Οι ενοχλητικές χρήσεις τής γλώσσας μας

Οι 10 πιο ενοχλητικές χρήσεις τής γλώσσας μας

 

Μαθητής της πρώτης τάξης του δημοτικού προσπαθεί να σχηματίσει στον πίνακα τις πρώτες του λέξεις. ---Η χρήση της γλώσσας μας στην καθημερινή (και όχι μόνο) ζωή πολλές φορές θυμίζει μαθητικά ατοπήματα στα οποία εμπίπταμε λόγω ελλιπούς γνώσεως κανόνων της γραμματικής και του συντακτικού-----

Από την εκπομπή «Τη γλώσσα μού έδωσαν Ελληνική» που επιμελούμαι στη ΝΕΤ και που αφορά κυρίως σε ζητήματα χρήσεως τής γλώσσας μας, διεξήγαγα μιαν απλή αλλά χρήσιμη, νομίζω, έρευνα.

Την ιδέα μού έδωσε ανάλογη έρευνα τού BBC για την Αγγλική («The Top Twenty Complaints») αλλά, ακόμη περισσότερο, το πλήθος των (συμβατικών και ηλεκτρονικών) επιστολών τηλεθεατών, οι οποίοι «παραπονούνται» για διάφορες χρήσεις τής Ελληνικής, τις οποίες θεωρούν από αδόκιμες ώς λανθασμένες, ζητώντας μου να τις σχολιάσω και να συμβάλω στο να αποφεύγονται.

Ζητήθηκε, λοιπόν, από τους τηλεθεατές να επισημάνουν τις δέκα πιο ενοχλητικές γι' αυτούς χρήσεις τής Ελληνικής που μιλάμε και γράφουμε. Τι τους ενοχλεί περισσότερο.

 Τι νομίζουν ότι δεν έχει καλώς. Τι θεωρούν ότι πρέπει να αλλάξει ή να αποφεύγεται. Υπήρξε πληθώρα απαντήσεων. Ταξινομήθηκαν οι απαντήσεις, ιεραρχήθηκαν σύμφωνα με τη συχνότητά τους και έδωσαν τα εξής αποτελέσματα: 

1. Χρήση ξένων λέξεων. Οι περισσότεροι συνέκλιναν στην επισήμανση ότι πρέπει να περιορισθεί η μεγάλης εκτάσεως χρήση ξένων λέξεων, τού τύπου budget, team, panel, talk-show, gallop, e-mail, follow-up κ.τ.ό. 2. Προστακτική αορίστου με αύξηση. Να μη χρησιμοποιούνται τύποι όπως υπέγραψέ μου εδώ, απήντησέ μου γρήγορα κ.λπ. αντί υπόγραψε, απάντησε. 3. Χρήση επιρρημάτων. Ζητούν να μη λέμε τύπους όπως προηγούμενα, ενδεχόμενα, πιθανά κ.τ.ό. αντί των προηγουμένως, ενδεχομένως, πιθανώς. Επίσης ζητούν να τηρούμε στην ομιλία μας τη διαφορά ανάμεσα σε λεξιλογικά ζεύγη, όπως απλά - απλώς, άμεσα - αμέσως, έκτακτα - εκτάκτως κ.τ.ό. που διαφέρουν στη σημασία τους. 4. Θηλυκά επιθέτων σε -ης. Τους ενοχλεί να ακούν ή να διαβάζουν χρήσεις όπως τής διεθνής συνθήκης, η συνεπή υπόσχεση, η διαφανές μπλούζα κ.τ.ό. αντί τής διεθνούς, η συνεπής, η διαφανής κ.λπ. Συναφώς επισημαίνουν τη λανθασμένη χρήση τού επιρρήματος επί κεφαλής (ή επικεφαλής) ως επιθέτου, που μάλιστα κλίνεται: συνάντησαν τον επικεφαλή τής αντιπροσωπίας! 5. Σύγχυση αορίστου και ενεστώτα των συνθέτων σε -άγω και -βάλλω. Να προσέχουμε, γράφουν, να μη συγχέουμε χρήσεις όπως «πήγε στο Παρίσι να διεξαγάγει συνομιλίες» (μια φορά) με το «να διεξάγει» (πάντοτε/συχνά). Οπως και το «πρέπει να υποβάλεις αίτηση» (μια φορά) με το «να υποβάλλεις» (κάθε μήνα). 6. Το διαρρέω (πληροφορίες, ειδήσεις κ.λπ.). Αγανακτούν με τη χρήση τού διαρρέω με συμπλήρωμα (αντικείμενο): «Ο υπάλληλος διέρρευσε τις πληροφορίες» (αντί «διοχέτευσε» ή «άφησε να διαρρεύσουν»). 7. Το -ν των άρθρων. Επισημαίνουν τη χρήση τού άρθρου με -ν σε χρήσεις που δεν χρειάζεται (την χώρα, τον δάσκαλο) και, κυρίως, την παράλειψή του εκεί που χρειάζεται (τη πίστη, το πατέρα). 8. Χρήση αποθετικών (σε -μαι) ρημάτων ως παθητικών. Παραπονούνται ευλόγως ότι φράσεις όπως «οι μετοχές διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο από τους επενδυτές» ή «το δέρμα επεξεργάζεται σε ειδικά εργοστάσια» δεν έχουν καλώς (θα πρέπει να λεχθεί: «είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης» ή «οι επενδυτές διαπραγματεύονται...» και «το δέρμα υφίσταται επεξεργασία» ή «το επεξεργάζονται»). 9. Χρήση αρσενικού τύπου μετοχής/επιθέτου αντί θηλυκών. Θεωρούν απαράδεκτες χρήσεις όπως: οι ισχύοντες διατάξεις ή επειγόντων περιπτώσεων (αντί ισχύουσες, επειγουσών). 10. Την αντικατάσταση τού ως από το σαν σε όλες τις χρήσεις: Μιλάει σαν ειδικός - Μιλάει ως ειδικός. Οι χρήσεις αυτές διαφέρουν σημασιολογικά. Το «μιλάει ως ειδικός» σημαίνει ότι είναι πράγματι ειδικός, ενώ το «μιλάει σαν ειδικός» σημαίνει ότι μιλάει σαν να ήταν ειδικός, που δεν είναι. * Συμπεράσματα Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι εξακολουθεί, ευτυχώς, να υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στον Ελληνα ως προς τη χρήση τής γλώσσας, είτε γιατί έχουμε κάποιες τραυματικές εμπειρίες από το γλωσσικό, είτε κυρίως γιατί το θέμα τής γλώσσας το θεωρούμε δικό μας θέμα· θεωρούμε ότι μάς αφορά όλους. Και έτσι είναι. Αυτό φαίνεται όχι μόνο από τη συμμετοχή στην έρευνα, αλλά και από τον τρόπο που εκφράζονται οι συμμετέχοντες. Χρησιμοποιούν συχνά απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για όσους «παραβιάζουν» αυτήν ή εκείνη τη χρήση τής γλώσσας, που θεωρούν ως σωστή. Επίσης, χωρίς να είναι ειδικοί στη γλώσσα, θίγουν περιπτώσεις από όλα τα επίπεδα τής γλώσσας: τη γραμματική, τη σύνταξη, το λεξιλόγιο (θέματα φωνητικής - η προφορά των b, d, g σε λέξεις όπως έμπορος, έντιμος, άγκυρα, όπου κατά τους κανόνες θα έπρεπε να προφέρονται έρρινα: έmbορος, έndιμος, άngυρα - δεν βρίσκονται στην πρώτη «ενοχλητική» δεκάδα). Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στη χρήση ξένων λέξεων που ζητούν να τις αποφεύγουμε. Από τις απαντήσεις είναι φανερό ότι δεν υποστηρίζουν έναν «γλωσσικό ρατσισμό» ή κάποιο κήρυγμα «γλωσσικής κάθαρσης», αλλά επιμένουν στην περιορισμένη και λελογισμένη χρήση των λέξεων. Να μη λέμε budget αντί για «προϋπολογισμός», team αντί «ομάδα», follow-up αντί «συνέχεια» κ.ο.κ. Οταν σχεδόν όλοι συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι αυτό τους ενοχλεί και ότι αποτελεί πρόβλημα για τη χρήση τής γλώσσας, είμαστε υποχρεωμένοι να το λάβουμε υπ' όψιν, όχι φυσικά θέτοντας υπό διωγμόν κάθε ξένη λέξη (βρίθει από αυτές η γλώσσα μας), αλλά αναπτύσσοντας μεγαλύτερη ευαισθησία στις λεξιλογικές επιλογές μας με μια παράλληλη προσπάθεια των ειδικών να δηλωθούν συστηματικά οι νέοι όροι που εισέρχονται από τον χώρο τής τεχνολογίας. Εκπληξη απετέλεσε πόσο πολύ ενοχλεί ο αυξημένος τύπος προστακτικής. Πόσο ενοχλούν χρήσεις, όπως παρήγγειλε (αντί παράγγειλε), υπέγραψε (αντί υπόγραψε), κατέθεσε (αντί κατάθεσε), υπέβαλε (αντί υπόβαλε) κ.τ.ό. Μολονότι θα περίμενε κανείς ότι πρόκειται για ένα θέμα που απασχολεί ανθρώπους με λογιότερα ενδιαφέροντα, φάνηκε ότι προκαλεί το γλωσσικό αίσθημα ευρύτερα. Γραμματικές ευαισθησίες έχουν οι Ελληνες ομιλητές και σε άλλες χρήσεις που δείχνουν ότι τους ενοχλούν: α) τα επιρρήματα τού τύπου προηγούμενα (αντί προηγουμένως), ενδεχόμενα, πιθανά κ.λπ. (καταλαμβάνουν την τρίτη θέση των πρώτων δέκα)· β) η κλίση των θηλυκών επιθέτων σε -ης (τής διεθνής!, η συνεπή! κ.τ.ό.), που πράγματι γεννούν δυσκολία σε αρκετούς ομιλητές, καταλαμβάνει την τέταρτη θέση· γ) η σύγχυση στα ρήματα να/θα (διεξ)αγάγω - (διεξ)άγω τους ενοχλεί (πέμπτη στη σειρά), όπως ίσως δεν θα περίμενε κανείς, δοθέντος ότι συνιστούν κλειστή κατηγορία (είναι μόνο τα σύνθετα σε -άγω και -βάλλω)· δ) γραμματική και η (ένατη στις δέκα) επισήμανση τής χρήσης αρσενικού αντί θηλυκού σε μετοχές κυρίως αλλά και (μετοχικά) επίθετα: ισχύοντες διατάξεις! δευτερευόντων προτάσεων! Κυριαρχία, λοιπόν, τής γραμματικής, ενώ πολύ λιγότερο ενοχλεί η σύνταξη: δεν ανέχονται - καταλαμβάνει την 8η θέση - το (χρηματιστηριακό) «οι μετοχές διαπραγματεύονται στις 600 δραχμές» (ρήμα δηλ. που έχει μόνο τύπο σε -μαι, ρήμα αποθετικό, όταν λέγεται σε παθητική χρήση: αντί «οι μετοχές γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης...» ή «τις μετοχές διαπραγματεύονται οι επενδυτές...»). Επίσης θεωρούν τερατώδη τη χρήση τού διαρρέω (ως μεταβατικού ρήματος με αντικείμενο): «αυτός είναι που διαρρέει τις πληροφορίες». Το τοποθετούν στην 6η θέση. Τους απασχολούν, τέλος, και λεξιλογικά θέματα, όπως η διαφορά των επιρρημάτων που έχουν δύο τύπους, σε -α και σε -ως: έκτακτα - εκτάκτως, αδιάκριτα - αδιακρίτως, άμεσα - αμέσως κ.τ.ό. (τρίτη θέση) και η σημασιολογική διαφοροποίηση των ως και σαν (δέκατη θέση). Φωνητικές χρήσεις τού τύπου: τη πίστη, το πατέρα, τη τόλμη, το τόμο κ.λπ. ενοχλούν επίσης στον προφορικό ιδίως λόγο (έβδομη θέση). Οι παρατηρήσεις των συμπολιτών μας (από όλη την Ελλάδα, από όλες τις ηλικίες και από διαφορετικό μορφωτικό επίπεδο) πρέπει να μάς ευαισθητοποιήσουν και να μάς προβληματίσουν όλους: Εκπαίδευση, ΜΜΕ, φορείς, άτομα. Οι άδολες αυτές γλωσσικές ευαισθησίες τού κόσμου που βγήκαν από την έρευνα μπορούν γλωσσολογικά να αναλυθούν, να αιτιολογηθούν και να αξιολογηθούν. Δεν σημαίνει ότι οι κύριες αδυναμίες στη χρήση τής γλώσσας μας είναι μόνον οι δέκα αυτές. Οι ειδικοί εύκολα μπορούν να επισημάνουν πολλές άλλες πλευρές και παραμέτρους, ακόμη και να δεχθούν και να δικαιολογήσουν κάποιες από αυτές. Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμάμε τη γνώμη και την ευαισθησία των απλών χρηστών τής γλώσσας μας. Και κάτι πολύ σημαντικό: Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε είναι παρήγορο να διαπιστώνεις μια τόσο πηγαία και πολύτιμη έγνοια για τη γλώσσα μας. Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=142476

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι ενοχλητικές χρήσεις τής γλώσσας μας"

Ν. Λυγερός - "Γεωστρατηγική Ελληνική ΑΟΖ". Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. 30/05/2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ν. Λυγερός - "Γεωστρατηγική Ελληνική ΑΟΖ". Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. 30/05/2014 "

ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Τί να τους κάνουμε τους εχθρούς όταν μόνοι μας καταστρέφουμε τη χώρα μας

 

Αυτό θα μπορούσε να είναι το συμπέρασμα του γεγονότος που έφερε στη δημοσιότητα το τηλεοπτικό κανάλι ΑΝΤ1, σύμφωνα με το οποίο συνδικαλιστές στην Κέρκυρα τύπωσαν και μοίρασαν σε ξενοδοχο-υπάλληλους τις 10 εντολές για το πως μπορούν να “σαμποτάρουν” την επιχείρηση που εργάζονται. ----
Η κίνηση των κερκυραίων συνδικαλιστών έρχεται σε απάντηση των όποιων μισθλογικών προβλημάτων που οι ξενοδοχο-υπάλληλοι αντιμετωπίζουν με ορισμένους επιχειρηματίες του χώρου. Όπως ανέφερε το τηλεοπτικό κανάλι ΑΝΤ1, “Σύμφωνα με τις δέκα… εντολές οι εργαζόμενοι στα τουριστικά καταλύματα και τα ξενοδοχεία, πρέπει να καρφώνουν στο σωματείο, τους προϊσταμένους τους.
Να γίνουν πληροφοριοδότες για οτιδήποτε αφορά στη λειτουργία του ξενοδοχείου για να βγαίνει και το απεργιακό πρόγραμμα.
Να σταμπάρουν συγκεκριμένες περιπτώσεις συναδέλφων τους για να την πληρώνουν με το νόμισμα που τους αξίζει. Και πριν από όλα αυτά να δουλεύουν χαλαρά”.
Αυτό όμως που προφανώς οι συνδικαλιστές δεν σκέφτηκαν είναι η γενικότερη δυσφήμιση του νησιού εξαιτίας των πρωτοβουλιών τους, αφού εκτός από τα ξενοδοχεία “ζημιά” θα καταγράψει και ολόκληρος ο τουριστικός κλάδος του νησιού δηλ. καταστήματα, εστιατόρια, κέντρα διασκεδάσεως κλπ. Ξεχνούν προφανώς οι “αγωνιστές και υπερασπιστές” των εργασιακών δικαιωμάτων των ξενοδοχο-υπαλλήλων, ότι ο τουρισμός είναι ένα σύνθετο προιόν το οποίο ξεκινά από τις υποδομές εισόδου του τουρίστα στον τόπο που επέλεξε να ξεκουραστεί και συνεχίζεται με τις υποδομές και την ποιότητα των υπηρεσιών στα ξενοδοχεία, εστιατόρια και στα κέντρα διασκεδάσεως.
Επομένως εαν ένας κρίκος σπάσει και στην περίπτωση αυτή οι ξενοδοχειακές υπηρεσίες, σύμφωνα με τις υποδείξεις των “πεφωτισμένων” συνδικαλιστών, θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι τομείς της τουριστικής βιομηχανίας οδηγώντας το νησί των Φαιάκων σε μαρασμό, αφού οι τουρίστες πολύ απλά θα επιλέγουν στο μέλλον άλλους προορισμούς.
 Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Τουριστικών Καταλυμάτων Κέρκυρας, Κωνσταντίνος Μπρεντάνος «οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν τα χρήματά τους. Αλλά δεν επιτρέπεται να στρέφεται ο αγώνας εναντίον των τουριστών. Διότι ένας τέτοιος αγώνας είναι εναντίον των τουριστών». Η προσπάθεια των συνδικαλιστών να “σαμποτάρουν” το τουριστικό προιόν του τόπου όπου ζούν και από το οποίο χιλιάδες οικογένειες περιμένουν να κερδίσουν τα χρήματα με τα οποία θα καλύψουν τα έξοδα για την επιβίωση τους, εαν δεν είναι ένα ακόμη δείγμα τυφλής ιδεολογικής προσέγγισης ενός κατα τα άλλα σοβαρού θέματος, επιβεβαιώνει τον μυωπικό τρόπο με τον οποίο ο συνδικαλισμός αντιμετωπίζει τα προβλήματα των εργαζομένων στην Ελλάδα.
Διότι ποιό θα ήταν το όφελος για ένα εργαζομένο που διεκδικεί το μισθό του εαν η εταιρεία που εργάζεται τελικά έκλεινε εξαιτίας των υπονομευτικών πραξεών του.
 Δεν διδάχτηκαν τελικά τίποτα οι συνδικαλιστές από την πολιτική που εφάρμοσαν στην περίπτωση της Χαλυβουργικής, όπου το υψηλό κόστος της ενέργειας μαζί με 9 μήνες απεργιών οδήγησε στο κλείσιμο του εργοστασίου και στην απώλεια του συνόλου των θεσεων εργασίας.
Με ποιό τρόπο πιστεύουν οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ξενοδοχο-υπαλλήλων ότι θα τους προστατεύσουν από τους “πλουτοκράτες-κεφαλαιούχους-αφεντικά”, καθιστώντας τους άνεργους, στερώντας από το νησί την ελπίδα καταστρέφοντας το μέλλον του. Αυτό πραγματικά επιθυμούν ή την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του κατοίκων του νησιού ή μήπως αυτή είναι η πρόφαση για κάποιο άλλο στόχο που έχουν στο μυαλό τους και δεν τον μοιράζονται με αυτούς που υποτίθεται προστατεύουν

http://defencenews.gr/index.php/component/content/article/118-genika/449-ti-na-tous-kanoume-tous-exthroys-oti-monoi-mas-katastrefoume-ti-xora-mas

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ"

Νέα εκστρατεία για την επιστροφη των Μαρμάρων του Παρθενώνα

inShare

Νέα εκστρατεία για την επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα

Εντατικοποίηση της προσπάθειας ώστε να επιστραφούν τα τμήματα των Γλυπτών

Η εκστρατεία έχει σκοπό τη συνέχιση και εντατικοποίηση της προσπάθειας ώστε να επιστραφούν στην Ελλάδα τα τμήματα των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.Η διεθνής εκστρατεία με τίτλο Return (the marbles), Restore (Parthenon), Restart (history), αποτελεί μια νέα πρωτοβουλία της Πρέσβεως Καλής Θελήσεως της Unesco, κας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη.

Όπως ενημέρωσε η ίδια τους δημοσιογράφους, σήμερα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Μουσείο της Ακρόπολης, η εκστρατεία - που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη - έχει σκοπό τη συνέχιση και εντατικοποίηση της προσπάθειας ώστε να επιστραφούν στην Ελλάδα τα τμήματα των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, ώστε να αποκατασταθεί η ενότητα και η ακεραιότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα, του μεγαλύτερου μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς.

Παγκόσμιο ζήτημα ηθικής τάξης  και πολιτιστικής κληρονομιάς
Η πρωτοβουλία εκφράζει τη βαθιά πεποίθηση της κας Βαρδινογιάννη για την αναγκαιότητα της επανένωσης των Γλυπτών και εντάσσεται στην προσπάθεια που κάνει εδώ και πολλά χρόνια για το σκοπό αυτό. Πρόκειται για μια υπόθεση που αποτελεί εθνικό αίτημα των Ελλήνων αλλά και παγκόσμιο ζήτημα ηθικής τάξης  και πολιτιστικής κληρονομιάς.

«Για μας τα Μάρμαρα του Παρθενώνα», είχε πει κάποτε η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, «είναι η περηφάνια μας , είναι οι θυσίες μας, είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας, είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία, είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο τ’ όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας!». Ενώ, μεταξύ άλλων, η κα Βαρδινογιάννη ανέφερε πως η αξέχαστη Ελληνίδα της είχε πει: «Εγώ, Μαριάννα, θα αναστηθώ όταν επιστρέψουν τα Μάρμαρα».

Η εκστρατεία 

Πρώτο βήμα της εκστρατείας είναι η διεθνής συνάντηση «Παρθενώνας, η ακεραιότητα ενός μνημείου - συμβόλου, ο ρόλος των πολιτών, μια διεθνής εκστρατεία», που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 26 Ιουνίου στο Μουσείο της Ακρόπολης, με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων ειδημόνων και ακτιβιστών σε σχέση με τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Δεύτερο βήμα της εκστρατείας αποτελεί η διενέργεια της πρώτης πανελλαδικής δημοσκόπησης σχετικά με τη σημασία που έχει για τον ελληνικό λαό η επιστροφή των Γλυπτών και τρίτο η κατάθεση του φακέλου με τα συμπεράσματα της συνάντησης και της δημοσκόπησης στην Unesco. Τον φάκελο θα παραδώσει η κα Βαρδινογιάννη στη γενική διευθύντρια της Unesco, Irina Bokova, στο πλαίσιο της ετήσιας συνέλευσης των Πρέσβεων Καλής θελήσεως της Unesco, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι στις 30 Ιουνίου.

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα αποτελούν κομμάτι ενός συνολικού έργου που θεωρείται παγκοσμίως, ακόμα και σήμερα, η υπέρτατη έκφραση αξιών όπως το Μέτρο και η Αρμονία, η Δημοκρατία και η Ελευθερία του λόγου, η ικανότητα του ανθρώπου για σπουδαία επιτεύγματα.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
gkoul@naftemporiki.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Νέα εκστρατεία για την επιστροφη των Μαρμάρων του Παρθενώνα"

Μέγιστες οι Μικρές Κυκλάδες

Οι Μικρές Κυκλάδες αποδεικνύονται παμμέγιστες μετά τη μελέτη του ανασκαφικού υλικού των νεκροταφείων που βρέθηκαν στα Κουφονήσια και αποτελούν αψευδείς μάρτυρες της ζωής των ανθρώπων που έζησαν εκεί.

Η επ. έφορος Αρχαιοτήτων Φωτεινή Ζαφειροπούλου που έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής δουλειάς της στις Κυκλάδες, μιλώντας στο σεμινάριο της Αρχαιολογικής Εταιρείας με θέμα «Ερευνώντας τα Πρωτοκυκλαδικά Κουφονήσια», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματα στις Μικρές Κυκλάδες συνηγορούν στην ανάπτυξη ενός πολιτισμού που αποτελεί τον προάγγελο του Κυκλαδικού Πολιτισμού ο οποίος άνθησε στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου την 3η χιλιετία π.Χ.

Ας ταξιδέψουμε λοιπόν στο κεντρικό Αιγαίο, τη Νάξο και τα νησιά των Μικρών Κυκλάδων (Αμοργός, Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Κέρος και Δονούσα) τα οποία, σύμφωνα με την κ. Ζαφειροπούλου, αποτελούν «ένα σημαντικότατο χώρο πολιτιστικής ανάπτυξης πληθυσμιακών ομάδων, που εγκαταστάθηκαν και έδρασαν στην περιοχή ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ. και στη Νάξο ακόμη παλιότερα (7η-6η χιλιετία π.Χ.)».

Στα ίχνη των αρχαιοκάπηλων

Η αρχαιολόγος θεωρεί πως από τις Μικρές Κυκλάδες «μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την πρωτοκυκλαδική τους ζωή παρουσιάζουν τα Κουφονήσια και η Κέρος». Στα Κουφονήσια (κουφό νησί σημαίνει κλειστό και ασφαλές) η Αρχαιολογική Υπηρεσία έκανε ανασκαφές το 1969 και το 1970 ακολουθώντας τα ίχνη που άφηναν πίσω τους οι αρχαιοκάπηλοι. Έτσι ήρθαν στο φως τρία νεκροταφεία, σε τρία διαφορετικά σημεία του νησιού.

Το μεγαλύτερο από αυτά (τα νεκροταφεία) βρέθηκε στην περιοχή της Αγριλιάς βόρεια του χωριού. Καθώς η δράση των τυμβωρύχων εκεί δεν ήταν τόσο εντατική, έγινε δυνατή η διερεύνηση εβδομήντα δύο άθικτων τάφων, και λίγο πιο μακριά άλλων είκοσι κατεστραμμένων. «Ο τύπος των τάφων ήταν πρωτοφανής για τις Κυκλάδες», όπως επισημαίνει. Λαξευμένοι στον μαλακό ασβεστολιθικό βράχο, διμερείς με ένα εξωτερικό προθάλαμο και έναν εσωτερικό υπόσκαφο θάλαμο που ανοιγόταν στη μία πλευρά του προθαλάμου. Το άνοιγμα του θαλάμου έφρασσε μια όρθια πλάκα που εξείχε και από το επίπεδο των λίθων κάλυψης του τάφου, χρησιμεύοντας ως ένα είδος σήματος. Ο νεκρός συνοδευόταν από ελάχιστα κτερίσματα (λεπίδες οψιανού, χάλκινοι οπείς, όστρεα και χαλίκια) και σχεδόν πάντα ένα πώμα πήλινης πυξίδας το οποίο υπήρχε ακόμη κι αν έλειπε ο σκελετός. Σε μόλις δύο τάφους ο θάλαμος περιείχε ένα ακέραιο μαρμάρινο αγγείο, ενώ στον προθάλαμο έβρισκαν πολλά κτερίσματα (αγγεία πόσης, πυξίδες, κλειστά αγγεία πιθανώς γεμάτα με κάποιο υγρό, τελετουργικά αγγεία όπως τηγανόσχημα και βαρύτατες μεγάλες καρποδόχες). Από τους 72 τάφους οι 19 βρέθηκαν ασύλητοι και άδειοι χωρίς καν σκελετό.

Πήλινο τηγανόσχημο αγγείο

Το δεύτερο νεκροταφείο στην περιοχή του Επάνω Μύλου, όχι μακριά από την παραλία, το είχαν σκάψει οι τυμβωρύχοι σε όλο τον αγρό, αφήνοντας πίσω τους αναμοχλευμένη γη με ανοικτούς λάκκους και σπασμένα αγγεία. Έτσι οι αρχαιολόγοι υποχρεώθηκαν να ξανασκάψουν ό,τι είχε απομείνει, με αποτέλεσμα να εντοπισθούν εννέα «τάφοι-λάκκοι» μέσα και γύρω από τους οποίους περισυλλέχθηκαν σπασμένα πήλινα και λίθινα αγγεία σε αφθονία μαζί με λίγα μετάλλινα αντικείμενα, οψιανοί, τμήματα μαρμάρινων ειδωλίων κ.ά.

Το τρίτο νεκροταφείο ερευνήθηκε τον Αύγουστο του 1970, εξαιτίας των κακών καιρικών συνθηκών, που δεν επέτρεπαν στο κλιμάκιο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας να πάει για μια προγραμματισμένη ανασκαφή στη Δονούσα. Το νεκροταφείο βρέθηκε σε ένα χαμηλό λόφο στο ακρωτήρι που χωρίζει τον όρμο των Λουτρών από εκείνον του Παριανού, που ήταν τότε το κύριο λιμάνι των ψαράδων του νησιού. Οκτώ χρόνια πριν, είχαν σκάψει αρχαιοκάπηλοι και είχαν φέρει στο φως τάφους με πλούσια κτερίσματα. «Σκάψαμε στα σημεία που έμοιαζαν άθικτα για να έχουμε όσο περισσότερες πληροφορίες ήταν δυνατόν», θυμάται η κ. Ζαφειροπούλου. «Στην επιφάνεια του αγρού υπήρχε πλήθος από διάσπαρτα όστρακα, μερικά σπασμένα αγγεία και πολλά μαρμάρινα και λίθινα σκεύη. Στο υψηλότερο επίπεδο του χωραφιού είχαν λαξευθεί στον μαλακό ασβεστόλιθο λάκκοι που περιείχαν διάφορα ευρήματα, ενώ σε ένα κατασκευασμένο πλάτωμα βρέθηκαν σκελετικά υπολείμματα που πιθανώς είχαν αποτεθεί απευθείας στο έδαφος».

Οι τάφοι εκείνοι με τους περιβόλους τους, θυμίζουν αυτούς που έφερε στο φως ο Γ. Μαρινάτος στο Τσέπι Αττικής, στον Μαραθώνα.

«Οι σχεδόν ταυτόχρονες ανακαλύψεις του νεκροταφείου στην περιοχή Αγριλιά στο Επάνω Κουφονήσι και εκείνου της Αγίας Φωτιάς στη νοτιοανατολική Κρήτη, που χρονολογείται περίπου την ίδια περίοδο και παρουσιάζει πολλές ομοιότητες από την άποψη των ευρημάτων, αναπτέρωσαν τη συζήτηση σχετικά με το πρόβλημα των μετακινήσεων των νησιωτικών πληθυσμών και τις εμπορικές και πολιτιστικές τους δραστηριότητες και τις αλληλεπιδράσεις στο χώρο του Αιγαίου», εκτιμά η αρχαιολόγος. Και ιδού επιπλέον αποδείξεις για την κινητικότητα των Κυκλαδιτών και πέραν του Αιγαίου, μέχρι την Αττική.

Ο Γεώργιος Μυλωνάς, όταν δημοσίευσε την ανασκαφή του Αγίου Κοσμά Αττικής, ανέφερε ότι στην περιοχή αυτή είχε αναπτυχθεί μια «αποικία των Κυκλαδιτών». «... Μια ομάδα από τα νησιά εγκαταστάθηκε στον Αγ. Κοσμά και χρησιμοποίησε αυτή την περιοχή ως εμπορείον για οψιανούς» έγραφε. Περίπου είκοσι χρόνια αργότερα, ο Σπυρίδων Μαρινάτος στην ανασκαφική έκθεσή του για το Τσέπι Μαραθώνα, έγραψε ότι μια άλλη αποικία των Κυκλαδιτών ήταν εγκατεστημένη εκεί. Η Μάνικα στα δυτικά παράλια της Εύβοιας έχει επίσης θεωρηθεί ως μια αποικία των Κυκλαδιτών.

Μετά την έρευνα που έχει γίνει από τότε «είμαστε σε θέση» λέει η κ. Ζαφειροπούλου «να μιλήσουμε για τους πιθανούς θαλάσσιους δρόμους που ακολουθούσαν οι νησιώτες για τις μετακινήσεις τους, όχι μόνο στο αρχιπέλαγος του Αιγαίου, αλλά και πολύ μακρύτερα π.χ. προς το βόρειο Αιγαίο, την Εύβοια, τη Χαλκίδα και τη Μάνικα, και ακόμη πιο πέρα, στο Ιόνιο Πέλαγος, στην Ηλεία, στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου.

«Με αυτές τις νέες μελέτες είναι πλέον δυνατό να γίνονται αναφορές σε επαφές πληθυσμών με ανταλλαγές αγαθών καθώς και ιδεών αλλά και την πιθανή δημιουργία, για ορισμένους μελετητές, μιας αποικίας στη βορειοανατολική ακτή της Κρήτης, στην Αγία Φωτιά κοντά στη Σητεία».

Άλλωστε, το Επάνω Κουφονήσι βρίσκεται πάνω στο θαλάσσιο δρόμο που συνέδεε δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα του ΠΚυκλαδικού κόσμου: την Πολιόχνη, στην ανατολική ακτή της Λήμνου, στο Βορειοανατολικό Αιγαίο με τη νοτιοανατολική ακτή της Κρήτης.

Ήταν όλοι τους ψαράδες

«Η θαλάσσια περιοχή γύρω από τα Κουφονήσια από τη Δονούσα ώς την Ηρακλειά είναι μία από τις πλουσιότερες περιοχές για αλιεία ψαριών στο κεντρικό Αιγαίο. Οι σύγχρονοι επισκέπτες δεν γνωρίζουν αυτό το χαρακτηριστικό του νησιού όπως έχει γίνει τώρα ένα καλά διαφημισμένο καλοκαιρινό θέρετρο. Όταν όμως μείναμε εκεί κατά τη διάρκεια της ανασκαφής όλοι οι κάτοικοι, άνδρες και γυναίκες, χωρίς εξαίρεση, ήταν ψαράδες κατά κύριο και μόνο επάγγελμα, και τροφοδοτούσαν όχι μόνο τα γειτονικά νησιά, αλλά και την ψαραγορά του Πειραιά στην Αττική. Εκείνη την εποχή, ακόμη και το ψωμί ερχόταν από τη Νάξο, καθώς και όλα τα άλλα τρόφιμα. Η καλλιέργεια ενός χωραφιού ή ενός κήπου ήταν κάτι άγνωστο για τους Κουφονησιώτες».

Ως εκ τούτου δεν βρίσκει καθόλου περίεργο ότι μια πληθυσμιακή ομάδα μάλλον δραστήριων ανθρώπων εγκαταστάθηκε σε μια τόσο προνομιακή τοποθεσία, στη μετάβαση από την πρώιμη φάση, την ΠΚ Ι, στην αμέσως επόμενη ΠΚ ΙΙ, κρίνοντας όχι μόνο από τον αριθμό των τάφων στην Αγριλιά (αφού αυτό το νεκροταφείο ήταν το μόνο που σώθηκε εν μέρει άθικτο από την αρχαιοκαπηλική δραστηριότητα), αλλά και από τα άλλα δύο, που παρά την καταστροφή τους, αποτελούν μάρτυρες μιας σχετικά πολυάνθρωπης, για την εποχή, οικιστικής εγκατάστασης.

Πηγή: Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία

Διαβάστε περισσότερα Ἔρρωσο: Μέγιστες οι Μικρές Κυκλάδες http://erroso.blogspot.com/2014/02/blog-post_9816.html#ixzz35TzBD7up

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Μέγιστες οι Μικρές Κυκλάδες"

Πόσο κόστισε η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου για να κατακτήσει τον κόσμο

 Μπορεί να έγινε παγκοσμίως γνωστός με την ιδιότητα του ικανού στρατηλάτη, αλλά ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν εξίσου δεινός οικονομολόγος, με...μάστερ στα οικονομικά του πολέμου, τα οποία δεν προσφέρονταν για αδύναμους «λύτες».

Πώς πληρώνονταν οι στρατιώτες και οι εξοπλισμοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Πόσα βραχυπρόθεσμα δάνεια συνήψε για τις ανάγκες του πολέμου και γιατί απαγόρευσε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα; Τι δώρο πρόσφερε στους καλεσμένους στον γάμο του και ποια ήταν η τύχη της τεράστιας αποθήκης αρωμάτων της Γάζας;

Απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα θα δώσει ο Εφέτης Διοικητικής Δικαιοσύνης Δημήτριος Κωστόπουλος, στο πλαίσιο διάλεξης, με τίτλο «Τα οικονομικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου», που διοργανώνει απόψε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο.

Ο μαθητής του Αριστοτέλη επέδειξε εξαιρετική διαχειριστική ικανότητα, παρότι οι οικονομικοί προϋπολογισμοί των μαχών περιλάμβαναν σε γενικές γραμμές όσα εμπεριέχουν κι εκείνοι των κρατών (και συναρτούνταν άμεσα με αυτούς): μισθολόγια, υγεία και πρόνοια, κατασκευαστικά προγράμματα, προμήθειες, μεταφορές, μεταρρυθμίσεις φορολογικού συστήματος, έμμεσους φόρους και δωρεές, ακόμη και δημοσιονομικά σκάνδαλα.

Ο κ. Κωστόπουλος έδωσε στο ΑΜΠΕ «πρόγευση» των κυριότερων σημείων της ομιλίας.

Στρατιωτικό μισθολόγιο πολλών ταχυτήτων

Μέχρι το 331 π.Χ., οι κυριότερες δαπάνες του Αλέξανδρου αφορούσαν -μεταξύ άλλων- τα εξής: μισθοδοσία στρατού, συντήρηση εξοπλισμού-πολιορκητικών μηχανών, δημιουργία στόλου, επισιτισμό, μεταφορές και υγειονομική περίθαλψη. Η σημαντικότερη άμεση πολεμική δαπάνη ήταν η μισθοδοσία, το ύψος της οποίας οριζόταν με στρατιωτικό μισθολόγιο: ο στρατός αποτελείτο καταρχήν από Μακεδόνες, οι οποίοι υπηρετούσαν υπέρ πατρίδος, από συμμάχους των ελληνικών πόλεων (εταίρους) και επαγγελματίες μισθοφόρους.

Αν και οι πληροφορίες των ιστορικών πηγών δεν συμφωνούν στο ύψος του μισθού, οι κατά προσέγγιση υπολογισμοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, στην αρχή της εκστρατείας, το ύψος του μισθού του απλού στρατιώτη ανερχόταν (μέσο όρο) σε 1-2 δραχμές ημερησίως.

«Οι δεκαδάρχες ή δεκανείς ελάμβαναν μηνιαίο μισθό 40 δραχμών. Ο μισθός του διμοιρίτη ήταν διπλάσιος και εκείνος των ιππέων διπλάσιος των πεζών. Κατά τον Διόδωρο οι ιππείς λάμβαναν 300 δραχμές μηνιαίως και οι Μακεδόνες φαλαγγίτες 100 δραχμές, ενώ για τους επαγγελματίες μισθοφόρους υπήρχαν και επιπλέον οικονομικά κίνητρα» σημειώνει ο κ.Κωστόπουλος.

Ετήσια δαπάνη μισθοδοσίας 4000-7000 τάλαντων

Τα συνολικά μεγέθη ήταν δυσθεώρητα: αρκεί ν' αναλογισθεί κάποιος ότι το 334 π.Χ. πέρασε το Ελλήσποντο στρατιωτική δύναμη άνω των 35.000 ανδρών, στην οποία πρέπει να προστεθούν 10.000 άνδρες του Παρμενίωνα (που προηγήθηκαν το 336 π.Χ) κι ο στρατός που διατήρησε ο Αλέξανδρος στη Μακεδονία (12.000). Η ετήσια μισθολογική δαπάνη υπολογίζεται ότι ανήλθε σε 4.000-5.000 τάλαντα στο πρώτο έτος της εκστρατείας.

Τα επόμενα έτη δε, αυξήθηκε περαιτέρω, σε περίπου 7000 τάλαντα -χωρίς να συνυπολογίζεται ο στόλος- επειδή ο Αλέξανδρος ενίσχυσε τον στρατό του με μισθοφόρους από τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, ενώ έπρεπε να εγκαθιστά φρουρές σε περιοχές που κατελάμβανε.

Μετά την κατάληψη Σούσων και Περσέπολης και την απόκτηση του Θησαυρού του Δαρείου, οι δαπάνες για μισθοδοσία του στρατού εκτινάχθηκαν: για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος οργάνωσε στρατό 140.000 ανδρών, ενώ κατασκεύασε στόλο τουλάχιστον 150 πλοίων, που έφεραν 3000-5000 άνδρες.

Μηχανικοί, γεφυροποιοί και κατασκευαστές κλινών

Πέραν της μισθοδοσίας, μεγάλες ήταν οι δαπάνες συντήρησης και ανανέωσης πολεμικού υλικού. Ο στρατός του Αλέξανδρου ήταν για την εποχή του μια τεχνολογικά προηγμένη πολεμική μηχανή. Τον στρατό ακολουθούσαν μηχανικοί, οι οποίοι κατασκεύαζαν και συντηρούσαν διάφορες πολεμικές μηχανές και το προσωπικό του πολιορκητικού όρχου, που χειρίζονταν τους «πετροβόλους», τους «ξυλοσυνθέτους πύργους» ή «προβόλους», τις γνωστές «ελεπόλεις», τους κριούς, τις χελώνες και τα κάτοπτρα. Επίσης, δίπλα στον στρατό πορεύονταν άλλοι τεχνικοί, όπως γεφυροποιοί και κατασκευαστές σκηνών και κλινών.

Μεγάλες δαπάνες απαιτούσε και ο εφοδιασμός, επισιτισμός και μεταφορά, όχι μόνον του στρατού αλλά και των γυναικόπαιδων των οικογενειών των στρατιωτών, προς εξυπηρέτηση των οποίων λειτουργούσε οργανωμένο σώμα μεταφορών και εφοδιασμού.

100 τάλαντα μόνο για φάρμακα, αλλά και πρόνοια για τα παιδιά των πεσόντων

Συστηματικά οργανωμένη -και για αυτό δαπανηρή- ήταν και η υγειονομική υπηρεσία του Αλέξανδρου, που περιλάμβανε γιατρούς, βοτανολόγους, φαρμακοποιούς και νοσοκόμους, οι οποίοι ακολουθούσαν την εκστρατεία. Ο Διόδωρος αναφέρει ότι για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος διέθεσε για φάρμακα 100 τάλαντα.

Επίσης, ο Αλέξανδρος δαπανούσε σημαντικά ποσά για αποζημιώσεις στους γονείς και τις οικογένειες των πεσόντων, στις οποίες χορηγούσε βασιλικά κτήματα και φορολογικές απαλλαγές, ενώ ο Ιουστίνος αναφέρει ότι στα ορφανά των πεσόντων συνέχιζε να χορηγεί το μισθό του πατέρα..

«Κατευναστές» ή «στρωματοφύλακες»

Ο πόλεμος δεν απαιτούσε, όμως, μόνο μισθούς, εξοπλισμό και ανεφοδιασμό, ούτε μόνο αποζημιώσεις. Απαιτούσε, κατά τον Αλέξανδρο, γιορτές και πανηγύρεις για την τόνωση του ηθικού του στρατού -και για αυτές, οι δαπάνες ήταν μεγάλες.

Επίσης, οι πολεμικοί προϋπολογισμοί κάλυπταν δαπάνες για μάγειρες, τραπεζοκόμους και σιτοποιούς, ακόμη και για άγνωστες σήμερα ιδιότητες, όπως οι ...στρωματοφύλακες ή κατευναστές, οι οποίοι φύλαγαν τον Αλέξανδρο και τους στρατηγούς κατά τον ύπνο.

Εξακόσια τάλαντα ετησίως για βασιλικά γεύματα και χορηγίες για παλιννοστούντες

Δαπανηρότατα ήταν τα βασιλικά γεύματα, για τα οποία ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος δαπανούσε 600 τάλαντα ετησίως. Επίσης, ιδιαίτερα γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στις αμοιβές όσων διακρίνονταν ιδιαιτέρως στις μάχες και τις πολιορκίες: κατά τον Διόδωρο, μετά τις νίκες της Ισσού και των Γαυγαμήλων έγιναν δωρεές 3.000 ταλάντων, ενώ για την άλωση των Εκβατάνων, εκτός από τα κοσμήματα διανεμήθηκαν 13.000 τάλαντα.

Μεγάλες ήταν ακόμη οι χορηγίες προς τους παλιννοστούντες. Κατά τον Αρριανό, στους Έλληνες συμμάχους που θέλησαν να παλιννοστήσουν επιχορηγήθηκαν με 2000 τάλαντα για μισθούς/έξοδα επιστροφής, ενώ όσοι έστερξαν να παραμείνουν έλαβαν τρία τάλαντα έκαστος.

Εξίσου γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στους παλαίμαχους. Κατά τον Αρριανό, στους Μακεδόνες που λόγω γήρατος ή πάθησης γίνονταν ανίκανοι για πόλεμο, χορηγείτο εκτός από τους μισθούς και ένα τάλαντο, καθώς και τα έξοδα της παλιννόστησης.

Βραχυπρόθεσμα δάνεια για την κάλυψη των αναγκών του πολέμου

Από πού προέρχονταν όμως τα έσοδα για την κάλυψη όλων αυτών των αναγκών; Κατά την έναρξη της εκστρατείας, κυρίως από τον βασιλικό θησαυρό του Φιλίππου, ενώ σημαντική πηγή εσόδων ήταν τα μεταλλεία της Μακεδονίας, που παρείχαν χρυσό και άργυρο για την κοπή νομισμάτων. Επιπρόσθετα, τα τελωνεία παρείχαν έσοδα από τους δασμούς, στους οποίους προσθέτονταν οι φόροι από τις βασιλικές γαίες.

Σημαντικότερη, όμως, πηγή εσόδων ήταν ο δανεισμός. Κατά τον Πλούταρχο, στα πρώτα έτη της εκστρατείας ο Αλέξανδρος δανείσθηκε βραχυπρόθεσμα 1.460 τάλαντα.

Η δαπάνη των επαγγελματιών μισθοφόρων βάρυνε αποκλειστικά τον βασιλικό θησαυρό, ενώ η δαπάνη του στρατού των Μακεδόνων καλύπτονταν εν μέρει από χορηγίες των ευγενών, τις λεγόμενες λειτουργίες, και εν μέρει από το βασιλικό θησαυρό.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του στόλου, ο Αλέξανδρος τις αντιμετώπισε με το θεσμό της τριηραρχίας, κατά τον οποίο ορισμένες πόλεις αναλάμβαναν να συνεισφέρουν ένα αριθμό τριήρεων με τη δαπάνη για το πλήρωμα.

Γιατί οι μικρασιατικές πόλεις κηρύχθηκαν «ασύδοτες»

Σε ότι αφορά την φορολογία, ο Αλέξανδρος δεν επέβαλε φόρους σε βάρος των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, τις οποίες κήρυξε «ασυδότους», επειδή η εκστρατεία του είχε ως σκοπό να τις απαλλάξει από τον φόρο υποτέλειας στον Δαρείο.

Η λεγόμενη "αγγαρεία" και γιατί οι γυναίκες της Εφέσου δεν φορούσαν κοσμήματα Στις πόλεις που έδειξαν εχθρική στάση στον Αλέξανδρο και φιλική προς τον Δαρείο ο Αλέξανδρος επέβαλε μονομερώς έκτακτη εισφορά, τη λεγόμενη ζημία, δηλαδή ένα είδος προστίμου, το οποίο ήταν είτε χρηματικό είτε εις είδος, η λεγόμενη αγγαρεία.

Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο φόρος σε βάρος των Εφεσίων, οι οποίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στον Αλέξανδρο. Για την πληρωμή του φόρου απαγορεύθηκε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα. Το προϊόν, όμως, αυτού του φόρου δεν το καρπώθηκε ο Αλέξανδρος, αλλά διατέθηκε για την ανέγερση ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο.

Αύξηση παρουσίασαν τα έσοδα του Αλεξάνδρου από τους λεγόμενους φόρους επί της συνοικίας, ενώ αυξήθηκαν τα έσοδα από τα νέα μεταλλεία και τελωνεία των χωρών που κυριεύθηκαν.

Πώς η τεράστια αποθήκη αρωμάτων της Γάζας ευαρέστησε στους Μακεδόνες ευγενείς

Έσοδα προέκυπταν και από την αργυρολογία και την λαφυραγωγωγία, που επιτρέπονταν από το ισχύον δίκαιο του πολέμου, δηλαδή την κάρπωση παντός είδους τιμαλφών, σκευών, ειδών πολυτελείας κτλ.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της πόλης της Γάζας, που ήταν γνωστή ως τεράστια αποθήκη αρωμάτων, τα οποία αργυρολογήθηκαν μετά την άλωσή της. Τα έσοδα αυτά ο Αλέξανδρος τα διένειμε στους Μακεδόνες ευγενείς, όπως δε αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν ο Περδίκας του επισήμανε ότι δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του, ο Αλέξανδρος απάντησε «εγώ κρατώ την ελπίδα».

Οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου

Σύμφωνα με τον κ.Κωστόπουλο και παρά τα παραπάνω, μέχρι το 333 π.χ. ο Αλέξανδρος αντιμετώπιζε οικονομική στενότητα. Αργότερα, όμως και ιδίως μετά τη μάχη των Γαυγαμήλων, η κατάσταση άλλαξε άρδην: παραδόθηκαν στον Αλέξανδρο οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου σε Σούσα και Περσέπολη.

Μετά την κατάλυση του περσικού κράτους, τα γενικά χαρακτηριστικά της φορολογίας άλλαξαν επίσης: αυξήθηκε ο αριθμός των φορολογουμένων καθόσον υποβλήθηκαν σε φόρο οι Πέρσες, οι οποίοι προηγουμένως απαλλάσσονταν ως κυρίαρχοι, ενώ το ίδιο συνέβη και στις νέες πόλεις που κτίσθηκαν από τον Αλέξανδρο. Ο ελληνικές πόλεις της Μ.Ασίας διατήρησαν πάντως την ασυδοσία.

Αυξήθηκε επίσης η φορολογία, ιδίως η έμμεση, διότι αναπτύχθηκε η οικονομική δραστηριότητα και το εμπόριο με την αύξηση του νομίσματος και τη διανομή των περσικών θησαυρών, ενώ τα νέα έργα και οι νέες πόλεις προσήλκυσαν νέους πληθυσμούς.

"Συγχώνευση" φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών

Ο Αλέξανδρος προέβη σε εκτεταμένη διοικητική μεταρρύθμιση για την οργάνωση της αχανούς αυτοκρατορίας, η οποία περιλάμβανε και μεταρρύθμιση των φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών:

Δημιούργησε τέσσερις δημοσιονομικές περιφέρειες, η πρώτη της Αιγύπτου, Λιβύης και Αραβίας, η δεύτερη της εντεύθεν του Ταύρου Μικρασίας, η τρίτη της Φοινίκης, Συρίας και Κιλικίας και η τέταρτη της Βαβυλώνας, Σούσων, Περσίας και Μηδίας. Οι νέες αυτές υπηρεσίες επανδρώθηκαν με πλήθος υπαλλήλων.

Ο "επί των χρημάτων" και τα δημοσιονομικά σκάνδαλα...

Παράλληλα, ο Αλέξανδρος όρισε Προϊστάμενο των Αρμοστών, ως οιονεί Υπουργό Οικονομικών με αρμοδιότητα για όλο το κράτος, φέροντα τον ...εύγλωττο τίτλο «ο επί των χρημάτων».

Πάντως, ούτε τότε έλειψαν τα δημοσιονομικά σκάνδαλα, όπως αυτό του Άρπαλου, στον οποίο είχε απονεμηθεί ο τίτλος του «επί των χρημάτων». Αυτός, επωφελούμενος της απουσίας του Αλεξάνδρου στην εκστρατεία της Ινδικής, καταχράστηκε μεγάλα ποσά και για να αποφύγει την τιμωρία κατέφυγε στην Αθήνα.

Ποιοι φόροι επιβάλλονταν

Οι φόροι που επιβάλλονταν ήταν, καταρχήν, οι άμεσοι επί των ατόμων (πχ, κεφαλικός φόρος και φόρος επιτηδεύματος στους επαγγελματίες, που διακρίνονταν σε επικεφάλαιον και χειρωνάξιον). Επίσης, ήταν οι έμμεσοι φόροι επί της κατανάλωσης, οι οποίοι διαφοροποιούνταν ανά σατραπεία, καθώς και οι δασμοί των τελωνείων, οι οποίοι αυξήθηκαν σημαντικά.

Περαιτέρω, στα ταμεία έμπαιναν τα έσοδα από την ποικιλόμορφη ιδιωτική περιουσία του κράτους, οι έγγειοι πρόσοδοι επί των γαιών, η λεγόμενη δεκάτη, δηλαδή το 10% επί της γεωργικής παραγωγής και ο φόρος των ζώων.

Πέραν των θησαυρών του Δαρείου, θεωρείται ότι από τις 18 σατραπείες εισέρρεαν στο βασιλικό ταμείο 9.000-30.000 τάλαντα ετησίως, ενώ σε αυτά πρέπει να προστεθούν τα έσοδα σε είδος και τα έσοδα από τα μεταλλεία. Μετά την κατάκτηση της Ινδικής προστέθηκαν και οι φόροι αυτής.

Δαπάνες ανοικοδόμησης πόλεων, συγκοινωνιακά και αρδευτικά έργα

Την περίοδο αυτή άλλαξε και η μορφή των δαπανών, με το κέντρο βάρους να τοποθετείται πλέον σε εκείνες που αφορούσαν τα δημόσια έργα και την ανοικοδόμηση νέων πόλεων. Ο Αλέξανδρος κατασκεύασε πολλούς και μεγάλους ναούς, τόσο για ελληνικές όσο και για ασιατικές θεότητες, ενώ κατασκεύασε πολλά παραγωγικά έργα, όπως συγκοινωνιακά στις Κλαζομενές και τις Ερυθρές, αρδευτικά στον Ευφράτη, αποξηραντικά στην Κωπαϊδα.

Υπολογίζεται ότι οι πόλεις που ίδρυσε ανέρχονταν σε 70, τις οποίες, εκτός από την περιτοίχιση και την πολεοδομία, κόσμησε με δημόσια κτίρια, διαδίδοντας την ελληνική αρχιτεκτονική και τις ελληνικές τέχνες στην ανατολή.

Τι δώρο έλαβαν οι προσκεκλημένοι στον γάμο του Μεγαλέξανδρου;

Σημαντική θέση κατείχαν και οι δαπάνες της βασιλικής αυλής, οι οποίες πλέον των βασιλικών ακολούθων και του προσωπικού, περιελάμβαναν και τα έξοδα για τα συμπόσια και τις γιορτές που ήταν πολύ υψηλά, αφού ο Αλέξανδρος ακολούθησε τη χλιδή των Περσών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται, κατά τη μεγάλη τελετή των 9.000 περσομακεδονικών γάμων το 323 π.Χ., στην οποία ο ίδιος παντρεύτηκε την κόρη του Δαρείου, Στάτειρα, κάθε προσκεκλημένος έλαβε δώρο μια χρυσή φιάλη και είδε πληρωμένα τα χρέη του από τον Αλέξανδρο!

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Πόσο κόστισε η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου για να κατακτήσει τον κόσμο"

Οι Έλληνες πολεμιστές του Ρηγίου.

Οι  «χάλκινοι Πολεμιστές του Ρηγίου »είναι έργα που αποδόθηκαν και στον σπουδαίο γλύπτη Αγελάδα .Τα δύο αγάλματα, πρωτότυπα ελληνικά έργα του 5ου αι. π.χ. απεικονίζουν δύο δίμετρους πολεμιστές, βρέθηκαν στην θαλάσσια περιοχή κοντά στο Ριάτσε (την ελληνική πόλη Ρήγιον) της Καλαβρίας ,στην Μ. Ελλάδα την 16η Αυγούστου του 1972, από έναν νεαρό δύτη από την Ρώμη.    Απόδοση ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

Οι «πολεμιστές του Ριάτσε» είναι δύο μοναδικά έργα αρχαίας ελληνικής τέχνης ,αθηναϊκού εργαστηρίου με υλικό από την πόλη του Άργους , μπρούντζινα αγάλματα του λεγομένου αυστηρού ρυθμού και τα οποία χρονολογούνται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Bρέθηκαν στο βυθό της θάλασσας ανοικτά του Ριάτσε ,της αρχαίας ελληνικής αποικίας του Ρηγίου και φιλοξενούνται στο Εθνικό Μουσείο της Μεγάλης Ελλάδας στο Ρέτζιο Ντι Καλάμπρια με αριθμό καταλόγου 12801 και 12802.

Τα αγάλματα είναι χυτά με την τεχνική του χαμένου κεριού. Προέρχονται από Αθηναϊκό εργαστήριο του 5ου αιώνα π.Χ., ενώ η προέλευση του μετάλλου είναι από το Άργος. Εκτός από χαλκό χρησιμοποιήθηκαν και άλλα υλικά: άργυρος για τα δόντια, ελεφαντόδοντο για τις κόρες των οφθαλμών, και ψήγματα για τα χείλη και τις θηλές.

          Ποιοι είναι αυτοί στα αγάλματα του Ρηγίου ;         

Με ύψος λίγο μεγαλύτερο των δύο μέτρων, οι δύο χάλκινοι ανδριάντες, οι οποίοι βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλαβρίας, χρονολογούνται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. και διάφοροι μελετητές μέχρι τώρα τούς συνδέουν με το εργαστήρι του Φειδία. Σ’ αυτό συγκλίνουν οι περισσότεροι, οι οποίοι όμως διαφωνούν με τις μορφές που εικονίζονται, αφού επιχείρησαν να τις ταυτίσουν με βάση τις πληροφορίες των Παυσανία και Πλίνιου. Κάποιοι θεώρησαν πως εικονίζονται ο Μιλτιάδης και ο Κόδρος, ενώ άλλοι πως είναι ήρωες των Αχαιών στην Ολυμπία ή επίγονοι του Θηβαϊκού κύκλου. Όμως κατά την θεώρηση του Χ. Χρήστου ,ο Περικλής και ο φίλος του Εφιάλτης είναι οι «Πολεμιστές του Ριάτσε (Ρηγίου)». Τριάντα χρόνια μετά την ανάδυσή τους από τη θάλασσα του Ριάτσε της Καλαβρίας, οι δύο χάλκινοι άνδρες αποκτούν νέα ταυτότητα. Την ερμηνεία αυτή παρουσίασε στην Ακαδημία Αθηνών στις αρχές του 2002 , ο ακαδημαϊκός Χρύσανθος Χρήστου, στην ομιλία του με θέμα: «Περικλής και Εφιάλτης. Οι ανδριάντες του Ριάτσε ως τυραννοκτόνοι».

Τα δύο αγάλματα που συμβατικά ονομάζονται «ηλικιωμένος» και «έφηβος» ή «Α» (ο Εφιάλτης του Σοφωνίδη) και «Β» (ο Περικλής ο Ξανθίππου ) έχουν και ύψος 2,05 και 1,98 μέτρα αντίστοιχα, πολύ υψηλά για την εποχή τους. Ζυγίζουν 400 kg το ένα. Η κοντραπόστο στάση του σώματος υποδεικνύει ότι κρατούσαν ασπίδα στο αριστερό και σπαθί ή δόρυ στο δεξί. Ο ηλικιωμένος φοράει κράνος στο κεφάλι, ενώ ο έφηβος φοράει ταινία στα μαλλιά .

Παρά τις ομοιότητες, μία μελέτη αποκάλυψε σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο αγαλμάτων, που αποδίδονται σε δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Οι λεπτομέρειες του σώματος πάντως αποδίδονται λεπτομερώς με κάθε λεπτομέρεια, στους μύες, τις φλέβες, και όλα τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ανατομίας.

Η νέα ερμηνεία του Χρ. Χρήστου, βασίζεται στα ίδια τα αγάλματα και στην ανεύρεσή τους. Εξηγεί τη διαφορετική τους ηλικία, γιατί ο ένας φοράει κράνος, γιατί δημιουργήθηκαν στα μέσα του 5ου αιώνα, γιατί είναι μόνο δύο και γιατί βρέθηκαν μαζί. Οι αναφορές του Πλούταρχου στο σχήμα της κεφαλής του Περικλή (είχε πολύ μακρύ κρανίο, γι’ αυτό εικονιζόταν πάντα με περικεφαλαία), κάνουν το Χρ. Χρήστου να δεχτεί ότι η μορφή με την περικεφαλαία είναι ο Περικλής ο Ξανθίππου και ότι η άλλη ανήκει στον φίλο του, τον φτωχό και αδιάφθορο Εφιάλτη του Σοφωνίδη, που πέτυχε τον περιορισμό των εξουσιών του Αρείου Πάγου. Κίνηση που οδήγησε το 461 π.Χ. στη δολοφονία του. Σύμφωνα με τον Χρ. Χρήστου, το έργο ίσως ήταν παραγγελία του Περικλή στο στενό του φίλο Φειδία, για να τιμήσει το δολοφονημένο αρχηγό των Δημοκρατικών και να εξάρει το δικό του ρόλο.

Τα δύο αγάλματα αποδίδονται σε δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Ο έφηβος χρονολογείται στο 460 π.Χ. και ο ηλικιωμένος στο 430 π.Χ. Ο πρώτος είναι αυστηρού ρυθμού και ο δεύτερος κλασσικού ρυθμού. Αποδίδονται στην σχολή του Πολύκλειτου, ενώ μπορεί και να είναι έργο του Φειδία ή του εργαστηρίου του.

Οι ανδριάντες του Ριάτσε ,όπως αναφέρει ο καθ. Αντώνης Κωτίδης ,στο βιβλίο του ο  ακαδημαϊκός Χρύσανθος Χρήστου: «Περικλής και Εφιάλτης Τυραννοκτόνοι, Οι ανδριάντες του Ριάτσε, Τέχνη και Ιστορία», 2004, Ακαδημία Αθηνών, σελ. 154, δίγλωσση έκδοση (μετάφραση στα Αγγλικά: Ευγενία Λεωτσάκου - Πετρίδη).

 Στη μελέτη του ο ακαδημαϊκός καθηγητής στρέφεται στα επιστημονικά ενδιαφέροντα των αρχών της σταδιοδρομίας του. Θυμίζω ότι η διδακτορική του διατριβή με τίτλο «Πότνια Θηρών» είναι μελέτη στο αντικείμενο της κλασικής αρχαιολογίας και ότι υπηρέτησε ως έφορος κλασικών αρχαιοτήτων πριν εκλεγεί καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης.

Δεν πρέπει λοιπόν να ξαφνιάζει το ενδιαφέρον του για ένα ζήτημα αρχαίας τέχνης, στην προκειμένη περίπτωση το ζήτημα της χρονολόγησης, ερμηνείας και απόδοσης των δύο περίφημων αγαλμάτων του 5ου αιώνα π.Χ. που ανακαλύφθηκαν τυχαία από ερασιτέχνη ψαρά στον βυθό της θάλασσας του Ριάτσε το 1971.

Απόδοση ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ Ο αδιάφθορος Εφιάλτης του Σοφωνίου που κατήργησε ατην Αθήνα τον Άρειο Πάγο αριστερά και δεξιά ο θαυμαστός Αθηναίος Περικλής ο Ξανθίππου πλάι στον Παρθενώνα στην ακρόπολη των Αθηνών Η ανάπτυξη των επιχειρημάτων, με τα οποία ο Χρήστου υποστηρίζει την άποψή του ότι οι ανδριάντες του Ρηγίου παριστάνουν τους αρχηγούς των δημοκρατικών, γύρω στα μέσα του 5ου αι., Εφιάλτη και Περικλή, στον τύπο των τυραννοκτόνων, προέρχονται από την αθηναϊκή αγορά και δημιουργήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα στο εργαστήριο του Φειδία.

Τα αγάλματα αυτά ήταν φυσικό να προκαλέσουν ενδιαφέρον διεθνώς σε αρχαιολόγους, ιστορικούς της τέχνης και συντηρητές. Έγινε από την πρώτη στιγμή φανερό ότι επρόκειτο για αριστουργήματα της εποχής που η κλασική τέχνη βρισκόταν στο απόγειό της, και τα σωζόμενα χάλκινα αγάλματα αυτής της περιόδου, ανάμεσά τους ο Ηνίοχος των Δελφών και ο Ποσειδώνας ή Δίας του Αρτεμισίου, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Διάφορες θεωρίες προβλήθηκαν και εξακολουθούν να προβάλλονται, όσο δείχνει η πλούσια βιβλιογραφία που παραθέτει ο συγγραφέας. Για την προέλευση οι γνώμες των ειδικών είναι μοιρασμένες ανάμεσα στην πιθανότητα να ήταν τοποθετημένα σε κάποιο ιερό ως ανάθημα, π.χ. στους Δελφούς, ή ότι κοσμούσαν κάποια αγορά, όπως συνηθιζόταν, π.χ. της Αθήνας ή του Αργους.

Ο κρανοφόρος Περικλής

Κάθε υπόθεση ξετύλιγε ένα διαφορετικό μίτο παρακολουθημάτων: αν ήταν σε ιερό, τότε μάλλον παριστάνουν ήρωες της μυθολογίας ή οπλιτοδρόμους ή γυμνούς αθλητές. Αν ήταν σε αγορά, τότε τους γενάρχες φυλών που ανήκαν στον δήμο ή ευκλεή ιστορικά πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα κοινά. Και στις δύο όμως περιπτώσεις, είναι ομόφωνη σχεδόν η γνώμη των μελετητών, ότι αποτελούσαν τμήμα ενός πολυπρόσωπου συνόλου από εκείνα που συνήθως απαρτίζονταν από οκτώ ως δέκα αγάλματα. Επίσης, στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ειδικοί συμφωνούν στη χρονολόγηση -γύρω στα μέσα του 5ου αιώνα με αποκλίσεις από δύο τρία ως και τριάντα χρόνια μεταξύ της κατασκευής του καθενός από τα δύο.

Δεν είναι επομένως περίεργο που εξακολουθεί η συζήτηση σχετικά με την ερμηνεία τους, 33 χρόνια αφότου ανακαλύφθηκαν και 24 αφότου πρωτοεκτέθηκαν. O Χρήστου προτείνει μια νέα, τολμηρή στη σύλληψή της ερμηνεία, η οποία εδράζεται στη βάση της σχέσης της τέχνης με τον ορίζοντα προσδοκιών της εποχής της. Το πλαίσιο του συλλογισμού του ξεκινάει από τον αξιωματικό ισχυρισμό που έχει εκφράσει από παλιά και συνοψίζει την ταυτότητά του ως μελετητή: ότι η τέχνη είναι η συνείδηση της ιστορίας. Κατά συνέπεια, κάθε καλλιτεχνικό έργο δεν μπορεί παρά να είναι εκφραστικός φορέας των αντιλήψεων της εποχής του, κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών.

Ο Περικλής.

Η ερμηνεία του ξεκινάει από μια εντελώς διαφορετική βάση από εκείνες των άλλων μελετητών: πιστεύει ότι τα δύο αγάλματα δεν αποτελούν μέρος μιας σύνθεσης αλλά το σύνολό της. Για να τεκμηριώσει την άποψή του ανατρέχει και σε τυπολογικά χαρακτηριστικά: οι ανδριάντες του Ριάτσε παριστάνουν δύο άνδρες διαφορετικής ηλικίας, έναν ώριμο και έναν νεότερο. H τυπολογία του κεφαλιού του νεότερου παραπέμπει στον τρόπο με τον οποίο ο Κρησίλας, γλύπτης των μέσων του 5ου αιώνα, απέδωσε τον Περικλή κρανοφόρο, όπως συνηθιζόταν για τον συγκεκριμένο πολιτικό, εξαιτίας μιας δυσμορφίας του κεφαλιού του.

O Χρήστου παραθέτει το χωρίο από τον Πλούταρχο, σύμφωνα με το οποίο ο Περικλής είχε μακρουλό και ασύμμετρο κεφάλι. Πιστεύει ότι οι ανδριάντες παριστάνουν ιστορικά πρόσωπα και μάλιστα στον τύπο των τυραννοκτόνων που παριστάνονται με διαφορά ηλικίας, στα ομόθεμα έργα, τόσο στο χαμένο του Αντήνορα, για το οποίο μόνο φιλολογικές γνώσεις έχουμε, όσο και στο επίσης χαμένο, αλλά γνωστό από ρωμαϊκά αντίγραφα, των Κριτίου και Νησιώτη.

Μία τριδιάστατη ηλεκτρονικη απόδοση της αρχικής κατάστασης των ελληνικών αγαλμάτων

Την υπόθεσή του αυτή στηρίζει στο ότι ο Εφιάλτης, ο αρχηγός των δημοκρατικών, κατά δέκα περίπου χρόνια πρεσβύτερος του Περικλή, αλλά και ο Περικλής , αγωνίστηκαν και κατόρθωσαν να επιβάλουν τις δημοκρατικές αρχές της Κλεισθένειας παράδοσης, με την αποδυνάμωση του Αρείου Πάγου, που ήταν προπύργιο των αριστοκρατικών και τον οστρακισμό και την εξορία του Κίμωνα. Σε αντίποινα για τη νίκη αυτή των δημοκρατικών αποδίδεται η δολοφονία του Εφιάλτη από ανθρώπους των αριστοκρατικών. Έπειτα από αυτήν, ο Περικλής ανέλαβε την αρχηγία της δημοκρατικής παράταξης.

O Χρήστου πιστεύει ότι η ανάθεση για την εκτέλεση ενός μνημείου των Εφιάλτη και Περικλή ως τυραννοκτόνων και προασπιστών της δημοκρατίας θα αποτελούσε συμβολισμό της εγγύησης για τη διαφύλαξη των δημοκρατικών θεσμών. H μορφολογία μάλιστα των δύο αγαλμάτων παραπέμπει, κατά τον συγγραφέα, στο εργαστήριο του ίδιου του Φειδία, που αυτός ή ένας μαθητής του, όπως ο Αλκαμένης, θα μπορούσε να έχει σχεδιάσει την εκτέλεση των δύο ανδριάντων.

Η ανάπτυξη των επιχειρημάτων, με τα οποία ο Χρήστου υποστηρίζει την άποψή του ότι οι ανδριάντες του Ρηγίου παριστάνουν τους αρχηγούς των δημοκρατικών, γύρω στα μέσα του 5ου αι., Εφιάλτη και Περικλή, στον τύπο των τυραννοκτόνων, προέρχονται από την αθηναϊκή αγορά και δημιουργήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα στο εργαστήριο του Φειδία, έχει το ενδιαφέρον μιας σχεδόν αστυνομικής αφήγησης που διαβάζεται απνευστί. Αν έχει δίκιο ή όχι αυτό μένει να το δούμε από τις αντιδράσεις που θα προκαλέσει. Το σημαντικό πάντως είναι ότι επιχειρείται μια νέα και τολμηρή ερμηνεία, βασισμένη στη διαλεκτική σχέση ιστορίας και καλλιτεχνικής έκφρασης.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Οι Έλληνες πολεμιστές του Ρηγίου."

Ερευνητές αναζητούν το αρχαιότερο χωριό της Ευρώπης

Την αναζήτηση του αρχαιότερου χωριού της Ευρώπης ξεκινούν φέτος τον Αύγουστο, Έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι στα ανοιχτά του όρμου της Κοιλάδας στην Αργολίδα.

Όπως αναφέρει σχετικό άρθρο της εφημερίδας Καθημερινή στην υποβρύχια ανασκαφή που ονομάστηκε Terra Submersa, θα συμμετάσχουν το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και η Ελβετική Σχολή της Ελλάδας, ενώ στον εξοπλισμό της αποστολής θα προστεθεί και το MS Turanor PlanetSolar, το μεγαλύτερο πλοίο στον κόσμο που κινείται με ηλιακή ενέργεια.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, στο βυθό του όρμου της Κοιλάδας είναι πιθανό να βρίσκεται ένα από τα αρχαιότερα χωριά στην Ευρώπη και τις υποψίες τους επιβεβαιώνουν τα ευρήματα στο κοντινό σπήλαιο Φράγχθι, που αποδεικνύουν ότι ο χώρος χρησιμοποιούνταν ήδη από τη Νεολιθική περίοδο.

Μία τέτοια ανακάλυψη, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα ανατρέψει την θεωρία για τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώθηκε στην Ευρώπη ο Νεολιθικός Πολιτισμός, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε στην Εγγύς Ανατολή πριν από 10.000 χρόνια.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές:

«Για πολλά χρόνια πιστεύαμε πώς η εξάπλωση προς τα δυτικά έγινε από τη στεριά, μέσω της σημερινής Τουρκίας. Σήμερα θεωρούμε ότι είναι πιθανό να έγινε μέσω της θάλασσας. Επομένως μήπως ο Νεολιθικός τρόπος ζωής έφτασε νωρίτερα στην Αργολίδα πριν εξαπλωθεί βορειότερα;»

Πάντως, ανεξάρτητα από το αν εντοπιστούν ή όχι τα υπολείμματα του αρχαίου αυτού οικισμού, η αποστολή θα είναι σε θέση να μελετήσει μία περιοχή στην οποία, σύμφωνα με τα ευρήματα στο σπήλαιο Φράγχθι, υπήρχε ανθρώπινη δραστηριότητα για ένα πολύ μεγάλο μέρος των προϊστορικών χρόνων.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της αποστολής ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητα το εντυπωσιακό σκάφος MS Turanor PlanetSolar, μήκους 31 μέτρων, που ναυπηγήθηκε το 2010 στη Γερμανία και διαθέτει 500 τετραγωνικά μέτρα ηλιακών πάνελ, που του επιτρέπουν να κινείται με ηλιακή ενέργεια.

Μάλιστα, από την 1η Αυγούστου το ηλιακό καταμαράν, θα περάσει από την Ερέτρεια, την Αθήνα και το Ναύπλιο και κατά την παραμονή του σε καθένα από τα λιμάνια, θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις για την ενημέρωση του κοινού.

Πηγή: iefimerida.gr

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ " Ερευνητές αναζητούν το αρχαιότερο χωριό της Ευρώπης"

Η ανάπτυξη της Ελλάδας ως παράδειγμα

Του Νίκου Λυγερού

Σπάνια η ανάπτυξη της Ελλάδας εξετάζεται ως παράδειγμα προς μίμηση. Κι όμως, αν σκεφτούμε ορθολογικά ποιο είναι το σημερινό μέγεθος της Ελλάδας, θα καταλάβουμε και τη συμβολή της Μεγάλης Ιδέας ως νοητικό στρατηγικό σχήμα. Βέβαια, λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής, είναι πολλοί αυτοί που την αμφισβητούν. Στην πραγματικότητα μπερδεύουν το τακτικό λάθος της Ανατολής με τη στρατηγική που έχει άλλο βάθος. Η Ελλάδα είναι ριζικά ευρωπαϊκή κι είναι λανθασμένη η προσέγγιση που τη θέλει ανατολίτικη. Το μόνο στοιχείο που έχει της Ανατολής είναι οι Άγιοι Τόποι και ποτέ δεν θεώρησε ότι ήταν δικά τους. Δεν έχει ανάγκη από ιδιοκτησία για να πιστέψει. Η Μεγάλη Ιδέα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο δεν είναι μόνο λογική αλλά και ορθολογική. Και το υπόβαθρό της είναι η Κωνσταντινούπολη κι όχι η Σμύρνη. Άλλο το πνεύμα κι άλλο το συναίσθημα. Αν επίσης εξετάσουμε στρατηγικά, τοποστρατηγικά και χρονοστρατηγικά την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα δούμε ότι είναι το ανάλογο από την Μεγάλη Ιδέα. Κι εδώ υπάρχει το χριστιανικό υπόβαθρο αλλά και η στρατηγική συνεκτικότητα, που δεν αφήνει τοπολογικές τρύπες στους εχθρούς, γιατί ξέρει ότι θα τις εκμεταλλευτούν. Έτσι, αν συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει μια υπεριδέα, που καθοδηγεί την ιστορία του μέλλοντος, που πηγάζει από την μεγάλη, θα αντιληφθούμε πώς λειτουργεί αναλογικά με την επιρροή του Ελληνισμού πάνω στον Οθωμανισμό που επηρέασε όλη την ιστορική Ευρώπη.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=15637&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η ανάπτυξη της Ελλάδας ως παράδειγμα"