Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Πέμπτη 11 Ιουλίου 2024

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΩΝ

 

 

Από όσο ξέρω δεν υπάρχουν πολλές στατιστικές μελέτες σχετικά με τα ονόματα των σύγχρονων ελλήνων και ελληνίδων, τη συχνότητα τους, την προέλευση τους, την κατανομή τους ανά γεωγραφικές περιοχές κλπ, το ίδιο και για τα επίθετα.

Σήμερα με την πρόσβαση σε τεράστιες βάσεις δεδομένων (π.χ. χρυσός οδηγός) είναι εύκολη μία τέτοιου είδους εκτεταμένη μελέτη.
Αν και αφού είχα ολοκληρώσει την μικρή κλίμακας ανάλυση μου, εντόπισα μία πολύ αξιόλογη και αξιόπιστη ανάλυση για τα ονόματα των ανδρών και γυναικών, και ένα μπλογκ με κάποια ενδιαφέροντα ετυμολογικά στοιχεία επιθέτων.
Οι παλαιοί έλληνες είχαν μία εξαιρετική ποικιλία ονομάτων, με αστείρευτη ευρυματικότητα, από την εποχή ακόμα των αχαιών.
Αντίθετα οι πολύτεκνοι ρωμαίοι αφού εξαντλούσαν τα οικογενειακά τους ονόματα στην συνέχεια συχνά αριθμούσαν τα παιδιά τους. Έτσι έχουν μείνει στην ιστορία ονόματα όπως Σέκτος, Σέπτιμος, Οκτάβιος και Δέκιος.

Το χριστιανικό Σαράντης (από τους άγιους 40 μάρτυρες) τετραπλασιάζει το μεγαλύτερο γνωστό ρωμαϊκό αριθμητικό όνομα! Με την επικράτηση του χριστιανισμού από τον λατινόφωνο Μ. Κωνσταντίνο (ελληνιστί Ευστάθιο) αρχίζει η υποχρεωτική εξάπλωση των ονομάτων των πρωταγωνιστών της Βίβλου και των αγίων.
Η ντιρεκτίβα του αγίου Ιωάννη (το όνομα προέρχεται από το ιουδαϊκό Γιοχανάν=Θεόδωρος) του λεγόμενου "χρυσόστομου" είναι ξεκάθαρη: «Κανένας λοιπόν ας μη σπεύδει να δώσει στα παιδιά τα ονόματα των προγόνων, του πατέρα δηλαδή, της μητέρας, του πάππου και του προπάππου, αλλά να δίνονται τα ονόματα των δικαίων, των μαρτύρων, των επισκόπων, των αποστόλων»["Περί κενοδοξίας και ανατροφής των τέκνων": 47].
Παρόλα αυτά η ύπαρξη μίας τεράστιας ποικιλίας προχριστιανικών ονομάτων που ενδεχομένως εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται οδήγησε στον φαιδρό εμπλουτισμό των εορτολογίων (πιθανόν και στην εποχή μας) με μάρτυρες φέροντες αρχαιοελληνικά ονόματα, ακόμα και θεών και ηρώων, τα ονόματα των οποίων από σεβασμό δεν τα χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι (π.χ. δεν ονομαζόταν κανείς Απόλλων, αλλά Απολλόδωρος, Απολλώνιος κλπ).
Έτσι το Αχχιλεάς είναι χριστιανικό όνομα που εορτάζει στις 24 Απριλίου. Συνήθως αυτοί οι άγιοι εορτάζουν μαζικά, για παράδειγμα κάποια αγοράκια οι Αλέξανδρος, Αναξαμένης, Ανάξαρχος, Αριστείδης, Δημάρατος, Δημοκλής, Δημοσθένης, Επαμεινώνδας, Ετεοκλής, Ζήνων, Ηρακλής, Ηφαιστίων, Θεμιστοκλής, Θεόφραστος, Θησεύς, Ισοκράτης, Μιλτιάδης, Μνήσαρχος, Ξενοφών, Όμηρος, Παρμενίων, Πελοπίδας, Περικλής, Πίνδαρος, Πολύβιος, Πολυνίκης, Προμηθεύς(!!!), Σοφοκλής, Σωκράτης και Φιλοποίμην εορτάζουν την 10η Απριλίου και κάποια κοριτσάκια οι Καλλιρόη, Χαρίκλεια, Πηνελόπη, Κλειώ, Θάλεια, Ευτέρπη, Τερψιχώρη, Ουρανία, Κλεονίκη, Σαπφώ, Ερατώ, Πολύμνια, Δωδώνη, Αθηνά, Τρωάδα, Κλεοπάτρα, Ασπασία, Διώνη, Αφροδίτη, Αντιγόνη, Μελπομένη και Πανδώρα που μαρτύρησαν μαζί με τις φίλες τους Μαργαρίτα, Χάιδω, Μόσχω και Λάμπρω στην Ανδριανούπολη τον 2ο αι.μ.Χ. και τιμάται η μνήμη τους την 1η Σεπτεμβρίου.
Βέβαια δεν είναι να παίρνει κανείς στα σοβαρά τα συναξάρια, αλλά θεωρώ πιθανότερο τα ονόματα αυτά να εισήχθησαν σε μεταγενέστερες εποχές, που έγινε της μόδας η αρχαιότητα, παρά να οφείλονται στην ανύπαρκτη διαλακτικότητα των πρώτων χριστιανών. Για να γίνει μία αξιόπιστη ανάλυση ονομάτων απαιτείται ένα στατιστικά επαρκές δείγμα που να απλώνεται σε όλες τις ελληνικές περιοχές.
Λόγω περιορισμού χρόνου και πηγών εξέτασα το πιο αξιόπιστο και αντιπροσωπευτικό μικρό σχετικά δείγμα που βρήκα, τα ονόματα των εθνοπατέρων και εθνομητέρων μας του ελληνικού και του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Για μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα στους τελευταίους προστέθηκαν και οι κύπριοι αντιπρόσωποι, άσχετα αν δεν μας πολυγουστάρουν για πατριώτες ορισμένοι εκεί κάτω. Λόγω μικρού αριθμού γυναικών αντιπροσώπων προστέθηκαν στο δείγμα και οι κοπέλες της ολυμπιακής ομάδας του 2008 (...δεν θέλω γέλια).
Συνεπώς μόνο μια γενική αίσθηση μπορούν να δώσουν τα αποτελέσματα που ακολουθούν, με τα δείγματα που αναλύθηκαν να είναι 273 ανδρικά ονόματα, 131 γυναικεία και 337 επίθετα. Ακολουθούν τα συμπεράσματα.
Κύρια ονόματα
Όπως είναι γνωστό και αναμενόμενο οι μισοί νεοέλληνες μοιράζονται 5-6 ονόματα και οι υπόλοιποι κάποια άλλα λιγότερα συχνά. Υποθέτωντας ότι κάποιος είναι σε θέση να φωνάξει και να ακουστεί σε όλη τη χώρα και πει "Γιώργο" θα γυρίσουν 656000 άτομα (!!!), οι αντίστοιχοι αριθμοί είναι 536χιλ για τους Γιάννηδες, 516χιλ για τους Κώστηδες, 278χιλ για τους Νικολήδες, 238χιλ για τους Δημήτρηδες, και από 218χιλ για τους Παναγιώτηδες και τους Μιχάληδες, κλπ αλλά καλύτερα χρησιμοποιείστε τα πιο αξιόπιστα στοιχεία στο http://users.sch.gr/kassetas/Names3.htm.
Αλλά και το μικρό δείγμα που έχουμε δεν απέχει πολύ από αυτά, ώστε να θεωρήσουμε κοντά στην αλήθεια και τα επιπλέον στοιχεία που παρουσιάζουμε εδώ.Τα ίδια στοιχεία για τις κυρίες μας είναι ότι στην χώρα υπάρχουν 549χιλ Μαρίες, από 295χιλ Ελένες και Σοφίες (μάλλον λάθος αυτό), 253χιλ Άννες (υπερβολικό μάλλον), 211χιλ Κατερίνες κλπ.
Το μικρό δείγμα απομακρύνει τα αποτελέσματα από την πραγματικότητα και τη σωστή κατάταξη των ονομάτων. Τώρα εξετάζοντας τα ονόματα όσο αφορά την ετυμολογική τους προέλευση σε συνάρτηση με τη συχνότητα τους σε ελληνικά, μεσανατολικά, λατινικά και λοιπά.
Συμπεραίνουμε ότι ελληνικής ετυμολογίας είναι το 67% των γυναικείων και το 63% των ανδρικών, μεσανατολικής το 20% του συνόλου των ονομάτων και λατινικής το 15% των ανδρικών και το 11% των γυναικείων. Από τα ελληνικά ονόματα τα αρχαιοελληνικής προέλευσης είναι 53% για τις γυναίκες και 28% για τους άνδρες και επί του συνόλου τα ποσοστά είναι 35% και 18% αντίστοιχα.

Η διαφορά οφείλεται μάλλον στις Ελένες. Τώρα για τους λόγους που προαναφέρθηκαν χριστιανικά επί του συνόλου είναι το 95% των ανδρικών και το 98% των γυναικείων ονομάτων. Εδώ υπάρχει και άγιος Αχμέτ... (που μάλλον υπήρξε πραγματικά όμως).
Κλικ στα παρακάτω διαγράμματα για μεγέθυνση.
Επώνυμα
Τώρα ερχόμαστε στην μικρή συλλογή μας από 337 ελληνικά επώνυμα.
Αρχικά εξετάζουμε την μορφή των επιθέτων όσον αφορά τα προθέματά τους και τις καταλήξεις τους. Έτσι έχουμε 91% χωρίς πρόθεμα, με 5% να αρχίζουν με παπά-, 3% με καρά- και 1% με χατζή-. Αν και υπάρχουν και κάποια ελάχιστα σε γερο-, παλαιο- κλπ που δεν βρέθηκαν στο δείγμα μας.
Πιο ενδιαφέρουσα είναι η εξέταση των καταλήξεων των ελληνικών επιθέτων. Τα επίθετα που υπερισχύουν 21% είναι αυτά σε -ας τα οποία είναι συνήθως παρώνυμα (παρατσούκλια κοινώς) και πολλά βαλκανικής ετυμολογικής προέλευσης (αρβανίτικης, βλάχικης κλπ). Ακολουθούν τα εις -ης (με τις εξαιρέσεις που φαίνονται στο διαγραμμα) 19% και τα εις -ος με τις δικές τους εξαιρέσεις στο 11%. Οι δύο αυτές κατηγορίες πέρα των παραπάνω περιέχουν και ονοματολογικής προέλευσης επώνυμα.
Τώρα από τις πασίγνωστες καταλήξεις των νεοελληνικών επιθέτων βλέπουμε μία ισοκατανομή μεταξύ -ίδης, -άκης και -πουλος γύρω στο 10%, με την σειρά κατάταξης που αναφέρθηκαν. Ακολουθούν αυτά που λήγουν εις -ου γύρω στο 4%. Μεταξύ 1-3% κατά σειρά κατάταξης έπονται οι καταλήξεις: -ακος, -ελης, -ωτης, -ιτης και -αδης.
Το υπόλοιπο ποσοστό το μοιράζονται τα ξενικής προέλευσης (μη ελληνοποιημένα) επώνυμα και με τη σειρά τους τα εις -ογλου, -ατος, -ουλης, -ες, -ουδης, -ους, -ουσης και πιθανόν όσες δε βρέθηκαν στο δείγμα μου (όπως η μανιάτικη -εας και άλλες ενδεχομένως).
Όσον αφορά την προέλευση των καταλήξεων, μιας και των προθεμάτων είναι πασίγνωστη, συμπεραίνω ότι ελληνικές είναι οι , -δης, -αδης, -ου, -εας, -ους, -ιτης, -ωτης, και ίσως οι -ακος και -ακης. Η -ουδης μου είναι δύσκολο να καθοριστεί. Σλαβικής προέλευσης μου φαίνονται οι ελάχιστες σε -ιτσης/ος, -ικης/ικος, -εγκος, -ινης/ος και ίσως και η -ουλης(?). Ρουμάνικα/βλάχικα σε -εσκος και -ισκος. Κλασική αλβανική είναι η -ουσης. Ιταλικές είναι οι -ελης και -ατος και τουρκικές η -ογλου με τις παραλλαγές της (-ο(γ)λης, ογλος) και οι -τζης και κάποιες από τις σε -λης μαζί με τις -(χ ή μ)ανης, και -(χ ή μ)ανος και άλλες.
Η κατάληξη -πουλος έρχεται από το λατινικό puellus (υποκοριστικό του puer-pueris που σημαίνει αγόρι).
Τώρα εξετάζοντας το κυρίως θέμα των επωνύμων ως προς την γλωσσική του προέλευση αν και δεν είμαι ειδικός καταλήγω στο ότι στο δείγμα μου, που είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό αλλά μικρό, το 56% των ονομάτων έχει ελληνική ρίζα, το 13% μεσανατολική (τουρκική και αραβική, που περιέχουν και αρκετές περσικές λέξεις), 8% λατινικές κλασσικές και ιταλικές κυρίως, το 23% το ξεχώρισα ως βαλκανικές (σλαβικές, και αρβανίτικες ή βλάχικες αν και κάποιες από αυτές μπορεί να είναι και λατινικής προέλευσης).
Σίγουρα θα υπάρχουν και κάποιες αρμένικες και ιουδαϊκές που μάλλον θα έπεσαν μέσα στις μεσανατολικές. Αν υπάρχουν γαλλικές και γερμανικές μάλλον θα είναι στις λατινικές ή τις βαλκανικές της κατάταξής μου. Σημειώνεται ότι αυτές που έρχονται από ξενικής προέλευσης, αλλά ελληνικά κύρια ονόματα, τις θεωρώ ελληνικές, π.χ. Ιωαννίδης.
Τώρα μένει να δούμε τι σημαίνουν τα ονόματα αυτά και από που προήλθαν.
Η μεγάλη πλειοψηφία έρχεται από ένα μικρό (βαπτιστικό όπως λέγεται) όνομα. Τα ονομαστικά υπολογίζονται σε 39%. Τα αστεία σε αρκετές περιπτώσεις παρώνυμα δίνουν το 19% των ελληνικών επωνύμων, και περιγράφουν συνήθως τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, τη συμπεριφορά ή την ατυχία κάποιου προπάππου.
Αυτά που δηλώνουν κάποιο επάγγελμα είναι 7%. Αυτά που δείχνουν καταγωγή χωριό, πολή, νομό κλπ είναι 5%. Αυτά που προέρχονται από κάποιον τίτλο (π.χ. οικονόμος, λογοθέτης) που απέκτησε κάποιος πρόγονος είναι στο 3%. Αυτά που δηλώνουν κάποια εθνικότητα επίσης στο 3%. Και τέλος τα άγνωστης σε μένα προέλευσης αφού δεν είμαι ειδικός στην βαλκανική και μεσογειακή γλωσσολογία είναι στο 26%.
Εκτιμώ τα περισσότερα είναι παρώνυμα με μερικά να προέρχονται από τίτλους, επαγγέλματα και ελάχιστα καμουφλαρισμένα ονομαστικά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΩΝ"

Τετάρτη 10 Ιουλίου 2024

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ

 

Στην αρχαία Ελλάδα η καταγωγή πολλών σύγχρονων αθλημάτων--------


Νέος την στιγμή που ελέγχει την ισορροπία μπάλας.
Για να μην την πιάσει με τα χέρια του
τα έχει πίσω από την πλάτη του...
Πρόκειται για μαρμάρινη επιτύμβια λουτροφόρο λήκυθο
του 4ου αι. π.Χ.,
η οποία βρέθηκε στον Πειραιά το 1836.
Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, το πόλο, το χάντμπολ και τα υπόλοιπα ομαδικά αθλήματα κεντρίζουν το ενδιαφέρον δισεκατομμυρίων ατόμων ανά τον πλανήτη, εδώ και αρκετές δεκαετίες. --Ωστόσο, δεν αποτελούν σύγχρονη "εφεύρεση", αφού και κατά την Αρχαιότητα τα ομαδικά αθλήματα ήταν διαδεδομένα και συγκέντρωναν τα βλέμματα όλων όσοι ασχολούνταν με τον αθλητισμό.

Παρά το γεγονός δε ότι τις μεγάλες τιμές τις απολάμβαναν οι νικητές των ατομικών αθλημάτων και κυρίως αυτοί του στίβου, της πυγμαχίας και της πάλης, εντούτοις από παλιά υπήρχαν αθλοπαιδιές, που αν τις αναλύσουμε σήμερα, βλέπουμε ότι αποτελούν προδρόμους πολλών ομαδικών αθλημάτων.

Φυσικά, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι στα αγωνιστικά προγράμματα των πανελληνίων ιερών αγώνων δεν συμπεριλαμβάνονταν τα ομαδικά αθλήματα. Οι Αρχαίοι Έλληνες επιδίδονταν σε αθλοπαιδιές κυρίως για την ψυχαγωγία τους και μαζί με διάφορες ασκήσεις ήταν μέσα βελτίωσης των σωματικών τους ικανοτήτων και της ανάπτυξης αρετών, όπως του θάρρους, της καρτερίας και της ετοιμότητας.

Ανάπτυξη της παραστάσεως του παιχνιδιού «κέλευσον».
Ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο ζεύγος έφιππων παικτών
υπάρχει η προτροπή «κέλευσον»
Τότε, οι σφαιρίσεις, δηλαδή τα παιχνίδια που παίζονταν με την μπάλα και ενσάρκωναν τις αθλοπαιδιές, τύγχαναν ιδιαίτερης αγάπης και προτίμησης των ανθρώπων, καθώς στο χώρο των γυμνασίων υπήρχαν τα σφαιριστήρια που ήταν χώροι όπου οι αθλητές επιδίδονταν στη σφαιριστική. Μεγάλη απήχηση υπήρχε στη Σπάρτη, καθώς οι Σπαρτιάτες ήταν οι πρώτοι που την εφάρμοσαν, καθώς ταίριαζε απόλυτα με τον τρόπο ζωής, την σκληρότητα και της αυστηρής διαπαιδαγώγησής τους στο βασικό στάδιο της φυσικής τους αγωγής. Οι έφηβοι της Σπάρτης, μάλιστα, εισερχόμενοι στην ανδρική ηλικία (19-20 ετών) λέγονταν και σφαιρείς. Δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε τις πολλές αναφορές του Πλάτωνα στις σφαιρίσεις, ενώ ιδιαίτερα αγαπητό αγώνισμα ήταν και για τους Μακεδόνες βασιλείς και το Μ. Αλέξανδρο. Σε σύγγραμμά του, ο ιατρογυμναστής Γαληνός αναδεικνύει την ανωτερότητα των σφαιρίσεων έναντι των υπολοίπων ομαδικών αθλημάτων.

Ανάγλυφη βάση από επιτύμβιο μνημείο
που χρονολογείται στο 510 π.Χ.
Ανακαλύφθηκε στο Θεμιστόκλειο τείχος
του Κεραμεικού το 1922
Η αγάπη για τη σφαιριστική αποκτά μια διαχρονικότητα στην αρχαιότητα. Η σφαίρα αρχικά κατασκευάζονταν από διάφορα νήματα και αργότερα από ραμμένες δερμάτινες ταινίες, που γεμίζονταν από τρίχες ή πούπουλα. Ήταν μαλακή και ελαστική. Οι παιδικές σφαίρες βάφονταν με διάφορα χρώματα. Τότε, τα πλέον γνωστά σφαιριστικά παιχνίδια ήταν η φαινίνδα ή αρπαστόν, όπου οι παίκτες προσποιούνταν ότι θα ρίξουν σε κάποιον την σφαίρα, ενώ την έριχναν σε άλλους (κατά κάποιο τρόπο μοιάζει στο χάντμπολ). Ο επίσκυρος ή επίκοινος παίζονταν από νέους 17-18 ετών και αποτελεί τον πρόδρομο του ράγκμπι. Το κερρητίζειν (κέρας ήταν το μπαστούνι) παίζονταν με την χρήση ενός μπαστουνιού και αποτελεί τον πρόδρομο του χόκεϊ επί χόρτου. Επίσης, ήταν η ουρανία, όπου οι παίκτες πετούσαν την μπάλα ψηλά και την κέρδιζε όποιος πηδούσε ψηλότερα και την έπιανε (υπάρχει μικρή ομοιότητα με το μπάσκετ στο τζάμπολ ή και την διεκδίκηση της μπάλας στην ρακέτα). Δεν θα πρέπει ακόμη να προσπεράσουμε και το γεγονός ότι υπήρχε και η απόρραξις, στην οποία οι παίκτες χτυπούσαν την μπάλα στο έδαφος με το χέρι και μετρούσαν τον αριθμό των αναπηδήσεων.

Στην Αρχαία Ελλάδα, η ποικιλία των αθλητικών δραστηριοτήτων ήταν ενδιαφέρουσα. Υπήρχαν ομαδικά αθλήματα χωρίς έπαθλα, όπως οι σφαιρίσεις, με στόχο τη διασκέδαση και τη σωματική βελτίωση. Όμως, τα περισσότερα αποτέλεσαν και αποτελούν πρόδρομο πολλών ομαδικών αθλημάτων, που υπάρχουν σήμερα, και γίνονταν πόλος έλξης εκατομμυρίων αθλητών. Στην Αρχαία Ελλάδα, εκτός από παιδιά, στις αθλοπαιδιές μετείχαν ενήλικες και γυναίκες. Υπήρχε μεγάλος αριθμός τέτοιων παιχνιδιών, χωρίς δυστυχώς να έχουμε επαρκή γνώση των κανονισμών. Όμως, αναλύοντας τις σφαιρίσεις, εύκολα διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες, με πολλά ομαδικά αθλήματα. Κι αυτό υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο τη σπουδαιότητά τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ"

Δευτέρα 8 Ιουλίου 2024

ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ.

 

Ψάχνοντας τον προ.προ.προπαππού στο Δίκτυο.---- Η αναζήτηση προγόνων στα ψηφιακά αρχεία του Ελις Αϊλαντ αλλά και άλλες ιστοσελίδες.-----

Η γενεαλογία είναι μόδα.----
Χιλιάδες άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, απόγονοι εποικιστών, μεταναστών, εκτοπισμένων και προσφύγων -ανάμεσα στους οποίους και πολλοί ελληνικής καταγωγής- προσπαθούν να ενώσουν τους χαμένους κρίκους της οικογενειακής τους ιστορίας.
Ενα «αναπροσαρμοσμένο» στην τοπική γλώσσα ξενόφερτο επώνυμο, ή κάποια ιστορία από μια ηλικιωμένη θεία είναι συχνά τα μόνα εφόδια εκείνων που ξεκινούν να συμπληρώσουν το παζλ της πορείας της οικογένειάς τους μέσα στο χρόνο.
Οι ανά τον κόσμο ερασιτέχνες γενεαλόγοι έχουν, όμως, τα τελευταία χρόνια και έναν νέο, ανέλπιστα πολύτιμο σύμμαχο: το Διαδίκτυο.
Kάθε ημέρα, δεκάδες ιδιώτες, φορείς, οργανισμοί και εταιρείες διαθέτουν στο Ιντερνετ μεγάλο όγκο πληροφοριών για άτομα, γεγονότα και προϊόντα. Ανάμεσα σε αυτούς, σε πολλές χώρες έχει ξεκινήσει η ηλεκτρονική καταγραφή αρχείων και βιβλιοθηκών, με σκοπό να γίνονται προσβάσιμα τα στοιχεία στο μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ενδιαφερομένων.
Την ίδια στιγμή, οι ιστοσελίδες που «ειδικεύονται» στην αναζήτηση προγόνων ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ιδίως σε αγορές όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, κράτη όπου οι αυτόχθονες αποτελούν πλέον... «γραφικές» μειονότητες. Kάποιοι μάλιστα δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν την «αγορά της γενεαλογίας», τη δεύτερη στο Ιντερνετ μετά την πορνογραφία.
Μια απλή αναζήτηση, χρησιμοποιώντας τους όρους «genealogy», «ancestry» ή «pedigree files», θα φέρει τον ενδιαφερόμενο μπροστά σε χιλιάδες ιστοσελίδες, που όλες παρουσιάζονται ως... οι απόλυτα ειδικοί στο χώρο της γενεαλογίας. «Εκατομμύρια αρχεία στη διάθεσή σας με το πάτημα ενός πλήκτρου», «η παγκόσμια μόνη μηχανή αναζήτησης επωνύμων», «άμεση πρόσβαση σε δεδομένα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο Ιντερνετ» και άλλα... ηχηρά θα είναι η πρώτη εικόνα.
Πίσω, όμως, από όλα αυτά κρύβεται μια συνήθως καλά οργανωμένη βιομηχανία, που υπόσχεται θαύματα, φυσικά με το αζημίωτο.
Τα sites
Η πρώτη επαφή των περισσοτέρων, όμως, συνήθως δεν είναι οι εμπορικές ιστοσελίδες των εταιρειών που ασχολούνται με τη γενεαλογία, αλλά τα sites κρατικών φορέων και ιδρυμάτων.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν η δημοσίευση στο Διαδίκτυο των περίφημων αρχείων της νήσου Ελις, πρώτο σταθμό δεκάδων εκατομμυρίων μεταναστών στις ΗΠΑ, από το 1892 ώς το 1954. Στη διεύθυνση www.ellisislandrecords.org, ο επισκέπτης μπορεί πλέον να χρησιμοποιήσει την ειδική μηχανή αναζήτησης για να εντοπίσει τους προγόνους του ανάμεσα στους 22 εκατομμύρια επιβάτες, μετανάστες και ναυτικούς που έφθασαν στις ΗΠΑ μεταξύ των ετών 1892-1924, να δει την κάρτα επιβίβασής τους (με ημερομηνία άφιξης, ηλικία του μετανάστη, οικογενειακή κατάσταση κ.ά.), ακόμα και τη λίστα των επιβατών του καραβιού που τους έφερε στην τότε «γη της επαγγελίας».
Η δημοτικότητα του site ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, αναγκάζοντας τους υπευθύνους του να «περιορίσουν» τη δυνατότητα επισκεψιμότητας: περίπου ένα μήνα από τα εγκαίνιά του, η ιστοσελίδα παραμένει μπλοκαρισμένη τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
Αντίστοιχα, δεκάδες δημόσιες υπηρεσίες από όλο τον κόσμο, αλλά και διάφορες υπηρεσίες, φορείς και εκκλησίες δημοσιοποιούν σταδιακά τα αρχεία τους στο Διαδίκτυο.
Οι πηγές του ερασιτέχνη γενεαλόγου είναι ανεξάντλητες: από τις πιο... μακάβριες (αρχεία νεκροταφείων, πιστοποιητικά ή αγγελίες θανάτου) μέχρι τις πιο τεχνοκρατικές (αρχεία εκκλησιών, κατάλογοι επιβατών σε πλοία, στρατιωτικά αρχεία, δημοτολόγια, τηλεφωνικοί κατάλογοι).
Οι περισσότερες, βέβαια, αφορούν τις ΗΠΑ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λείπουν και οι πηγές από Αυστραλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Βέλγιο και πολλές άλλες χώρες που εισέρχονται δυναμικά στην ψηφιακή εποχή.
Σε αυτό το σημείο έρχονται οι εταιρείες. Τα αρχεία αυτά δεν είναι πάντοτε εύκολα προσβάσιμα, ή απαιτούν συνδρομή για να καλύψουν οι εταιρείες τα έξοδα ψηφιοποίησης των αρχείων τους.
Με διάφορα ηχηρά ονόματα (για παράδειγμα, genealogy.com ή ancestry.com) και εντυπωσιακά γραφικά, φιλικά στους «πρωτάρηδες» του Διαδικτύου, οι εν λόγω επιχειρήσεις διατείνονται ότι μπορούν να εντοπίσουν τον «χαμένο» προπάππο από την Πολωνία, τον απένταρο ναυτικό από την Ελλάδα, τον Μεξικανό αντικαθεστωτικό που βρήκε καταφύγιο στις ΗΠΑ, τον Αφρικανό που διέσχισε ως σκλάβος τον ωκεανό. Για να «γλυκάνουν» τον επισκέπτη, κάποια από τα αρχεία διατίθενται δωρεάν.
Τα υπόλοιπα, όμως, κατόπιν συνδρομής, που συνήθως προσφέρεται είτε ετήσια είτε σε μηνιαία βάση και κυμαίνεται από 80 έως 100 δολάρια για την ετήσια και 30-60 για τη μηνιαία.
Οι δελεαστικές προσφορές συνεχίζονται, καθώς ο ερασιτέχνης γενεαλόγος, που απλά ενδιαφέρεται να ανακαλύψει τις ρίζες της δικής του οικογένειας... ανακαλύπτει σταδιακά τα δεκάδες ελκυστικά προϊόντα: προγράμματα λογισμικού (software), προσφορές για δημιουργία ιστοσελίδας στο Ιντερνετ, όπου θα παρουσιάζεται το γενεαλογικό δένδρο της κάθε οικογένειας, βιβλία, περιοδικά, μπλουζάκια, προσφορές για την οργάνωση οικογενειακών επανασυνδέσεων και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα.
Προσοχή, όμως.
Αν αποφασίσετε να γίνετε συνδρομητής σε κάποιες από αυτές τις σελίδες, πρέπει να έχετε υπόψη ότι μπορεί κάλλιστα και να εξαπατηθείτε. Για παράδειγμα, η ιστοσελίδα gensuck.com μας αναφέρει περιπτώσεις ανθρώπων, των οποίων η συνδρομή ανανεώθηκε αυτόματα χωρίς τη συναίνεσή τους και χρεώθηκε στην πιστωτική τους κάρτα, ενώ άλλοι διαμαρτύρονται ότι τα στοιχεία που ανακάλυψαν ήταν απαρχαιωμένα, ή δεν ίσχυαν.
Ψάχνοντας για τους δικούς μαςΟι ανάγκες του ελληνικού κοινού είναι, βέβαια, λίγο διαφορετικές. Kατ' αρχήν, είναι απίθανο να ανακαλύψεις στο Διαδίκτυο ανάλογα αρχεία από κάποιες χώρες (όπως η σημερινή Τουρκία, Ρωσία, Ρουμανία κ.ά.), όπου υπήρχαν ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες.
Οι διαδοχικοί πόλεμοι, οι αλλαγές των συνόρων, οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και διάφορες άλλες ειδικές συνθήκες καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη ακόμα και την ύπαρξη δημοτολογίων ή θρησκευτικών, τοπικών και άλλων αρχείων, πόσο μάλλον σε ηλεκτρονική μορφή.
Τα πράγματα είναι σχετικά πιο προσβάσιμα, όταν κάποιος αναζητεί στοιχεία για συγγενείς, που έφυγαν από τη «μητρόπολη» Ελλάδα τις δύο τελευταίες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής διασποράς: από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και από τα μέσα της δεκαετίας του '40 ώς τις αρχές της δεκαετίας του '70 (Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς, Ι. K. Χασιώτης, εκδ. Βάνιας 1993).
Kαι πάλι, βέβαια, με τον ίδιο γεωγραφικό περιορισμό: ευκόλως προσβάσιμα είναι τα αρχεία από τις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία. Εδώ έρχεται και πάλι το Ιντερνετ.
Οι ιστοσελίδες αποκλειστικά για Ελληνες είναι λίγες• πρόκειται κυρίως για sites που απευθύνονται σε Ελληνοαμερικανούς, που ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν τις χαμένες τους ρίζες στη «μητροπολιτική» Ελλάδα. Kαμία από αυτές δεν μπορεί να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της μετανάστευσης, έστω σε μια περιοχή. Πολλές, όμως, περιέχουν καταλόγους με επώνυμα, ενώ παραπέμπουν και σε ενδιαφέρουσες πηγές.
Ξεκινώντας
Το πιο απλό, αν δε σας λένε Παπαδόπουλο, Δημητρίου, Αντωνίου κ.λπ. (οπότε, ούτως ή άλλως θα έχετε σοβαρό πρόβλημα να ξεχωρίσετε τους προγόνους από τους συνονόματους), μπορείτε να κάνετε μια πολύ, πολύ απλή αρχή: πηγαίνετε σε κάποια από τις μεγάλες «μηχανές αναζήτησης» (π.χ. Yahoo, Altavista) και πληκτρολογήστε το επώνυμό σας. Σε λίγα δευτερόλεπτα θα έχετε μια ιδέα από τους... πιθανούς συγγενείς σας, με οποιαδήποτε παρουσία στο Ιντερνετ. Οσο πιο ασυνήθιστο είναι το επώνυμο, τόσο πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Δοκιμάστε διαφορετικές «εκδοχές» του επωνύμου, καθώς η «ηχητική» και η ορθογραφική απόδοσή του μπορεί να διαφέρουν.
Για όσους, επίσης, επιθυμούν να κάνουν μια πιο «επιστημονική» αναζήτηση, υπάρχουν δεκάδες sites που προσφέρουν δωρεάν οδηγίες για «πρωτάρηδες» στη δημιουργία γενεαλογικού δένδρου.
Επισκεφθείτε sites όπως το greeklegacy.com, greekfamilies.com, daddezio.com, mediterraneangenweb. org, για να πάρετε μια ιδέα για το τι μπορείτε να βρείτε.
Επίσης, μην παραλείψετε να ασχοληθείτε με τις διάφορες mailing lists, που υπάρχουν σε όλες τις διευθύνσεις του είδους, όπου Ελληνοαμερικανοί ψάχνουν για κάποιον συγγενή ή κάποια πληροφορία σχετικά με την οικογένειά τους (γίνονται και θαύματα).
Οι πιο «προχωρημένοι» μπορούν να ανταλλάξουν εργασία με άλλους ερασιτέχνες γενεαλόγους από όλο τον κόσμο: πολλά sites (π.χ. genexchange.com) ειδικεύονται στο να «αντιστοιχούν» αναζητήσεις, να σας φέρουν δηλαδή σε επαφή με ανθρώπους από την περιοχή που ζητείτε, οι οποίοι θα μπορέσουν να ψάξουν για εσάς τοπικά αρχεία, αν εσείς αντίστοιχα τους εξυπηρετήσετε ανάλογα στην Ελλάδα (για τους συγγενείς που ψάχνουν αυτοί).
Ακούγονται όλα αυτά δύσκολα; Το ζήτημα είναι η εξοικείωση με το μέσο, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Από εκεί και έπειτα, ειδικά εφόσον αναζητείτε κάποιον στις ΗΠΑ, τον Kαναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία ή τη Γερμανία, το Ιντερνετ μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο επικοινωνίας με τις υπηρεσίες εκείνες που διαθέτουν αρχεία.
Ξεκινώντας από τα «βασικά» και εντοπίζοντας τοπικά και χρονικά την έρευνά σας, μπορείτε πλέον να κινηθείτε αυτόνομα, ψάχνοντας σε βιβλιοθήκες, δημοτολόγια, τηλεφωνικούς καταλόγους και προσωπικές ιστοσελίδες. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι απογοητευτικά, αλλά και απρόσμενα εντυπωσιακά.
Πού οφείλεται η νέα μόδα
Γιατί, όμως, κάποιος να προσπαθεί ν' ανακαλύψει ποιοι ήταν οι πρόγονοί του, άνθρωποι που έζησαν και πέθαναν πολλές γενεές πριν από αυτόν;
Γιατί αυτή η «μανία» με τα γενεαλογικά δένδρα και με διερεύνηση του οικογενειακού παρελθόντος;
«Η αναζήτηση αυτή πηγάζει από την εσωτερική ανάγκη να βρούμε τη θέση μας στο ιστορικό νήμα που έχουν υφάνει οι πρόγονοί μας, με απώτερο σκοπό να προσδιορίσουμε το νόημα της ύπαρξής μας», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Ελένη Kουλούτζου. «Ως άνθρωπος, δηλαδή, νιώθω μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, το οποίο διερευνώ, με σκοπό να ανακαλύψω τον εαυτό μου. Προσπαθώ να ανακαλύψω χαρακτηριστικά, ταλέντα και ιδιαιτερότητες των προγόνων μου, για να βρω τα «πώς» και τα «γιατί» του παρόντος της δικής μου ζωής».
Η διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου χρησιμοποιείται μάλιστα και από τους επιστήμονες της ψυχανάλυσης. «Η μέθοδος αυτή ονομάζεται Γενεογραμματική και είναι μια μέθοδος διάγνωσης της δυναμικής μιας οικογένειας μέσα στις γενεές και της θέσης του ατόμου σε αυτήν.
 Ομως, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάλυσή της».
Αντίστοιχα, ψάχνοντας να βρούμε ποιοι είναι οι πρόγονοί μας, αναζητούμε ένα κομμάτι μας σε αυτούς. «Η διαδικασία αυτή είναι όμορφη, αλλά ενέχει έναν κίνδυνο», εξηγεί η κ. Kουλούτζου. «Να ασχοληθούμε ελαφρά, να αποδώσουμε τα πώς και τα γιατί του παρόντος σε μια αόριστη κληρονομικότητα, χωρίς να πάρουμε την ευθύνη της δικής μας συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, να αποδώσουμε τη δική μας επιθετικότητα σε κάποιον πρόγονο, που εμφάνιζε ανάλογες συμπεριφορές».
Γιατί είναι «μόδα» η διερεύνηση του γενεαλογικού μας δένδρου; Γιατί σήμερα; «Παλαιότερα, ήταν προνόμιο μόνο των ευγενών, αυτοί έψαχναν την καταγωγή τους, ακόμα αγόραζαν και τίτλους ευγενείας.
Ο περισσότερος, όμως, κόσμος έπρεπε να ασχοληθεί με το παρόν, με την επιβίωσή του. Αντίθετα σήμερα, όταν πλέον έχεις λύσει το βιοποριστικό, έχεις πλέον την πολυτέλεια να κοιτάξεις στο παρελθόν και να το διερευνήσεις. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, στον βαθμό βέβαια που δεν εξελίσσεται σε μανία, σε ψυχαναγκασμό».
Του Γιώργου Λιάλιου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΣΟΥ ΔΕΝΔΡΟ."

Πέμπτη 4 Ιουλίου 2024

Ιστορία και ονομασίες των αρχαίων ελληνικών φύλων που γέννησαν το ελληνικό Εθνος

 

Πελασγοί: Το κοινό όνομα όλων τών προϊστορικών καί προκατακλυσμιαίων Ελληνικών φύλων. Σύγχρονοι ιστορικοί, αρχαιολόγοι και γλωσσολόγοι έχουν προσπαθήσει να συνδέσουν τους "Πελασγούς", έναν όρο με μάλλον ασαφές περιεχόμενο, με διάφορους υλικούς πολιτισμούς, γλωσσολογικές ομάδες κ.λ.π. αλλά πρόκειται περί άλυτου "προβλήματος".
Οι συνεχείς επεξεργασίες των ελληνικών παραδόσεων και μύθων καθιστούν δύσκολο το διαχωρισμό σαφών "αναμνήσεων ιστορικών γεγονότων" και μυθοπλασίας όσον αφορά τις πληροφορίες που δίνουν οι αρχαίοι συγγραφείς για τους Πελασγούς.
όπως η Θεσσαλία και η Αττική θεωρούνταν παραδοσιακά ως περιοχές στις οποίες κατοικούσαν Πελασγοί. Γενάρχης των Πελασγών αναφέρεται ο Πελασγός. Με τ' όνομά του συνδέθηκαν πολυάριθμοι θρύλοι και παραδόσεις.
Αχαιοί: Ελληνικό φύλο πού ήλθε από τήν Ήπειρο. Τό όνομα προέρχεται απ' τόν Αχαιό γιό τού Ξούθου, εγγονό τού Έλληνα καί δισέγγονο του Δευκαλίωνος. Στήν εκστρατεία κατά τής Τροίας περί τό 1200 π.Χ κατά τήν συμβατική ιστορία έλαβαν μέρος 44 ηγεμόνες, από τήν Ήπειρο καί Θεσσαλία μέχρι τήν Κρήτη, αυτόνομοι μέν αλλά στά μάτια τών ξένων φάνταζαν ως έν έθνος, όπως άλλωστε ήταν αφού ίσχυε τό όμαιμον, τό ομόγλωσσον τό ομόθρησκον καί κυρίως η κοινή συνείδησις.
Τούς απέδιδαν δέ διάφορα ονόματα, όπως Αργείοι, Δαναοί, Αχαιοί μέ κυρίαρχο τό Αχαιοί.
Ίωνες: Ελληνικό φύλο πού ήλθε κι αυτό από τήν Ήπειρο καί τά παράκτια νησιά τού Ιονίου. Τό όνομα έλκει τήν καταγωγή του από τόν Ίωνα, αδελφό τού Αχαιού, γιό τού Ξούθου, εγγονό τού Έλληνα καί δισέγγονο τού Δευκαλίωνος.
Εγκαταστάθηκαν περί τό 1900 π.Χ. κατά τήν συμβατική πάντα ιστορία στήν Αττική. Ήλθαν σέ επαφή μέ τούς ανατολικούς λαούς καί γι αυτό τόν λόγο οι τελευταίοι αποκαλούσαν όλους τούς Έλληνες Ίωνες (Γιουνάν ), πράγμα πού εξακολουθεί νά ισχύει καί σήμερα καί μάλιστα καί η ίδια η Ελλάδα αποκαλείται Γιουνανιστάν.
Οι Ίωνες κατά την εποχή του Χαλκού ήταν εξαπλωμένοι μεταξύ της Εύβοιας, της Αττικής και της βορειοανατολικής Πελοποννήσου. Το 1100 π.Χ. περίπου κατά την αρχή της γεωμετρικής περιόδου, που σηματοδοτήθηκε από την κάθοδο των Δωριέων, οι ανακατατάξεις στο εσωτερικό της Ελληνικής χερσονήσου τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν μεγάλο μέρος της περιοχής στην οποία ζούσαν.
Οι μετακινήσεις αυτές των αρχαίων ελληνικών φύλων ονομάζονται Α' Ελληνικός αποικισμός. Οι Ίωνες λοιπόν μετακινήθηκαν προς τα ανατολικά δημιουργώντας αποικίες στα νησιά του Αιγαίου (Χίος, Σάμος κ.α.) καθώς και στην κεντρική Μικρά Ασία, στην περιοχή γνωστή ως Ιωνία. Το μεγαλύτερο μέρος των νησιών του Αιγαίου, με εξαίρεση τη Λέσβο, την Τένεδο και τη Ρόδο αποικήθηκε από τους Ίωνες, ενώ οι σημαντικότερες αποικίες στην Ιωνία ήταν η Μίλητος και η Έφεσος.
Η δημιουργία αποικιών στη Μικρά Ασία ήταν μια προοπτική που χρόνια απασχολούσε τα αρχαία ελληνικά φύλα και κυρίως τους Αχαιούς, δεδομένου ότι ήταν πολύ πιο εύπορα από την ορεινή και σχετικά άγονη ελληνική χερσόνησο.
Οι Ίωνες μιλούσαν την ιωνική διάλεκτο. Η διάλεκτος αυτή αποτελεί τη γλώσσα της επικής ποίησης, καθώς το ομηρικό ιδίωμα έχει ως βάση του την ιωνική εμπλουτισμένη με στοιχεία από την αιολική και την αρκαδοκυπριακή.
Οι λυρικοί ποιητές όπως ο Τυρταίος, ο Αρχίλοχος και άλλοι, χρησιμοποιούσαν την ιωνική διάλεκτο για τις ελεγείες τους. Επίσης ιστορικοί όπως ο Ηρόδοτος έγραφαν στην ιωνική. Χαρακτηριστικά τα α και ε μακρά γράφονται η και η εξάλειψη του συμφώνου F (δίγαμμα). Επίσης ο σχηματισμός των απαρεμφάτων σε -ναι είναι ιωνικό στοιχείο.Κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. η Μίλητος και η Έφεσος έγιναν κέντρα όσον αφορά τη σκέψη πάνω στο φυσικό κόσμο.
Με βάση αυτή τη σκέψη δημιουργούνταν υποθέσεις που εξηγούσαν τα φυσικά φαινόμενα χωρίς να αποδίδεται το αίτιό τους στο θείο, όπως γινόταν μέχρι τότε. Οι υποθέσεις αυτές διαχέονταν από την έρευνα και από προσωπικές εμπειρίες. Οι εκπρόσωποι αυτού του κινήματος λέγονταν «Φυσικοί» ή «Φυσιολόγοι».
Κύριος εκπρόσωπος ήταν ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο οποίος ήταν κι ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. Και ο λεγόμενος "σκοτεινός" φιλόσοφος Ηρακλειτος από την Έφεσο.
Δωριείς: Οι Δωριείς ήταν ελληνικό φύλο, ένα από τα τέσσερα της αρχαιότητας, το οποίο καταγόταν σύμφωνα με τις γραπτές παραδόσεις από την οροσειρά της Πίνδου.
Κατά την παλαιά παραδοσιακή θεωρία και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, οι Δωριείς κατέβηκαν στη νότια Ελλάδα περίπου τον 12ο π.Χ. αιώνα και κατέλυσαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, καθώς διέθεταν όπλα από σίδηρο, που ήταν ανώτερα από τα χάλκινα των Μυκηναίων.
Νεώτερες όμως μελέτες συνδυάζουν την έλλειψη αρχαιολογικών ευρημάτων που να συνηγορούν σε μια τέτοια βίαιη εισβολή και γλωσσολογικών στοιχείων από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, και αμφισβητούν έντονα την εκδοχή αυτή.
Η μετακίνησή τους αυτή, που είναι γνωστή ως "Κάθοδος των Δωριέων", παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα σκοτεινότερα σημεία της ελληνικής ιστορίας. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, όταν βασίλευε ο Δευκαλίων, οι Δωριείς κατοικούσαν στην Φθιώτιδα. Από εκεί, ενώ βασιλιάς τους ήταν ο Δώρος, από τον οποίο πήραν και το όνομά τους, πήγαν στις πλαγιές της Όσσας και του Ολύμπου, στην περιοχή που ονομαζόταν Ιστιαιώτις.
Οι Κάδμειοι τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν την περιοχή αυτή και να εγκατασταθούν στην Πίνδο, σε μια περιοχή που εκτείνεται από την περιφέρεια Καστοριάς, Γρεβενών έως και την επαρχία Μετσόβου, όπου ονομάστηκαν Μακεδνοί.
Από εκεί ξεκίνησε η λεγόμενη "Κάθοδος των Δωριέων" στα τέλη του 12ου αιώνα π.Χ., μέσω του περάσματος της Δεσκάτης, που αποτέλεσε ιστορικό γεγονός μεγάλης σπουδαιότητας, και είχε το χαρακτήρα εγκατάστασης ενός λαού σε πιο εύφορα και προσοδοφόρα εδάφη.
Αυτή η εσωτερική μετανάστευση των Δωριέων αποτέλεσε τμήμα της γενικότερης προσπάθειας των δυτικών φυλετικών ομάδων να κατακτήσουν νέες περιοχές. Οι ακριβείς συνθήκες της μετακίνησής τους προς νότον παραμένουν άγνωστες. Οι Δωριείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους τόπους εγκατάστασής τους, καθώς είτε δέχτηκαν την πίεση άλλων φυλετικών ομάδων, είτε οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι δεν επαρκούσαν.
Ενώ παλαιότερα εικάζοταν ότι η εξάπλωση των Δωριέων ήταν το κυριότερο αίτιο κατάρρευσης του μυκηναϊκού κόσμου, οι ιστορικοί σήμερα τείνουν στην αντίθετη εκδοχή, ότι η κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου των Αχαιών αποτέλεσε το κυριότερο αίτιο της γρήγορης εξάπλωσης του δωρικού στοιχείου. Συγκεκριμένα, υποστηρίζεται η άποψη ότι ότι οι Δωριείς ήταν ένα ελληνικό ποιμενικό και πρωτόγονο σχετικά φύλο που κατοικούσε στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας, και το οποίο μετά τη διάλυση του μυκηναϊκού κόσμου κατέλαβε πεδινές περιοχές.
Πέρα από τις μαρτυρίες των ιστορικών, υπάρχει και το αντίστοιχο μυθολογικό πλαίσιο. Οι Δωριείς κατάγονταν από τον Δώρο, γιο του Έλληνα, ο οποίος είχε υπό την εξουσία του την ηπειρωτική Ελλάδα. Σε αυτούς κατέφυγαν οι απόγονοι του Ηρακλή, μετά το θάνατο του Ύλλου και τον διωγμό τους από την Πελοπόννησο.
Ακόμη, αναφέρεται ότι, όταν οι Ηρακλείδες έφθασαν στον Αιγιμιό, βασιλιά των Δωριέων, ο Ύλλος ζούσε. Ο Αιγιμιός υιοθέτησε τον Ύλλο και μαζί με τους δυο γιους του, Πάμφυλο και Δυμάνα, τον έκανε συγκληρονόμο στο ένα τρίτο του βασιλείου του. Διωγμένοι από τα γειτονικά φύλα οι Δωριείς κατέφυγαν, μετά από πολλές μετακινήσεις, στη Δωρίδα και από εκεί στην Πελοπόννησο.
Τη χώρα τη μοίρασαν οι δισέγγονοι του Ύλλου, Τήμενος, Κρεσφόντης και Αριστόδημος, μαζί με τους Πάμφυλο και Δυμάνα. Την κατάκτηση της Πελοποννήσου και την κυριαρχία τους στους αχαϊκούς πληθυσμούς, οι Δωριείς την ερμήνευσαν με το μύθο της "επανόδου των Ηρακλειδών", δηλαδή την επιστροφή των απογόνων του Ηρακλή στην αρχαία τους κοιτίδα.
Αιολείς: Ήλθαν από τήν Θεσσαλία περί τό 1900 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στήν Πελοπόννησο καί συγχωνεύτηκαν μέ τούς Αχαιούς. Τό όνομα ανατρέχει φυσικά στόν Αίολο τόν γιό τού Έλληνα καί εγγονό τού Δευκαλίωνος. Γιός τού Αιόλου ήταν ο Αθάμας, ο οποίος μέ τήν Νεφέλη έκανε τόν Φρίξο καί τήν Έλλη, εξ ής καί ο Ελλήσποντος καλείται.
Γραικοί: Από τόν Γραικό πού όπως καί ο Έλλην γενεαλογείται απ' τόν Δευκαλίωνα ή κατ' άλλους θεωρείται αδελφός τού Λατίνου. Τό όνομα ετυμολογείται από τό γηραιός καί γραία κι αυτό από τήν Γαία καί επομένως αντιλαμβάνεται κανείς τό παμπάλαιον αφ' ενός τού ονόματος αφ' ετέρου δέ τό γηγενές αυτού. Επεκράτησε κατά τούς μέσους χρόνους (ανασυρθέν φυσικά από τό βαθύτατο παρελθόν) ως εθνική ονομασία τών Ελλήνων ιδίως στήν ύπαιθρο, διότι τό Έλληνες σήμαινε πλέον ειδωλολάτρες.
Διά τών Λατίνων πού τό παρέλαβαν από τήν γειτονική Ήπειρο διαδόθηκε στήν Δύση (παρεφθάρη φυσικά όπως άλλωστε καί η Ελληνική γλωσσα πού κατακρεουργημένη κατέληξε στίς διαφόρους διαλέκτους), καί έχουμε τό γνωστό Graeci καί τά σημερινά ακατανόητα Greece, Grece, καί τά λοιπά παρόμοια.
Μετά μάλιστα τήν δημιουργία νέας αυτοκρατορίας απ' τούς Δυτικούς μέ φορέα τού αξιώματος τόν Κάρολο τό 800 μ.Χ., πού ήταν τό αποκορύφωμα τής διάστασης μεταξύ τής παπικής εξουσίας καί τής πολιτικής εξουσίας τής Κωνσταντινουπόλεως, έγινε κατασυκοφάντησις τών Ελλήνων, ώστε τό όνομα Γραικός νά σημαίνει αίρεση καί κατά τούς χρόνους τής Φραγκοκρατίας μάλλιστα ενισχύθηκε εντονότατα ο μισελληνισμός.
Γνωστή είναι η φράση τού " πρωθυπουργού" τού Κ. Παλαιολόγου Λουκά Νοταρά " κρειττότερον ιδείν εν μέσει Πόλει φακιόλιον Τούρκου ή ρωμαϊκήν καλύπτραν". Νά σημειώσουμε μέ τήν ευκαιρία ότι ο Κάρολος ζήτησε σέ γάμο τήν 1η γυναίκα αυτοκράτειρα τήν Ειρήνη τήν Αθηναία.
Μετά τήν πτώση τής Πόλης, εκτός από τό ρεύμα λογίων πού συνέρευσε στήν Δύσι καί προκάλεσε τήν αναγέννηση, υπήρξαν καί πολλοί δυστυχείς πρόσφυγες, πολλοί από τούς οποίους παρανομούσαν γιά νά καταφέρουν νά επιβιώσουν καί αυτό συνέτεινε ώστε τό "Γραικός" νά σημαίνει καί "απατεών".
Δαναοί: Ελληνικό φύλο, πού προερχόμενο από τήν Ήπειρο, εγκαταστάθηκε κυρίως στήν Πελοπόννησο περί τό 2000 π.Χ. Timeo Danaos et dona ferentes (= φοβούμαι τούς Δαναούς καί δώρα φέροντας). Η φράση αυτή ανήκει στόν γαλάτη Βιργίλιο καί ασφαλώς εκφράζει τόν φθόνο κατά τών Ελλήνων αλλά καί τήν προσπάθεια υποτίμησης τού Ελληνικού Πνεύματος πού ήταν κυρίαρχο ακόμα καί κατά τήν Ρωμαϊκή στρατιωτική κυριαρχία. Άλλωστε κατά τόν Οράτιο "η Ελλάς ηττηθείσα τόν τραχύν νικητήν ενίκησε καί τάς τέχνας εισήγαγε εις τό αγροίκον Λάτιον".
Σελλοί: Κατά τόν Αριστοτέλη πανάρχαιοι κάτοικοι τής κεντρικής Ηπείρου πού καλούνταν τότε μέν Γραικοί, τώρα δέ Έλληνες. Απ' τό όνομα αυτό κατά μία εκδοχή καί τό Έλληνες.
Έλληνες: Το ελληνικό φύλο τού Αχιλλέα πού κατοικούσε τήν Φθία. Εκαλούντο καί Μυρμιδόνες. Ήλθε από τήν Ήπειρο καί επεκτάθηκε σέ ευρύτερη περιοχή. Τό όνομα προέρχεται από τον Έλληνα, γιό τού Δευκαλίωνος πού γεννήθηκε μέ "σπέρμα Διός". Τόν 8ο π.Χ. αιώνα όλα τά Ελληνικά φύλα πήραν αυτό τό όνομα. Στά πρώτα χρόνια τής επικράτησης τού Χριστιαννισμού τό όνομα Έλλην κατέληξε νά σημαίνει ειδωλολάτρης.
Απ' τόν 9ο αιώνα όμως μέ τόν Φώτιο καθηγητή καί μετέπειτα πατριάρχη, πού τό σπίτι του είχε μετατραπεί σέ κέντρο φιλολογικών συναναστροφών, πού επανιδρύθηκε τό Πανεπιστήμιο Κωνσταντινουπόλεως καί συνεστήθη πλήθος άλλων ιδιωτικών ανωτάτων σχολών έχουμε επανεμφάνιση τού ονόματος "Έλλην". Τόν 11ο αιώνα έχομε νέα ενίσχυση τού ονόματος μέ τόν Μιχαήλ Ψελλό καί τήν Άννα Κομνηνή.

Ο Θεόδωρος Β' Λάσκαρις αυτοκράτωρ Νίκαιας έλεγε: " Πάσαν τοίνυν φιλοσοφίαν καί γνώσις Ελλήνων εύρεμα...Σύ δέ ώ Ιταλέ τίνος ένεκεν εγκαυχά;"Ο Γεώργιος Γεμιστός τόνιζε στόν Μανουήλ Παλαιολόγο, ότι οι άνθρωποι, τών οποίων ηγείται είναι "Έλληνες" τό γένος ως ή τε φωνή καί η πάτριος παιδεία μαρτυρεί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ιστορία και ονομασίες των αρχαίων ελληνικών φύλων που γέννησαν το ελληνικό Εθνος"

Πέμπτη 13 Ιουνίου 2024

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΙΝΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΑΝΑΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ


Η μια στις τέσσερις Αγγλικές λέξεις είναι Ελληνική!


Έρευνα του συγγραφέα Αριστείδη Κωνσταντινίδη αποδεικνύει το μέγεθος του δανεισμού λέξεων από την ελληνική γλώσσα.
Εκατόν πενήντα και πλέον, χιλιάδες (150.000) ελληνικές λέξεις, περιέχει η αγγλική γλώσσα και η διεθνής επιστημονική ορολογία.
Η μια στις τέσσερις αγγλικές λέξεις είναι ελληνική.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η μοναδική εργασία του συγγραφέα από τη Θεσσαλονίκη κ. Αριστείδη Κωνσταντινίδη, που κράτησε 28 χρόνια και ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες, στο κατάμεστο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου Αθηνών, αφήνοντας άναυδους επιστήμονες και ακροατήριο.
Το λεξικογραφικό ενδιαφέρον, είναι τέτοιο, που αποδεικνύει ότι η ελληνική γλώσσα, είναι η γλώσσα των επιστημών και της λόγιας έκφρασης, στην ..
αγγλική γλώσσα.
Μέχρι το 1991 όπως τόνισε ο κος Κωνσταντινίδης υπήρχαν δύο μόνο εργασίες για την επίδραση της ελληνικής γλώσσας στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο. Η μια για τη γαλλική γλώσσα με 1250 ελληνικές ρίζες, και η άλλη για τη γερμανική με 1450 λέξεις, πράγμα φτωχό για τον πλούτο της ελληνικής. Σήμερα, η αγγλική γλώσσα έχει λέξεις από τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Ηρόδοτο, τον Ιπποκράτη, το Θουκυδίδη, το Γαληνό.
Η επίδραση που έχει ασκήσει η ελληνική γλώσσα στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο και ιδιαίτερα στην αγγλική είναι εν μέρει γνωστή, αλλά όχι συστηματικά καταγεγραμμένη και τεκμηριωμένη. Οι δύο εργασίες που υπήρχαν η μια για τη γαλλική και η άλλη για τη γερμανική περιελάμβαναν περί τις 1500 ρίζες-λέξεις που όχι μόνο δεν έδιναν μια ολοκληρωμένη εικόνα της επίδρασης, αλλά αντίθετα, δημιουργούσαν παραπλανητική εικόνα, σε βάρος της ελληνικής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΙΝΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΑΝΑΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ"

Τρίτη 11 Ιουνίου 2024

ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΡΗΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ

 



Πολλά μανιάτικα σημερινά ονόματα εξελίχθηκαν από το βυζαντινο –άκιος σε άκις, σε –άκης και μετά σε –άκος.
Π.χ. Σταυράκιος – Σταυράκις - Σταυράκης - Σταυράκος Μεγάλα παλαιά μανιάτικα «τζάκια» όπως Τζανετάκης, Κουμουνδουράκης, Τζωρτζάκης, Βενετσανάκης, Δουράκης, Γρηγοράκης, Παπαδάκης (ο γιατρός) διατήρησαν τα επώνυμά τους λόγω «αξιωμάτων».
Εάν ανατρέξουμε στην κατάσταση του γιατρού Παπαδάκη που αναφέρει επώνυμα Μανιατών μεταξύ των ετών 1715 και 1763 τότε θα δούμε ότι τα περισσότερα είναι σε –ακης, όπως:
Αλαφάκης, Αλετουρανάκης, Αληφεράκης, Αμοραζάκης, Αμορατάκης,
Βασιλάκης, Βαφεάκης, Βιζηράκης, Βλαχάκης, Βλασάκης, Βλαστάκης, Βλασταράκης, Βολάκης, Βορβολάκης, Βρετάκης, Βοηδονηκολάκης,
Γαλητζάκης, Γαλιφάκης, Γαρδελάκης, Γηοργατζάκης, Γερακαράκης, Γεωργακάκης, Γηοργακάκης, Γηουλάκης, Γιανακάκης, Γιανουκάκης, Γιοργάκης, Γιοργουλάκης, Γουράκης, Γραματηκάκης, Γρυβάκης,
Δηκεάκης, Διμακάκης, Διμιτράκης, Διμνηανάκης, Δοδορακάκης,
Ζαμπουνάκης, Ζερβάκης, Ζερβογιάκης, Ζηριμονάκης, Ζουλάκης,
Θοδορακάκης, Θομογιανάκης,
Καλαμουτάκης, Καληακης, Καλκαντάκης, Καπετανάκης, Καπεταγιωργάκης, Καραμπατάκακης, Καρκαβελάκης, Κατελουζάκης, Κατζημπράκης, Κατζιωμαντάκης, Κηραγιανάκης, Κηραζάκης, Κοβορινάκης, Κουφονηκολάκης, Κεφαντζάκης, Κηριακάκης, Κηρηακουλάκης, Κοκοράκης, Κοντομηχαλάκης, Κουβαράκης, Κουζουνάκης, Κουμεντακάκης, Κορδιχάκης, Κουλεμπεάκης, Κουνεντάκης, Κουρογιανάκης, Κουρορχιδάκης, Κουσκάκης, Κουτζηογκανάκης, Κουτζογιανάκης, Κοσταντάκης, Κοσταταράκης, Κρεκράκης, Κριθαράκης, Κτενάκης,
Λαδακάκης, Λεκάκης, Λεκαράκης, Ληάκης, Ληακουτζάκης, Ληγοράκης, Ληκουρεζάκης, Ληράκης, Ληροφονάκης, Λιγορακκάκης, Λιωμπεράκης, Λουκάκης, Λουλουδάκης, Λουμπαρδάκης,
Μαβρακάκης, Μαζαράκης, Μανετάκης, Μανολάκης, Μαρκάκης, Μαστρομιχαλάκης, Ματαράκης, Ματζιαράκης, Μηχαλακάκης, Μηχελάκης, Μονεδογιανάκης, Μοράκης, Μουγάκης, Μουνκάκης, Μουντουράκης, Μουσάκης, Μπαζάκης, Μπατελάκης, Μπεταλάκης, Μπεχράκης, Μπιστηκάκης, Μπογάκης, Μπουβαλάκης, Μπουζογρεγάκης,Μπουλάκης
Νικωλουδάκης, Νιωνάκης,
Ξαρχάκης,
Παναγιωτάκης, Πανιωράκης, ΙΙαπαγιανάκης, Παπαδημητράκης, Παπουλάκης, Πατρικάκης, Περιφανάκης, Πετάκης, Πετρακάκης, Πετράκης, Πετρολαγάκης, Πηεράκης, Πηεροκανάκης, Πιεράκης, Πουληκάκης, Πονιωράκης, Ποντηκάκης, Πουλημενακάκης,
Ραυτάκης, Ρικουνάκης, Ροδάκης, Ρουτζάκης,
Σαλιμηδάκης, Σημφάκης, Σιγουτάκης, Σιφάκης, Σολομακάκης, Σουκαράκης, Σπιράκης, Στραβουλάκης, Στρατάκης, Στριλάκης, Σχουταράκης,
Ταταράκης, Ταουτάκης, Τζαλαμπουκάκης, Τζανετάκης, Τζανουλάκης, Τζερεκάκης, Τζουτζουράκης, Τζηκαράκης, Τζηκουνάκης, Τζητουράκης, Τζικνάκης, Τζιομπελάκης, Τζιμπλιακάκης, Τζιωνάκης, Τζοανετακής, Τζουβελαράκης, Τζουλάκης, Τζουλουφαττάκης, Τζουμπληακάκης, Τρουλοκολάκης, Τομαβροηδάκης, Τουράκης, Τραφαλάκης,
Φινογιανάκης,
Χανζηακάκης, Χασανάκης, Χοντράκης,
Ψιρογιανάκης, Ψουροκολάκης
Πολλοί θα αναγνωρίσουν τα ίδια επώνυμα με τη σημερινή τους κατάληξη σε –ακος
Στην Κρήτη παλαιότερα δεν υπήρχαν επώνυμα σε –άκης. Για παράδειγμα, σε Κρητικό κατάλογο του 1582 όπου υπάρχουν 33 επώνυμα όπως:Δραζίνος, Καλούδης, Στειακός, Καριώτης, Βόλτας, Κανέτος, Κατέλος, Καψής, Σακελάρης, Τζέρμιας, Ζουράρης, Κονταλάκαιρος, Πίτσικας, Ζητούνης, Σερέπετσης, Ζητούνης, Σερέπετσης, κ.α., και κανένα σε -άκηςΤα εις –άκης τα βρίσκουμε στην Κρήτη μετά το 1750 όταν η Μάνη είχε υπερπληθυσμό και οι Μανιάτες μετανάστευαν παίρνοντας μαζί τα έθιμά τους και μεταξύ αυτών και την κατάληξη των επωνύμων τους σε –άκης.
Βιβλιοπωλειο-εκδοσεις "Αδουλωτη Μανη"
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΡΗΤΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ"

Δευτέρα 10 Ιουνίου 2024

Οι πιο γνωστές κλεμμένες Ελληνικές Αρχαιότητες στα μουσεία του κόσμου

 Ένα μεγάλο τμήμα του πολιτισμού της Ελλάδας κλάπηκε κατά τη διάρκεια των αιώνων από διάφορους κατακτητές και έτσι σήμερα πολλά ελληνικά έργα τέχνης βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα μουσεία στον κόσμο και όχι στον τόπο που που τα γέννησε. Από το θησαυρό των ξενιτεμένων αυτών έργων τέχνης επιλέξαμε μερικά από τα πιο γνωστά και σας τα παρουσιάζουμε...



ΛΟΥΒΡΟ – ΠΑΡΙΣΙ...


Η Αφροδίτη της Μήλου..



Είναι ένα πολύ γνωστό μαρμάρινο άγαλμα,της ελληνιστικής εποχής, το οποίο βρέθηκε την άνοιξη του 1820 σε αγροτική περιοχή της Μήλου, σε θέση αρχαίου οικισμού, από έναν αγρότη. Ο ίδιος, λόγω των πολλών πιέσεων που δέχτηκε (από Γάλλους αρχαιολόγους και διπλωμάτες, από τους Έλληνες προκρίτους του νησιού και από τον δραγουμάνο Μουρούζη που εκπροσωπούσε και την Υψηλή Πύλη, δηλαδή την κυβέρνηση των Οθωμανών) μάλλον δεν μπόρεσε να κερδίσει κάτι σημαντικό από το εύρημά του, αν και οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι πήρε 400 γρόσια. 
Το άγαλμα, που βρέθηκε σε πάνω από 6 χωριστά κομμάτια, κατέληξε ένα χρόνο αργότερα στο Μουσείο του Λούβρου, όπου και εκτίθεται μέχρι σήμερα. Στο μουσείο της Μήλου υπάρχει ένα πιστό αντίγραφό του,το οποίο έστειλε αργότερα ως δωρεά το Λούβρο.

Η Αφροδίτη της Μήλου είναι από Παριανό μάρμαρο και έχει ύψος 2,02 μ.Βρέθηκε ακρωτηριασμένο και για τα χέρια της υπάρχει ο μύθος ότι έσπασαν πάνω σε καβγά Γάλλων αρχαιολόγων και Ελλήνων κατά τη μεταφορά του αγάλματος, αλλά αυτό δεν ευσταθεί γιατί το έργο είχε βρεθεί εξαρχής δίχως τα χέρια. Εκείνο που πιθανόν αληθεύει είναι ότι τμήματα των χεριών είχαν βρεθεί σε διάφορα σημεία και ότι το αριστερό κρατούσε μήλο, αλλά χάθηκε κατά τη μεταφορά ή ότι επάνω στη συμπλοκή (η οποία όντως συνέβη για την απόκτησή της), κάποια από αυτά τα κομμάτια που συνόδευαν το γλυπτό (όπως το αριστερό χέρι) έπεσαν στη θάλασσα από τα βράχια και χάθηκαν για πάντα.

Η Αφροδίτη της Μήλου θεωρείται ένα καταπληκτικό έργο της ελληνιστικής τέχνης, συνδυάζοντας αρμονικά τη γυναικεία ομορφιά και θηλυκότητα. Χρονολογείται γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ. Άλλοτε θεωρείτο έργο του Πραξιτέλη, σήμερα όμως είναι σαφές ότι ο δημιουργός της είναι ο Αγήσανδρος ή Αλέξανδρος, γιο του Μηνίδη από την Αντιόχεια του Μαιάνδρου. Το μισό όνομά του αναφερόταν στη βάση του γλυπτού όπου απέμενε χαραγμένη η φράση ...ΝΔΡΟΣ ΜΗΝΙΔΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ ΑΠΟ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ ΕΠΟΙΗΣΕ.
Αυτή η επιγραφή που φαίνεται σε ένα σχέδιο της εποχής, χάθηκε γύρω στο 1825 ενώ το απόκτημα βρισκόταν στο Λούβρο και πολλοί πιστεύουν ότι την εξαφάνισαν οι τότε διευθυντές του για να μπορούν να υποστηρίξουν ότι ήταν έργο του Πραξιτέλη.


Η Νίκη της Σαμοθράκης

Είναι ένα πολύ γνωστό και πρωτότυπο μαρμάρινο έργο, με ύψος 2,75 μέτρα, άγνωστου καλλιτέχνη της ελληνιστικής εποχής, που
βρέθηκε στη Σαμοθράκη και παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη, θεότητα της ελληνικής μυθολογίας που προσωποποιούσε τη δόξα του ελληνικού πολιτισμού.Η Νίκη χρονολογείται γύρω στο 190 π.Χ. και δείχνει να βρίσκεται, με ανοιχτά φτερά, στην πλώρη ενός πλοίου
σαλπίζοντας ορμητικά τη νίκη. Για να δείχνει πιο αληθινό, το σύμπλεγμα ήταν στημένο πάνω σε τεχνητή λιμνούλα.Το 1863, η Νίκη της Σαμοθράκης βρέθηκε κοντά στο ναό των «Μεγάλων Θεών» ή Καβείρων, στο νησί της Σαμοθράκης, από τον Γάλλο πρόξενο
Σαμπουαζώ. Κατόπιν, μεταφέρθηκε στο μουσείο του Λούβρου το 1884, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. "...Άφησε το νησί της και πάει αλλού, μα φεύγοντας έκρυψε το κεφάλι της να μην την αναγνωρίσουν οι άνθρωποι· γιατί το πρόσωπο της ήταν παράξενα λυπημένο που άφηνε το νησί της... Ξέχασε όμως να κρύψει και τα φτερά της, λησμόνησε πως τα φορούσε φεύγοντας... Και από τα φτερά της την εγνώρισαν..." (Ίων Δραγούμης)

Η Άρτεμις των Βερσαλλιών. 

Απεικονίζεται η θεά του κυνηγιού με κοντό χιτώνα και σανδάλια, χλαμύδα δεμένη στη μέση και με διάδημα. Η θεά φαίνεται να κινείται με δύναμη προς τα μπροστά δίπλα σε ένα ελάφι. Με το δεξί χέρι κρατούσε το τόξο, ενώ με το αριστερό ετοιμαζόταν να βγάλει ένα βέλος από τη φαρέτρα που είχε κρεμασμένη στην πλάτη. Το άγαλμα είναι ένα ρωμαϊκό αντίγραφο που βασίστηκε στα αθηναϊκά πρότυπα, τα οποία υπηρέτησε πιστά η γλυπτική τέχνη του Λεωχάρους.
Το πρωτότυπο γλυπτό της μεγαλόπρεπης θέας συσχετίζεται με τον Απόλλωνα του Belvedere, που είχε φιλοξενηθεί παλαιότερα στο Λούβρο.

ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ - ΛΟΝΔΙΝΟ

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806 από τον Τόμας Μπρους, Ζ' Κόμης του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.Τα γλυπτά αυτά
αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816. Το οθωμανικό φιρμάνι, που κατέχει το Βρετανικό Μουσείο "δεν φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του Σουλτάνου ή τη συνήθη επίκληση στο Θεό, και χωρίς αυτά, ο Elgin και συνεπώς το
Βρετανικό Μουσείο δεν έχουν καμία νομική απόδειξη της κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα. Η εν λόγω συλλογή γλυπτών περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της Ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος.
Τα αποκτήματα του Έλγιν περιλαμβάνουν ακόμη αντικείμενα από άλλα κτίρια της Αθηναϊκής Ακρόπολης: το Ερέχθειο, που μεταβλήθηκε σε ερείπιο κατά τον ελληνικό αγώνα της Ανεξαρτησίας(1821-1833), τα Προπύλαια και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Ο λόρδος Έλγιν πήρε περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα και από τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν εκμαγεία σε γύψο. Στη συλλογή των μαρμάρων δόθηκε το όνομα του
Λόρδου Έλγιν. Το πιο διάσημο, ίσως , από τα Ελγίνεια, είναι η Καρυάτιδα , που βρισκόταν μαζί με άλλες πέντε, στο Ερέχθειο, στην Ακρόπολη των Αθηνών
Λέγεται ότι ο Ικτίνος εμπνεύστηκε τις Καρυάτιδες όταν παρακολούθησε ένα λατρευτικό χορό Παρθένων που γινόταν στα Καρυάτια , μια ιδιότυπη γιορτή των Καρυών της Λακωνίας, που ήταν αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη. Φορούν ιωνικό χιτώνα και φέρουν στο κεφάλι τους ένα κάνιστρο, που παίζει το ρόλο κιονόκρανου.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΡΓΑΜΟΥ- ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Το κυριότερο έκθεμα είναι και αυτό που συναντάμε πρώτο. Πρόκειται για τον επιβλητικό Βωμό της Περγάμου (180-160 π.Χ.), ο οποίος ανακαλύφθηκε από Γερμανούς αρχαιολόγους σε εκσκαφές στη Μικρά Ασία γύρω στα 1880 και μεταφέρθηκε στο Βερολίνο για να ξαναχτιστεί στην αρχική του μορφή εντός του Μουσείου της Περγάμου. Αποτελούσε τμήμα ενός μεγαλύτερου αρχιτεκτονικού συγκροτήματος, μοντέλο του οποίου εκτίθεται επίσης στο μουσείο.

Ακριβώς απέναντι από τον Βωμό της Περγάμου υπάρχουν κομμάτια από τη ζωοφόρο με θέμα την Τιτανομαχία.
Επίσης την πρώτη αυτή αίθουσα πλαισιώνουν αρκετά καλοδιατηρημένα αγάλματα.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΡΜΙΤΑΖ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ

Ένα από τα πιο γνωστά εκθέματα του μουσείου είναι η Αφροδίτη της Ταυρίδας. Το άγαλμα αυτό κατασκευάστηκε τον 3ο ή 2ο π.Χ. αιώνα και είναι αντίγραφο, αλλά όχι πιστό, ενός από τα πιο περίφημα έργα του 4ου π.Χ αιώνα του Πραξιτέλη, της Κνιδίας Αφροδίτης. Με το εκφραστικό πρόσωπο και το καλλίγραμμο κορμί, προκάλεσε θαυμασμό που έφτανε ενίοτε στο πάθος, σε σημείο, που πολλοί ταξίδευαν στην Κνίδο για να τη δουν. Κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους, αντιγράφηκε περισσότερο από κάθε άλλο γλυπτό. Η Αφροδίτη του Ερμιτάζ είναι το πρώτο έργο αρχαίας τέχνης που έφτασε στην Αγία Πετρούπολη, ο Μέγας Πέτρος την απέκτησε ύστερα από μακρές διαπραγματεύσεις με τον πάπα.

ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ
Ο Δισκοβόλος του Μύρωνα. Το άγαλμα τοποθετείται στυλιστικά στο τέλος του αυστηρού ρυθμού, πριν από την έλευση της όψιμης κλασσικής τέχνης. Απεικονίζει ένα γυμνό αθλητή της δισκοβολίας, ο οποίος λυγίζει τα γόνατά του και γέρνει έντονα προς τα εμπρός, στρέφοντας τον κορμό και το κεφάλι του προς τα δεξιά. Το δεξιό του
πόδι πατάει σταθερά στο έδαφος, ενώ το αριστερό μόλις που στηρίζεται στα ακροδάχτυλα, τη στιγμή ακριβώς πριν συστραφεί γύρω από τον άξονά του για να εκσφενδονίσει το δίσκο που κρατάει στο χέρι του. Παρά την ένταση που αποτυπώνεται στο κορμί του, το πρόσωπό του διατηρεί μία γαλήνια εσωστρέφεια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι πιο γνωστές κλεμμένες Ελληνικές Αρχαιότητες στα μουσεία του κόσμου"

Κυριακή 9 Ιουνίου 2024

ΟΙ ΛΑΤΙΝΟΙ ΣΤΗΝ ΧΙΟ.

 Η ΕΛΛΗΝΟ-ΓΕΝΟΥΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.


Οι κοινωνικές τάξεις. Σχέσεις Ελλήνων/Γενουατών. Η Μαόνα. Η συνύπαρξη των Εκκλησιών.
Έλληνες και Λατίνοι έζησαν μαζί στη Χίο και συνυπάρξανε στον πολιτικό και επαγγελματικό στοίβο για περισσότερο από 200 χρόνια, αφήνοντας αναπόφευκτα το στίγμα τους στην ιστορία του νησιού.
Η καθημερινή ζωή, ο κίνδυνος της Τουρκικής κατάκτησης, τα οικονομικά συμφέροντα και το νησί αυτό καθ’ εαυτό έφεραν τις δυο εθνικές κοινότητες κοντά και παρεμπόδισαν την αρχική προκατάληψη και αντιπαλότητα να επικρατήσει.
Ένα συνεχώς αυξανόμενο συναίσθημα εμπιστοσύνης αναπτύχθηκε μεταξύ των δυο ομάδων, που βασίζονταν σε κοινά συμφέροντα , καλή πίστη και μεικτούς γάμους. Παρ' όλες τις γνωστές θρησκευτικές διαφορές και το σημαντικό πολιτιστικό χάσμα μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων, οι καθημερινές προσωπικές σχέσεις επικράτησαν των διαφορών που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Οι αυτόχθονες Έλληνες –όπως ήταν αναμενόμενο- υπερτερούσαν αριθμητικά έναντι των Γενουατών αποίκων.
Αν βασιστούμε σε πρόχειρους υπολογισμούς και γραπτές περιγραφές ιστορικών και περιηγητών, ο πληθυσμός των Ελλήνων πρέπει να ήταν πάνω από 12,000 και αυτός των Μαονιτών δε θα έπρεπε να υπερέβαινε τα 2,000 μέλη. Συνεπώς, ο ανομοιογενής πληθυσμός του νησιού ήταν διαιρεμένος σε δυο καλά διαχωρισμένες εθνικά ομάδες, που αντιπροσώπευαν δυο διαφορετικούς πολιτισμούς. Ωστόσο, τα δυο κύρια κοινωνικά τμήματα της Χιακής κοινωνίας ήταν υποδιαιρούμενα σε περισσότερες τάξεις.
Η κυρίαρχη τάξη ήταν οι Μαονίτες, οι οποίοι εγκατέλειψαν τα αρχικά επίθετά τους και υιοθέτησαν το επίθετο Ιουστινιάνης στα τέλη του 14ου αιώνα, που έγινε ένα από τα 28 αδελφάτα-συνεταιρισμούς της Γένουας, τα οποία ήταν ομάδες οικογενειών συναθροισμένες.
Αυτές οι οικογενειακές ενώσεις του 14ου αιώνα, που ονομάζονταν Alberghi (ενικός¨ Albergo) άλλαξαν την πολιτική κατάσταση αλλά και το status quo της αριστοκρατίας στη Γένουα. Αυτή η μεταρρύθμιση στο αστικό καθεστώς της Γενουατικής κοινωνίας και αριστοκρατίας επικράτησε τελικά το 1528, όταν η Γένουα κέρδισε την ανεξαρτησία της από τους Γάλλους.
Τα μέλη των οικογενειών-φατριών ή ενώσεων (Αλμπέργκο) δεν είχαν απαραίτητα δεσμούς αίματος μεταξύ τους, αλλά προέρχονταν από διαφορετικές οικογένειες, οι οποίες είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους αλλάζοντας τα αρχικά επίθετά τους κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας.
 Όλα τα μέλη των ενώσεων (Alberghi) είχαν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα και προνόμια και είχαν να εκπληρώσουν τις ίδιες υποχρεώσεις. Οι οικογένειες που πρόσφεραν τα επίθετα τους για το σχηματισμό των ενώσεων αυτών ήταν διακεκριμένες, ευυπόληπτες, με μεγάλη επιρροή και αριθμούσαν πολυάριθμα μέλη με τουλάχιστον έξι οικογενειακά παρακλάδια με αυτό το επίθετο.
 Τα ονόματα των Alberghi (Αλμπέργκι) στα οποία όλες οι οικογένειες έπρεπε να προσαρτηθούν και να υιοθετήσουν τα επίθετα τους ήταν αλφαβητικά οι Κάλβι, Καττάνεο, Τσεντουριόνε, Τσίμπο, Τσίκαλα, Ντε Φορνάρι, Ντε Φράνκι, Ντε Μαρίνι, Ντι Νέγκρο, Ντόρια, Φιέσκι, Τζεντίλε, Ιουστινιάνι, Γκρίλλο, Γκριμάλντι, Ιμπεριάλε, Ιντεριάνο, Λέρκαρο, Λομελλίνο, Νεγκρόνε, Παλλαβιτσίνο, Πινέλλι, Προμοντόριο, Σαλβάγκο, Σαουλί, Σπινόλα, Ουσοντιμάρε και Βιβάλντι (Calvi, Cattaneo, Centurione, Cibo, Cicala, De Fornari, De Franchi, De Marini, Di Negro, Doria, Fieschi, Gentile, Giustiniani, Grillo, Grimaldi, Imperiale, Interiano, Lercaro, Lomellino, Negrone, Pallavicino, Pinelli, Promontorio, Salvago, Sauli, Spinola, Usodimare and Vivaldi) (βλεπε φωτο 4).
Η δεύτερη κυρίαρχη τάξη στην ιεραρχία της Χιακής κοινωνίας αποτελείτο από τους Έλληνες ευγενείς, οι οποίοι συνέχισαν να διατηρούν τους τίτλους, την περιουσία και τα προνόμια που τους είχαν παραχωρηθεί από τις Βυζαντινές αρχές και μετά τη Γενουατική κατάκτηση.
Σύμφωνα με την συμφωνία παράδοσης του 1346, οι Έλληνες που κατοικούσαν εντός των τειχών του κάστρου –γνωστοί ως καστρινοί- έπρεπε να μεταφερθούν στην περιοχή του Εγκρεμού (Burgus Graecorum) και να πουλήσουν ή να μισθώσουν τα σπίτια τους στους Γενουάτες ευγενείς, που αποτελούσαν τα στρατιωτικά και διοικητικά μέλη των νεο-εγκαθιδρυμένων Γενουατικών αρχών (βλεπε χαρτη 6, διοικητικος χαρτης).
Οι Έλληνες ευγενείς της Χίου κατάγονταν από τη Βυζαντινή αριστοκρατία.
 Κάποια διακεκριμένα μέλη της Βυζαντινής αριστοκρατίας είχαν εγκατασταθεί σε μερικά νησιά όπως η Χίος λόγω της αυξανόμενης πίεσης που είχαν προκαλέσει οι Τουρκικές εισβολές στη Μικρά Ασία το 12ο αιώνα. Έλαβαν άδεια από τον αυτοκράτορα να εγκατασταθούν στο νησί και να αποκτήσουν γη και εισοδήματα τα οποία μπορούσαν να εκμεταλλεύονται με φεουδαρχικό σύστημα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι Γενουάτες σεβάστηκαν την αριστοκρατική θέση και την κοινωνική ιεραρχία των Ελλήνων ευγενών μετά το 1346, όπως μας περιγράφει ο Ιερώνυμος Ιουστινιάνης.
Στην ιστορική του αναφορά, που γράφτηκε το 16ο αιώνα περιγράφει τους Έλληνες ευγενείς να είναι ντυμένοι με ένα ξεχωριστό τρόπο και να αποτελούν το κέντρο του ενδιαφέροντος σε διάφορες περιστάσεις συμπεριλαμβανομένων και των χριστιανικών θρησκευτικών εορτασμών. Κατά τη διάρκεια των εορτασμών αυτών οι Έλληνες ευγενείς δέχονταν τιμές από τον τοπικό πληθυσμό χωρίς να χρειάζεται να αποδώσουν τιμές οι ίδιοι στους Μαονίτες άρχοντες του νησιού.
Οι Έλληνες ευγενείς ήταν σε κάποιες περιπτώσεις απαλλαγμένοι από συγκεκριμένους φόρους και κάποιοι από αυτούς είχαν δικαστικές εξουσίες όντας μέλη του τοπικού δικαστηρίου που ονομάζονταν δικαιότατο και αποτελείτο από τέσσερις δικαστές ¨δυο Μαονίτες, ένα Γενουάτη ευγενή και έναν Έλληνα μέλος της αριστοκρατίας.
Μερικά από τα ελληνικά επίθετα που αναφέρονται πριν την εποχή των Γενουατών στη Χίο και ήταν ευγενικής καταγωγής ήταν το οικογενειακό όνομα Σκυλίτσης (μάλλον και το πιο αρχαίο), Αργέντης (παλαιάς Γενουατικής προέλευσης), Κορέσσης και Ροδοκανάκης.
 Άλλα Ελληνικά οικογενειακά ονόματα που αναφέρονται σε συμβολαιογραφικές πράξεις και ιστορικές αναφορές είναι τα επίθετα Αγέλαστος, Καλούτος, Σεβαστός, Βολαστός, Πετροκόκκινος, Ράλλης, Σεκιάρης και αρκετά άλλα.
Η τρίτη κοινωνική τάξη, παρότι υπάρχει διχογνωμία για τη θέση και την καταγωγή της ήταν οι αστοί, οι οποίοι ήταν μέλη της τοπικής κοινωνίας και ενδεχομένως προέρχονταν από διάφορες κοινωνικές αλλά και εθνικές ομάδες. Μια μεγάλη μερίδα της αστικής τάξης ήταν επαγγελματίες, που είχαν νομική υπόσταση διαφορετική από τα άλλα κοινωνικά μέλη, πράγμα το οποίο τους έδινε το δικαίωμα να εκφράζουν τη γνώμη τους και να αμύνονται των συμφερόντων τους. Ο όρος αστός πιθανώς να είναι συνδεδεμένος με τον τόπο της κατοικίας και με ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
Οι κατώτατες τάξεις της κοινωνίας περιλάμβαναν ακτήμονες γεωργούς, καλλιεργητές της μαστίχας και ναύτες, οι οποίοι ήταν Ελληνικής καταγωγής, Εβραίους και ξένους που κατοικούσαν στη Χίο για διάφορους λόγους συμπεριλαμβανομένου και του εμπορίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΟΙ ΛΑΤΙΝΟΙ ΣΤΗΝ ΧΙΟ."
Related Posts with Thumbnails