ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ-ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ---
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ---
Οι επικοινωνίες και οι τηλεπικοινωνίες ήταν πάντα βασικές για κάθε πόλη. Το προνόμιο των γρήγορων επικοινωνιών το είχαν οι κυβερνήτες και οι ανώτεροι στρατιωτικοί κάθε περιοχής, ενώ ο λαός βολευόταν όπως όπως πληρώνοντας όμως (ως συνήθως) το συνολικό κόστος όλων των επικοινωνιών του κράτους...---
ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΟΙ---
Ο πρώτος τύπος επικοινωνίας ήταν με πεζούς ή έφιππους δρομείς.
Ο Φιλιππίδης έγινε ο γνωστότερος αγγελιοφόρος δρομέας μεταφέροντας από τον Μαραθώνα στην Αθήνα το μήνυμα της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών, ιδρύοντας, εν αγνοία του αλλά και προς τιμή του, το αγώνισμα του μαραθώνιου. Αλλά και το ολυμπιακό αγώνισμα της σκυταλοδρομίας είναι το κατάλοιπο αρχαίου ταχυδρομικού συστήματος. Η σκυτάλη στην αρχαιότητα είχε το μεταφερόμενο μήνυμα. Λέγεται ότι οι Σπαρτιάτες την χρησιμοποιούσαν συστηματικά. Η μέθοδος των δρομέων χρησιμοποιήθηκε λίγο πολύ απ' όλους αλλά γνώρισε εκπληκτική εξέλιξη απ' τους Ίνκας.
H μορφή επικοινωνίας που χρησιμοποιήθηκε στα οροπέδια των 'Ανδεων ήταν με οργανωμένο δίκτυο δρομέων. Η ταχύτητα του δικτύου ήταν τέτοια που ο Ίνκα στην πρωτεύουσά του ψηλά πάνω στο βουνό λάβαινε κι έτρωγε φρέσκο ψάρι της ίδιας μέρας!
Περίεργο είναι με τους Ίνκας είναι ότι, αν και είχαν πολύ καλό οδικό δίκτυο με πλακόστρωτους δρόμους και κρεμαστές γέφυρες, δεν χρησιμοποιούσαν οχήματα με τροχούς. Παρόλα αυτά στα παιχνίδια των παιδιών τους έβαζαν ρόδες και μάλιστα περιστρεφόμενες!
ΣΦΥΡΙΓΜΑΤΑ---επικοινωνία με σφυρίγματα
Οι Γκουάντσε, οι κάτοικοι των Καναρίων Νησιών, χρησιμοποιούσαν μια ειδική γλώσσα σφυριγμάτων για να επικοινωνούν σε μεγάλες αποστάσεις. Λέγεται ότι με αυτά τα σφυρίγματα μπορούσαν να επικοινωνούν μέχρι και σε αποστάσεις τεσσάρων χιλιομέτρων. Ο Αυστριακός Δρ. Ντομινίκ Ουέλφερ που μελέτησε αυτή την ιδιόμορφη γλώσσα το 1940 κατέγραψε ένα λεξιλόγιο αποτελούμενο από 2.909 λέξεις!
ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ
Η ανάγκη για κάτι γρηγορότερο από τους ταχυδρόμους, οδήγησε στην απόφαση να δημιουργηθεί σύστημα μηνυμάτων με φωτιά. Όταν η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων, η υπόλοιπη Ελλάδα το έμαθε μέσα σε μία ημέρα χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα επικοινωνίας.
Μετά από λίγο καιρό φαίνεται ότι δημιουργήθηκε ο πρώτος κώδικας με οπτικά σήματα. Σε λόφους και βουνά κοντά στις πόλεις υπήρχε ειδικευμένο προσωπικό για τέτοιες επικοινωνίες. Ειδικότερα:
Στην τραγωδία "Αγαμέμνων", πού γράφτηκε εδώ και δύο χιλιάδες τετρακόσια χρόνια από τον ποιητή Αισχύλο, η βασίλισσα Κλυταιμνήστρα πληροφορεί τον χορό ότι η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων.
 Ξαφνιασμένος ο χορός ρωτάει : "Ποιος μπόρεσε να φέρει τόσο γρήγορα τα νέα" ; Κι η Κλυταιμνήστρα απαντά: "Ο Ήφαιστος! Δυνατή φωτιά άναψαν στην κορυφή της Ίδας, και πολλές φωτιές μετά μάς έφεραν διαδοχικά το μήνυμα: από την Ίδα το μήνυμα της φλόγας πήγε στον κάβο Ερμή της Λήμνου, και τρίτη η ψηλή κορυφή του 'Αθω δέχτηκε το φως. Με δύναμη η φλόγα γεφύρωσε το πέλαγος, κι έφτασε τις Βίγλες του Μακίστου, στην Εύβοια. Οι φρουροί προώθησαν το μήνυμα στον Εύριπο, στους ανθρώπους πάνω στο Μεσσάπιο.
 Κι αυτοί έβαλαν φωτιά σ' ένα σωρό με ρείκια, και πάνω από τούς κάμπους του Αισώπου έστειλαν το μήνυμα στην κορφή του Κιθαιρώνα. Κι από κει πάλι με ζήλο πολύ προώθησαν το μήνυμα, και το έστειλαν πάνω από την Γοργώπιδα λίμνη στο Αιγίπλαγκτο όρος. Και η φλόγα πέρασε τον Σαρωνικό και έφτασε σαν κεραυνός στις κορυφές του Αραχναίου, και τέλος εδώ το λάβαμε, στων Ατρειδών τις στέγες, το φως αυτό, πού προπάππος του είναι η φωτιά της Ίδας". (στίχοι 280 - 316, ελεύθερη μετάφραση).
Είναι αμφίβολο αν το σήμα πού έφερνε το μήνυμα ότι έπεσε η Τροία έφτασε αληθινά σε μια νύχτα από την Μικρά Ασία στην Ελλάδα, όπως διατείνεται ο Αισχύλος, επειδή η απόσταση είναι σχεδόν 550 χιλιόμετρα, στο διάστημα της οποίας υπάρχουν και δύο τεράστιες υδάτινες εκτάσεις (από την Λήμνο στον 'Αθω και από κει στην Εύβοια), πού έπρεπε να γεφυρωθούν.
 Είναι όμως αδύνατον;
Όχι βέβαια μιας και π.χ. από το βουνό της Σαμοθράκης "Φεγγάρι" με ύψος 1664 μέτρα (απ' όπου ο θρύλος θέλει και τον Ποσειδώνα να παρακολουθεί τις μάχες στην Τροία), θα μπορούσαν εύκολα να αναμεταδοθούν αντίστοιχα οπτικά σήματα! Ακόμα και σήμερα από τα σημεία που αναφέρει ο Αισχύλος υπάρχει οπτική επαφή σε μέρες με καθαρή ατμόσφαιρα.
Έπειτα, ο Τρωικός πόλεμος έγινε 700 χρόνια πριν ο Αισχύλος γράψει την τραγωδία του και μέχρι τότε είχε γίνει σχεδόν θρύλος. Είναι, όμως, φανερό πώς ο Αισχύλος εκτιμούσε τις πρακτικές δυνατότητες του οπτικού τηλέγραφου. Τα έργα άλλων Ελλήνων ποιητών, του μεγάλου Ομήρου για παράδειγμα, μας πληροφορούν πως ο τηλέγραφος με την φωτιά ήταν σε μεγάλη χρήση στον καιρό τους, και ότι εφεύρισκαν έξυπνους τρόπους για να μεταδίδουν σήματα με τα πιο περίπλοκα μηνύματα, ακόμα και ξεχωριστά γράμματα του αλφαβήτου.
Ο  Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος σχεδίασε μία μέθοδο σηματοδότησης, όπου τα γράμματα του αλφ αβήτου ήσαν χωρισμένα σε πέντε ομάδες πέντε στήλες από πέντε γράμματα στην κάθε μια. Η τελευταία στήλη είχε ένα γράμμα λιγότερο, αλλά αυτό δεν εμπόδιζε την χρήση του τηλέγραφου, όπως λέει ο ίδιος στο κεφ. 45 του δέκατου βιβλίου της ιστορίας του.
Και συνεχίζει: "Μετά από αυτά (αφού δηλ. χωρίσουν τα γράμματα σε στήλες), πρέπει να τις γράψουν κατά σειρά σε πέντε πινακίδες, και έπειτα να συμφωνήσουν ότι πρώτος θα υψώσει πυρσούς, και μάλιστα δύο, αυτός που θα θέλει να διαβιβάσει κάτι, και θα περιμένει να υψώσει κάτι ο άλλος, ώστε να είναι σίγουρο ότι θα προσέχουν και οι δύο.
Όταν κατεβάσουν τους πυρσούς αυτούς, ο πρώτος, πού μεταδίνει το μήνυμα, θα υψώσει τους πυρσούς από αριστερά, για να δείξει σε ποια πινακίδα πρέπει να προσέξει ο άλλος: δηλαδή έναν πυρσό για την πρώτη πινακίδα, ένα για τη δεύτερη, τρεις για την τρίτη και έτσι συνέχεια.
Μετά πάλι θα υψώσει πυρσούς από δεξιά, για να δείξει ποιό γράμμα από την πινακίδα πρέπει να σημειώσει ο άλλος. θα πρέπει επίσης να έχουν και οι δύο μια διόπτρα με δύο αυλίσκους, ώστε να βλέπουν με τον ένα στα δεξιά και με τον άλλο στα αριστερά εκείνου πού κάνει τα σήματα. Δίπλα στην διόπτρα πρέπει να τοποθετήσουν όρθιες τις πινακίδες, και να υψώσουν δεξιά και αριστερά από ένα τοίχωμα πέτρινο, μήκους τριών μέτρων περίπου και ύψους, όσο περίπου το ύψος ενός άντρα, για να φαίνονται καλά oι πυρσοί όταν υψώνονται πάνω από αυτό και να μην φαίνονται όταν κατεβαίνουν.
Όταν και οι δύο είναι έτοιμοι, αν ένας θέλει να μεταδώσει το μήνυμα "100 στρατιώτες μας προσχώρησαν στις τάξεις του εχθρού" πρέπει να διαλέξει λέξεις πού να έχουν την ίδια έννοια και όσο το δυνατό λιγότερα γράμματα. Έτσι μπορεί να πει "Κρήτες εκατό λιποτάκτησαν". Αν και τώρα τα γράμματα είναι λιγότερα από τα μισά, έχουν όμως το ίδιο νόημα.
Αυτό το γράφουν σε πινακίδα και αρχίζουν να σηματοδοτούν ως έξής: Πρώτο γράμμα είναι το Κ, που βρίσκεται στην δεύτερη ομάδα, δηλ. και στην δεύτερη πινακίδα.
Έτσι ο σηματοδότης θα υψώσει από τα αριστερά δύο πυρσούς, και ο λήπτης θα καταλάβει ότι πρέπει να προσέξει την δεύτερη πινακίδα. Έπειτα θα υψώσει από τα δεξιά πέντε πυρσούς, και ο λήπτης θα καταλάβει ότι πρέπει να βρει το πέμπτο γράμμα της δεύτερης πινακίδας και να το γράψει σε μία χωριστή πινακίδα. Έπειτα θα υψώσει τέσσερις πυρσούς από αριστερά, για να προσέξει ο λήπτης την τέταρτη πινακίδα, και μετά δύο από δεξιά, γιατί το Ρ είναι το δεύτερο γράμμα στην τέταρτη πινακίδα, και ο λήπτης θα πρέπει να γράψει το Ρ δίπλα στο Κ,. και έτσι συνέχεια μέχρι να μεταδοθεί όλο το μήνυμα". Αυτά έγραφε ο ιστορικός Πολύβιος, που επινόησε το σύστημα του το 150 π.Χ.
ΠΡΟΣΥΜΦΩΝΗΜΕΝΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝΕδώ είναι ένα δείγμα πώς περίπου δούλευε ο κώδικας. Το αλφάβητο ήταν μοιρασμένο σε 5 σειρές και 5 στήλες. Έτσι με 2 ομάδες από 5 φωτιές η κάθε μία, μπορούσαν να μεταδώσουν οποιοδήποτε γράμμα. Με αυτόν τον τρόπο λέγεται ότι μπορούσαν να μεταδώσουν 20 με 25 λέξεις την ώρα. Όχι και πολύ γρήγορο αλλά πάντως δούλευε... Η χαμηλή ταχύτητα τους ώθησε να αναπτύξουν την στενογραφία με προσυμφωνημένους κώδικες.
Έτσι το γνωστό απ' το use-net CUL8R (see you later), απ' ότι βλέπετε, δεν είναι και τόσο φρέσκια ιδέα! ;-)
Αυτός ο τύπος επικοινωνίας με φωτιές χρησιμοποιήθηκε επίσης και με απλούστερη μορφή μέχρι και την Βυζαντινή περίοδο. Για κάθε ώρα της ημέρας ίσχυε διαφορετικό προσυμφωνημένο μήνυμα, από εκεί και το όνομα Ωρονόμιο του συστήματος. Αν λοιπόν στις 12 η ώρα βλέπανε κάποιο σήμα, σήμαινε "στείλτε στρατό" (ή οτιδήποτε άλλο είχε προσυμφωνηθεί). Αυτόματα το σήμα αναμεταδιδόταν από σταθμό σε σταθμό μέχρι την άλλη άκρη της αυτοκρατορίας. Αυτό το σύστημα ήταν απλούστερο, δούλευε χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό και κάλυπτε αρκετά μεγαλύτερες αποστάσεις με τον ελάχιστο αριθμό αναμεταδοτών.