Μεγάλο πολιτιστικό γεγονός: Ψηφιακός Παπαδιαμάντης για όλους

Μεγάλο πολιτιστικό γεγονός

Του Νίκου Τσούλια

      Κατά τη γνώμη είναι το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός αυτής της περιόδου για τη χώρα μας. Η ελεύθερη ψηφιακή πρόσβαση στο κορυφαίο λογοτεχνικό έργο του Α. Παπαδιαμάντη είναι εθνική προσφορά της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών και αποτελεί σπουδαία μορφωτική πρόκληση γι’ όλους τους Έλληνες. Αυτό το καλοκαίρι (πρέπει να) είναιχρωματισμένο με την ανάγνωση της Γραφής του Αλέξανδρου της λογοτεχνίας μας, του Άγιου των Ελληνικών Γραμμάτων, της «κορυφής των κορυφών», κατά τον Κ. Καβάφη.

     Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο Νίκος Καζαντζάκης είναι οι δύο εμβληματικές μορφές της λογοτεχνίας της νεότερης ιστορίας μας. Είναι φάροι ψυχής και πνεύματος. Είναι οι κορυφαίοι στοχαστές μας και οι ερευνητές του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Και το έργο τους είναι αθάνατο και πολύτιμο, είναι το χρυσάφι της συλλογικής σκέψης μας.

      Κανένας μας τώρα δεν μπορεί να επικαλεστεί καμιά δικαιολογία. Όλοι μπορούν να διαβάζουν και να ξαναδιαβάζουν το ηθογραφικό και ιστορικό έργο του απόλυτα προσηλωμένου στην άσκηση του πνεύματος μεγάλου μας συγγραφέα. Όλοι μπορούν να ασκούνται στα μεγάλα νοήματά του.

      Ο ίδιος δίνει με λιτό τρόπο ένα μέρος της πορείας της ασκητικής ζωής του. «Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ, τῇ 4 Μαρτίου 1851. Ἐβγήκα ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον εἰς τὰ 1863, ἀλλὰ μόνον τῷ 1867ἐστάλην εἰς τὸ Γυμνάσιον Χαλκίδος, ὅπου ἤκουσα τὴν Α΄ καὶ Β΄ τάξιν. Τὴν Γ΄ ἐμαθήτευσα εἰς Πειραιᾶ, εἴτα διέκοψα τὰς σπουδάς μου καὶ ἔμεινα εἰς τὴν πατρίδα. Κατὰ Ἰούλιον τοῦ 1872 ὑπήγα εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος χάριν προσκυνήσεως, ὅπου ἔμεινα ὀλίγους μῆνας. Τῷ 1873 ἤλθα εἰς Ἀθήνας καίἐφοίτησα εἰς τὴν Δ΄ τοῦ Βαρβακείου. Τῷ 1874 ἐνεγράφην εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολήν, ὅπου ἤκουα κατ’ ἐκλογὴν ὀλίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ’ ἰδίαν δὲ ἠσχολούμην εἰς τὰ ξένας γλώσσας. Μικρὸςἐζωγράφιζα Ἁγίους, εἴτα ἔγραφα στίχους, καί ἐδοκίμαζα να συντάξω κωμῳδίας. Τῷ 1868 ἐπεχείρησα νὰ γράψω μυθιστόρημα. Τῷ 1879 ἐδημοσιεύθη Ἡ Μετανάστις ἔργον μου εἰς τὸ περιοδικὸν Σωτήρα. Τῷ 1882 ἐδημοσιεύθη Οἱ ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν εἰς τὸ Μὴ χάνεσαι. Ἀργότερα ἔγραψα περὶ τὰ ἑκατὸν διηγήματα, δημοσιευθέντα εἰς διάφορα περιοδικὰ καί ἐφημερίδας»[i].

      Άραγε δεν θα έπρεπε σε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα να υπάρχει μια μικρή έστω αναφορά στο έργο του Παπαδιαμάντη, για να διαπαιδαγωγούνται οι νέοι / νέες μας και για να εξανθρωπίζονται οι κάθε λογής βαρβαρότητες που τόσο εύκολα δημιουργούνται (και λατρεύονται…) στην εποχή μας;

Μπορείτε να αποθηκεύσετε όλο το έργο του Παπαδιαμάντη από το «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ» εδώ:

https://anthologio.wordpress.com/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1

---

[i]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%82

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

•  ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης – πρώην Ε.Ρ.Τ.)
•  ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ τηςΔημόσιας Τηλεόρασης – πρώην Ε.Ρ.Τ.)
•  Η ΔΕ ΠΟΛΙΣ ΕΛΑΛΗΣΕΝ, Σκιάθος – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης – πρώην Ε.Ρ.Τ.)
•  Καλή σου Νύκτα Κυρ’ Αλέξανδρε (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης – πρώην Ε.Ρ.Τ.)
•  ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, Έρωτας στα χιόνια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης – πρώην Ε.Ρ.Τ.)

Διαβάστε και ένα σχετικό άρθρο από «ΤΟ ΒΗΜΑ»

Το σύνολο του έργου του Σκιαθίτη είναι προσβάσιμο στον ιστότοπο της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών

Κουζέλη Λ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 18.7.2014

«Σεβαστέ μοι πάτερ, την παρελθούσαν Πέμπτην έγραψα υμίν διά του ταχυδρομείου ότι έλαβον την από του 2 του παρόντος μηνός επιστολήν σας. Εξέφραζον δε συνάμα προς υμάς την επιθυμίαν μου του να μείνω εν Αθήναις κατά το θέρος. Επειδή όμως δεν εύρον κανένα πόρον ίνα διατηρηθώ, και επειδή νομίζω ότι και σεις δεν εγκρίνετε το να μείνω ενταύθα, μετέγνων και θέλω να έλθω εις Σκίαθον. Ήθελον μάλιστα έλθει διά του μεθαυριανού ατμοπλοίου, αν είχον χρήματα, τοσούτω μάλλον καθόσον και η υγίειά μου δεν είναι ακμαία. Προ ενός μηνός, από της 10 Απριλίου, πάσχω εκ του λαιμού, το δε προχθές Σάββατον, οκτώ Μαΐου, προσεβλήθην υπό πυρετού. Δεν είναι όμως τίποτε, και μη ανησυχήσητε. Άμα φθάσω εις την πατρίδα, θέλω αναλάβει, θεία χάριτι,

Χρήματα μοι χρειάζονται τουλάχιστον τεσσαράκοντα δραχμαί.

Σας ασπάζομαι την δεξιάν και την της μητρός μου

Ο υιός σας

Αλέξ. Παπαδαμαντίου».

Αυτά γράφει ο 25χρονος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) από την Αθήνα στον πατέρα του στη Σκιάθο στις 10 Μαΐου του 1876. Σύντομα όμως φαίνεται πως αλλάζει γνώμη και αποφασίζει να περάσει το καλοκαίρι του στην πρωτεύουσα, να βρει κάποια δουλειά «να οικονομηθεί», ιδιαίτερα μαθήματα, «προγυμνάσεις», και να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις του για το δίπλωμα του ελληνοδιδασκάλου. Ακολούθησαν αρκετά χρόνια οικονομικής στενότητας και απογοητεύσεων, ενώ παράλληλα μάθαινε αγγλικά και γαλλικά, ώσπου προσλήφθηκε ως μεταφραστής το 1882 στην Εφημερίδα του Δημητρίου Κορομηλά και αργότερα, το 1899 στην εφημερίδα Το Άστυ του Δημητρίου Κακλαμάνου και από το 1892 στην Ακρόπολιν του Βλάση Γαβριηλίδη.

Τη συγκινητική του αλληλογραφία με τους γονείς του -συγκινητική για το είδος της σχέσης που αποκαλύπτει, για την οικονομική κατάσταση της οικογένειας του νεαρού που έμελλε να γίνει ένας από τους σπουδαιότερους πεζογράφους της νεοελληνικής λογοτεχνίας, για την καθημερινότητά του και για την προσωπική του εξέλιξη- μπορεί να διαβάσει κάθε ενδιαφερόμενος στον νέο ιστότοπο της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών, ο οποίος προσφέρει στους αναγνώστες και στους μελετητές του Παπαδιαμάντη όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την προσέγγιση του έργου του.

Στον ιστότοπο είναι προσβάσιμα τα Άπαντα του σκιαθίτη πεζογράφου στην πεντάτομη κριτική έκδοση του Δόμου από τον Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο, τα τρία μυθιστορήματα και όλα του τα διηγήματα, ποιήματα και άρθρα, μεταφράσεις του, αλλά και ψηφιοποιημένες παλιές εκδόσεις: ηΦόνισσα (Φέξης, 1912), τα αδημοσίευτα εν ζωή διηγήματα της συλλογής Τα μετά θάνατον(Φέξης, 1914), όπου στο προλογικό σημείωμα επισημαίνεται ήδη, μόλις τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Παπαδιαμάντη, η «έμπνευσις και η γοητεία» της γραφής του «μεγάλου συγγραφέα», κ.ά.

Τα πρωτότυπα κείμενα συνοδεύουν ψηφιοποιημένες μελέτες, διατριβές και αφιερώματα περιοδικών, άρθρα, τα πρακτικά της Εταιρείας, αλλά και φωτογραφίες του Παπαδιαμάντη, εικαστικά πορτρέτα του, αναπαραγωγές χειρογράφων του, εξώφυλλα πρώτων εκδόσεων, εικονογραφήσεις διηγημάτων του, αλλά και οπτικοακουστικό υλικό και ντοκιμαντέρ για τον Παπαδιαμάντη και τον κόσμο του. Μια πλήρης βασική βιβλιοθήκη παλαιότερων και νεότερων μελετών για τον Παπαδιαμάντη στη διάθεση κάθε Έλληνα με ένα κλικ.

Διαβάστε επίσης: 

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%82

ΠΗΓΗ