Οι «ευαίσθητοι» Μουσταφά Κεμάλ & Ταγίπ Ερντογάν

Στην Τουρκία ανέκαθεν ο Μουσταφά Κεμάλ (1881-1938), ο ιδρυτής και πρώτος Πρόεδρος της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας (29/10/1928), θεωρείτο «πατέρας των Τούρκων» («Ατατούρκ»). 

Επί ενενήντα ολόκληρα χρόνια αν κάποιος τολμούσε να εκστομίσει κάτι εναντίον του, ακόμα και την πιο απλή αρνητική κρίση, τα είχε πολύ σκούρα. Αντιμετώπιζε άμεσο κίνδυνο να τον φάει μαύρο σκοτάδι. Το Βαθύ Κράτος σε πλήρη εναρμόνιση με την επίσημη κρατική εξουσία φρόντιζαν να διατηρούν το όνομα του Μουσταφά Κεμάλ σε σιδηρόφρακτη προστασία, με κανονικούς νόμους ή με πρακτικά «έργα» έξω από αυτούς. 

Θυμάμαι χαρακτηριστικά το 2006 όταν πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο των εκπατρισθέντων Κωνσταντινουπολιτών με την συμμετοχή δεκάδων Συλλόγων και Σωματείων από ολόκληρο τον κόσμο.

Την εποχή εκείνη είχα την ιδιότητα του Προέδρου του ιστορικού Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών (το κτίριο του θεμελιώθηκε στην Καλλιθέα το 1928 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο) και κανονικά θα έπρεπε να ήμουν παρών στο πρώτο παγκόσμιο συνέδριο.

Η υπέργηρη όμως μητέρα μου, φορτωμένη με επώδυνες και τραυματικές μνήμες από τις αλλεπάλληλες διώξεις του Τουρκικού κράτους όταν ζούσαμε στην Κωνσταντινούπολη, επέμενε πως αν πήγαινα στην Τουρκία για το συνέδριο δεν θα την εύρισκα ζωντανή στην επιστροφή μου. Το γεγονός αυτό με υποχρέωσε να παρακαλέσω τον τότε Αντιπρόεδρο του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών να με αντικαταστήσει.

Όταν, κατά την διάρκεια του Παγκόσμιου Συνέδριου της Κωνσταντινούπολης ο Αντιπρόεδρος ολοκλήρωσε την ομιλία του εκ μέρους του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών και επέστρεψε στην θέση του εντός της αίθουσας, πλήθος «δημοσιογράφων» έσπευσαν να τον φωτογραφίσουν ενώ κάποιοι άλλοι συζητούσαν με παράγοντες του Συνεδρίου. Τότε ένας από τους παράγοντες του συνεδρίου πλησίασε τον Αντιπρόεδρο και του είπε ότι «δημοσιογράφοι της Χουριέτ» ισχυρίζονται ότι έβρισε τον Μουσταφά Κεμάλ ζητώντας αντίγραφο της ομιλίας του. Όταν το έλαβε, οι συζητήσεις με τους «δημοσιογράφους της Χουριέτ» συνεχίστηκαν. Σε λίγο ο παράγοντας του συνεδρίου επέστρεψε στον εύλογα ανήσυχο Αντιπρόεδρο λέγοντας πως «οι δημοσιογράφοι της Χουριέτ» (βλέπε άνθρωποι της ΜΙΤ) επέμεναν ότι «έβρισε τον Μουσταφά Κεμάλ εκτός κειμένου».  

Αναστατωμένος ο τότε Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών επέμενε πως δεν συνέβη κάτι τέτοιο, αφού πραγματικά ο ισχυρισμός αυτός δεν ανταποκρινόταν στην αλήθεια.

Λίγο αργότερα το θέμα είχε κλείσει με την αντιπαραβολή των φωτογραφιών του Αντιπροέδρου με τις δικές μου -  οι Τούρκοι διέθεταν πλούσιο υλικό από την παρουσία μου στις Γενικές Συνελεύσεις του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη όπου, σαν εκπρόσωπος του ιστορικού Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών, κατήγγειλα επί σειρά ετών  την απάνθρωπη και ρατσιστική πολιτική της Τουρκίας απέναντι στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς.

Η αιτία του περιστατικού ήταν οι εβδομαδιαίες εκπομπές «Άρωμα Βασιλεύουσας» που έκανα εθελοντικά στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος από το έτος 2001 και η κατ΄ επανάληψη σύσταση μου προς τους ακροατές και τους προσκεκλημένους των εκπομπών να αποκαλούμε τον Μουσταφά Κεμάλ με το όνομά του (και όχι Ατατούρκ) όπως ακριβώς κάνουμε με τον Αδόλφο Χίτλερ (δεν τον λέμε Φύρερ) ή με τον Μπενίτο Μουσολίνι  που δεν τον αποκαλούμε Ντούτσε.

Αυτά, για το Βαθύ Κράτος της Τουρκίας και την Τουρκική ΜΙΤ που φρόντιζαν για την διαχρονική «ιερότητα» του Μουσταφά Κεμάλ, αποτελούσαν σοβαρή εξύβριση. Η οποία τιμωρείται αυστηρά, με ποινές αλά-Τούρκα!

Το καθεστώς «προστασίας» του ονόματος του Μουσταφά Κεμάλ συνεχίστηκε μέχρι το 2014 όταν την Προεδρία της Τουρκικής Δημοκρατίας κατέλαβε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Από τότε, η «σιδερένια προστασία» που παρέχει το Βαθύ Κράτος της Τουρκίας σε πλήρη ταύτιση με την επίσημη κρατική εξουσία, άρχισε να μεταφέρεται σταδιακά από τον Μουσταφά Κεμάλ προς στον Ταγίπ Ερντογάν.   

Στις μέρες μας στην Τουρκία δεν αποτελεί πλέον εξύβριση οποιαδήποτε αντίθετη γνώμη ή ακόμα και  ύβρις προς τον Μουσταφά Κεμάλ. Ο καθένας είναι ελεύθερος να λέει ότι θέλει εναντίον του – όχι όμως και εναντίον του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος φιλοδοξεί να τον εκτοπίσει πλήρως από το πάνθεον των «Τούρκων ηρώων».

Το αποτέλεσμα είναι το Τουρκικό θέατρο του παραλόγου που έχουν ανεβάσει εδώ και πολλά χρόνια στην Τουρκική και Διεθνή πολιτική σκηνή το δίδυμο των «σουλτάνων» Ερντογάν και Νταβούτογλου, να παρουσιάζει συνεχώς νέες σκηνές άπειρου κάλλους που προσφέρουν άφθονο γέλιο αλλά και έντονο προβληματισμό. Ο Ταγίπ Ερντογάν σταδιακά αντιμετωπίζεται από τους φανατικούς οπαδούς του σαν «προφήτης» και οποιαδήποτε λεκτική επίθεση ή σάτιρα εναντίον του αποτελεί σοβαρή εξύβριση. Αυτό δεν ισχύει μόνο μέσα στην Τουρκία αλλά και έξω από αυτήν!

Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας Μπεκίρ Μποζντάγ, στις 16 Μαρτίου 2016 δήλωσε στο έκπληκτο ακροατήριο του ότι «Ο αριθμός των υποθέσεων που έως σήμερα έχει οδηγήσει στην έναρξη δικαστικών διαδικασιών για εξύβριση του Προέδρου έχει ανέλθει στις… χίλιες οκτακόσιες σαράντα πέντε (1.845)!»

Μεταξύ τους βρίσκονται δεκάδες δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, απλοί πολίτες, ο πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής της Τουρκίας Σουκούρ Χακάν (υπήρξε και βουλευτής του Ερντογάν πριν διαφύγει στις ΗΠΑ) και πολλοί… ανήλικοι! 

Χαρακτηριστική περίπτωση, ο ανήλικος οικοδόμος Φ.Ε. ο οποίος συνελήφθη στην κατοικία του στο Τσορλού τον Δεκέμβριο του 2015 κατηγορούμενος για ανάρτηση στο Facebook που θεωρήθηκε ότι «πλήττει την εικόνα του αρχηγού του κράτους» κατά παράβαση του άρθρου 299 του Τουρκικού ποινικού κώδικα! 

Είχε προηγηθεί, τον Μάιο του 2015 η καταδίκη της εφημερίδας Χουριέτ σε πρόστιμο 7.000 περίπου Ευρώ επειδή κατηγόρησε τον Ερντογάν για διαφθορά (όλοι το έχουν τούμπανο κι αυτός κρυφό καμάρι) και τον Οκτώβριο του 2015, η φυλάκιση του διευθυντή της αγγλόφωνης εφημερίδας Today's Zaman Μπουλέντ Ερίς για το ίδιο αδίκημα, ενώ τον Ιανουάριο του 2015 ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του αρχηγού του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιντσάρογλου για «εξύβριση του Προέδρου» επειδή ο αρχηγός της αντιπολίτευσης χαρακτήρισε τον Ρ.Τ. Ερντογάν «τενεκεδένιο δικτάτορα» σε ομιλία του κατά την οποία καταδίκασε το μπαράζ συλλήψεων πανεπιστημιακών δασκάλων!

Η «ευαισθησία» όμως για τον «προφήτη» Ταγίπ Ερντογάν δεν περιορίζεται μέσα στην Τουρκία αλλά «εξάγεται» και στην Ευρώπη:

Στις 17 Μαρτίου 2016, στο show Εxtra 3 του Γερμανικού Τηλεοπτικού σταθμού ΝDR, προβλήθηκε ένα βίντεο διάρκειας 1:52'' αφιερωμένο στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. 

Στο βίντεο ασκείται σκληρή κριτική των πολιτικών  που εφαρμόζει ο Ερντογάν στην Τουρκία (ακραία καταστολή, εκτεταμένη λογοκρισία των ΜΜΕ αλλά και πολιτών, στήριξη στο Ισλαμικό Κράτος, συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, καταστολή του Κουρδικού Κινήματος στην ΝΑ Τουρκία που στοιχίζει εκατοντάδες ζωές) ενώ διακωμωδεί τις πολύ γραφικές δημόσιες εμφανίσεις του σαν ποδοσφαιριστής ή σαν αδέξιος αναβάτης αλόγου. 

Αμέσως μετά την προβολή του βίντεο, ο Γερμανός πρεσβευτής στην Άγκυρα Mardin Erdmann κλήθηκε εσπευσμένα στο Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου… να δώσει «πειστικές» εξηγήσεις!

Η Γερμανική Κυβέρνηση υποχρεώθηκε να υπενθυμίσει πως «στη Γερμανία υπάρχει ελευθερία Τύπου και έκφρασης και μέσα σε αυτό το πλαίσιο επιτρέπεται και η σάτιρα για τους πολιτικούς, από τους οποίους δεν εξαιρούνται ούτε και Γερμανοί πολιτικοί», ενώ η δημοσιότητα που έλαβε η διαμαρτυρία της Τουρκικής κυβέρνησης προκάλεσε την προβολή του βίντεο του περιφερειακού σταθμού ΝDR, σε όλα τα μεγάλα κανάλια της Γερμανίας – και όχι μόνο!

Στις 31 Μαρτίου 2016, πριν ακόμα προλάβει να «κλείσει» το θέμα, ήρθε μια δεύτερη τηλεοπτική εκπομπή (Neo Magazin Royale), αυτή την φορά στο κεντρικό κανάλι ZDF της Γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης, η οποία δημιούργησε πραγματικό σάλο όχι τόσο για το περιεχόμενο της όσο για την θυμωμένη «απαίτηση» του «προφήτη» Ερντογάν να διωχθεί χωρίς καθυστέρηση ο κωμικός Γιαν Μπέμερμαν που τόλμησε να τον κοροϊδέψει τόσο «χοντρά»! 

Το «μήλον της έριδος» ήταν ένα ποίημα που περιλούζει κυριολεκτικά τον Τούρκο «προφήτη» με σάτιρα για καταπίεση μειονοτήτων, Κούρδων και Χριστιανών, κακομεταχείριση γυναικών, παιδοφιλία και πολλά άλλα. 

Ασυγκράτητος ο Ταγίπ Ερντογάν κατέθεσε μήνυση κατά του Γερμανού κωμικού, για προσβολή όχι μόνο του ιδίου αλλά και «78 εκατομμυρίων Τούρκων πολιτών».

Η Άγκελα Μέρκελ έσπευσε να χαρακτηρίσει το ποίημα «προσβλητικό» και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον έτερο «σουλτάνο» Αχμέτ Νταβούτογλου προσπαθώντας να καταπραΰνει τα πράγματα αφού για την πρόοδο της διαδικασίας της μήνυσης, σύμφωνα με τον Γερμανικό ποινικό κώδικα, πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή της η Γερμανική κυβέρνηση, δηλαδή η ίδια!

Ο «προφήτης» όμως παρέμεινε ανένδοτος. Η Τουρκική πρεσβεία της Γερμανίας έστειλε νότα απαιτώντας «έρευνα για προσβλητικές εκφράσεις κατά του Ερντογάν που εκστόμισε ο κωμικός Jan Böhmermann».

Η Γερμανική κυβέρνηση υποχρεώθηκε στις 15 Απριλίου 2016 να δώσει την έγκριση της για την διεξαγωγή έρευνας κατά του Γερμανού κωμικού διευκρινίζοντας πως «η απόφαση να επιτραπεί σε εισαγγελείς να διεξαγάγουν έρευνα δεν ισοδυναμεί με δικαστική ετυμηγορία».

Όπως ήταν φυσικό, ο σάλος που ακολούθησε ήταν εκκωφαντικός. 

Ο υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ από τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD (κυβερνητικούς εταίρους των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ) τάχθηκε ανοιχτά κατά της άσκησης δίωξης στον σατιρικό καλλιτέχνη: «Τα πολιτικά τμήματα υπό την ηγεσία του SPD ψήφισαν, μετά από προσεκτική εξέταση, κατά της άσκησης δίωξης. Λόγω της ισοψηφίας, η ψήφος της ομοσπονδιακής καγκελαρίου ήταν καθοριστική. Είμαστε της γνώμης ότι η άδεια για τη δίωξη, σύμφωνα με την παράγραφο 104Α του ποινικού κώδικα δεν θα έπρεπε να είχε δοθεί». 

Η Ένωση Γερμανών Δημοσιογράφων (DJV) εκφράζοντας την αντίθεση της επισήμανε πως η καγκελάριος στέλνει «λάθος μήνυμα» στην Τουρκική κυβέρνηση.

Ο σταθμός ZDF ανακοίνωσε πως «θα στηρίξει μέχρι τέλους» τον κωμικό ακολουθώντας τον «σε όλους τους βαθμούς, στους οποίους μπορεί να φτάσει η νομική του δίωξη».

Γνωστοί Γερμανοί καλλιτέχνες εκφράζουν την υποστήριξη τους στον Γιαν Μπόμερμαν, ενώ σε δημοσκόπηση για λογαριασμό του περιοδικού Focus, το 82% των ερωτηθέντων θεωρεί το ποίημα δικαιολογημένο!

Τέλος, η Άγκελα Μέρκελ επικρίνεται έντονα ότι «παραβλέπει συστηματικά» τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας του Τύπου στην «φίλη και σύμμαχο» Τουρκία προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνεργασία της που αφορά τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη.

Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α: Κάποτε κινδύνευες να μιλήσεις για τον Μουσταφά Κεμάλ μέσα στην Τουρκία. Σήμερα κινδυνεύεις να μιλήσεις για τον Ταγίπ Ερντογάν όχι μόνο μέσα, αλλά και έξω από την Τουρκία.

Η εξουσία που επέβαλε ο «προφήτης» ή «σουλτάνος» ή «πρόεδρος» διακρίνεται από ένα απόλυτο αυταρχισμό και τραμπουκισμό όχι μόνο μέσα στην Τουρκία αλλά και έξω από αυτήν. Δεν είναι μόνο τα καμώματα του στην Γερμανία, αλλά τα καμώματα του στην Συρία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στην Νοτιανατολική Τουρκία και στο Ιράκ όπου σφάζονται συστηματικά άμαχοι πληθυσμοί. Τα καμώματα του με το Ισλαμικό κράτος ή με την συμπεριφορά του απέναντι στην Αίγυπτο, την Ρωσία, το Ισραήλ, την Περσία, την Αρμενία ακόμα και απέναντι στην παραδοσιακή «σύμμαχο», την Αμερική.

Αλλά όπως είπε και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαδιμήρ Πούτιν στις 15 Απριλίου 2016 στα πλαίσια συνέντευξης τύπου «Αν κάποιος αποφασίσει να πνιγεί από μόνος του, τότε είναι αδύνατο να σωθεί»! Μένει να δούμε αν αυτό θα επιβεβαιωθεί και στην περίπτωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν…

Λεωνίδας Κουμάκης