλευση 20 εμποδίων (με αναρρίχηση και καταρρίχηση αυτών) και κατέλαβε την δεύτερη θέση μεταξύ των 27 ομάδων που συμμετείχαν.

Σημειώνεται ότι η Ελληνική ομάδα, στην τελική δοκιμασία ισοβάθμησε με την πρώτη ομάδα, λόγω όμως καλύτερης βαθμολογίας στους προκριματικούς αγώνες, την πρώτη θέση κατέλαβε η ομάδα του Βελγίου.

 [veteranos.gr]

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Πρώτοι και στο ΝΑΤΟ οι Έλληνες Καταδρομείς"

“ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΟΙ-ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑ”

Δεν γνωρίζουμε από που άντλησε ο Θαλής τις γνώσεις του περί του σύμπαντος. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι ο Θαλής απέκτησε αστρονομικές γνώσεις κατά την διάρκεια των ταξιδιών του στην Αίγυπτο και τη Βαβυλώνα. Το 585 π.Χ. τα βασίλεια των Λυδών και των Μήδων πολεμούσαν σκληρά μεταξύ των.

Στις 28 Μαΐου 585 π.Χ. τα αντίπαλα στρατεύματα είχαν πάρει θέσεις στις όχθες του Άλυδος ποταμού. Η μάχη άρχισε σφοδρή και συνεχίστηκε για λίγη ώρα, όταν ξαφνικά ο ήλιος άρχισε να χάνεται και το σκοτάδι να πέφτει στη γη. Οι αντίπαλοι στρατοί, φοβισμένοι, σταμάτησαν να πολεμούν, και όταν τελικώς ο ήλιος ξαναφάνηκε στον ουρανό οι αντίπαλοι βασιλείς ειρήνευσαν, θεωρώντας την έκλειψη θεϊκό σημείο.

 Ο Θαλής, όπως μας πληροφορούν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς, είχε προβλέψει την έκλειψη. Για να μπορέσει όμως να προβλέψει ένα τέτοιο γεγονός δεν αρκούσε η γνώσις της περιοδικότητας του φαινομένου, το οποίο θεωρητικώς επαναλαμβάνεται κάθε 18 έτη και 11 ημέρες (223 σεληνιακούς μήνες). Έπρεπε επίσης να έχει σαφή γνώση των ηλιακών και σεληνιακών κύκλων, των σεληνιακών κατά πλάτος παρεκκλίσεων στην εκλειπτική και της έννοιας καθ’ αυτής του γεωγραφικού πλάτους.


 Ο Θαλής, εκ του αποτελέσματος, φαίνεται ότι είχε όλες αυτές τις γνώσεις, εφόσον πέραν από παρατηρητής του ουρανού ήταν και μέγας μαθηματικός, ο οποίος κατόρθωσε να υπολογίσει το ύψος των αιγυπτιακών πυραμίδων, κάτι που οι «σοφοί» της Αιγύπτου δεν είχαν κατορθώσει 2.000 χρόνια πριν από αυτόν. Ο Θαλής μάλιστα δεν διέθετε απλώς την γνώση για την πρόβλεψη των εκλείψεων. Είχε κατανοήσει και την γενεσιουργό αιτία τους. Υποστηρίζεται επίσης ότι πίστευε στην σφαιρικότητα της Γης, εφόσον εάν η Γη ήταν επίπεδος δεν θα μπορούσαν να βρουν εφαρμογή οι θεωρίες του. Στον Θαλή αποδίδεται επίσης η ανακάλυψη ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτος.

Ο Θαλής όμως, ως γνήσιος επιστήμων, κατόρθωσε μέσω της επιστήμης να προσεγγίσει την απόλυτο έννοια του θείου, χαρακτηρίζοντας τον Θεό αρχαιότατο και αγέννητο («πρεβύτατον των όντων Θεός αγέννητον γαρ»), μη έχοντα αρχή και τέλος («το μήτε αρχήν έχον, μήτε τελευτήν»). Μαθητής του Θαλή υπήρξε ο Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος (311-546 π.Χ.), ο οποίος τροποποίησε τις διδαχές του διδασκάλου του, όσον αφορά την σφαιρικότητα της Γης.

Αυτός όμως επεχείρησε να μετρήσει πρώτος τις αποστάσεις των πλανητών από τη Γη, αλλά και το μέγεθός τους. Επίσης πρώτος αυτός χαρτογράφησε τον ουρανό και υπολόγισε την πορεία του Ηλίου επί της εκλειπτικής. Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, ο οποίος μαζί με τους μαθητές του, τους «Πυθαγορείους», προκάλεσε πραγματική επανάσταση στην παγκόσμια επιστήμη. Οι Πυθαγόρειοι δέχονταν την σφαιρικότητα της Γης και των λοιπών ουρανίων σωμάτων, τα οποία κινούνταν γύρω από το «πυρ». Η διδασκαλία τους δεν διέφερε και πολύ από τις απόψεις του Θαλή.

Οι περισσότεροι σύγχρονοι ερευνητές όμως δέχονται τον Πυθαγόρα και τους μαθητές του ως 
πρωτοπόρους των συγκεκριμένων γνώσεων. Αυτός όμως που τεκμηριωμένα κατέληξε σε γνωστά σήμερα συμπεράσματα και ως εκ ’τούτου μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ο πρωτοπόρος της παγκοσμίου αστρονομίας είναι ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310-250 π.Χ.), ο περίφημος μαθηματικός και αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδος.

Ο Αρίσταρχος εξέλιξε την θεωρία περί της σφαιρικότητας της Γης και των πλανητών, του Θαλή και των πυθαγορείων και κατέληξε να αναπτύξει την θεωρία του ηλιοκεντρικού ηλιακού συστήματος, δυο περίπου χιλιετίες πριν απόν τον Κοπέρνικο. Ο Αρίσταρχος θεώρησε ως κέντρο του σύμπαντος τον Ήλιο, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλοι οι πλανήτες με την εξής σειρά : Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Ζεύς και Κρόνος. Δυστυχώς το σύγγραμμα του δεν σώθηκε. Υπάρχουν όμως δεκάδες έμμεσες μαρτυρίες άλλων επιστημόνων της εποχής που επιβεβαιώνουν τα όσα ο Αρίσταρχος ανακάλυψε.

Τόσο ο Αρχιμήδης, όσο και ο Πλούταρχος, αλλά και Λατίνοι ιστορικοί, επιβεβαιώνουν ότι πράγματι ο Αρίσταρχος, συγκέντρωσε, ταξινόμησε και επαναδιατύπωσε με ορθολογιστικό τρόπο τις προηγούμενές του γνώσεις και δοξασίες. Πέραν των μελετών του περί του ηλιοκεντρικού συστήματος, ο Αρίσταρχος υπολόγισε τις αποστάσεις Γης –Σελήνης και Ηλίου – Γης, καθώς επίσης και τον όγκο της Σελήνης και του Ηλίου. Ένας από τους λόγους που το έργο του δεν έγινε όσο γνωστό θα έπρεπε ήταν και το γεγονός ότι ο Αρίσταρχος διώχθηκε για τις ιδέες του, οι οποίες «ετάρασσαν την ηρεμία των Ολυμπίων».

 Ο Αρίσταρχος καταδικάστηκε σε θάνατο στην Αθήνα. Ευτυχώς όμως κατόρθωσε να ξεφύγει και 

κατέφυγε στην Αλεξάνδρεια. Άξιοι συνεχιστές του έργου του ήταν ο Αρχιμήδης και ο Ερατοσθένης, μα πάνω από όλους ο Ίππαρχος ο Ρόδιος. Ο Ίππαρχος πρώτος κατέγραψε με επιστημονικό τρόπο το φαινόμενο της μεταπτώσεως των ισημεριών και συνέγραψε κατάλογο των απλανών αστέρων, ο οποίος περιελάμβανε περισσότερους από 1.000 αστέρες, χωρισμένους σε έξι ομάδες, αναλόγως της λαμπρότητας τους.

 Ο Ίππαρχος διέκρινε για πρώτη φορά το αστρικό από το ηλιακό έτος, απέδειξε την ανισότητα των εποχών και των ωρών του έτους, υπολόγισε την μέση παράλλαξη της Σελήνης και την αντίστοιχη παράλλαξη του Ήλιου, μέτρησε την περίμετρο της Γης, υπολόγισε τη διάμετρο της Σελήνης κ.α. Δίκαια κατατάσσεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους αστρονόμους όλων των εποχών.

 του Παντελή ΚαρύκαΣυγγραφέα – hellasforce.com
ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "“ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΟΙ-ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑ”"