Τοπολογικό σύμπαν

Του Νίκου Λυγερού

Έχει ενδιαφέρον πόσο θαυμάζουμε μια ταινία επιστημονικής φαντασίας χωρίς να αντιληφθούμε ότι το σύμπαν στο οποίο ζούμε και οι γνώσεις που έχουμε ήδη πάνω στη δομή, ξεπερνούν κατά πολύ τα φανταστικά ευρήματα ενός σεναρίου. Ένα από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα είναι οι κομβικές λύσεις στη μηχανική ρευστών. Ενώ υπάρχουν στοιχεία θεμελιακά σε μαθηματικό επίπεδο, γνωστά εδώ και χρόνια δίχως να αντιληφθούν ακόμα και επιστήμονες άλλων κλάδων, ότι υπάρχουν και εφαρμογές ακόμα και στον πρακτικό κόσμο. Τώρα όμως με γνήσια πειράματα, οι φυσικοί κατάφεραν να δημιουργήσουν πραγματικούς ρευστούς κόμβους. Με αυτόν τον τρόπο αντιλαμβανόμαστε ότι η τοπολογία έχει και εδώ την θέση της, ενώ μιλούμε για τον πραγματικό κόσμο σε πρακτικό επίπεδο. Δεν είναι λοιπόν πια μόνο ένα θεωρητικό πλαίσιο που υποστηρίζει μόνο τις γέφυρες Einstein - Rosen ή τις κλειστές χρονικές καμπύλες της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Σιγά - σιγά ένας άνθρωπος που σκέφτεται μπορεί να φανταστεί ότι το ίδιο το σύμπαν έχει μια τοπολογική ιδιότητα και δεν είναι απλώς το τετριμμένο άπειρο ή η σφαίρα. Δεν εξετάζουμε πια μόνο τη μη γραμμικότητα, την πολυπλοκότητα, την αυτοαναφορά, το μορφοκλασματικό κλπ. Τώρα μπαίνουμε και στο τοπολογικό, όπου η θεωρία κόμβων, η θεωρία δεσμών θα παίξουν έναν άμεσο ρόλο, πράγμα το οποίο διαμορφώνει την άποψή μας. Το σύμπαν δεν είναι μόνο ένας πίνακας ή μια μήτρα. Είναι πιο πολύπλοκο ακόμα και δομικά κι έχει δυναμικές επιπτώσεις στην εξέλιξή του. Είναι η ίδια μας η αντίληψη που πρέπει ν' αλλάξουμε για να ετοιμαστούμε να δούμε το μέλλον μ' ένα άλλο βλέμμα, πιο εύστοχο και πιο αποτελεσματικό γιατί οι φιλοσοφικές και υπαρξιακές επεκτάσεις λειτουργούν ήδη πέρα από τα όρια μιας ταινίας, γιατί πρόκειται για έργο της νοημοσύνης και της φύσης δίχως τα όρια της συμβατικής φαντασίας.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles.php?n=17924&l=gr