Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ




Book - "Australians and Greeks - Volume II:  The Middle Years"--

By Hugh Gilchrist--
Published 1997 by Halstead Press, Rushcutters Bay, NSW, Australia--

Below you will find the Table of Contents and a list of the 424 Greek Names included in this book.---

Adossidis Athanasios . . Pages 163 - 166 
Aidonopoulos T. . . Page 24 
Alexander, King of Greece . . 154, 309
Anagnostatos Gerasimos A. . Page 327 
Anagnostopoulos Loukas . . Page 24 
Anastas Katholiki . Mrs. Page 293 
Andonaras A. . . Page 371 
Andonius Yianni . . Page 232 
Andreadis . . Prof. Page 195 
Andritsakis Ioannis . . Page 285 
Andronicus Charles . (Kosmas) Pages 253, 257, 306, 315 
Andronicus Emmanuel . . Numerous pages 
Andronicus George . . Page 306 
Androu Antonia . . Page 22 
Androutsopoulos Fr. Theofanis . . Page 271 
Apostolidis . . Lieut. . Page 54 
Argyropoulos Konstantinos . . Page 255 
Aroney . . References Aroney brothers . .  Page 21 
Aroney Constantine . . Pages 32, 33, 393 
Aroney John . . Page 22 
Aroney Nicholas . . Page 269, 341 
Aroney Peter . aka Panayiotis Aronis . . Numerous pages 
Aronis Panayiotis . aka Peter Aroney . . Numerous pages 
Ashton Minas . aka Aslanis Pages 34, 393 
Aslanis Constantine . . Page 36 
Aslanis Minas . aka Ashton Pages 34, 393 
Athanasiadi Alexandra . . Page 249 
Athanasiadis Bodosakis . . Page 248 
Avgoustis Athanasios . . Pages 28, 272, 294 
Avzou . . 2nd Lieut. .  Page 48 
Bach Orosdi . . Page 74 
Balanos  Professor . . Page 195 
Black Ioannis . aka Mavrokefalos . . Pages 255, 273 
Black Spyro . . Page 24 
Boyias D. . . Page 362 
Cambas L. A. . Pages . . 194, 365-366 
Capitaneas Nicholas . . Pages 34, 394 
Casimaty Antony . . Page 371 
Casimaty Gregory . . Page 371 
Casimaty Michael . . Page 21 
Casos Dean . (Vartholomaios) . . Pages 35, 393 
Christofidis Efstratios . . Page 291 
Chrysanthopoulos Ioanna . . Numerous pages 
Chrysanthopoulos Leonidas . . Numerous pages
Chrysanthopoulos Themistocles . . Pages 313, 315 
Comino Anna . . Page 245 
Comino Apostolos . . Page 259 
Comino Elena . . Page 245 
Comino George . . Page 297 
Comino John D. . Pages 253, 255, 259, 306, 340 
Comino Sotirios . . Page 259 
Comino Theodoros . . Page 255 
Conomos Rev. Denis . . Page 274 
Considine . . MHR . . Pages 29, 156 
Constantine Peter . . Page 393 
Constantine Thomas . . Page 326 
Constantinidis Fr. Chrysanthos . . Pages 17, 271, 274, 275 
Copeland Themistocles . aka Copeleas Pages 34, 394 
Copeleas Themistocles . aka Copeland Pages 34, 394 
Coroney Harry . . Page 12 
Coufas Constantine . . Page 393 
Cretan George . . Pages 32 - 33, 393 
Crithary Theo . . Pages 20, 259, 309, 374 
Crocos Alexander . . Pages 32, 34 
Crocos Harry Thomas . . Page 393 
Crocos Harry . . Pages 32, 34 
Crocos Harry Russell . Page 393 
Crocos Henry . . Pages 32, 34 
Crocos Robert . . Page 32 
Crocos Robert Alexander . Page 393 
Damianos . . Patriarch Page 268 
Defteraios E. . . Page 371 
Delaney Francis . . Pages 331, 332 - 337
Demas George . . Page 35 
Demas George . . Page 393 
Demson Paul . . Page 331 
Diakopoulos George . . Page 284 
Dimitriou . . References Dimitriou family . . Page 245 
Dimopoulos Fr. Christopher . . Pages 281, 287, 290, 297, 331 
Doscas John . . Pages 304, 374 
Douketi Dr. John . . Page 247 
Drakopoulos A. . . Page 24 
Ebonomy Spyros . . Pages 35, 393 
Economos Nicholas . . Page 24 
Economus Eleftherios . aka Frank Pages 259, 311, 315 
Economus Helen . . Page 315 
Ekonomus Fr. Patsoyiannis . . Page 298 
Eleftheriou Antonios . . Pages 35, 393 
Emanovel Dimitrios . . Pages 35, 393 
Embirikos . . References Embirikos brothers . . Page 359 
Eumorfopoulos George . . Page 219 
Evangelinidis Fr. Timotheos . . Pages 294 - 299, 344, 352 
Fatseas Fr. Georgios . . Page 288 
Firos Dimitrios . . Page 285 
Frangoulis Ioannis . . Page 273 
Freeleagus Christy . . Numerous pages 
Freeleagus Dimitrios . . Numerous pages 
Freeleagus I. . . Page 371 
Freeleagus Kyriakos . aka Charles . . Numerous pages 
Freeleagus Panayiotis . . Page 323 
Frylingos Eirini . . Page 323 
Frylingos Kosmas . . Page 323
Galatis Ioannis . . Page 272 
Gavlos Konstantinos . . Page 308 
Gavrilis Nikolaos . . Page 268 
Gennadios Ioannis . . Page 27 
Georgalopoulos Evangelos . . Pages 176 - 177 
Georgalopoulos Joyce . . Page 12 
Georgantis George . . Pages 35, 393 
Georgatos Athanasios . aka Sir Arthur George . . Page 296, 375 
George Aristotle . . Page 250 
Georgopoulos A. . . Page 259 
Georgoulas Oscar . . Pages 257 - 261 
Girdis Ioannis . . Pages 259, 273 
Girdis S. . . Page 371 
Goumas Angelo . aka Gooma Pages 241, 316 - 317 
Gounelas Michael . . Pages 34, 393 
Gratsis Stavros . . Page 299 
Grigorios VII . Patriarch . . Page 276 
Grivas Alexander G. . . Pages 286, 347 - 349, 351 
Gyparis Pavlos . Lieut. . Pages 45 - 48 
Haritos Efstratios . . Page 275 
Harmanis . . references Harmanis daughters . . Pages 274, 275 
Harmanis Alexandros . . Pages 274, 275 
Harmanis George . . Page 275 
Harmanis Louis . . Page 275 
Harmanis Manuel . . Page 275 
Hatzimikhail Panayiotis . . Page 282 
Hatzimikhail Pythagoras . aka Peter Mitchell . . Page 268, 279 
Hermanis George . . Page 275 
Hermanis Louis . . Page 275 
Hermanis Manuel . . Page 275 
Hetrelezis G. . . Page 261 
Iakovidis Homer . . Page 321 
Iakovidis Ioannais . . Page 321 
Ialesis Ioannis . . Page 345 
Iliopoulos Antonios . . Pages 285, 289 
Iliou Fr. Germanos . . Numerous pages 
Ioakheim . . Bishop . . Page 284 
Ioannidis Dimitrios . . Page 353 
Jannese David . . Pges 32, 33, 35, 394 
Jannese James . . Pges 32, 33, 35, 394 
Kailis Constantine . . Page 35, 394 
Kailis Vasilios . . Page 272 
Kaklamanos . . Minister . . Pages 180, 288, 311 
Kakoulas Stavros . . Page 394 
Kalafata T. . Mrs. . . Page 293 
Kalafatas George . . Pages 354 - 355, 357 
Kalafatas Kyriakos . . Page 272 
Kalisperis Stavros . . Page 22 
Kallimakhos Dimitrios . . Page 269 
Kallinikos Georgios . . Page 325 
Kallinikou Parthenopi . . Page 347 
Kalogeras Christos . . Page 344 
Kalogeras Spyridon . . Page 53 
Kalopaidis Georgios . . Page 22 
Kalopaidis Polykhronos . . Pages 277, 286 
Kaloyiannis . . . Page 177 
Kambanis . . . Page 359 
Kambouroglous . . Lieut. Page 54 
Kandilis Ioannis . . Page 22 
Kanoutas . . . Page 258 
Kantopoulos Fr. Athanasios. . Pages 265, 271 
Kantopoulos Ioannis . . Page 282 
Karandreou Xenofon . . Page 273 
Karangas Anastasios . . Page 22 
Karangis Haralambos . . Page 327 
Karanzis John . . Page 24 
Karidis P. . . Page 371 
Karistinos Konstantinos . . Page 350 
Karkoe Joseph . . Pages 35, 394 
Karpousis . . Mrs. . . Page 275 
Karpouzis Spyros . . Page 24 
Karras . . . Page 22 
Kasimatis Fr. Eirinaios . . Numerous pages 
Katakhanas Varnavas . . Pages 273, 275 
Katopodis Konstantinos . . Page 259 
Katraki Athina . . Page 344 
Katsoulis M. . . Page 371 
Kavouras A. . . Page 362 
Kentavros Georgios . . Pages 253 - 257, 306 
Khlentzos Cleopatra . . Page 237 
Khlentzos George . . Page 237 
Klimatidis Efstathios . . Page 283 
Knitis Christopher . Archbishop . . Numerous pages 
Kokkoni Ariadne . . Pages 324 - 325 
Kokonis Ioannis . . Page 241 
Kokotakis Ioannis . . Numerous pages 
Kolios George . . Page 252 
Kolios Kyriaki . . Pages 241, 248 - 252, 345 
Kolios Nikolaos . . Pages 241, 248 - 252, 345 
Kolombou Efrosyni . . Page 293 
Kolymvopoulos Nikolaos . . Page 259 
Kondylis . . Prime Minister . . Pages 177, 229 
Kontoyiannis Nikolaos . . Numerous pages 
Koronaios Panayiotis . . Pages 22, 272 
Kosopodiotis Pandelis . . Pages 33, 34, 394 
Kotiadis Fr. Elias . . Pages 299, 350 
Koufas Constantine . . Page 35 
Koukoulis Nikolaos . . Page 273 
Koukousakis Percy . . Pages 32, 33, 35, 394 
Kouloukoundis . . . Page 359 
Koupatanis Georgios . . Page 259 
Kouroupis Sideris . . Pages 248, 251 
Koutsovelis John . . Pages 303 - 304 
Kouvaras Dionysios . . Numerous pages 
Kritopoulos Mitrofanis . . Page 278 
Kyriakos Arthur . . Pages 32, 394 
Kyriakos Sillelidis . . Page 272 
Kyriazopoulos Constantine . Dr. . .  Numerous pages 
Kyriazopoulou K. . Mrs. Page 372 Lakidis . . . Page 22 

Lakis Emos . . Page 35, 394 
Lalas Dimitrios . . Page 348 
Lambrinoudis . . . Page 87 
Laskaratos Andreas . . Page 263 
Lekatsas Antony . aka Lucas . . Numerous pages 
Lekos Panayiotis P. . Pages 328, 371 
Lekos Polyvios P. . Page 365 
Leousis . . References Leousis brothers . . Page 259 
Livanos . . . Page 359
Lucas Antony . aka Lekatsas . . Numerous pages 
Lucas Marea . . Page 233 
Lykiardopoulos Dimitrios . . Pages 34, 394 
Magoulas Nicholas . . Pages 34, 394 
Makriyiannis Edward B. C. . Page 33, 394 
Makriyiannis John . . Page 394 
Makriyiannis Vasilios . . Page 33 
Mandalis Lazaros . . Pages 272, 325, 355, 368 
Maneas Petros . . Page 284 
Manesis Fr. Christopher . . Pages 290, 293 - 294, 298 
Mangos Michael . . Page 24 
Maniaki Lilian . . Page 176 
Maniakis Alexander V. . Numerous pages 
Maniakis Markos . . Numerous pages 
Maniakis Nicholas . . Pages 35, 394 
Maniharos . . Mrs. Page 275 
Manolas Anastasios . . Page 22 
Manolas Kyriakos G. . Page 22, 272 
Manolitsas Nikolaos . . Pages 329 - 330, 337 
Manos Panayiotis . . Pages 299, 357 
Mantzaris T. M. . Page 255 
Manusu Gordon . . Pages 32, 33, 35, 394 
Manusu Leonidas . . Pages 32, 33, 35, 394 
Maraveli Kalliopi . Miss . . Page 274 
Maravelis Fr. Daniel . . Numerous pages 
Margetis Konstantinos . . Page 279 
Margritis George . . Page 275
Marinakis Fr. Dimitrios . . Numerous pages 
Marinakis Nikolaos . . Numerous pages 
Marinys George . . Pages 36, 394 
Markou Markos . . Page 163 
Marsellos George . . Pages 346, 348 
Marsellos Nikolaos . . Page 309 
Marsellos Petros . . Page 309 
Matarangas Byron . Dr. Page 159 
Matorikos Grigorios . . Page 268 
Matorikos Panayiotis . . Page 394 
Matsas Joyce . . Page 178 
Matsas Konstantinos . . Page 178 
Matthioudakis Theodore . . Page 272 
Mavroeidis Dimitrios . . Pages 266 - 268 
Mavrokefalos Ioannis . aka Black . . Pages 255, 273 
Mavrokefalos S. . . Page 371 
Mavrokefalou K. . Mrs. . . Page 372 
Mavromati Galatea . . Page 329 
Mavromatis Panayiotis . . Page 273 
Meimarakis Emmanouil . . Page 255 
Melas . . . Page 209 
Melitis Antonios . . Pages 241, 282 
Metaxas . . Prime Minister . . Pages 316, 352, 372 
Metaxas Thomas . . Pages 24, 27 
Michael Agapitos . aka Jack Pages 35, 395 
Michelides J. . Mrs. . . Pages 293 
Michelides Peter . . Numerous pages 
Mikhalakopoulos . . Minister . . Page 288 
Mikhalopoulos Grigorios . . Page 259 
Mitchell Peter . aka Panayiotis Hatzimikhail . . Page 268, 279 
Molyvios Periklis . . Page 318 
Mylonas Dimitrios . . Page 267, 284, 285 
Naidis . . . Page 209 
Narthis Nikolaos . Captain . . Page 54 
Nikolaidis Andreas . . Numerous pages 
Nikolaidis Fr. Mitrofanis . . Pages 275, 295 
Nikolaidis Georgios . . Pages 261, 326, 339 - 341 
Nikolaidis L. . . Page 361 
Nikolaidis Thanos . . Page 344 
Nomikos . . . Page 359 
Nomikou Dolla . . Pages 177, 178 
Nomikou E. . Miss Page 372 
Paidas Nicholas . . Pages 32, 395 
Paizis Dimitrios . . Page 25 
Paizis Georgios . . Page 362 
Panayiotopoulos Ioannis . . Pages 350 - 351, 352 - 353 
Pandelis Michael . . Page 236 
Papadimitriou . . . Page 192 
Papadopoulos Andreas G. . Pages 261, 262 - 264 
Papadopoulos Constantine . . Page 176 
Papadopoulos Fr. Georgios . . Page 271 
Papadopoulos John . . Pages 24 - 25 
Papadopoulou Angeliki . . Page 263 
Papadopoulou Gertrude . . Page 176 
Papageorgiou G. . . Page 285 
Papalazaros D. . . Page 354 
Papapetrou . . . Page 192 
Papathanasopoulos Theofylaktos . Archimandrite . . Pages 289, 291, 294 - 295, 298 
Papazanateas M. . . Page 259 
Pappas George . . Pages 32, 33, 395 
Passaris Constantine . . Page 395 
Pentheroudaki . . Mrs. . . Page 197 
Phokas Alexandros . . Page 272 
Phokas Fr. Serafeim . . Pages 265, 268, 271, 297, 341 
Pikoulatos Iosef . . Page 345 
Pipinelis Panayiotis . . Page 177 
Pippos Spyro . . Page 331 
Pitsikas Amos . . Page 24 
Pitsikas Diamantis . . Page 275 
Podarikis Ioannis . . Page 269 
Polisos John . . Pages 35, 246, 395 
Polites Harry . . Pages 35, 395 
Politis . . Minister . . Pages 29, 308 
Politis Theodoros . . Page 279 
Polyzoidis Fr. Germanos . . Pages 289, 294 
Potiris A. . Mrs. . . Page 375 
Potiris Michael . Dr. . . Page 375 
Prokopis Peter . . Page 17 
Psaltis John . . Page 284 
Psaros Emmanuel . . Page 354 
Rados Peter . . Pages 32, 395 
Raftopoulos Ioannis . . Page 350 
Raftopoulos Konstantinos . . Page 268 
Raftopoulos Stathis . . Page 372 
Raftopoulou A. . Mrs. . . Page 372 
Rebea Anastasios . . Pages 32, 33, 395 
Regas Homer . . Pages 351 - 352 
Rigas . . . Page 24 
Rizaris . . . Page 261 
Rizos G. . . Page 357 
Rodakis Nicholas . Sgt. . . Pages 32, 35, 36, 395 
Sakellariou Khrysafi . . Page 176 
Samios Andrew . . Pages 35, 395 
Samios Georgeos . . Page 284 
Samolis X. . . Page 362 
Servetopoulos Konstantinos . aka C. Don Service . . Page 284 
Service C. Don aka Konstantinos Servetopoulos . . Page 284 
Sideras Zaimis . . Page 362 
Sigala Margaret . . Pages 285, 322 
Sigalas Dimitrios . . Pages 308 - 309 
Sigalas Iakovos . . Page 322 
Simopoulos . . Minister . . Page 318 
Sinas . . . Page 261 
Skamangos Nikolaos . . Page 248 
Sofoulis Themistocles . . Page 322 
Soteriadis . . Dr. . . Page 182 
Sotiropoulos . . . Page 286 
Soulos Konstantinos . . Pages 258, 287 
Spartali Evangelia . . Page 293 
Spathonis P. . . Page 371 
Stamboulis Kharalambos . . Page 272 
Stamelatos Mark . . Pages 15, 286 
Stamelatos Nicholas . . Pages 15, 286 
Stathatos . . . Pages 359 - 360 
Stavrou . . References Stavrou brothers . . Pages 366 
Stefanos Spyridon . . Page 362 
Syngros . . . Pages 259, 261 
Syrmis . . Mr. and Mrs. . . Page 245 
Takhmindzis George . . Numerous pages 
Takhmindzis Ioannis . . Page 307 
Tavlaridis Ioakeim . . Page 285 
Tavlou Mikhail . . Page 345 
Thalassinas Emmanouil . . Page 345 
Theodore John . . Page 30 
Triarkhos . . . Page 280 
Tsaldaris . . Prime Minister . . Page 366 
Tsalikis Emmanuel . . Pages 34, 395 
Tseiros . . References Tseiros brothers . . Page 21 
Tsikas . . General . . Pages 194, 195 
Tsitsilios Panayiotis . . Page 371 
Vafiooulos Joseph . . Pages 34, 395 
Vafiopoulos Constantine . aka Vapp . . Pages 32, 34, 395 
Vafiopoulos George . aka Vapp Pages 32, 34, 395 
Vafiopoulos Lancelos . aka Vapp Pages 32, 34, 395 
Vaglianos A. S. . Page 360 
Varaklas Athinagoras . . Numerous pages 
Varvarigos . . . Page 24 
Vasileios Hector . . Page 30 
Vasilios . . Pariarch . . Numerous pages 
Veneris George . . Page 284 
Venizelos Eleftherios . . Numerous pages 
Venlis Efstratios . . Numerous pages 
Ventios . . . Page 22 
Verenikis Kimon . . Page 343 
Vergottis Panayiotis . . Page 361 
Vernardos Dimitrios . . Page 21 
Vidalis Ioannis . . Page 339 
Vidalis Leonidas . . Page 339 
Vidalis Marousa . . Page 339 
Vizani Maria . . Pages 343 - 344 
Vrakhnas John . . Page 284 
Vrysakis Emil . Mr. and Mrs. . . Pages 317, 369 
Xanthopoulos P. . . Page 350 
Xenodokhos Georgios Nikolaos . Page 176 
Xenodokhou Catherine . . Pages 176 - 177, 229 
Xenodokhou Ilias . . Pages 176 - 177, 229 
Xenodokhou Zackharias . . Pages 176 - 177, 229 
Yiannikos Nikolaos . . Pages 340 - 341 
Zaimis . . President . . Pages 12, 197 
Zakharof . . . Page 368 
Zamakis D. . . Page 362 
Zanalis Vlase . . Page 298 
Zannis Ioakeim . . Page 33 
Zantanopoulos Polykhronis . . Page 36 
Zantiotis Sarantos . . Page 283 
Zappas . . . Page 261 
Zavitsanos John . . Pages 32, 33, 36, 395 
Zervos Ioannis . . Page 21 
Zimboulis James . . Page 395 
Zografos Valsamis . . Page 279 
Zografou B. . Mrs. . . Page 372 
Zografou Vassos . . Page 282 
Zymaris Alexander . . Pages 248, 250, 252 
Zymaris Manolis . . Page 251 
Zymaris Petros . . Pages 248, 250, 252
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ"

Ο ΘΡΥΛΙΚΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΡΟΠΩΣΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ.

Το Ημερολόγιο Πολέμου του θρυλικού “γεροταγματάρχη” Κωστάκη. ------ΕΙΧΕ ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΥΝΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.-


rounded_corners
Ο “γεροταγματάρχης” τριγυρισμένος από τα “παιδιά” του
---«28η Οκτωβρίου 1940.
Έδρα της Μοίρας εις Αγίαν Μαρίνα Ρεπετίστης. Η Μοίρα έχει υπό την Δ/νσιν της 1ης Πυρ/χιας,VIII Συν/τος Πυροβολικού Ιωαννίνων υπό υπ/γον Φωτίου διαμετρήματος 7,5 Σκόντα και την 5η Πυρ/χιαν των 10,5 Σνάιδερ.21η Αθηνών υπό λοχαγόν Δημόπουλο Παναγιώτην. Επίσης δύο ουλαμούς συνοδείας των 6,5 του 40ου και 42ου Συν/τος Πεζικού.
Περί ώραν 4.30 πρωινήν ειδοποιήθη ο Ταγ/χης κ. Κωστάκης Δ. ότι εκυρήχθη ο πόλεμος στη χώρα να καταληφθώσι υπό των Πυρ/χιων αι πολεμικαί των θέσεις. Ο λοχαγός Δημόπουλος έταξε την Πυρ/χιαν του εις Αγίαν Μαρίναν, οι παρατηρηταί ανθ/γος Ευρυσθένης Δάλλας επί υψώματος Μονής Σωσίνου.
Ο Ταγματάρχης ανεχώρησε αμέσως με ανθ/γον Παπαιωάννου Αλ. και ιατρόν Μπέσαν Ιωάννη ακολουθούμενοι υπό των λοχιών(συνδέσμου και παρατηρητού) διάθεσιν 1ης Πυρ/χίας εχόμενης κατ’ ουλαμούς του μεν πρώτου εις θέσιν αριστεράν υψώματος Χάνι Δελβινακίου υπό ανθυπασπιστή Παπαχρήστο, του δε δευτέρου ουλαμού η θέσις παρά την διακλάδωσιν Δελβινακίου Πωγωνιανής…».

Ο θρυλικός ταγματάρχης, o «κανονιέρης του ‘40», αφανής ήρωας του ελληνοαλβανικού μετώπου, ο έφεδρος εκ μονίμων, ταγματάρχης ορεινού πυροβολικού, Δημήτριος Κωστάκης, στο προσωπικό του στρατιωτικό ημερολόγιο αποτυπώνει με λεπτομέρεια μια από τις γραμμές της αμυντικής διάταξης του ελληνικού στρατού στο Καλπάκι το 1940. Ήταν, μαζί με τον υποστράτηγο Κατσιμήτρο και τον Συνταγματάρχη Μαυρογιάννη, η ψυχή του Έπους του 1940, καθώς έπαιρναν τις επιτελικές αποφάσεις για την 8η Μεραρχία στο μέτωπο του ελληνοϊταλικού πολέμου. Μάλιστα, αντιλαμβανόμενοι έγκαιρα τις προθέσεις των Ιταλών, είχαν καταγράψει τα πιθανά περάσματα της ελληνοαλβανικής μεθορίου και γνώριζαν που θα αντιπαραταχθούν οι ελληνικές δυνάμεις.
Ο Κωστάκης γεννήθηκε το 1891 στο χωριό Μπετσιά Σουλίου. Αποφοίτησε από το Σχολαρχείο ‘Ανω Πεδινών και υπηρέτησε ως δάσκαλος σε χωριά της Λάκκας Σουλίου, τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας στην Ήπειρο και στην συνέχεια μετανάστευσε στην Αίγυπτο. Όταν ξεκίνησε απελευθερωτικός αγώνας εναντίον των Τούρκων, επιστρέφει στην πατρίδα, για να καταταγεί ως εθελοντής τον Ιανουάριο του 1913 στην Πρέβεζα. Παίρνει μέρος σε όλες τις μάχες και λαμβάνει το πρώτο παράσημο ανδρείας. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, θέτει τον εαυτό του στην υπηρεσία της πατρίδας και γίνεται μόνιμος υπαξιωματικός του Ελληνικού Στρατού. Το 1919 μετέχει με το ελληνικό εκστρατευτικό Σώμα στην καταστολή της Οκτωβριανής Επανάστασης και προάγεται σε ανθυπασπιστή επ’ ανδραγαθία. Στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας πολέμησε στο Εσκί-Σεχίρ και στο Αφιόν-Καραχισάρ. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα παντρεύτηκε στα Ιωάννινα και απέκτησε 4 κόρες και ένα γιό. Είχε πάντα μαζί του την Αγία Γραφή, καθώς και μία εικόνα της Αγίας Βαρβάρας, την οποία είχε βρει το 1923, κατά την οπισθοχώρηση στα περίχωρα του Ουσάκ σε κάποια μισοκαμένη εκκλησία.
Ως ανθυπολοχαγός, ανέλαβε διοικητής πυροβολαρχίας και όταν το 1937 πήρε τον βαθμό του Ταγματάρχη υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες πυροβολικού. Ο Δημήτρης Κωστάκης αποστρατεύτηκε τον Φεβρουάριο του 1940,όμως λόγω των σοβαρών εξελίξεων εκείνης της εποχής, με αίτησή του, τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς επιστρέφει στο στράτευμα ως έφεδρος εκ μονίμων. Μετά τη συνθηκολόγηση, συνελήφθη και επί 3,5 χρόνια έζησε σε κατάσταση ομηρίας σε στρατόπεδα της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας, μέχρι τον Αύγουστο του 1945, οπότε και απελευθερώνεται από τα ρωσικά στρατεύματα.
Είναι αμέτρητα τα περιστατικά και τα επεισόδια της πολεμικής δράσης του Κωστάκη, που έλαβαν χώρα στα βουνά και τα λαγκάδια της Ηπειρωτικής γης. Το κύριο βάρος της επίθεσης στο Καλπάκι ανέλαβε η Μεραρχία Κενταύρων με τη βοήθεια της Μεραρχίας Φερράρα. Τη νύχτα της 4 προς 5 Νοεμβρίου τα ελληνικά τμήματα βόρεια του Καλαμά, συμπτύσσονται για να αποφύγουν τα εχθρικά άρματα. Την άλλη μέρα 80 Ιταλικά άρματα της Μεραρχίας Κενταύρων επιτίθενται στα υψώματα Καλπακίου. Τα άρματα αυτά βάλλονται από το Ελληνικό πυροβολικό με επικεφαλής τον Δημήτριο Κωστάκη, κάτω από τις ιαχές των φαντάρων μας. “Δόστου Κωστάκη! Δόστου Κωστάκη!”
Μερικά άρματα του εχθρού καταστρέφονται και τα υπόλοιπα οπισθοχωρούν σε αταξία. Απόπειρα διάβασης του Καλαμά, κοντά στον Παρακάλαμο από 60 εχθρικά άρματα αποτυγχάνει, ενώ 15 άρματα βούλιαξαν στους βάλτους του Καλαμά. Η συντριβή των αρμάτων μάχης των Ιταλών είναι έργο του Κωστάκη και του Ελληνικού πυροβολικού και ο ίδιος αποθεώνεται.
Στα Δολιανά, δίπλα στο άγαλμα του Γεωργίου Γενναδίου, ένας Ιταλός υποστράτηγος και δύο συνταγματάρχες παρατηρούν με κυάλια το Καλπάκι, όπου οι Έλληνες αμύνονται. Ένα βλήμα του Κωστάκη τους θέρισε, χωρίς το άγαλμα του Γεννάδιου να πάθει μεγάλες ζημιές. Οι τρεις Ιταλοί αξιωματικοί ενταφιάστηκαν στο νεκροταφείο Δολιανών.
Είναι γεγονός ότι ο Κωστάκης δεν χρησιμοποιούσε ποτέ όργανα μέτρησης του πυροβόλου. Για όργανα μέτρησης χρησιμοποιούσε τις δύο γροθιές του και έδειχνε στους πυροβολητές: τόσες μοίρες δεξιά, τόσες αριστερά. Και αυτοί έριχναν τα βλήματα με απόλυτη ακρίβεια, όπως την είχε προσδιορίσει ο Κωστάκης. Μια μέρα οι Ιταλοί έπαιρναν συσσίτιο στα νερά της Σιταριάς. Μια ομοβροντία που σημάδεψε τα πυροβόλα του Κωστάκη και το καζάνι των Ιταλών, όπου έβραζε το φαγητό, τινάχτηκε στον αέρα! Ο ταγματάρχης Κωστάκης πέταξε το δίκωχο στον αέρα και έβγαλε κραυγή ενθουσιασμού.
Χαρακτηριστικό είναι και το ακόλουθο επεισόδιο. Στις 30 Οκτωβρίου στο χωριό Κουκλιοί, ένα ολόκληρο Σύνταγμα με 1.200 αιχμαλώτους Ιταλούς έπεσε στα χέρια του Κωστάκη. Ο Ιταλός Συνταγματάρχης είπε:
– Ήθελα να δω τον περιβόητο Ταγματάρχη Κωστάκη, και ο Κωστάκης του είπε:
– Εγώ είμαι. Ο Ιταλός πήδηξε από το άλογο και γονάτισε μπροστά του. Ο Κωστάκης τον σήκωσε και κουβέντιαζε για ώρα μαζί του, φιλικά.
Όταν ο Ελληνικός στρατός μπήκε στην Αλβανία, με τη μεγάλη αντεπίθεση, ο Κωστάκης έδειξε το μεγάλο του ανθρωπισμό. Μια μέρα έδωσε φαγητό σ’ ένα πεινασμένο Αλβανό, αν και γνώριζε ότι τα δύο του παιδιά υπηρετούσαν στον Ιταλικό στρατό και συμβούλεψε τους στρατιώτες του. «Όταν παίρνετε κάτι απ’ τους φτωχούς Αλβανούς, να το πληρώνετε. Ή σε χρήμα ή σε είδος. Και αν κάποιος πεινάει, δώστε του να φάει. Δεν φταίνε σε τίποτε οι φτωχοί άνθρωποι, που δεν θέλανε τον πόλεμο».
Ο λογοτέχνης ‘Αγγελος Τερζάκης, που βρέθηκε στο μέτωπο σμιλεύει στο βιβλίο του «Απρίλης 1946», στο κεφάλαιο «Νεροποντή», την προσωπικότητα του «γεροταγματάρχη»:
 «…Από καιρό, προτού ακόμη μπούμε στα Αλβανικά χώματα, μας ακολουθούσε η φήμη ενός γεροταγματάρχη του πυροβολικού, εφέδρου εκ μονίμων. Είχε τη διοίκηση μιας μοίρας ορειβατικού. Σκαρφάλωνε στ΄ αρβανίτικα βουνά έστηνε τις πυροβολαρχίες του μονονυχτίς, στις πιο απίθανες κορφές που μονάχα ο ήλιος βλέπει. Και χαράματα την άλλη μέρα, ράντιζε τον σαστισμένο εχθρό με φωτιά και με σίδερο, του βούλωνε τα κανόνια. Ο τρόπος που ήξερε να χειρίζεται το πυροβολικό του χωρίς να χάνει ούτε βολή, η λεβέντικη παλληκαριά του η δυσανάλογη με τα χρόνια που τον βάραιναν, άλλες ακόμη πολεμικές αρετές συνδυασμένες με βαθιά συναδελφικότητα για τον φαντάρο τον έφεραν στην ολόπρωτη γραμμή των αρχηγών του αγώνα… 
Θεός εφέσιος στεκότανε για μας, εκεί στην Αλβανία, ο Κωστάκης. Τον ακούγαμε, μα δεν τον είχαμε ιδεί. Τον καιρό που βρισκόμουνα στο στρατηγείο, ο Κωστάκης πολεμούσε αδιάκοπα με τις πυροβολαρχίες του στη Χειμάρα και σ’ άλλες περιοχές της Βορείου Ηπείρου. Ξάφνου ο Αρχηγός Πυροβολικού, που ήταν συντοπίτης και φίλος, αποφάσισε να τον ξεκουράσει. Τον μετακάλεσε στο στρατηγείο για ένα διάστημα.
Η είδηση κυκλοφόρησε αστραπιαία: Έρχεται ο Κωστάκης!
Περιέργεια ανυπόμονη, συγκίνηση γέμισε όλους εμάς, που τον καρτερούσαμε να φτάσει. Κια μια μέρα, το βήμα του βαρύ, βροντερό, αντρίκιο, ακούστηκε ν’ ανεβαίνει τη σκάλα της Διοίκησης Πυροβολικού.
Ήταν ένας μάλλον ψηλός στ’ ανάστημα γέροντας, πρόσωπο χαρακωμένο από τα χρόνια και τις κακουχίες. Βροντούσε περπατώντας με την αχώριστη μαγκούρα του με νταϊλίκι πεισματερό.
– Γεια σας παιδιά!
Σταθήκαμε προσοχή να περάσει. Όμως στα χείλη μας σχεδιάστηκε κιόλας ένα χαμόγελο φιλικό. Ο γέροντας αυτός με την κολοκοτρωνέικη μορφή, την κόψη του οπλαρχηγού, ήταν ανώτερός μας, όμως όχι και διαφορετικός. Ο ταγματάρχης Κωστάκης ερχόταν ολόισια από τα σπλάχνα του λαού.

…Περνώντας με το αυτοκίνητο την κοιλάδα του Δρίνου παίρνει το μάτι του, κάπου σε χωράφι έναν ξύλινο σταυρό. Πρόσταξε να σταματήσουν. Κατέβηκε. Ήταν ο πρόχειρος τάφος κάποιου ανώνυμου πυροβολητή. Στάθηκε σκεφτικός ο Κωστάκης μπροστά στον τάφο. Στο σκαμμένο μάγουλο του κυλήσανε δύο χοντροί κόμποι δάκρυα. Την άλλη μέρα ξαναμπαίνει στο αυτοκίνητο μαζί με τον παπά του στρατηγείου. Τραβάει τον ίδιο δρόμο και φτάνοντας στον ξύλινο σταυρό σταματάει πάλι. Κατεβαίνει και βάζει τον παπά να ψάλει τρισάγιο.
Θα πίστευε ίσως πως εκπληρώνει έτσι ένα θρησκευτικό του χρέος. Όμως για σένα που τον ήξερες, η πράξη του αυτή είχε άλλο νόημα. Ήτανε το μνημόσυνο ενός πατέρα στον τάφο του παιδιού του…».
Μετά τον πόλεμο ασχολήθηκε με κοινωνικό έργο, ενώ ήταν και επίτροπος στην εκκλησία της γειτονιάς του στα Ιωάννινα στην Αγία Μαρίνα. Πέθανε 3 Νοεμβρίου το 1961. Στην κηδεία τον τίμησαν όλοι οι συναγωνιστές του, οι φαντάροι που επέζησαν και συμπολίτες του. «Δεν υπήρχε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης. Ούτε ένα στεφάνι. Ούτε ένας τιμητικός πυροβολισμός πάνω από τον τάφο του, ούτε κιλλίβαντας, γιατί ήταν δημοκράτης» αναφέρει η κόρη του.
Η ελληνική πολιτεία, 53 χρόνια μετά τον θάνατο του, θα τιμήσει τον θρυλικό ταγματάρχη, στις 4 Δεκεμβρίου με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του, στο Μεγάλο Πεύκο. Ωστόσο, τον Νοέμβριο του 2000, οι συντοπίτες του από τα χωριά της Λάκκας Σουλίου, έστησαν προτομή του ήρωα κανονιέρη, στην γενέτειρα του τη Μπεστιά, ενώ στο προάστιο Ελεούσα και τη συνοικία της πόλης των Ιωαννίνων Καλούτσανη, δύο δρόμοι έχουν την ονομασία «Ταγματάρχη Κωστάκη» με απόφαση των τοπικών αρχών, παλαιότερα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ via THETOC
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ο ΘΡΥΛΙΚΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΡΟΠΩΣΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ."

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Ανθρωπότητα και Χρόνος". Λευκωσία 27/10/14

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Ανθρωπότητα και Χρόνος". Λευκωσία 27/10/14 "

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Έξι μήνες προθεσμία

Του Νίκου Λυγερού
Έξι μήνες προθεσμία έδωσε η ΟΥΝΕΣΚΟ στην Αγγλία για να διαπραγματευτεί με την Ελλάδα όσον αφορά στην επιστροφή των ελληνικών γλυπτών του Παρθενώνα και του Ερεχθείου. Αυτή η αλλαγή φάσης δεν είχε προβλεφθεί από τους ραγιάδες που δεν πιστεύουν σε καμία δικαιοσύνη που αμφισβητεί το δικαίωμα του ισχυρότερου. Επιπλέον δράσεις όπως της Αλαμουντίν Κλούνεϊ του Τζέφρεϊ Ρόμπερτσον αλλάζουν τα δεδομένα και στο Διεθνές Επίπεδο και μετατρέπουν το δικαίωμα της πατρίδας μας σε δικαίωμα της Ανθρωπότητας ενάντια στη βαρβαρότητα. Γι’ αυτόν το λόγο μετά την προθεσμία γίνεται δυνατή η προσφυγή και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Πράγμα που σημαίνει πρακτικά ότι η Αγγλία θα υποστεί μια πρακτική καταδίκη για τις πράξεις ενός βάρβαρου κλέφτη που άρπαξε και κατέστρεψε τα γλυπτά για να τα αφαιρέσει από το ναό. Καθώς η Αγγλία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για μη απόλαυση περιουσίας μπορεί να υπάρξει ακόμα και κατάσχεση. Επιπλέον αν υπολογίσουμε την αξία των γλυπτών ακόμα και με τον πιο συντηρητικό τρόπο, συνδυάζοντας την με τα 200 χρόνια αρπαγής, μπορούμε να αξιολογήσουμε και το κόστος της απώλειας. Σε κάθε περίπτωση, με αυτήν την απόφαση της ΟΥΝΕΣΚΟ, δεν μπορεί η Αγγλία να δηλώνει πια ότι η υπόθεση των γλυπτών είναι αποκλειστικά ένας ελληνικός προβληματισμός και να αδιαφορήσει γιατί δεν της προκαλεί ουσιαστικό κόστος. Κι όπως όλη η Ακρόπολη αποτελεί από το 1987 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, η αρπαγή των γλυπτών αφορά όλη την Ανθρωπότητα μέσω του Ελληνισμού και γι’ αυτόν το λόγο η Αγγλία είναι καταδικαστέα σε υψηλότερο βαθμό. Από εδώ και πέρα αυτή η απόφαση θα μετρά για τη συνέχεια του αγώνα μας.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=17445&l=gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Έξι μήνες προθεσμία"

1940-41 Για όλα τα Ελληνόπουλα του μετώπου φροντίζει η Μεγαλόχαρη ... " Λίγα λόγια από κάτι ψυχές ηρωικές

Κανείς δεν αγαπά τον πόλεμο κι ούτε κανείς λαχταρά να τον ζήσει. Όλοι  όμως αγαπούν την ελευθερία. Και αυτοί οι άνθρωποι δεν την απαίτησαν, δεν την ζητιάνεψαν, αλλά θυσίασαν τα πάντα για να την κερδίσουν. Αυτό μπορούσε να γίνει μόνο με πόλεμο.
Αυτό γιορτάζουμε! Γιορτάζουμε το θάρρος και την αυτοθυσία εκείνων που μπήκαν στα τρένα με το χαμόγελο στα χείλη και έδιναν κουράγιο στους αμάχους αγαπημένους τους. 

Μία συλλογή από επιστολές από και προς το μέτωπο...


 Γράμμα φαντάρου στους γονείς του:
"Για κρύο και κακουχίες μη φοβάσθε. Εδώ τα νεύρα μας γίνονται ατσαλένια. Σεις θα φαντάζεσθε πράγματα φοβερά και τρομερά, ενώ εμάς δεν μας νοιάζει καθόλου. Γι' αυτό να μη στενοχωριέσθε.
Άλλως τε, για όλα τα Ελληνόπουλα του μετώπου φροντίζει η Μεγαλόχαρη ... "


Πατέρας γράφει τα άσχημα νέα στον γιο του:
"Παιδί μου
Μου ζητάς την διεύθυνση του αδερφού σου.
Σου την γράφω: "Πάνθεον Ηρώων"
Σφίξε την καρδιά σου
Σε φιλώ 
Ο πατέρας σου"

Γράμμα από γονέα:
"Ο Θεός να είναι μαζί σου και μαζί με την Πατρίδα μας. Τα χωράφια θα τα οργώσουμε εμείς με κάθε τρόπο, μη στενοχωριέσαι. Η Μεγαλόχαρη της Τήνου θα κάνη το θαύμα της και θα σας δώση μεγάλη δόξα".

Τα μανταρίνια απ'το χωριό:
"Κάπου στο Μέτωπο 29/11/40
Αδελφούλα μου,
Ο Θεός σε φώτισε και μέσα στο δέμα που μου στείλατε, έβαλες τα πέντε εκείνα μανταρίνια ...
Μόλις τ' άνοιξα κι' αντίκρυσα τον κίτρινο θησαυρό του νησιού μας, δάκρυσα ... Τα καθάρισα, τα χώρισα σε φέτες και τα φάγαμε με τ' άλλα φανταράκια της διμοιρίας μου. Σε βεβαιώ πώς ούτε τα τσοφλάκια δεν πετάξαμε ...
Αδελφούλα μου, σωστό βάλσαμο ήταν για τις διψασμένες ψυχές μας. Λες και πήραμε νέες δυνάμεις ... 
Αδελφούλα μου, νικούμε παντού! Η Παναγία, ολοζώντανη, μας ακολουθεί. ...
Παρακαλείτε και σεις όσο μπορείτε για την σύντομη τελική νίκη!
Γεια σου Αδελφούλα μου"

Κάτω από μίαν αλβανική εληά
"Σας γράφω κάτω από μίαν αλβανική εληά. Κάνω στρατηγικά σχέδια, πώς θα μπώ στα Τίρανα γρηγορώτερα. Διέκοψα το γράμμα μου για 20 λεπτά, γιατί τρία ιταλικά αεροπλάνα μας έρριξαν μερικές εληές (βόμβες) και μας σκότωσαν, ώ! του θαύματος, ένα μουλάρι άρρωστο! Πανάθεμά τους, τι θόρυβο κάνουν, σφυρίζουν δαιμονισμένα. Εάν πήτε και για τις βόμβες τους, ευτύχημα είναι πως σκοπεύουν εμάς και πέφτουν 500 μέτρα μακρυά μας. Μακρυά, σε 2-3 χιλιάδες μέτρα, γίνεται αερομαχία, ωραίο θέαμα, μα την αλήθεια. Αλλά ο Ιταλός εχάθη στα σύννεφα.
Πότε θα σας στείλω το γράμμα μου, δεν ξεύρω. Έχετε γειά, για σήμερα.
Σάς φιλώ όλους.
Ο υιός σας
ΝΙΚΟΣ"

Πρωτοχρονιάτικες σκέψεις του πατέρα στο μέτωπο:
"1 Ιανουαρίου 1941 ώρα 0.5! 
Αγαπημένες µου,
Χρόνια πολλά. Με το καλό ο καινούργιος χρόνος ...
Είναι η πρώτη χρονιά, έπειτα από τόσα χρόνια, πού κάνω Πρωτοχρονιά μακρυά Σας ...
Πάντα, αυτή την στιγµή, κάθε χρόνο, µε αξίωνε ο Θεός να κρατώ το µαυροµάνικο µαχαίρι του σπιτιού για να κόψω από την πήττα πού φιλοτεχνούσαν δυο αγαπηµένα χεράκια, το κοµµάτι του Χριστού, της Παναγίας, του Σπιτιού, ... Κι’ ερχόταν τότε η αγωνία της τύχης του νοµίσµατος. Ποιος θα είναι ο τυχερός της χρονιάς; Σε ποιανού κοµµάτι θα βρεθή το νόµισµα; 
Α! όχι, εφέτος, την ωραία Πρωτοχρονιά του 41, εγώ, παιδιά µου, είμαι ο τυχερός!
Σε µένα έπεσε τό ανεκτίµητο νόµισµα να έλθω εδώ επάνω στα Αλβανικά βουνά, να ακούω, κι’ αυτή την στιγµή ακόµη, το Βαρύ Πυροβολικό µας να κτυπά αλύπητα τον δρόµο που ακολουθούν, φεύγοντας πανικόβλητοι οι κατακτηταί της Ρώµης, που νόµισαν πως µπορούσαν να ποδοπατήσουν την Ελλάδα µας.
Σ' εµένα έλαχε να ιδώ τα µέρη όπου το Σύνταγμά µας του Ιππικού απεδεκάτισε την Μεραρχία τους, την περίφηµή τους «Τζούλια».
Σ' εµένα έλαχε να ακούσω άλλον Αξιωµατικόν να διηγείται πώς µε 187 άνδρες εκράτησε έξ χιλιάδες Ιταλούς.
Εγώ είµαι ο τυχερός που βλέπω κάθε µέρα τα κατσάβραχα, τα απρόσιτα και στα γίδια ακόµη, όπου σκαρφάλωσαν οι θρυλικοί φαντάροι µας µε την λόγχη, αψηφώντας τους παντοειδείς όλµους και ολµάκια που διέθεταν αυτοί οι τσαρλατάνοι, που έβαλαν τους χάρτες κάτω και εκοβαν την Ελλάδα σαν πρωτοχρονιάτικη πήττα.
Εγώ, έχω τον µεγάλο κλήρο να υπηρετώ την Ελλάδα µαζί µε τα άλλα παιδιά της.
Να µε συµπαθάτε όµως ...
Όταν µιλά κανείς γιά τόν αφάνταστο καί ανυπέρβλητο ηρωισµό τού Ελληνικού Στρατού παρασύρεται αθελά του ...
Ήλθε, Πάκι µου, ο Άγιο-Βασίλης εφέτος; Γουρλώσανε πάλι τα δυο σου γαλανά µατάκια,όταν άναψαν τα φώτα, µπροστά στα δώρα που σου έφερε ο καλός Άγιος; Γιά µένα, είναι η καλλίτερη Πρωτοχρονιά της ζωής µου, σεις πώς υποδεχθήκατε τον καινούργιο Χρόνο;
Πολλά φιλιά
Ευάγγελος"

Γράμμα στον σύζυγο που πολεμάει:
"Αντώνη µου,
Αυτήν την στιγµήν, µάθαµε την νέα νίκη µας, δηλαδή την κατάληψι της Κλεισούρας. Δεν µπορείς να φαντασθής τι κακό που γίνεται.
Δάκρυα χαράς και υπερηφανείας τρέχουν από µικρούς και µεγάλους στα φλογισµένα τους µάτια.
Αντρούλη µου, κοντεύοµε να φτάσωµε στον αντικειµενικό µας σκοπό. Τώρα, περιµένοµε µε αγωνία να πάρωµε το Ελσαβάν και τον Αυλώνα, και τότε κατ' ευθείαν στην θάλασσα. Και ύστερα, θα σας περιµένωµε στους δρόµους, στα λιµάνια, στα παράθυρα, στις αυλές, στις εξώπορτες, µε λαχτάρα και δάκρυα στα µάτια να σας στεφανώσουµε µε το αµάραντο στεφάνι της Δόξης ..."

Από γράμμα της μάνας στον γιο:
"… Ψώνιζα ότε ακούµε τις καµπάνες.
Δεν ξέρεις, γυιόκα µου, τι γίνεται όταν ακούµε τις καµπάνες. Ανάστασις. Την χαρά του κόσµου.
Εγώ δε, τόσο πολύ αισθάνοµαι και χαίροµαι που αρχίζω να κλαίω …"


Γράφει ο τραυματισμένος στρατιώτης στη μητέρα του
"Καλή µου µαννούλα, ετραυµατίσθηκα στην Κλεισούρα και µε µετέφεραν στον Πειραιά.
Φθάσαµε, στις 28 το πρωί στις 10 η ώρα, στο λιµάνι. Πριν πλησιάσουµε για να βγούµε, είδαµε την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας µε µουσική παρατεταγµένη και µε χίλια πράγµατα. ... Είνε ο στρατός των µετόπισθεν.
Όταν κατεβαίναµε, µαννούλα µου, άρχισε να παίζη η µουσική, και να χαλά ο κόσµος, δέν µπόρεσα να κρατηθώ και έκλαψα µε την ψυχή µου. 
Πόσο ωραία περνώ στο νοσοκοµείο, και πόσος κόσµος περνά και µας ευγνωµονεί, δεν µπορώ να σου περιγράψω. Όταν έλθω, θα σου τα διηγηθώ όλα. Το τραύµα µου δεν είνε τίποτε ...
Όταν νοιώθουµε ότι, πίσω µας, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσµος πού φροντίζει για τα σπίτια µας ... όταν βλέπωµεν ότι τα αισθήµατα της αλληλεγγύης πληµµυρίζουν τις καρδιές όλου του Ελληνισµού, η ψυχή µας γεµίζει περηφάνεια."

Ο ερωτευμένος:
"Στήν αγαπηµένη µου
Πώς ήθελα, µικρούλα µου, νά εισ' εδώ κοντά µου
ν' ακούσης τήν καρδούλα µου, νά δής τά βάσανά µου.
Γιά στρώµα βάζουµε κλαριά, γιά µαξιλάρι πέτρα
καί γιά κλινοσκεπάσµατα, µία µονή κουβέρτα.
Νάσουν εδώ στό γρέκι µου, νάσουν εδώ στήν ράχη,
νά πάρης τό ντουφέκι µου νά πάς εµπρός στήν µάχη.
Κι' άν τύχη σφαίρα εχθρική καί κόψη τόν ανθό σου ...
Η Δόξα η Ελληνική στέφει τό µέτωπό σου.
Στρατιώτης Γιώργης Κομπόρης,
584 Τάγμα Πεζικού"


Αδελφός σε αδελφό:
"Αδελφέ Κώστα,
Μη στενοχωρείσαι που μας επήρε η επίταξι το αυτοκίνητο. Πόλεμος είνε και, πρώτ' από όλα, πρέπει να σώσουμε την Πατρίδα μας, από τα βρωμερά ιταλικά νύχια, κ’ ύστερα έχει ο Θεός.
Θά ξαναφτειάξουμε τις δουλειές μας και θα ζήσουμε ελεύθεροι και υπερήφανοι."


Και μια καλλιτεχνική ματιά
"Αγαπητή μου Κική,
Είναι δύο-τρείς μέρες πού δέν έλαβα γράμμα σας. Είμαι πολύ καλά, εδώ έχουμε χιόνι σάν Ελβετία’ τό περίεργο είναι πώς δέν κρυώνω. Τό φαΐ μας είναι πολύ καλό, τώρα μάλιστα πού έλαβα καί τά συμπληρώματα πού μού στείλατε, είμαι θαυμάσια. Μέλι δέν μού στείλατε. Καί μπογιές πού σού έχω γράψει, καθώς καί δύο-τρία άλλα πράγματα πού τά χρειάζομαι, πιστεύω νά τά στείλετε μ' άλλα δέματα. Εάν ήσουν εδώ, θά σού άρεσε πολύ. Τά τοπία είναι πολύ ωραία, καί τό λέω εγώ πού ξέρεις πώς δέν αγαπώ τά χιόνια. Πώς διασκεδάζεις εσύ; Νά μήν ανησυχείς ούτε νά λυπάσαι πού δέν είμαι κοντά σας. Είμαι καλά εδώ. Σάς τό λέω ειλικρινώς.
Σάς φιλώ πολύ
Γιάννης.
Γράμμα τού Γιάννη Τσαρούχη στήν οικογένειά του."


Από υλικό που συγκέντρωσε ο Φώτης Σαραντόπουλος
Οι φωτογραφίες από το μέτωπο, pheidias.antibaro.gr/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "1940-41 Για όλα τα Ελληνόπουλα του μετώπου φροντίζει η Μεγαλόχαρη ... " Λίγα λόγια από κάτι ψυχές ηρωικές"

Κωνσταντίνος Κουκίδης...το μεγάλο ΟΧΙ




Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, 27 Απριλίου 1941, η πρώτη τους δουλειά ήταν να στείλουν ένα απόσπασμα υπό τον λοχαγό Γιάκομπι και τον υπολοχαγό Έλσνιτς για να κατεβάσει τη Γαλανόλευκη από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να υψώσει τη σβάστικα. Oι Γερμανοί αντικρίζουν στο ακραίο σημείο τού βράχου της Ακρόπολης πού δεσπόζει στην πόλη, την γαλανόλευκη σημαία πού θ' αντικατασταθεί από τον αγκυλωτό σταυρό. Η εθνική Σημαία με το μεγάλο σταυρό στην μέση λάμπει και τα χρώματά της τονίζουν και τονίζονται από τον Παρθενώνα. Εκεί στην θέση Καλλιθέα, στο ανατολικό σημείο του Ιερού Βράχου ο επικεφαλής του αποσπάσματος ζήτησε από τον εύζωνο που φρουρούσε τη σημαία μας να την κατεβάσει και να την παραδώσει.
Ο απλός αυτός φαντάρος, όταν στις 8:45 το πρωί έφθασαν μπροστά του οι κατακτητές της χώρας μας και με το δάκτυλο στην σκανδάλη των πολυβόλων τους, τον διέταξαν να κατεβάσει το Εθνικό μας σύμβολο, δεν έδειξε κανένα συναίσθημα. Δεν πρόδωσε την τρικυμία της ψυχής του. Ψυχρός, άτεγκτος και αποφασισμένος.. απλά αρνήθηκε! Οι ώρες της περισυλλογής, που μόνος του είχε περάσει δίπλα στην σημαία, τον είχαν οδηγήσει στη μεγάλη απόφαση..."ΟΧΙ"! Αυτό μονάχα πρόφερε και τίποτε άλλο. Μια απλή λέξη, με πόση όμως τεράστια σημασία και αξία. Η Ελληνική μεγαλοσύνη. Ο εύζωνας τυλίχτηκε με τη σημαία, έτρεξε ως την άκρη του Ιερού Βράχου και μπρος στα μάτια των εμβρόντητων Γερμανών ρίχτηκε μ' ένα σάλτο στον γκρεμό, βάφοντας το εθνικό μας σύμβολο με το τίμιο αίμα. Η γερμανική στρατιωτική διοίκηση Αθηνών υποχρέωσε την προδοτική κυβέρνηση Τσολάκογλου να δημοσιεύσει στον Τύπο ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο 17χρονος φρουρός της σημαίας μας, υπέστη έμφραγμα από την συγκίνηση όταν του ζητήθηκε να την παραδώσει. Όμως οι στρατιώτες κι οι επικεφαλής του γερμανικού αποσπάσματος είχαν συγκλονιστεί απ' αυτό που είδαν και δεν κράτησαν το στόμα τους κλειστό. Στις 9 Ιουνίου η είδηση δημοσιεύθηκε στην DAILY MAIL με τίτλο: "A Greek carries his flag to the death" (Ένας Έλληνας φέρει την σημαία του έως τον θάνατο). Η θυσία του Έλληνα στρατιώτη έγινε αιτία να εκδοθεί διαταγή από τον Γερμανό φρούραρχο να υψώνεται και η ελληνική σημαία δίπλα στη γερμανική. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, εκεί στα Αναφιώτικα κάτω από τον Ιερό Βράχο, ζούσαν ακόμα αυτόπτες μάρτυρες, που είδαν το παλληκάρι να γκρεμοτσακίζεται μπροστά στα μάτια τους τυλιγμένο με την Γαλανόλευκη. Και κάθε χρόνο, στο μνημόσυνό του στις 27 Απριλίου, άφηναν τα δάκρυά τους να κυλήσουν στη μνήμη του. Ουδείς ενδιαφέρθηκε ποτέ να καταγράψει την μαρτυρία τους. Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ' όνομα του ευζώνου (κατά μια άλλη άποψη ήταν 17χρονος νέος της Εθνικής Οργανώσεως Νέων αλλά τι σημασία έχει;). Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ' όνομα αυτού του ΕΛΛΗΝΑ και στολή του η Σημαία μας. Μας τον έχουν κρύψει, μας τον έχουν κλέψει. Κλείστε κι αυτόν τον εθνομάρτυρα στην ψυχή σας κοντά στους άλλους. Απαιτείστε να γραφτεί τ' όνομά του στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας. Ψιθυρίστε το, έστω και βουβά, μέσα σας, κάθε φορά που αντικρίζετε τη σημαία μας. Πείτε στα παιδιά σας ότι αυτή η σημαία, έχει βυζάξει ποταμούς ελληνικού αίματος, για να μπορεί αγέρωχη να κυματίζει την τιμή και την αξιοπρέπειά μας. Άραγε τι σχέση μπορεί να υπάρχει μεταξύ αυτού του παλικαριού και των σύγχρονων εφιαλτών που καίνε την σημαία μας, αλλά και αυτών που το επιτρέπουν; 
ΠΗΓΗ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κωνσταντίνος Κουκίδης...το μεγάλο ΟΧΙ"

Ποιος ο ρόλος της Αλβανίας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο





Του Χαράλαμπου Νικολάου / Ταξίαρχου ε.α., τ. καθηγητή Στρατιωτικής Ιστορίας ΣΣΕ 

Ο "Βασιλιάς" της Αλβανίας Ζώγου 
Το 1939 τα ιταλικά στρατεύματα, υπό τον στρατηγό Γκουτσόνι, αποβιβάσθηκαν στο Δυρράχιο, το πρωί της 7ης Απριλίου. Ο βασιλιάς Ζώγου δεν αιφνιδιάστηκε δεδομένου ότι είχαν προηγηθεί, πριν από έναν μήνα και πλέον, εντατικές διπλωματικές συνομιλίες. Υφίστατο το στοιχείο του αιφνιδιασμού για τις ξένες κυβερνήσεις, εκτός της Γερμανίας και ίσως της Γιουγκοσλαβίας. Δεν προβλήθηκε καμία σοβαρή αντίσταση κατά των Ιταλών. Ο αλβανικός λαός στην πλειοψηφία του υποδέχθηκε τους Ιταλούς στρατιώτες ως “ελευθερωτές”.

Τα γεγονότα έκτοτε διαδέχθηκαν το ένα το άλλο με κινηματογραφική ταχύτητα. Στις 14 Απριλίου 1939 η Αλβανία αποχώρησε από την Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ). Στις 15 Απριλίου έγινε δεκτή στο Κυρηνάλιο (ανάκτορο στη Ρώμη, θερινή διαμονή των Πάπων μέχρι το 1870, στη συνέχεια κατοικία του βασιλιά της Ιταλίας και αργότερα του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας), πολυμελής αλβανική αντιπροσωπεία υπό τον πρωθυπουργό Βερλάτση. Αυτός προσφώνησε τον Bασιλιά αυτοκράτορα πρώτα στην αλβανική και έπειτα στην ιταλική γλώσσα και του προσέφερε το “στέμμα του Σκεντέρμπεη”. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας η ιταλική Βουλή έδωσε τη συναίνεση της για την “προσωπική ένωση” και την επομένη έπραξε το ίδιο η Γερουσία. Διορίστηκε τοποτηρητής του βασιλιά, όχι μέλος της δυναστείας (είχε γίνει λόγος για τον δούκα του Μπέργκαμο), αλλά ο πρεσβευτής Τζακομόνι. 

Στις 21 Απριλίου αποφασίστηκε από την κυβέρνηση Βερλάτση η σύσταση Αλβανικού Φασιστικού Κόμματος. Στις 3 Ιουνίου έλαβε χώρα η τελευταία πράξη του αλβανικού οράματος: αντιπροσωπεία από τους Βερλάτση, Ντίνο και Κολίκβι και τρεις ανώτερους αξιωματικούς επέδωσε στον βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ απόφαση της αλβανικής κυβέρνησης σύμφωνα με την οποία ο Αλβανικός Στρατός ενσωματωνόταν στον Ιταλικό Στρατό. 
Ο αλβανικός Τύπος προ του πολέμου παρουσίαζε άρθρα με πολεμική κατά της Ελλάδας. Μάλιστα ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Τσιάνο, διέταξε τον τοποτηρητή στην Αλβανία Τζακομόνι: “Φροντίστε ώστε ο αλβανικός Τύπος να συνεχίζει τη ζωηρή του πολεμική εναντίον της Ελλάδας”. 
 
Γκαλεάτσο Τσιάνο 
Ο Γερμανός καθηγητής πανεπιστημίου Χ. Ρίχτερ γράφει: “Οι ρίζες της πολεμικής αυτής εμπλοκής της Ιταλίας φθάνουν μέχρι το 1923, όταν ο Μουσολίνι επεχείρησε να καταλάβει την Κέρκυρα και αναγκάστηκε από τις Αγγλία και Γαλλία να εγκαταλείψει το εγχείρημα του”. Ο Τσιάνο στο ημερολόγιο του γράφει ότι τον Αύγουστο του 1940 ο Μουσολίνι δήλωσε πως οι Έλληνες επλανώντο, αν θεωρούσαν ότι είχε ξεχάσει εκείνο το επεισόδιο, και ότι ο λογαριασμός τους έμενε ανοικτός.
Στις αρχές Ιουνίου του 1939 οι Μουσολίνι και Τσιάνο, θέλοντας να μειώσουν την οργή των Αλβανών για την απώλεια της ανεξαρτησίας τους, προσπάθησαν να τους παραπλανήσουν καλλιεργώντας τους ελπίδες αλυτρωτισμού για το Κοσσυφοπέδιο και την Τσαμουριά, που έπρεπε να απελευθερωθούν.
Σύμφωνα με ιταλικές πηγές, η στάση της αλβανικής ηγεσίας λίγο πριν κηρυχθεί ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος ήταν υπέρ των Ιταλών. Ο Ιταλός τοποτηρητής Τζακομόνι, σε τηλεγράφημα του προς τον Τσιάνο, στις 24 Αυγούστου 1940, μεταξύ των άλλων ανέφερε τα εξής: “Από παντού καταφθάνουν έγγραφα που αποδεικνύουν τον ορθό προσανατολισμό των Αλβανών, άπειρες είναι οι αιτήσεις για κατάταξη στα εθελοντικά σώματα (…). Σε όλα τα κεντρικά σημεία της Αλβανίας παρατηρείται ζωηρό ενδιαφέρον και προσήλωση στις προσταγές του Ντούτσε. Η κίνηση του στρατού προκάλεσε μεγάλη ζωηρότητα κι’ ανυπομονησία για δράση…”. 

 
Μπαντόλιο 
Κατά τη σύσκεψη της 15ης Οκτωβρίου 1940 στο Παλάτσο Βενέτσια, ο τοποτηρητής Τζακομόνι, σε ερώτηση του Ντούτσε για το πώς βλέπει την κατάσταση στην Αλβανία, απάντησε: “Στην Αλβανία αναμένουν την ενέργεια με ανυπομονησία. Η χώρα έχει ξεσηκωθεί και οι κάτοικοι είναι γεμάτοι χαρά. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ο ενθουσιασμός τους είναι τόσο ζωηρός ώστε τον τελευταίο καιρό έχουν κάπως δυσαρεστηθεί επειδή η ενέργεια δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί”.
Ο Ιταλός στρατηγός Σ. Βισκόντι Πράσκα, στο βιβλίο του για τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, έγραφε τα εξής: “Σύμφωνα με υπόσχεση του στρατάρχη Μπαντόλιο προ του πολέμου, θα μπορούσαν να αποσταλούν στην Αλβανία για την ενδεχόμενη ενέργεια κατά της Ελλάδας….10.000 τυφέκια για τον εξοπλισμό των αλβανικών ταγμάτων εθελοντών, τα οποία θα χρησιμοποιούντο ως τμήματα κάλυψης”.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης στο Παλάτσο Βενέτσια (15 Οκτωβρίου 1940)” Ο Μουσολίνι, ακόμα, ζήτησε από τον Τζακομόνι κι εμένα πληροφορίες για τα αλβανικά τμήματα, ενώ διατύπωσε την αρχή ότι ο ρόλος των Αλβανών θα έπρεπε να περιοριστεί σε στενά πλαίσια…”. “Ειδικότερα είχαν συγκροτηθεί τρία τάγματα διοικητικής μέριμνας από εφέδρους Ιταλούς (…) και από εφέδρους Αλβανούς (…).
Κατόπιν προχωρήσαμε στην ίδρυση δύο ταγμάτων Φασιστικής Πολιτοφυλακής από Αλβανούς (…). Πρότεινα στον Τζακομόνι να συστήσει μερικά τάγματα από Αλβανούς εθελοντές, δύο διαφορετικών τύπων: Τάγματα καθορισμένα για την άμυνα συγκεκριμένων διαβάσεων ή κοιλάδων στο μέτωπο και τάγματα πιο ευκίνητα, δυνάμενα να προσκολληθούν στα μάχιμα στρατεύματα μας.
Με τη βοήθεια της αλβανικής κυβέρνησης και διαφόρων αρχηγών φυλών εξασφαλίστηκε η δυνατότητα συγκρότησης 10-12 ελαφρών ταγμάτων συνολικής δύναμης 6-7.000 ανδρών, επιλεγέντων από τις πιο πολεμικές φυλές και μάλιστα από αυτούς που υπήρχε ενδεχόμενη σχέση με πληθυσμούς εκτός συνόρων (σ.σ. προφανώς εννοούσε τους Τσάμηδες). Τα ευκίνητα τάγματα, τύπου ανταρτικών ομάδων, προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μεραρχιών μας (…). 

Το Υπουργείο Στρατιωτικών, κατόπιν επανειλημμένων οχλήσεων, τελικά ενέκρινε την αποστολή του οπλισμού για τη συγκρότηση των αλβανικών μονάδων. Όμως αργότερα άλλαξε γνώμη και διέταξε τον περιορισμό της σύστασης των εθελοντικών αλβανικών ταγμάτων μόνο στη νότια Αλβανία (σε αυτήν όπου υφίστατο το μεγαλύτερο μέρος των φιλελληνικών στοιχείων), δηλαδή συνολικά έξι τάγματα” (σ.σ. Ο Β. Πράσκα αναφέρει ως “φιλελληνικά = grecofili” τα αμιγώς ελληνικά βορειοηπειρωτικά φύλα).
Σε ερώτηση του Ντούτσε, κατά τη σύσκεψη, “Ποια η συνεισφορά των Αλβανών τόσο σε τακτικό στρατό, όσο και σε άτακτους στους οποίους δίδω μεγάλη σημασία”, ο Πράσκα απάντησε “Για το θέμα αυτό έχουμε καταρτίσει ανάλογο σχέδιο. Προτείνουμε την οργάνωση συγκροτημάτων άτακτων από 2.500 ως 3.000 άνδρες, στελεχωμένων με αξιωματικούς μας”.
Ο τοποτηρητής Τζακομόνι, σε μυστικό υπόμνημα του προς τον υπουργό Αλβανικών Υποθέσεων, Μπενίνι, στις 19 Οκτωβρίου 1940, μεταξύ των άλλων γράφει: “…Από την άλλη προετοιμάζω αλβανικά στοιχεία, εξακριβωμένα θαρραλέα, ειδικά Τσαμουριώτες, τα οποία θα έχουν ως αποστολή να εισέλθουν κρυφά στο ελληνικό έδαφος και εκεί, την ώρα που θα επιτεθεί ο στρατός μας, θα διαπράξουν με τη βοήθεια των πέρα από τα σύνορα φίλων τους τις παρακάτω πράξεις: καταστροφή τηλεγραφικών και τηλεφωνικών συρμάτων, εξάλειψη των φυλακίων και των παρατηρητηρίων κατά μήκος των συνοριακών γραμμών (…).
Μερικά από τα στοιχεία αυτά θα εφοδιαστούν από την υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών με μερικούς φορητούς πομπούς, χάρη στους οποίους η διοίκηση του στρατεύματος θα έχει ακριβείς ειδήσεις περί των θέσεων των ελληνικών στρατευμάτων”. Πληροφορεί δε τον Μπενίνι ότι μεταξύ των Αλβανών παρατηρείται αίσθημα αναμονής, εμπιστοσύνης και άγριας διάθεσης. Ο ίδιος στις 21 Οκτωβρίου γράφει στον Μπενίνι: “Θα μπορούσε να αποσπασθεί, όσο θα διαρκούν οι εχθροπραξίες, το Τάγμα της Βασιλικής Αλβανικής Φρουράς”.
Ο αντιβασιλιάς της Αλβανίας βεβαίωσε “ότι είναι πάρα πολλές οι αιτήσεις των Αλβανών να καταταγούν στα σχηματιζόμενα αλβανικά σώματα, προοριζόμενα να κτυπήσουν τους Ελληνες και να συνεργαστούν με τον Ιταλικό Στρατό, και ότι ο πληθυσμός ελπίζει, επίσης, να κληθούν υπό τα όπλα μερικές ηλικίες…”.
Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ.
Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940, επεκτάθηκε αυτόματα και μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Η Αλβανία, συνδεδεμένη την εποχή εκείνη με καθεστώς “προσωπικής ένωσης” με την Ιταλία, είχε δεχθεί με νόμο του Κοινοβουλίου της (Αλβανικός Νόμος, 10 Ιουνίου 1940) ότι: “το Βασίλειο της Αλβανίας αναγνωρίζει ότι θα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με τα κράτη τα οποία θα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με το Βασίλειο της Ιταλίας”.
Συνεπώς με την κήρυξη του πολέμου από την Ιταλία εναντίον της Ελλάδας βρέθηκε σε εμπόλεμη κατάσταση με την πατρίδα μας. Γι’ αυτό η Ελλάδα με το Βασιλικό Διάταγμα (ΒΔ) της 10ης Νοεμβρίου 1940, το οποίο εκδόθηκε σε εφαρμογή του ΑΝ (Αναγκαστικού Νόμου) 2636/1940 “Περί δικαιοπραξιών εχθρών και μεσεγγυήσεως εχθρικών περιουσιών”, όρισε ως εχθρικά κράτη “την Ιταλία 

 
τσάμηδες με Ιταλικές στολές επιθεωρούνται από Γερμανό αξιωματικό 
μαζί με τις κτήσεις, τα αυτοκρατορικά της εδάφη και τις αποικίες, καθώς και την Αλβανία”.
Ο Ιταλός στρατηγός Βισκόντι Πράσκα σε διαταγή του της 21ης Οκτωβρίου 1940 αποκαλύπτει ότι είχε αναθέσει σε ειδικούς αξιωματικούς, συνοδευόμενους από Αλβανούς οδηγούς, να εκτελούν αναγνωρίσεις στην άμεση περιοχή των συνόρων. Περαιτέρω η διαταγή καθόριζε ότι έπρεπε να οργανωθούν ειδικά τμήματα αποτελούμενα ως επί το πλείστον από Αλβανούς, πλαισιούμενους μόνο από Ιταλούς, και επιφορτισμένα με την εξουδετέρωση των μεμονωμένων Ελλήνων σκοπών και με την αποκοπή των τηλεφωνικών γραμμών.
Η προκήρυξη που διάβασε ο πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Βερλάτσι, στις 28 Οκτωβρίου 1940, αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: “…Οι στρατιώτες του ένδοξου Ιταλικού Στρατού, στις τάξεις του οποίου περιλαμβάνονται πολλές μονάδες Αλβανών στρατιωτών…”. Ο Ιταλός ιστορικός Μάριο Τσέρβι γράφει: “Στις ιταλικές μεραρχίες περιλαμβάνονταν επίσης αλβανικά τμήματα (…). Εκπαιδεύτηκαν ακόμα και Αλβανοί, που θα ήθελαν να συμμετάσχουν στις επιχειρήσεις”.
Ο Γερμανός καθηγητής Χ. Ρίχτερ σημειώνει: “…Η συνολική δύναμη του Ιταλικού Στρατού στην Αλβανία δύο ημέρες πριν από την επίθεση ανερχόταν σε 140.000 άνδρες, συμπεριλαμβανομένων (…) και των Αλβανών εθελοντών”. Ο Αμερικανός καθηγητής του πανεπιστημίου Χάρτφοντ, Μπ.Φίσερ, στην ανακοίνωση του κατά το Συνέδριο του ΙΜΧΑ (Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου), τον Οκτώβριο του 1990, ανέφερε σχετικά τα εξής: “Ο Μουσολίνι είχε δώσει διαταγές να υπάρχουν δύο αλβανικά τάγματα σε κάθε ιταλική μεραρχία, που χρησιμοποιήθηκαν για την εισβολή στην Ελλάδα, και επί πλέον είχαν σχηματιστεί τρία τάγματα Αλβανών μελανοχιτώνων, που είχαν το σύνθημα “Πεθαίνουμε όλοι για τον Ντούτσε”.
Διάφορες μυστικές διαταγές επιχειρήσεων του διοικητή της Μεραρχίας “Τζούλια”, στρατηγού Μάριο Τζιρότι, χρονολογούμενες από τις 21 Οκτωβρίου 1940 και μετά, οι οποίες έπεσαν αργότερα στα χέρια του Ελληνικού Στρατού, αποκαλύπτουν ότι είχε αναθέσει εργασίες σε ειδικούς αξιωματικούς, συνοδευόμενους από ντόπιους Αλβανούς, φέροντες ενδυμασίες χωρικών…Κατά την αρχική προέλαση της Μεραρχίας “Τζούλια” στον τομέα της Πίνδου οι επιτιθέμενοι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν Αλβανούς οι οποίοι γνώριζαν ελληνικά και φώναζαν στους Ελληνες στρατιώτες να παραδοθούν, λέγοντας ότι ο αγώνας τους ήταν πλέον μάταιος εφόσον στην Αθήνα είχε γίνει επανάσταση, η κυβέρνηση Μεταξά είχε πέσει, η νέα κυβέρνηση είχε συμμαχήσει με τον Άξονα κ.ά. Στις 2 Νοεμβρίου 1940 τάγμα Αλβανών επιτέθηκε στο Καλπάκι απεγνωσμένα, χωρίς επιτυχία. Αλβανοί αυτόμολοι παρείχαν πληροφορίες στον Ελληνικό Στρατό.
Ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, διοικητής της VIII Μεραρχίας η οποία αντιμετώπισε την κύρια προσπάθεια της ιταλικής επίθεσης, γράφει για τη συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων στον τομέα της Μεραρχίας: “Συμμετείχαν τρία τάγματα μελανοχιτώνων (Ι, II, III), δύο αλβανικά τάγματα πεζικού (“Γκράμος” και “Ντρίνος”), αλβανική ορειβατική πυροβολαρχία (“Νταϊτι”), τάγμα Αλβανών εθελοντών και σώματα άτακτων Αλβανών”.
Όπως καταγγέλλει ο υποστράτηγος, κατά τον Οκτώβριο του 1940 ο Αλβανός υπουργός Δικαιοσύνης συγκροτούσε συμμορίες με σκοπό να δράσουν στο ελληνικό έδαφος. Ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τον πόλεμο 1940-41, σημειώνει: “Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…”.
Ο Β. Πράσκα στο τμήμα του βιβλίου του “Εξέλιξη των επιχειρήσεων από 28 έως 31 Οκτωβρίου 1940″, ανακεφαλαιώνοντας γράφει για τη συμμετοχή των αλβανικών μονάδων τα εξής: “…Φάλαγγα “Σολίνας” II Τάγμα της 1ης Λεγεώνας Αλβανών εθελοντών. (…) Κεντρική Φάλαγγα και Διοίκηση Μεραρχίας “Φερράρα” Ι Τάγμα Αλβανών Εθελοντών. (…) Παραλιακό Συγκρότημα… Τα τμήματα διαπεραιώθηκαν με την κάτωθι σειρά… 6) Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών “Πεσκοσόλιντο” και “Κιαραβάλλε”. (…) “Τα αλβανικά τάγματα εθελοντών, προπορευόμενα του 3ου Συντάγματος Γρεναδιέρων και κινούμενα…”…”Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών, επίσης, ήλεγχαν πλήρως την αμαξιτή οδό (Ηγουμενίτσας-Βάρφανης).
Στην επίθεση εναντίον του υψώματος 1289 του Λαπιστέτ, στις 09.30 της 4ης Νοεμβρίου 1940, έλαβε μέρος ένα από τα πιο επίλεκτα τμήματα των Αλβανών, το τάγμα “Τιμόρ”, το οποίο και κατόρθωσε να το καταλάβει. Με άμεση αντεπίθεση των Ελλήνων το τάγμα “Τιμόρ” αναδιπλώθηκε και διασκορπίστηκε στην κοιλάδα με άτακτη φυγή. Υποχρεώθηκαν να επέμβουν οι βερσαλιέροι για να σταματήσουν τους Αλβανούς.
Στην αναφορά που ακολούθησε διαπιστώθηκε ότι από τη δύναμη των 1.200 ανδρών του τάγματος είχαν απομείνει μόνο μερικές εκατοντάδες. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο απαρηγόρητος, όπως γράφει ο Μ. Τσέρβι, διοικητής του Τάγματος. Αλβανικό τάγμα στις 25 Νοεμβρίου 1940 συμμετείχε με τα ιταλικά στρατεύματα στην επίθεση για την κατάληψη του σταυροδρομιού παρά το Δελβινάκι. Οι Αλβανοί αρχικά κατέλαβαν το χωριό αλλά την επόμενη με αντεπίθεση των Ελλήνων αυτό ανακαταλήφθηκε. Το αλβανικό τάγμα είχε απώλειες και αρκετοί άνδρες του συνελήφθησαν αιχμάλωτοι.
Στις 12 Νοεμβρίου αυτομόλησε στις ελληνικές γραμμές λόχος Αλβανών στρατιωτών με τους αξιωματικούς του. Κατά τις πρώτες ημέρες του πολέμου, οπότε οι Ιταλοί είχαν εισχωρήσει στο ελληνικό έδαφος σε μερικούς τομείς, Αλβανοί με μια σημαία τους εισήλθαν στην Κόνιτσα μαζί με τους Ιταλούς, τον Διαμαντή και τον εξωμότη Ματούση. Ο Διαμαντής μάλιστα εκφώνησε λόγο λέγοντας ότι θα απελευθερώσει την Κόνιτσα και θα σχηματίσει την Ομοσπονδία της Πίνδου.
Η απάντηση του Μουσολίνι (22/11) σε επιστολή του Χίτλερ (20/11) αναφέρει μεταξύ των άλλων: Η αποτυχία των Ιταλών οφείλεται και στη λιποταξία των αλβανικών δυνάμεων, οι οποίες στασίασαν εναντίον των Ιταλών…”.
Αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφει στο ημερολόγιο του ο Φερνάντε Κομπιόνε, έφεδρος υπολοχαγός πεζικού της 51ης Ορεινής Μεραρχίας “Σιέννα”: “…Κατά το χρονικό διάστημα από 28 Οκτωβρίου ως 14 Νοεμβρίου 1940, οπότε ιταλικά τμήματα είχαν εισχωρήσει σε περιοχές της Ελλάδας, οι Τσάμηδες υποδέχονταν σε όλα τα χωριά τους Ιταλούς ως ελευθερωτές, με ζητωκραυγές και ενθουσιασμό…”.
Ο Ιταλός ιστορικός Μ. Τσέρβι γράφει: “Όπως αναφέρει ο στρατηγός Β. Πράσκα σε συζήτηση του με τον Πρίκολο (σ.σ. Αρχηγός του Επιτελείου της Αεροπορίας), ένας εθελοντής, πληγωμένος βαριά, πριν ξεψυχήσει αναφώνησε “Είμαι ευχαριστημένος που πεθαίνω για να μπορέσει ο (Αρχηγός του Επιτελείου της Αεροπορίας) να περάσει”.
Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εαρινής επίθεσης (Μάρτιος 1941) ο Μουσολίνι επισκεπτόταν διάφορες μονάδες για να τονώσει το ηθικό των ανδρών, στη ζώνη του Δέβολη και στην περιοχή του Βερατίου. Μεταξύ άλλων επισκέφθηκε ομάδες ταγμάτων και εθελοντών Αλβανών, των ιδίων για τους οποίους αρχικά εκείνος και ο Τσιάνο πίστευαν ότι είχαν προκαλέσει τις πρώτες ιταλικές ήττες. Κατά τις συνομιλίες που είχε μαζί τους έμεινε ενθουσιασμένος από το παράστημα και το πολεμικό τους μένος.
Ο Γερμανός συγγραφέας Βίλιμπαλντ Κόλεγκερ, σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1942, για τη στάση των Αλβανών κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-41 γράφει τα εξής: “…Οι Ελληνες 

 
στρατηγός Τζιακομόνι 
αναγκάζονταν να πολεμούν εναντίον Αλβανών συμμοριτών, κατά τη στιγμή που Αλβανοί εθελοντές προσέρχονταν αθρόα στις ιταλικές φάλαγγες. Δεν αγνοούσαν οι από γόνοι του Σκεντέρμπεη ποίοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι τους. (…) Αγωνίσθηκαν με επιμονή και γενναιότητα όπου και αν τοποθετήθηκαν. (…). Απειράριθμες υπήρξαν οι περιπτώσεις απονομής τιμητικών διακρίσεων σε Αλβανούς…”.
Ο Μ. Τσέρβι γράφει ότι ο τοποτηρητής Τζακομόνι πληροφορούσε τον βασιλιά της Ιταλίας: “…Εδώ και έναν μήνα οι Αλβανοί είναι εξαιρετικά έμπιστοι και άριστα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον, το φρόνημα τους στέκεται ψηλά, η δε εργατικότητα και η αποδοτικότητα των υπαλλήλων κρίνεται εξαιρετική…”.
Ο Τζακομόνι είχε οργανώσει, όπως γράφει ο Μ. Τσέρβι, “ομάδες Αλβανών για τη διενέργεια δολιοφθορών, που ο ρόλος τους ήταν να εισχωρούν στο ελληνικό έδαφος και να προβαίνουν σε καταστροφή του τηλεφωνικού δικτύου, να καταστρέφουν φυλάκια, να αφοπλίζουν φρουρούς, να προκαλούν ταραχές στα μετόπισθεν, να διενεργούν δολοφονικές απόπειρες εναντίον στρατηγών του εχθρικού στρατοπέδου και να προπαρασκευάζουν και να υποκινούν κινήματα ανάμεσα στη λαϊκή μάζα”. Ο Ιταλικός Στρατός δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να επωφεληθεί από τη δραστηριότητα τους.
Ο στρατηγός Μπαντόλιο στα απομνημονεύματα του αναφέρει: “Οι Ελληνες δεν έδειξαν καμμία διάθεση συνεργασίας. Αντίθετα οι Αλβανοί στρατιώτες, που υπό μορφή ταγμάτων συμμετείχαν στις δικές μας μεραρχίες, αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι, καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας, ή πέρασαν στις τάξεις των Ελλήνων…”.
Ο στρατηγός Αλ. Εδιπίδης γράφει ότι “Τμήματα αλβανικά, άρτια συγκροτημένα και με ομοιογενή στελέχη (αξιωματικοί και στρατιώτες Αλβανοί) πολέμησαν στις 27 Νοεμβρίου στο Φράσερι προς την Κλεισούρα).
Ο πρεσβευτής Άδωνις Κύρου σημειώνει: “…Όταν, τέλος, εξερράγη ο Ελληνο-Ιταλικός πόλεμος, συμμετέσχον εις αυτόν παρά το πλευρόν των Ιταλών με ενθουσιασμόν και ανθελληνικήν λύσσαν άπειροι Αλβανοί – ενώ ουδείς εξ αυτών εσκέφθη να προσδράμη εις βοήθειαν του νικηφόρου Ελληνικού Στρατού, καίτοι ούτος, συμφώνως προς την ραδιοφωνικήν διακήρυξιν του Ιωάννου Μεταξά, ήρχετο προς αποκατάστασιν της αλβανικής ελευθερίας, ανεξαρτησίας και ακεραιότητας…”. 

 
Όταν ο Ελληνικός Στρατός προήλαυνε εντός του αλβανικού εδάφους, τα περισσότερα σώματα στρατού των Αλβανών είχαν διαλυθεί, ενώ στα πρόσωπα των λιγοστών Αλβανών που εκινούντο στους δρόμους, ανάμεσα στους Ιταλούς, ζωγραφιζόταν άγριος θυμός εναντίον ενός στρατεύματος που το νόμιζαν παντοδύναμο και το έβλεπαν να οπισθοχωρεί μπροστά στις ελληνικές δυνάμεις.
Η Αγγλίδα ιστορικός Μ. Βίκερς τοποθετείται διαφορετικά: “…Η αλβανική κοινή γνώμη αρχικά πανηγύρισε για τον ελληνικό θρίαμβο, η στάση της όμως άλλαξε όταν η Αθήνα άρχισε να φανερώνει τις προθέσεις της να προσαρτήσει τη νότια Αλβανία…”(!!!).
Ενώ υπάρχουν όλα τα παραπάνω περί συμμετοχής των Αλβανών στον πόλεμο, οι Αλβανοί ιστορικοί, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, προσπάθησαν μεταπολεμικά να μας πείσουν ότι δεν συμμετείχαν με το μέρος των Ιταλών ή ότι συμμετείχαν λίγα τμήματα δια της βίας.
Συγκεκριμένα οι Αλβανοί ιστορικοί Σ. Πόλο και Α. Πούτο γράφουν σχετικά τα εξής: “Τα δύο αλβανικά τάγματα που στάλθηκαν με τη βία στον πόλεμο του 1940 αρνήθηκαν να πολεμήσουν. Οι Ιταλοί τους έκλεισαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην κεντρική Αλβανία. (….) Στην ελληνική κυβέρνηση η πορεία των γεγονότων φαινόταν πως έδινε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει τα παλαιά προσαρτιστικά σχέδια τους για τις περιοχές της Κόρτσας (σ.σ. Κορυτσάς) και του Γκιροκάστρ (σ.σ. Αργυρόκαστρου)”.
Σε άλλο σημείο συνεχίζουν: “Το 1940 ήταν μοναδική ευκαιρία να ενωθεί με τον Ελληνικό Στρατό ο Αλβανικός”. Έτσι εξηγείται η κατηγορηματική άρνηση του Ελληνικού Στρατηγείου στην πρόταση των Αλβανών αντιφασιστών πατριωτών να σχηματίσουν δύο τάγματα και να πολεμήσουν με την εθνική τους σημαία στο πλευρό των ελληνικών δυνάμεων εναντίον των Ιταλών εισβολέων!
Στην πραγματικότητα οι Αλβανοί έδειξαν πλήρη δυσπιστία και απροθυμία να συνεργαστούν με τον Ελληνικό Στρατό. Αντιθέτως συνεργάστηκαν με τους Ιταλούς. Ο Ιταλός παρατηρητής Τζακομόνι βεβαίωσε κατηγορηματικά και με συγκεκριμένα στοιχεία, ενώπιον του Ανώτατου Ιταλικού Δικαστηρίου, τα εξής: “Και οι Αλβανοί βοήθησαν παντού και πάντα τον Ιταλικό Στρατό, χωρίς νασημειωθεί πουθενά οποιοδήποτε επεισόδιο. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
(1) Εκδ. ΔΙΣ/ΓΕΣ: Ο ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-1941, Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ, Α9ήναι, 1960.
(2) Εκδ. Υπουργείου Εξωτερικών: 1940-1941,ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ, Αθήνα, 1980.
(3) Παπάγου Αλεξ.: Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1940-1941, εκδ. "Οι Φίλοι του Βιβλίου", Α9ήναι, 1945.
(4) Κατσιμήτρου Χαρ.: Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣΑ, εκδ. ΓΕΣ, Μήνα, 1982.
(5) Τσέρβι Μ.: Ο ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, έκδοση Αlvin Redma Hellas, Α9ήνα, 1987.
(6) Κόρου Αδωνι: ΧΡΟΝΙΚΟΝ 1940-1944.
(7) Κύρου Αλ.: ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ, Α9ήναι, 1962.
(8) Σιωμοπούλου Στυλ.: Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ "TΖΟΥΛΙΑ" ΣΤΗΝ ΠΙΝΔΟ, Ηπειρωτική Εστία, 1994.
(9) Τριαντάφυλλου Κ.: ΤΑ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1940-41, Πάτρα, 1981.
(10) Τσιρπανλή Ζαχ.: ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ OI ΙΤΑΛΟΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940-41, Αθήνα, 1974.
(11) Ζαούση Αλεξ.: OI ΔΥΟ ΟΧΘΕΣ 1939-1945, εκδ. Παπαζήση, 1987.
(12) Richter Heinz: Η ΙΤΑΛΟ-ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Γκοβόστης, 1998.
(13) Μιχαλοπούλου Δημ.: ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑΣ 1923-1928.
(14) Πράσκα Βισκόντι: ΕΓΩ ΕΙΣΕΒΑΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Γκοβόστης, 1999.
(15) Vickers Miranda: ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ, εκδ. Οδυσσέας, 1997.
(16) ΡοΙΙο S. - Ρυtο Α.: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ, εκδ. Ομάδα.
(17) Νικολάου Χαρ.: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ -ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ, εκδ. Φλώρου, 1996.
(18) Ημερήσιος Τύπος της εποχής. 

ΠΗΓΗ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ποιος ο ρόλος της Αλβανίας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο"
Related Posts with Thumbnails