Ο ΝΟΥΣ Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ!!

Σχετικά με το ζήτημα της ΨΥΧΗΣ και του ΑΙΘΕΡΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ έχει ενδιαφέρον να διαλογιστούμε για λίγο το τι έλεγε(επιγραμματικά) 2.500 χρόνια πριν ο μεγάλος δάσκαλος και φιλόσοφος ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ.

Ο Επίκουρος μετά την απόρριψη της θρησκείας απορρίπτει και την μεταφυσική.

Έλεγε λοιπόν ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτα πέραν του κόσμου των αισθήσεων.

Ο νους μας πρέπει να περιοριστεί στην πείρα των αισθήσεων και πρέπει να τις δεχτεί ως την τελική δοκιμασία της αλήθειας.

Εάν η γνώση δεν προέρχεται από τις αισθήσεις από πού αλλού μπορεί να προέρχεται;

Και αν οι αισθήσεις δεν είναι ο τελικός διαιτητής του γεγονότος, πώς μπορούμε να βρούμε τέτοιο κριτήριο στη διάνοια, της οποίας τα δεδομένα πρέπει να ληφθούν από τις αισθήσεις;

Ωστόσο οι αισθήσεις δεν μας δίνουν ασφαλή γνώση του εξωτερικού κόσμου.

Ο Επίκουρος πιστεύει σε μια κοσμοθεωρία που βασίζεται σχεδόν στο τρόπο λειτουργίας των ατόμων όπως περιγράφεται από τον Δημόκριτο αλλά επειδή ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για την ηθική παρά για την κοσμολογία και θέλει να διατηρήσει την ελευθέρα βούληση ως πηγή της ηθικής ευθύνης και ως στήριγμα της προσωπικότητας εγκαταλείπει μετέωρο τον Δημόκριτο και υποθέτει ένα είδος αυθορμητισμού των ατόμων της ύλης.

Υπάρχουν, λέει, αναρίθμητοι κόσμοι αλλά δεν είναι φρόνιμο να ενδιαφερθούμε για αυτούς.

Ο άνθρωπος είναι τελείως φυσικό προϊόν.

Η ζωή πιθανότατα άρχισε με την αυθόρμητη γέννηση και προόδευσε άνευ σχεδίου διαμέσου της φυσικής επιλογής των επικρατέστερων μορφών(Ο Δαρβίνος και όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι πνευματικοί φωστήρες απλά αντέγραψαν και εξακολουθούν να αντιγράφουν τους αρχαίους προπάτορες μας!!!!!!)

Ο νους είναι ένα άλλο είδος ύλης και μπορεί να αισθανθεί ή να δράσει μόνον διαμέσου του σώματος και πεθαίνει μετά το θάνατο του σώματος.

Παρόλα αυτά πρέπει να δεχτούμε τη μαρτυρία της άμεσης συνείδησης μας ότι η βούληση είναι ελεύθερη!!!

Αλλιώς θα είμαστε ανδρείκελα άνευ σημασίας στη σκηνή της ζωής.

Ο Επίκουρος εστιάζει το λόγο του στο ότι η αποστολή της φιλοσοφίας δεν είναι να εξηγήσει τον κόσμο, αφού το μέρος δεν μπορεί να εξηγήσει το όλον, αλλά να μας καθοδηγήσει στην αναζήτηση της ευτυχίας.

Στην είσοδο του κήπου της οικίας του Επίκουρου υπήρχε η εξής επιγραφή:

«Ξένε θα είσαι ευτυχής εδώ, γιατί εδώ η ευτυχία εκτιμάται ως το ανώτατο αγαθόν»

Δεν είναι δυνατόν να ζήσει κανείς ευχάριστα, εάν δεν ζει φρόνιμα, τίμια και δίκαια αλλά και ούτε μπορεί να ζήσει φρόνιμα , τίμια και δίκαια εάν δεν ζει ευχάριστα.

Οι απολαύσεις των αισθήσεων είναι νόμιμοι και η φρόνηση θα βρει χώρο για αυτές.

Όταν λοιπόν λέμε ότι η απόλαυση είναι το κυριότερο αγαθόν, δεν μιλούμε περί των απολαύσεων του διεφθαρμένου ανθρώπου, ούτε περί των σαρκικών απολαύσεων…..αλλά εννοούμε την ελευθερία του σώματος από το πόνο και της ψυχής από τη ταραχή.

Τελικά η κατανόηση δεν είναι μόνο η ανώτατη αρετή αλλά είναι επίσης και η ανώτατη ευτυχία, γιατί μας επιτρέπει περισσότερο από κάθε άλλη μας ιδιότητα, να αποφύγουμε το πόνο και την λύπη.

Η φρόνηση είναι ο μόνος ελευθερωτής.

Μας διδάσκει πώς να υπομένουμε την ατυχία και πώς να αντλούμε βαθιά και διαρκή ευχαρίστηση από τα απλά αγαθά της ζωής και τις ήρεμες τέρψεις του πνεύματος.

Ο Επίκουρος όπως άλλωστε και ο Σωκράτης πίστευαν ακράδαντα στην ύπαρξη της ΨΥΧΗΣ και μάλιστα διακήρυτταν ότι η ΨΥΧΗ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΝΩ Η ΧΡΗΣΙΜΗ ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΣΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΟΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΣΤΟ ΔΙΗΝΕΚΕΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Όλοι, μικροί και μεγάλοι, έχουν διαχρονικά ασχοληθεί με το τεράστιο ζήτημα που λέγεται ΨΥΧΗ αλλά ο καθένας έχει προσπαθήσει να δώσει την δική του ερμηνεία.

Για να ασχολείται λοιπόν ο άνθρωπος αδιαλείπτως με την ΨΥΧΗ του σημαίνει ότι το έχει ανάγκη είναι δηλαδή συνυφασμένο με την ΦΥΣΗ του.

Ωστόσο θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς ότι όλα αυτά που καταπιανόμαστε δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά φιλοσοφικούς υπαρξιακούς προβληματισμούς σε κολοσσιαία αγωνιώδη ζητήματα που ταλάνισαν, ταλανίζουν και θα εξακολουθούν να βυθίζουν στην άβυσσο της αβεβαιότητας την ανθρωπότητα έως την «αιωνιότητα».

Το ζήτημα του θεού είναι πρωτίστως συνδεδεμένο με την φύση του ανθρώπου.

Δηλαδή με το λαβύρινθο του μυαλού του επομένως με την σκέψη του!

Γιατί τα άλλα πλάσματα της φύσης δεν έχουν την ανάγκη να ψάξουν και να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για τον θεό τον δικό μας θεό!!!

Απλούστατα αυτά δεν χρειάζονται θεϊκό στήριγμα για να επιτελέσουν την υπαρξιακή αποστολή τους.

Υπάρχουν αυτόματοι «δεδομένοι» μηχανισμοί συμπεριφοράς σε αυτά με συνέπεια να επιβιώνουν σε βάθος χρόνου και το μόνο που τα επηρεάζει είναι η αλλαγή στο περιβάλλον που όμως συνεχώς τους προσφέρει επιπρόσθετα εργαλεία για να προσαρμοστούν ώστε να αποφύγουν τον αφανισμό τους.

Στον άνθρωπο όμως τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο και η συμπεριφορά του σαν άτομο αλλά και σαν κοινωνία είναι τελείως απρόβλεπτη.

Μπορεί ένας αγώνας ποδοσφαίρου, μπάσκετ τένις κ.λπ. να διεξαχθεί χωρίς την παρουσία του διαιτητή;;;;

Καταλαβαίνουμε λοιπόν τον ρόλο της διαιτησίας;;

Δυστυχώς ο άνθρωπος είναι Oν που συνεχώς θέλει να διεκδικεί να ηγεμονεύει να παλεύει για προσωπική νίκη βάζοντας στόχους που έχουν μόνο να κάνουν με έννοιες, επίνοιες και ιδεολογίες που θέλει να τις υλοποιεί δηλαδή κατασκευάσματα ή απότοκα του μυαλού του δηλαδή της σκέψης του.

Ο αυτοματισμούς της ζωής του είναι για αυτόν ο χειρότερος εφιάλτης!!

Ενώ στα άλλα πλάσματα η απαρέγκλιτη υπακοή στους φυσικούς νόμους είναι αυτονόητη στον άνθρωπο είναι απαράδεκτη!!

Ο άνθρωπος θέλει πάντα αυτός o ίδιος να φτιάχνει τους νόμους να στήνει το παιγνίδι και ύστερα για να αλλάξει τους κανόνες του παιγνιδιού προφασίζεται την παρέμβαση του θεού που θα αλλάξει τα πράγματα αφού έχουν φτάσει πλέον στο απροχώρητο και έχουν ξεφύγει από τον προσωπικό έλεγχο του.

Η έννοια δηλαδή του θεού δεν δημιουργήθηκε απλά και μόνον από το ερώτημα ποιος έφτιαξε τον κόσμο αλλά κυρίως από το ερώτημα πως θα διαχειριστούμε αυτόν τον κόσμο και με ποιους!!

Επομένως θέλουμε την θεϊκή παρουσία και βοήθεια, την θεϊκή συνδρομή, αφού όσα χρόνια και αν περάσουν ο άνθρωπος θα εξακολουθεί να έχει άγνοια για τον κόσμο αφού δεν καταλαβαίνει καν τι είναι κόσμος και γιατί πρέπει να είναι διαφορετικός (αν είναι τελικά) από τα άλλα πλάσματα της φύσης!!!!

Έγραψε ο : Γιώργος Χαβαλές