16 Απριλίου 1178 π.Χ.

'Έλληνας επιστήμονας προσδιόρισε την ημερομηνία με αναφορές από τον Ομηρο για τη θέση των άστρων

Χρησιμοποιώντας πληροφορίες σχετικά με τη θέση των άστρων και του Ηλίου τις οποίες αναφέρει ο Όμηρος στην Οδύσσεια, επιστήμονες αναφέρουν ότι προσδιόρισαν την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη από τον Τρωικό Πόλεμο και «εξαφάνισε» τους μνηστήρες που πολιορκούσαν την Πηνελόπη.

Σύμφωνα με έναν Ελληνα, τον Κ. Μπαϊκούζη από το Αστρονομικό Παρατηρητήριο στη Λα Πλάτα της Αργεντινής, και τον Μαρτσέλο Μαγκνάσκο από το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ στη Νέα Υόρκη, ο πολυμήχανος Οδυσσέας έφθασε στην Ιθάκη στις 16 Απριλίου 1178 π.Χ. οπλισμένος με τόξα, σπαθιά και ακόντια προκειμένου να εξοντώσει εκείνους που προσπαθούσαν να πάρουν τη θέση του. Οι ειδικοί διαφωνούσαν εδώ και χρόνια σχετικά με το αν τα έργα του Ομήρου αντικατοπτρίζουν την πραγματική ιστορία του Τρωικού Πολέμου και όσων τον ακολούθησαν.

Τώρα οι δύο επιστήμονες αναφέρουν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «Ρroceedings of the Νational Αcademy of Sciences» ότι αν και χρειάστηκε να κάνουν μερικές υποθέσεις ώστε να καταλήξουν στην ακριβή ημερομηνία της επιστροφής στην Ιθάκη, τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Ομηρος μαρτυρούν ότι διέθετε σημαντικές αστρονομικές γνώσεις για την εποχή του, καθώς και ότι τα όσα παρουσιάζει στην Οδύσσεια έχουν πραγματική βάση. Οπως ανέφερε στο «Βήμα» ο κ. Μπαϊκούζης, «στηριχτήκαμε σε έναν στίχο στην Οδύσσεια που κάνει αναφορά σε ένα φαινόμενο που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι έλαβε χώρα ολική έκλειψη Ηλίου κατά την επιστροφή του Οδυσσέα. Αυτό το κομμάτι συσχετίστηκε με άλλες αναφορές αρχαίων εκλείψεων και όπως φάνηκε φέρει πολλά παρόμοια στοιχεία. Παράλληλα στο κείμενο του Ομήρου υπάρχουν άλλες δύο αστρονομικές αναφορές για τον γυρισμό του Οδυσσέα στην Ιθάκη:η πρώτη αφορά την Αφροδίτη,η οποία έξι ημέρες πριν από τη σφαγή των μνηστήρων βρισκόταν ψηλά στον ουρανό, και η δεύτερη αφορά τα άστρα που έβλεπε ο Οδυσσέας όταν έφυγε από την Καλυψώ.Αναζητήσαμε το αν έγινε έκλειψη ηλίου εκείνη την εποχή: Εγινε το 1178 π.Χ. και ήταν ορατή από την Ιθάκη.Με ειδικά προγράμματα και πολύπλοκους υπολογισμούς προσδιορίσαμε και την ημερομηνία».

Σύμφωνα με τον κ. Μπαϊκούζη, ο Ομηρος φαίνεται να έχει γνώση αστρονομικών φαινομένων. «Στο κείμενο του Ομήρου λαμβάνουμε και τις πρώτες γνώσεις σχετικά με την αστρονομική ναυσιπλοΐα.Η Καλυψώ αναφέρει στον Οδυσσέα όταν φεύγει για την Ιθάκη να έχει την Αρκτο στο αριστερό χέρι του- να πηγαίνει δηλαδή προς Ανατολάς. Δεν ξέρουμε αν είναι όλα αυτά συμπτώσεις καθώς απαιτούνται ενδελεχείς μελέτες τώρα επάνω σε αυτά τα στοιχεία».

«Αυτό που επιθυμούμε να επιτύχουμε είναι να κάνουμε τους αναγνώστες να ξαναπάρουν στα χέρια τους την Οδύσσεια, να την ξαναδιαβάσουν και να τη μελετήσουν με προσοχή» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μαγκνάσκο μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Αssociated Ρress και προσέθεσε: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο βαθμός κατανόησης των κειμένων που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι τέλειος και ακόμη και αν έχουμε στα χέρια μας ολόκληρες βιβλιοθήκες με κείμενα ανάλυσης των ομηρικών επών, υπάρχει πολύς χώρος για περαιτέρω έρευνα και ανάλυση».

Η νέα μελέτη ενισχύει την άποψη που θέλει όσα γράφει ο Ομηρος να είναι ακριβή. « Αν υποθέσουμε ότι η μελέτη μας αποδειχθεί ότι είναι σωστή,τότε έρχεται να προστεθεί στα στοιχεία που αναφέρουν ότι ο Όμηρος ήξερε για τι μιλούσε» σημείωσε ο κ. Μαγκνάσκο. Συμπλήρωσε ότι η καινούργια μελέτη « δεν αποδεικνύει την ιστορικότητα της επιστροφής του Οδυσσέα αλλά αποδεικνύει ότι ο Όμηρος γνώριζε ορισμένα αστρονομικά φαινόμενα που έλαβαν χώρα πολύ πριν από την εποχή του».

Συγκεκριμένα, ο Όμηρος αναφέρει ότι την ημέρα της σφαγής των μνηστήρων ο Ήλιος «χανόταν» από τον ουρανό, κάτι που μαρτυρεί πιθανώς ότι αναφερόταν σε έκλειψη Ηλίου. Επιπροσθέτως σημειώνει περισσότερες από μία φορές ότι ήταν η ώρα του νέου φεγγαριού, κάτι που είναι απαραίτητο για ολική έκλειψη, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

ΤΟ ΒΗΜΑ 24-6-08 ΘΕΟΔΩΡΑΤΣΩΛΗΣ