Αντιγόνη: «Ο Ευγενικός Όλεθρος»

Η Αντιγόνη είναι η μεγάλη έκπληξη του Φρόυντ, είναι η γυναίκα που ξεσκέπασε την απάτη του «Οιδιποδείου Συμπλέγματος», κατακρημνίζοντας ως ψεύτη τον εμπνευστή της, γι’ αυτό κάποτε οι Έλληνες ψυχολόγοι, όπως και οι ανιστόρητοι «ιστορικοί» θα πρέπει να διαλύσουν αυτήν την παρεξήγηση: Γιατί ούτε η Αντιγόνη ούτε τα αδέλφια της είναι καρποί ενός αιμομικτικού γάμου. Αντιθέτως και τα τέσσερα παιδιά του Οιδίποδα είναι νόμιμα, γεννήθηκαν από την σύζυγό του Ευρυγάνεια, την κόρη του Υπέρφαντος, την οποία νυμφεύθηκε μετά την τραγική αυτοκτονία της Ιοκάστης.

Ο Οδυσσέας συνάντησε στον Άδη την Ιοκάστη (Επικάστη), την μητέρα του Οιδίποδα («Οδύσσεια», Ραψωδία λ). Ο Απολλόδωρος αναφέρει, ότι: «Τα παιδιά τα γέννησε η κόρη του Υπέρφαντα Ευρυγάνεια, όπως αναφέρει ο ποιητής του έπους, που λέγεται Οιδιπόδεια» (πρόκειται για το χαμένο έπος του Κιναίθωνα του Λακεδαιμόνιου). Ο Παυσανίας τάσσεται εναντίον του στιγματισμένου γάμου και αναρωτιέται, πως είναι δυνατόν να αποκτήσει η Ιοκάστη τέσσερα παιδιά, ενώ αμέσως μετά τον γάμο, «άφαρ δ’ ανάπυστα θεοί θέσαν ανθρώποισιν», δηλαδή αμέσως οι θεοί τα φανέρωσαν αυτά στους ανθρώπους, και η Ιοκάστη κρεμάστηκε; Και ο Παυσανίας επίσης αναφέρεται στην ραψωδία λ της «Οδύσσειας». Τα παιδιά είναι της Ευρυγάνειας.

Ο ζωγράφος Ονασίας ζωγράφισε την Ευρυγάνεια λυπημένη να παρακολουθεί την διαμάχη των δύο γυιών της σε μια τοιχογραφία στις Πλαταιές.

Άλλη πληροφορία μας δίνει ο Φερεκύδης από την Σύρο, που αναφέρει, ότι ο Οιδίποδας έλαβε αργότερα και τρίτη σύζυγο, ενώ ούτε τυφλώθηκε ούτε ποτέ εγκατέλειψε τον θρόνο της Θήβας. Άγνωστο παραμένει το γιατί οι τραγωδοί και το κοινό, που διάβαζαν Όμηρο και ήξεραν την αλήθεια, φόρτωσαν στον Οιδίποδα και τα παιδιά του τέτοια ανόσια ύβρη.

Η Αντιγόνη διαθέτει τόση τόλμη, που ενώ φοβάται τον θάνατο, που θα την βρει πάνω στα χρυσά της νειάτα, εν τούτοις τον αψηφά μπροστά στο καθήκον, θυμίζοντάς μας, ότι κάποτε έρχεται η στιγμή να υπερασπιστούμε τα όσα διακηρύξαμε.

Η Αντιγόνη εμπρός στο νεκρό αδελφό της Πολυνείκη.

Εκείνο όμως που έχει υποτιμηθεί στην Αντιγόνη είναι η ολέθρια επίδρασή της πάνω στην ζωή του Κρέοντα, γιατί τα δεινά που θα πλήξουν την οικογένειά του θα είναι μεγάλα, αφού εξ αιτίας του θα αυτοκτονήσουν ο γυιός του Αίμων και η μητέρα του Ευριδίκη. Ο Κρέων θα γίνει διάσημος μόνο για την εκτέλεση της Αντιγόνης κι όχι επειδή διαθέτει κάποιο χάρισμα.

Από την σφοδρή του σύγκρουση με την «ασήμαντη» κατά την γνώμη του Αντιγόνη θα βγει ατιμασμένος και εξευτελισμένος, γιατί είναι η αιώνια σύγκρουση μεταξύ Κράτους και Ανθρώπου, είναι η αντίθεση ανάμεσα στην άσκηση της στυγνής εξουσίας και στο «πρέπει» μιας ευγενικής ψυχής.

Η Αντιγόνη θα γίνει στους αιώνες πρότυπο αφοσίωσης και αντίστασης. Υποτίθεται, ότι ο Κρέων εκφράζει τον νόμο της πόλης, αλλά το να αρνιέται να θάψουν έναν νεκρό ποιόν νόμο εξυπηρετεί; Εκτός από τον μισογυνισμό του τι ακριβώς είναι αυτό, που κάνει έξαλλο τον Κρέοντα;

Ο θηλυκός Κρέων

Η Αντιγόνη είναι το ευαίσθητο κορίτσι με το αναμφισβήτητο ήθος και τις χιλιάδες αρετές, αλλά, την στιγμή που ορθώνεται στον Κρέοντα, καταλύει όλες τις γυναικείες μορφές της εποχής της, κουβαλώντας επάξια στους λεπτούς της ώμους όλες τις παλαιότερες: Κουβαλάει το χάος της Μήδειας, την τραχειά αποφασιστικότητα της Κλυταιμνήστρας, την ύπουλη δύναμη της Ελένης, τον όλεθρο και τις συμφορές της παραμελημένης Ηλέκτρας.

Είναι αυτό ακριβώς, που βλέπει μπροστά του ο έντρομος Κρέων: Βλέπει τον εφιάλτη των ανδρών, την ανεξέλεγκτη δύναμη, που δεν μπορεί να δαμάσει, μια αγέρωχη δωρική κολώνα απέναντί του με την μορφή ενός γλυκού κοριτσιού. Αν είχε να αναμετρηθεί με τον Ηρακλή, τότε θα υποκρινόταν δουλικά τον μεγαλόψυχο, αλλά αυτήν την μικρή οχιά πρέπει να την ξεπαστρέψει. Πόσο μοιάζουν αλήθεια η Αντιγόνη και ο Κρέων; Πάρα πολύ. Εκείνος υποστηρίζει τον νόμο, που είναι στα μέτρα του, όπως και την εξουσία του. Το ίδιο κάνει και η Αντιγόνη, αλλά χωρίς την εξουσία στα μέτρα της .

Όταν οδηγούν την Αντιγόνη μπροστά του, απαιτεί να σηκώσει το κεφάλι της, να τον κυττάξει, αλλά η Αντιγόνη, αδιαφορώντας για την παρουσία του, δεν θα τον τιμήσει ούτε με μία ματιά. Μόνον ο Κρέων αντιλαμβάνεται την βαθειά της περιφόνηση, ότι τον θεωρεί μίασμα της πόλης, δειλό και φοβιτσιάρη, και απαξιοί να τον κυττάξει όχι από φόβο, αλλά από ακαταδεξία. Δεν θέλει να μολυνθεί από την αηδιαστική του παρουσία, ακόμη και σ’ αυτό του πάει κόντρα.

Το κοριτσόπουλο αυτό έχει το φωτοστέφανο των Ηρωϊκών Χρόνων, γιατί μάχεται μαζί του στήθος με στήθος, και αυτό τρομοκρατεί κι άλλο τον Κρέοντα. Βλέπει ολοκάθαρα, πως αν της οπλίσουν το χέρι, η μικρή Αντιγόνη δεν θα διστάσει να σκοτώσει τον ίδιον, αλλά και όποιον την εμποδίσει να κάνει το καθήκον της. Ε, όχι. Αυτή η μορφή πάει πάρα πολύ για τις πατριαρχικές κοινωνίες. Να εξαφανισθεί, να χαθεί, να μην την θυμούνται.

Ο Σοφοκλής θέλει τα τελευταία της λόγια να απευθύνονται στον πατέρα της. «Τρέφω όμως μεγάλη ελπίδα, καθώς έρχομαι, θα φθάσω αγαπητή σ’ εσένα, πατέρα». Πρέπει στον άνδρα της οικογένειας να έχει αδυναμία, όχι στην μητέρα της, αυτό απαγορεύεται. Δυστυχώς είναι αυτοί οι τραγωδοί, που βοήθησαν τον Φρόυντ να σκαρώση την πρωτάκουστη φάρσα του «Οιδιποδείου συμπλέγματος» και την «έχθρα του πέους».

Ο Φρόυντ όμως άρπαξε την μεγάλη ευκαιρία. Δεν θα στιγματίσει την ζωώδη μανία του ομοεθνούς του πατριάρχη Λωτ να πλαγιάζει και με τις δύο του κόρες και να τις καθιστά εγκύους. Δεν θα ονομάσει αυτήν την κτηνωδία ως «Λώτειο Σύμπλεγμα» αλλά ως «Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα». Κάλυψε την άκρως κερδοφόρα συνήθεια του αρχι-προαγωγού της Βίβλου Αβραάμ, που εξέδιδε ο ίδιος την γυναίκα του Σάρα έναντι αδρής αμοιβής και δεν ασχολήθηκε με «Αβρααμικό Σύνδρομο».

http://freeinquiry.gr