Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ

Η ονομασία Ιερός Λόχος έχει δοθεί σε πέντε επιλεκτες στρατιωτικές μονάδες ανά τους αιώνες της Ελληνικης Ιστοριας
1]Ιερός Λόχος
Σώμα από 300 επίλεκτους άντρες της πόλης των αρχαίων Θηβών που συγκροτήθηκε από τον Επαμεινώνδα και τον Γοργία, όταν η πόλη ήταν κάτω από την εξουσία των Λακεδαιμονίων.
Οι ιερολοχίτες συνδέονταν με δεσμούς φιλίας. Με τον όρκο τους μάλιστα να αγωνιστούν για τους υψηλούς σκοπούς της πατρίδας, χρησίμεψαν ως παράδειγμα αντρείας και πειθαρχίας και για τον υπόλοιπο στρατό. Ο ιερός λόχος διακρίθηκε στη μάχη των Λεύκτρων και στη Χαιρώνεια, όταν έπεσαν όλοι οι άντρες του αγωνιζόμενοι εναντίον του Φίλιππου του Β'. Προς τιμή τους, στον τόπο της μάχης πάνω από τον τύμβο, στήθηκε ένα πέτρινο λιοντάρι.

2]Ο Καρχηδονιακός Ιερός Λόχος ήταν η Εθνοφυλακή της Καρχηδόνας και αντίθετα με τον υπόλοιπο Καρχηδονιακό στρατό συγκροτούνταν μόνο από Καρχηδόνιους και όχι από μισθοφόρους. Σε κάθε πόλη υπήρχε διαφορετικός λόχος που αποτελούνταν ή από ιππείς ή από πεζούς. Με την είσοδο τους στον λόχο έδιναν έναν όρκο και έπαιρναν τον οπλισμό τους από ναούς, για αυτό τον λόγο ονομάστηκαν ιεροί λόχοι. Φορούσαν άσπρο ρουχισμό που δήλωνε το χρώμα του θανάτου στον Καρχηδονιακό πολιτισμό. Διαλύθηκαν στον Α' πόλεμο με τους Ρωμαίους και ανασυστάθηκαν από τον Αννίβα πριν την εισβολή στην Ρώμη.
3]Ιερός Λόχος (1821)

Ο Ιερός Λόχος ήταν στρατιωτικό σώμα που συγκροτήθηκε στη Φωξάνη, πόλη στα όρια της Μολδαβίας με τη Βλαχία, στα μέσα Μαρτίου του 1821 από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, από εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού, κυρίως.
 Ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του ελληνικού στρατού γενικότερα. Ο Υψηλάντης πίστευε πως οι νεαροί αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ψυχή του στρατού του. Γι’ αυτό τους ονομάτισε από το κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών.
Οι άνδρες του Ιερού Λόχου ήταν πεζοί εφοδιασμένοι με καραμπίνες και ξιφολόγχες. Έφεραν στολές από μαύρο ύφασμα με τρίχρωμο εθνόσημο. Στο κάλυμμα της κεφαλής κάτω από το λοφίο υπήρχε η φράση Ελευθερία ή Θάνατος και το σήμα της νεκροκεφαλής με χιαστό σχήμα οστών σαν σύμβολο της νίκης πάνω στον θάνατο.
Η σημαία του Ιερού Λόχου ήταν τρίχρωμη, το κόκκινο συμβόλιζε τον πατριωτισμό, το λευκό την αδελφοσύνη και το μαύρο τη θυσία. Στη μία πλευρά της σημαίας αναγραφόταν το ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ και υπήρχε η εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην άλλη πλευρά υπήρχε η εικόνα του Φοίνικα αναγεννόμενου από τις φλόγες και αναγραφόταν ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ.

Η Σημαία του Ιερού ΛόχουΔιοικητής του Ιερού Λόχου διορίστηκε ο Γεώργιος Καντακουζηνός – ο οποίος σύντομα παραμερίστηκε από τον Υψηλάντη - και υπασπιστής ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρείας. Εκατόνταρχοι του Ιερού Λόχου ήταν ο Σπυρίδων Δρακούλης από την Ιθάκη, ο Κωνσταντινουπολίτης Δημήτριος Σούτσος, αδελφός του ποιητή Αλέξανδρου Σούτσου, ο Κεφαλλονίτης Λουκάς Βαλσαμάκης , ο Πελοποννήσιος Ανδρόνικος, ο Ρίζος από τα Ιωάννινα και ο Χιώτης Ιωάννης Κρόκιας.
Στην Φωξάνη, οι σπουδαστές που δεν είχαν καμιά στρατιωτική εμπειρία άρχισαν να γυμνάζονται και να εκπαιδεύονται στην χρήση των όπλων και της λόγχης. Η ορκωμοσία τους έγινε στο ναό της πόλης:
«Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέραν ρανίδα του αίματός μου υπέρ της θρησκείας και της πατρίδος μου. ................................................................................................................. ................................................................................................................ Ορκίζομαι τέλος πάντων εις το της Θείας Μεταλήψεως φοβερόν Μυστήριον ότι θα υστερηθώ της Αγίας Κοινωνίας εις την τελευταία μου εκείνην ώρα, εάν δεν εκτελέσω απάσας τας υποσχέσεις, τας οποίας έδωσα ενώπιον της εικόνος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού »
Στους πρώτους 120 ιερολοχίτες προστέθηκαν και άλλοι αργότερα φτάνοντας τους 400, ενώ η οργάνωση του σώματος αυτού ολοκληρώθηκε στο Τιργοβίτσι. Η πρώτη μεγάλη μάχη (πλην διαφόρων μικροσυμπλοκών) που επιλέγει να δώσει ο Υψηλάντης, είναι στην κωμόπολη του Δραγατσανίου, όπου είναι εγκατεστημένη ισχυρή φρουρά με ιππικό των Τούρκων. Μετά από μία τριήμερη δύσκολη πορεία κάτω από πολύ κακές καιρικές συνθήκες, ο Ιερός Λόχος θα φτάσει απέναντι από το Δραγατσάνι όπου θα στρατοπεδεύσει.
Την επόμενη ημέρα, 7 Ιουνίου 1821, θα ξεκινήσουν οι αψιμαχίες, προτού καταφτάσει όλο το στράτευμα, με την αποτυχημένη επίθεση του ελληνικού ιππικού του Βασιλείου Καραβία. Ο Ιερός Λόχος, με επικεφαλής τον Νικόλαο Υψηλάντη, έσπευσε προς βοήθεια με 375 αξιωματικούς και οπλίτες, αλλά η φυγή του τμήματος του Καραβία ανάγκασε τους Ιερολοχίτες να πολεμήσουν μόνοι τους χωρίς την υποστήριξη ιππικού. Πριν προφτάσει ο Ιερός Λόχος να σχηματίσει τετράγωνα, επιτέθηκε το τουρκικό ιππικό με αρχηγό τον Καρά Φέιζ και χώρισε το Λόχο στα δύο. Η μάχη ήταν σκληρή και αιματηρή.
Οι Ιερολοχίτες πολέμησαν ηρωικά και έγραψαν μια ένδοξη σελίδα στη νεοελληνική ιστορία. Οι απώλειες ήταν σημαντικές, οι εκατόνταρχοι, ο σημαιοφόρος του Λόχου, 25 αξιωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν και στάλθηκαν στο Βουκουρέστι κι από εκεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποκεφαλίστηκαν
. Στη κρίσιμη στιγμή της μάχης έφτασε ο Γεωργάκης Ολύμπιος ο οποίος διέσωσε τους υπόλοιπους, 136 συνολικά, μεταξύ των οποίων και ο αρχηγός Νικόλαος Υψηλάντης και ο υπασπιστής του Ιερού Λόχου Αθανάσιος Τσακάλωφ, και τη σημαία του Λόχου από το σημείο που είχε πέσει ο σημαιοφόρος. Ο Νικόλαος Υψηλάντης σώθηκε τυχαία από έναν φιλέλληνα Γάλλο αξιωματικό, που τον ανέβασε στο άλογό του.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κατέφυγε στο Ρίμνικο, όπου συνέταξε την τελευταία διαταγή του στις 8 Ιουνίου 1821, με την οποία στιγμάτισε την προδοσία του πολιτικού και στρατιωτικού του επιτελείου και εξήρε την αυτοθυσία του Ιερού Λόχου:
«Σεις δε σκιαί των γνησίων Ελλήνων και του Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας ευχαριστήσεις των ομογενών σας!
Ολίγος καιρός και στήλη θα αναγερθή να διαιωνίση τα ονόματά σας. Με χαρακτήρες φλογερούς είνε εγκεχαραγμένα εις τα φίλτρα της καρδίας μου, τα ονόματα εκείνων όσοι μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρίνειαν. Η ενθύμησίς των θα είναι πάντοτε το μόνον δροσιστικόν ποτό της ψυχής μου .»
Στο κοιμητήριο του Δραγατσανίου στη Ρουμανία υπάρχει το Μνημείο των Πεσόντων Ιερολοχιτών.
Γ. Κορδάτου. Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας
Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ LAROUSSE BRITANNICA
4]Ιερός Λόχος (Κρήτη) που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κρητικής Επανάστασης
Στις 5 Οκτωβρίου που κηρύχθηκε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών έφθασε με πλοία στον Πειραιά. Οι Κρητικοί παρήλασαν παρατεταγμέναι, ευθυτενείς, αγέρωχοι προς την Αθήνα και έγιναν αντικείμενο θερμών εκδηλώσεων σε ένα παραλήρημα εθνικού ενθουσιασμού. Ας μη ξεχνάμε ότι οι Κρητικοί είχαν γίνει θρύλος στην ελληνική συνείδηση για τις ατελείωτες επαναστάσεις τους (πάνω από 30).
 Και βέβαια, ένιωθαν να τους συνοδεύει η αίγλη του Κρητικού Πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου, ο οποίος αποτελούσε έναν ισχυρό πόλο έλξης για κάθε Κρητικό. Μάλιστα, ο ίδιος ο Βενιζέλος στις 14 Οκτωβρίου 1912, παράδωσε στον Διοικητή Αντισυνταγματάρχη Πεζικού Λάμπρο Συνανιώτη τη σημαία του Συντάγματος και υπήχθη στον Στρατό Ηπείρου, όπου έλαβε μέρας στις μάχες Πέντε Πηγαδιών (24-27 Οκτ.), Πεστών (29 Οκτ.), και από το Δεκέμβριο 1912 μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου 1913 στις θρυλικές και φονικές μάχες Αετοράχης, Μανωλιάσας και Μπιζανίου. Ο Κωστής Καπιδάκης, εθελοντής φοιτητής της Νομικής στον «Ιερό Λόχο Κρητών Φοιτητών» και μετέπειτα προϊστάμενος της Γραμματείας του Εφετείου Κρήτης γράφει: «Εκ των 1400 ανδρών του Τάγματος που είχε ενταχθεί ο Λόχος Φοιτητών έμειναν ζώντες 567. Οι λοιποί 833 είχαν πέσει στο πεδίο της Μάχης και το Τάγμα οργανώθηκε σε Διλοχία».

Ο «ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ ΚΡΗΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ» υπαγόταν στο 1° Τάγμα Κρητών του Ανεξάρτητου Συντάγματος Κρητών. Ο ιερολοχίτης Ιωάννης Κ. Χατζιδάκης, και μετέπειτα γεωπόνος, στο βιβλίο του «Ηρώον Πολεμιστών» το 1927, μας δίνει μια πλήρη και συνοπτική εικόνα της οργάνωσης και της δράσης αυτού του ηρωικού λόχου. Γράφει:
«Ο Κρητικός Εθελοντικός Λόχος απετελέσθη εκ 250 φοιτητών και σπουδαστών, οίτινες εγκαταλείψαντες τα μαθητικά ΘρανΙα, έσπευσαν αμέσως μετά την κήρυξιν των Βαλκανικών Πολέμων αυθορμήτως να χύσωσιν και αυτοί το αίμα των ως Ιερολοχίται του 1821, υπέρ της απελευθερώσεως των υπό τον Τουρκικόν ζυγόν στεναζόντων αδελφών μας.
Έλαβον μέρος απ’ αρχής μέχρι τέλους εις την γιγαντομαχίαν του Ηπειρωτικού Αγώνος. Διεδραμάτισαν κύριον ρόλον εις την μάχη των Πεστών, κυριεύσαντες και δύο πυροβόλα- πρώτοι εισελθὀντες εις Πεστά.
Η 21η Φεβρουαρίου 1913,ημέρα παραδόσεως του Μπιζανίου, εύρεν αυτούς απέναντί του καί εις απόστασιν 200 μόλις μέτρων. Αλλά και το έγγραφον της παραδόσεως των Ιωαννίνων κατετέθη εις χείρας των. Και δι’ αυτών, μετεβιβάσθη εις το Γενικόν Αρχηγείον.
Εις τον Δεύτερον Βαλκανικόν Πόλεμον, τον κατά της Βουλγαρίας, εισήλθον εις Ξάνθην και Γκιουμουλτζίναν (Κομοτηνή). Διέτρεξαν μέγα μέρος της Μακεδονίας και της Θράκη ς.
Έφθασαν νικηταΙ μέχρι της Ροδόπης και πέραν του Νευροκοπίου, ότε επρόλαβεν την προέλασίν των η συνθήκη ειρήνης- διότι άλλως, Θα εισήρχοντο εις Σόφιαν.
Ο Λοχαγός των Πέτρος Σαλταμπάσης, εφονεύθη εις Μπιζάνι. Ο διοικητής του Τάγματος Σταύρος Ρήγας, ετραυματίσθη εν μέσω αυτών.
Αι απώλειαι του Λόχου Κρητών Φοιτητών εις νεκρούς, τραυματίας και θανόντας εκ των κακουχιών του πολέμου, υπερέβησαν τους 160 εκ των 250 που αποτελούν σρχικώς το σύνολον.»
Το 4ο Τάγμα Εθελοντών Κρητικών με Διοικητή τον Ταγματάρχη Γεώργιο Π. Κολοκοτρώνη, εγγονό του Θ. Κολοκοτρώνη, (σκοτώθηκε στις 12 Ιουλίου 1913, μαχόμενος στην Άνω Τσουμαγιά), διατέθηκε στο Στρατό Θεσσαλίας, στην νιι Μεραρχία. Πολέμησε ηρωικά στα Στενά της Πέτρας, στην απελευθέρωση της Κατερίνης (15 Οκτ. 1912), στη Μάχη των Γιαννιτσών (19-20 Οκτ.1912) και ήταν το Πρώτο Τάγμα που εισήλθε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912, ως εμπροσθοφυλακή της Μεραρχίας.
Στο Τάγμα αυτό υπηρετούσε και ο Ανθ/γος Ιωάννης Αλεξάκης (1885-1985), μετέπειτα Αντιστράτηγος (μια εξαίρετη στρατιωτική και συγγραφική φυσιογνωμία). Κατά το Β’ Βαλκανικό Πόλεμο το Τάγμα έλαβε μέρος στη Μάχη του Κιλκίς- Λαχανά (19- 21 Ιουνίου 1913), ενταγμένο στην νι Μεραρχία. Επίσης, έλαβε μέρος στην απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου (26-27 Ιουνίου 1913) και έφθασε μέχρι Τσουμαγιά (12-14 Ιουλίου 1913). Οι απώλειες του τάγματος αυτού ήταν οι μεγαλύτερες από όλες τις άλλες αντίστοιχες μονάδες του Ελληνικού Στρατού (από τους 1000, επέζησαν μόνο 50!).

5]Ιερός Λόχος 1942 - 1945
Ο πρόδρομος των Ελληνικών Μονάδων Καταδρομών
Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τα Γερμανικά Στρατεύματα (Ελληνογερμανικός Πόλεμος 1941) και την αμέσως μετά, περιώνυμη “Μάχη της Κρήτης” (Μάιος 1941), η Ελληνική Κυβέρνηση, που εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, άρχισε τη σταδιακή συγκρότηση μερικών στρατιωτικών μονάδων από αξιωματικούς και οπλίτες, που διέφυγαν κατά καιρούς από την κατεχόμενη πατρίδα, και από έλληνες του εξωτερικού, με σκοπό να αγωνιστούν στο πλευρό των συμμάχων.
 Η πληθώρα όμως των αξιωματικών (σε σχέση με τους οπλίτες) που είχαν συρρεύσει στην Μέση Ανατολή και η έλλειψη επαρκών Μονάδων για να τους απορροφήσουν, οδήγησε τον Αντισμήναρχο Γ. Αλεξανδρή να προτείνει μετά ένα χρόνο (καλοκαίρι 1942) στον τότε Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Στρατιωτικών Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τη συγκρότηση μιας μονάδας από αξιωματικούς, οι περισσότεροι από τους οποίους θα εκτελούσαν καθήκοντα οπλίτη.
 Η πρόταση εκείνη έγινε αμέσως δεκτή και με τη θερμή συμπαράσταση του διοικητή της ΙΙης Ελληνικής Ταξιαρχίας, Συνταγματάρχη Αλκιβιάδη Μπουρδάρα, συγκροτήθηκε από εθελοντές, τον Αύγουστο του 1942, ο “Λόχος Επιλέκτων Αθανάτων” με προσωρινό διοικητή τον Επίλαρχο Στεφανάκη Αντώνιο και με αρχική δύναμη 200 αντρών (130 αξιωματικοί, 40 μάχιμοι οπλίτες και 30 βοηθητικοί).
 Η συγκρότηση του Λόχου έγινε στη Καφριόνα της Παλαιστίνης. Από την εποχή εκείνη άρχισε, αλλά συνεχίστηκε και αργότερα, η εθελουσία κατάταξη στον Ιερό Λόχο αξιωματικών και οπλιτών του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας όπως επίσης και ανδρών των Σωμάτων Ασφαλείας.
Ο Λόχος αυτός οργανώθηκε αρχικά ως Λόχος Πολυβόλων, με προορισμό να προσκολληθεί στην ΙΙη Ελληνική Ταξιαρχία και, αφού μεταστάθμευσε (Σεπτέμβριος 1942) στο Μεάντι της Αιγύπτου, άρχισε ανάλογη εκπαίδευση στο εκεί Νεοζηλανδικό στρατόπεδο Πεζικού.

Λίγο αργότερα, ο νέος και οριστικός διοικητής του “Λόχου Επιλέκτων Αθανάτων”, Συνταγ-ματάρχης Πεζικού Χριστόδουλος Τσιγάντες, πέτυχε την μετονομασία της μονάδας του σε “Ιερόν Λόχον” (τον πέμπτο στην Ελληνική ιστορία) και την αλλαγή της αποστολής του. Έτσι, ύστερα από συνεργασία του Τσιγάντε με τον τότε διοικητή του Βρετανικού Συντάγματος S.A.S (Special Air Service) Αντισυνταγματάρχη Ντέιβιντ Στέρλινγκ (David Stirling) και με την έγκριση του Ελληνικού Γενικού Στρατηγείου Μέσης Aνατολής, ο Ιερός Λόχος μεταστάθμευσε, το Νοέμβριο του 1942, στο Καμπρίτ της Αιγύπτου (έδρα και στρατόπεδο του S.A.S), τέθηκε Υπό Διοίκηση αυτής της Ειδικής Μονάδας και άρχισε να εκπαιδεύεται για εκτέλεση καταδρομικών επιχειρήσεων στα μετόπισθεν των δυνάμεων του αντιπάλου, Γερμανοϊταλικών δυνάμεων. Από τότε και μέχρι το καλοκαίρι του 1945, ο Ιερός Λόχος έδρασε στη Βόρεια Αφρική και στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Το πρώτο τμήμα του Ιερού Λόχου που έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις αυτές ήταν μια ομάδα από 8 αξιωματικούς, με επικεφαλής τον Αντισμήναρχο Γ. Αλεξανδρή, η οποία, υπό τη Β’ Μοίρα του Συντάγματος S.A.S, έδρασε στα μετόπισθεν των Γερμανοϊταλικών στρατευμάτων στην Κυρηναϊκή, από 17 Νοεμβρίου 1942 μέχρι 27 Ιανουαρίου 1943.
Ένα άλλο επίσης τμήμα από 60 Ιερολοχίτες ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου 1942 για την περιοχή της Βεγγάζης, προκειμένου να εκτελέσει παρόμοιες επιχειρήσεις στα νώτα του εχθρού, πλην όμως η αποστολή εκείνη δεν εκτελέστηκε τελικά, ένεκα της ταχείας προέλασης της 8ης Βρετανικής Στρατιάς προς τα δυτικά.
Στις 27 Ιανουαρίου, ο Ιερός Λόχος, μετά από ειδική συγκρότηση και εκπαίδευση, ξεκίνησε για τη Δυτική Έρημο για εκτέλεση καταδρομικών επιχειρήσεων στα μετόπισθεν των συμπτυσσόμενων τμημάτων του Άξονα (Γερμανίας και Ιταλίας), σε συνεργασία με περιπόλους του Συντάγματος S.A.S.

Όμως, η τότε πρόσφατη αιχμαλωσία του Αντισυνταγματάρχη Στέρλινγκ και οι βαριές απώλειες του S.A.S δεν επέτρεψαν στον Ιερό Λόχο να αναλάβει δράση σύμφωνα με την αρχική αποστολή του. Έτσι, ύστερα από πρόταση του Συνταγματάρχη Τσιγάντε, ο διοικητής της 8ης Βρετανικής Στρατιάς, Στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ (Bernard Montgomery), έθεσε τον Ιερό Λόχο, από τις 7 Φεβρουαρίου 1943, υπό διοίκηση της “Φάλαγγος των Ελευθέρων Γάλλων” του Στρατηγού Λεκλέρκ (Leclerc), για να χρησιμοποιηθεί σε αποστολές Ελαφρού Μηχανοκίνητου Ιππικού.
Στις 10 Μαρτίου 1943 και στην περιοχή Κσαρ-Ριλάν (Ksar Rillan) της Τυνησίας, δόθηκε η πρώτη ουσιαστική μάχη ανάμεσα στα εκεί αμυνόμενα γαλλοελληνικά τμήματα και σε μια ισχυρή μηχανοκίνητη φάλαγγα, η οποία τους επιτέθηκε. Η εχθρική δύναμη τελικά αναχαιτίσθηκε και έτσι καλύφθηκε η πορεία της φάλαγγας ελιγμού του 10ου αγγλονεοζηλανδικού Σώματος Στρατού, το οποίο παρέκαμπτε από το νότο την αμυντική γραμμή “Μαρέθ” (Mareth).
Μετά την κατάληψη της πόλης Γκαμπές (Gabes) της Τυνησίας (29 Μαρτίου) από τμήματα της 8ης Βρετανικής Στρατιάς, ο Ιερός Λόχος αποσπάστηκε από τη Γαλλική Φάλαγγα και διατέθηκε στη 2η Νεοζηλανδική Μεραρχία και στις 6 Απριλίου έλαβε μέρος στη μάχη επί της αμυντικής τοποθεσίας του Ουαντί Ακαρίτ (Wadi Akarit). Από εκεί, συνεχίζοντας την αποστολή κάλυψης της προέλασης προς την Τύνιδα των Συμμαχικών δυνάμεων του παραλιακού τομέα, έφτασε μπροστά από την πολίχνη Ανφανταβίλλ (Enfindaville), όπου επί τρεις ημέρες (13-16 Απριλίου) ανέπτυξε δραστηριότητα περιπόλων.
Τέλος, στις 17 Απριλίου, ο Ιερός Λόχος διατάχθηκε να επιστρέψει επειγόντως στην Αίγυπτο για να συμμετάσχει σε άλλες επιχειρήσεις. Έτσι τελείωσε η συμμετοχή του στις μάχες της Τυνησίας.
Στην Αίγυπτο (Στρατόπεδο Πυραμίδων) έφτασε στις 2 Μαΐου:
 Εκεί παρέμεινε για λίγες ημέρες.
Από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο 1943, ο Ιερός Λόχος, με προσωπικό που προοδευτικά έφτασε τους 314 άντρες, αφού αρχικά συγκεντρώθηκε στο στρατόπεδο Ελ Μπάσα (σύνορα Αιγύπτου - Παλαιστίνης), παρέμεινε στην Παλαιστίνη (σε διάφορα στρατόπεδα), όπου εκπαιδεύτηκε στα αλεξίπτωτα και τα πλωτά μέσα και ανασυγκροτήθηκε ανάλογα, προκειμένου να αναλάβει την εκτέλεση αποβατικών και αεραποβατικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο Πέλαγος, μαζί με άλλες Συμμαχικές Μονάδες. Έτσι σύμφωνα με την νέα του σύνθεση, οργανώθηκε σε μια Ομάδα Διοικήσεως, ένα τμήμα Βάσεως και τρία Τμήματα Καταδρομών (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ).
Δύο περίπου μήνες μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας (9 Σεπτεμβρίου 1943), ο Ιερός Λόχος μεταφέρθηκε στη Σάμο - πολύ αργά, λόγω των αντιδράσεων των Βρετανών- σε δύο κλιμάκια. Το ένα ρίχτηκε με αλεξίπτωτα και το άλλο μεταφέρθηκε με πολεμικά πλοία (30 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου 1943), ενώ βρετανικά τμήματα κατέλαβαν τη Δωδεκάνησο.
Μετά όμως την αποτυχία της προσπάθειας των Βρετανών για «Διάνοιξη του Αιγαίου» μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και μετά την άρνηση της Τουρκίας να μπει στον πόλεμο, τα Συμμαχικά στρατεύματα εγκατέλειψαν τη Δωδεκάνησο και ο Ιερός Λόχος τη Σάμο και μεταφέρθηκε, μέσω Τουρκίας, στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη (19 Νοεμβρίου 1943).
Αλεξιπτωτιστές του Ιερού Λόχου έτοιμοι για εκτέλεση άλματος στη νήσο Σάμο.
Ο Ιερός Λόχος συνέχισε μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου 1944, την ειδική εκπαίδευσή του στα πλωτά μέσα, στις αναρριχήσεις και στις χιονοσκέπαστες περιοχές, με σκοπό την απόβασή του στην κατεχόμενη τότε Ελλάδα.
 Με το τέλος όμως της περιόδου εκείνης, η αποστολή του άλλαξε σε αντίστοιχη Μονάδας Κατά-δρομών, η οποία επρόκειτο να δράσει στο Αιγαίο Πέλαγος, σε συνεργασία με βρετανικά ταχύπλοα σκάφη και με καΐκια του Ελληνικού Πολεμικού (τότε Βασιλικού) Ναυτικού. Έτσι τέθηκε από τις αρχές του Φεβρουαρίου 1944, Υπό Διοίκηση των Βρετανικών “Δυνάμεων Καταδρομών”(“Raiding Forces”).
Στις 7 Φεβρουαρίου, ένα τμήμα (Ιο) του Ιερού Λόχου αναχώρησε για καταδρομικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος (Ναξο,Σάμο, Ψαρά, Μυτιλήνη, Χίο κλπ), όπου και έφτασε μετά ένα μήνα, ενώ το δεύτερο Τμήμα (ΙΙο) εγκαταστάθηκε στα Δωδεκάνησα με τον ίδιο ρόλο από τα τέλη Μαΐου. Στο μεταξύ, με διαταγή του Υπουργείου Στρατιωτικών, ο Ιερός Λόχος αναπτύχθηκε (Απρίλιο 1944) σε Σύνταγμα, με ανάλογη αύξηση της δύναμής του σε 1.000 περίπου άντρες και τις απαιτούμενες τροποποιήσεις στην οργάνωσή του.
Μετά την απελευθέρωση της ηπειρωτικής Ελλάδας (Οκτώβριος 1944), ο Ιερός Λόχος αναπτύχθηκε στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και σε μερικά της Δωδεκανήσου και μέχρι το Μάιο του 1945 συνέχισε να προσβάλλει με καταδρομικές ενέργειες τις γερμανικές φρουρές, που είχαν αποκοπεί στα νησιά, κατά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα.
Από τις πολλές και τολμηρές επιχειρήσεις που εκτέλεσε ο Ελληνικός Ιερός Λόχος στο Αιγαίο Πέλαγος και τα Δωδεκάνησα κατά την περίοδο 1943-45 , οι σπουδαιότερες ήταν οι παρακάτω:
- 1-17 Νοεμβρίου 1943
Επιτυχής από αέρα και θάλασσα αποβίβαση στη νήσο Σάμο και οργάνωση της άμυνας της εναντίον των Γερμανών.
- 3 Απριλίου 1944
Καταδρομή αντιπερισπασμού στη Νήσο Μυτιλήνη από τμήμα 30 αξιωματικών και οπλιτών.
- 17 Μαΐου 1944
Καταδρομή 31 Ιερολοχιτών στη νήσο Σάμο με αποστολή την καταστροφή εχθρικών στόχων.
- 13/14 Ιουλίου 1944
Καταδρομική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας από μικτό ελληνοβρετανικό συγκρότημα εναντίον της ισχυρής εχθρικής φρουράς της νήσου Σύμης, με σκοπό την εξουδετέρωση της και την καταστροφή στόχων (εγκαταστάσεων, πλωτών μέσων).
- 24/25 Σεπτεμβρίου 1944
Καταδρομή στη νήσο Μύκονο από 25 Ιερολοχίτες εναντίον της εκεί γερμανικής φρουράς.
- 11 Φεβρουαρίου 1945
Καταδρομή αποσπάσματος 114 Ιερολοχιτών στη Νήσο Νίσυρο, με σκοπό την παράδοση της φρουράς της.
- 28 Φεβρουαρίου 1945
Καταδρομική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας από ισχυρό συγκρότημα 513 αντρών, προς κατάληψη και απελευθέρωση της νήσου Τήνου.
- 1/2 Μαΐου 1945
Καταδρομική επιχείρηση στα νησιά Ρόδο και Αλιμιά.
- 3/4 Μαΐου 1945
Τελευταία καταδρομική ενέργεια στη νήσου Μήλο.
Εκτός από τις παραπάνω επιτυχείς καταδρομικές επιχειρήσεις, ο Ιερός Λόχος πρόσφερε στην Πατρίδα και μια ακόμη υψίστης εθνικής σημασίας υπηρεσία: με τους υπέροχους αγώνες του και με τις θυσίες των αξιωματικών και των οπλιτών του, συντέλεσε μαζί με την εξαίρετη δράση του Πολεμικού μας Ναυτικού, στην απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και την επιστροφή και ενσωμάτωσή της στη μητέρα Ελλάδα.
Οι απώλειες του Ιερού Λόχου, από την εποχή της συγκρότησής του μέχρι το τέλος των επιχειρήσεών του στη Δωδεκάνησο, ανήλθαν σε 25 νεκρούς (16 Αξιωματικούς - 9 οπλίτες), 56 τραυματισθέντες(28 Αξιωματικούς-28 οπλίτες), 3 εξαφανισθέντες και 29 αιχμαλώτους.
Για τις μέχρις αυτοθυσίας συνεχείς προσπάθειες στα πεδία των μαχών, αρχικά της ερήμου της Βόρειας Αφρικής και μετέπειτα των νησιών του Αιγαίου Πελάγους, οι γενναίοι άντρες του Ιερού Λόχου τιμήθηκαν με πλήθος ελληνικών και συμμαχικών ηθικών αμοιβών (προαγωγές επ’ ανδραγαθία, πολεμικά μετάλλια και παράσημα).
Με την αξιέπαινη πολεμική δράση του, κατά τα έτη 1942-45, ο ένδοξος Ιερός Λόχος πρόσθεσε, αμέσως μετά την ηρωική εποποιία των Ελλήνων στην Αλβανία, τα οχυρά της Μακεδονίας και Θράκης και την ανεπανάληπτη “Μάχη της Κρήτης”, μια ακόμα λαμπρή σελίδα στη νεότερη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους και του Στρατού.
 Σε αναγνώριση αυτής της σημαντικής συμβολής στον υπέρ πάντων αγώνα της υπόδουλης αλλά και υπερήφανης πατρίδας, και της θυσίας των Ιερολοχιτών στις πολεμικές επιχειρήσεις στην Τυνησία και στο Αιγαίο Πέλαγος, του απονεμήθηκε στις 22 Ιουνίου 1945, η Πολεμική Σημαία. Λίγο αργότερα και συγκεκριμένα στις 7 Αυγούστου, σε μία απέριττη τελετή στο Πεδίο του Άρεως, αυτή η Σημαία παρασημοφορήθηκε από τον τότε Αντιβασιλέα-Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, με τον Ταξιάρχη του Αριστείου Ανδρείας και τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως.
Ήταν η τελευταία ημέρα της ζωής του Ιερού Λόχου, ο οποίος από τότε διαλύθηκε, αλλά αργότερα αποτέλεσε τον πρόδρομο των Ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων. Λίγο καιρό μετά, η Ακαδημία Αθηνών τίμησε τον Ιερό Λόχο με το Χρυσούν Μετάλλιό της για τις πολύτιμες υπηρεσίες που είχε προσφέρει στην αγωνιζόμενη πατρίδα κατά την περίοδο 1942 – 1945.

Τέλος, αρκετό καιρό μετά την διάλυση της θρυλικής αυτής μονάδας, οι επιζήσαντες Ιερολοχίτες, αισθανόμενοι την Ιερή υποχρέωση να αποτίσουν φόρο τιμής στην αιώνια μνήμη των πεσόντων – κατά την περίοδο 1942 – 1945 –συμμαχητών τους, πρωτοστάτησαν, στις προσπάθειες ανέγερσης ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΠΕΣΟΝΤΩΝ στην Αθήνα, την Τυνησία, τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και της Δωδεκανήσου. Στα νησιά αυτά παρευρίσκονται κάθε χρόνο οι απόστρατοι πλέον Ιερολοχίτες και Καταδρομείς, όπου, μαζί με τις τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές τιμούν με σεμνές εκδηλώσεις τη μνήμη των αθάνατων νεκρών συμπολεμιστών τους.