Το Σαμψωνικό Σύνδρομο

“loukasgermanos.gr”
‘Το Σαμψωνικό Σύνδρομο και τα Υποβρύχια – Ανάγκη για πολιτική διαφάνεια στην Ελλάδα.”
Πέτρος Μακρής Κούρκουλος*

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στο πολύκροτο θέμα των υποβρυχίων και του άμεσα εμπλεκομένου για δωροδοκία, πρώην Υπουργού, αποκαλύπτεται μία μακροχρόνια τάση της μεταπολιτευτικής Ελληνικής πολιτικής σκηνής η οποία είναι ιδιαίτερα «ευάλωτη» σε τάσεις αδιαφάνειας και διαφθοράς. Οι δομές του σύγχρονού πολιτικού συστήματος είχαν κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε τα σύνδρομα των πελατειακών σχέσεων, της ατιμωρησίας καταφανών καταχραστών δημόσιας εξουσίας αλλά και της συγκάλυψης αυτών με προκλητικούς νόμους περί μη ευθύνης Υπουργών οδήγησαν τη χώρα σε ολοκληρωτική εξαθλίωση και οικονομική χρεωκοπία. Ήδη, η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση όσων αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι δυναμικές που γεννιούνται μέσα από τη γενική αίσθηση ακυβερνησίας είναι ιδιαίτερα προκλητικές μα και ελπιδοφόρες. Το «Σαμψωνικό Σύνδρομο» είναι μία από αυτές δυναμικές.

Το «Σαμψωνικό Σύνδρομο» εισήχθη ως έννοια την δεκαετία του ’60 από τον στρατηγικό σχεδιασμό του Ισραήλ για την ανάπτυξη πυρηνικού εξοπλισμού ενάντια στις συλλογικές επιθετικές τάσεις των μουσουλμανικών χωρών της περιοχής. Ετυμολογικά προέρχεται από τον Βιβλικό Ιουδαίο ήρωα Σαμψών ο οποίος βρισκόμενος μπροστά σε βέβαιο θάνατο, προτίμησε να γκρεμίσει με τα χέρια του την οροφή ναού των Φιλισταίων προκειμένου να καταστρέψει μαζί με τον ίδιο όλους τους εχθρούς του. Η λογική μίας τέτοιας συμπεριφοράς υιοθετείται από τις σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ προκειμένου να δράσει ως αποτρεπτικός παράγοντας στις πυρηνικές απειλές του Ιράν τονίζοντας τις αυτοκαταστροφικές τάσεις του Ισραήλ με στόχο την εξόντωση των εχθρών του σε ένα ενδεχόμενο πυρηνικό χτύπημα. Πως όμως θα μπορούσε μία τέτοια στάση να εξυγιάνει το πολιτικό σύστημα; Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δεν αποτελεί μία πολιτική αλλά κυρίως μια ατομική συμπεριφορά, ένα ανθρώπινο ένστικτο το οποίο εάν αντιμετωπιστεί κατάλληλα μπορεί να επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα.

Θεωρούμε ως αληθή και αδιάψευστα τα όσο προσάπτονται στον πρώην Υπουργό βάσει εισαγγελικής κατηγορίας. Σύμφωνα με αυτή, εταιρείες offshore στήνονταν στο εξωτερικό, σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο δεκαετίας, προκειμένου χρήματα από δωροδοκίες να μπορούν να εμφανίζονται ως νόμιμα και να διοχετεύονται σε διάφορες ενέργειες (αγοραπωλησίες ακίνητης περιουσίας καθώς και μετοχοποίηση σε ποδοσφαιρικές ομάδες) ενώ, από την αποφυγή καταβολής ΦΠΑ βρίσκεται ζημιωμένο και το Δημόσιο. Όπως καταλαβαίνουμε, η αποτελεσματική λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος προϋποθέτει την ύπαρξη ενός καλά αναπτυγμένου δικτύου από ανθρώπους σε κατάλληλες θέσεις ώστε να έχουν την ικανότητα να κινούν τα κατάλληλα νήματα. Φυσικά, η Ελλάδα έχει ταλαιπωρηθεί και με άλλες πολύκροτες υποθέσεις χρηματισμού και κατάχρησης δημοσίου χρήματος στο παρελθόν όπως εκείνης της Siemens και την Μονής Βατοπεδίου. Ποιο είναι όμως το σημείο κλειδί της συγκεκριμένης υπόθεσης;

Τα προηγούμενα χρόνια, όπου η κρίση δεν είχε ακόμα ξεσπάσει η Ελληνική κοινωνία δεν ήταν ακόμα έτοιμη να ανατρέψει παλαιοκομματικά συστήματα βασισμένα σε μικροπολιτικού χαρακτήρα σχεδιασμού πολιτικής. Δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη ή τουλάχιστον κανένα από τα εμπλεκόμενα πρόσωπα δεν διώχθηκε δημιουργώντας έτσι την αίσθηση της ατιμωρησίας στο ευρύ κοινό. Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, τα δεδομένα είναι διαφορετικά και φυσικά τείνουν προς μια πρώτη απονομή ευθυνών σε πρώην Υπουργικό στέλεχος. Από τη μία, η οικονομική εξαθλίωση της χώρας η οποία έχει ξεχειλίσει το ποτήρι της λαϊκής υπομονής και από την άλλη η αναμενόμενη προεκλογική περίοδος η οποία δημιουργεί αυτόματους μηχανισμούς για μικροπολιτική επιβίωση αποτελούν τους σημαντικότερους λόγους για την ανάδειξη της συγκεκριμένης υπόθεσης ως μείζονος σημασίας. Ο τελευταίος παράγοντας προκαλεί βέβαια κάποιες αμφιβολίες ως προς τις αγνές προθέσεις της πολιτείας. Ας ελπίσουμε να μην είναι ακόμη μια μορφή επιδερμικής θεραπείας που στόχο έχει βραχυπρόθεσμα ψηφοθηρικά οφέλη και μείωση του πολιτικού κόστους που έχει υποστεί κατά τους «Μνημονιακούς Χρόνους». Εδώ λοιπόν, θα πρέπει να λειτουργήσει το «Σαμψωνικό Σύνδρομο» ως ένας έξυπνος και αποτελεσματικός μηχανισμός ο οποίος αφενός θα αναδείξει τα σάπια γρανάζια του παλαιοκομματικού συστήματος και αφετέρου θα τα εξοντώσει.

Αργότερα και σαν φυσικό επακόλουθο, το φαινόμενο του «ντόμινο» είναι ικανό να προκαλέσει τεράστιο πλήγμα σε όλο το σύστημα αφού η αλληλεξάρτηση όλων των μελών που το απαρτίζουν είναι μεγάλη. Επομένως, είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία για το πρώτο θύμα, που στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για τον πρώην Υπουργό, να λειτουργήσει εκδικητικά προς το σύστημα που τον ανέδειξε και τώρα τον «διαπομπεύει» ώστε να μπορέσει να εξιλεωθεί, όχι φυσικά στα μάτια του λαού που χρόνια τώρα τον στήριζε. Να εξιλεωθεί ως προς την υποχρέωση που είχε να υπηρετεί την δημοκρατία και την προάσπιση ενός αποτελεσματικού και υγιούς πολιτικού συστήματος προς όφελος της πατρίδας και των συμφερόντων της. Γιατί η υπόθεση των υποβρυχίων Ποσειδών ΙΙ προκάλεσαν τεράστια προβλήματα για την οικονομία και το κύρος της Ελλάδας. Είναι μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, την δεδομένη χρονική στιγμή, να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου αλλά από τον ίδιο τον Αίολο, ο οποίος σαν σύγχρονος Σαμψών έχει την υποχρέωση να συμπαρασύρει μαζί του όλους τους μηχανισμούς και τις δυναμικές που τα προηγούμενα χρόνια λυμαίνονταν την ανεχτική κοινωνία και που συνέβαλλαν στην οικονομική διάλυση Ελλάδας καθώς και στην μη αποτελεσματική άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Το «Σαμψωνικό Σύνδρομο» μπορεί να επιφέρει τεράστιες αλλαγές στις δομές ενός σάπιου οικοδομήματος το οποίο πρέπει να καταστραφεί από μόνο του. Έτσι όπως δημιουργήθηκε. Το αν θα λειτουργήσει θα το περιμένουμε με αγωνία τις επόμενες ημέρες.

 * Ο Πέτρος Μακρής-Κούρκουλος είναι Ερευνητικός Συνεργάτης και Αναλυτής θεμάτων Ενεργειακής Ασφάλειας στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Αμερικανικών και Ευρωπαϊκών Μελετών (RIEAS). 

ΠΗΓΗ