When Heraclitus set human nature on fire

"26th INTERNATIONAL CONFERENCE OF PHILOSOPHY 
GREEK PHILOSOPHY AND MORAL AND POLITICAL ISSUES OF OUR GLOBAL ERA 
                        VOULIAGMENI – ATHENS:12th–17th July 2014 

ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ 
Όταν ο Ηράκλειτος έβαλε φωτιά στην ανθρώπινη φύση 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 

Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο ο Λόγος είναι η αρχή που καθοδηγεί και ενοποιεί όλη τη φύση. Μόνο μέσα από την κατανόηση της υφής και της ουσίας του Λόγου  μπορούμε να νοηματοδοτήσουμε το βίο μας και να καταλήξουμε στη γνώση της φύσης του κόσμου. Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται στα αποσπάσματα του Ηράκλειτου, όπως αυτά μας παραδίδονται στο συλλογικό έργο των Ηermann Diels και Walther Kranz και ενδιαφέρεται να διερευνήσει τη σχέση των εννοιών του Λόγου και των αντιθέτων στη φύση με την έννοια του δικαίου, καθώς και τον αντίκτυπό τους τόσο στον άνθρωπο όσο και στον ευρύτερο πολιτικό κόσμο. Στην προσπάθειά του να κατανοήσει τον κόσμο, ο Ηράκλειτος αναζήτησε απαντήσεις μέσα στην ίδια τη φύση παρέχοντας γενναιόδωρα στο σύγχρονο ερευνητή όλες τις έννοιες, συμβολικές και μη, για να ερμηνεύσει την ανθρώπινη φύση. Με γνώμονα το θεμελιώδες ερώτημα για το νόημα της Φύσης, ο Ηράκλειτος τέμνει τη φύση σε διάφορα αντίθετα σχήματα. Οι τομές αυτές θα αποτελέσουν την απαρχή ενός νέου τρόπου διανόησης, ο οποίος στα σπάργανά του κυοφορούσε το «πυρ», το οποίο αργότερα ο τεχνολογικός πολιτισμός συνεργαζόμενος με την πολιτική έθεσε σε εφαρμογή και εν πολλοίς δικαιολόγησε. Το πυρ όμως αυτό είναι μια μόνο μορφή αποκάλυψης της φύσης και όχι η ίδια η φύση. Η φύση στον Ηράκλειτο είναι μια πολυσχιδής έννοια που αναμφίβολα δημιουργεί έντονη φιλοσοφική διαμάχη ως προς την ερμηνεία της. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι το εξής: αν τα πάντα διέπονται από το Λόγο, γιατί «η ανθρώπινη φύση δεν διαθέτει φρόνηση»; (Απ.78) 

Αγγελική Βασιλοπούλου
Υποψ. Διδ. Φιλοσοφίας Παν/μιου Αθηνών


ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "When Heraclitus set human nature on fire"

Νέα αποστολή στα Αντικύθηρα

Από προηγούμενη υποβρύχια έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με τη συνδρομή του αμερικανικού Woods Hole Oceanographic Institution. Δεξιά, πλήρως εξοπλισμένος δύτης.

Όταν πριν από περίπου δυόμισι χρόνια εγκαινιαζόταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο η έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων: Το Πλοίο, οι Θησαυροί, ο Μηχανισμός» που ολοκληρώνεται την Κυριακή 29 Ιουνίου, λίγοι είχαν φανταστεί ότι η τεράστια απήχησή της θα έσπαγε τα σύνορα της Ελλάδας και θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την επιστροφή επιστημόνων και αρχαιολόγων στον τόπο, που βυθίστηκε το αρχαίο πλοίο.

Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες με αφορμή την επικείμενη λήξη της έκθεσης, στην οποία μίλησαν ο αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Δρ Γεώργιος Κακαβάς, ο ακαδημαϊκός καθηγητής Θεοδόσιος Τάσιος, ο διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου της Βασιλείας Dr Andrea Bignasca καθώς η έκθεση θα ταξιδέψει στην Ελβετία το 2015, και ο υπεύθυνος ερευνητής του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου «Woods Hole», Dr. Brendan Foley, ανακοινώθηκε ότι θα γίνει μια σπουδαία επιστημονική αποστολή που θα διαρκέσει από τις 15 Σεπτεμβρίου ώς και τις 15 Οκτωβρίου και θα συγκεντρώσει στα Αντικύθηρα, Ελληνες και ξένους ειδικούς.

Με τη συνδρομή της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας θα κατεβούν εκ νέου στον βυθό, με μεγάλες προσδοκίες.

Ποιες είναι αυτές; Να βρεθούν και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα και υπολείμματα του μηχανισμού, καθώς η πρώτη έρευνα που είχαν κάνει οι Συμιακοί σφουγγαράδες το 1900-1901 με τη βοήθεια του τότε Βασιλικού Ναυτικού αλλά και εκείνη που έκανε ο Κουστώ το 1976 υπό την εποπτεία του ελληνικού κράτους επικεντρώθηκαν σε επιφανειακά ευρήματα του ρωμαϊκού ναυαγίου. Ομως σήμερα, έπειτα από νέες έρευνες που έγιναν το 2012 και το 2013 με τη βοήθεια του Woods Hole Oceanographic Institution και τη διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (της οποίας επικεφαλής είναι η δραστήρια Αγγελική Σίμωση), στην ευρύτερη περιοχή από τις χερσονήσους της Γραμβούσας και του Ροδωπού μέχρι τα Αντικύθηρα, έφερε στο φως νέα δεδομένα. Το εντυπωσιακότερο είναι η πιθανή ύπαρξη και δεύτερου ναυαγίου της ίδιας εποχής, που αν είναι αληθές ανατρέπει εντελώς τα μέχρι σήμερα στοιχεία. Ολα αυτά οδήγησαν την ελληνική πολιτεία αλλά και μια σειρά από διεθνείς φορείς να οργανώσουν μια νέα αποστολή, που θα μας φέρει τις απαντήσεις από τον βυθό. Αν η έκθεση που ολοκληρώνεται την Κυριακή φιλοξενεί 378 εκθέματα από το περίφημο ναυάγιο των Αντικυθήρων, τότε μπορεί τα επόμενα χρόνια να είμαστε στην ευχάριστη θέση να δούμε σε ένα αφιέρωμα, πολύ περισσότερα από αυτά.

Ειδική στολή

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σφουγγαράδες είχαν καταφέρει να κατεβούν μέχρι τα 30 μέτρα (έφτασαν ώς τα 75 αλλά για ελάχιστο χρονικό διάστημα), ενώ σήμερα ξέρουμε πως αντικείμενα από το ναυάγιο βρίσκονται ακόμα και σε βάθος 150 μέτρων, καθώς μετά από 2.000 χρόνια έχει αλλάξει ο βυθός από σεισμούς. Η παρούσα ομάδα θα έχει στη διάθεσή της μια ειδική στολή που ονομάζεται exosuit και δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να κατέβει στα 300 μέτρα βάθος. Η πρώτη φορά που θα χρησιμοποιηθεί η στολή είναι τον Ιούλιο ανοιχτά του Ρόουντ Αϊλαντ στη Μασαχουσέτη όπου είναι και η έδρα του Woods Hole Oceanographic Institution. Eκεί οι επιστήμονες θα κάνουν μια έρευνα σε σχέση με πλάσματα της υποθαλάσσιας ζωής που ζουν σε μεγάλα βάθη, συνεισφέροντας με νέα γνώση στην έρευνα κατά του καρκίνου. Η ίδια μοναδική στολή θα ταξιδέψει στα Αντικύθηρα για να φορεθεί από αρχαιολόγους. Το μεγάλο της πλεονέκτημα είναι ότι είναι εύχρηστη ακόμα και από μη επαγγελματίες δύτες. Το όλο εγχείρημα που χρηματοδοτείται από Ελληνες, Ελβετούς (όπως η εταιρεία Hublot που συνέβαλε τα μάλα) και Αμερικανούς χρηματοδότες κοστίζει δύο με τρία εκατομμύρια δολάρια.

Mιλώντας στη χθεσινή εκδήλωση, η υφυπουργός Πολιτισμού, Άντζελα Γκερέκου υπογράμμισε το θέμα της εξωστρέφειας των ελληνικών μουσείων με τις εκθέσεις, που ταξιδεύουν σε πόλεις του εξωτερικού. Άλλωστε, υπήρξε μία εξαιρετικά επιτυχημένη έκθεση και στο εσωτερικό, η οποία αύξησε την επισκεψιμότητα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κατά 81%, έφερε έσοδα στα ταμεία και ανανέωσε το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και των επιστημόνων για το θέμα του μηχανισμού των Αντικυθήρων, που κρατά ακόμα πολλά από τα μυστικά του.

Πηγή: Μ. Πουρναρά, Καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα Ἔρρωσο: Νέα αποστολή στα Αντικύθηρα http://erroso.blogspot.com/2014/06/blog-post_4111.html#ixzz363ELxNlj

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Νέα αποστολή στα Αντικύθηρα"

Kώδικας μέσα στον κώδικα του DNA

«Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι ο γενετικός κώδικας δεν διαβάζεται με έναν, αλλά με δύο τρόπους», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Γενετικής και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, Ιωάννης (John) Σταματογιαννόπουλος.

ΑΣΠΑΣΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 

Εναν δεύτερο κώδικα, κρυμμένο μέσα στον γνωστό γενετικό μας κώδικα, εντόπισε η επιστημονική ομάδα του ελληνικής καταγωγής καθηγητή Γενετικής και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, στο Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών, Ιωάννη (John) Σταματογιαννόπουλου, όπως δημοσίευσε φέτος τον χειμώνα το επιστημονικό περιοδικό Science. «Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι ο γενετικός κώδικας δεν διαβάζεται με έναν, αλλά με δύο τρόπους», λέει στην «Κ» ο κ. Σταματογιαννόπουλος, μιλώντας για πρώτη φορά με λεπτομέρειες για τη θεμελιώδη αυτή ανακάλυψη, η οποία προβλέπεται να αλλάξει τα βιβλία Βιολογίας μέσα στα επόμενα χρόνια.

– Εχουν περάσει πάνω από 50 χρόνια από τότε που αποκρυπτογραφήθηκε ο γενετικός κώδικας. Πώς «κατάφερε» αυτός ο δεύτερος κώδικας να μείνει κρυμμένος από τα μάτια τόσων επιστημόνων για μισό αιώνα;

– Το μυστικό σε κάθε επιστήμη είναι να μην τυφλώνεσαι από αυτά που ήδη γνωρίζεις. Και αυτό που γνωρίζαμε μέχρι πρόσφατα ήταν ότι οι περιοχές του γονιδιώματος που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, τα δομικά υλικά των κυττάρων, αποτελούν «προστατευμένες» περιοχές. Με άλλα λόγια, όλοι πιστεύαμε ότι το γονιδίωμα είναι χωρισμένο σε δύο διακριτά μέρη, στις κωδικές περιοχές, όπου κωδικοποιούνται οι πρωτεΐνες και καταλαμβάνουν το 2% του γονιδιώματος, και στις μη κωδικές περιοχές, που είναι υπεύθυνες για άλλες λειτουργίες. Τα πρόσφατα ευρήματά μας όμως αποδεικνύουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο γενετικός κώδικας, οι οδηγίες δηλαδή για την παραγωγή των πρωτεϊνών, και ο ρυθμιστικός κώδικας, οι οδηγίες για την πραγματοποίηση άλλων λειτουργιών του οργανισμού, δεν είναι «γραμμένοι» σε διαφορετικά σημεία στο γονιδίωμα, αλλά ο ένας επάνω στον άλλο.

– Τι είδους λειτουργίες επιτελούν αυτές οι μη κωδικές περιοχές;

– Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες αφορά τον έλεγχο των γονιδίων. Στο εργαστήριό μας μελετάμε εδώ και χρόνια τον μηχανισμό ελέγχου τον γονιδίων και εργαζόμαστε πάνω στη χαρτογράφηση των μη κωδικών περιοχών του γονιδιώματος. Σε αυτές τις περιοχές είναι γραμμένος ο ρυθμιστικός κώδικας, ο οποίος δίνει οδηγίες για την κωδικοποίηση ενός άλλου είδους πρωτεϊνών, των οποίων ο ρόλος είναι να δίνουν ζωή στο γονιδίωμα. Οι πρωτεΐνες αυτές, οι οποίες ονομάζονται DNA-προσδένουσες ή ρυθμιστικές πρωτεΐνες, ευθύνονται για όλες τις διεργασίες του κυττάρου, από τις πιο απλές μέχρι τις πιο σύνθετες, όπως, για παράδειγμα, για την ανάπτυξη και την εξειδίκευση των διαφορετικών τύπων κυττάρου. Με άλλα λόγια, χωρίς αυτές τις πρωτεΐνες, τα γονίδια θα έμεναν με σταυρωμένα τα χέρια, χωρίς να ξέρουν τι εργασία χρειάζεται να επιτελέσουν. Αυτές οι πρωτεΐνες όμως αναλαμβάνουν να ενεργοποιούν τα γονίδια, ώστε αυτά να αρχίσουν να παράγουν τα προϊόντα τους, στο σωστό κύτταρο, την κατάλληλη στιγμή. Ενώ γνωρίζαμε για την ύπαρξη αυτών των πρωτεϊνών από τη δεκαετία του ’80, και κατά συνέπεια και για την ύπαρξη ενός δεύτερου κώδικα, του ρυθμιστικού κώδικα, δεν μπορούσαμε να εντοπίσουμε πού βρίσκεται αυτός μέσα στο γονιδίωμα. Αυτό που μόλις ανακαλύψαμε με την ερευνητική μου ομάδα είναι ότι ο ρυθμιστικός κώδικας δεν βρίσκεται σε ένα ξεχωριστό κομμάτι του γονιδιώματος, αλλά σημαντικό μέρος αυτής της πληροφορίας είναι γραμμένο πάνω στον ήδη γνωστό μας γενετικό κώδικα. Οι ρυθμιστικές πρωτεΐνες, λοιπόν, διαβάζουν τον γενετικό μας κώδικα αλλά με διαφορετικό τρόπο.

– Εχουμε μάθει στο σχολείο ότι όλοι οι οργανισμοί έχουν σχεδόν τον ίδιο γενετικό κώδικα. Ισχύει αυτό και για τον ρυθμιστικό κώδικα;

– Την ίδια έρευνα την κάναμε και σε ζώα και πρόσφατα και σε φυτά, διαπιστώνοντας ότι και σε αυτά ο ένας κώδικας είναι γραμμένος επάνω στον άλλον. Ο γενετικός κώδικας φαίνεται να αποτελεί μια εξαιρετικά ευέλικτη συσκευή αποθήκευσης πληροφοριών.

Οι μηχανισμοί

– Πώς θα συμβάλει αυτή η ανακάλυψη στην καλύτερη πρόληψη και θεραπεία ασθενειών;

– Μέχρι πρόσφατα, είχαμε την εντύπωση ότι γνωρίζουμε τουλάχιστον πώς λειτουργούν οι περιοχές εκείνες που κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες, άρα και τον ρόλο που διαδραματίζουν σε κάποιες ασθένειες. Αυτό όμως φαίνεται πως ανατρέπεται. Την τελευταία περίπου δεκαετία, έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις στην προσπάθεια να εντοπιστούν οι γενετικές αλλαγές που συνδέονται με ασθένειες. Παρ’ όλα αυτά το 99% των πιο κοινών ανθρώπινων ασθενειών, όπως ο διαβήτης ή ο καρκίνος, δεν συνδέεται με αλλαγές στις περιοχές του γονιδιώματος που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, αλλά –όπως ανακαλύψαμε πριν από μόλις ένα χρόνο– στις ρυθμιστικές περιοχές του DNA. Οι πληροφορίες που ευελπιστούμε να πάρουμε από τον ρυθμιστικό κώδικα μέσα στα επόμενα χρόνια θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τους μηχανισμούς που διέπουν την εμφάνιση και την εξέλιξη μιας ασθένειας και να σχεδιάσουμε νέες θεραπείες.

«Η φύση είναι πιο ευφυής από τον άνθρωπο»

– Πόσο γρήγορα θα επηρεάσει αυτή η ανακάλυψη τη ζωή μας;

– Aυτά είναι θεμελιώδη ευρήματα και θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια μέχρι να εφαρμοστούν στη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών. Η ανακάλυψη της δομής του DNA πήρε δεκαετίες μέχρι να αρχίσει να επηρεάζει τη ζωή του μέσου ανθρώπου. Σκεφτείτε το ανθρώπινο σύστημα σαν τη μηχανή του αυτοκινήτου σας. Αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε την ύπαρξη της μηχανής και ίσως να έχουμε μια γενική ιδέα για το πώς λειτουργούν κάποια μέρη της. Οσο περισσότερες όμως λεπτομέρειες μαθαίνουμε, γινόμαστε όλο και πιο ικανοί να επιδιορθώσουμε τυχόν βλάβες.

– Ο γενετικός κώδικας φαίνεται να μας επιφυλάσσει και άλλες εκπλήξεις;

– Νομίζω ότι το μάθημα που πήραμε για άλλη μία φορά είναι ότι η φύση είναι εγγενώς πιο ευφυής από τον άνθρωπο. Σίγουρα υπάρχουν και άλλα πράγματα να ανακαλύψουμε στην πορεία. Αλλά για να το κάνουμε αυτό, όλοι μας, και ιδιαίτερα οι επιστήμονες, χρειάζεται να διατηρήσουμε την παιδική μας περιέργεια και να ξεχνάμε πού και πού αυτά που ήδη γνωρίζουμε.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Kώδικας μέσα στον κώδικα του DNA"

Θρακικά στρατηγήματα

Του Νίκου Λυγερού

Από τη Συνθήκη Αγίου Στεφάνου το 1878 που δημιούργησε τη Βουλγαρία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία προσπαθεί μετά την ήττα της ενάντια στη Ρωσική Αυτοκρατορία, να επανέλθει στην περιοχή, για να έχει πρόσβαση στη Βοσνία και στην Αλβανία, έτσι ώστε να έχει τον έλεγχο στους πληθυσμούς που έχει εξισλαμίσει από την εποχή της κατοχής. Αυτό αποδεικνύεται ήδη από την μυστική αναφορά του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή στον Σουλτάνο, για το Συνέδριο του Βερολίνου που θα καταλήξει στη Συνθήκη Βερολίνου. Αυτός ο στόχος έχει ως επίπτωση να θέλει να μετατρέψει μια θρησκευτική μειονότητα σε εθνική μειονότητα για να ενισχύσει το ρόλο της και να δικαιολογήσει την ύπαρξη του προξενείου που δεν έχει κανένα νόημα αφού δεν υπάρχουν υπήκοοι που να το έχουν ανάγκη. Η επισήμανση του προβλήματος δεν είναι ούτε υπερβολή ούτε λύση. Η κατάσταση δεν μπορεί να υποστηριχτεί μόνο και μόνο από το γεγονός ότι η Θράκη βρίσκεται στο σταυροδρόμι ενός άξονα, οφείλεται και στην έλλειψη ορθολογικής αντιμετώπισης. Τα πράγματα είναι ακόμα πιο πρακτικά όταν τα εντάσσουμε στο ευρωπαϊκό πλαίσιο που παραμένει χριστιανικό εδώ και αιώνες. Διότι η Θράκη ανήκει στην ευρωπαϊκή ήπειρο και είναι χριστιανική κατά συνέπεια ως αιχμή του δόρατος στην περιοχή λειτουργεί με την Κωνσταντινούπολη ως γωνία που αγγίζει τις δύο θάλασσες και αυτό δεν μπορεί να το σταματήσει καμία κατοχή, αφού λειτουργεί ακάθεκτα εδώ και αιώνες.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=15561&l=gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Θρακικά στρατηγήματα"

Κόστα Ρίκα: Οι τρεις πόλεις με ελληνικά ονόματα

 

Μπορεί  το βράδυ Ελλάδα και Κόστα Ρίκα να βρεθούν αντίπαλες με έπαθλο την πρόκριση στα προημιτελικά του Μουντιάλ, αλλά φαίνεται πως το "μαγικό" εισιτήριο είναι ίσως από τα λίγα πράγματα που χωρίζουν τις δυο χώρες.
Εντάξει, τις χωρίζουν επίσης μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα, θάλασσες, πεδιάδες και βουνά αλλά υπάρχουν πολλά που τις ενώνουν κιόλας. Όπως οι τρεις χώρες της Κόστα Ρίκα που έχουν ελληνικά ονόματα.

Ο λόγος για την Grecia, την Atenas και την Esparza που όταν ιδρύθηκε ονομαζόταν Sparta!
Grecia 
 

Mικρή, γραφική και πανέμορφη η πόλη Grecia, βρίσκεται στην επαρχία Alajuela και ιδρύθηκε το 1825. Ονομάστηκε Grecia προς τιμήν της Ελλάδας, αφού ο τότε νομάρχης και μετέπειτα πρόεδρος της χώρας, Jose Rafael de Gallegos ήταν θαυμαστής της ελληνικής Επανάστασης του 1821.Η πλατεία που βρίσκεται πίσω από το δημαρχείο της πόλης ονομάστηκε Plaza Hellenica και από το 1997 την κοσμεί ένα άγαλμα του Αριστοτέλη, προσφορά του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού.
Όταν κάποιος μπαίνει στην πόλη, εκτός από το μήνυμα «Καλώς ήρθατε στην Ελλάδα», βλέπει και μια απομίμηση του Παρθενώνα σε μινιατούρα.Στο κέντρο πίσω από το Δημαρχείο βρίσκεται η πλατεία Plaza Hellenica, όπου δεσπόζει η προτομή του Αριστοτέλη όπου ήταν προσφορά του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού το 1997.
Έχει περισσότερους από 15.000 κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και τη γεωργία (σ.σ. καλλιεργούν ζαχαροκάλαμα). Βρίσκεται 45 χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα της χώρας. Έχει χτιστεί σε υψόμετρο 999 μέτρων και κάθε χρόνο συγκεντρώνει πολλούς τουρίστες, κυρίως γιατί εκεί βρίσκεται το World of Snakes με περισσότερα από 50 είδη ερπετών απ’ όλο τον κόσμο. 
Atenas
Είναι κωμόπολη, πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονιού της επαρχίας Alajuela. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 698 μέτρων, μέσα σε μια καταπράσινη κοιλάδα. Μια Αθήνα με καθαρό αέρα, γεμάτη πράσινο, χτισμένη σε υψόμετρο 698 μέτρων, σε μια κοιλάδα περιτριγυρισμένη από καταπράσινα βουνά. Με κατοίκους που δεν ξεπερνούν τους 8.000, το χωριό αυτό έχει ένα από τα καλύτερα κλίματα στον κόσμο σύμφωνα με το National Geographic.Η Atenas βρίσκεται 35 χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα της Κόστα Ρίκα, Σαν Χοσέ. 
Esparza(Sparta)
Σήμερα ονομάζεται Esparza αλλά όταν η πόλη ιδρύθηκε το 1851 το όνομά της ήταν εμπνευσμένο από την... Σπάρτη! Με το πέρασμα των χρόνων, η Σπάρτη έγινε  ισπανική και Esparza, που βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα από τον Ειρηνικό Ωκεανό και φημίζεται για τα grecotacos της, τις τοπικές πίτες αλά ελληνικά!  
ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Κόστα Ρίκα: Οι τρεις πόλεις με ελληνικά ονόματα"

"Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη"

"Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη" - Η σφαγή και η τραγωδία του 1824

Το 1824 ο σουλτάνος Μαχμούτ βρισκόταν σε αδυναμία να καταστείλει την Επανάσταση. και ζήτησε τη βοήθεια του υποτελούς του Μεχμέτ Αλή Πασά της Αιγύπτου. --Το Μάρτιο του 1824 προχωρά σε συμφωνία με τον Μεχμέτ Αλή Αλή ο οποίος ζήτησε και πήρε Κρήτη και Κύπρο τοποθέτησε το θετό γιο του, Ιμπραήμ, διοικητή της Πελοποννήσου. Οι Έλληνες, βρίσκονταν σ΄ έναν ακόμη εμφύλιο πόλεμο.

Οι Τουρκοαιγύπτιοι πίστευαν ότι αν δεν καταστρεφόταν ο ελληνικός στόλος και δεν εξουδετερώνονταν οι ναυτικές βάσεις των Ελλήνων, δεν θα ήταν δυνατό να ευδοκιμήσουν χερσαίες επιχειρήσεις. ‘Ετσι αποφασίσθηκε, ο αιγυπτιακός στόλος υπό τον Χουσεΐν να προσβάλλει την Κάσο και ο τουρκικός υπό τον Χοσρέφ Πασά τα Ψαρά.

Τα Ψαρά, ήταν η τρίτη ναυτική δύναμη της Ελλάδας, μετά την Ύδρα και τις Σπέτσες, με ονομαστούς πυρπολητές, όπως ο Παπανικολής, ο Κανάρης και ο Πιπίνος. Ο Χοσρέφ είχε εντολή από τον σουλτάνο να “εξαφανίσει” τα Ψαρά.

Το πρωί της 20ης Ιουνίου ο τουρκικός στόλος απέπλευσε από το Σίγρι Μυτιλήνης με προορισμό τα Ψαρά. Απετελείτο από 176 πλοία (πολεμικά και φορτηγά) και 12 χιλιάδες άνδρες (τούρκους και τουρκαλβανούς). Η τουρκική αρμάδα έφθασε στον αβαθή ορμίσκο Κάναλος. Έπειτα από ισχυρό κανιοβολισμό, οι Τούρκοι πέτυχαν την απόβαση των αγημάτων τους.

Οι κάτοικοι του νησιού ανέρχονταν σε 30.000, οι 7.000 ντόπιοι και οι υπόλοιποι πρόσφυγες από τη Χίο και τις ακτές της Μικράς Ασίας. Το υπερασπίζονταν 1.300 Ψαριανοί, 700 πάροικοι και 1027 μισθοφόροι από τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.

Οι μαχητές των Ψαρών έκαναν μία σειρά λαθών με πρώτο ότι δεν χρησιμοποίησαν καθόλου το στόλο τους.

Οι Τούρκοι του Χοσρέφ κατέβαλαν μέσα σε δύο μέρες το νησί. Τα όσα ακολούθησαν ήταν απίστευτα τραγικα.

Μόνη εστία αντίστασης παρέμεινε το Παλαιόκαστρο, η οχυρή θέση που δεσπόζει της Χώρας. Οι υπερασπιστές του, ανάμεσά τους και πολλά γυναικόπαιδα, αμύνθηκαν σθεναρά εναντίον 6.000 Τούρκων που τους πολιορκούσαν. Όταν η αμυντική γραμμή τους έσπασε και το φρούριο πλημμύρισε από Τούρκους, ο Αντώνιος Βρατσάνος έβαλε φωτιά στην πυριταδοποθήκη για να μην πέσουν στα χέρια των εισβολέων.

Η καταστροφή και η σφαγή υπήρξε τρομερή. Από τους 30.000 κατοίκους του νησιού, οι 18.000 θανατώθηκαν ή πουλήθηκαν ως σκλάβοι. Από αυτή τη τραγωδία ο ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός έγραψε:

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
περπατώντας η Δόξα μονάχη
μελετά τα λαμπρά παλληκάρια
και στην κόμη στεφάνι φορεί
γινωμένο από λίγα χορτάρια
πούχαν μείνει στην έρημη γη. 

http://www.onalert.gr/stories/ston-psaron-tin-olomayri-raxi-i-sfagi-kai-i-tragodia
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ""Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη""

Τα ελληνικά νησιά και η προέλευση των ονομασιών τους

Ξέρατε ότι ο Νάξος ήταν ο θρυλικός ηγεμόνας των πρώτων αποίκων του ομώνυμου νησιού; Το ίδιο ήταν και ο Πάρος, για την Πάρο, ο Θάσος για την Θάσο, ο Ζάκυνθος για την Ζάκυνθο και ο Κέφαλος για την Κεφαλονιά.

 

Γνωρίζατε ότι Κρήτη ονομαζόταν μία από τις νύμφες των Εσπερίδων, που φύλαγαν τα χρυσά μήλα στον κήπο των θεών, στη χώρα του Άτλαντα; Η δε Σύμη ήταν μία άλλη νύμφη, συζύγου του Γλαύκου, πρώτου κάτοικου του νησιού, ενώ ο Φολέγανδρος ήταν γιος του Μίνωα.

 

Το ότι έπαιξε η αρχαία ιστορία ρόλο στην ονομασία των Ελληνικών νησιών δεν μας κάνει εντύπωση. Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν ονόματα νησιών που η ιστορία τους προσπερνά μία εμβληματική - και πιθανώς μυθική - φιγούρα. Όπως τα παρακάτω:

 

Σύρος: Το όνομα Σύρος προέρχεται από τους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Φοίνικες. Σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία αυτή. Σύμφωνα με την πρώτη, το όνομα προέρχεται από τη λέξη «ουσύρα» που σημαίνει ευτυχής, ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη, προέρχεται από το «συρ» που σημαίνει βράχος.

 

Σκύρος: Το νησί πήρε την ονομασία του από το άγριο πετρώδες έδαφός του. «Σκίρον» ή «σκύρον» σημαίνει «συντρίμμια πέτρας».

 

Ανάφη: Η Ανάφη διατήρησε αναλλοίωτο το όνομά της από την αρχαιότητα και μάλιστα από την αρχαία μυθολογία. Σύμφωνα με αυτήν, οι Αργοναύτες επιστρέφοντας στη πατρίδα τους από την Κολχίδα έπεσαν σε καταιγίδα και παρασύρθηκαν στο ανοικτό πέλαγος, όπου ναυαγοί πλέον στη θάλασσα άρχισαν να εκλιπαρούν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει.

 

Ο Απόλλωνας ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις τους διέχυσε φως υπό μορφή κεραυνού οπότε είδαν μπροστά τους να ξεπροβάλει από τη θάλασσα ολόκληρο νησί το οποίο κατάφεραν να προσεγγίσουν.

 

Εκεί οι Αργοναύτες ανήγειραν βωμό προς τιμή του Απόλλωνα του «Αιγλήτη» (= αυτού που λάμπει, Αίγλη) και ονόμασαν το νησί Ανάφη (εκ του ρήματος αναφαίνω).

 

Μύκονος: Η ονομασία Μύκονος, γνωστή από αρχαία νομίσματα και επιγραφές, αποδόθηκε από την παράδοση στον επώνυμο ήρωα Μύκονο, απόγονο του μυθικού βασιλιά της Δήλου Ανίου, γιου του Απόλλωνος και της νύμφης Ροιούς, κόρης του Διονύσου.

 

Σαντορίνη: Το όνομα της νήσου «Θήρα» προέρχεται από τον αρχαίο Σπαρτιάτη Θήραν που αποίκησε πρώτος το νησί. Το δε όνομα «Σαντορίνη», όμως, προέρχεται από τους διερχόμενους Φράγκους Σταυροφόρους οι οποίοι κατά το πέρασμα τους στέκονταν για ανεφοδιασμό κοντά σε εκκλησία της Αγίας Ειρήνης (Σάντα Ειρήνη) η οποία υπήρχε στο νησί.

 

Ικαρία: Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την προέλευση της ονομασίας του νησιού. Μία από αυτές αναφέρεται στην φοινικική ρίζα «-καρ» και στον λαό των Κάρων, της Μικράς Ασίας.

 

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όμως, το νησί ονομάζεται Ικαρία από τον μύθο του θρυλικού Ικάρου, που με τον θάνατό του εκεί έδωσε το όνομά του στο Ικάριο πέλαγος.

 

Σκιάθος: Το όνομα της Σκιάθου, φημολογείται ότι προέρχεται από τις λέξεις «σκιά» και «Άθως», καθώς το νησί βρίσκεται γεωγραφικά -και μεταφορικά- στην σκιά του Αγίου Όρους.

 

Αλόννησος: Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, καθώς έτσι αναφερόταν στη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828.

 

Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος, δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα η Αλόννησος ήταν άλλο νησί (άγνωστο το ποιο). Παρά ταύτα το όνομα παραμένει ως έχει για το νησί, το οποίο κατά τους αρχαίους Έλληνες λέγονταν «Ίκος».

 

Λήμνος: Η λέξη Λήμνος κατά μία εκδοχή -των φοινικιστών- είναι φοινικική και σημαίνει λευκή, άσπρη, λαμπερή. Όμως ουδεμία σχέση μπορεί να έχουν αυτές οι ονομασίες με το ηφαιστειογενές νησί.

 

Άλλες εκδοχές υποστηρίζουν πως το όνομα Λήμνος προέρχεται είτε από την ομηρική λέξη «λήιον», που προσδιορίζει το σπαρμένο χωράφι, τον αγρό, ή από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις «ληίς» (που σημαίνει κοπάδι) + «μήλο» (που σημαίνει πρόβατο), δηλαδή νήσος κοπαδιών αιγοπροβάτων.

 

Η τελευταία αυτή εκδοχή φέρεται και η επικρατέστερη, επειδή η Λήμνος είναι το πεδινότερο νησί του Αιγαίου με μεγάλη παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, ήδη από την αρχαιότητα.

 

Λέρος: Το μεγαλύτερο μέρος της Λέρου είναι σχετικά επίπεδο και με χαμηλά βουνά (το υψηλότερο σημείο είναι το Κλειδί 320 μ.). Για αυτό το νησί πήρε το όνομά του από την αρχαία ελληνική λέξη «λέρος» που σημαίνει ομαλός, επίπεδος.

 

Ρόδος: Από την αρχαία εποχή έχει επικρατήσει ο συσχετισμός του ονόματος με το ομώνυμο λουλούδι, ιερό στον θεό Ήλιο. Γι’αυτό και τα νομίσματα της Ρόδου παρίσταναν από το ένα μέρος του κεφάλι του Ήλιου και από το άλλο το Ρόδον.

 

Κέρκυρα: Σύμφωνα με πολλούς μελετητές το όνομα οφείλεται στην νύμφη Κέρκυρα, κόρη του ποταμού Ασώπου. Ο θεός Ποσειδώνας αγάπησε την όμορφη κοπέλα, την έφερε στο νησί και του έδωσε το όνομά της. Από τον έρωτά τους έφερε στη ζωή τον Φαίακα, τον μυθικό γενάρχη των Φαιάκων.

 

Πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι ο μύθος της νύμφης Κέρκυρας συνδέεται ετυμολογικά με την λέξη «κορυφώ» από την ακρόπολη που βρίσκεται απέναντι από το σημερινή πρωτεύουσα. Από την λέξη «κορυφώ» προήλθε στην συνέχεια η λατινογενής ονομασία Corfu, με την οποία είναι γνωστό το νησί στο εξωτερικό.

 

Κύθηρα: Αρκετές φορές τα Κύθηρα άλλαξαν ονομασία. Οι κατά καιρούς ηγεμόνες του νησιού του προσέδιδαν διάφορα ονόματα. Τον μεσαίωνα λεγόταν Κυθουρία και Τσερίγο ή Τσιρίγο, όνομα που του έδωσαν οι Ενετοί ναυτικοί.

 

Λεγόταν και Φοινικούντα κάποτε, γιατί πολύ παλιά υπήρξαν τα Κύθηρα αποικία των Φοινίκων. Η ονομασία «Κύθηρα» τους δόθηκε από την Αφροδίτη, την προστάτιδα του νησιού κατά την αρχαιότητα, που εδώ την έλεγαν Κυθήρια ή Κυθέρεια, από το ρήμα «κεύθω», το οποίο σημαίνει «κρύπτω τον έρωτα στην κοιλία».

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Τα ελληνικά νησιά και η προέλευση των ονομασιών τους"

Διάλεξη του Ν. Λυγερού με θέμα: "Ο Απόστολος Παύλος και η διαχείριση κρίσεων". Βέροια, 28/06/2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Διάλεξη του Ν. Λυγερού με θέμα: "Ο Απόστολος Παύλος και η διαχείριση κρίσεων". Βέροια, 28/06/2014 "

Ιστορικά ανέκδοτα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

Ιστορικά ανέκδοτα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (1770-1843)
----Ο θρυλικός «Γέρος του Μωριά» γεννήθηκε στην Παλαιά Μεσσηνία. Να πως τον περιγράφει ο Βλαχογιάννης: 'Οψη «αδύνατη και μαυρειδερή' μάτια βαθουλά, ματιά σκληρή και δυνατή' μεγάλο μουστάκι μαύρο, γερακωτή μεγάλη μύτη' μαλλιά μακρυά κυματιστά. Μικρό κόκινο φέσι στραβοφορεμένο. Τέλος, πρόσωπο που χτυπάει και ξαφνίζει, και που του κάκου θα γύρευε κανείς να βρη σ' έναν Ευρωπαίο το ταίρι του».
--Οι Αρβανίτες έτρεμαν κυριολεκτικά το Κολοκοτρωναίκο σπαθί. Γι' αυτό κι' ο φοβερώτερος όρκος τους ήταν: -Να μη γλυτώσω απ' το σπαθί του Κολοκοτρώνη!.
----Πόσο μεγάλη είναι η χώρα που γεννήθηκες; τον ρώτησε κάποιος 'Αγγλος περιηγητής. -'Εχει διακόσιους φούρνους! είπε γελώντας ο Κολοκοτρώνης. (Κάθε σπίτι στα χωριά έχει και δικό του φούρνο).
-----Μια γυναίκα του ζήτησε κάποια χάρη: -Αφέντη μου, τού'λεγε, κάνε μου αυτό το καλό, και σκλάβα σου να γένω! -Τί λες, μωρή ζουρλή; Εμείς για τη λευτεριά πολεμούμε κι' εσύ θέλεις να γίνης σκλάβα μου; -------Του είπαν κάποτε: -Κολοκοτρώνη, η πατρίδα θα σε ανταμείψη. -Το ξέρω, απάντησε' εμένα θα πρωτοεξορίση.
----- Κάποτε φιλοξένησε εν γνώσει του το φωνιά του αδερφού του, ο οποίος νόμιζε ότι δεν τον ξέρει ο «Γέρος». -Παιδί μου! λέει η μάνα του, δίνεις να φάει ψωμί ο φονιάς του παιδιού μου; -Σώπα μάννα' είπε ο στρατηγός. Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο του σκοτωμένου.
--------Από τη στιγμή, που ο Κολοκοτρώνης ανακατεύτηκε στην πολιτική, έχασε τα νερά του. Πολύ γρήγορα όμως κατάλαβε το σφάλμα του και ξαναγύρισε στ' άρματα. Διηγόταν μάλιστα και το ακόλουθο μύθο, για να δείξη πως την έπαθε, όταν πήγε να γίνη πολιτικός: 'Ενας λύκος άρπαξε ένα αρνί από το μαντρί και πήγε παραπέρα να το φάει. -Κυρ λύκο, θα με φας, το ξέρω, είπε το αρνί. Γι' αυτό όμως το καλό, κάνε μου και μένα αυτή τη χάρη: τραγούδα μου λιγάκι, γιατί έχεις πολύ γλυκιά φωνή και μένα μου αρέσουν τα τραγούδια. 'Αφησε ο λύκος το αρνί κι άρχισε να ουρλιάζη. Τον άκουσαν τότε τα σκυλιά και τον πήραν στο κυνηγητό. Είδε κι έπαθε, ώσπου να γλυτώσει. Τότε στάθηκε ψηλά στη ράχη κι αγναντεύοντας το μαντρί είπε: -Τί ήθελα εγώ να κάμω τον τραγουδιστή; Καλά να πάθω!. 'Ελεγε κι αυτόν το μύθο: Η κουκουβάγια είχε βρωμίσει πολύ τη φωλιά της κι αποφάσισε να κατοικήση αλλού. Της λέει τότε ο κούκος: -Του κάκου βασανίζεσαι, όσο παίρνεις μαζί σου και τον πισινό σου.
---------Οι μεγάλοι καπεταναίοι της Επαναστάσεως είχαν διάφορα παρατσούκλια μεταξύ τους.
Τον Οδυσσέα Ανδρούτσο τον έλεγαν Γερο-Χουλιάρα για τις πονηριές και τα τερτίπια του' Γέροντα έλεγαν τον Γκούρα για την φρονιμάδα του' Γύφτο έλεγαν τον Κολοκοτρώνη για το χρώμα του' Γύφτο έλεγαν και τον Καραϊσκάκη.
---------Καταδιωκόμενος ο Κολοκοτρώνης από τα κυβερνιτικά στρατεύματα στον εμφύλιο πόλεμο του 1825, στάθηκε κάτω από μια καρυδιά να ξεκουραστή. Και μονολογούσε λυπημένος: -Τί έχεις, καρυδιά μου, και παραπονιέσαι; Μη σε πετροβολάνε τα παιδιά; Είναι γιατί έχεις τα καρύδια... * (Γνωστή και η λαϊκή παροιμία: «Το δέντρο πώχει τον καρπό όλο πετροβολιέται».
---------Ο Κολοκοτρώνης σχολίασε τη δολοφωνία του Καποδίστρια με τον ακόλουθο μύθο: Κάποτε, λέει, τα γαϊδούρια πήραν την απόφαση να σκοτώσουν το σαμαρά, για ν' απαλλαγούν απ' τα σαμάρια κι απ' το φορτίο, που τους έβαζαν οι άνθρωποι. 'Ετσι κι έγινε. Αμέσως όμως κατόπιν πήραν την πρωτοβουλία τα καλφάδια (οι μαθητευόμενοι) του σαμαρά, μα δεν ήξεραν να κάμουν καλή τη δουλειά, γιατί έχασαν το μαστορά τους. 'Ετσι τα κακοφτιαγμένα σαμάρια άρχισαν να χτυπάνε και να πλυγώνουν τα δυστυχισμένα γαϊδούρια, που δεν άργισαν να καταλάβουν ότι με την ανόητη πράξη τους έπεσαν από το κακό στο χειρότερο...
-----------Στον 'Οθωνα, ο οποίος τον ρώτησε τι γνώμη είχε για το νέο πανεπιστήμιο, που άρχισε να χτίζεται, απάντησε: -Να σας πω, μεγαλειότατε' μου φαίνεται ότι τούτο εδώ -κι έδειξε το Πανεπιστήμιο- δεν έπρεπε να κτισθή κοντά σε κείνο -κι έδειξε το Παλάτι' διότι φοβούμαι ότι τούτο θα φάει εκείνο..
-----'Ελεγε «Οι 'Ελληνες είναι τρελλοί, αλλά έχουν θεόν φρόνιμον».
--------Μετά την καταδίκη του τον πληροφόρησαν ότι ο βασιλιάς του χαρίζει τη ζωή και τον αφήνει μόνο... 20 χρόνια φυλακή. -Θα γελάσω το βασιλιά! Δεν θα ζήσω τόσους! Αποκρίθηκε.

   http://douridasliterature.com/history.html

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Ιστορικά ανέκδοτα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη "

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΑΠΟ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ

KAΛΑΜΟΥΓΚΑΝΑΣ. από το καλαμουγκάνι (καλάμι-canna), το καλάμι όπου τυλίγεται το νήμα.
ΚΑΛΙΚΟΥΝΗΣ. καλκούνι (Κύθηρα) η τάπα του βαρελιου.
ΚΑΛΙΤΣΟΥΝΑΚΙΣ. καλιτσούνι ειδ. τυρόπιτας, Κρήτη. αλλού γλυκίσματα.
ΚΑΝΑΒΟΣ. καναβή ειδ. αγριόπαπιας, μα και ξύλινος σκελετός για το πρόπλασμα του τεχνίτη από κερί ή από πηλό.
ΚΑΝΟΥΤΟΣ. κανούτος λύκος
ΚΑΠΕΡΩΝΗΣ. καπερόνα ειδ. κάπας.
ΚΑΡΤΣΟΝΑΚΗΣ. καρτσόνι, κάλτσα μάλλινη
ΚΑΣΤΟΡΧΗΣ. καστόρχι, ύφασμα.
ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΣ. κατραμωμένος (βενετς. μετοχη), κατράμι, η πίσσα που αλείβουν τα πλοία.
ΚΟΘΡΗΣ ΚΟΘΟΡΝΟΣ. κόθρος, κοθρί, κόθρα, κομμάτι ψωμί, πίτα, κοσκινόγυρος, λαιμαριά ξύλινη για τα γιδοπρόβατα, απομεινάρι ψωμιού στο τραπέζι. κοθρής ζητιάνος από το κόθουρος (Μακεδ) κόθουρνος (Θράκη)
ΚΟΡΦΙΤΗΣ (Χαλκιδική). όπως λένε και τα τελευταία καρπούζια, που βγαίνουν στην κορυφή της καρπουζιάς, πριν να ξεραθεί
ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΝΤΗΣ. ίσως όπως και το Κολοκοτρώνης, με β’ συνθετικό το κοντός.
ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΣ. κουρκουλώ κυλιούμαι (κούρκουλας ονομάζεται σε μερικές γνώσεις ο παπάς).
ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗΣ. κούρκουμα, ανακούρκουδα.
ΚΟΥΣΚΟΥΡΑΣ ΚΟΥΣΚΟΥΡΗΣ. σημαίνει το κούσκουρας κατά τόπους φλύαρος, πετρωδικός τόπος, αργιλότοπος.
ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ. κουτρουλής, κούτρουλος, φαλακρός, κασίδης ή και ξουρισμένος σύρριζα.
ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ. κουρμούλι κορμός δέντρου, χαμόδεντρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΑΠΟ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ"

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΤΟ 1922

ΠΟΣΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΤΟ 1912;

Ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα όσων κατέκριναν και κατακρίνουν την Μικρασιατική Εκστρατεία είναι ότι η Μικρά Ασία κατοικούνταν στη συντριπτική πλειοψηφία της από Τούρκους, ότι οι Έλληνες ήταν μια μικρή μειονότητα και συνεπώς δεν είχε δικαίωμα το ελληνικό έθνος να ζητήσει τμήμα της Μικρασίας. Παρακάτω θα εξετάσoουμε το κατά πόσο αληθεύει η άποψη για "τουρκική Μικρά Ασία".

Πληθυσμιακά στοιχεία για την Μικρά Ασία. Από το βιβλίο του Γεώργιου Κ. Σκαλιέρη "Λαοί και Φυλαί της Μικράς Ασίας" πρώτη έκδοση Ιούνιος 1922, επανέκδοση από τις εκδόσεις ΡΗΣΟΣ, 1990, αντιγράφουμε το συνολικό πληθυσμό κατά φυλές κι εθνότητες, σε Μικρά Ασία και σε Αρμενία/Κουρδιστάν, όπως ήταν πριν την αρχή των εκτοπισμών και διωγμών κατά των Χριστιανών από το Οθωμανικό κράτος, στα 1913:
Μικρά Ασία , Εθνικότητα ή φυλή ,Πληθυσμός
1
ΕΛΛΗΝΕΣ (Ορθόδοξοι, Δυτικοί, Μελχίτες, Διαμαρτυρόμενοι, Έλληνες πολίτες) 2.660.316
2
ΑΡΜΕΝΙΟΙ (Γρηγοριανοί, Δυτικοί, Προτεστάντες) 637.268
3
ΚΟΠΤΕΣ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝ ΡΑΓΙΑΣΗ 10.019
4
ΤΣΙΓΚΑΝΟΙ 78.221
5
ΙΟΥΔΑΙΟΙ 56.970
6
ΟΘΩΜΑΝΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ 1.802.697
7
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΡΗΤΕΣ 53.926
8
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΓΙΟΥΡΟΥΚΟΙ 1.291.861
9
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΙΖΙΛ-ΜΠΑΣ 384.834
10
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΔΕΡΒΙΣΙΔΕΣ 173.825
11
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΛΥΚΙΑΣ 95.000
12
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΠΙΣΙΔΙΑΣ 85.000
13
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΛΥΚΑΟΝΙΑΣ 70.040
14
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΠΑΜΦΥΛΙΑΣ 90.004
15
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΑΦΣΑΡΟΙ 225.000
16
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ 95.000
17
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΡΟΥΚΜΕΝΗΔΕΣ 95.000
18
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΒΙΘΥΝΙΑΣ 200.000
19
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΜΕΣΟΧΑΛΔΗΝΟΙ 80.000
20
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΛΑΖΟΙ 125.000
21
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΣΑΝΝΟΙ 303.955
22
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΜΙΓΓΡΕΛΟΙ-ΑΜΠΧΑΖΟΙ 210.510
23
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΓΕΩΡΓΙΑΝΟΙ 55.000
24
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΑΝΖΑΡΙΤΕΣ 64.000
25
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΖΕΫΜΠΕΚΕΣ 39.880
26
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ 5.300
27
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ 85.823
28
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΙΡΚΑΣΙΟΙ 433.582
29
ΚΟΥΡΔΟΙ 119.834
30
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΕΚ ΒΟΣΝΙΑΣ-ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗΣ 64.462
31
ΣΥΡΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ 67.744
32
ΔΥΤΙΚΟΙ 30.397
33
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΑΤΑΡΟΙ-ΠΕΡΣΕΣ 78.518
ΣΥΝΟΛΟ 9.868.706

(ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΒΙΛΑΕΤΙΑ) ΑΡΜΕΝΙΑ ΚΑΙ ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ
1
ΑΡΜΕΝΙΟΙ 860.000
2
ΚΟΥΡΔΟΙ 855.000
3
ΤΟΥΡΚΜΟΜΑΝΟΙ 40.000
4
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΙΖΗΛ ΜΠΑΣ 242.580
5
ΤΟΥΡΚΟΙ 30.500
6
ΕΛΛΗΝΕΣ 31.214
7
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΙΡΚΑΣΙΟΙ 27.500
8
ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΣΥΡΟΙ 9.990
9
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΣΥΡΟΙ 8.000
10
ΧΑΛΔΑΙΟΙ (ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ) 25.020
11
ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΙΑΚΩΒΙΤΕΣ 28.744
12
ΓΕΖΙΤΕΣ (μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού) 17.263
13
ΚΟΠΤΕΣ ΤΣΙΓΚΑΝΟΙ 3.988
14
ΝΕΣΤΟΡΙΑΝΟΙ 92.000
15
ΞΕΝΟΙ ΗΜΕΔΑΠΟΙ 4.986
16
ΛΑΤΙΝΟΙ 18
17
ΙΟΥΔΑΙΟΙ 6.506
18
ΞΕΝΟΙ 1.220
19
ΛΟΙΠΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ 366.000
ΣΥΝΟΛΟ 2.644.140
Σύνολο πληθυσμού Μικρασίας και τουρκικής Αρμενίας-Κουρδιστάν: 12.512.846

Οι Τούρκοι (Οθωμανοί και λοιπές τουρκόφωνες μουσουλμανικές φυλές) συνολικά είναι: 6.940.060, δηλαδή μόλις το 55,46% του συνολικού πληθυσμού. Αυτό το ποσοστό εννοούν οι Έλληνες μαρξιστές όταν μιλάνε περί Μικρασίας-Αρμενίας-Κουρδιστάν ως το "καθαρά Τουρκικό μέρος της οθωμανικής αυτοκρατορίας";

Οι Έλληνες, Αρμένιοι, Κούρδοι, Νεστοριανοί και λοιποί Χριστιανοί συνολικά δίνουν 5.401.167, δηλαδή 43,16% του πληθυσμού. Αυτό το 45% του πληθυσμού της "Ασιατικής Τουρκίας" έπρεπε, σύμφωνα με τους Έλληνες διεθνιστές και λοιπές προοδευτικές δυνάμεις να συνεχίσει να ανέχεται τη βαρβαρότητα τις διώξεις και τις γενοκτονίες εκ μέρους των Τούρκων, του άλλου μισού πληθυσμού, απλά και μόνο επειδή ο Λένιν είχε συμμαχήσει με τον Κεμαλισμό;
Δεν είχαν αυτοί δικαίωμα στο να απαλλαχθούν από τον τουρκικό ζυγό; Μιλάμε για πεντέμισυ εκατομμύρια ανθρώπους στα 1913, που με τον ρυθμό άυξησης του πληθυσμού στην Ανατολία σήμερα θα ήταν 30 εκατομμύρια.

Ε, αυτοί έπρεπε να σφαγούν για χάρη της "προοδευτικής κεμαλικής Τουρκίας", και η απελευθερωτική εκστρατεία των Ελλήνων να αποκληθεί "ιμπεριαλιστική".

Κι ας μην πουν τίποτε για "σφαγές του Ελληνικού στρατού εις βάρος των Τούρκων". Παρεκτροπές φυσικά υπήρξαν. Ειδικότερα κατά την άτακτη υποχώρηση του στρατού μας. Δε μπορούν όμως αυτές οι παρεκτροπές, αφενός ούτε αριθμητικά να συγκριθούν με τις σφαγές που διενήργησαν οι Τούρκοι μεταξύ 1914-1922, αλλά αφετέρου ούτε και να συγκριθούν (όντας μη προμελετημένες) με την προμελετημένη γενοκτονία που είχε σχεδιασθεί και εκτελεσθεί από τις ηγεσίες του τουρκικού κράτους εις βάρος των χριστιανών υπηκόων του. "Οι Χριστιανοί της Τουρκίας πρέπει ή να εκτουρκιστούν ή να διωχθούν", είχαν αποφασίσει οι Νεότουρκοι συνέχεια των οποίων ήταν ο Κεμαλισμός. ΟΛΟΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ, Έλληνες και Αρμένιοι.

Πώς τολμάνε να μην παραδέχονται αρκετοί το ότι η σφαγή ενός και πλέον εκατομμυρίων Ελλήνων δεν ήταν γενοκτονία; Άντε ένας άντε δύο να έπεσαν τυχαία στις κάνες των όπλων του Κεμάλ, αλλά ένα εκατομμύριο; Υπενθυμίζω: από τα 3,2 εκατομμύρια που ζούσαν το 1912 σε Α.Θράκη και Μ.Ασία, γύρισαν εδώ περί το 1,6εκατομμύρια (1,28 το 1923 και οι υπόλοιποι πιο πριν), έφυγαν στη Ρωσία περί τις 200.000-300.000, έμειναν στην Κωνσταντινούπολη περί τις 150.000, άρα σφάχτηκαν 1.200.000.
 Πώς γίνεται να αντιπαραβάλονται οι ενέργειες ενός στρατού που έκαιγε καλύβες όντας υπό άτακτη υποχώρηση με τις προσχεδιασμένες και προμελετημένες ενέργειες ενός κράτους που ήθελε να εκτουρκίσει ή να σφάξει το 40 % των υπηκόων του, και μάλιστα το έλεγε επίσημα; Πώς είναι δυνατόν να γίνεται λόγος για 200.000 νεκρούς Τούρκους από τον Ελληνικό στρατό (που είχε 30.000 απώλειες) τη στιγμή που αυτός και αριθμητικά λίγος μέσα στο χάος της τεράστειας Μικρασίας ήταν, αλλά και συνεχώς πολεμούσε ώστε δεν είχε χρόνο για γενοκτονίες;
Πώς γίνεται να εξισώνουν κάποιες μεμονωμένες ενέργειες ενός ατάκτως οπισθοχωρούντα και εν πλήρη διαλύσει στρατού με μια προμελετημένη γενοκτονία, εν ψυχρώ πραγματοποιούμενη; Γνωρίζουν άραγε πως τη στιγμή που η Σμύρνη έπλεε στο αίμα, των μουσουλμάνων της Β. Ελλάδας δεν πειράχτηκε ούτε μια τρίχα της κεφαλής τους, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα το ελληνικό κράτος να απειλήσει ή να εφαρμόσει αντίποινα εναντίον τους ώστε ο Κεμάλ (και οι προκάτοχοί του, από το 1915 και μετά) να σταματήσει τις σφαγές των Μικρασιατών; Εμείς όμως δεν κάναμε τέτοια πράγματα.

Σε ένα πόλεμο γίνονται αρκετά άσχημα πράγματα, όμως γενικεύσεις που εξισώνουν θύμα και θύτη, και μάλιστα παραγνωρίζουν το ιστορικό υπόβαθρο της συμπεριφοράς του θύματος (οι Τούρκοι επί αιώνες έσφαζαν άοπλους Ρωμιούς, είναι λογικό κάποτε να σφάξουν και οι Ρωμιοί, αλλά η μια σφαγή διαφέρει από την άλλη: το θύμα εκδικείται, ενώ ο θύτης που επί αιώνες έσφαζε δεν έχει καμιά δικαιολογία) είναι απαράδεκτες.

Είναι σαν να εξισώνεται ο αντισημιτισμός των Παλαιστινίων που υπέφεραν και υποφέρουν από το Ισραήλ, με τον αντισημιτισμό των Ναζί στους οποίους τίποτε δεν έφταιξαν οι Εβραίοι.

Στο συνέδριο του κόμματος των Νεοτούρκων, τον Οκτώβριο του 1911 είχε αποφασισθεί: "Η Τουρκία πρέπει να γίνει μια ουσιαστικά μουσουλμανική χώρα(..) Αργά ή γρήγορα πρέπει να επιτευχθεί η ολοκληρωτική οθωμανοποίηση (διάβαζε τουρκοποίηση) όλων των υπηκόων της αυτοκρατορίας.

Είναι πάντως ξεκάθαρο πως αυτό δε μπορεί να επιτευχθεί με την πειθώ και ως εκ τούτου πρέπει να προσφύγουμε στην ένοπλη βία (..)Πρέπει να αρνηθούμε στις άλλες εθνότητες το δικαίωμα να έχουν δικές τους οργανώσεις. Κάθε μορφή αποκέντρωσης συνιστά προδοσία της Τουρκικής Αυτοκρατορίας.
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΘΝΟΤΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΛΗΤΕΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ. (..)"
Ξέρω βέβαια, κανείς δεν έχει στα χέρια του τα διατάγματα του εμπρησμού της Σμύρνης ή των διωγμών μεταξύ 1915-1922 οπότε οι διεθνιστές μας έχουν κάθε δικαίωμα να αρνούνται πως έγινε γενοκτονία. Και εις ανώτερα.

Όσο για το κύριο επιχείρημα των αντιεθνικιστών που κατακρίνουν την Μικρασιατική Εκστρατεία, το "έστω, ας δεχτούμε, ότι είχαμε δίκαιο να πάει ελληνικός στρατός στη Σμύρνη-Ιωνία. Γιατί επήγαμε να κατακτήσουμε την Άγκυρα;", αυτό φανερώνει την πλήρη άγνοιά τους για τα δεδομένα της εποχής. Απαντούμε: απλούστατα, για να κρατηθεί η Σμύρνη ελληνική, έπρεπε να κατανικηθεί ο κεμαλισμός. Δια της εκστρατείας προς την Άγκυρα-Σαγγάριο δεν ετίθετο θέμα κατάκτησης των περιοχών αυτών ούτε όλης της Μικρασίας, αλλά θέμα οριστικής αποσόβησης του κινδύνου για τη Σμύρνη. Καθώς ο κεμαλισμός συνεχώς και ενδυναμωνόταν, ήταν βέβαιο ότι θα αμφισβητούσε ένοπλα την ελληνική κυριαρχία σε Σμύρνη και Α. Θράκη.
Δεν έπρεπε να εξασφαλιστεί μια για πάντα η Ελλάδα από την αμφισβήτηση των ελληνικότατων αυτών περιοχών; Υπήρχαν δύο τρόποι να το κάνουμε αυτό. Είτε θα περιμέναμε στα όρια της Ιωνίας, 150-200 χλμ ανατολικά της Σμύρνης, να ενδυμωθεί κι άλλο ο Κεμάλ, να στρατολογήσει κι άλλους Τούρκους (ειδικά από τις περιοχές από τις οποίες θα αποσύρονταν ο ελληνικός στρατός), είτε θα επιτιθέμεθα στον Κεμάλ προσπαθώντας να τσακίσουμε το κεφάλι του φιδιού.
Οι τότε ιθύνοντες διάλεξαν το δεύτερο σχέδιο, καθώς το πρώτο τους φάνηκε πως θα προκαλούσε φθορές στον ελληνικό στρατό: ο Κεμάλ, εάν η Ελλάδα περιοριζόταν μόνη της στην στενότατη και μικρή ζώνη κατοχής της Ιωνίας, θα μπορούσε να συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες στρατού σε απόσταση 100-200 χλμ από την Ιωνία προκαλώντας "ασφυξία" και είτε δια του αντάρτικού του είτε εξαναγκάζοντας μας να παρακολουθούμε 200 .000 στρατό έτοιμο να επιτεθεί όποτε θελήσει σε μια στενότατη ζώνη. Το δίλημμα ήταν τραγικό, ωστόσο δεν πρέπει οι κακόπιστοι αντιεθνικιστές να μας πείσουν ότι σκοπός της εκστρατείας προς την Άγκυρα ήταν η κατάκτηση όλης της Τουρκίας.

Ψεύδονται ασύστολα όταν ισχυρίζονται ότι δεν καταλαβαίνουν γιατί βαδίσαμε προς Άγκυρα.
Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι η εκστρατεία προς την Άγκυρα ήταν στρατιωτικό λάθος, επαναλαμβάνουμε το κύριο επιχείρημα υπέρ της απελευθέρωσης της Ιωνίας το 1920: Ποιος ψεύτης, αλήθεια, από αυτή τη δράκα αντιεθνικιστών, θα τολμούσε να ισχυριστεί ότι
Α) η Σμύρνη και η ενδοχώρα της δεν ήταν ελληνικότατες περιοχές και ποιος απατεώνας μπορεί να ισχυριστεί ότι
Β) οι σφαγές κατά των Ελλήνων από τους Τούρκους το 1922 ήταν αποτέλεσμα απλώς και μόνο ή κυρίως της παρουσίας ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία κι ενδεχομένως των βιαιοτήτων που διέπραξαν Έλληνες στρατιώτες;
Σφαγές και γενοκτονίες κατά των Μικρασιατών είχαν ξεκινήσει από τα 1915-1916, προτού πατήσει καν Έλληνας στρατιώτης το πόδι του στην Μικρά Ασία, πολύ καν σκεφτεί κανείς εκστρατεία στην Άγκυρα. Δεν είναι λοιπόν "καλά να πάθουμε" οι σφαγές που υπεστήκαμε τον Αύγουστο του 1922 στη Σμύρνη και γενικά στη Μ. Ασία. Δεν ήταν "δίκαια εκδίκηση των Τούρκων". Ήταν συνέχεια των σφαγών του 1915-1918, και γι' αυτό επήγαμε επιπλέον στην Μικρά Ασία το 1920 (εκτός από το να απελευθερώσουμε ελληνικότατες περιοχές): για να μην επαναληφθούν τα γεγονότα του 1915-1918.
Το ότι απέτυχε παταγωδώς η τότε ηγεσία στους δύο αυτούς στόχους διόλου δεν μειώνει το δίκαιο του εγχειρήματος.

Εύλογη η ένσταση πως τα παραπάνω πληθυσμιακά στοιχεία είναι ίσως νοθευμένα για λόγους εθνικού ελληνικού συμφέροντος. Ο Γ. Σκαλιέρης στην αρχή του βιβλίου αυτού παραθέτει στατιστικά στοιχεία ξένων: Ο Malte-Brun στην "Geographie Universelle" 1875 (tom. V) γράφει "Η Μ.Ασία έχει 8-9 εκ. κατοίκων εξ ων τα 5 είναι Μουσουλμάνοι και οι άλλοι Έλληνες Ορθόδοξοι." Ο M. Ph. Le Bas στο Asia Mineure 1878 γράφει "Οι Έλληνες κι οι Αρμένιοι της Μικράς Ασίας ανέρχονται σε 3 εκατομμύρια, οι μουσουλμάνοι σε πέντε. Αν αφαιρεθούν οι Κούρδοι και τα νομαδικά φύλα, οι Τούρκοι ούτε εις τέσσερα εκατομμύρια φτάνουν".
Ο Γάλλος αξιωματικός L. Lamouche, που επισκέφτηκε ως μέλος επίσημης αποστολής την Τουρκία, στο L' organisation Militaire de l' Empire Ottoman γράφει "Οι Τούρκοι δεν υπερβαίνουν τα 38% του πληθυσμού της χώρας". Ο Fontanier στο Voyages en Orient, Paris 1829 γράφει "γίνεται λόγος περί Τουρκικής πλειονοψηφίας ενώ αυτή δεν υπάρχει". Ο Τούρκος Refik Nevzad στο La Federation Ottomane, Paris 1915 λέει πως οι Τούρκοι μαζί με τους εξοθωμανισθέντες ανέρχονται στο 44,8%. Τέλος, η συμφωνία μεταξύ των Τουρκων και των εν Τουρκια ελληνικών πολιτικών οργανώσεων στις αρχές του 1912 κάνει λόγο για 2,5 εκατομμύρια Έλληνες στη Μικρα Ασία (μαζί με τα σαντζάκια Αδάνων και Αντάκιας), οπότε τα 2,66 εκατομμύρια που αναφέρει ο Σκαλιέρης δεν απέχουν και πολύ από την αλήθεια.
Τη συμφωνία αυτή είχαν δεχθεί όχι τίποτα παρακατιανοί Τούρκοι, αλλά ο τότε Μέγας Βεζύρης Κιαμήλ Πασάς, ο τότε καθηγητής συνταγματικού δικαίου μετέπειτα εν Ρώμη αντιπρόσωπος της Κεμαλικής Εθνοσυνέλευσης Αρίφ Μπέης, Στρατάρχες, πολλοί στρατιωτικοί και αριστοκράτες Τούρκοι. Και είχαν μάλλιστα υποσχεθεί για περισσότερες έδρες, δηλαδή πως υπήρχε περισσότερος των 2,5 εκατομμυρίων πληθυσμός Ελληνικός στην Μικρά Ασία.

ΠΗΓΗ: porta_aurea
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ………………2009 μ.Χ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΤΟ 1922"

Η τέχνη της αρωματοποιίας στην Αρχαία Ελλάδα

Αρχαία Αρώματα: τα είδη και οι μέθοδοι επεξεργασίας

Η αρωματοποιία αποτελούσε έναν κλάδο ξεχωριστό, που απαιτούσε δεξιοτεχνία, εφευρετικότητα, αλλά και την απαραίτητη μυστικότητα. Επρόκειτο για μια σπουδαία τέχνη για την οποία γράφτηκαν ποικίλα αρχαία συγγράμματα, με περιεχόμενο θεραπευτικό, καλλωπιστικό και επικουρικό. Οι αρχαίοι διέκριναν τα αρώματα σε δύο κατηγορίες. Σε αυτά που βρίσκονταν σε υγρή κατάσταση, τα έλαια, και στα παχύρρευστα και στερεά, τις αλοιφές. Τα ρήματα που χρησιμοποιούσαν αντίστοιχα ήταν το χρίω και το αλείφω, ενώ συναντάται επίσης το ξεραλοίφειν για επάλειψη σε στεγνό και όχι υγρό σώμα. Τα αρωματικά έλαια χαρακτηρίζονται ως ευώδη.


Οι αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Αθήναιος, ο Ιπποκράτης, ο Ξενοφών, ο Ηρόδοτος, ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος και άλλοι, αναφέρουν λεπτομέρειες σε σχέση με τα αρχαία αρώματα από λουλούδια, τα οποία έπαιρναν το όνομά τους είτε από το αρωματικό φυτό από το οποίο παράγονταν είτε από το όνομα του παρασκευαστή τους. Το μεγαλείον για παράδειγμα, διάσημο άρωμα της Εφέσου, πήρε το όνομά του από τον Μέγαλλο από τη Σικελία. Τα πιο γνωστά αρχαία ελληνικά αρώματα ήταν το ίρινον, ελαιόλαδο με εκχυλίσματα από ρίζες ίριδας, το νάρδον, το βάλσαμο, η στακτή το αυθεντικό βάλσαμο μύρου, το μελίνιο από κυδωνέλαιο, το ρόδιο μία διάσημη αλοιφή από τη Ρόδο από εκχύλισμα τριαντάφυλλου μαζί με άλλα αιθέρια έλαια, τοτύλιον έλαιον και άλλα.

Πολλές πόλεις μάλιστα ήταν ταυτισμένες με την παραγωγή συγκεκριμένων αρωμάτων και αλοιφών, όπως η Κύζικος περίφημη για το άρωμα της ίριδας, η Κως για το άρωμα μαντζουράνας και μήλων, η Φάσηλης για το ρόδο της κ.τ.λ.

Οι αρχαίοι συχνά εισήγαγαν αρώματα από την Ανατολή, τα οποία μάλιστα ασκούσαν σ’ αυτούς μία ιδιαίτερη γοητεία. Αρώματα, όπως το βρενθείον το ονομαστό άρωμα των Λυδών με μυρωδιά μόσχου και λεβάντας, το οποίο σκεύαζαν σε μικρά αγγεία, τα λυδία, το σούσινο το αρωματικό λάδι κρίνων από τα Σούσα, το μενδήσιο από τη Μέντη στο Νείλο, από λάδι βαλάνου αρωματισμένο με λάδι πικραμύγδαλων, όπως και το μετόπιο, μία ακριβή αρωματική κρέμα από την Αίγυπτο. Επίσης από τον 6ο αιώνα ήδη εισήγαγαν λάδι φοίνικα από την Ναύκρατη του Νείλου, κρίνο, λωτό και άνιθο από την Αίγυπτο και σίλφιο από τη Λιβύη από το οποίο παρασκεύαζαν ναρκωτικές, φαρμακευτικές αλοιφές, ως αντίδοτο κατά των δηλητηριάσεων. Τις εμπορικές σχέσεις με την ανατολή ευνόησαν ιδιαίτερα οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από κει οι Έλληνες προμηθεύονταν καινούργια αρώματα και είδη καλλωπισμού. Η βιομηχανία των αρωμάτων έφτασε δε στο αποκορύφωμά της στην πτολεμαϊκή Αίγυπτο.

Μυρεψεία – Σκεύη και Μέθοδοι Επεξεργασίας των προϊόντων

Στο Μινωικό και Μυκηναϊκό πολιτισμό πρέπει να υπήρχαν πολλά μυρεψεία, χώροι παρασκευής προϊόντων καλλωπισμού, αλοιφών και αρωμάτων. Τέτοια στοιχεία εντοπίστηκαν στο ανάκτορο της Ζάκρου (α΄ μισό 15ου αιώνα), στο ανάκτορο της Πύλου (τέλη 13ου αιώνα), στην Οικία του Λαδεμπόρου, αλλά και στην Οικία των Σφιγγών στις Μυκήνες.
Στα μυρεψεία αυτά και κυρίως σ’ αυτό της Ζάκρου, βρέθηκε πλήθος αγγείων, κυάθια, κύπελλα, αγγεία κοινής χρήσης, σταμνοειδή, ευρύστομα καδοειδή, αλλά και ολόκληρες σειρές από πύραυνα, θυμιατήρια δηλαδή με διάτρητο πόδι και άνοιγμα για την τοποθέτηση του κάρβουνου, πυριατήρια, καλύμματα χυτρών, ηθμοί (σουρωτήρια), τριποδικές χύτρες, πήλινη σχάρα, σκεύη που στο σύνολό τους χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή εκχυλισμάτων αρωματικών βοτάνων.

Γενικώς τα σκεύη που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή καλλυντικών προϊόντων και αρωμάτων ήταν:

• Τα γουδιά και οι τριπτήρες, για το κομμάτιασμα ή το άλεσμα του καρπού ή για την επεξεργασία άλλων υλών, όπως το θρυμμάτισμα των ανόργανων υλικών για τα χρώματα
• Οι λεκάνες, για την παραγωγή του κρασιού ή του λαδιού
• Η ασάμινθος, η μπανιέρα δηλαδή, για το μούλιασμα των λουλουδιών μέσα σε νερό, λάδι ή λίπος για την εξαγωγή του αρώματός τους
• Οι χύτρες, για το βράσιμο του λαδιού με σκοπό την παρασκευή του αρώματος
• Τα μυροδοχεία, τα αγγεία στα οποία συσκεύαζαν το έτοιμο προϊόν, τα οποία είχαν διάφορα σχήματα, ονόματα, αλλά και διακόσμηση
• Τα θυμιατήρια, τα λεγόμενα πύραυνα ή πυριατήρια

Σε σχέση με τις μεθόδους επεξεργασίας που πιθανόν χρησιμοποιούσαν οι αλοιφοποιοί της μινωικής και μυκηναϊκής εποχής, δεν έχουμε σαφείς γραπτές μαρτυρίες αλλά ούτε και άλλες αρχαιολογικές πληροφορίες. Ο Διοσκουρίδης του 1ου αι. μ.Χ. περιγράφει λεπτομερώς τη μέθοδο παρασκευής αρωματικών λαδιών, η οποία από τους ερευνητές θεωρείται πως θα πρέπει πιθανόν να ήταν ίδια με αυτή και των προγενέστερων εποχών (Demateria medica 1.43-55):

“Η επεξεργασία γινόταν σε δύο στύψεις. Σκοπός της πρώτης ήταν να καταστήσει το λάδι δεκτικό στο άρωμα των λουλουδιών και των φύλλων που θα προσέθεταν αργότερα. Κατά την πρώτη φάση λοιπόν παρασκεύαζαν μία αλοιφή από κονιορτοποιημένες ρίζες καλάμου, σχοίνου και κύπειρου, αναμεμειγμένες με νερό ή κρασί και την έβραζαν σε λάδι. Μετά σούρωναν το λάδι και το άφηναν να κρυώσει. Η δεύτερη στύψη αποτελούνταν από το βούτηγμα στο κρύο λάδι, εκείνων των λουλουδιών ή των φύλλων που θα έδιναν το τελικό άρωμα. Στο τέλος προσέθεταν τεχνικό χρώμα, αλάτι για τη συντήρηση ή μπαχαρικά”.

Η απόσταξη με τη σημερινή της έννοια δεν ήταν γνωστή στην αρχαιότητα. Οι μέθοδοι για την εξαγωγή αρώματος ήταν η εξαγωγή αρώματος από λουλούδια με εμποτισμό και η έκθλιψη – στύψη.
Στην πρώτη περίπτωση τα πέταλα των λουλουδιών απλώνονταν σε ζωικό λίπος ή λάδι και αντικαθίσταντο με νέα μέχρι το λίπος να κορεστεί από το άρωμά τους. Μέσα σ’ αυτό το λάδι ή το λίπος, που πιθανόν να ήταν ζεστό, τα λουλούδια θα έπρεπε να παραμείνουν για να μουλιάσουν. Από αυτή τη διαδικασία προέκυπτε έπειτα μία μυραλοιφή στην οποία έδιναν σχήμα σφαίρας ή κώνου και τη χρησιμοποιούσαν στις γιορτές και τον καλλωπισμό.

Στην έκθλιψη ή στύψη τα άνθη ή οι σπόροι τοποθετούνταν σε λινά υφάσματα υπό μορφή σάκου με θηλιές στις δύο απολήξεις οι οποίες στρέφονταν αντιθετικά ή ακολουθούσαν την ίδια διαδικασία του πιεστηρίου, όπως για την παρασκευή του κρασιού και του λαδιού.
Στην όλη διαδικασία θα χρησιμοποιούνταν επίσης η ρητίνη του λαδάνου, του στύρακος, της μαστίχας, του κέδρου και του πεύκου. Τα υλικά θα πρέπει να ανακατεύονταν στις κατάλληλες ποσότητες, στη σωστή σειρά και θερμοκρασία, ενώ στο μείγμα θα προστίθετο και μία ορυκτή χρωστική ουσία. Τις αλοιφές θα πρέπει να τις έβραζαν.

Οι Μινωίτες γνωρίζουμε πως εισήγαγαν κανέλα, βάλσαμο, μύρο, χέννα, νάρδο, βάλανα από την Αίγυπτο, τη Συρία, την Κύπρο και το Λίβανο, ενώ εξήγαγαν πρώτες ύλες, όπως ξύλα κυπαρισσιού, αλλά και έτοιμα προϊόντα όπως λάδι ελιάς, αμυγδάλου και λαδάνου. Πολλά μινωικά βάλσαμα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στην Αίγυπτο και αναφέρονται σε πολλά κείμενα της 18ης και 19ης Δυναστείας.

Στις πινακίδες της Γραμμικής Β αναφέρονται επίσης διάφορα καρυκεύματα, κάποια από τα οποία αναφέρεται ότι ζυγίζονταν και άλλα ότι μετριόταν σε όγκο. Προφανώς οι ουσίες που αποτελούνταν από μικρούς σπόρους ή μόρια με συμπαγή και ομογενή φυσιογνωμία καταγράφονται με βάση τις μετρήσεις όγκου, ενώ αυτές που αποτελούνταν από μόρια διαφορετικών διαστάσεων και δεν παρουσίαζαν συμπαγή όψη, καταγράφονται με βάση τις μονάδες βάρους.

Ορισμένα αρώματα της αρχαιότητας

Ίρινον
Το ίρινον παράγονταν από τις ρίζες της ίριδας, αφού κόβονταν, απλώνονταν στη σκιά και ξεραίνονταν περασμένες σε νήματα. Το ίρινον ήταν άρωμα εύκολο στην παρασκευή του, με απλά συστατικά και οσμή που βελτιώνονταν με την πάροδο του χρόνου, καθώς και με την προσθήκη ελαιολάδου ή αιγυπτιακής βαλάνου. Επρόκειτο για ένα αγαπητό και σχετικά φθηνό άρωμα.

Νάρδον
Παράγονταν από τη ρίζα της ινδικής νάρδου, με λεπτό άρωμα που άντεχε στο χρόνο. Το καλύτερο νάρδον παράγονταν στην Ταρσό της Κιλικίας. Αποτελούσε απαραίτητο συστατικό της γυναικείας τουαλέτας, ενώ χρησιμοποιούνταν και για τον αρωματισμό του κρασιού, αλλά και για την παρασκευή παστίλιας για ευχάριστη αναπνοή.

Στακτή
Ακριβό και πολυτελές άρωμα, πικρό και δηκτικό, ήταν εισαγόμενο από την Ανατολή, από το έλαιον του θάμνου της σμύρνας. Ήταν ιδιαίτερα γνωστό στους Έλληνες της Μικράς Ασίας, ενώ το όνομά του υποδηλώνει τον τρόπο παρασκευής του, μέσω του σταξίματος του πολύτιμου υγρού της σμύρνας, όταν χαράσσονταν ο βλαστός και τα κλαδιά της. Η συγκομιδή της γινόταν στις πιο ζεστές μέρες του χρόνου και διαρκούσε αρκετό διάστημα. Η σμύρνα χρησιμοποιούνταν για υγρά αρώματα, αλοιφές, παστίλιες, θυμιάματα και αρωματικά κρασιά, καθώς και για ως συστατικό διάφορων σύνθετων αρωμάτων ή για τον εμπλουτισμό φτηνότερων ελαίων.

Βάλσαμο
Το φυτό αυτό ευδοκιμούσε στην Αραβία και τη Συροπαλαιστίνη και ήταν περιζήτητο για τις θεραπευτικές και τις κοσμητικές του χρήσεις. Επρόκειτο για μία ακριβή και σπάνια πρώτη ύλη που χρησιμοποιούνταν μάλιστα και ως ήδυσμα, συστατικό δηλαδή άλλων αρωμάτων. Καθώς λεγόταν, μία σταγόνα από το βάλσαμο αρκούσε για να αρωματίσει ολόκληρο δωμάτιο.

Τύλιον έλαιον
Ήταν διάσημο για το γλυκό και απαλό του άρωμα. Παράγονταν από τη σύνθλιψη σπόρων του φυτού τήλιος ή βούκερας, το γνωστό ως ελληνόχορτο, που συναντώνταν σε κάποια από τα εδάφη της Αττικής. Οι Αθηναίοι το προτιμούσαν μάλιστα ιδιαίτερα για καλλωπιστικούς και ιατρικούς σκοπούς, καθώς και για το φαγητό.


Βιβιογραφία
Forbes J. R., Studies in Ancient Technology, Volume III, 1993.

Λιβέρη Α., “Η χρήση των αρωματικών φυτών και βοτάνων για την παρασκευή αρωμάτων και καλλυντικών στην ελληνική αρχαιότητα, 56-82, στο Φαρμακευτικά και Αρωματικά Φυτά, Ζ΄ Τριήμερο Εργασίας, Κύπρος, Παραλίμνι, 21/25-3-1997, ΕΤΒΑ, Αθήνα 1997.

Ραυτοπούλου Ε., «Η πώληση και χρήση του ελαιολάδου και του αρωματικού λαδιού στην Αρχαϊκή Ελλάδα», 110-117 στο Ελιά και Λάδι, Δ’ Τριήμερο Εργασίας, Καλαμάτα 7-9 Μαΐου 1993, Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, 1996.

Τζιγκουνάκη Α., Perna M., “Καρυκεύματα και αρωματικά φυτά κατά τη μυκηναϊκή εποχή”, 39-48, στο Ελιά και Λάδι, Δ’ Τριήμερο Εργασίας, Καλαμάτα 7-9 Μαΐου 1993, Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, 1996.
Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ΕΠ Κοινωνία της Πληροφορίας Ευρωπαϊκή Επιτροπή
ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ "Η τέχνη της αρωματοποιίας στην Αρχαία Ελλάδα"